Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "bank" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Geneza Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej i jej działalność na ziemiach polskich
The Origin of the Polish National Loan Fund and its Activity on the Polish Lands
Autorzy:
Komierzyńska-Orlińska, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803858.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
bank emisyjny
bank centralny
reforma walutowa
ustrój pieniężny
bank of issue
central bank
currency reform
monetary system
Opis:
Idea powołania Banku Polskiego jako banku centralnego II Rzeczypospolitej Polskiej i wprowadzenia nowej waluty pojawiła się tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Na początku 1919 r. w kołach gospodarczych sądzono, że jednym z pierwszych posunięć rządu będzie powołanie nowego banku emisyjnego i zastąpienie nim Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej, która to instytucja pojawiła się na ziemiach polskich w sytuacji nadzwyczajnej – w czasie I wojny światowej, i która wbrew pierwotnym intencjom (zarówno niemieckim, jak i polskim) przetrwała 7 lat i przekształciła się po zakończeniu wojny w pierwszy bank emisyjny niepodległego państwa polskiego. Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa utworzona przez Niemców jako instytucja emisyjna na mocy rozporządzenia z dnia 9 grudnia 1916 r. o utworzeniu „Polnische Landes Darlehnskasse” otrzymała przywilej emitowania nowego znaku pieniężnego, nowej jednostki monetarnej pod nazwą „marka polska”. Władzom niemieckim przyświecały różne cele przy tworzeniu nowej instytucji emisyjnej – przede wszystkim chodziło o ograniczenie obszaru obiegu marki niemieckiej i stworzenie instrumentu, który miał wciągnąć okupowany obszar ziem polskich do sfinansowania wojny, wbrew zapewnieniom władz okupacyjnych, że PKKP będzie instytucją wspierającą gospodarkę i bankowość kraju – planowanego do utworzenia po zakończeniu I wojny światowej Królestwa Polskiego.
The idea of setting up the Bank of Poland as the central bank of the Second Republic of Poland and introducing a new currency appeared just after Poland regained its independence. At the beginning of 1919, it was believed in economic circles that one of the first moves of the new government should be to set up a new issuing bank and replace, by this bank, the existing Polish National Loan Fund, which institution appeared on Polish lands in an extraordinary situation – during the First World War and which, despite the original intentions (both German and Polish), survived 7 years and evolved after the end of the war into the first issuing bank of an independent Polish state. The Polish National Loan Fund, created by the Germans as an issuing institution under the regulation of 9 December 1916 about the “Polnische Landes Darlehnskasse” was granted the privilege of emitting a new monetary unit under the name “Polish marka”. The German authorities had different goals in setting up a new issuing institution – first and foremost, it was about limiting the area of circulation of the German monetary unit called “marka” and creating an instrument that would draw in the occupied territory of Poland to finance the war, contrary to the assurances of the occupying authorities that the Polish National Loan Fund will be the institution supporting the economy and banking of the country – planned to be created after the end of World War I of the Kingdom of Poland.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2018, 28, 3; 59-82
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Likwidacja Banku Polskiego S.A. i utworzenie Narodowego Banku Polskiego
The Liquidation of the Polish Bank Plc and the Creation of the National Bank of Poland
Autorzy:
Sura, Rafał
Spratek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807820.pdf
Data publikacji:
2019-11-15
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Narodowy Bank Polski
Bank Polski S.A.
system bankowy
National Bank of Poland
Polish Bank Plc
banking system
Opis:
This study examines the liquidation of the Polish Bank Plc (established in 1924), which occurred after the World War II, and the creation of the National Bank of Poland. The idea of establishing the latter institution was born at a gathering of Polish Committee of National Liberation (PKWN) in 1944 in Moscow while the Polish Bank continued in exile. That fact undeniably proved that Poland had suffered a loss of sovereignty. Another weighty issue discussed here relates to the systemic position of the Polish Bank Plc, and the National Bank of Poland (since 1945), as well as mutual relations of both institutions. These issues constitute the main share of the Author’s considerations whose aim is to provide an answer the question whether one can speak of the legacy of the pre-war Polish Bank Plc, or whether a completely new currency-issuing institution was born.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2010, 20, 1; 79-89
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Origin of the Polish National Loan Fund and Its Operation on the Polish Lands
Autorzy:
Komierzyńska-Orlińska, Eliza
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803188.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
issuing bank
central bank
currency reform
monetary system
Opis:
The idea of establishing the Bank of Poland as the central bank of the Second Polish Republic and introducing a new currency appeared shortly after Poland regained its independence. At the beginning of 1919, in the economic circles it was believed that one of the initial steps taken by the government would be to establish a new issuing bank in place of the Polish National Loan Fund, which had appeared on the Polish territory in an emergency situation—during the First World War, and which, contrary to the original (both German and Polish) plans survived for 7 years and was transformed after the war into the first bank of issue in the now independent Polish State. The Polish National Loan Fund established by the Germans as an issuing institution by way of the ordinance of December 9, 1916 establishing the Polnische Landes Darlehnskasse was granted the privilege of issuing a new currency, that is a new monetary unit under the name marka polska. The German authorities were guided by various objectives when creating the new issuing institution—first of all, the aim was to limit the area of circulation of the German mark and to create an instrument that would draw in the occupied area of the Polish territory to finance the war, contrary to the assurances of the occupying authorities that the PKKP would be an institution supporting the economy and banking system of the country—the Kingdom of Poland, whose creation was envisaged after the end of World War I.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2018, 28, 3; 45-69
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Introduction of the Concept of an Independent Central Bank into the Polish Political System in Light of the European Experience
Autorzy:
Chęciński, Remigiusz
Przychodzki, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803275.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
central bank
independence
monetary policy
staffing of bank authorities
Opis:
The article is intended to outline the development of central banking in terms of its independence, with particular emphasis on the implementation of the idea of an independent central bank in Poland, also comparison with some other countries. The idea of central-bank independence was presented from personnel, financial and functional perspectives. In the initial phase of their development, central banks were mainly established in the form of capital-based companies. Their position and importance was determined by special privileges. The Maastricht Treaty was a normative act that had a major influence on the shape of the currently dominant concept of an independent central bank, which pursues a free monetary policy at its own discretion. The Constitution of 1997 and the Act 29 August 1997 on the National Bank of Poland of  were crucial in guaranteeing the strong position and independence of NBP from state authorities.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2018, 28, 3; 5-19
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacja oddziałów Narodowego Banku Polskiego po II wojnie światowej na tzw. „Ziemiach Odzyskanych” na przykładzie Oddziału NBP w Raciborzu w latach 1945-1947
Organization of Branches of National Bank of Poland in the So-Called “Recovered Territories” on Example of NBP’S Branch in Racibórz Between 1945 and 1947
Autorzy:
Pokoj, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803185.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Narodowy Bank Polski
Racibórz
Ziemie Odzyskane
National Bank of Poland
Recovered Territories
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest omówienie zagadnienia organizacji oddziałów Narodowego Banku Polskiego na Ziemiach Odzyskanych, na przykładzie Oddziału Narodowego Banku Polskiego w Raciborzu. W pierwszej kolejności przeanalizowana została kwestia stosunku władz komunistycznych do system bankowego. Następnie zbadane zostało ustawodawstwo w dziedzinie bankowości, w szczególności zaś przepisy dekretu z dnia 15 stycznia 1945 o Narodowym Banku Polskim. Następnie przedstawiono wyniki badań archiwaliów dotyczących organizacji Oddziału Narodowego Banku Polskiego w Raciborzu. Końcowa część artykułu została poświęcona wnioskom z przeprowadzonych badań.
The aim of this paper is to analyse the issues regarding the process of organising branches of National Bank of Poland in the so-called “Recovered Territories” on the example of National Polish Bank’s Branch in Racibórz. In the first place the matter of the communist authorities’ attitude towards the banking system was discussed. Secondly the legislation in the field of banking was analysed, especially the decree on National Bank of Poland of 15th January, 1945. Subsequently the archival sources regarding the National Polish Bank’s Branch in Racibórz were analyzed. The last part of the paper was devoted to conclusions drawn from the research.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2019, 28, 2; 67-81
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wprowadzenie do polskiej praktyki ustrojowej koncepcji niezależnego banku centralnego na tle doświadczeń europejskich
Implementation of Concept of Independent Central Bank in Law Systems
Autorzy:
Chęciński, Remigiusz
Przychodzki, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803862.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
bank centralny
niezależność
polityka pieniężna
obsadzanie organów
central bank
independence
monetary policy
filling posts
Opis:
Artykuł ma na celu przybliżenie rozwoju bankowości centralnej w zakresie niezależności, ze szczególnym uwzględnieniem implementacji idei niezależnego banku centralnego w Polsce oraz na tle innych wybranych krajów. Sposób charakteryzowania niezależności banku centralnego został przeprowadzony pod wymiarem personalnym, finansowym oraz funkcjonalnym. W początkowej fazie rozwoju banki centralne były przeważnie powoływane w formie spółek kapitałowych. O ich pozycji i znaczeniu decydowały specjalne przywileje. Aktem normatywnym, który miał kluczowy wpływ na kształt współcześnie dominującej koncepcji niezależnego banku centralnego, prowadzącego swobodną politykę pieniężną wedle własnego uznania, był Traktat z Maastricht. W Polsce kluczowa stała się Konstytucja z 1997 r. oraz ustawa o NBP z 29 sierpnia 1997 r., które zagwarantowały silną pozycję i niezależność NBP względem organów państwa.
The article aims at compliance with the principles of central banking in terms of independence, with particular reference to the implementation of the independent central bank in Poland and against other selected countries. How to monitor characteristics, central mode of operation and functionality. In the early stages of development, central banks were generally considered in the form of value systems. Their privileges and positions were determined. The Maastricht Treaty was a legal act that had a key influence in shaping today’s dominant concept of an independent central bank, which pursued free monetary policy at its sole discretion. In Poland key legal acts became the 1997 Constitution and the NBP Act of 29 August 1997, which guaranteed the NBP’s strong position and independence.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2018, 28, 3; 21-34
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organization of Branches of the National Bank of Poland after World War II in the So-Called “Regained Territories” as Illustrated by the Bank’s Branch Office in Racibórz in the Years 1945–1947
Autorzy:
Pokoj, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803133.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
National Bank of Poland
Racibórz
Regained Territories
Opis:
The aim of this paper is to analyse the issues regarding the process of organising branches of Narodowy Bank Polski in the so-called “Regained Territories” based on the example of the National Bank of Poland’s branch office in Racibórz. First, the communist authorities’ attitude towards the banking system was discussed. Secondly, the legislation in the field of banking was analysed, especially the Decree on the National Bank of Poland of 15 January 1945. Then, the archival sources regarding the Racibórz branch of NBP were analysed. The final part of the article was devoted to conclusions based on the research.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2019, 28, 2; 53-67
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucje miejskiego kredytu hipotecznego w Królestwie Polskim jako przyczynek do dyskusji o modelu organizacyjnym kredytu hipotecznego w Polsce
Institutions of the Urban Mortgage Loan in the Polish Kingdom as a Contribution to the Discussion on the Organisational Model of Mortgage Loan in Poland
Autorzy:
Fermus-Bobowiec, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803178.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
hipoteka
kredyt hipoteczny
towarzystwo kredytowe
bank hipoteczny
Królestwo Polskie
mortgage
mortgage loan
loan society
mortgage bank
Polish Kingdom
Opis:
W artykule przedstawiony został prawny mechanizm działania Towarzystw Kredytowych Miejskich w Królestwie Polskim, będących instytucjami miejskiego kredytu hipotecznego. Autorka uczyniła to na przykładzie Towarzystwa Kredytowego miasta Lublina, formułując przy tym wnioski ogólne co do modelu kredytu hipotecznego, oferowanego przez towarzystwa kredytowe. Towarzystwa Kredytowe były bowiem ówcześnie najpopularniejszym modelem organizacyjnym kredytu hipotecznego, nie tylko miejskiego (Towarzystwa Kredytowe Miejskie), ale i ziemskiego (Towarzystwo Kredytowe Ziemskie). W opracowaniu autorka zaprezentowała także inne niż towarzystwa kredytowe instytucje kredytu długoterminowego na ziemiach polskich, poszukując korzeni bankowości hipotecznej. W ten sposób poczynioną analizę, poprzez jej prawnohistoryczną perspektywę, uznała za przyczynek do dyskusji dotyczącej kredytu hipotecznego i miejsca współczesnej bankowości hipotecznej w Polsce.
The article presents the legal mechanism of operation of Urban Loan Societies in the Polish Kingdom, which were the institutions of urban mortgage loan. The author discusses the issue on the basis of the Loan Society of Lublin and formulates general conclusions about the model of mortgage loan offered by loan societies. At that time, a loan society was the most popular organisational model of mortgage loan, not only urban (Urban Loan Societies) but also landed (Landed Loan Society). Furthermore, the author presents also other institutions of long-term loan in the Polish territories, apart from loan societies, looking for the roots of mortgage banking. This analysis, with its legal and historical perspective, is considered by the author to be a contribution to the discussion on mortgage loan and the status of contemporary mortgage banking in Poland.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2019, 28, 2; 19-32
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leon Powolny. Bohater walki o polskość Śląska Opolskiego czy defraudant?
Leon Powolny. Hero of Fight for Polishness of Opole Silesia or Defrauder?
Autorzy:
Szymański, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1753654.pdf
Data publikacji:
2020-06-10
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Leon Powolny
Śląsk Opolski
Związek Polaków w Niemczech
defraudacja
Bank Ludowy
Opole Silesia
Association of Poles in Germany
embezzlement
People’s Bank
Opis:
W artykule Leon Powolny. Bohater walki o polskość Śląska Opolskiego czy defraudant? ukazano jeden z mniej znanych epizodów z życia tego zasłużonego bojownika o polskość Śląska Opolskiego. Powolny – jak wskazują na to materiały źródłowe – był także złodziejem, defraudantem, który okradł bank, w którym pracował. Przez niemiecki wymiar sprawiedliwości skazany został na karę więzienia i tę najprawdopodobniej odbył. Po czym dalej funkcjonował w ruchu mniejszościowym na eksponowanych stanowiskach, był dowódcą struktur konspiracyjnych podczas II wojny światowej i zginął śmiercią męczeńską w niemieckim więzieniu w Brandenburgu, gdzie ścięto mu głowę toporem. Na pytanie, jak można było pogodzić te dwie postawy, autor z pokorą odpowiada: nie wiem! Być może szerzej zakrojone badania archiwalne pozwolą odpowiedzieć na tak postawione pytanie.
In the paper „Leon Powolny. Hero of fight for Polishness of Opole Silesia or defrauder?” one of fewer known episodes was presented from the honoured fighter for the Polishness of Opole Silesia. Leon Powolny – as the source materials indicate – was also a thief, defrauder who robbed the bank in which he worked. By the German jurisdiction he was sentenced to imprisonment and he most likely served that sentence. Afterwards he functioned in the minority movement at exposed posts, he was a commander of the conspiracy structures during the Second World War and he died a martyr’s death in the German prison in Brandenburg where his head was cut off by means of an axe. On the question how to bring together those two attitudes, the author with humility answers: I do not know! Perhaps wider developed archive research will allow replying such a question asked.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2020, 29, 3; 155-168
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea bankowości centralnej w ostatnich latach I Rzeczypospolitej
The Idea of Central Banking in Recent Years of the Polish-Lithuanian Commonwealth
Autorzy:
Łopuszyński, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29551719.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia bankowości
bank centralny
Sejm Czteroletni
pieniądz papierowy
bankierzy
Opis:
O potrzebie powołania w Rzeczypospolitej banku narodowego pisał w 1763 r. ks. Stanisław Konarski w dziele O skutecznym rad sposobie. Konieczność zabezpieczenia emisji polskiego pieniądza przybrała na sile w wyniku kryzysu spowodowanego zalaniem krajowego rynku przez polskie monety fałszowane masowo w Prusach. Do dyskusji włączyli się merkantyliści, którzy dostrzegali możliwość utrzymania dobrego polskiego pieniądza w obiegu poprzez wykorzystanie martwych kapitałów w „leżących w skrzyniach depozytów”. Jednak tylko Sejm mógł powołać bank centralny. Pierwsze projekty ujrzały światło dzienne podczas obrad Sejmu Czteroletniego (1788-1792). Spośród nich na szczególną uwagę zwraca projekt znanego warszawskiego bankiera Jędrzeja Kapostasa, który w 1789 r. wydał dzieło O banku narodowym w Polszcze ustanowić się mającym, w roku zaś następnym Planta ułożenia projektu Banku Narodowego. Pieniądze papierowe w Polsce pojawiły się w obiegu w czasie insurekcji kościuszkowskiej. W tym celu utworzono Dyrekcję Biletów Skarbowych, która emitowała tzw. asygnaty. Przetrwały one do upadku powstania. Wraz z III rozbiorem Polski zanikła również dyskusja na temat utworzenia banku centralnego.
On the need to establish a national bank in the Republic, in 1763, Fr. Stanislaw Konarski in his work On Effective Radical Method. The necessity of hedging the issue of Polish money has grown in strength as a result of the crisis caused by the flooding of the domestic market by Polish coins counterfeited in Prussia. The mercantilists joined the discussion, who saw the possibility of maintaining good Polish currency in circulation by using dead capital in “deposit boxes”. However, only the Sejm could appoint a central bank. The first projects saw daylight during the Four Year Sejm (1788-1792). Of particular note is the project of the well-known Warsaw banker Jędrzej Kapostas, who in 1789 published a work entitled About the National Bank in Poland to establish itself, in the following year Planta’s National Bank project. Paper money in Poland appeared in circulation during the Kościuszko insurrection. For this purpose, the Taxi Ticketing Directorate was established. vouchers. They survived until the uprising collapsed. With the third partition of Poland, the discussion on the establishment of the central bank also disappeared.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2018, 28, 3; 101-112
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Municipal Mortgage Loan Institutions in the Kingdom of Poland. A Contribution to the Discussion on the Organisatioal Model of Mortgage Credit in Poland
Autorzy:
Fermus-Bobowiec, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803137.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
mortgage
mortgage loan
loan society
mortgage bank
Kingdom of Poland
Opis:
The article presents the legal underpinnings of the operation of municipal credit societies in the Kingdom of Poland, which were institutions providing municipal mortgage loans. This is presented using the example of the Lublin Land Credit Society, and the author draws general conclusions about the model of mortgage loan offered by loan societies. At that time, the credit society was the most popular organisational model used with mortgage loans, not only in towns (municipal credit societies) but also in the countryside (land credit societies). Furthermore, when seeking the origins of mortgage banking, the author presents other institutions granting long-term loans in the Polish territories, apart from credit societies. This analysis, with its legal and historical perspective, is considered by the author to be a contribution to discussion on mortgage loan and the place of contemporary mortgage banking in Poland.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2019, 28, 2; 5-18
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sposób kreacji Prezesa Narodowego Banku Polskiego w ujęciu historyczno prawnym
The Method of Creation of the President of the Polish National Bank in Historical and Legal Perspective
Autorzy:
Zych, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1752947.pdf
Data publikacji:
2020-05-25
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Narodowy Bank Polski
Prezes NBP
sposób kreacji
ujęcie historyczno-prawne
Polish National Bank
President of the NBP
method of creating
historical and legal
perspective
Opis:
Celem niniejszego artykułu było zbadanie sposobu kreacji (powoływania i odwoływania) Prezesa Narodowego Banku Polskiego w kontekście pozycji ustrojowej polskiego banku centralnego – jako okoliczności mającej istotne znaczenie dla funkcjonowania Banku i jego Prezesa. W prowadzonych badaniach zastosowana została metoda historyczno-prawna oraz językowa. Zbadane zostały polskie akty normatywne różnej rangi, akty prawa międzynarodowego, polskie orzecznictwo sądowe oraz literatura w zakresie wyznaczonym tytułem artykułu. Narodowy Bank Polski został powołany na podstawie dekretu z 1945 r. Jednak idea jego utworzenia pojawiła się w 1944 r., mimo to ustrojodawca nie uwzględnił go w przepisach małej konstytucji z 1947 r. Stan pominięcia NBP przez akt normatywny o najwyższej randze ustrojowej trwał stosunkowo długo. Sposób kreowania Prezesa NBP przechodził ewolucję, która wynikała z częstych zmian prawa odnośnie do tej materii. W podsumowaniu wypada zaakcentować najważniejsze konkluzje. Moim zdaniem, nieopublikowanie przez rząd w Monitorze Polskim statutu NBP z listopada 1959 r. spowodowane było świadomością przyjęcia na poziomie uchwały regulacji contra legem wynikających z art. 6 ust. 4 ustawy o NBP z 1958 r. odnoszących się do sposobu kreacji Prezesa NBP. Ustawy z 1982 r. zrywały z długoletnią praktyką podporządkowania NBP organom wykonawczym na rzecz kreowania go przez Sejm. Mała Konstytucja z 1992 r. była pierwszym aktem tej rangi, który regulował elementy funkcjonowania banku centralnego. Jednak pełniejsze postanowienia w tej materii zawiera Konstytucja RP z 1997 r. Współcześnie, tryb powoływania i kadencja Prezesa NBP zyskały rangę konstytucyjną, co utrudnia możliwość dokonywania zmian w tej materii. De lege ferenda, rozważenia wymaga postulat konstytucjonalizacji także trybu odwołania Prezesa NBP.
The results of the historical and legal research help establish some conclusions. Polish National Bank has been appointed under the 1945 decree. But the idea of its creation appeared in 1944. Despite this the legislator did not consider it in the rules a little constitution of 1947. State of omissions NBP by the normative act of the highest political rank lasted a relatively long time. The method of creating the President of the NBP passed evolution, which resulted from the frequent changes in the law with regard to this matter. In summary it falls to stress the most important conclusions. In my opinion, the lack of publishing the statute of Polish NBP from November 1959 in the government gazette was caused by the awareness of the adoption of the resolution adjustment, contrary to the law under Article 6, paragraph 4 of the Act on the NBP of 1958 relating to the creation of the President of the NBP. Act of 1982 plucked a long-standing practice of subordination of NBP enforcement authorities for the creation by the Sejm. „Small constitution” of 1992 was the first act of this magnitude, which regulated the functioning of the components of the central bank. However, fuller provisions in this matter contains the Constitution of 1997. Nowadays, the mode of appointment and term of office of the President of NBP gained constitutional status, which makes it difficult to make changes in this matter. De lege ferenda, it requires consideration of the demand constitionalization also mode of the President of the NBP.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2020, 29, 2; 115-137
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Idea of Central Banking in the Final Years of the First Polish Republic
Autorzy:
Łopuszyński, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803262.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
history of banking
central bank
Four-year Sejm
paper money
bankers
Opis:
The need to establish a national bank in the Polish Republic was addressed in 1763 by Fr Stanisław Konarski in his O skutecznym rad sposobie. The need to secure the issue of Polish money increased as a result of the crisis caused by the flooding of the Polish market with Polish coins counterfeited in Prussia. The discussion was joined by proponents of mercantilism, who saw the possibility of keeping good Polish money in circulation by using dead capital in “deposit coffers.” However, only the Sejm could establish a central bank. The first drafts saw the light during the sessions of the Four-Year Sejm (1788–1792). Among them, the proposal of the famous Warsaw banker Jędrzej Kapostas deserves our attention, who in 1789 published a work entitled O banku narodowym w Polszcze and Planta ułożenia projektu Banku Narodowego in the next year. Paper money in Poland appeared in circulation during the Kościuszko Uprising. To this end, the Treasury Notes Administration was established, which issued so-called “assignments.” They survived until the fall of the uprising. The Third Partition of Poland put an end to the discussion of the establishment of a central bank.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2018, 28, 3; 89-100
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucje finansowe a autonomia jednostki– rozważania z perspektywy praw człowieka
Financial Institutions and the Protection of Individuals’ Autonomy – a Human Rights Perspective
Autorzy:
Szoszkiewicz, Łukasz
Świergiel, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804012.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
business
economic rights
United Nations
banks
biznes
prawa gospodarcze
ONZ
bank
Opis:
Celem pracy jest przedstawienie ewolucji relacji zachodzących pomiędzy instytucjami finansowymi, w szczególności bankami, a jednostką w XX i XXI w. (oraz, w niezbędnym zakresie, również z państwem jako regulatorem sektora finansowego, a zarazem podmiotem na którym spoczywa pierwszorzędna odpowiedzialność za zagwarantowanie praw człowieka ustanowionych w traktatach). Pierwsza część pracy przedstawia historię rozwoju relacji pomiędzy państwem, instytucjami finansowymi a jednostką w XX w. Druga część poświęcona jest zmianom, jakie w tym zakresie zaszły w XXI w. na płaszczyźnie międzynarodowej – w działalności podmiotów niepaństwowych, w tym instytucji finansowych, coraz częściej akcentuje się bowiem zobowiązania w zakresie ochrony praw człowieka. Przypisanie takiej odpowiedzialności wskazuje, że społeczność międzynarodowa dąży do wzmocnienia ochrony autonomii jednostki. Potwierdza to również poczyniona w pracy analiza uwag końcowych organów traktatowych funkcjonujących w ramach ONZ-owskiego systemu ochrony praw człowieka.
This paper seeks to provide a systematic analysis of the changing relations between the financial institutions (mainly banks) and individuals throughout the XX and XXI centuries. The topic requires, however, to address the role of the state as well – it is the government which acts as a regulator of the financial markets and remains bound by the human rights treaties. The first part of the paper is sketching necessary historical context while the second part investigets some of the recent developments within the international human rights law. The threats to the enjoyment of human rights posed by non-state actors, including financial institutions, provoke a question over their responsibility in this matter. Endorsement given to the UN Guiding Principles on Business and Human Rights (2011) indicates the direction of evolution towards strengtening the protection of the individual.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2018, 28, 4; 125-139
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzaje i funkcje banków w systemie gospodarczym Unii Europejskiej
Types and Functions of Banks in the Eu Economy
Autorzy:
Szewczak, Marcin
Sura, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807279.pdf
Data publikacji:
2019-11-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
rodzaje banków
funkcje banków
Unia Europejska
banki
bank types
functions of banks
European Union
banks
Opis:
The notion of a universal bank has always been prominent since the 1989 reform of the banking system, both in relation to the doctrine and legislation. A universal bank is thought of as a bank empowered to perform all banking operations, which is unlimited territorially and in terms of its scope. It can act autonomously and on equal terms with other entities on the capital market. In other words, this is a bank which is licensed to perform any banking operation and is not restricted by the kind of performed services. It can also freely operate on the monetary and capital markets. Due to the two-tier structure of the banking system in Poland, the most fundamental division is that between the Polish National Bank as the central bank and commercial banks. There are also investment, special, and cooperative banks. Legally, banks can be divided according to the following criteria: organisational-legal form, location of the head office, and the head office of the bank founders. Additionally, a criterion related to the nature of capital ownership can be introduced, and therefore one can distinguish: state, communal, private, foreign, or mixed-capital banks. The functions of a bank as a broker on the financial market are connected with money exchange, reception of deposits, provision of credits, and transport of money. In the economy of the European Union there is no predetermined bank model, nor are there types of banks thus determined. Therefore, the member states can freely shape their legislation, which determines the typological division of banks and their functions in the economy of the state. Every member country of the EU, including Poland, there are multiple commercial banks which function as universal, investment, special, and cooperative banks. Significantly, there are central banks on top of the two-tier banking structure of every individual country.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2008, 18, 1; 195-208
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies