Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "semantics;" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Les énoncés définitoires en contexte : Perspective traductologique
Definitional Statements in Context: The Perspective from Translation Studies
Wypowiedzi definiujące w kontekście: perspektywa przekładoznawcza
Autorzy:
Durieux, Christine
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341828.pdf
Data publikacji:
2022-09-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
definicja
pragmatyka
semantyka
tłumaczenie
definition
pragmatics
semantics
translation
Opis:
La présente réflexion porte sur les énoncés définitoires, voire plus largement explicatifs, présents dans des textes publiés. L’auteur s’intéresse à la dimension structurale de l’énoncé définitoire – sa forme, son marquage, son empan, son bornage textuel – et elle adopte un point de vue pragmatique pour analyser les visées discursives de l’énoncé définitoire, afin de mettre en évidence les stratégies rédactionnelles mises en œuvre. En outre, l’énoncé définitoire est évalué à l’aune de son apport documentaire intratextuel et de son rôle dans la construction du sens du texte. Pour illustrer son analyse, l’auteur présente des exemples extraits d’articles de presse très récents (2021), considérant que la presse est à la fois une caisse de résonnance et un puissant relais de l’évolution de la langue. De fait, l’apparition de nouvelles occurrences de termes et notions justifie l’inclusion d’énoncés définitoires. Enfin en conclusion, l’auteur tire de cette réflexion quelques leçons utiles pour le traducteur, tant dans la phase sémasiologique (comprendre) que dans la phase onomasiologique (faire comprendre) de l’opération traduisante.
Artykuł porusza tematykę wypowiedzi definiujących, a nawet szerzej wyjaśniających, obecnych w publikowanych tekstach. Autorka zajmuje się strukturalnym wymiarem wypowiedzi definiującej – jej formą, oznakowaniem, rozpiętością, delimitacją tekstową – i analizuje dyskursywny cel wypowiedzi definiującej z pragmatycznego punktu widzenia, aby podkreślić zastosowane strategie redakcyjne. Ponadto wypowiedź definiująca jest oceniana na podstawie jej charakteru wewnątrztekstowego i jej roli w konstruowaniu znaczenia tekstu. Aby zilustrować swoją analizę, autorka przedstawia przykłady zaczerpnięte z bieżących artykułów prasowych (2021), biorąc pod uwagę fakt, że prasa jest potężnym przekaźnikiem ewolucji języka. Pojawienie się nowych wystąpień terminów i pojęć uzasadnia włączenie wypowiedzi definiujących. Na koniec autorka wyciąga z tej refleksji kilka przydatnych wniosków dla tłumacza zarówno na poziomie semazjologicznym (rozumienie), jak i onomazjologicznym (wyjaśnienie) operacji tłumaczenia.
This paper focuses on definitional statements, and more broadly on explanatory statements, present in published texts. The author deals with the structural dimension of the definitional statement – form, scope, span, textual boundaries – and analyse the discursive purpose of the definitional statement from the pragmatic point of view, in order to highlight the writing strategies implemented. In addition, the definitional statement is evaluated in terms of its intratextual documentary contribution and its role in the construction of the meaning of the text. To illustrate her analysis, the author presents examples drawn from recent press articles (2021), based on the consideration that newspapers act as a powerful relay in the evolution of language. The advent of new occurrences of terms and notions justifies the inclusion of definitional statements. Finally, the author draws some useful lessons for the translator from this study, both in the semasiological (understanding) and onomasiological (making understood) phases of the translation process.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 8; 13-31
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Вибрані атрибутиви Бога у світлі українського перекладу псалтиря Івана Огієнка
Some Attributes of God in Light of the Ukrainian Translation of the Psalter by Ivan Ohienko
Wybrane atrybuty Boga w świetle ukraińskiego przekładu Psałterza Iwana Ohijenki
Autorzy:
Barabasz-Rewak, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342712.pdf
Data publikacji:
2022-09-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
atrybut
językowy obraz
semantyka
attribute
linguistic model
semantics
Opis:
У статті досліджено мовні засоби на позначення поняття «атрибутиви Бога» у перших двадцяти псалмах українського перекладу Івана Огієнка. Етнолінгвістичний аналіз способів вербалізації цього значення (за методологією Єжи Бартмінського) показує, що Огієнко, намагаючись перекласти з науковою точністю і водночас створити основу для української літературної мови, використовував цілу скарбницю українських лексичних і лексико-граматичних засобів, що втілюють в життя мисленнєві схеми східних народів щодо ознак Бога. До них, зокрема, належать: «недосяжний» – перебування у найвищій частині сакральної концептуальної моделі «верх – низ»; «всемогутній» – джерело людської сили; «захисник» – захист від ворогів; «той, хто любить праведного», «бездоганний», «запальний, страшний» та ін. Дослідження способів вербалізації найпоширеніших концептуальних моделей відкриває широке поле для подальших досліджень мовного образу Бога в контексті детального аналізу дій учасників груп «Бог–людина (грішник/праведник)» та «Бог–диявол».
Artykuł zawiera analizę sposobów i środków językowych, które eksplikują semantykę terminu „atrybuty Boga” w pierwszych dwudziestu psalmach ukraińskiego przekładu Pisma Świętego autorstwa Iwana Ohijenki. Ten wybitny tłumacz, naukowiec oraz dydaktyk języka ukraińskiego dążył do stworzenia doskonałego przekładu Biblii, kierując się przy tym naukową skrupulatnością, jednocześnie tworząc podstawy współczesnego ukraińskiego języka literackiego. Etnolingwistyczna analiza sposobów werbalizacji ogólnego znaczenia „atrybuty Boga”, oparta na metodologii Jerzego Bartmińskiego, ujawniła, że w celu dokładnego oddania myślowych schematów narodów Wschodu, odnoszących się do cech Boga Izraela, Iwan Ohijenko zastosował bardzo szeroki zakres zarówno elementarnych środków leksykalnych, jak i różnorodnych struktur leksykalno-‑gramatycznych. Spośród najważniejszych, wyodrębnionych w wyniku analizy atrybutów Boga, które stanowią jeden z głównych filarów językowego obrazu jedynego bóstwa Izraelczyków, warto wymienić następujące: „nieosiągalny, przebywający na niebiosach”, „wszechmogący”, „obrońca” i jego korelat „zbawiciel”, „miłujący sprawiedliwych”, „Bóg, który słucha/odpowiada”, „doskonały” oraz „zwycięzca”, korelujący z pojęciami „sprawiedliwy sędzia”, „gniewny” i „straszny”. Analiza sposobów werbalizacji semantyki terminu „atrybuty Boga” ukazuje szeroki kontekst dalszych badań nad językowym obrazem Boga w tekstach psalmów, m.in. w kontekście szczegółowej analizy zestawień, np. „Bóg–człowiek (grzesznik/sprawiedliwy)” czy „Bóg–diabeł”.
This article is an examination of the linguistic means used to denote the term “some of God’s attributes” in the first twenty psalms of the Ukrainian translation by Ivan Ohienko. The ethnolinguistic analysis (based on the methodology of Jerzy Bartmiński) of the ways of verbalising this meaning shows that the translator – in his efforts to translate with scientific accuracy and, at the same time, create the basis for a Ukrainian literary language – used a whole treasury of Ukrainian lexical and lexical-grammatical means, implementing the thought patterns of the Eastern nations concerning the characteristics of God. These include, in particular: “unreachable” – being at the highest part of the “top-down” sacral conceptual model; “almighty” – the source of human power; “defense” – protection against enemies; “the one who loves the righteous”, “impeccable,” “irascible, fearsome,” and others. Research on the ways of verbalising the most common conceptual models opens up a broad field for further studies of the linguistic image of God in the context of a detailed analysis of the actions of the members of the groups “God–Man (sinner/righteous)” and “God–the devil”.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 169-183
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Context-Related Semantics: Evaluation of Expressive Quality of Lexical Items
Autorzy:
Kozłowska, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807414.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ekspresywność; semantyka; kontekst; audiodeskrypcja
expressiveness; semantics; context; audio description
Opis:
Znaczenie a kontekst — ocena ekspresywnej wartości słów Celem artykułu jest wskazanie i analiza najbliższego otoczenia leksemów, które — według zamierzenia autora — mają w danym kontekście pełnić funkcję wyrażeń o charakterze sugestywnym. Analiza obejmuje słowa, które odznaczają się cechami ekspresywnymi jedynie w tymże kontekście, podczas gdy ich podstawowe znaczenie nie ma cech ekspresywnych. Niniejsza publikacja opiera się na analizie tekstów wybranych książek z popularnej serii, której bohaterem jest Harry Potter. Pierwsza, teoretyczna część artykułu uzasadnia wybór analizowanych tekstów; odpowiada również na pytanie, dlaczego semantyczny i stylistyczny charakter szerszego kontekstu ma istotne znaczenie dla konotacji danego słowa znajdującego się w tym kontekście. Część analityczna podzielona jest na sekcje skupiające się na trzech typach sygnalizatorów sugestywnej natury leksemu z uwzględnieniem zagadnienia kontekstu.
The aim of this paper is to point out and analyse the closest environment of lexemes that are intended to have expressive qualities within the given contexts. The analysis focuses on words, whose primary meanings are not characterised by expressiveness, and, if found in a different (neutral) context, they would not necessarily be perceived as subjective, emotionally loaded expressions. The material analysed in this paper consists of selected volumes of the popular series of J. K. Rowling's Harry Potter books. The introductory part of the paper is theory-based: it clarifies the reasons for such choice of the material; it also explains why the semantic and stylistic character of a larger context is significant in understanding the connotation of a particular word within this context. The analytical part is divided into three sections, focused on three major types of contextual indicators of expressiveness, which were distinguished in the analysed material.  
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 11; 23-40
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartościowanie paradoksalne w perspektywie francuskiej semantyki argumentacyjnej
Valorisation paradoxale dans la perspective de la sémantique argumentative française
Autorzy:
Wołowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953815.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
paradoks
argumentacja
nawiązanie
wartościowanie
semantyka
paradox
argumentation
link
evaluation
semantics
Opis:
L’article se concentre sur le problème des évaluations dans les paradoxes, et plus particulièrement, sur le renversement, propre aux énoncés paradoxaux, des valeurs positive et négative associées conventionnellement aux mots de la langue. La perspective théorique adoptée est celle de l’Argumentation dans la Langue (ADL) qui, en privilégiant la dimension argumentative du discours, rend compte des enchaînements discursifs prévisibles pour des mots et des énoncés. La théorie des « blocs sémantiques », la dernière variante de l’ADL, permet d’expliquer le mécanisme argumentatif des paradoxes en utilisant de façon systématique les concepts d’enchaînements linguistiquement doxaux (ELD) et paradoxaux (ELP) : en simplifiant les choses, le paradoxe apparaît là où le ELD se trouve remplacé par un ELP. Un tel mécanisme argumentatif est à observer aussi au niveau des évaluations : le renversement résulte ici du remplacement de la valeur positive, associée conventionnellement à l’un des arguments, par une valeur négative (ou vice versa), alors que l’autre argument garde sa valeur doxale.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 5; 143-150
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradoxe et figures apparentées : quelques observations sur le critère sémantique dans les inventaires rhétoriques
Paradoks i figury pokrewne: kilka uwag na temat kryterium semantycznego w klasyfikacjach retorycznych
Autorzy:
Wołowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119971.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
paradoks
dyskurs
figura retoryczna
semantyka
paradox
discourse
rhetorical figure
semantics
Opis:
Tradycyjne klasyfikacje zabiegów retorycznych uwzględniają paradoks jako figurę polegającą na połączeniu przeciwieństw w celu zwrócenia uwagi na głębszy, prawdziwy sens wypowiedzenia, nie opisują jednak metodycznie jego mechanizmów semantycznych. Podobnie rzecz ma się z innymi figurami, z których niektóre (jak antanaklaza, antyteza, przeciwieństwo, kontrast, ironia, oksymoron, paradiastola i paronomazja) są intuicyjnie kojarzone z paradoksem ze względu na pewne podobieństwa, oparte głównie na obecności wyraźnych opozycji na poziomie sensu lub, rzadziej, wyrażenia. Różnią się one jednak znacznie na płaszczyźnie morfologiczno-składniowej, która wydaje się podstawowym punktem odniesienia w klasyfikacjach figur retorycznych, podczas gdy kryterium semantyczne, wykazujące w większości przypadków częściową lub całkowitą identyczność mechanizmów, według których działają te figury, zostaje najczęściej pomijane. Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie funkcjonowania paradoksu i figur mu „pokrewnych” w świetle ich wzajemnych związków semantycznych, co pozwala na wyodrębnienie przy pomocy metodologii językoznawczej nowych kategorii klasyfikacji i może stać się punktem wyjścia do bardziej systematycznej hierarchizacji powszechnie znanych figur retorycznych.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 5; 83-106
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retoryka i językoznawstwo – obszary spotkania
Classical rhetoric and modern linguistics: Meeting fields
Autorzy:
Mamcarz-Plisiecki, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804860.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
retoryka; językoznawstwo; semantyka; pragmatyka; teoria komunikacji
rhetoric; linguistics; semantics; pragmatics; theory of communication
Opis:
Artykuł jest próbą porównania dwóch dziedzin wiedzy: klasycznej retoryki i współczesnej lingwistyki. Dzisiejsi językoznawcy traktują retorykę jako dyscyplinę historyczną i przednaukową. Dla wielu z nich retoryka wydaje się także zbyt normatywna i sformalizowana. Dzieje się tak od reformy artes liberales, dokonanej w renesansie przez Piotra Ramusa (Pierre’a de la Ramée). Retoryka została wtedy ograniczona jedynie do sztuki krasomówczej oraz teorii stylu (stylistyki). W XVIII wieku (tak jak cała humanistyka) została wyrzucona z „ogrodu nauk”. Natomiast w wieku XIX odrzucono ją wraz z całą klasyczną koncepcją sztuki. To wszystko sprawia, że dzisiejsi uczeni raczej nieufnie patrzą na retorykę. Autor artykułu przekonuje tymczasem, że klasyczna retoryka jest dyscypliną nowoczesną i przydatną dla współczesnego językoznawstwa. W konkluzji stwierdza, że w dzisiejszych badaniach nad tekstem retoryka może dać perspektywę ogólną, lingwistyka zaś konieczne uszczegółowienia.
The article is attempt to comparison of two fields of knowledge: classical rhetoric and modern linguistics. Contemporary linguists treat rhetoric as a historical and pre-scientific discipline. Rhetoric also seemed to be too prescriptive and formalized for many theorists. After the reform of artes liberales which was made in Renaissance by Peter Ramus (Pierre de la Ramée) rhetoric was limited only to the art of oratory and theory of style (stylistics). In 18th century rhetoric (like all the humanities) was thrown away from “garden of sciences.” And in 19th century even this classical concept of art was rejected. This is the reason that nowadays many scholars look at rhetoric rather distrustfully. The author of this article argues that classical rhetoric is modern and useful to contemporary linguistics. In conclusion the author suggests that in discourse studies rhetoric should be understood as a general frame for next detailed researches. 
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 6; 111-135
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Les relations sémantiques dans un dictionnaire bilingue basé sur un corpus: problème de typologie
The Semantic Relations in the Bilingual Dictionary Based on the Text Corpus: The Problem of the Typology
Relacje semantyczne w słowniku dwujęzycznym opartym na korpusie tekstów: problem typologii
Autorzy:
Bralewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886439.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
leksykografia dwujęzyczna
semantyka
językoznawstwo komputerowe
traduktologia
computational linguistics
translation studies
bilingual lexicography
semantics
Opis:
Artykuł podejmuje próbę opisu relacji semantycznych łączących ekwiwalenty przekładowe pobrane z korpusu bitekstów dla potrzeb słownika dwujęzycznego. Opis oparto na składnikowym modelu znaczenia odwołującym się do rachunku zbiorów. Mimo trudności, które wynikają z niemożności rygorystycznego oddzielenia planu treści komunikatu od jego planu wyrażania, zastosowany model nadaje się – zdaniem autora – do całościowego opisu dwujęzycznych danych leksykalnych, o czym świadczą omówione przykłady. Artykuł zawiera informacje o rozkładach częstości omawianych relacji semantycznych w części korpusu obejmującej 20 081 jednostek.
The paper attempts to describe the semantic relations which joined together a translation equivalents taken from the bitext corpus for a bilingual dictionary. The description is based on the component model of significance referring to the set theory. Despite the difficulties of the separating the content plan of the message form its expression plan—in author’s opinion—the used model is suitable for a comprehensive description of bilingual lexical data, as it is evidenced by the examples discussed. The article contains the information about the frequency distributions of the discussed semantic relations in the corpus including 20081 units
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 8; 149-181
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Quelques observations sur le sémantisme du passif pronominal dans les langues française et espagnole
Kilka uwag na temat semantyki strony biernej z zaimkiem se w językach francuskim i hiszpańskim
Autorzy:
Bień, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954970.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
języki romańskie
semantyka
strona bierna
zaimek se
Romance languages
semantics
pronominal passive
pronoun se
Opis:
Powyższy artykuł w małym stopniu podejmuje tematykę najszerzej dotychczas dyskutowaną w publikacjach językoznawczych: podziału struktur czasowników zwrotnych ze względu na agentywność podmiotu, wartości agentywnych agensa domyślnego struktury biernej z zaimkiem se, czy różnic typologicznych warunkujących częstotliwość jej występowania w językach romańskich. Bardziej dokładnie analizowane są niektóre charakterystyki tejże struktury, a szczególnie jej wartości temporo-aspektualne. Punkt widzenia przedstawiony w artykule jest całkowicie odmienny od stanowiska zajmowanego dotychczas przez badaczy problemu (struktura pasywna z zaimkiem se jest ograniczona na płaszczyźnie aspektualnej). Za główną przyczynę takiego podejścia do problemu autor uznał fakt, że większość dotychczas proponowanych przykładów, stanowiących podstawę rozważań nad problemem, ma charakter wybitnie nietekstowy. Sprowadza to najczęściej analizowaną strukturę do statusu wypowiedzi ogólnych lub deontycznych. Artykuł zawiera trzypłaszczyznową (leksykalno-semantyczno-agentywną) analizę czasowników i argumentów, jak również zależności, jakie między nimi istnieją w obrębie omawianej struktury. W pewnym sensie wypełnia więc lukę tematyczną istniejącą ciągłe w obecnym stanie badań nad problemem oraz proponuje bardziej analityczny punkt wyjścia dla niektórych problemów wynikających z bogatej semantyki strony biernej w językach romańskich.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2000, 48, 5; 137-152
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Обрядові номінації української, англійської та португальської мов на позначення шлюбних стосунків
Ritual Nominal Units Denoting Conjugal Relations in the Ukrainian, English and Portuguese Languages
Słownictwo związane z obrzędem ślubu i wesela w języku ukraińskim, angielskim i portugalskim
Autorzy:
Chayka, Oksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933970.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
słownictwo obrzędowe
obrzędy ślubne
semantyka
etymologia
symbolika
ritual
archetype
cultural
semantics
symbols of a wedding
Opis:
Autorka artykułu analizuje słownictwo związane z obrządkiem ślubu i wesela w kulturze i języku ukraińskim, angielskim i portugalskim, podaje analizę struktury, znaczeń oraz funkcjonowania słownictwa związanego ze ślubem i weselem, uwzględniając etymologię omawianego słownictwa.
This article deals with ritual nominal units in the three contrasted languages – Ukrainian, English, and Portuguese. The units mentioned above fall under the group referring to the times of development of marriage relationship. The analyses of structure, semantics and functioning of the wedding nominal units becomes the key point to understanding history and  culture in general as well as verbalization of traditions in particular. In most cases etymology of the units is taken into account.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 41-57
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Can I Say “Bububu”? Discourse Context and Meaning Construction
Autorzy:
Kárpáti, Eszter
Kleiber, Judit
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803947.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kontekst dyskursu; stany umysłowe; ReALIS; pragmatyka; semantyka dynamiczna
discourse context; mental states; ReALIS; pragmatics; dynamic semantics
Opis:
Czy mogę powiedzieć “Bububu”? Kontekst dyskursu a konstrukcja znaczenia Artykuł analizuje sposób, w jaki kontekst dyskursu oraz cele dialogu wpływają na interpretację. Kontekst dyskursu można określić jako labirynt znaczeń leksykalnych otoczonych splotem informacji kontekstowych (infonów) (cf. Wittgenstein 1958/1986, 8). Niniejsze studium ma na celu „rozplecenie” tych infonów, czemu w praktyce służy dynamiczny model semantyczny ÂeALIS (Alberti and Kleiber 2014). Przeprowadzając wywiad z osobą po operacji chirurgicznej, byłyśmy zainteresowane sposobem, w jaki pacjentka operuje informacjami w rozmowach z lekarzami. Punktem wyjścia dla naszej analizy jest założenie, że wystąpienie problemu pociąga za sobą wyznaczenie celów nakierowanych na jego rozwiązanie. Dyskurs rozpoczyna się wraz z wyznaczeniem celu, a kończy się, gdy cel jest osiągnięty. Dyskurs zazwyczaj składa się z segmentów. Spójność dyskursu zależy od wagi owych segmentów. W przypadku naszego wywiadu segmentami były (kolejne) dialogi składające się na jeden dyskurs, który pacjentka postrzegała jako koherentny. Według wyników naszych badań ÂeALIS pozwala na wyszczególnienie informacji odnoszących się do stanów umysłowych (przekonania, pragnienia, intencje) odpowiedzialnych za spójność dyskursu. Odkryłyśmy, że dyskurs wejdzie w nowy etap dopiero w momencie, gdy — po zakończeniu jednego dialogu — nastąpi zmiana w stanie umysłowym agenta. Ów stan umysłowy jest również zależny od infonów obecnych w kontekście dyskursu, ale niestanowiących części dialogu. Nasza analiza ma na celu pokazanie sposobu, w jaki ReALIS udostępnia zasoby pragmatyczne uczestnikom dyskursu.
This paper investigates how discourse context and dialogue goals within a discourse influence interpretation. Discourse context can be seen as a maze of lexical meanings surrounded by multitude of contextual information (infons) (cf. Wittgenstein 1958/1986, 8). This analysis tries to unweave these infons as it is a practical application of the dynamic semantic model of ÂeALIS (Alberti and Kleiber 2014). Making an interview with a patient who had surgery before, we were interested in her information management during her dialogues with her doctors. The starting point of our analysis was that when a problem occurs, we set goals to solve it. A discourse starts when the goal is set, and stops when it is fulfilled. A discourse usually has segments. Discourse coherence depends on whether these segments are relevant or not. In our interview the segments were (consecutive) dialogues forming one coherent discourse for the interviewee. Our results indicate that ÂeALIS is capable of capturing the pieces of information concerning the interlocutors’ mental states (beliefs, desires, intentions) along which coherence is created in a discourse process. We found that in a discourse, a new discourse step would follow only when—as closing one dialogue —the discourse agent’s mental state has changed. This mental state is also influenced by infons that are present in the discourse context, but are not parts of the dialogues. With this type of analysis we aim to show a line through which pragmatics can be accessible from a ReALIStic point of view.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 11; 79-98
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Godność i prawa kobiety / La dignité et les droits de la femme dans les textes de Jean-Paul II – une contribution de la linguistique du corpus à l’élaboration des dictionnaires bilingues
Dignity and Women’s Rights in the Texts of John-Paul II: An Applying of Corpus Linguistics to the Editing of Bilingual Dictionaries
Godność i prawa kobiety / La dignité et les droits de femme w tekstach Jana Pawła II – propozycja zastosowania lingwistyki korpusowej do redakcji słowników dwujęzycznych
Autorzy:
Śliwa, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886438.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
semantyka leksykalna
słowniki dwujęzyczne
predykaty
struktura ontologiczna
kolokacje
lexical semantics
bilingual dictionaries
predicates
ontological structure
collocations
Opis:
Artykuł zawiera analizę wybranych syntagm z określonego korpusu dwujęzycznych tekstów paralelnych. Zastosowana metodologia łączy elementy gramatyki dystrybucyjno-transformacyjnej z elementami semantyki kognitywnej opartej na metafizyce realistycznej. W pierwszej części przedstawiona jest etymologia wyrazów (niewiasta, kobieta / femme) oraz omówiona jest mikrostruktura hasła słownika jednojęzycznego, w której komponenty sensu leksykalnego wyrazu odzwierciedlają strukturę ontologiczną. Dla mikrostruktury hasła słownika dwujęzycznego pojawia się pytanie o porządek, w jakim umieszczane są przykłady ekwiwalentów. Syntagmy polskie i francuskie z wyrazami desygnującymi kobietę w tekstach Jana Pawła II ukazują istotną wartość kobiety, jaką jest godność w jej relacjach inherentnych z innymi komponentami (powołanie, rola, prawa, miłość) oraz relacje innych podmiotów do kobiet. Predykacje te są u podstaw syntagm nominalnych oraz kolokacji werbo-nominalnych. Tak uporządkowane według kryterium ontologicznego mogą być propozycją dla redagowania słownika dwujęzycznego polsko-francuskiego.
This article presents an analysis of some syntagmas taken from a bilingual corpus of parallel texts. The methodology, which has been applied, combines the elements of distributive and transformational grammar with some components of cognitive semantics based on realistic metaphysics. In the first part of this article, it is presented the etymology of words (niewiasta, kobieta / femme) and discussed a microstructure of an entry taken from a monolingual dictionary. In this structure, the components of word lexical sense reflect the ontological structure. Analysing a microstructure of an entry taken from a bilingual dictionary, it is important to answer a question about the order of included equivalents. These Polish and French syntagmas with words which designate a woman in the texts of John-Paul II show dignity—an important woman’s value. They also present this dignity in the inherent relations with other components (such as vocation, role, rights, love) as well as the relations of other subjects to women. These predicates become a basis for nominal syntagmas and verbo-nominal collocations. Being well-ordered, according to the ontological criterion, they can be a proposition to edit a Polish-French bilingual dictionary.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 8; 183-200
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Limitations on Involuntary-State Constructions in Polish: Between Structure and Semantics
Ograniczenia konstrukcji niezamierzonego stanu w języku polskim – między strukturą a semantyką
Autorzy:
Malicka-Kleparska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900936.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
morfologia
semantyka
walencja
czasowniki nieakuzatywne
czasowniki nie-ergatywne
czasowniki psychologiczne
konstrukcje stanu niezamierzonego
polski
morphology
semantics
valency
unaccusatives
unergatives
psychological predicates
involuntary states
Polish
Opis:
Konstrukcje niezamierzonego stanu w języku polskim, tworzone za pomocą formy klitycznej się, stanowią bardzo złożony materiał z pogranicza morfologii, słownika i syntaksy. Ostatnio zyskały ciekawy, oryginalny opis, w którym ich cechy charakterystyczne i ograniczenia są tłumaczone za pomocą charakterystycznej struktury syntaktycznej, będącej pochodną zaproponowanych w ostatnich latach konstrukcji aplikatywnych. W artykule staram się wykazać, że podejście czysto strukturalne nie pozwala na wyjaśnienie wszystkich ograniczeń dotyczących produkcji tych struktur. Omawiam szczegółowo ograniczenia dotyczące jednoargumentowych predykatów w kontekście kontroli sytuacji przez czynnik ludzki. Ich nieregularne zachowanie tłumaczę istnieniem reguł reanalizy, które są operacjami leksykalnymi, a nie syntaktycznymi, być może powiązanymi z ogólniejszymi tendencjami panującymi w leksykonie, a dotyczącymi przypisywania ról tematycznych argumentom. Inne ograniczenie dotyczy predykatów psychologicznych, których zachowanie wyjaśniam również działaniem tych samych reguł. Rozważam również możliwość istnienia rozróżnienia wśród predykatów psychologicznych, podobnego do rozróżnienia opisanego dla języka hiszpańskiego, które może tłumaczyć, w połączeniu z proponowaną syntaktyczną strukturą, dlaczego tylko predykaty odnoszące się do kontynuacji mogą derywować konstrukcje, którymi się zajmuję.
Involuntary State Constructions in Polish, formed with the clitic form się, are complex structures at the interface of the lexicon, morphology and syntax. Recently they have been analyzed in a most interesting way, where their properties are explained away with the use of the applicative structure, proposed a few years ago. In this paper we try to show that the uniformly structural analysis does not allow us to explain away all the limitations on the production of Involuntary State Constructions. We discuss the limitations concerning the one-argument predicates used in Involuntary State Constructions in the context of the control of such states by the human element. The irregular behavior of such verbs is explained with the use of re-analysis rules, which are lexical operations, not the syntactic ones, perhaps to be derivative from more general tendencies operating in the lexicon and connected with assigning thematic roles to arguments. Other limitations concern psychological predicates, whose behavior is also explained with the use of the same rules. We also consider the possibility of the existence of a split among psychological predicates, similar to a split proposed for Spanish. This split, together with the proposed syntactic structure, may explain why only the predicates that refer to continuing state may derive the Involuntary State Constructions.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 5; 65-85
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reklamowe wartościowanie na przykładzie redefinicji leksemu piękno
The evaluation in advertising on the example of a redefinition of the lexeme beauty
Autorzy:
Łuc, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1804855.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
reklama; ocena; redefinicja; piękno; rama interpretacyjna; teoria pól semantycznych/semantyka rozumienia
advertisement; evaluation; redefinition; beauty; interpretative frame; semantic fields theory/the semantics of understanding
Opis:
Artykuł jest próbą zrekonstruowania semantycznych innowacji tworzonych w opozycji do konwencjonalnego obrazu świata, który wyraża się w kreacjach reklamowych redefinicji koncepcji piękna. Artykuł zawiera opis wewnętrznych relacji między segmentowymi relacjami (konotacjami), jakie zachodzą między leksemem piękno a innymi jednostkami lingwistycznymi (klauzule nominalne), które wywołują określony rodzaj skojarzeń (znaczeń) i pokazują komercyjne sposoby oceny pojęć, mogących istnieć dzięki różnym strategiom komunikacyjnym i językowym. W celu opisania tego zagadnienia zastosowano teorię pól semantycznych i wybranych elementów koncepcji ram interpretacyjnych wraz z odpowiednią metodologią.
This article is an attempt to reconstruct the semantic innovations created in opposition to the conventional picture of the world which is expressed in advertising creations of the redefinitions of the beauty concept. The paper includes a description of inner relations between the segmental relationships (connotations) which happen between the lexeme beauty and other linguistic units (nominal clauses), which evoke a specified type of associations (meanings) and show commercial ways of evaluation of concepts which can exist by the use of various communication and linguistic strategies. In order to describe this issue a theory of semantic fields and the selected elements of the interpretative frames concept together with appropriate methodology were applied.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 6; 75-91
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie werbo-nominalne konstrukcje analityczne oznaczające pozytywne stany emocjonalne (z rzeczownikami radość, wesołość, uciecha, euforia, zadowolenie, szczęście)
Polish Verbo-nominal Analytical Constructions Denoting Positive Feelings (with nouns radość, wesołość, uciecha, euforia, zadowolenie, szczęście)
Autorzy:
Ulitzka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953904.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
analityzmy werbo-nominalne (AWN)
predykaty uczuć pozytywnych
konceptualizacja uczuć
semantyka czasownika
łączliwość rzeczownika
analitycal verbal-nominal construction
predicates of positive feelings
verb's semantics
nouns'combinability
Opis:
The article presents the semantic analysis of the analytical verbo-nominal constructions (AWN) denoting positive feelings (with selected nouns: radość, wesołość, uciecha, euforia, zadowolenie, szczęście). The author analyzes the connection between the noun meaning and the verbalizer choice in AWN. She puts forward a proposal to clssify the analytical constructions in accordance with the theory that verbs add some new semantic elements to the basic contents conveyed by a noun. On the basis of the material of AWN the author also describes conceptualisation of positive feelings in Polish.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 6; 113-148
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sposoby wykorzystywania potencji semantycznej derywatów słowotwórczych w tekstach literackich Karola Wojtyły
Ways of Using the Semantic Potential of Comlpex Lexical Items in the Literary Works by Karol Wojtyła
Autorzy:
Kozłowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933821.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Karol Wojtyła
słowotwórstwo
język artystyczny
tekst poetycki
derywaty
semantyka
dywizy
wymagania składniowe
kontekst
word formation
artistic language
poetic text
complex (derived) words
semantics
dashes
syntactic requirements
context
Opis:
This paper discusses how the semantic potential of derived lexical items is employed by Karol Wojtyla in his artistic writings. In most cases, the poet experimented with word formation patterns in order to emphasize the formal and semantic dichotomies in the derivates he introduced. However, his works also contain a considerable number of modifications in the semantics of the existing, motivated lexemes. To signal semantic operations on complex words, Wojtyła uses dashes as well as changes in the semantic requirements of the derived lexical items and their lexical context. Used in Wojtyła’s works, these methods result in: bringing up-to-date the lexical (and etymological) meaning of lexicalized items modification of the whole complex word through semantic alterations concerning its constituent parts introducing a paradigmatic semantic relationship between complex words that display formal resemblance textual ambiguity caused by introducing derived homonyms.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 6; 153-167
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies