Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "nazwa" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Nazwy etniczne w historycznej ziemi lwowskiej
    Ethnic Names in the Historical Lvov Region
    Autorzy:
    Czapla, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953866.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ziemia lwowska
    nazwa etniczna
    nazwa hybrydalna
    nazwa o charakterze przezwiskowym
    the Lvov region
    ethnic name
    hybrid name
    name of a nickname character
    Opis:
    The analysis in this paper is based on the ethnic names of the places situated in the area of the historical Lvov region that constitute ca. 13 per cent of the overall onomastics. Among the ethnic names from the ancient Lvov region the following semantic groups have been distinguished: the names defining inhabitants with respect to their field properties, names indicating the origin of inhabitants from a concrete place, the names most often of a przezwiskowe character, indicating people’s psychical and physical traits, names indicating the national origin of their inhabitants (the so-called tribal names). The ethnic names from the territory of the historical Lvov region manifest some peculiarities: in reference to the surrounding lands they constitute a relatively large group; the presence of the ending -ynie (eight names, e.g. Nahorynie); the prevalence of names formed by means of the formant -(ań // -yń)ce – 53. Polish names in the toponimic system of the Lvov region result, above all, from an energetic Polish colonisation action conducted mainly from the second half of the 14th c. until the end of the 16th. The above overview showed 89 (61.3%) names bearing Ukrainian traits (Old-Russian or Ukrainian), 20 (13.7%) Polish names and 35 (24.1%) names interpreted as forms with Polish or Ukrainian traits and 1 (0.6%) unrecognised as to their linguistic genesis. The best definition for the description of the areas where Polish names were frequent in the territory of the historical Lvov region would be their considerable dispersion. The number of ethnic names of Ukrainian traits is clearly increasing from the West to the East, see their density in the Złoczów, Żydaczów, and Przemyśl regions. More complete data will be provided by a list of all semantic and formal types.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 6; 5-33
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy z ustaleniem statusu historycznej nazwy terenowej
    The Problems with Establishing the Status of a Historical Field Name
    Autorzy:
    Koper, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953862.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nazwa terenowa
    mikrotoponimia
    wyraz pospolity
    nazwa własna
    apelatyw
    onim
    field name
    microtoponimia
    common name
    proper name
    appelative
    Opis:
    The paper presents the problem of the proprial status of 18th-century in the Chełm region. The hitherto research on the theory of proper names seeks to distinguish between a historical microtoponimic unit and appelative form. In establishing the name-forming derivation of the historical field names it is helpful to refer, among other things, to graphic criteria, word-forming and direct notations in which their authors-copyist inform us about microtoponimic formations. In the collection of a few thousand field names one cannot exclude such names which are on the border on appelatives and onims.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 6; 53-59
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Strategie onimiczne polskiego designu, czyli co i jak mówią nam rzeczy
    Onymic Strategies of Polish Design, or What Things Tell Us and How
    Autorzy:
    Graf, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342656.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-27
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    onomastyka
    nazwa własna
    chrematonimia
    współczesna kultura
    design
    onomastics
    proper names
    chrematonymy
    contemporary culture
    Opis:
    Artykuł podejmuje zagadnienia związane z nadawaniem nazw własnych przez projektantów przedmiotów. Omawiając krótko historię polskiego (i światowego) designu oraz przywołując nazwy współczesnych projektów, autorka wskazuje na podstawowe problemy badawcze, takie jak kwestia indywidualności i seryjności projektów oraz ich nazw, funkcje chrematonimów (estetyczne i pragmatyczne) oraz stosowane w nazewnictwie strategie onimiczne. W opisie wykorzystano ustalenia teoretyków kultury, historyków sztuki i badaczy onomastyki. Dodatkowym kontekstem interpretacyjnym są zagadnienia z obszaru thing studies.
    This article deals with issues related to the giving of proper names by designers of objects. Briefly discussing the history of Polish (and global) design and recalling the names of contemporary projects, the author points out the basic research problems, such as the issue of the individuality and seriality of projects and their names, the functions of chrematonyms (aesthetic and pragmatic), and onymic strategies. The description uses the findings of cultural theorists, art historians and onomastics researchers. An additional, interpretative context is provided by issues from the field of ‘thing studies’.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 6; 43-59
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O nazwie miejscowości Wierszczyca w powiecie tomaszowskim
    On the Place Name Wierszczyca – a Town in the District of Tomaszów Lubelski
    Autorzy:
    Koper, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933721.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nazwa miejscowa
    toponim
    wariant toponimu
    interferencje ukraińskie
    place name
    toponym
    toponymic variant
    Ukrainian interferences
    Opis:
    The paper contains a semantic and structural analysis of the place name Wierszczyca. Relying on the earliest records available, the author has proved that the primary form of the place name – Wierzchrzeczyca – was a hydronym that was structurally an endocentric compound made of wirzch > wierzch + rzeczyca. The variant Wierszczyca is a historical development, created through reduction (haplology) of the phonological sequence chrze, with the fricative rž > rsz retained before -czyca. Two later variants of the place name under discussion were: Werszczyca – with the syllable wer-, representing the Ukrainian syllable pattern; and Wereszczyca with the unmotivated sequence -ere-, potentially coined through analogy to the nearby place name of Wierzchrachanie > Werechanie, or otherwise created through wordplay on the Ukrainian names of the type weres, wereszczaty, etc.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 6; 51-56
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Vor der relativen bis zur kompensatorischen Eindeutschung: Adaptionskonzepte von Xenophonen am Beispiel der Deutschländischen Standardsprache
    From the Relative up to Compensatory Germanization: Adaption Concepts of Xenophones on the Example of the German Standard Language
    Autorzy:
    Skoczek, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1775746.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nazwa własna
    obca proweniencja
    ksenofon
    adaptacja
    zniemczanie
    own names
    foreign provenance
    xenephone
    adaptation
    Germanisation
    Opis:
    Od zniemczania relatywnego do kompensatoryjnego. Adaptacyjne koncepcje ksenofonów na przykładzie standardowego języka niemieckiego Odziaływanie języków na siebie nie jest zjawiskiem nowym, niemniej inkorporacja obcego słownictwa była dotąd procesem długofalowym, obejmującym wszystkie płaszczyzny języka. W reportażach i serwisach informacyjnych zaczęły pojawiać się nazwy własne z całego świata, a wraz z nimi problem ich językowej adaptacji w użyciu publicznym i w kontekście języka-biorcy. Artykuł przedstawia koncepcje zniemczania w kontekście halleńskich prac ortoepicznych.   Die Wechselwirkung zwischen den Sprachen ist keine neue Erscheinung. Die Inkorporierung fremden Wortgutes ist ein langwieriger Adaptionsprozess, der sich auf alle sprachlichen Ebenen erstreckt. Dies änderte sich mit der Entstehung des Rundfunks. In ihren Berichterstattungen aus aller Welt tauchen fremdsprachige Eigennamen auf. Dies führt zum normphonetischen Problem, wie mit ihnen im Satzzusammenhang der Nehmersprache in der öffentlichen Sprechkommunikation umgangen werden sollte. Der Beitrag geht auf verschiedene Eindeutschungskonzepte im Kontext der aktuellen Orthoepieforschung an der Abteilung Sprechwissenschaft und Phonetik in Halle ein.
    The interaction of languages is not a new phenomenon, however, the incorporation of foreign vocabulary has so far been a longterm process covering all language levels. News services have started to include names from all over the world, and with them the problem of their linguistic adaptation in public use and the context of the recipient language. The article presents the concept of the Germanization in the orthoepiecs research of Halle.
    Die Wechselwirkung zwischen den Sprachen ist keine neue Erscheinung. Die Inkorporierung fremden Wortgutes ist ein langwieriger Adaptionsprozess, der sich auf alle sprachlichen Ebenen erstreckt. Dies änderte sich mit der Entstehung des Rundfunks. In ihren Berichterstattungen aus aller Welt tauchen fremdsprachige Eigennamen auf. Dies führt zum normphonetischen Problem, wie mit ihnen im Satzzusammenhang der Nehmersprache in der öffentlichen Sprechkommunikation umgangen werden sollte. Der Beitrag geht auf verschiedene Eindeutschungskonzepte im Kontext der aktuellen Orthoepieforschung an der Abteilung Sprechwissenschaft und Phonetik in Halle ein.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 5; 279-291
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z zagadnień gramatyki onomastycznej i kultury języka – ulica Łunia
    On the Issues of Onomastic Grammar and the Culture of Language – Łunia Street
    Autorzy:
    Koper, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944748.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    antroponim
    nazwa osobowa
    nazwisko
    interferencje polsko-ukraińskie
    anthroponym
    personal name
    surname
    Polish-Ukrainian interferences
    Opis:
    This paper seeks to analyse the street Łunia from the historical and linguistic point of view. The author came up with several general conclusions: 1. The contemporary name of the street is derived from the personal name Łuń. 2. The patron of the lubycka street is Andrij Łuniw (Andrzej Łuniów). 3. The second component of the personal Ukrainian was inadequately transposed onto the Polish language. The proper name of the street’s name in accord with the Polish language norm should read Łuniowa or else Łuniwa.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 6; 49-54
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy kategorii społecznych w pismach św. Franciszka z Asyżu i ich tłumaczenia na język polski
    Names of Social Categories in the Writings of Saint Francis of Assisi and Their Translations into Polish
    Autorzy:
    Zając, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1804826.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Franciszek z Asyżu; społeczeństwo; kategorie społeczne; równość; nazwa; retoryka
    Francis of Assisi; society; social categories; equality; name; rhetoric
    Opis:
    Kategorie społeczne w pismach św. Franciszka z Asyżu i w hagiografii franciszkańskiej były dotąd przedmiotem zainteresowania w aspekcie historiograficznym. Prezentowane studium podejmuje tę kwestię, skupiając jednak uwagę na jego wymiarze językoznawczym. Przedmiotem analiz są zasadniczo trzy fragmenty, obfitujące w nazwy zróżnicowanych kategorii społecznych: opowieść O prawdziwej i doskonałej radości, druga redakcja Listu do wiernych i 23. rozdział Reguły niezatwierdzonej. Ukazują one rozległą świadomość społeczną autora, wrażliwego na problemy związane ze złożonością struktury społecznej współczesnego mu świata oraz wynikającymi z niej podziałami. Retoryka analizowanych tekstów okazuje się niezwykle bogata: enumeracje, dyftologie, jednostki wieloczłonowe, epifonem. Świadczą one o zaangażowaniu emocjonalnym autora w treść enuncjacji, potwierdzając jednocześnie jego świadomość i dojrzałość językową. Św. Franciszek w analizowanych tekstach jawi się jako człowiek żywo zainteresowany sytuacją współczesnego mu świata i poszczególnych grup społecznych, nie wyłączając kobiet i dzieci, co w jego epoce nie było takie oczywiste. Potwierdza on chrześcijańską prawdę o wspólnej perspektywie wieczności i powszechności zbawienia, niezależnej od ziemskich podziałów i różnic. Les dénominations des catégories sociales dans les écrits de saint François d’Assise et leurs traductions en polonais Les catégories sociales mentionnées dans les écrits de saint François d’Assise, jusqu’alors étudiés du point de vue historiographique, sont ici étudiées du point de vue linquistique. Les exemples sont relevés des trois passages : Joie parfaite, Lettres à tous les fidèles (rédaction II), Règle non approuvée (chap. 23). Ces passages dévoilent une profonde conscience sociale de l’auteur, sensible aux problèmes liés à la complexité de la structure sociale de son époque. Les figures rhétoriques (énumérations, diphotologie, épiphonème, etc.) témoignent de l’engagement émotionnel de l’auteur dans ses écrits, confirmant ainsi sa matrise de la langue. Saint François se révèle en tant qu’homme vivement intéressé par la situation du monde et de la société de son époque, y compris les femmes et les enfants, ce qui alors n’était pas évident. Il confirme la vérité chrétienne sur la perspective commune de l’éternité et de l’universalité du salut, indépendante des divisions et des différences humaines.
    Social categories in the writings of Saint Francis of Assisi and in Franciscan hagiography were till now an object of interest just in the historiographic aspect. Present study touches this issue, but focuses its attention on the linguistic dimension. The subject of the analysis is basically a group of three fragments, rich in names of diverse social categories: The story of true and perfect joy, the second edition of The letter to the faithful and the 23rd chapter of the First rule. They show the extensive social awareness of the author, who is sensitive to problems related to the complexity of the social structure of the contemporary world and the divisions result from it. The rhetoric of the analysed texts turns out to be extremely rich: enumerations, diphthologies, multiples, epiphones. They all testify to the emotional involvement of the author in the content of the enunciation, and confirming his awareness and linguistic maturity as well. Saint Francis in the analysed texts appears as a man who is keenly interested in the situation of his contemporary world and individual social groups, including women and children, which in his era was not so obvious. It confirms the Christian truth about the common perspective of eternity and the universality of salvation, independent of earthly divisions and differences.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 8; 27-38
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między Wschodem a Zachodem. Eklezjonimy prawosławne w języku polskim – studium przypadku
    Between East and West: Orthodox Ecclesionyms in Polish – A Case Study
    Autorzy:
    Szczęsny, Anna Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342700.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nazwa własna
    eklezjonim
    heortonim
    uzus oficjalny
    ekwiwalent uznany
    przekład
    proper name
    ecclesionym
    heortonym
    official usus
    recognised equivalent
    translation
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony eklezjonimom prawosławnym w języku polskim, utrwalonym w obiegu oficjalnym. Pierwsza część tekstu stanowi przegląd nazw obiektów sakralnych zawierających warianty heortonimu Zaśnięcie Matki Bożej, druga zaś omawia ich potencjalne zastosowania w charakterze odpowiedników w przekładzie z języka rosyjskiego na polski. Autorka podkreśla, że poza perspektywą onomastyczną i przekładoznawczą istotne są ustalenia językowe o charakterze preskryptywnym, a także czynniki historyczne, kulturowe oraz teologiczne.
    This paper is devoted to orthodox ecclesionyms in Polish, as recorded in official usus. The first section is an analysis of the names of churches and parishes, which include the heortonym The Dormition of the Mother of God. The second part presents their possible use as equivalents in translation from Russian to Polish. The author notes that, along with the onomastic and translation perspectives, it is necessary to take into account linguistic rules of a prescriptive nature, as well as historical, cultural and theological factors.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 185-201
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz onomastyczny jednej wsi na pograniczu polsko-ukraińskim
    The Onomastic Picture of a Village in the Polish-Ukrainian Borderland
    Autorzy:
    Makarski, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954226.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nazwa własna miejscowa i wodna
    stratygrafia onomastyczna
    interferencje językowe polsko-ukraińskie
    osadnictwo
    local proper noun
    hydronym
    onomastic stratigraphy
    Polish-Ukrainian linguistic interference
    colonization
    Opis:
    In the article a linguistic analysis has been presented of 307 names, most of them connected with settlements (14 hamlet and over 250 so-called ‘dworzyska’ – farmsteads), and a few dozen ones connected with physiographic objects (rivers, swamps, hills) or with cultural objects (Orthodox churches, inns) from the area of one big village, Kamionka Wołoska, situated near Rawa Ruska. The work is based on the 19th and 20th century Polish materials. The colonial-ethnical past of the studied place – that perhaps goes back to the old-Russian times, or to the 15th-century stage of the Wallachian colonization – determines the fact that the studied names to a high degree – 44% – were formed under the influence of the Ukrainian language. Its features can be seen on the phonetic (Biłuki, Chołody, Hnilce, Hobryny, Struki), morphological (Berezowce, Chocije, Hryńczuki, Panejki) and lexical (Bodnary, Majdan, Popowicze) levels. Names that are genetically Polish constitute about 10%. The others are forms that are neutral, without distinct Polish or Ukrainian features. These proportions cannot be directly transposed to the linguistic-ethnical relations recorded for the 19th century, when eg. in 1881 in Kamionka 6994 Greek Catholics and only 78 Catholics lived. The overstated numbers for the genetically Polish names can be explained, on the one hand, by the fact that the forms reflect the influence of Polish on Ukrainian not in the local, but supra-local scale, and on the other hand, they may testify to the historical presence of a greater number of Poles on this area, who were later Ruthenized. Apart from these historical-colonial conclusions the study presents the picture of onomastics that informs one about the place’s physiographic and civilization properties and about the semantic-morphotactic patterns of the local names (and indirectly also about the personal ones hidden first of all in the names of family farmsteads) in both the Polish and Ukrainian languages.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 6; 101-131
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tytuł w twórczości poetyckiej Bolesława Leśmiana
    The Role of Titles in the Poetic Works by Bolesław Leśmian
    Autorzy:
    Galilej, Cecylia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933740.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    tytuł w dziele literackim
    funkcje tytułu
    delimitacja tekstu
    metatekst
    nazwa własna
    title in a literary work
    functions of the title
    text delimitation
    metatext
    proper name
    Opis:
    The structural and semantic analysis concerning a selection of titles given to his poems by Bolesław Leśmian shows that the title constitutes as crucial an element of the text (often marginalized and ignored, though) as all the other exponents of this texts, whether relating to its content or structure. The title functions as the delimiter of the text’s beginning and as a metatext to the text itself. This is because it semantically represents the particular aspects of the text’s content and its genre. At the same time, the title also functions as a proper name, since it is unalterably linked with one and only one, concrete text. Syntactically speaking, Leśmian tends to build his titles in the form of nominative expressions as well as post-modified nominal phrases. He infrequently relies on sentences or verbless clauses. Semantically speaking, Leśmian’s titles perform the following functions: informative, descriptive, poetic, connotative and interpretative. Leśmian's titles are formally simple. This simplicity grants his poems both formal and semantic transparency, but, first of all, it gives depth to the poetic content and its interpretation. On the one hand, Leśmian’s titles are relatively grammatically uncomplicated. On the other, their content is relatively general and metaphorical. This is why his titles help the reader navigate though Leśmian’s poems, but at the same time they prevent the distortion of the original philosophical message of his works.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 6; 109-136
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies