Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "medieval" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 24
Tytuł:
The Concordia Novi Et Veteris Testamenti in its Juxtaposition of Illustrations: the Hitting of the Hammers of Tubalcain and the Hammering of the Nails into the Hands and Feet of Christ During the Crucifixione
Autorzy:
Kobielus, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806830.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
medieval art; passion; blacksmith; Tubalcain
Opis:
The Polish version of the article was published in “Roczniki Humanistyczne,” vol. 61 (2013), issue 4. In the Gospels relating the passion of Christ, there is no description of the act of nailing Him to the cross, but there are clearly other biblical testimonies that nails were used for the crucifixion. In many representations, parallel to the nailing of the members of Christ to the cross or raising it with His body, we find placed alongside it, the scene of hammering iron with hammers by Tubal-Kain for the purpose of drawing out the appropriate tones. He hits on the anvil, while Jabal makes a notation of the tones. With this type of illustration, the sound of the hammers during the crucifixion of Christ meets with the sound of the hammers hitting the anvil. Hence, painting and music meet in the iconography of the crucifixion of Christ. It was a sort of Concordia Novi et Veteris Testamenti. In showing this prefiguration, there is also a going back to the history of Pythagoras. It was also an example for the functioning in the Middle Ages, and still later in the Renaissance, of the formulation of the Concordia divi Moysi et divini Platonis.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 4 Selected Papers in English; 37-61
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantasy or a Transcendent Experience? Study of the Painting Ascent into Heaven by Jheronimus Bosch from the Palazzo Ducale in Venice
Autorzy:
Kubies, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806851.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Jheronimus Bosch; Netherlandish painting; medieval eschatology; angels; tunnel; light
Opis:
The Polish version of the article was published in “Roczniki Humanistyczne,” vol. 63 (2015), issue 4. The painting Ascent into Heaven (88.8 x 39.9 cm; dendrological dating: 1482–1490) kept in the Palazzo Ducale in Venice is one of the four eschatological panels (the other three are: Earthly Paradise, Fall of the Damned, Hell) which probably were in the collection of the Venetian Cardinal Domenico Grimani in the 1520s. The panels’ original arrangement and function are unknown. The paintings are not signed and their attribution to Jheronimus Bosch (c. 1450–1516 ) is based largely on the grounds of stylistic criteria. In the study, I put Ascent into Heaven into two fundamental contexts for the iconographic analysis of this work: eschatological literature and Netherlandish/ Flemish painting and in the context of near-death experiences (NDE) as well. The answer to the question posed in the title of the study must remain twofold. On the basis of the data gathered in the study, the content of the painting can be comprehended by references to the most frequently quoted sources of inspiration for Bosch: one painting by Dieric Bouts (left wing of the Last Judgement Altarpiece; Lille, Palais des Beaux Arts), two illuminations by Simon Marmion (Le livre des sept Ages du monde; Brussels, Bibliothèque royale de Belgique, Ms. 9047, fols. IV & 12r) and a literary work Dat rike der ghelieven by Jan van Ruusbroec. Its content can be equally understood by reference to the role of the painter’s imagination (categories of inventio and fantasia), using his theological and astronomical knowledge. The above line of interpretation that emphasizes the influence of biblical logosphere, takes into account undeniable religious experience of the painter from ‘s-Hertogenbosch resulting from being a member of the Church. The factor of an epistemological importance which influences the form of the answer to the title question is hypothetical non-verifiable Bosch’s personal transcendental experience, thus it becomes impossible to evaluate the translation of what is spiritual (experience) into visual (image). Due to the elusive, not fully scientific nature of NDE this phenomenon should be excluded from the final conclusion.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 4 Selected Papers in English; 87-120
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trójkąt jako schemat Hiszpanii na mapach średniowiecznych
Triangle as a Scheme of Spain on Medieval Maps
Autorzy:
Kochanek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798788.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Hiszpania; kartografia średniowieczna; schemat trójkąta
Spain; medieval cartography; triangle scheme
Opis:
Trójkąt stał się geograficznym schematem Hiszpanii przynajmniej od czasów Orozjusza. Przeszedł następnie do kartografii średniowiecznej. Niniejszy artykuł analizuje 20 map, które powstały między rokiem 775 a 1300 i na których znajduje się ten właśnie schemat. 12 z nich pochodzi z Półwyspu Iberyjskiego, przy czym 9 to mapy typu Beatus. Legendy tych map są wpisane w kontekst geopolityczny epoki, w której powstawały. Można wręcz powiedzieć, że mapy tchną duchem rekonkwisty. Mapy te przyczyniły się do rozpowszechnienia schematu Hiszpanii w formie trójkąta w kartografii średniowiecznej Europy zachodniej. „Trójkąt hiszpański” stał się w ten sposób, obok trójkątnego schematu Sycylii, najbardziej rozpoznawalnym schematem kartograficznym w średniowieczu. Ułatwiał on odnalezienie Hiszpanii na mapach, stając się użyteczną graficzną pomocą mnemotechniczną.
The triangle has become a geographic scheme of Spain at least since the time of Orosius. He then went on to medieval cartography. This article analyzes 20 maps that were created between 775 and 1300 and on which this scheme is located. 12 of them come from the Iberian Peninsula, 9 being Beatus maps. The legends of these maps are inscribed in the geopolitical context of the time in which they were created. As a consequence, these maps contain the spirit of the Reconquest. Ultimately, these maps contributed to the dissemination of the Spanish scheme in the form of a triangle in the cartography of medieval Western Europe. The “Spanish Triangle” thus became, next to the triangular scheme of Sicily, the most recognizable cartographic scheme in the Middle Ages. It made it easier to find Spain on maps, becoming useful graphical mnemonic help.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 2; 9-30
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Concordia Novi et Veteris Testamenti w zestawieniach ilustracji: uderzenia młotków Tubal-Kaina oraz wbijania gwoździ w ręce i nogi Chrystusa podczas krzyżowania
The Concordia Novi et Veteris Testamenti in its juxtaposition of illustrations: the hitting of the hammers of Tubal-Kaina and the hammering of the nails into the hands and feet of Christ during the crucifixion
Autorzy:
Kobielus, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1890608.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sztuka średniowiecza
pasja
kowal
Tubal-Kain
medieval art
passion
blacksmity
Opis:
In the Gospels relating the passion of Christ, there is no description of the act of nailing Him to the cross with nails, but there are clearly other biblical testimonies that nails were used for the crucifixion. In many representations, parallel to the nailing of the members of Christ to the cross or raising it with His body, we find placed alongside it, the scene of hammering iron with hammers by Tubal-Kain for the purpose of drawing out the appropriate tones. He hits on the anvil, while Jubal makes a notation of the tones. With this type of illustration, the sound of the hammers during the crucifixion of Christ meets with the sound of the hammers hitting the anvil. Hence, painting and music meet in the iconography of the crucifixion of Christ. It was a sort of Concordia Novi et Veteris Testamenti. In showing this prefiguration, there is also a going back to the history of Pythagoras. It was also an example for the functioning in the Middle Ages, and still later in the Renaissance, of the formulation of the Concordia divi Moysi et divini Platonis.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 4; 5-28
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wątki wiosenne w Carmina Burana
Los motivos de primavera en Carmina Burana
Autorzy:
Krynicka, Tatiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954293.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
liryka średniowieczna
wiosna
przyroda
kwiaty
miłość
medieval lyric
spring
nature
flowers
love
Opis:
Durante el análisis de los motivos de primavera que aparecen en 40 poesías pertenecidas a Carmina Burana hemos llegado a la conclusión de que dichos motivos son estandarizados. Se refieren mayoritariamente a los cambios primaverales en la naturaleza, como, por ejemplo, los motivos de derretimiento de la nieve, calor del sol, llegada de los calurosos vientos, aparición de la hierba, de las flores y verdes hojas, canto de los pájaros, etc. También aluden a los sentimientos humanos de alegría, amor, fascinación por la vida y por la belleza del mundo que va despertándose del sueño de invierno.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 3; 107-119
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geographical Descriptions of Spain in Latin Medieval Encyclopaedias: From Isidore of Seville to Vincent of Beauvais (VII-XIII c.)
Autorzy:
Wojciechowski, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798789.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
encyklopedie średniowieczne; Hiszpania; Izydor z Sewilli
Medieval encyclopaedias; Spain; Isidore of Seville
Opis:
Geograficzne opisy Hiszpanii w średniowiecznych encyklopediach łacińskich: od Izydora z Sewilli do Wincentego z Beauvais (VII–XIII wiek) W artykule zostało ukazane – na tle rozwoju średniowiecznego nurtu encyklopedycznego – zagadnienie recepcji w encyklopediach łacińskich opisu Hiszpanii zawartego w Etymologiach Izydora z Sewilli. Etymologiczno-geograficzny opis swej ojczyzny umieścił Izydor w 14 księdze dzieła (14, 4, 28-30). Ten obraz został „uzupełniony” w innych miejscach Etymologii m.in. o aspekt etymologiczno-etnograficzny (9, 2, 109-114). Izydor prezentując Hiszpanię opierał się na kilku dziełach antycznych. Ukazał Hiszpanię przede wszystkim rzymską; niewiele znajdujemy odniesień do aktualnej sytuacji kraju pod panowaniem Gotów. W później powstałych encyklopediach, w których zawarte są partie dotyczące geografii, w różny sposób wykorzystywano Izydora opis Hiszpanii. Powtarzano ten opis dosłownie (Raban Maur, Wincenty z Beauvais) i skracano go, nieznacznie modyfikując (Honoriusz Augustodunensis), łączono z informacjami znajdującymi się m.in. w dziele Orozjusza (Historae: Historiarum adversum paganos libri VII). W tym ostatnim przypadku do tak utworzonej całości dodawano informacje aktualizujące (przedstawiające niektóre aktualne sprawy dotyczące Hiszpanii). Tego rodzaju opisy umieścili w swych dziełach Gerwazy z Tilbury i Bartłomiej Anglik. Gerwazy z Tilbury do prezentacji Hiszpanii dodał fragment ukazujący jej podział na arcybiskupstwa i biskupstwa. Zestawiając opisy Hiszpanii w średniowiecznych dziełach encyklopedycznych powstałych do połowy XIII stulecia – zatem do czasu, gdy została ułożona encyklopedia Speculum maius – możemy stwierdzić, że każdy z nich opierał się na opisie znajdującym się w 14 księdze Etymologii; w największej encyklopedii średniowiecza (Speculum maius, w jej części zatytułowanej Speculum historiale) opis ten został – jak wspomniano – dosłownie powtórzony. Można rzec, że choć powstały nowe ujęcia dotyczące obrazu Hiszpanii (sformułowane w pierwszej połowie XIII wieku przez Gerwazego z Tilbury i Bartłomieja Anglika), obraz nakreślony przez Izydora z Sewilli niejako utrzymał swoją „aktualność”. Biorąc pod uwagę bardzo dużą rolę średniowiecznych dzieł encyklopedycznych w rozpowszechnianiu wiedzy w tej epoce, można także stwierdzić, że Hiszpania była wówczas postrzegana (przynajmniej do połowy XIII wieku) „oczami Izydora” (miało to odzwierciedlenie w ówczesnej kartografii). Pozostaje pytanie, w jakim stopniu ten obraz zmienił się (i czy zmienił się na trwałe) w późnym średniowieczu.
The article discusses the problem of reception of the description of Spain contained in the Etymologies by Isidore of Seville in Latin medieval encyclopaedias, on the background of the development of the medieval encyclopaedic trend. The etymological-geographical description of his homeland was placed by Isidore in book 14 of his work (14, 4, 28-30). This portrayal was “supplemented” in other places in the Etymologies, among other things, with an etymological-ethnographical aspect (9, 2, 109-114). When presenting Spain, Isidore based his work on works from the Antiquity. He showed mainly a Roman Spain, with few references to the contemporary situation of the country under Gothic rule. In later encyclopaedias, in which geographical sections are present, Isidore’s description of Spain is used to a varied extent. It was either repeated (Raban Maur, Vincent of Beauvais), and shortened, with minor modifications (Honorius Augustodunensis), or combined with information found in, for example, the work of Orosius (Historiae: Historiarum adversum paganos libri VII). In the latter case, the combined whole was still updated (with certain selected facts concerning contemporary Spain). Such descriptions were placed in the works of Gervase of Tilbury and Bartholomeus Anglicus. It should be noted that Gervase of Tilbury added to the presentation of Spain a fragment illustrating its division into archbishoprics and bishoprics. A comparison of medieval encyclopaedic descriptions of Spain written before the middle of the XIIIth century – that is, before the encyclopaedia Speculum maius was compiled, it can be claimed that each of them drew on the description placed in book 14 of the Etymologies; in Speculum maius, the greatest encyclopaedia of the Middle Ages, in its part entitled Speculum historiale, this description was repeated word for word, as mentioned above. It may said, that despite new descriptions of Spain (formulated in the first half of the XIIIth c. by Gervase of Tilbury and Bartholomeus Anglicus), the portrayal drawn by Isidore of Seville maintained its “validity”, as it were. Taking into account the outstanding role of medieval encyclopaedic works in the dissemination of knowledge in this epoch, it may also be claimed that the Spain of that time was perceived (at least till the middle of the XIIIth century) “through the eyes of Isidore” (this fact has its reflection in the cartography of the time). It remains to be seen how this picture changed (and if it changed for good) in the late Middle Ages.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 2; 31-55
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parallax: Looking at the Medieval through the Modern Lens
Błąd paralaksy, czyli rozbieżność średniowiecznej i współczesnej perspektywy
Autorzy:
Charzyńska-Wójcik, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879660.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
manuskrypt
kodykologia
korpusy elektroniczne
tekst średniowieczny
manuscript
codicology
electronic corpora
medieval text
Opis:
Celem pracy było ukazanie głębokiego rozdźwięku pomiędzy średniowiecznym manuskryptem i jego współczesnym wydaniem. Podkreśla się potrzebę studiowania tekstów średniowiecznych w ich naturalnym kontekście, czyli w postaci kodeksu rękopiśmiennego, jako że jedynie wówczas tekst średniowieczny mówi do nas pełnym głosem. Mimo bezspornej przydatności korpusów elektronicznych, badacz pracujący ze współczesnym wydaniem średniowiecznego tekstu musi mieć świadomość, jak daleko odbiega on od tekstu, który w zamierzeniu reprezentuje. Dlatego też, niezwykle ważne jest, aby w miarę możliwości sięgać do rękopisów powszechnie dostępnych na stronach internetowych bibliotek. Bezcenne wskazówki zakodowane w rękopisie jako przedmiocie materialnym, pomogą nie tylko dokonać weryfikacji wniosków wyciągniętych na podstawie analiz tekstu elektronicznego, ale także te wyniki w sposób istotny uzupełnić. Postulat ten jest równie istotny dla historycznych analiz językoznawczych i studiów tłumaczeniowych, jak dla badań literackich.
The objective of the paper was to articulate the gap between the medieval manuscript and its modern editions. It emphasises the need to study medieval texts in their natural context, i.e. against the manuscript codex as only then do they speak in full voice. While the usefulness of electronic editions is indisputable, a linguist working with a modern edition of a medieval text must be aware of how far it departs from the text it intends to represent. Therefore, wherever possible, it is advisable to examine manuscript scans which are now widely accessible on internet sites of the libraries housing manuscript resources. It is of paramount importance not only as a way of verifying corpus examinations but also because manuscript examinations complement the findings based on electronic data by offering invaluable clues encoded in the materiality of the manuscript. This postulate is relevant both for historical linguistic analyses and translation studies, and is equally valid for literary studies.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 5; 47-61
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twee vertaalslagen: Over het vertalen van Middelnederlandse teksten in het moderne Pools
Two translation steps: About the translation of Middle Dutch texts into modern Polish
Autorzy:
Dowlaszewicz, Małgorzata
Jongen, Ludo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806787.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
tłumaczenie tekstów średniowiecznych; przekład; strategie tłumaczeniowe
translating medieval texts; interlingual rendition; translation strategies
Opis:
Dwa kroki przekładu: O tłumaczeniu tekstów średnioniderlandzkich na współczesny język polski W niniejszym artykule przedstawiono strategie tłumaczenia tekstów średnioniderlandzkich na język polski. Wybrane cechy typowe dla literatury średniowiecznej analizowane są w odniesieniu do współczesnych przekładów niderlandzkich i polskich. Elementy erotyczne, metafory oraz konieczność umieszczenia w przekładzie dodatkowych wyjaśnień lub uproszczeń przedstawiono na podstawie przykładów już opublikowanych tekstów i innych możliwych tłumaczeń. Twee vertaalslagen: Over het vertalen van Middelnederlandse teksten in het moderne Pools In dit artikel worden strategieën voor het vertalen van Middelnederlandse teksten in het Pools voorgesteld. Sommige hier voorgestelde verschijnselen die typisch zijn voor de middeleeuwse literatuur, zijn geanalyseerd met het oog op modern Nederlandse en (eventuele) Poolse vertalingen. Erotische elementen, metaforen en de noodzaak van aanvullende verklaringen of simplificaties worden hier getoond op basis van voorbeelden van reeds gepubliceerde teksten en andere mogelijke vertalingen.
This article outlines the strategies for the translation of Middle Dutch texts into Polish. Some chosen features typical for the medieval literature are analysed with regard to modern Dutch and (possible) Polish translations. Erotic elements, metaphors and the necessity of additional explanations or simplifications are shown based on some examples of the already published texts and other possible translations.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 5 Special Issue; 199-209
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Hymn Rex sanctorum angelorum in Notated Missal ms. 387 and its Partial Meaning in the Search of the Provenance of the Manuscript
Autorzy:
Bednáriková, Janka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790944.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
rękopisy średniowieczne
chorał gregoriański
tradycja liturgiczna
mszał
hymn
medieval manuscripts
Gregorian chant
liturgical tradition
missal
Opis:
Hymn Rex sanctorum angelorum w missale notatum sygn. rkp. 387 i jego znaczenie w poszukiwaniu proweniencji rękopisu Hymn Rex sanctorum angelorum jest śpiewem Wigilii Paschalnej przeznaczonym na błogosławieństwo wody przed chrztem katechumenów. Obecność tego śpiewu w średniowiecznych rękopisach nie jest powszechna. W Missale notatum zanotowano go również na wigilię uroczystości Zesłania Ducha Świętego. Jego wersja różni się jednak od większości przebadanych manuskryptów. W porównaniu z nimi rkp. 387 zachowuje w większym stopniu tradycję niemiecką. Biorąc pod uwagę niektóre zawarte w nim obrzędy, np. związane z chrztem dziecka, wielce prawdopodobne jest duńskie pochodzenie tego rękopisu.
Amongst the 18 notated manuscripts (today located in Slovak depositories as part of our precious cultural heritage), we can find Notated Missal ms. 387 from the former Evangelical College Library in Bratislava. It is preserved in the Central Library of the Slovak Academy of Sciences in Bratislava. Currently it is the subject of deeper research. Its most disputable aspect is its provenance. According to many scholars, it dates back to the 13th century, because it does not include the Feast of Corpus Christi. On the basis of a later note in the calendar (f. 5) we may also assume that the manuscript was written (or, at least, utilised) in the city of Lund, Sweden. For confirmation or refutation of such a hypothesis, the author will take into account the considerations regarding the hymn Rex sanctorum angelorum, that may represent one of the clues in order to get closer to the truth.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 12; 7-24
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz przyrody w średniowiecznej niemieckiej liryce dworskiej oraz w Księdze natury Konrada von Megenberga
The image of nature in the medieval German court lyric poetry and in Konrad von Megenberg’s Buch der Natur
Autorzy:
Dubrowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954032.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
liryka dworska
Minnesang
pieśni
liryka średniowieczna
natura
court lyric poetry
song
medieval lyric poetry
nature
Opis:
On selected examples the author analyzes the concept of nature in the medieval court poetry. German medieval court lyric poetry, identified with love poetry, being the only phenomenon of its kind in the history of literature, surprises one with multitude of forms and themes. Although the motif of nature does not constitute its essence, it still remains its complement, for the image of nature sketched by the poets that emerges from the court poetry is the background of thoughts about love. The article about the image of nature in Konrad von Megenburg's Buch der Natur makes the reader familiar with the first attempt at systematizing the nature written in German.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 4; 59-76
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Las Siete Partidas Alfonsa X jako źródło do dziejów historii wojskowości. Wybrane zagadnienia
Las Siete Partidas Alfonsa X as a Source for the History of the Military History. Selected Issues
Autorzy:
Niewiński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798793.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Las Siete Partidas; średniowiecze; wojna; wojskowość średniowieczna
Las Siete Partidas; Middle Ages; the war; medieval military
Opis:
W kodeksie Siete Partidas król Alfons X szczegółowo omawia zagadnienia związane z działaniami wojennymi, takie jak: obowiązek służby wojskowej, prowadzenie wojny na lądzie i na morzu, obrona zamków i twierdz, bitwy i oblężenia, kompetencje dowódców, utrzymanie dyscypliny, broń, zaopatrzenie itp. To pragmatyczne podejście odzwierciedla sytuację na Półwyspie Iberyjskim, którego społeczeństwo znajdowało się w czasie rekonkwisty w stanie permanentnego konfliktu. Niniejszy artykuł przedstawia regulacje dotyczące powszechnego obowiązku obrony króla i jego zamków, obrony kraju, militarnego wsparcia króla w sytuacji zarówno defensywy, jak i ofensywy, a także prawa dotyczące rycerzy i wojny na morzu. Zwrócono również uwagę na fakt, że imperialne ambicje kastylijskiego króla prawdopodobnie miały wpływ na kształt jego dzieła.
In his Siete Partidas Alfonso the Learned discusses in detail various military matters, such as military obligations, waging war on land, defence of castles, battles and sieges, war at sea, qualifications of the leaders, maintenance of military discipline, arms, supplies etc. This pragmatic approach mirrors the situation in the Iberian Peninsula, with its society immersed in a permanent conflict during the Reconquista. The present article primarily focuses on the regulations concerning people’s obligation to protect the king and his castles, obligation to defend the country, to join the army whenever the king needs assistance, as well as the laws concerning knights, and naval warfare. It has also been pointed out that the Castilian king’s imperial aspirations had probably influenced his legal work.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 2; 57-78
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fantazmat czy doświadczenie rzeczywistości pozahistorycznej? Studium obrazu Wniebowzięcie zbawionych Jheronimusa Boscha z Palazzo Ducale w Wenecji
Fantasy or a transcendent experience? Study of the painting Ascent into Heaven by Jheronimus Bosch from the Palazzo Ducale in Venice
Autorzy:
Kubies, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879796.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Jheronimus Bosch
malarstwo niderlandzkie
eschatologia średniowieczna
aniołowie
tunel
światło
Early painting
medieval eschatology
angels
tunnel
light
Opis:
Tablica Wniebowzięcie zbawionych (88.8 x 39.9 cm; datacja dendrologiczna: 1482-1490) przechowywana w Palazzo Ducale w Wenecji, jest jedną z czterech tablic o tematyce eschatologicznej (pozostałe to: Raj ziemski, Upadek potępionych, Piekło), które prawdopodobnie w latach dwudziestych XVI wieku znajdowały się w zbiorach weneckiego kardynała Domenica Grimaniego. Tablice (oryginalny układ i funkcja pozostają nieznane) nie są sygnowane, a ich atrybucja Jheronimusowi Boschowi (ok. 1450-1516) zasadza się w głównej mierze na gruncie stylistycznym. W niniejszym studium Wniebowzięcie zbawionych jest sytuowane przede wszystkim w dwóch fundamentalnych dla badań ikonograficznych tego dzieła kontekstach: piśmiennictwa eschatologicznego i malarstwa niderlandzkiego/ flamandzkiego oraz w kontekście doświadczeń z pogranicza śmierci (near-death experiences - NDE). Odpowiedź na pytanie, czy wizja Jheronimusa Boscha jest fantazmatem, innymi słowy: imaginacją religijną, czy stoi za nią doświadczenie rzeczywistości pozahistorycznej, jest w istocie dwoista. Na podstawie danych przywołanych w studium, daje się uzasadnić treść obrazu z Palazzo Ducale poprzez odniesienie do najczęściej przytaczanych w literaturze przedmiotu źródeł inspiracji jego autora: obrazu Dierica Boutsa (lewe skrzydło Ołtarza Sądu Ostatecznego; Lille, Palais des Beaux Arts), iluminacji Simona Marmiona (Le livre des sept âges du monde; Bruksela, Bibliothèque royale de Belgique, Ms. 9047, fol. 12r) i piśmiennictwa Jana van Ruysbroeck (Dat rike der ghelieven). Jego treść daje się w równym stopniu uchwycić poprzez odwołanie się do roli wyobraźni artysty (kategorie inventio i fantasia), sięgającego do dostępnej mu wiedzy teologicznej, przyrodniczej oraz własnych doświadczeń optyczno-wizualnych. Powyższa linia interpretacyjna akcentująca oddziaływanie biblijnej logosfery (Ps 84,12; 104,2; Dn 2,22; Łk 16,22; 23,43; J 8,12; 12,36; 2 Kor 12,2; 1 Tm 6,15-16; 1 J 1,5; Ap 21,24), uwzględnia niepodważalne doświadczenia religijne malarza z ’s-Hertogenbosch wynikające z przynależności do Kościoła (liturgia, kazania, modlitwy). Czynnikiem o istotnym znaczeniu epistemologicznym rzutującym na odpowiedź na tytułowe pytanie studium jest nieweryfikowalny fakt ewentualnego osobistego doświadczenia transcendentnego Boscha, tym samym niemożliwa staje się ocena przekładu tego, co duchowe (przeżycie) na wizualne (obraz). Z kolei nie w pełni uchwytna naukowo natura NDE wyklucza włączenie tego zjawiska, pomimo odnotowanych podobieństw pomiędzy NDE a tablicą z Wenecji, w obszar wniosków końcowych.
The painting Ascent into Heaven (88.8 x 39.9 cm; dendrological dating: 1482-1490) kept in the Palazzo Ducale in Venice is one of the four eschatological panels (remaining three: Earthly Paradise, Fall of the Damned, Hell) which probably were in the collection of the Venetian Cardinal Domenico Grimani in the 1520s. The panels’ original arrangement and function are unknown. The paintings are not signed and their attribution to Jheronimus Bosch (c. 1450-1516 ) is based largely on the grounds of stylistic criteria. In the study I put Ascent into Heaven into two fundamental contexts for the iconographic analysis of this work: eschatological literature and Netherlandish/ Flemish painting and in the context of near-death experiences (NDE) as well. The answer to the question posed in the title of the study must remain twofold. On the basis of the data gathered in the study the content of the painting can be comprehended by reference to the most frequently quoted sources of inspiration for Bosch: one painting by Dieric Bouts (left wing of the Last Judgement Altarpiece; Lille, Palais des Beaux Arts), two illuminations by Simon Marmion (Le livre des sept Ages du monde; Brussels, Bibliothèque royale de Belgique, Ms. 9047, fols. IV & 12r) and a literary work Dat rike der ghelieven by Jan van Ruusbroec. Its content can be equally understood by reference to the role of the painter’s imagination (categories of inventio and fantasia), using his theological and astronomical knowledge. The above line of interpretation that emphasizes the influence of biblical logosphere, takes into account undeniable religious experience of the painter from ‘s-Hertogenbosch resulting from being a member of the Church. The factor of an epistemological importance which influences the form of the answer to the title question is hypothetical non-verifiable Bosch’s personal transcendental experience, thus it becomes impossible to evaluate the translation of what is spiritual (experience) into visual (image). Due to the elusive, not fully scientific nature of NDE this fenomenon should be excluded from the final conclusion.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 4; 5-37
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
I quattro elementi nell’iconografia medievale del Giudizio Universale? Una nuova proposta iconografica per la lettura del mosaico della parete ovest a Torcello (Venezia, Italia) – parte I
Four elements in the medieval iconography of the Last Judgement? New iconographic interpretation of the mosaic of the western wall of basilica on Torcello island – part I
Autorzy:
Krauze-Kołodziej, Aleksandr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791424.pdf
Data publikacji:
2020-08-25
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ikonografia porównawcza
cztery żywioły
sztuka średniowieczna
Torcello
nowa interpretacja
comparative iconography
four elements
medieval art
new interpretation
Opis:
Cztery żywioły w średniowiecznej ikonografii sądu ostatecznego? Propozycja nowej interpretacji ikonograficznej dekoracji mozaikowej ze ściany zachodniej bazyliki na Torcello – część i Artykuł ma na celu przedstawienie problematyki skupionej wokół niektórych elementów wczesnośredniowiecznej ikonografii czterech żywiołów stanowiących integralną część sceny Sądu Ostatecznego. Wybrany problem został pokazany na bazie przedstawienia ze ściany zachodniej Bazyliki Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny na wyspie Torcello (Włochy). Autorka stawia pytanie o możliwe występowanie i symboliczne znaczenie czterech żywiołów w wyżej wymienionej mozaice, porównując ją z innymi przedstawieniami Sądu Ostatecznego z tego samego i wcześniejszego okresu. Na podstawie przesłanek wynikających z gruntownej analizy ikonograficznej przedstawienia, dokonanej we wcześniejszych publikacjach oraz rozprawie doktorskiej, autorka proponuje nową hipotezę interpretacyjną zarysowaną przez obecność ikonografii czterech żywiołów jako symbolu pierwotnego aktu stworzenia w przedstawieniu Sądu Ostatecznego.
The article aims to present the issues concentrated on early medieval iconography of the four elements being an integral part of the scene of the Last Judgment. The selected problem was shown basing on the representation from the western wall of the Basilica of the Assumption of the Mary on the island of Torcello (Italy). The author poses a question about the possible occurrence and symbolic significance of the four elements in the abovementioned mosaic, comparing it with other representations of the Last Judgment from the same and the earlier period. Basing on a thorough iconographic analysis of the representation present in her earlier publications and the doctoral dissertation, the author presents a new interpretation hypothesis outlined by the presence of the iconography of the four elements as a symbol of the original act of creation in the Last Judgment.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 4; 237-257
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
High time to talk about noon
Pora na noon
Autorzy:
Charzyńska-Wójcik, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886411.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zmiana semantyczna
metonimia
noon
średniowieczny pomiar czasu
horarium monastyczne
semantic change
metonymy
medieval time-keeping
monastic horarium
Opis:
Artykuł poświęcony jest zmianie semantycznej zaobserwowanej w słowie noon w historii języka angielskiego. Dostępne źródła podają, że słowo to pochodzi od łacińskiej frazy nōna hora > nōna ‘dziewiąta godzina’ i było oryginalnie używane w średniowieczu w znaczeniu dziewiątej godziny dnia, czyli około 3:00 po południu. Ponadto, na skutek metonimii, noon oznaczało również modlitwy na dziewiątą godzinę dnia (nony) podyktowane przez Regułę św. Benedykta. Jako że Reguła św. Benedykta odgrywała centralną rolę w organizacji życia codziennego w średniowieczu, łacińskie nōna zostało zapożyczone do języków narodowych w krajach, które przyjęły Regułę. W języku staroangielskim przyjęło formę nōn, w średnioniderlandzkim nōne, noene, w starosaksońskim nōn, nōna, a w średnioniskoniemieckim nōna, etc. Historyczne i etymologiczne słowniki języka angielskiego datują początek tej zmiany na przełom XII i XIII wieku, a koniec wieku XIV wskazują jako okres, kiedy zmianę należy uznać za kompletną. Na skutek tej zmiany słowo noon zmieniło znaczenie z godziny 3:00 na 12:00, a jako powód tej zmiany wskazywane jest przyspieszenie pory modlitwy lub posiłku. Artykuł bada poprawność tej interpretacji, odnosząc ją do średniowiecznego systemu pomiaru czasu oraz analizując wskazania Reguły św. Benedykta dotyczące pór modlitw i posiłków. Analiza tych aspektów wykazuje, że interpretacja przedstawiona w dostępnych źródłach historycznych i etymologicznych oparta jest na błędnym oglądzie rzeczywistości średniowiecznej. W artykule przedstawiona jest alternatywna interpretacja zaobserwowanej zmiany, która uwzględnia nie tylko średniowieczny system pomiaru czasu, ale i specyfikę średniowiecznego reżimu monastycznego.
The paper re-examines a well-known semantic change observed in the history of the English word noon. The received academic opinion is that the word originates from the Latin phrase nōna hora > nōna ‘the ninth hour’ and was originally used in the medieval context to denote the ninth hour of the day, i.e. about three o’clock p.m., and, by metonymy, also the prayer at the ninth hour of the day prescribed by The Rule of St Benedict. Due to the central role of The Rule of St Benedict in the organisation of daily monastic life in the Middle Ages, the Latin word nōna was borrowed into vernaculars of the countries which adopted The Rule. It appeared in Old English as nōn, in Middle Dutch as nōne, noene, in Old Saxon as nōn, nōna, in Middle Low German as nōna, etc. The available historical and etymological dictionaries of English date the beginning of change in the English word noon to the 12/13th century and claim that it was complete by the 14th century. In effect, the word started to denote ‘midday’ rather than ‘three o’clock p.m.’, and the change is traditionally associated with “anticipation of the ecclesiastical office or of a meal-hour.” The paper reassesses the strength of these assertions on the basis of an examination of the medieval system of time-keeping and the analysis of the monastic horarium, in particular the relationship between meal times and prayer times. It is shown that the explanation for the change put forward in the current sources relies on a misinformed view of medieval reality. I put forward an alternative explanation of the change, which is consonant both with the medieval system of time-keeping and with the monastic daily regime.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 11; 37-51
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trzynastowieczna tradycja mistyczna w barokowym obrazie Adoracji ran Chrystusa przez zakonnice reguły św. Benedykta z klasztoru Panien Benedyktynek w Przemyślu
The Thirteenth-Century Mystical Tradition in the Baroque Painting the Adoration of Christ’s Wounds by Nuns of the Order of St. Benedict in the Benedictine Convent in Przemyśl
Autorzy:
Noworyta-Kuklińska, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787927.pdf
Data publikacji:
2021-05-10
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
malarstwo barokowe
benedyktynki
mistyka średniowieczna
pobożność potrydencka
Magdalena Mortęska
Kasper Drużbicki
baroque painting
Benedictine nuns
medieval mysticism
post-Tridentine piety
Opis:
W klasztorze Panien Benedyktynek w Przemyślu znajduje się siedemnastowieczny obraz ukazujący adorację Chrystusa przez zakonnice reguły św. Benedykta. Przedstawienie to reprezentuje ducha mistyki pasyjnej. W XIII wieku nabożeństwo do człowieczeństwa Jezusa stawało się coraz bardziej powszechne, szczególnie w Niemczech. Prymat miłości w kontemplacji był cechą charakterystyczną tej mistyki oblubieńczej, zwanej też miłosną. W XVII wieku, w czasie kiedy powstał obraz, duchowość pasyjna kontynuowała myśl średniowieczną i oparta była w wielkiej mierze na tekstach objawień średniowiecznych wizjonerek, szczególnie św. Mechtyldy z Heckeborn i św. Gertrudy Wielkiej. Ogromną rolę w rozwoju kultu Męki Chrystusa i Jego Serca na ziemiach polskich odegrali wówczas ksieni benedyktynek chełmińskich Magdalena Mortęska i jezuita Kasper Drużbicki. Ukazane na obrazie zakonnice, poprzez zróżnicowany czas i miejsce życia, reprezentują także wielowiekową tradycję i historię zakonu benedyktynek i monastycyzmu benedyktyńskiego. 
This paper looks at the 17th-century painting showing the adoration of Christ by nuns of the Order of St. Benedict, and which is to be found in the Convent of the Benedictine Sisters in Przemyśl. This depiction represents the spirit of the mysticism of the Passion. In the 13th century, devotion to the humanity of Jesus became more and more common, especially in Germany. The primacy of love in contemplation was a characteristic feature of this bridal mysticism, which was also known as love mysticism. In the 17th century, when the painting was created, this passionate spirituality continued this line of medieval thought, which was largely based on the texts of the revelations of medieval visionaries, especially those of St. Mechthild of Hackeborn and St. Gertrude the Great. A considerable role in the development of the cult of the Passion of Christ and His Heart in Poland was played by the prioress of the Benedictine nuns of Chełmno, Magdalena Mortęska, and the Jesuit Kasper Drużbicki. The nuns who are shown in the picture, from various times and places, represent the centuries-old tradition and history of the Benedictine Order and Benedictine monasticism.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 4; 71-92
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 24

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies