Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "kulturowy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Фразеологічна об’єктивація концептів tod / смерть крізь призму зіставлення (на матеріалі німецької та української мов)
    Contrastive Analysis of Phraseological Concepts Tod – Death (in the German And Ukrainian Languages)
    Analiza frazeologiczna pojęć tod/smert’ przez pryzmat badania porównawczego (na materiale języka niemieckiego i ukraińskiego)
    Autorzy:
    Karakevich, Roksolyana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933990.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    koncept
    konceptualizacja
    asymetria
    kod kulturowy
    concept
    conceptualization
    asymmetry
    culture code
    Opis:
    W artykule podano analizę porównawczą pojęć śmierć w języku niemieckim i ukraińskim. W trakcie badania zauważono występowanie licznych przypadków asymetrii frazeologicznych obu pojęć w języku niemieckim i ukraińskim.
    The article deals with the comparative analysis of the concept „death”. This analysis is a continuation of our search in the light of studying of the peculiarities of the process of conceptualization and categorization of objective reality by non-kindred linguoculturems. By objectification of the concepts TOD/смерть in the German and Ukrainian ethnoses. It is prospective to investigate the asymmetry of phraseological signs-linguoculturems on basis of non-kindred – German and Ukrainian – languages.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 89-107
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wiedza o kulturze kluczem do rozumienia i interpretacji tekstu literackiego we współczesnej praktyce dydaktycznej
    Culture Studies as the Key to Understanding and Interpreting Literary Texts in the Modern Didactic Practice
    Autorzy:
    Greń-Kulesza, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879605.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kategorie kulturowe
    „kulturowe DNA”
    kontekst kulturowy w literaturze
    odmienność kulturowa
    kulturowy zwrot teorii
    cultural categories
    „cultural DNA”
    cultural context in literature
    cultural otherness
    cultural theory turn
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony roli wiedzy na temat kultury rosyjskiej, którą traktuję jako warunek konieczny do właściwego rozumienia i interpretacji tekstów literackich. Ponieważ „myślimy o sobie w kategoriach własnej kultury” (A. Guriewicz), istotne jest, aby student miał wiedzę na temat kontekstu kulturowego, w jakim rozwijała się i funkcjonowała literatura rosyjska na przestrzeni wieków. Kulturowe kompetencje powinny wypływać z wiedzy dotyczącej kulturotwórczej roli prawosławia, historii Rosji oraz specyfiki jej życia społeczno-politycznego. Wymienione czynniki zdeterminowały rozwój określonych kategorii kulturowych (cierpienie i ofiara, los, przestrzeń, Wschód i Zachód, soborowość, prawo i inne), tworzących właściwy dla rosyjskiej kultury „układ współrzędnych”, zgodnie z którym uczestnicy wschodniego kręgu kulturowego postrzegają, rozumieją, definiują i doświadczają otaczającą ich rzeczywistość. Najwierniejszy jej obraz przedstawia literatura, której lektura powinna zawierać świadomość odmienności kulturowej poznawanych tekstów oraz umiejętność wskazania, rozumienia i interpretacji zgodnej z „kulturowym DNA”. Taki ogląd literatury umożliwia tzw. kulturowy zwrot teorii, wzbogacający literaturoznawstwo o nowe języki, dzięki którym literaturę można czytać na nowo i interpretować ją w różnych kontekstach. Роль культурного контекста в понимании и интерпретации русской литературы в современном дидактическом процессе Статья посвящается вопросу роли культурного контекста в процессе чтения, понимания и интерпретации текстов русской литературы. А. Гуревич считает, что «думаем о себе в категориях собственной культуры», поэтому студент должен знать культурные условия, в которых развивалась и функционировала русская литература на протяжении веков. Итак, студент должен осознавать и учитывать особую роль и значение православия в истории России, а также в формировании её общественно-политической и культурной жизни. Определяющая роль православия отразилась в культурных категориях (страдание и жертва, судьба, пространство, соборность, право, Восток-Запад и др.), которые создали определённую «систему координат», при помощи которой русские воспринимают окружающую их действительность. Литература, отражающая духовный, интеллектуальный и исторический опыт народа, даёт студенту возможность погрузиться в другое культурное пространство, узнать его «культурную ДНК». Современный подход к анализу литературного произведения должен учитывать широкий культурный фон (антропологическую, общественную, этническую перспективу художественного текста), и является возможным благодаря т.н. «культурному повороту», который значительно обогащает литературоведение и открывает новую перспективу для дидактического процесса.
    The article discusses a function of Russian culture studies, which is in my opinion, the necessary condition for proper understanding and interpreting literary texts. As we „think about ourselves in the categories of our own culture” (A. Guriewicz), it is crucial for a student to have knowldege on cultural context, in which Russian literature has been growing and functioning over the centuries. Cultural competences should come from the knowledge of culture producing of Ortodox Church, history of Russia and her social and political life. The presented factors determined the development of definite cultural categories (torment and sacrifice, fate, space, East and West, law and others), which form, for Russian culture, a proper „coordinate system”, according to which participants form the Eastern cultural sphere perceive, understand and define their reality. Literature presents the most accurate picture of it, and reading such literature should contain awarness of the texts’ cultural otherness and ability to point, to understand and to interpret them according to „cultural DNA”. Such literature perciving enables so-called cultural theory turn, enriching literary studies with new languages, thanks to which literature can be read and interpret in various contexts.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 7; 109-121
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kontekst kulturowy w przekładzie tekstu paraliterackiego. Uwagi o polskich tłumaczeniach esejów Kurta Vonneguta
    Cultural Context in Translating Paraliterary Texts. Selected Remarks on Polish Translations of Kurt Vonneguts Essays
    Autorzy:
    Makolus-Krasa, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1902515.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    translatologia
    kontekst kulturowy w przekładzie
    Kurt Vonnegut
    błędy tłumaczy
    translation studies
    cultural context in translation
    translation errors
    Opis:
    In the wake of the growing recognition of Kurt Vonnegut's prose in Poland, the publishers decided to also make his essays available to the Polish audience. Sometimes the Polish versions were translated much later than the originals, but sometimes the Polish texts directly followed the publication of the American source texts. In his essays, Vonnegut repeatedly refers to numerous aspects of the American realia: history, literature and popular culture. The references are both direct and indirect. Vonnegut's essays are an example of a text where the role of a translator as a cultural mediator is paramount. Unfortunately, not all translators have succeeded in the task. The translated texts contain evident translation flaws caused by the translator's being unfamiliar with the cultural context of the original. The paper analyses these mistakes and presents examples of how translators descriptively handled certain cultural references. This strategy helped them save the comprehensibility of the text at the cost of its unintended simplification.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 1; 105-126
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antropologia kulturowa w badaniach przekładoznawczych
    Cultural anthropology in translation studies
    Autorzy:
    Mocarz-Kleindienst, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887606.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    antropologia kulturowa
    zwrot kulturowy
    obcość
    inność
    egzotyzacja
    cultural anthropology
    heterogeneity
    cultural turn
    third space
    strangeness
    otherness
    intercultural communication
    Opis:
    Antropologia kulturowa, skupiająca się na badaniach różnorodności kulturowej, znajduje zastosowanie w wielu dyscyplinach humanistycznych, w tym w przekładoznawstwie. Jej wpływ na badania przekładu można zauważyć szczególnie po tzw. zwrocie kulturowym (cultural turn) . Dzięki założeniom antropologii w centrum zainteresowania teoretyków przekładu znajdują się takie pojęcia jak obcość, inność, komunikacja interkulturowa. Metodologia antropologiczna wywarła również wpływ na zmianę preferencji tłumaczy w zakresie stosowania strategii translatorskich. Dążąc do zachowania różnorodności kulturowej częściej stosują oni egzotyzację.
    Cultural anthropology focusing on the study of cultural heterogeneity finds application in many humanistic disciplines, including translation studies. Its effect on translation studies can be observed especially through the so-called cultural turn. Thanks to the assumptions of anthropology, the attention of translation theoreticians is focused on such terms as strangeness, otherness, intercultural communication. Anthropological methodology also affected the change of translators' preferences with regard to the use of translation strategies. Aiming at maintaining cultural heterogeneity, they more frequently make use of exotisation.
    Kультурная антропология, в центре внимания которой находится культурная гетерогенность, используется как методологическая основа во многих научных дисциплинaх, втом числе в переводоведении. Ее влияние на исследования перевода особенно отчетливо наблюдается после так. наз. культурного поворота. Благодаря достижениям антропологии в центре внимания теоретиков перевода находятся такие термины как чужое, иное, интеркультурная коммуникация. Антропологическая методология повлияла на больший интерес переводчиков к стратегии экзотизации.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 7; 197-205
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Attendre le laitier, suivre l’ouvreuse, ces métiers d’antan ont-ils un but linguistique/didactique dans l’acquisition du FLE?
    Waiting for the Milkman, Following the Usherette, Do These Old Crafts and Professions Have a Linguistic/Didactic Purpose in the Acquisition of the FLE?
    Autorzy:
    Martinez, Christine
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1798537.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    akwizycja; leksykultura; zawód; tłumaczenie; wiedza o kulturze; aspekt historyczno-kulturowy
    acquisition; lexiculture; profession; translation; cultural knowledge; historico-cultural aspect
    Opis:
    OCZEKIWANIE NA MLECZARZA, PODĄŻAĆ ZA BILETERKĄ, CZY TE DAWNE ZAWODY MAJĄ CEL JĘZYKOWY/DYDAKTYCZNY W AKWIZYCJI FRANCUSKIEGO JAKO JĘZYKA OBCEGO? To badanie w środowisku uniwersyteckim, w dwóch różnych instytucjach – w Warszawie i Białymstoku, z rozbieżnymi celami certyfikacji jest eksperymentalne, ale przynosi innowacyjne rezultaty. Tekst ten ma na celu wykazanie, że nauczanie i poznawanie terminologii dotyczącej dawnych zawodów, tj. terminów dawnych lub nawet archaicznych, ma cel językowy i dydaktyczny w nauce języka francuskiego jako języka obcego. Nasi uczniowie, którzy brali udział i aktywnie uczestniczyli w tym badaniu, wykazali mocne zainteresowanie tą terminologią, aby zdobyć wiedzę na temat kultury, specjalistyczne słownictwo, a także mieć przewagę językową. Attendre le laitier, suivre l’ouvreuse, ces métiers d’antan ont-ils un but linguistique/didactique dans l’acquisition du FLE? Cette étude en milieu universitaire, dans deux établissements différents – Varsovie et Białystok, avec des buts certificatifs divergents se veut expérimentale mais révélatrice quant aux résultats. En effet, ce texte vise à démontrer que la terminologie des métiers d’antan, p.ex. des termes vieillis voire archaïques ont un but linguistique et didactique dans l’apprentissage du français langue étrangère. Nos apprenants, après avoir assisté et participé très activement à cette étude, ont dévoilé un intérêt certain pour la terminologie des métiers d’antan afin d’acquérir un savoir culturel, un lexique spécialisé et aussi posséder un avantage langagier.
    This study in an academic environment, in two different institutions – universities of Warsaw and Białystok, with divergent certification aims is experimental but revelatory in terms of results. Indeed, this text aims to show that the terminology of the old crafts and professions, i.e. aged or even archaic terms have a linguistic and didactic purpose in learning French as a foreign language. Our students, having attended and participated very actively in this study, have revealed a strong interest in this terminology in order that they acquire a cultural knowledge, a specialized vocabulary and also to have a lingual advantage.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 8; 171-184
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Методологічний потенціал поняття „куьтурний код” при вивченні тріади (етно)культура – (етно)свідомість – мова (на матеріалі англійських, німецьких, українських і російських усталених порівнянь)
    Methodological Potential Of „Cultural Code” Notion When (Ethno)Culture – (Ethno)Consciousness – Language Triad Is Being Studied (On the Material of English, German, Ukrainian and Russian Comparative Phraseology)
    Potencjał metodologiczny pojęcia „kod kulturowy” w kontekście analizy pojęć (etno)-kultura – (etno)świadomość – język (na podstawie materiału porównawczego w języku angielskim, niemieckim, ukraińskim i rosyjskim)
    Autorzy:
    Mizin, Kostyantyn
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933999.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kod kulturowy
    (etno)kultura-(etno)świadomość-język
    triada
    system semiotyczny
    cultural code
    (ethno)culture – (ethno)consciousness – language
    triad
    semiotic system
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony analizie pojęcia „kod kulturowy” prowadzonej w kontekście analizy triady „etno-kultura-etnoświadomość-język”.W centrum uwagi znajdują się jednostki frazeologiczne z komparatywnym komponentem w języku ukraińskim i niemieckim jako środki eksplikacji norm, ocen i stereotypów.
    The offered paper is devoted to research of methodological prospect of „cultural code” notion when the basic comparison linguoculturological (ethno)culture – (ethno)consciousness – language triad is studied. The author grounds the expediency of introduction of „complex comparison standard” method as a mechanism of tertium comparationis determination when linguoculturological comparison of comparative phraseological units in allied and non-allied languages, in which cultural codes are taxons connecting main semiotic system – the language and the culture, is made.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 7; 109-122
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    El desarrollo de la competencia cultural en el entorno virtual – teoría y práctica
    The Development of Cultural Competences in a Virtual Environment: Theory and Practice
    Rozwój kompetencji kulturowych w środowisku wirtualnym – teoria i praktyka
    Autorzy:
    Łakuta, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929053.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kultura
    hiszpański jako język obcy
    dydaktyka hiszpańskiego
    komponent kulturowy
    nauczanie zdalne
    culture
    Spanish as foreign language
    teaching Spanish
    cultural component
    virtual environment
    Opis:
    Este artículo trata el tema de la competencia cultural en la didáctica del español como lengua extranjera en el entorno virtual. En él se presenta el término cultura, se habla de la interculturalidad y se muestran unos ejemplos prácticos de cómo enseñar la cultura en el aula virtual. El objetivo del artículo es diferenciar los tipos de cultura y analizar las distintas maneras de usarlos en el aula de español como lengua extranjera al trabajar con los estudiantes del nivel umbral.
    W artykule poruszono problematykę kompetencji kulturowej w nauczaniu języka hiszpańskiego jako obcego w formie nauczania zdalnego. Poddano analizie termin kultury, międzykulturowości i omówiono kilka praktycznych przykładów nauczania kultury w wirtualnej klasie. Celem artykułu jest analiza różnych sposobów wykorzystania elementów kulturowych na zajęciach z języka hiszpańskiego jako języka obcego w pracy ze studentami rozpoczynającym naukę tego języka (A1 – A2/B1).
    This article deals with the issue of cultural competence in the teaching of Spanish as a foreign language in the virtual environment. It presents the term ‘culture’, deals with interculturality, and shows some practical examples of how to teach culture in the virtual classroom. The objective here is to differentiate the types of culture and analyze the different ways to use them in Spanish as a foreign language classroom when working with students at the threshold level (A1–A2/B1).
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6 Special Issue; 105-115
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nederlandse sporen in Polen in het Poolse culturele geheugen: Case Gdańsk
    Dutch traces in Poland in Polish cultural memory: The case Gdańsk
    Miejsce kultury niderlandzkiej w polskiej pamięci kulturowej — casus Gdańska
    Autorzy:
    Sikora-Sabat, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882502.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    kultura niderlandzka
    pamięć kulturowa
    obraz
    reprezentacja
    tekst kulturowy
    nośniki
    media
    Dutch culture
    cultural memory
    image
    representation
    texts referring to Dutch culture
    carriers
    Opis:
    Mijn onderzoek is gebaseerd op de veronderstelling dat het geheugen een reizend post-concept is, dat niet beperkt is tot één vakgebied van de wetenschap en dat een permanente transformatie ondergaat (Bal 2002). Dit maakt het echter moeilijk deze term te definiëren en daarom moet het begrip meer worden beschouwd als een conceptueel project, een verzameling termen, afbeeldingen, verhalen. In het Poolse culturele geheugen bestaat er een reeks beelden en representaties van de Nederlandse cultuur. Voor mijn onderzoek heb ik ze verdeeld in twee groepen: dragers en media. De term dragers verwijst naar materiële objecten, dingen en acties, terwijl media verband houdt met breed gedefinieerde processen, geheugenmechanismen en instellingen en organisaties (Kula 2002). In de volgende bijdrage, gebaseerd op het voorbeeld van de stad Gdańsk, presenteer ik geselecteerde media, voornamelijk vertegenwoordigd door plaatsen en ruimtes verbonden met de Nederlandse cultuur, evenals dragers, verbeeld door de teksten op genoemde plaatsen
    My research is based on the assumption that the memory is a travelling post-concept, not limited to one field of science and undergoing a permanent transformation (Bal 2002). This, on the other hand, makes this term hard to define and therefore it should be considered more like a conceptual project, a collection of terms, images, narratives. In Polish cultural memory such set of pictures and representations of Dutch culture exists. For the purpose of my research I divided them into two groups: carriers and media. The term “carriers” refers to material objects, things and actions, while media is connected to broadly defined processes, mechanisms of memory as well as institutions and organizations (Kula 2002) In the following publication, basing on example of the city of Gdansk, I will present selected media, represented mainly by places and spaces connected with Dutch culture, as well as carriers, embodied by the texts on mentioned places
    Jednym z podstawowych założeń moich badań jest teza zakładająca, że pamięć to swego rodzaju wędrujący post-koncept, nieograniczający się do jednej dziedziny nauki i stale ulegający transformacji (Bal 2002). To z kolei sprawia, że pojęcie to wymyka się próbom definicji i powinno być rozpatrywane bardziej jako swoisty projekt konceptualny, zbiór terminów, obrazów, narracji. W polskiej pamięci kulturowej funkcjonuje taki właśnie zbiór obrazów i reprezentacji kultury niderlandzkiej, które do potrzeby mojego badania podzielone zostały na dwie grupy, a mianowicie nośniki i media. Pojęciem nośników obejmuję przedmioty materialne, konkretne obiekty oraz akcje, podczas gdy media mają związek z szeroko pojętymi procesami, mechanizmami pamiętania, a także instytucjami i organizacjami (Kula 2002). W tym artykule, na przykładzie Gdańska, zostaną zaprezentowane wybrane media, przede wszystkim przez miejsca i przestrzenie związane z kulturą niderlandzką, oraz nośniki w postaci tekstów kulturowych dotyczących tych miejsc.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 64 Special Issue, 5; 251-261
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lojalność tłumacza
    Translators Loyalty
    Autorzy:
    Brajerska-Mazur, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1798605.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    lojalność tłumacza; zwrot kulturowy w translatoryce; Szkoła Manipulistów; nowoczesne teorie translacyjne
    translators; loyalty; cultural turn in translation studies; the Manipulation School; modern translational theories
    Opis:
    W artkule zostają omówione zmieniające się teorie przekładoznawcze, które lokują wierność tłumaczy w różnych elementach procesu translacyjnego. Raz wymaga się od nich wierności wobec autora tekstu źródłowego, innym razem wobec oryginału lub kolejno: czytelników pierwowzoru, kultury wyjściowej, kultury docelowej, odbiorcy przekładu, zleceniodawcy przekładu, norm docelowych itp. Raz traktuje się tłumacza jako kopistę, innym razem pozwala mu się ingerować w tekst i być jego drugim autorem (czasem ważniejszym niż twórca pierwowzoru!). Te zmieniające się normy translatoryczne są opisane w artykule z punktu widzenia etyki słowa, dlatego najbardziej uwypuklona została w nim jedna z nowszych teorii przekładu − tj.„Szkoła Manipulistów”. Od lojalności tłumacza (wobec kogo? czego?) zależy kształt przekładu, który z kolei wpływa na rzesze czytelników, ich poglądy i postawy życiowe. Gdzie więc tłumacz ma tę lojalność lokować, wobec kogo i czego ma być wierny? W artykule zostają także udzielone odpowiedzi na te pytania.
    The author discusses various changing translational theories which place the translator's loyalty in different elements of the translational process. Sometimes loyalty towards the author of the source text is demanded of them, and other times faithfulness towards the original work or to its readers, source culture, target culture, target recipients, translation commissioner, norms of the target culture etc. is required. Sometimes translators are treated like mere copyists, and other times as second authors (often even more important than the creators of the original texts). The article describes these changing norms from an ethical point of view, focusing on one of the most modern theories – the Manipulation School. A translator's loyalty (to what and whom?) influences the shape of the translation, which, in turn, affects its readers, their views and attitudes. And so, where should translators place their loyalty, to whom and to what should they be faithful? These questions require answers and answers are provided.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 6; 29-48
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Trickster - definicje, stan badań. Rekonesans
    The trickster – definitions, the state of research. Reconnaissance
    Autorzy:
    Struzik, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887882.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    sztuka i antropologia
    trickster
    oszust
    bohater kulturowy
    zwierzęta magiczne
    mitologia
    podania i legendy
    art and anthropology
    deceiver
    cultural hero
    magic animals
    mythology
    tales and legends
    Opis:
    A trickster, or a deceiver, a cheat, a smart fool, and at the same time a personification of all carnal impulses, is typical of any corner of the world. Heteromorphic, hiding under the figures of people, spirits, magic creatures and animals, he is also not devoid of divine features. His nature is never cognized till the end, and a trickster keeps evolving, revealing ever new faces. He introduces conflict, chaos and destruction, and at the same time he teaches people tricks, gives them a spark of divine fire, helps to cognize and organize the world, and fans the flames of passion. He is a figure known first of all in anthropology, important for interpreting and understanding numerous myths. It is ever more often that his features may be also found in the attitudes of contemporary artists, film heroes and icons of pop-culture. So a trickster may become the key to understanding contemporary culture, including many works of modern art – often controversial, breaking the taboo, eagerly using irony, provocation and immoderation. In the present article the author describes this unusual figure. She mentions various attempts at defining this extremely important cultural archetype, briefly presenting the most important publications devoted to it. Using chosen examples she discusses the presentations of the figure of the trickster in traditional narrations, that is in myths, folklore and folk traditions. She shows how universal he is and emphasizes these features and roles owing to which the trickster assumes the proportions of an icon of our times and becomes an alluring model to be imitated for artists who incessantly, albeit not always consciously, use him in their works.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 4; 241-251
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Культурний синкретизм як форма реалізації ідеї діалогу та гармонії в поетичній творчості київських неокласиків
    Cultural Syncretism as Way to Express the Idea of Dialogue and Harmony in the Works of Kiev Neo-Classicists
    Synkretyzm kulturowy jako forma realizacji idei dialogu i harmonii w twórczości poetyckiej neoklasyków kijowskich
    Autorzy:
    Siryk, Lyudmyla
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879850.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    neoklasycy kijowscy
    synkretyzm kulturowy
    paratekst
    intertekst
    strategia „gry” obcym tekstem
    związki międzykulturowe
    Kievneo-classicis
    cultural syncretism
    paratext
    intertext
    strategy „of play” by somebody else’s text
    intercultural connections
    Opis:
    Предметом исследования является творчество украинских неоклассиков в аспекте обращения к различным иностранным культурным источникам. В статье делается попытка доказать тезис, что культурный синкретизм, то есть органическое соединение в художественных текстах элементов различного происхождения, представляет собой своеобразную форму выражения идеи диалога и гармонии разнородностей в единстве одного целого. Доказательство данного тезиса осуществляется на материале неоклассической поэзии с применением интертекстуального анализа и интерпретации многокультурности нa разных уровнях текста (oт слов иностранного происхождения дo названий произведений, эпиграфов, фамилий и т.д.). Выясняется семантика, генезис, способы использования и символика инкорпорированных элементов, а также их функция в формировании контекста и идеи произведения. Показывается роль творческой стратегии «игры» чужим текстом, элементы которой (т.е. так называемые „интертексты”), выступают в поэзии. Кроме того, рассматривается функция примечаний и комментариев как одного из видов паратекстов. Исследование культурного синкретизма показывает интегрирующую сущность культуры, направляет к источникам европейской классики, актуализирует их важную во все времена аксиологию, а также открывает гуманистическую систему ценностей, которую предпочитали украинские неоклассики. По мнению автора, культурный синкретизм имманентным способом акцентирует идею равноправности межкультурных связей, а также является концептуальной моделью коммуникации, для которой характерны такие важные категории, как диалог, солидарность, гармония разнородностей, толерантность Иного. Данная модель имеет практическую ценность не только в области художественного творчества, но также в общественной сфере и в сфере международных отношений.
    This article concerns itself with the way(s) the Kiev neo-classicists school treated many cultural sources of foreign origin. The essay argues that cultural syncretism, defined as organic blending – in artistic texts – of separate elements, constitutes a specific form of expression through which to render the idea of dialogue and harmony of diversities. This is exemplified by Neo-classical poetry analyzed with regard to multicultural elements existing on various levels of the text (foreign words, the works’ titles; mottoes, names etc.) and by intertextual analysis. The article discusses semantics, origin, ways of deployment and symbolism of incorporated elements as well as their function in determining the meaning(s) of the text. It also demonstrates the role of creative strategy of ‘playing’ with a different text, introduced into poetry as intertext. This study takes into consideration the function of footnotes as one type of paratexts. An examination of cultural syncretism indicates an integrating role of culture and a system of humanist values the Neo-classicists promoted, simultaneously referring to European classics and updating their universal values. The author claims that cultural syncretism – in an immanent way – stresses the idea of equality of intercultural relationships and also constitutes a conceptual model of communication whose basic categories are represented by dialogue, tolerance, harmony and solidarity. This model’s practical value lies not only in the realm of art, but also in the social sphere and international relationships.
    Przedmiotem rozważań jest odniesienie się neoklasyków kijowskich do wielu obcych źródeł kulturowych. Artykuł jest próbą udowodnienia tezy, że synkretyzm kulturowy, tj. organiczne połączenie w tekstach artystycznych elementów różnego pochodzenia, stanowi swoistą formę wyrażenia idei dialogu i harmonii różnorodności w jedności. Tezę uzasadniono na podstawie poezji neoklasycznej poprzez analizę wielokulturowości na różnych poziomach tekstu (od słów obcego pochodzenia do tytułów utworów, motto, nazwisk itp.), poprzez badania intertekstualne. Wyjaśniono semantykę, genezę, sposoby wykorzystania i symbolikę inkorporowanych elementów oraz ich funkcję w kształtowaniu idei utworu. Ukazano rolę twórczej strategii „gry” obcym tekstem, którego elementy jako tzw. interteksty występują w poezji. Wzięto również pod uwagę funkcję przypisów jako jednego z rodzajów paratekstów. Badanie synkretyzmu kulturowego odsłania integrującą istotę kultury, odsyła do źródeł klasyki europejskiej, aktualizując ich ponadczasową aksjologię, a także ujawnia preferowany przez neoklasyków humanistyczny system wartości. Zdaniem autorki synkretyzm kulturowy w sposób immanentny akcentuje ideę równouprawnienia związków międzykulturowych, a także stanowi konceptualny model komunikacji, której podstawowymi kategoriami są dialog, solidarność, harmonia różnorodności, tolerancja Innego. Model ten ma praktyczną wartość nie tylko w zakresie sztuki, ale również w sferze społecznej i stosunków międzynarodowych.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 7; 113-131
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Elegia o rzece” (Heshang) – spór o symbole, interpretację przeszłości i wizję przyszłości Chin
    “River Elegy” (Heshang): An Argument about Symbols, Interpretation of China’s Past and a Vision of Its Future
    Autorzy:
    Kasarełło, Lidia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791127.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-08
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    miniserial telewizyjny Heshang (河殇, „Elegia o rzece”)
    chińskie debaty kulturowe
    chiński nacjonalizm kulturowy
    Wielkie Chiny
    tradycja
    modernizacja
    westernizacja
    TV miniseries Heshang (河殇, “River Elegy”)
    Chinese cultural debates
    Chinese cultural nationalism
    Great China
    tradition
    modernity
    westernization
    Opis:
    Serial telewizyjny „Elegia o rzece” (Heshang 河殇) z 1989 r. w reżyserii Xia Juna, wyprodukowany z inspiracji środowisk uczestniczących w debacie kulturowej (wenhua re 文化热) lat 80. XX wieku, to jeden z najważniejszych tekstów kultury należącym do dyskursu tożsamościowego, w którym podjęto temat sporu cywilizacyjnego między Chinami i światem zachodnim. W dwóch okresach otwarcia Chin na świat, kontekstualizujących zjawisko współczesnego nacjonalizmu kulturowego (Zhongguowenhua minzuzhuyi 中国文化民族主义) odbywała się ważna debata naukowa i społeczna na temat wyboru przyszłej drogi rozwoju Chin. Zarówno w latach 20., jak i 80. XX wieku ten spór ten dotyczył oceny przeszłości oraz fundamentalnej dychotomii między tradycją i nowoczesnością, najogólniej reprezentowanej przez konserwatystów (neotradycjonalistów) i zwolenników okcydentalizacji. „Elegia o rzece” niejako syntezuje dyskusję chińskich elit intelektualnych na ten temat. W wielopoziomowej narracji, zbudowanej z głównej opowieści, materiałów dokumentalnych, wywiadów, dyskusji oraz licznych cytatów, emblematy kulturowe Chin (np. smok) i wyraziste metafory pełnią funkcję nici przewodnej splatającej całość przekazu. Jego emocjonalny odbiór wzmacnia wprowadzenie modelu polaryzującego kolor i symbole kardynalne Chin. Na dwóch biegunach znajduje się m.in. Żółta Rzeka, uosabiająca zacofaną cywilizację feudalnych Chin, i błękitny ocean, reprezentujący nowoczesny, przemysłowy Zachód oraz Wielki Mur i Jedwabny Szlak – symbole izolacji i otwarcia. Analiza filmu pokazuje, że pierwotny cel służący wzmocnieniu obozu reformatorskiego nie został osiągnięty. Emisja filmu skończyła się zajadłą kampanią polityczną, natomiast sami twórcy, zamiast deklarowanej aprobaty dla projektu oświeceniowego, odsłonili przywiązanie do idei wielkich Chin.
    Heshang (河殇, “River Elegy”), a TV miniseries (1989) directed by Xia Jun and produced due to the inspiration from various circles participating in the cultural debates (wenhua re 文化热) of the 1980s, is one of the most important cultural texts belonging to identity discourse which deals with the issue of the controversy between Chinese and Western civilisation. During two periods of China’s opening up to the world, which contextualised the phenomenon of contemporary cultural nationalism (Zhongguo wenhua minzuzhuyi 中国文化民族主义), an important scientific and social debate on the choice of paths for China’s development took place. Both in the 1920s and 1980s, this dispute concerned an assessment of the past and the fundamental dichotomy between tradition and modernity. The “River Elegy”, which synthesised, in a way, the discussion of the Chinese intellectual elites on this subject, is divided into six episodes: “In Search of a Dream” (Xunmeng 寻梦), “Destiny” (Mingyun 命运), “A Glimmering Light” (Lingguang 灵光), “A New Epoch” (Xinjiyuan 新纪元), “Sorrows and Crises” (Youhuan 忧患) and “Azure” (Weilanse 蔚蓝色). In the multi-level narrative built around the main story, documentary materials, interviews, discussions and numerous quotations, Chinese cultural emblems (e.g. the dragon) and expressive metaphors serve as the guiding thread intertwining the whole message: Old China can only rejuvenate its culture via modernisation and Westernisation. Its emotional reception is reinforced by the introduction of a model that polarises the colour and cardinal symbols of China. The two poles include the Yellow River, which epitomises the backward civilisation of feudal China, and the blue ocean, representing the modern, industrial West, and the Great Wall, as well as the Silk Road—symbols of isolation and openness. An analysis of Heshang shows that the original goal of strengthening the reformer camp was not achieved. The broadcasting of the series ended with a fierce political campaign, while the filmmakers themselves, instead of declaring their approval for the Enlightenment project, revealed their attachment to the idea of a Great China.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 9; 119-138
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Drexel w Polsce (XVII-XVIII wiek). Rekonesans
    Drexel in Poland (The 17th–18th Centuries). An Exploration
    Autorzy:
    Pawlak, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2053934.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-25
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Drexel Jeremias
    Drexel Jeremias – recepcja w Polsce
    literatura nowołacińska
    piśmiennictwo jezuickie
    polsko-niemieckie związki literackie
    transfer kulturowy w Europie wczesnonowożytnej
    Drexel Jeremias – Polish reception
    Neo-Latin literature
    Jesuit writing
    Polish-German literary relations
    cultural transfer in early modern Europe
    Opis:
    Artykuł dotyczy polskiej recepcji twórczości niemieckiego jezuity Jeremiasa Drexela (1581-1638), twórcy popularnych w całej niemal Europie łacińskich pism o tematyce religijnej i moralistycznej. Autor przedstawia korpus XVII- i XVIII-wiecznych polskich translacji dzieł Drexela (autorstwa m.in. Jana Chomętowskiego, Szymona Jurkiewicza, Albrychta Stanisława Radziwiłła i Kazimierza Stęplowskiego), rejestruje ich obecność w księgozbiorach przedrozbiorowej Rzeczypospolitej oraz liczne świadectwa ich odbioru w tekstach polskich twórców, przede wszystkim w piśmiennictwie kaznodziejskim i religijnym, wskazuje możliwe kierunki przyszłych badań (np. nad strategiami translatorskimi staropolskich tłumaczy) oraz podkreśla rolę literatury nowołacińskiej w transferze kulturowym między dawną Rzecząpospolitą a krajami niemieckiego obszaru językowego oraz w przełamywaniu barier etnicznych, politycznych i wyznaniowych we wczesnonowożytnej Europie.
    This article discusses the Polish reception of the works by the German Jesuit Jeremias Drexel (1581–1638), the author of Latin religious and moralistic writings, popular almost all over Europe. The study presents seventeenth- and eighteenth-century Polish translations of Drexel’s works by, amongst others, Jan Chomętowski, Szymon Jurkiewicz, Albrycht Stanisław Radziwiłł and Kazimierz Stęplowski, records their presence in the book collections of the Polish-Lithuanian Commonwealth, and provides evidence of their extensive reception in the texts of Polish authors, primarily in sermons and religious literature. It also indicates possible directions for future research (for example, on the translation techniques of Old Polish translators)  and emphasises the role of Neo-Latin literature in the cultural transfer between Poland-Lithuania and the countries of the German language area, as well as in overcoming ethnic, political and religious barriers in early modern Europe.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 1; 9-30
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies