Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Slavic" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Od rozkwitu do kryzysu. Literatury słowiańskie w programach nauczania rosyjskich i radzieckich uniwersytetów przełomu XIX i XX wieku
    From the Rise to The Crisis. Slavic Literature in the Curriculum of Russian and Soviet Universities in the Late Nineteenth and Early Twentieth Century
    От развития до кризиса. Славянские литературы в программах обучения российских и советских вузов перелома XIX и XX веков
    Autorzy:
    Sobol, Alina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879621.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    edukacja
    programy nauczania
    literatury słowiańskie
    slawistyka
    reforma edukacji
    education
    curriculum
    Slavic literature’s
    Slavic studies
    education reform
    Opis:
    Artykuł porusza problem miejsca literatur słowiańskich w systemie kształcenia akademickiego Imperium Rosyjskiego i Rosji bolszewickiej (1907-1931). W artykule omówiono zmiany, które zaszły w programach nauczania uniwersytetów rosyjskich w przełomowym dla kraju okresie, przyczyny (ideologiczne, metodologiczne, systemowe) wprowadzenia reformy programowej oraz kierunek, w którym zmierzały nauki humanistyczne (w tym badania nad historią literatur słowiańskich i filologie słowiańskie) pod rządami bolszewików.
    The article tackles the problem of Slavic literature’s place in the academic education system of the Russian empire and Soviet Russia (1907-1931). The article discusses the changes in the curriculum of the Russian universities during the turning point in the Russian history, the reasons (ideological, methodological and systemic) for curricular reform and the direction in which arts were moving (including research on the history of Slavonic literature and Slavonic philology) under the rule of the Bolsheviks.
    В статье обсуждается вопрос места славянских литератур в системе высшего образования Российской Империи и большевистской России (1907-1931). В статье анализируется процесс изменения программ обучения российских университетов во время крупных для страны перемен, идеологические, методологические, системные причины введения реформы гуманитарного образования, а также положение гуманитарных наук (в том числе исследований славянских литератур и славянской филологии) при диктатуре большевистского государства.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 7; 63-79
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metropolis. Z zagadnień mitu genezy stolic w Europie słowiańskiej
    Autorzy:
    Deptuła, Czesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1954821.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    myth of genesis
    town
    principal town
    Slavic Europe
    formation of monarch
    Opis:
    The paper is about the idea of a principal town under formation, about the capital of a state and country in medieval Slavic Europe. The author traces back to the moment when that idea appeared, above all in the myths pertaining to the genesis of a dynasty, monarchy and nations, as well as the genesis of relationships between the nation and the land; the relationships which appeared in the chronicles of Russia, Czech and Poland in the twelfth century. He shows a broader historical background of the phenomenon and perspectives to study it in the sources of the later period.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2001, 49, 2; 5-49
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Roman Jakobson and American Slavic Studies: The First Postwar Decade
    Autorzy:
    Baran, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1754103.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-11
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Roman Jakobson
    Michael Karpovich
    Edward J. Simmons
    studia slawistyczne
    slawistyka
    Committee for Advanced Slavic Cultural Studies
    Uniwersytet Columbia
    Uniwersytet Harvarda
    Slavic studies
    Slavistics
    Columbia University
    Harvard University
    Opis:
    Scholars who have assessed Roman Jakobson’s legacy have concentrated on his contributions to various scientific disciplines, while those who knew him, who had been his students or his colleagues, have written about his rhetorical virtuosity, his impact as a lecturer. The present article focuses on a little-studied aspect of his professional biography: the ways in which, during the period mid-1940s to mid-1950s, the émigré scholar carried out an ambitious project to develop Slavic studies (Slavistics, slavistika) as a discipline in the United States. Jakobson’s institution-building activities, conceptualized while he was teaching at Columbia University, were implemented following his move in 1949 to the new Slavic Department at Harvard University. A private group, the Committee for Advanced Slavic Cultural Studies, with which he was closely connected, played a significant role in supporting the Harvard program, and, more broadly, helping develop American Slavistics as a discipline.
    Roman Jakobson i amerykańskie studia slawistyczne: pierwsza dekada powojenna Uczeni, którzy oceniali spuściznę Romana Jakobsona, koncentrowali się na jego wkładzie w różne dyscypliny naukowe, natomiast ci, którzy go znali, którzy byli jego studentami lub współpracownikami, pisali o jego retorycznej wirtuozerii i wpływie jako wykładowcy. W niniejszym artykule skupiono się na mało zbadanym aspekcie jego biografii zawodowej: sposobach, jakimi w okresie od połowy lat czterdziestych do połowy lat pięćdziesiątych emigracyjny uczony realizował ambitny projekt rozwoju slawistyki jako dyscypliny w Stanach Zjednoczonych. Działalność Jakobsona w zakresie budowania instytucji, obmyślana w okresie pracy na Uniwersytecie Columbia, została rozpoczęta po jego przeprowadzce w 1949 r. na Uniwersytet Harvarda do nowego Wydziału Slawistycznego. Prywatna grupa, Committee for Advanced Slavic Cultural Studies, z którą uczony był blisko związany, odegrała znaczącą rolę we wspieraniu programu Harvardu, a szerzej – w rozwoju amerykańskiej slawistyki jako dyscypliny
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 7; 91-116
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Des slavismes hongrois
    Slavic Borrowings in the Hungarian Language
    Slawizmy węgierskie
    Autorzy:
    Pilorz, Alfons
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878362.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    slawizm
    język węgierski
    osiadły tryb życia
    Slavic borrowings
    Hungarian language
    sedentary life
    Opis:
    La présente étude décrit un corpus de 130 slavismes dans la langue hongroise constituant un îlot finno-ougrien entouré de deux côtés par des langues slaves (et des deux autres côtés par l’allemand et le roumain). La plupart de ces slavismes sont à considérer comme des emprunts de nécessité (terme de Louis Deroy) : un peuple de nomades devenu sédentaire (dans l’ancienne Pannonie) emprunte aux voisins bien des termes en rapport avec le nouveau mode de vie : la culture de la terre. Rien d’étonnant donc que p. ex. le sillon, le seigle, la paille, le foin, les fèves… portent des noms d’origine slave.
    The article discusses (not aspiring to completeness) 130 Slavic borrowings in the Hungarian language. These borrowings are mostly related to the rural life and agriculture. When the nomadic Finno-Ugric people, who came from the territories east of the Ural Mountains, finally settled down and started to cultivate soil, they had to acquire the terminology related to the new way of life.
    Artykuł omawia (nie pretendując do kompletności) 130 slawizmów w języku węgierskim. Zapożyczenia te związane są przede wszystkim z życiem wiejskim, z uprawą ziemi. A uprawa ziemi dla koczowniczego ludu ugro-fińskiego przybyłego spoza Uralu, stającego się społecznością osiadłą, łączyła się z koniecznością zapożyczenia terminologii związanej z nowym trybem życia. Des slavismes hongrois
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 5; 13-37
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praktyka przekładu w dydaktyce gramatyki języka polskiego jako obcego w grupach ukraińskich (wschodniosłowiańskich)
    The Practice of Translation in the Teaching of Polish Grammar to Ukrainians (An East Slavic Group) in Polish Language Classes
    Autorzy:
    Izdebska-Długosz, Dominika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791081.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-22
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    przekład dydaktyczny
    gramatyka języka polskiego
    grupy wschodniosłowiańskie
    didactic translation
    Polish grammar
    East Slavic group
    Opis:
    W tekście rozważa się zarówno teoretyczne ustalenia dotyczące techniki przekładu dydaktycznego w nauczaniu języków obcych, jak i praktykę translacyjną uczących się języka polskiego jako obcego studentów z pierwszymi językami wschodniosłowiańskimi. Specyfika grup wschodniosłowiańskich zasadza się na problemach z poprawnościową realizacją komunikatów w polszczyźnie. Duży udział gramatycznych błędów interlingwalnych skłania do stosowania w tych grupach tłumaczeń w obu kierunkach, na poziomie zarówno wyrazu, zdania, jak i tekstu. Ćwiczenia translacyjne nadają się do walki z błędami międzyjęzykowymi poprzez obserwację kontrastów i zbieżności form i struktur J1 i J2, znajdowanie źródeł błędów, motywowanie do dalszego doskonalenia językowego. W artykule przedstawia się przykłady ćwiczeń translacyjnych: wprowadzających, utrwalających oraz sprawdzających.
    In this article, both the theoretical assumptions regarding the technique of didactic translation in teaching foreign languages and the translation practice of students learning Polish as a foreign language, and whose own first language also belongs to the East Slavic group, are discussed. The specificity of the East Slavic groups is based on particular problems with accuracy while communicating in Polish. The large number of interlingual grammatical errors in these groups has prompted the use of translation exercises in both directions, at the level of the word, the sentence, as well as the whole text. Such exercises are suitable for dealing with interlingual errors by means of the observation of contrasts and analogies of forms and structures in both the source language and the target language, thus motivating further mastery of the language. In this article, examples of such translation exercises – introductory, consolidatory and testing – are presented.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 10; 33-45
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elementy folkloru słowiańskiego w powieści Andrieja Rubanowa Финист ясный сокол
    Elements of the Slavic Folklore in the Andrei Rubanov’s Novel Finist Yasnyy Sokol
    Autorzy:
    Wójcikowska-Wantuch, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1790725.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    mitologia słowiańska
    renesans bajki
    fantasy
    folklor
    kultura oralna
    Slavic mythology
    fairy tale renaissance
    folklore
    oral culture
    Opis:
    Artykuł dotyczy najnowszej powieści współczesnego pisarza rosyjskiego Andrieja Rubanowa, zatytułowanej Финист ясный сокол. Utwór został zakwalifikowany przez autora i krytyków do gatunku słowiańskiego fantasy. Gatunek ten zdobywa wśród pisarzy i czytelników coraz większą popularność na fali zjawiska renesansu bajki w literaturze rosyjskiej na przełomie XX i XXI wieku. Fabuła powieści Andrieja Rubanowa opiera się na motywach rosyjskiej baśni ludowej. Konstruując świat przedstawiony, autor sięgnął przede wszystkim do tekstów folkloru rosyjskiego, ale w celu uprawdopodobnienia wydarzeń wykorzystał również wiedzę etnograficzną i historyczną dotyczącą życia Prasłowian. Celem artykułu jest zbadanie i omówienie elementów folkloru ogólnosłowiańskiego w utworze Andrieja Rubanowa. Autorka artykułu skoncentrowała się na obszarze wierzeń słowiańskich: mitologii, demonologii, pogańskich obrzędów i rytuałów. Zostały także przedstawione takie elementy folkloru słowiańskiego, jak kultura ludowego śmiechu i narracja skazowa. Wskazano jeden z podstawowych problemów utworu, czyli rozpad kultury oralnej i zanikanie pierwotnego myślenia magicznego na rzecz kultury piśmiennej i chrześcijańskiego światopoglądu.
    This article is about the latest novel written by contemporary Russian writer Andrei Rubanov entitled Финист ясный сокол [Finist yasnyy sokol]. The novel was qualified by the author and critics to the Slavic fantasy genre. This genre is gaining more and more popularity among writers and readers on the wave of the Renaissance fairy tale phenomenon in Russian literature at the turn of the 20th and 21st centuries. The plot of the novel by Andrei Rubanov is based on the motifs of Russian folk tales. Constructing the world, the artist presented primarily the texts of Russian folklore, but in order to substantiate the events, he also used ethnographic and historical knowledge about the life of the Early Slavs. The aim of the article was to present and discuss elements of Slavic folklore in the work of Andrei Rubanov. The author of the paper focused on the area of Slavic beliefs: mythology, demonology, pagan rituals and rituals. Elements of Slavic folklore such as the culture of folk laughter and flaw narrative were also presented. One of the basic problems of the novel was pointed out, the disintegration of oral culture and the disappearance of primitive magical thinking in favor of writing culture and Christian worldview.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 65-84
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Limitations on Zero Internal Arguments in Polish Verbal System: Transitives with Corresponding Derivatives in roz-
    Ograniczenia z zerowymi argumentami wewnętrznymi w polskim systemie werbalnym – czasowniki przechodnie z derywatami na roz-
    Autorzy:
    Malicka-Kleparska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887045.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    morfosyntaksa
    argumenty zerowe
    teliczne czasowniki dynamiczne
    czasownik słowiański
    prefiksacja
    morpho-syntax
    zero arguments
    accomplishments
    Slavic verb
    prefixation
    Opis:
    Tekst dotyczy realizacji argumentów wewnętrznych w przypadku czasowników z wykładnikiem roz- w języku polskim. Rozważane są różne czynniki, które mogą wywierać wpływ na dystrybucję pełnych wyrażeń dopełnieniowych, takie jak specyficzne struktury modyfikujące walencję czasownikową, ograniczenia łączliwości z dopełnieniami charakterystyczne dla tych czasowników, ich przynależność do semantycznych grup związanych z pewnymi charakterystycznymi zachowaniami czasowników, czynniki tekstowe, takie jak anafora czy egzystencjalne dopełnienia niespecyficzne wyrażone zerowo, a także obecność specyficznego wykładnika morfologicznego. Z tych czynników dwa ostatnie mają wpływ na występowanie argumentów zerowych zczasownikami z roz-. Konieczność występowania wyspecyfikowanego dopełnienia z czasownikami kauzatywnymi została wyjaśniona ich strukturą gramatyczną (w ramach morfologii opartej na rdzeniu wyrazowym). Pozostałe czasowniki jednak uznane zostaną za pozbawione kauzatywnej struktury, a więc za pozostające poza obszarem podlegającym takiej analizie. Możliwość istnienia dodatkowej struktury predykatywnej w informacji gramatycznej tych czasowników została rozważona, a następnie odrzucona ze względu na ich semantykę. Następnie przedstawiono propozycję Filip (2013), dotyczącą istnienia wymogu maksymalizacji obecnego w gramatyce aspektu w różnych językach świata. Zaproponowano, że ten właśnie wymóg jest odpowiedzialny za realizacją dopełnienia jako opcji niezerowej z pozostałymi czasownikami jako jednej z realizacji wymogu maksymalizacji informacji.
    The paper deals with the limitations on omitting internal arguments of roz- prefixed verbs in Polish. Various linguistic factors influencing the distribution of overt internal arguments are considered, such as specific structures rearranging valency, selectional restrictions of the relevant verbs, semantic frame membership, contextual considerations (anaphor, existential INIs), and the presence of a specific morphological exponent, out of which the last two will be shown to bear on the occurrence of zero arguments with roz- verbs. Among the prefixed verbs these with the causative meaning are accountable for on the basis of their morpho-syntactic structure, but the remaining ones constitute a mystery. For these verbs explanations proposing additional predicational structures are analyzed and discarded. Then we consider a proposal concerning the maximization of the event information, following Filip (2013). The proposal assumes the existence of a maximizing semantic operator which, among others, underlies the notion of perfectivity in Slavic languages. The operator may find its place in the lexical representation of roz- and account for the proposition’s reluctance to part with its internal argument.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 5; 97-111
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Circumfixed Causatives in Russian and Polish: A Root-based Account
    Kauzatywa cyrkumfiksalne w rosyjskim i polskim – podejście oparte na rdzeniu
    Autorzy:
    Malicka-Kleparska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882451.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    czasowniki kauzatywne
    czasowniki antykauzatywne
    kategoria strony
    morfologia oparta na rdzeniu
    języki słowiańskie
    causative
    anticausative
    Voice
    root-based morphology
    Slavic
    Opis:
    W artykule próbujemy wyjaśnić tajemniczy brak zgodności między prefiksacją kauzatywów i antykauzatywów w językach słowiańskich na przykładzie rosyjskiego i polskiego. Posługujemy się modelem morfo-syntaksy opartym na rdzeniu wyrazowym, w którym poszczególne typy czasowników nie są derywowane z siebie wzajemnie, a raczej poczynając od rdzenia. Taki model pozwala nam wyjaśnić wzajemnie wykluczającą się dystrybucję prefiksów w przypadku badanych czasowników. Czasowniki kauzatywne mają w swojej strukturze prefiks strony czynnej, podczas gdy antykauzatywa – strony nieczynnej. Ta różnica w budowie zapewnia brak odpowiedniości omawianych czasowników. W bardziej tradycyjnym podejściu do derywacji czasownikowej, gdzie jeden czasownik jest wywodzony od drugiego, taki brak odpowiednich form jest trudny do wyjaśnienia, ponieważ czasowniki kauzatywne i antykauzatywne zbliżają się do siebie zarówno znaczeniowo, jak i formalnie.
    This paper is aimed at explaining an unexpected adverse relationship of circumfixed causatives and synthetic anticausatives based on the same roots in Slavic languages, on the example of Russian and Polish. We have opted for the root-based construction model of verbal morpho-syntax, as it creates the theoretical mechanisms capable of accounting for this difference. Causatives and anticausatives are topped with distinct Voice heads, which cannot co-occur in a single form. As the heads are prefixal elements, differently prefixed distinct Voice forms are predicted by the model.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 5; 37-51
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Зауваження до етимології лексеми grzech – гріх – грех на матеріалі польської, української та російської мов
    Observations on the Etymology of Lexemes grzech-гріх-грех Based on the Polish, Ukrainian and Russian Languages
    Uwagi do etymologii leksemów grzech-гріх-грех na materiale języków polskiego, ukraińskiego i rosyjskiego
    Autorzy:
    Piaseczny, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886699.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    grzech
    etymologia
    praindoeuropejski
    bałtosłowiański
    chrześcijaństwo
    okres przedchrześcijański
    sin
    etymology
    Proto-Indo-European
    Balto-Slavic
    Christianity
    The pre-Christian era
    Opis:
    Artykuł jest poświęcony etymologii leksemu grzech (ps. *grěxъ, ukr. гріх, ros. грех). Przeprowadzona analiza, oparta na szerokim materiale słownikowym (słowników etymologicznych, gwarowych, poprawnościowych) trzech języków słowiańskich (polskiego, ukraińskiego i rosyjskiego), wykazała, iż najpopularniejsze dotychczasowe propozycje wiążące pochodzenie tego leksemu z ps. *grěti należy w zupełności odrzucić, a także pozwoliła powiązać etymologię owego leksemu ze zrekonstruowanym bałtosłowiańskim leksemem *groi̭s-os, którego pierwotne znaczenie można rekonstruować jako „krzywizna, odchylenie od czegoś”, co w późniejszym okresie dało znaczenie przenośne „pomyłka”. Pogłębiona analiza etymologii leksemu grzech pozwoliła powiązać wskazany powyżej korzeń z praindoeuropejskim rdzeniem *gers-/*ǵers- o znaczeniu m.in. „obracać; giąć, wyginać, zginać”. Przyjąwszy powyższą etymologię leksemu grzech, należy włączyć go do zasobu prasłowiańskich słów, odziedziczonych przez chrześcijańską leksykę konfesyjną w krajach słowiańskich. A zatem zaproponowany przez E. Klicha, S. Rosponda i S. Dubisza zasób słów należy powiększyć do pięciu i odtąd winien on być przedstawiany w sposób następujący: bóg, święty, niebo, piekło, grzech.
    The article is devoted to the etymology of the lexeme grzech (ps.*grěxъ ukr. гріх, rus. грех). The analysis based on an extensive dictionary material (etymological, dialect, and monolingual dictionaries of three Slavic languages: Polish, Ukrainian, and Russian) has shown that this lexeme’s hypothetical connection with *grěti  should be entirely rejected. The research has also revealed a connection of this lexeme’s etymology with the reconstructed Balto-Slavic lexeme *groi̭s-os. The original meaning of that latter lexeme can be reconstructed as “curve, bending.” In time, the meaning altered to “mistake”. An in-depth analysis of the etymology of the lexeme grzech allowed the author to connect the above-mentioned root with the Proto-Indo-European core gers-/*ǵers-, which means “to turn, to twist, to bend”. In accord with this etymology, the lexeme grzech should be included in the group of Proto-Slavic words that were inherited by the Christian religious lexis in the Slavic countries. Thus, the group of words proposed by E. Klich, S. Rospond and S. Dubisz should now contain five words: bóg, święty, niebo, piekło, grzech.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 6; 19-31
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prosthetic Consonants and the Question of Nuclear Impact. Examples from Slavic Languages
    Autorzy:
    Bloch-Rozmej, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1803855.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    protezy spółgłoskowe; języki słowiańskie; sylaby nadrzędne; licencjonowanie; elementy; ośrodek sylaby
    consonant prosthesis; Slavic languages; syllable prominence; licensing; elements; nucleus
    Opis:
    Protezy spółgłoskowe w językach słowiańskich a wpływ pozycji ośrodka sylaby Celem artykułu jest analiza zjawiska protez spółgłoskowych w wybranych językach słowiańskich. Zostaje podjęta próba ustalenia kontekstu, w jakim zachodzi ten proces oraz jego przyczyn. Dyskusja prowadzona jest w ramach modelu Fonologii Rządu, który zakłada istnienie ścisłego związku między wystąpieniem danego zjawiska a pozycją w strukturze fonologicznej. Dane językowe zostały zaczerpnięte z języka polskiego, łużyckiego, rosyjskiego, czeskiego, ukraińskiego i białoruskiego. Analiza opiera się na założeniu, że pierwsza sylaba wyrazu pełni szczególną rolę w reprezentacji fonologicznej. Autorka dowodzi, ze tożsamość spółgłoski protetycznej zależy od natury następującej po niej samogłoski, np. występowanie [w] warunkowane jest obecnością samogłoski zaokrąglonej. Ponadto istotną rolę w procesie tworzenia protez spółgłoskowych odgrywa element będący członem głównym segmentu.
    The article focuses on the problem of consonant prosthesis in a number of Slavic languages with w view to establishing both the context and trigger of the process. The phenomenon is analyzed from the perspective of Government Phonology (Kaye, Lowenstamm, and Vergnaud 1985, 1990; Charette 1991; Harris 1994; Gussmann 2007; Cyran 2003; Bloch-Rozmej 2008) which advocates a hierarchical model of phonological structure. The evidence examined here comes from Polish, Sorbian, Russian, Czech, Ukrainian and Belorussian. In all these languages consonant prosthesis is realized in the onset of the word-initial syllable. Thus, we also discuss the problem of the initial syllable prominence and the significance of a licensing relation that binds the members of the initial CV domain. It is proposed that the nucleus which determines the identity of the onset licensee is directly responsible for the excrescence of a prosthetic consonant, both prosodically and melodically. Hence, in order to fully understand the nature of the development, the analysis of the vowels involved in the process in terms of their segmental structure is needed. It will be demonstrated that the elements which build vocalic segments extend their domain of interpretation to affect the positions preceding them in the structure of the word-initial syllables. The problem of consonant prosthesis will be examined as an instantiation of the cross-linguistic tendency to strengthen segments in word-initial contexts.   
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 11; 25-45
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Literatura i kultura polska na niemieckich uniwersytetach: praktyki i wyzwania dydaktyczne
    Polish Literature and Culture at German Universities: Educational Practices and Challenges for Teaching
    Autorzy:
    Bednarczuk, Monika
    Rutz, Marion
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2053944.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-25
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    polonistyka
    literatura i kultura polska
    slawistyka
    Niemcy
    dydaktyka uniwersytecka
    wyzwania
    Polish Studies
    Polish Literature and Culture
    Slavic Studies
    Germany
    teaching at university
    challenges
    Opis:
    Artykuł proponuje bliższe spojrzenie na zakres, konteksty i metody badań nad literaturą i kulturą polską i ich nauczaniem na wybranych niemieckich uniwersytetach. Autorki, opierając się na własnych doświadczeniach dydaktycznych na kierunkach studiów licencjackich i magisterskich z komponentem polonistycznym, po pierwsze, określają specyfikę polonistycznych studiów literaturoznawczych w Niemczech na tle uwarunkowań kulturowych i polityczno-ekonomicznych. Po drugie, prezentują problematykę oraz strukturę wybranych zajęć, jakie prowadziły. Wyjaśniają powody, dla których określone teksty i ramy interpretacyjne wydały im się najbardziej odpowiednie, oraz wymieniają najważniejsze wyzwania, z jakimi mierzyć się muszą słuchacze i wykładowcy, w tym kwestie strukturalne, finansowe i kulturowe. Artykuł dowodzi, że różnice między polonistyką krajową a niemiecką mogą być inspirujące dla nich obu. Pozytywnym aspektem niemieckiego modelu jest zwłaszcza szersze, komparatystyczne (głównie, lecz nie tylko slawistyczne) spojrzenie na literaturę i kulturę polską.
    The paper examines the scope, various contexts of, and approaches to Polish literature and culture at selected German universities. Drawing on their teaching experience in bachelor courses and master’s programmes that include Polish Language and Literature, the authors first outline the specificity of Polish studies in Germany against its cultural, political, and economic background. Secondly, they highlight the focus and structure of selected courses that they have taught and explain the reasons for choosing certain texts and approaches. In the next step, they identify crucial challenges faced by both the students and faculty. The paper argues that differences between Polish studies in Poland and in Germany can be stimulating for both. A particularly positive aspect of the German model is that it offers a broader, comparative (mainly, but not only, Slavic) perspective on Polish literature and culture.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 1; 55-73
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prisca Theologia Mickiewicza
    Mickiewicz’s Prisca Theologia
    Autorzy:
    Seweryn, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1801814.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-24
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Adam Mickiewicz; Joachim Lelewel; Maciej Kazimierz Sarbiewski; bóstwa słowiańskie; prelekcje paryskie; dyskurs symboliczny
    Adam Mickiewicz; Joachim Lelewel; Maciej Kazimierz Sarbiewski; Slavic deities; Parisian lectures; symbolic discourse
    Opis:
    Artykuł, będący fragmentem przygotowywanej większej rozprawy, skupia się na operacjach – raczej symbolicznych aniżeli pojęciowych – jakie Mickiewiczowi w pierwszym kursie Literatury słowiańskiej służą do konstruowania obrazu przedchrześcijańskiej kultury duchowej Słowian wedle pożądanego, apriorycznego wzorca. Zjawisko to, rozpatrywane w kontekście wykraczającego poza romantyzm procesu kulturowego, znajduje analogię w humanistycznym koncepcie mitologicznej monogenezy, wyczerpująco opracowanym przez Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w traktacie Dii gentium. Mickiewicz dowodzi pierwotnego monoteizmu Słowian w trybie podobnym do tego, jaki w tradycji humanistycznego mitoznawstwa służył dowodzeniu pierwotnego monoteizmu Greków i Rzymian. Zbieżność ta nie jest motywowana bezpośrednią filiacją, lecz raczej wspólnotą pojęciowo-symbolicznego aparatu apologetycznej tradycji, której cechą znamienną jest kamuflowanie aporii generowanych przez pojęcie pierwotnej teologii. W związku z utrzymującym się nieporozumieniem, jakoby stanowisko Mickiewicza w tej kwestii było w zasadzie tożsame ze stanowiskiem Joachima Lelewela, artykuł, analizując założenia argumentacji obu autorów, wykazuje, że bliski im obu koncept pierwotnego słowiańskiego monoteizmu wynika w obu przypadkach z odmiennych, przeciwstawnych przesłanek i pełni odmienne funkcje.
    The article, which is a fragment of a larger dissertation under preparation, focuses on the operations – symbolic rather than conceptual – which Mickiewicz uses in the first course of Literatura słowiańska [Slavonic Literature] to construct an image of the pre-Christian spiritual culture of Slavs according to a desired, a priori model. This phenomenon, considered in the context of a cultural process going beyond Romanticism, finds analogy in the humanistic concept of mythological monogenesis, thoroughly developed by Maciej Kazimierz Sarbiewski in the treatise Dii gentium. Mickiewicz proves the original monotheism of the Slavs in a manner similar to the one used in the tradition of humanistic mythology to prove the original monotheism of the Greeks and Romans. This convergence is not motivated by direct filiation, but rather by a common conceptual and symbolic apparatus of the apologetic tradition, whose characteristic feature is the camouflage of aporias generated by the concept of primordial theology. Due to the ongoing misunderstanding that Mickiewicz’s position on this issue is basically the same as that of Joachim Lelewel, upon analysing the assumptions of the arguments of both authors, the article shows that the concept of original Slavic monotheism, which is close to both of them, in both cases results from different, contradictory premises and performs different functions.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 1; 107-127
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polszczyzna jako język „daleki” i „bliski” – studium porównawcze strategii inferencyjnych uczących się
    Polish as Both a Typological Distant and Related Language—a Comparative Study of Learners’ Lexical Inference Strategies
    Autorzy:
    Seretny, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31341688.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    uczący się polskiego z krajów słowiańskich
    uczący się polskiego z krajów azjatyckich
    strategie dochodzenia do znaczenia
    studium porównawcze
    Slavic learners of Polish
    Asian learners of Polish
    inferencing strategies
    comparative study
    Opis:
    Polszczyzna należy do języków rzadziej nauczanych. W ostatnich latach znacząco wzrosła jednak jej popularność na kontynencie azjatyckim. Uczący się pochodzenia azjatyckiego, poznając język typologicznie i genetycznie dla nich odległy, muszą mierzyć się z wieloma trudnościami. W niniejszym studium podjęto próbę ustalenia, jak sobie radzą z odkodowywaniem treści przekazu w „sytuacjach kryzysowych”, czyli wówczas, gdy podczas lektury napotykają nieznane słowa. Ich posunięcia porównano następnie z działaniami podejmowanym przez Słowian, także licznie uczących się naszego języka, dla których z kolei polszczyzna jest kodem typologicznie i genetycznie bliskim. Przeprowadzone analizy pozwoliły ustalić, jakie strategie inferencyjne uruchamiają najczęściej uczący się pochodzenia azjatyckiego, a jakie Słowianie. Wykazały też, że działania przedstawicieli obu grup różnią się niekiedy znacząco. Uzyskane wyniki mogą być użyteczne w nauczaniu polszczyzny jako języka rzadziej nauczanego, poznawanie znaczeń wyrazów na drodze inferencji leksykalnej jest bowiem jednym z ważnych sposobów zwiększania zasobności słownika mentalnego uczących się.
    Polish is a less widely-learnt language. Recently, however, it has become attractive to many learners in Asia, who, whilst learning this typologically distant language in which nothing ‘looks or sounds familiar’, struggle with its grammar and vocabulary. This study examines lexical inference strategies used by Asian learners at B level in order to establish the meaning of unknown words, and compares them with those implemented by learners of Slavic origin for whom Polish is a closely related language. This study has let us establish what strategies the two group of learners employ most often; how the strategies employed by Asian students differ from those of Slavic ones, and what the difference is. The results have thus produced some interesting insight for pedagogic vocabulary practice. Lexical inference is an important way of enlarging learners’ mental lexicon.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 10; 27-44
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Temat słowiański w twórczości literackiej i przesłaniu pastoralnym Karola Wojtyły – Jana Pawła II
    The Slavic Theme in the Literary Works and Pastoral Messages of Karol Wojtyła / John Paul II
    Autorzy:
    Halkiewicz-Sojak, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1753372.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-28
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    poezja Karola Wojtyły
    wątek słowiański
    Słowiańszczyzna a chrześcijaństwo
    historiozofia polskiego romantyzmu
    Cyprian Norwid
    Jan Paweł II
    encyklika Slavorum apostoli
    Karol Wojtyła’s poetry
    Slavic thread
    Slavicism and Christianity
    historiosophy of Polish Romanticism
    John Paul II
    encyclical Slavorum Apostoli
    Opis:
    Punktem wyjścia jest w artykule pytanie: Czy istnieje związek między tematem słowiańskim we wczesnej poezji Karola Wojtyły a papieskim nauczaniem Jana Pawła II skierowanym do narodów słowiańskich? Rozpoznaniu głównych inspiracji i idei obecnych w juweniliach Wojtyły służy analiza trzech aspektów jego poezji: kreacji podmiotu, literackich pokrewieństw z wyboru oraz ewokowanych idei historiozoficznych. Wynik komparatystycznego badania wskazuje na zakorzenienie poetyckiej wyobraźni Autora przede wszystkim w Biblii i w twórczości polskich poetów romantycznych. Szczególnie uprzywilejowane miejsce zajmuje tutaj Cyprian Norwid jako autor poematów Promethidion i Fortepian Szopena. Koncepcja narodów i ich dziejowej misji ma i w poezji, i w nauczaniu papieskim liczne punkty wspólne z myślą słowiańską Adama Mickiewicza (prelekcje paryskie) i Norwida. Świadczą o tym wątki wybranych homilii oraz encyklika Slavorum apostoli.
    The starting point of this article is the question of whether there is a connection between the Slavic theme in the early poetry of Karol Wojtyła and the papal teaching of John Paul II addressed to the Slavic nations. The main inspirations and ideas present in Wojtyla’s juvenilia are identified through the analysis of three aspects of his poetry: the creation of the subject, the literary kinship by choice and the historiosophical ideas evoked. The results of this comparative research indicates that the author’s poetic imagination is rooted primarily in the Bible and in the works of the Polish Romantic poets. A particularly privileged place here is occupied by Cyprian Norwid, the author of the poems Promethidion and Chopin’s Piano. The concept of nations and their historical mission in the papal teaching has numerous points in common with the Slavic thoughts of Adam Mickiewicz (in his Paris lectures) and Norwid in his poetry. The threads of selected homilies and the encyclical Slavorum Apostoli testify to this.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 1 Special Issue; 387-404
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Российская историческая полонистика XIX века как часть отечественной славистики
    Russian Historical Polonistics of the 19th Century as a Part of Russian Slavistics
    Autorzy:
    Arzhakova, Larisa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1754007.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-11
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    rosyjska polonistyka historyczna XIX wieku
    sprawa polska
    slawistyka rosyjska
    periodyzacja polonistyki historycznej
    dialog polsko-rosyjski
    Russian historical Polonistics of the 19th century
    the Polish question
    Slavic studies in Russia
    periodisation of the Russian historical Polish studies
    Russian-Polish dialogu
    Opis:
    This article presents a brief overview of the history of Russian historical Polonistics in the 19th century, which was an integral part of Russian Slavistics, but acted according to other laws which were subject to the dynamics of Russian-Polish relations. Special attention is paid to the peculiarities of the formation and development of Russian historical Polonistics, which made it possible to clarify its previously accepted periodisation. This article notes the interdependence between the Polish question and Polonistic studies, which is characteristic of Russia in the 19th century, but only recently reflected in modern historiography. The author of the article suggests considering Russian historical Polonistics as the experience of Russian-Polish dialogue in the context of the long 19th century.
    Rosyjska polonistyka historyczna xix wieku jako część rosyjskiej slawistyki Artykuł przedstawia krótki przegląd historii rosyjskiej polonistyki historycznej XIX wieku, która była częścią składową rosyjskiej slawistyki, lecz funkcjonowała na innych zasadach, odzwierciedlających dynamikę wzajemnych stosunków polsko-rosyjskich. Zwrócono szczególną uwagę na wyjątkowe warunki powstawania i rozwoju rosyjskiej polonistyki historycznej, co pozwoliło na uszczegółowienie przyjętej wcześniej periodyzacji tej dyscypliny. W artykule zaznaczono, charakterystyczną dla dziewiętnastowiecznej Rosji, jednak dopiero niedawno znajdującą swoje miejsce we współczesnej historiografii myśl o współzależności miedzy „sprawą polską” i badaniami polonistycznymi. Autorka artykułu proponuje rozpatrywanie rosyjskiej polonistyki historycznej jako doświadczenia polsko-rosyjskiego dialogu XX wieku.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 7; 21-34
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies