Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Poetyka" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Poetyka Arystotelesa a współczesne teorie dramatu
    Aristotle’s Poetics versus Modern Theories of Drama
    Autorzy:
    Chodkowski, Robert R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944397.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Arystoteles
    Poetyka
    opsis
    współczesne teorie dramatu
    Aristotle
    Poetics
    modern theories of drama
    Opis:
    This paper seeks to prove that there are no grounds in the Poetics to ascribe to Aristotle the views identified with the literary theory of drama because he does not identify drama with a verbal work. On the contrary, the spectacular dimension of tragedy is for Aristotle one of the distinctive feature of tragedy vis-à-vis epos that is for the Stagirite, if we rely on our modern terms, only a literary work. Then the visual element (ὄψις or ὄψεως κόσμος) is not only very important for Aristotle, but it is even a necessary component of tragedy. Indeed there are some remarks in the Poetics that suggest tragedy may exist without ὄψις, but this is only regarded as a hypothetical situation, analogical to the one when he argues that tragedy may exist without characters. In fact, however, both ὄψις and characters are regarded by Aristotle as necessary components of tragedy. He makes his considerations assuming both components. All the time then he treats tragedy not as a text, but as a theatrical work in which mimesis can be conducting by the “acting persons” (πράττοντες). They are understood not as literary figures, but as stage embodiments of the heroes whose psychophysical ontic paradigms are actors.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 3; 29-39
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Human Drama in Aristotle’s Poetics
    Autorzy:
    Mazur, Piotr Stanislaw
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791391.pdf
    Data publikacji:
    2020-02-07
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Arystoteles
    poetyka
    dramat
    człowiek
    egzystencjalne zranienie
    mimesis
    Aristotle
    poetics
    drama
    person
    existential injury
    Opis:
    Ludzki dramat w Poetyce Arystotelesa Celem artykułu jest ukazanie dramatu jako wydarzenia ludzkiego w Poetyce Arystotelesa. Zdaniem autora, odwrócenie mechanizmu naśladownictwa (mimesis), używanego przez Arystotelesa do tworzenia tragedii, pozwala potraktować Poetykę przede wszystkim jako nośnik wiedzy o dramacie człowieka jako bohatera tragedii. Uczucia litości i trwogi, których powinna dostarczyć tragedia, ujawniają, co jest dramatem człowieka, a zarazem co sprawia, że człowiek może doświadczyć dramatu. Dramat ten wynika nie tylko z siły i nieuchronności zła, na które natrafia człowiek w swoim życiu, ale także jest następstwem jego niedoskonałości. Przejawia się ona w podatności człowieka na błąd, nietrwałości i niepewności jego sytuacji oraz podatności na egzystencjalne zranienie.
    The aim of this paper is to present drama as it figures in Aristotle’s Poetics as a human event. According to the author, reversing the mechanism of imitation (mimesis) used to create tragedy makes it possible to treat the Poetics as primarily a bearer of knowledge about actual persons. The feelings of pity and fear that should be aroused by tragedy reveal the essence of human drama per se. Such drama results from the fact that a person faces evil in the sense of a deficiency or lack of something affecting such aspects of their life as their integrity or self-perfection. It thus manifests our human proneness to mistakes, as well as susceptibility to existential injury, and in so doing emphasizes the impermanence of the human situation and existence itself.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 3; 57-69
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Humanistyka na rozdrożu – między atopią a inter(trans) dyscyplinarnością
    Human Studies in the Wilderness: Between Atopy and Interdisciplinary Reflection
    Гуманитарные науки на распутье: между атопией и интердисциплинарностью
    Autorzy:
    Skibska, Anna Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879627.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    atopia
    studia performatywne
    doświadczenie
    anegdota
    poetyka kulturowa
    atopy
    performative studies
    experience
    anecdote
    cultural poetics
    Opis:
    Esej skupia się na ogólnym przedstawieniu kwestii kryzysu dotykającego humanistykę, ukazując ów kryzys z perspektywy kilku współczesnych projektów interdyscyplinarnych. W świetle proponowanych przez projekty te rozstrzygnięć uderza złożoność pojmowania idei samego kryzysu (wraz z jego skądinąd nierozstrzygalną definicją), który bywa postrzegany jako niezwykłe źródło energii stymulującej rozwój ludzkiej myśli, jaki odbija się w różnych dykursach akademickich (w tym literaturoznawczych). W celu ponownego przemyślenia nowych możliwości, sugerowanych przez współczesnych badaczy, zdecydowałam się na przypomnienie atopii (lansowanej w pismach Barthes’a), która płynnie wiedzie w kierunku tzw. zwrotu performatywnego (manifestowanego w „późnej” dekonstrukcji Derridy), aby następnie poprowadzić ku poetyce doświadczenia (obecnej między innymi w krytyce somatycznej oraz somaestetyce) oraz ku poetyce kulturowej reprezentowanej przez amerykańską szkołę Greenblatta.
    In the essay, a crucial issue of crisis concerning the human studies is presented from the view-point of several interdisciplinary procedures, according to which the convoluted content of the crisis itself (along with its impossible term) is regarded as an extra-ordinary energy stimulating the development of the human thought, expressed either in/by literature or academic discourses. In order to reconsider the new possibilities for the human studies, offered by the contemporary thinkers, I have decided to cast same light on Barthes’s idea of atopy, which fluently leads towards the so called performative turn (via late Derrida’s deconstruction) and subsequently to the poetics of experience (including the somatic criticism and somaesthetics) and cultural poetics, represented by the Greenblatt school.
    Эссе сосредоточен на общем представлении вопроса кризиса, затрагивающего гуманитарные науки, показывая кризис с точки зрения ряда современных интердисциплинарнарных проектов. С учетом предлагаемых этими проектами решении поражает сложность интерпретации идеи самого кризиса (наряду с его неразрешимым иначе определением), который воспринимается как чрезвычайный источник энергии, который стимулирует развитие человеческой мысли, что находит отражение в различных академических дискурсах (в том числе и литературоведении). Для того, чтобы переосмыслить новые возможности, предложенные современными учеными, я решила напомнить атопию (выдвинутую в трудах Барта), которая плавно ведет в так называемый перформативный поворот (демонстрированный в „поздней” деконструкции Деррида), чтобы затем приводит к поэтике опыта (среди других присутствующей в соматической критике и cомаэстетике ) и к культурной поэтике, представленной американской школой Гринблэттa.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 7; 11-32
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Intertextual Imprints of Edwin Morgan’s Sonnets from Scotland
    Intertekstualne matryce „Sonetów ze Szkocji” Edwina Morgana
    Autorzy:
    Wącior, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886831.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    intertekstualność
    poetyka
    sonet
    literatura szkocka
    Edwin Morgan
    Sonnets from Scotland
    intertextuality
    poetics
    sonnet
    Scottish literature
    Opis:
    Artykuł dotyczy złożonej problematyki intertekstualności w cyklu współczesnych sonetów pierwszego szkockiego Makara – poety narodowego Szkocji. Autor stara się ukazać złożoną siatkę relacji intertekstualnych między poszczególnymi utworami cyklu a innymi tekstami wchodzącymi w wyrafinowany sposób w liczne relacje semantyczne. Analizy wybranych wierszy potwierdzają tezę o prymarności estetycznych, a w szczególności językowych dominant intertekstualnych, które wzbogacają strukturę znaczeniową utworów, wprowadzając w jej tkankę kolejne warstwy znaczeń zapożyczanych z innych tekstów. Językowe matryce zaczerpnięte z tak różnorodnych języków jak łacina, piktyjski, szkocki, francuski czy niemiecki, w połączeniu z różnorodnymi rejestrami społecznymi języka stanowią o unikalności poetyki Morgana i jego cyklu sonetów szkockich.
    The paper postulates that Morgan’s cycle is a particularly appropriate object of intertextual study as his poetry is rich with textual correspondences and cultural inter-relationships. Morgan’s formal method of composition emulates in its intertextual propensity the general theme of the sequence: a multidimensional peregrination through space and time of Scotland’s history and geography in search of its national identity. The intertextual correspondences in Morgan’s Sonnets from Scotland are predominantly language-oriented or aesthetic. Morgan enhances the meaning of his sonnets with linguistic coloring which covers the whole spectrum of languages and their registers from slang and local Glaswegian dialects through modern languages like German, French or Arabic, to ancient Latin, Greek or even extinct Pictish. The second dominant variable which qualifies the senses of the entire cycle is broadly understood art, both in its verbal as well as visual form of representation. Synergic cross-fertilization of these dominant connotative fields of signification allows Morgan to create sonnets of unsurpassed dexterity in modern British poetry.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 5; 307-317
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wenn die Sprache zum Bild wird: Konkrete Metamorphosen in der Lyrik moderner katholischer Literatur – Konrad Weiß und Gerard Manley Hopkins
    When Language Transforms into Image: Concrete Metamorphosis in Contemporary Catholic Poetry – Konrad Weiß and Gerard Manley Hopkins
    Autorzy:
    Voß, Torsten
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1775457.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    katolicyzm literacki
    poetyka
    ideał
    postrzeganie
    Konrad Weiß
    Gerard Manley Hopkins
    literary Catholicism
    poetics
    ideal
    perception
    Opis:
    Gdy język staje się obrazem: Konkretne metamorfozy we współczesnej liryce katolickiej – Konrad Weiß i Gerard Manley Hopkins Dlaczego obrazowość poezji jest bliższa religii lub religijnemu doświadczeniu niż podporządkowany zinstrumentalizowanemu rozumowi język dyskursu? Być może dlatego, że jest on zbyt nastawiony na dialogiczność. Alternatywa opiera się na swoistości religijnego i estetycznego doświadczenia poza przyczynowo-praktyczną łącznością. W jaki sposób można to ukazać? W jaki sposób za pomocą języka i poprzez język zostaje przerwana komunikacja i jak przemawia język, gdy stara się on połączyć religię z poezją. Poglądowość oferuje swego rodzaju konkretyzację. Literatura stosuje zatem tropy, aby uniknąć rozległych i wieloznacznych opisów. Obraz wyostrza każde zjawisko i nadaje mu przedmiotowość lub symuluje formę dającej się uchwycić obecności, równocześnie nie sugeruje jednoznacznego odczytania. Ta jego właściwość jest szczególnie ważna w obrębie sztuki sakralnej i ikonografii. Przedstawiciele współczesnej liryki katolickiej Konrad Weiß i Gerard Manley Hopkins sięgają po nią i łączą ją z oryginalnymi koncepcjami poetologicznymi. Redukcja aspektu znaczeniowego języka i obecność obrazu w słowie poetyckim prowadzi do celowego i jednocześnie kontemplacyjnego doświadczenia lub też rozważania/recepcji dzieła zbawienia i stworzenia oraz determinuje ukrytą funkcjonalność tego rodzaju poezji, która jest silnie związana z wyznaniem.     Warum kann sich eher die Dichtung mit ihrer Bildhaftigkeit an die Religion oder an religiöse Erfahrungen annähern als die einer instrumentellen Vernunft gehorchende Sprache des Diskurses? Vielleicht, weil letztere zu sehr auf Kommunikabilität und damit auf Dialogizität ausgerichtet ist. Die Alternative beharrt auf der Eigenart religiöser und ästhetischer Erfahrung, jenseits kausalpraktischer Vernetzbarkeit. Woran könnte das festgemacht werden? Wie wird mit und durch die Sprache Kommunikation unterbrochen und wie spricht wiederum diese Sprache, wenn sie Religion und Dichtung miteinander zu fusionieren trachtet? Anschaulichkeit bietet so etwas wie Konkretisation. Deshalb benutzt die Literatur den Apparat der Tropen, um langatmige und vieldeutige Umschreibungen zu vermeiden. Das Bild verdeutlicht einen Sachverhalt und macht ihn quasi gegenständlich bzw. simuliert eine Form von fassbarer Anwesenheit, ohne auf eine direkte Verständlichkeit hin ausgerichtet zu sein. Im Bereich der sakralen Kunst und Ikonographie ist derlei von großer Bedeutung und wird von Lyrikern einer modernen katholischen Literatur wie Konrad Weiß und Gerard Manley Hopkins aufgegriffen und mit einem eigenständigen poetologischen Konzept verbunden: Zu Ungunsten einer semantisierenden Sprache wird über die Anwesenheit des Bildes im lyrischen Wort eine gezieltere und zugleich kontemplativere Begegnung oder auch Betrachtung/Rezeption des Heils- und auch Schöpfungsgeschehens evoziert, worin die verborgene Funktionalität dieser stark konfessionsgebundenen Dichtung liegt.
    Why is it easier to link poetry and its imagery to religion than to the language of discourse that obeys an instrumental reason? Perhaps it refers too much to communicational configurations and thus to dialogicity. The alternative deals with a special evidence of aesthetic und religious experiences, without causal-practical connectivity. How can it be expressed? How is communication heard with and through language and how does this language speak when it merges religion and poetry? Visuality und pictoriality needs something like concretization. Poetry uses the ways of tropism to avoid paraphrases. The picture clarifies a situation and makes it more concrete, simulates a form of presence, without being towards a direct comprehensibility or reference. In the field of sacred art and iconography, this is of great importance and is taken up by poets of modern literary Catholicism like Konrad Weiß and Gerard Manley Hopkins and it is associated with a certain poetological concept: To the detriment of a semantizing language, the management of the image in the lyrical word creates a presence and at the same time more contemplative encounter or contemplation/reception of the sacred events of salvation and creation, in which the hidden function of this strong denominational poetry lies.
    Warum kann sich eher die Dichtung mit ihrer Bildhaftigkeit an die Religion oder an religiöse Erfahrungen annähern als die einer instrumentellen Vernunft gehorchende Sprache des Diskurses? Vielleicht, weil letztere zu sehr auf Kommunikabilität und damit auf Dialogizität ausgerichtet ist. Die Alternative beharrt auf der Eigenart religiöser und ästhetischer Erfahrung, jenseits kausalpraktischer Vernetzbarkeit. Woran könnte das festgemacht werden? Wie wird mit und durch die Sprache Kommunikation unterbrochen und wie spricht wiederum diese Sprache, wenn sie Religion und Dichtung miteinander zu fusionieren trachtet? Anschaulichkeit bietet so etwas wie Konkretisation. Deshalb benutzt die Literatur den Apparat der Tropen, um langatmige und vieldeutige Umschreibungen zu vermeiden. Das Bild verdeutlicht einen Sachverhalt und macht ihn quasi gegenständlich bzw. simuliert eine Form von fassbarer Anwesenheit, ohne auf eine direkte Verständlichkeit hin ausgerichtet zu sein. Im Bereich der sakralen Kunst und Ikonographie ist derlei von großer Bedeutung und wird von Lyrikern einer modernen katholischen Literatur wie Konrad Weiß und Gerard Manley Hopkins aufgegriffen und mit einem eigenständigen poetologischen Konzept verbunden: Zu Ungunsten einer semantisierenden Sprache wird über die Anwesenheit des Bildes im lyrischen Wort eine gezieltere und zugleich kontemplativere Begegnung oder auch Betrachtung/Rezeption des Heils- und auch Schöpfungsgeschehens evoziert, worin die verborgene Funktionalität dieser stark konfessionsgebundenen Dichtung liegt.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 5; 97-127
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reading the city: Edwin Morgan’s “Glasgow Sonnets” as a contemporary urban sonnet sequence
    Odczytywanie miasta – ‘Glasgow Sonnets’ Edwina Morgana jako współczesny cykl sonetów miejskich
    Autorzy:
    Wącior, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1886417.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    poetyka
    sonet
    literatura brytyjska
    Szkocja
    Edwin Morgan
    ‘Glasgow Sonnets’
    Poetics
    sonnet
    British literature
    Scotland
    “Glasgow Sonnets”
    Opis:
    Artykuł niniejszy to studium sekwencji dziesięciu sonetów napisanych przez szkockiego poetę narodowego Edwina Morgana na początku lat siedemdziesiątych XX wieku. W artykule tym autor próbuje prześledzić sposoby odwzorowania współczesnej rzeczywistości szkockiej metropolii w końcu dwudziestego wieku za pomocą kanonicznej formy sonetu, stworzonej w trzynastym wieku głównie do wyrażania uczuć wysokich takich jak miłość. Szczegółowa analiza wszystkich dziesięciu wierszy cyklu potwierdza oryginalną tezę, iż złożoność uwarunkowań ekonomicznych, społecznych i politycznych w jakich funkcjonuje współczesny Glasgow, determinuje użycie równie skomplikowanej materii językowej do jego właściwego literackiego odwzorowania.
    This essay is an analytical study of a ten-poem sequence of sonnets written by Morgan in the seventies of the twentieth century. In it the late Scottish Makar creates a sophisticated poetic map of the city’s dynamic architectonic and sociological mutations by means of sophisticated language patterns. The poetic strategies used by Morgan in this cycle of sonnets aim at rendering the social and  political problems of a modern city through equally advanced and amorphous linguistic operations. A detailed analysis and interpretation of all ten sonnets creates a poetic map of Glasgow with its characteristic and randomly chosen places, populated by people who find it difficult to accommodate there. Morgan’s sequence of sonnets becomes a refined and compound structure which, while relying on traditional motifs and patterns of Renaissance sonnets, transforms most of them and creates their modern unconventional lyrical equivalents. 
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 11; 291-307
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Super size me: Experiments with the shape and size of contemporary sonnets in English
    Eksperymenty z kształtem i rozmiarem współczesnego sonetu w angielskim
    Autorzy:
    Wącior, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878728.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    poetyka
    poezja angielska
    sonet
    poezja eksperymentalna
    przestrzeń w literaturze
    poetics
    English literature
    sonnet
    experimental verse
    space
    Opis:
    Artykuł podejmuje złożoną tematykę rozwoju gatunkowego współczesnego sonetu angielskiego ze szczególnym uwzględnieniem problematyki formalnego ukształtowania tego typu wierszy, przede wszystkim jego rozmiarów oraz interakcji, w jakie wchodzi z innymi formami sztuki. Najbardziej charakterystyczną tendencją, z jaką mamy obecnie do czynienia, jest między innymi wydłużanie struktury sonetu poprzez podwajanie liczby linijek, redefiniowanie pojęcia wersu ze struktury zbudowanej z pojedynczej linijki do blokowego układu nawet kilku zdań, często pozbawionego cech poetyckiego wyrażania, czy wreszcie zanurzenie sonetu w słownej substancji innego tekstu nierzadko stworzonego z dowolnie dobranych sekwencji słów bądź fragmentów prozy. Drugą istotną cechą jest łączenie sonetu jako utworu literackiego ze sztukami wizualnymi i wyzyskiwanie potencjału intertekstualnego wynikającego z takiej amalgamacji odległych sobie tekstów artystycznych.
    The paper discusses theoretical issues of the development of contemporary sonnets in English with special attention devoted to the size and shape of the poems. The sonnet’s verbal space of fourteen decasyllabic lines arranged in quatrains and tercets undergoes a drastic re-arrangement in the texts of modern sonneteers. The most characteristic experiments with the form of the sonnet concern, among other things, expanding its structure by means of doubling the poem’s length, redefining the concept of the line of verse and substituting a decasyllabic iambic pentameter line with a block of lines stripped off any metrical beat and often prosaic in rhythm or immuring the sonnet within other texts and thus multiplying its meanings. The other tendency operating in contemporary sonnets is hybridization of the form by means of amalgamating the verbal with the visual, a process which expands the sonnet generically and makes of it an inter-art form.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 11; 213-224
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konwencja jako źródło awangardy. Uwagi o nowatorstwie dawnych poetyk
    Convention as the Source of the Avant-Garde Remarks on the Inventiveness of Poetics of the Past
    Autorzy:
    Niebelska-Rajca, Barbara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933560.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wczesnonowożytna teoria literacka
    konwencja
    nowatorstwo
    poetyka cudowności
    konceptyzm
    probabilizm
    old literary theory
    convention
    inventiveness
    poetics of wonder
    conceptism
    probabilism
    Opis:
    Modern theoretical-literary treatises, defined as normative poetics, are usually connected with the dominance of the convention and normativism, with obligatory rules, canonical concepts and restrictive directives hampering originality. The present text tries to revise the conviction that convention is a dominant tendency in the development of the old theoretical thought; it tends to show the avant-garde aspects of modern poetics and to present the relations between what is conventional and what is innovative in the most original theoretical texts of the late Renaissance and Baroque. Examples of two avant-garde modern poetics – Francesco Patrizi's theory of wonder formed at the end of the 16th century and the 17th century Emanuele Tesauro's conceptistic theory – show that tradition and convention are necessary elements of inventive theories. The avant-garde of poetics of the past, contrary to the avant-garde of the 20th century, is not born from the defiance of the earlier theories, but is formed by way of modernizing and transforming them. Old inventive theories – despite all the departures from tradition – are still part of the classical paradigm. Hence, the avant-garde character of the late-Renaissance and Baroque theoretical reflection consists in a peculiar synergy of convention and novelty.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 1; 7-19
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Хоч не пансько, да й не хамсько будем розмовляти…» жанрово-стильові особливості творчості Івана Некрашевича
    “Chocz ne panśko, da i ne chamśko budem rozmowlaty” – a genre-stylistic characteristics of Ivan Nekrashevych’s works
    „Chocz ne panśko, da i ne chamśko budem rozmowlaty” – charakterystyka gatunkowo-stylistyczna twórczości Iwana Nekraszewycza
    Autorzy:
    Sarapyn, Vita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887607.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    synkretyzm stylistyczny
    barok
    klasycyzm
    oświecenie
    rokoko
    poetyka
    ludowa kultura śmiechu
    stylistic syncretism
    Baroque
    Classicism
    the Enlightenment
    rococo
    poetry
    folk humorous culture
    Opis:
    У статті розглянуто синкретичну стильову парадигму творчості священика Івана Некрашевича, структуровану естетичними тенденціями другої половини ХVІІІ ст. Зауважено, що у ній, поруч із бароковими, простежуються класицистичні і рокайльні елементи, а книжна традиція органічно співіснує з народною сміховою культурою.
    The article deals with the syncretistic stylistic paradigm of priest Ivan Nekrashevych’s creation, which is structured by aesthetic trends of the second half of the eighteenth century. It is determined that in Ivan Nekrashevych’s works there are classicism and rocaille elements along with baroque elements and literary tradition coexists organically with the folk humorous culture.
    W artykule omówiono synkretyzm stylistyczny twórczości o. Iwana Nekraszewycza, ukształtowany pod wpływem tendencji estetycznych II połowy XVIII wieku. W tekstach autora obok elementów barokowych zauważalne są również wpływy klasycystyczne i rokokowe, zaś wysoka kultura literacka współegzystuje z ludową kulturą śmiechu.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 7; 183-196
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rytmy i wybrane aspekty recepcji Johannesa Bobrowskiego w Polsce
    Rhythms and Selected Aspects of the Reception of Johannes Bobrowski in Poland
    Autorzy:
    Chojnowski, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2053938.pdf
    Data publikacji:
    2022-02-25
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    pisarz z Prus Wschodnich
    winy Niemców
    poetyka i etyka
    nowoczesny regionalizm
    trickster
    East Prussian writer
    German guilt
    poetics and ethics
    modern regionalism
    geopoetics
    Opis:
    Recepcja twórczości pisarza z Prus Wschodnich, Johannesa Bobrowskiego miała w Polsce swoją historię zapisaną głównie w ośrodkach regionalnych. W oficjalnej prasie PRL ukrywano jego antykomunizm, natomiast eksponowano, że w roku 1949 zamieszkał w NRD. Utwory Bobrowskiego czytano z perspektywy winy Niemców – za zbrodnie II wojny światowej, jak też wcześniejsze. Polscy krytycy literatury akcentowali, że niemiecki autor ściśle łączy oryginalną poetykę z etyką i jest rzecznikiem niemiecko-polskiego porozumienia. W recepcji Bobrowskiego ujawnił się polonocentryzm, a także związek z kształtowaniem się nowoczesnego regionalizmu. Teksty tego autora stały się przedmiotem refleksji nad geopoetyką. Na początku XXI wieku dostrzeżono w pisarzu trickstera w rozumieniu antropologicznym.
    The history of the reception in Poland of the work of the East Prussian writer Johannes Bobrowski has been recorded mainly in regional academic circles. His anti-communism stance was concealed in the official press of the People’s Republic of Poland, and it was revealed that he had moved to East Germany in 1949. Bobrowski’s works were read from the perspective of German guilt – not just for the crimes of World War II, but for earlier ones as well. Polish literary critics emphasised the fact that the German author closely combined original poetics with ethics, and was a spokesman for German-Polish understanding. The reception of Bobrowski revealed a certain polonocentrism, as well as a relationship with the shaping of modern regionalism. This author’s texts thus became the subject for reflection on geopoetics. At the beginning of the 21st century, the writer was also observed to be a trickster in the anthropological sense of the word.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 1; 31-43
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Функционирование традиционных сказочных образов в прозе Виктора Астафьева и Валентина Распутина
    The Functioning of Traditional Fairy-tale Images in the Prose of Viktor Astafiev and Valentin Rasputin
    Autorzy:
    Stepanov, Artiom
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1790723.pdf
    Data publikacji:
    2020-08-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    ludowa bajka rosyjska
    obraz bajkowy
    tradycja bajkowa
    proza wiejska
    poetyka bajkowa
    opowieść
    Russian folk tale
    fairy-tale image
    fairy-tale tradition
    village prose
    fairy-tale poetics
    story
    Opis:
    Tradycyjne obrazy bajkowe w prozie Wiktora Astafiewa i Aalentyna RasputinaGłównym celem artykułu jest ukazanie specyfiki funkcjonowania tradycyjnych obrazów bajkowych w prozie Wiktora Astafiewa i Walentyna Rasputina. Tradycjonalizm pisarzy, przedstawienie w ich utworach życia wewnętrznego bohaterów, otoczenia i środowiska społecznego człowieka rosyjskiego postrzegane jest w artykule poprzez odniesienia do ustnej twórczości ludowej. Autorzy umiejętnie i niejako organicznie wykorzystują obrazy mitooetyckie i folklorystyczne. Walentyn Rasputin częściej niż inni pisarze odwołuje się do motywów bajkowych i poetyki bajki. Wiktor Astafiew z kolei buduje system postaci, opierając się na tradycji ludowej, szczególnie wykorzystuje chwyt trzykrotnego powtórzenia i narrację mitologiczną.
    The main purpose of this article is to identify the type of the functioning of traditional fairy-tale images in the prose of Astafiev and Rasputin. In the appeal to oral folk art we can see the traditional character of writers and their typological proximity in the image of the inner world of the Russian person, their being, environment and social environment. The authors skilfully and organically include mythopoetic and folkloric images. Rasputin uses fairy-tale images and fairy-tale poetics more actively than other writers, whilst Astafiev builds a system of characters based on the folkloric tradition, using, in particular, the motif of triple repetition and the mythological story.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 37-46
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Wierzę, to znaczy ukrywam się w Tobie” – językowy obraz Boga w poezji Anny Kamieńskiej
    The Linguistic Image of God in the Poetry of Anna Kamieńska
    Autorzy:
    Sławek, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944008.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    językowy obraz Boga
    metafora
    poetyka paradoksu
    wartościowanie
    onomastyka literacka
    deskrypcje określone
    poezja nawrócenia
    a linguistic image of God
    metaphor
    poetry of paradox
    onomastic in literature
    defined descriptions
    poetry of convestion
    Opis:
    Searching of God in the poetry of Anna Kamieńska has a few aspects: silent dialogue, experience of pain and mutual relations between God and a human being. This is a process which makes God’s image change and evolve. Besides apparent contradictions, particular images are combined and complete each other. The most expressive in Kamieńska’s poetry is the image of God of Silence. It shows that silence is the only condition that enable us to experience God’s presence. There are also other images of God such as: God of Light and Darkness and God present in pain. The usage of contradiction and paradox existing in the description of God is the characteristic feature of this poetry. What is more, such means creating the image of God are the evidence that God will always be a mystery for a human being, even if we are still trying to find out more about this Mystery and unify with God.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 6; 201-216
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aural/Oral Sonnets of Ted Berrigan
    Autorzy:
    Wącior, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1795851.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-05
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Ted Berrigan; sonet; poetyka; dźwięk w poezji; obraz w poezji; literatura amerykańska; język w literaturze
    Ted Berrigan; the sonnet; poetics; sound in poetry; visual poetry; American literature; language in literature
    Opis:
    Dźwiękowe sonety Teda Berrigana Artykuł poświęcony jest problematyce interakcji między wizualnymi i dźwiękowymi dominantami kompozycyjnymi w kanonicznym cyklu sonetów napisanych przez Teda Berrigana, amerykańskiego poetę drugiej generacji tzw. poetów nowojorskich. Studium to dotyczy sonetu, a więc formy poetyckiej, która z natury jest „formą zamkniętą”, tzn. taką, w której kształt i budowa utworu dominuje nad elementami dźwiękowej aranżacji językowej. Wkład Berrigana w gatunkowy rozwój sonetu polega na twórczym połączeniu obu tych dominant poprzez swoiste rozbicie blokowej budowy sonetu z układu składającego się z 3/4/6/8 wersowych zwrotek na pojedyncze jednolinijkowe „zwrotki”. W procesie dalszej obróbki kompozycyjnej te krótkie wersy podlegają dynamicznemu procesowi dowolnych permutacji na wzór współczesnych poecie teorii muzycznych (aleatoryzm) czy plastycznych (kolaż). Ponadto Berrigan uzupełnia ten dynamiczny układ wizualnej organizacji tekstu o elementy dźwiękowe zaczerpnięte z potocznego języka amerykańskiej ulicy czy prywatnej konwersacji zasłyszanych w ciągu dnia. Zarówno wypowiedzi teoretyczne Berrigana na temat budowy jego sonetów, jak i same wiersze w cyklu The Sonnets potwierdzają fundamentalne znaczenie dominanty dźwiękowej w strukturze kompozycyjnej jego wierszy.
    The present paper attempts to investigate the problem of interaction of the visual and sound dominants in the composition of a canonical now cycle of The Sonnets created by Ted Berrigan—an American poet of the second generation of New York Poets. The topic is all the more interesting as the sonnet as a poetic form represents a closed form which by definition foregrounds shape and pattern rather than sound. Berrigan’s uniqueness of technique bridges the two extremes of representation by disintegrating the rigid structure of the sonnet and allows the poet to build the poems not out of the blocks of three/four/six/eight line stanzas but out of a single unit of a one line stanza. They undergo, in turn, a dynamic process of random permutations in keeping with theories of aleatory music and collage composition. Furthermore, Berrigan supplements the visual dominant with language substance of colloquial American speech which is “overheard,” appropriated and variously recycled in successive poems. Both theoretical comments of Berrigan and the poems he included in the sequence confirm the centrality of aural/oral dimension of his sonnets.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 11; 121-129
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Christa Wolfs Poetik der subjektiven Authentizität in Bezug auf den Roman Nachdenken über Christa T.
    Christy Wolf poetyka autentyczności subiektywnej na przykładzie powieści Rozmyślania nad Christą T.
    Autorzy:
    Chrząszcz, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1933666.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Christa Wolf
    poetyka
    autentyczność subiektywna
    doświadczenie
    prawdziwość
    rzeczywistość dzieła literackiego
    wymiar autora
    powieść Rozmyślania nad Christą T.
    jednostka
    twórczość literacka
    rola literatury
    poetics
    subjective authenticity
    dimension of the author
    experience
    reality of a literary work
    the novel “The Quest for Christa T.”
    individual
    writing
    importance of the literature
    Opis:
    Tematem niniejszej pracy jest sformułowana przez Christę Wolf „poetyka autentyczności subiektywnej”. W pierwszej części poetyka ta zostaje omówiona w oparciu o wybrane teksty eseistyczne autorki, w drugiej zobrazowana na przykładzie powieści Rozmyślania nad Christą T. Poetyka autentyczności subiektywnej opiera się na założeniu, że w twórczości literackiej nie jest możliwy obiektywny punkt wyjścia. Autor tworzy swoje dzieło zawsze na podstawie konkretnego, tylko jemu dostępnego – subiektywnego zatem – doświadczenia. Za pomocą języka stwarza nową rzeczywistość – rzeczywistość dzieła literackiego. Konstruuje ją w oparciu o fakty i jednocześnie w wolny sposób kreuje. Obraz świata przedstawionego w dziele literackim powinien być „zgodny z prawdą” (C. Wolf), w sensie: zgodny z wizją autora, a przy tym wiarygodny, prawdopodobny, możliwy do wyobrażenia. Nie jest ważne, czy autor wiernie przedstawia fakty. Ważna jest jego „autentyczność wewnętrzna” – wierność własnemu doświadczeniu. Praca twórcza staje się wówczas dla autora drogą do poznania samego siebie i do samorealizacji jako jednostki, literatura zaś dla czytelnika – przewodnikiem i schronieniem na jego własnej drodze życiowej. Świat przedstawiony w dziele literackim sytuuje się zatem pomiędzy „realnościami różnego stopnia”. Świadomość autora tworzy płaszczyznę ich zetknięcia się i przenikania. Obecny w dziele literackim element subiektywny stanowi jego „czwarty wymiar”. Powieść „Rozmyślania nad Christą T.” powstała z potrzeby przezwyciężenia bolesnego dla Autorki doświadczenia – śmierci przyjaciółki. Na podstawie pozostawionych przez nią notatek, listów oraz rękopisów, a także własnych wspomnień, tworzy Autorka jej literacki obraz. Autentyczność subiektywna jako pewna postawa autora znajduje w powieści swój pełny wyraz. Rzeczywistość nie jest tu wyraźnie oddzielona od fikcji. Autorka wiernie przedstawia fakty, co powoduje przyprawiające o „zawrót głowy” (C. Wolf) wrażenie, że Rozmyślania nad Christą T. to dokument biograficzny, a nie fikcja literacka. Christa T. zostaje jednak również wymyślona – staje się postacią literacką.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 5; 185-208
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    L’émergence et le développement de la grammaire dans l’Antiquité grecque
    Powstanie i rozwój gramatyki w starożytności greckiej
    Autorzy:
    Swiggers, Pierre
    Wouters, Alfons
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1953986.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    analiza syntaktyczna w starożytności
    Arystoteles
    części mowy
    Dionizy z Halikarnasu
    filozofia języka w starożytności
    gramatyka aleksandryjska
    gramatyka antyczna
    gramatyka i filozofia w starożytności
    gramatyka
    logika
    poetyka i retoryka
    historia terminów gramatycznych
    historia (zachodniego) językoznawstwa
    kategorie gramatyczne
    klasy słów
    nauczanie gramatyki
    Platon
    stoicy
    Alexandrian grammar
    ancient grammar
    Aristotle
    Dionysius of Halicarnassus
    grammar and philosophy in Antiquity
    grammar
    logic
    poetics and rhetorics
    grammatical categories
    (history of) grammatical terminology
    history of (Western) linguistics
    parts-of-speech model
    philosophy of language in Antiquity
    Plato
    sentence analysis in Antiquity
    Stoics
    teaching of grammar
    word classes
    Opis:
    Artykuł prezentuje genezę gramatyki w Grecji starożytnej i koncentruje się na procesie autonomizacji, poprzez który gramatyka (gr. γραμματική) stała się oddzielnym polem badań i dyscypliną „techniczną”, tj. działem wiedzy (praktycznej i teoretycznej) opartej na empirii (por. semantykę gr. τέχνη). Wiedza ta była przekazywana jako dyscyplina naukowa w zorganizowanym systemie dydaktycznym i ukierunkowana na badanie faktów i struktur językowych, takich, jakie się ujawniają w tekstach (literackich). Proces autonomizacji, poprzez który gramatyka uzyskała swój własny status, jest tu analizowany z dwóch punktów widzenia. (I) Jeżeli chodzi o sam przedmiot badań, to gramatyka stała się autonomiczna w relacji do poetyki i retoryki. Wspólnym pierwotnie przedmiotem gramatyki, poetyki i retoryki, było λέξις, tj. wyrażenie słowne (literackie). Wszechstronne badanie λέξις obejmowało gramatykę, jak to widać w tekstach źródłowych, takich jak dzieła na temat poetyki i retoryki Arystotelesa i Dionizjusza z Halikarnasu, szczegółowo tutaj przeanalizowane. Początki takich całościowych badań λέξις można znaleźć w poglądach gramatyków aleksandryjskich, dotyczących przedmiotu i zadań gramatyki, oraz w definicji „gramatyki” podanej w Τέχνη γραμματική Dionizjusza Traka (według niej „gramatyka” obejmuje czytanie, analizę, wyjaśnianie i ocenianie dzieł literackich). (II) Jeżeli chodzi o określenie funkcji, metody i metajęzyka gramatyki, to zasadniczą wagę ma zbadanie powiązań między filozofią i gramatyką. Badanie takie stanowi drugą część niniejszego artykułu. W analizie związków między filozofią i gramatyką wyróżnione są następujące etapy: (i) W pierwszym etapie refleksja lingwistyczna polegała na opartych na filozofii rozważaniach dotyczących semantycznych właściwości powiązanych ze sobą słów: od sofistów po Arystotelesa znajdujemy wypowiedzi dość jasno mówiące o takich własnościach jak synonimia, antonimia i paronimia. (ii) Etap drugi wyznacza formułowanie podstawowych zasad analizy zdań. Głównym w tym względzie osiągnięciem był platoński dwupodział zdania na ὄνομα i ῥῆμα (zob. dialog Sofista). (iii) Trzeci etap charakteryzuje się ustaleniem relacji między klasami form językowych i kategorii ich zawartości noetycznej; tutaj fundamentu dla analizy form wyrazów i ich podziału na klasy intelektualno-semantyczne dostarczyły arystotelesowskie Kategorie (por. Kategorie 1b: „Każda nie połączona wypowiedź oznacza albo substancję, albo ilość, albo jakość, albo stosunek, albo miejsce, albo czas, albo położenie, albo stan, albo działanie, albo doznawanie” [przekład K. Leśniaka]). Takie właśnie podejście „kategorialne” leży u podstaw podziału na części mowy, jaki został wytworzony, rozwinięty i zdefiniowany w starożytnej Grecji. Wpływ metodologiczny filozofii (a dokładniej: dialektyki i logiki) na gramatykę widać w ewolucji wyodrębniania poszczególnych części mowy (μέρη τοῦ λόγου). Punkty zwrotne tego długiego procesu są omówione w ostatniej części pracy. Wyróżnić można trzy podstawowe kroki: (α) Pierwszym krokiem jest stosowanie przez Arystotelesa teorii μέρη τῆς λέξεως („części mowy”; zob. jego Poetykę i Peri Hermeneias, które zawierają pewne zasady analizy morfosyntaktycznej); (β) Wkład filozofów stoickich polegał na bardziej szczegółowej analizie niektórych części mowy (takich jak rzeczownik, czasownik, zaimek, przysłówek i spójnik), na skonstruowaniu opartej na filozofii teorii semantycznej (obejmującej pojęcie λεκτόν – „dająca się wypowiedzieć [treść]”), a zwłaszcza na opracowaniu teorii παρεπόμενα (łac. accidentia), tj. morfosyntaktycznych i semantycznych cech klas wyrazów. (γ) Krokiem trzecim było rozszerzenie i kodyfikacja modelu części mowy dokonane przez gramatyków aleksandryjskich (Arystarch z Samotraki i jego uczniowie). Ich model obejmował osiem części mowy: rzeczownik, czasownik, imiesłów, rodzajnik, zaimek, przyimek, przysłówek i spójnik. Pierwszym podręcznikiem dającym syntezę wiedzy i umiejętności gramatycznych była Τέχνη γραμματική, przypisywana Dionizjuszowi Trakowi. Pamiętać też należy, że na stopniowy proces autonomizacji gramatyki trzeba patrzeć w świetle dydaktyki – w dydaktyce uczono gramatyki, a równocześnie pogłębiano ją i poszerzano.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 3; 169-195
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies