Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Mitologia" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-9 z 9
Tytuł:
Norwid, kolebka Ariów a Europa jako wielokulturowe „principium”
Norwid, the Cradle of the Aryans and Europe as a Multicultural „principium”
Autorzy:
van Nieukerken, Arent
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790937.pdf
Data publikacji:
2021-02-11
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Renan
mitologia porównawcza
językoznawstwo historyczne
rasa
comparative mythology
historical linguistics
race
Opis:
W czasie swej emigracji w Paryżu Cyprian K. Norwid bardzo się interesował współczesną mu mitologią porównawczą, a także językoznawstwem historycznym, które również stosował jako metodę komparatystyczną. Artykuł próbuje ustalić źrodła jego własnych spekulacji mitologicznych i lingwistycznych. Okazuje się, że znane mu były zarówno ówczesne autorytety w tym zakresie (np. Ernest Renan, Max Müller, którzy posługiwali się metodologią pozytywistyczną), jak i zbiorowe opracowania encyklopedyczne wydane przez katolickiego duchownego, ojca J.P. Migne, które próbowały uzgodnić odkrycia nauki pozytywistycznej z tradycją chrześcijańską. Norwid zaczerpnął swą wiedzę z obu źródeł, choć perspektywa katolickich dykcjonarzy była mu bliższa (nie akceptował jednak bezkrytycznie wszystkich ich ustaleń). „Archaiczne” (z punktu widzenia nauki pozytywistycznej) korzenie jego spekulacji mitologicznych i językoznawczych broniły go jednak przed pokusą ulegania (pseudo)naukowemu dyskursowi rasowemu. Jego chrześcijański uniwersalizm spotyka się tu z agnostycznym uniwersalizmem Renana. W obu przypadkach istotnym elementem owego uniwersalizmu było podkreślanie ponadnarodowej wartości tradycji związanych ze Starym Testamentem i judaizmem.
Norwid, who lived in exile in Paris, took a great interest in comparative mythology and historical linguistics, using a similar methodology for both. This article attempts to establish the sources of his own mythological and linguistic speculations. It turns out that he knew both the writings of the acknowledged authorities in this field who used a positivist methodology, and the Catholic dictionaries published by the Abbé Migne which aimed at reconciling the discoveries of positivist science with the Christian tradition. Norwid’s knowledge derived from both sources, although he felt a greater closeness to the perspective of the Catholic dictionaries (even though he did not blindly accept all their findings). The “archaic” (from a positivist perspective) roots of his mythological and linguistic speculation defended him, however, against the temptation to give in to a [pseudo-]scientific racial discourse. Here, his Christian universalism goes hand-in-hand with Renan’s agnostic universalism. The essential element of this universalism derived, in both cases, from an emphasis on the supranational value of traditions linked with the Old Testament and Judaism.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 1; 27-50
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paradise Lost: Janusz Głowackis Antigone in New York und Dea Lohers Manhattan Medea
Raj Utracony: Janusza Głowackiego Antygona w Nowym Jorku i Dei Moher Manhattan Medea
Autorzy:
Dubrowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900735.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Janusz Głowacki
Dea Loher
mitologia grecka
dramat współczesny
Greek mythology
modern drama
Opis:
W omawianych w artykule dramatach współczesnych europejskich pisarzy (Głowacki, Loher) szczególną uwagę autorka kieruje na tytułowe postaci kobiece – Antygonę i Medeę, które, w uwspółcześnionej relekturze ich antycznych pierwowzorów (Sofokles i Eurypides), są mieszkankami Nowego Jorku, nielegalnymi emigrantkami z bagażem tragicznych przeżyć, ponoszącymi klęskę także w świecie nowych nadziei i planów. Multietniczny Nowy York, „ziemia obiecana” dla tysięcy emigrantów, sportretowany przez dramatopisarzy, jawi się jako raj utracony, miejsce przeklęte, metropolia rządząca się bezwzględnymi prawami rynku. Obydwie protagonistki przegrywają, tracąc wartości nadrzędne: nadzieję i miłość. Paradise Lost: Janusz Głowackis Antigone in New York und Dea Lohers Manhattan Medea Bei der Analyse der im vorliegenden Beitrag behandelten zeitgenössischen Theaterstücke der namhaften europäischen Dramatiker (Głowacki, Loher) legt die Autorin des Textes ihr besonderes Augenmerk auf die weiblichen Titelfiguren: Antigone und Medea. Die Protagonistinnen, in der aktualisierten Re-Lektüre ihrer antiken Vorlagen (Sophokles und Euripides), sind Einwohnerinnen von New York, illegale Einwanderinnen mit Last der Vergangenheit, die in der „neuen“ Welt ihrer Pläne und Hoffnungen eine Niederlage zu erleiden haben. Die multiethnische Metropole, das Gelobte Land für Exilanten und Emigranten, wird in den beiden Stücken zum verlorenen Paradies, zur Stätte der Verdammnis, in der das Geld regiert und der Ankömmling nicht wahrgenommen wird. Die beiden Protagonistinnen scheitern, indem sie um die wichtigsten Werte, Liebe und Hoffnung, gebracht werden.
In this article, describing the two contemporary dramas written by European writers (Glowacki, Loher), the author is paying a particular attention to the two women that were listed in the titles of these dramas-Antigone and Medea. Both were placed in the neo-contemporary re-reading of their antique prototypes (written by Sophocles and Euripides), now both of them are residents of New York City, illegal immigrants with a baggage of tragic life events, they are defeated in the world of new ideas and plans. Multiethnic New York City, a “promised land” for the thousands of immigrants, portrayed by the two dramatists, appears to be a lost paradise, a cursed place, metropolis that is ruled by the tough business laws. Both protagonists fail, they lose paramount principles: hope and love.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 225-237
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twórczość Łesi Ukrainki w recepcji prof. Stefana Kozaka
Prof. Stefan Kozak’s Interpretation of the Works of Lesya Ukrainka
Творчість Лесі Українки в дослідженнях професора Стефана Козака
Autorzy:
Nowacki, Albert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929333.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Łesia Ukrainka
neoromantyzm
dramaturgia
mitologia
Stefan Kozak
Lesya Ukrainka
Neo-romanticism
dramaturgy
mythology
Opis:
Lesya Ukrainka is one of the most outstanding figures of the Modern-Time Ukrainian literature. Her literary output was a catalyst – and often a leading factor – of changes taking place in the Ukrainian literary development process at the turn of the 20th century. Almost a hundred years after her death, the author is still alive in the awareness of her natives, and her literary legacy is a continuous inspiration for numerous researchers in Ukraine and abroad, including Polish ones. Among the latter is Professor Stefan Kozak, who devoted seven papers to her works. This paper offers a survey of the works of this Polish researcher of Ukrainian literature. His research brings a very intriguing image of Lesya Ukrainka as an outstanding creative mind, who evolved from her initial ethnic poetics towards autonomy and original Romantic conceptions with a degree of modernist tendencies.
Леся Українка це одна із найвидатніших постатей новітньої української літератури. Її літературна творчість була каталізатором, а то й нерідко рушієм перемін, що відбулися в українському історично-літературному процесі на зламі віків. Сьогодні, майже сто років після її смерті, поетеса продовжує жити у свідомості своїх співгромадян, а літературна спадщина Лесі Українки надалі цікавить багатьох дослідників не тільки з України, але й з інших країн, у тому числі польських вчених. Одним із них є видатний польський україніст Стефан Козак. Саме ця стаття є спробою прочитання наукових праць згаданого вченого, в яких можемо віднайти дуже цікавий образ Лесі Українки – великої індивідуальної особистості, що у своїй письменницькій еволюції подолала шлях від експериментування в дусі народницької поетики до зовсім автономних авторських романтичних концепцій у модерністичному прочитанні.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 7; 181-191
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziedzictwo antyku w twórczości Romana Brandstaettera (kilka przybliżeń)
Heritage of the Classical Antiquity in Roman Brandstaetter’s Literary Works (A Few Examples)
Autorzy:
Kaczmarek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1892219.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antyk grecki
chrześcijaństwo
mitologia
tragedia grecka
anagnorisis
kenosis
ancient Greece
Christianity
mythology
Greek tragedy
Opis:
The subject matter of the article is the relationship between ancient literature and Brandstaetter’s writings. The Polish writer interprets motifs from Greek mythology and ancient dramas in the light of Christian anthropology. The author of the article demonstrates examples of such an interpretation in Brandstaetter’s “Odys płaczący” (“Odysseus Weeping”), in which the effect of anagnorisis is broadened by the Christian understanding of kenosis. Odysseus’ return home becomes a metaphor of the paschal passage from sin to grace.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 3; 81-92
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mitologizacja awifauny w pracach polskich humanistów
Mythologization of avifauna in Polish humanists’ works
Autorzy:
Stasiak, Arkadiusz M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1891924.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
awifauna
humanizm renesansowy
literatura renesansowa
mitologia
mitologizacja
avifauna
Renaissance humanism
Renaissance literature
mythology
mythologization
Opis:
The process of mythologization of avifauna has been analyzed in order to study the relation between man and nature, and more precisely, between the Renaissance humanism and natural sciences. One issue is puzzling in this field – why did educated and well-read humanists mythologize nature, including the avifauna? Why did authors, for whom in principle criticism was an elementary indicator for perceiving reality, got rid of it so easily? 16th century authors with humanist education did not reconstruct nature but art, and they searched for its ideal in ancient works filled with mythologization of the nature. Humanist erudition required describing mythical animals and equally mythical symbolic of those animals. In this way one could prove that he knew ancient texts well. Reconstruction of such nature as it really existed was an attitude that was unworthy of a humanist artist. Hence the store of knowledge and ignorance that existed in those times was translated into a particular, often mythologized, text written by a Renaissance author.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 2; 83-95
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy folkloru słowiańskiego w powieści Andrieja Rubanowa Финист ясный сокол
Elements of the Slavic Folklore in the Andrei Rubanov’s Novel Finist Yasnyy Sokol
Autorzy:
Wójcikowska-Wantuch, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1790725.pdf
Data publikacji:
2020-08-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
mitologia słowiańska
renesans bajki
fantasy
folklor
kultura oralna
Slavic mythology
fairy tale renaissance
folklore
oral culture
Opis:
Artykuł dotyczy najnowszej powieści współczesnego pisarza rosyjskiego Andrieja Rubanowa, zatytułowanej Финист ясный сокол. Utwór został zakwalifikowany przez autora i krytyków do gatunku słowiańskiego fantasy. Gatunek ten zdobywa wśród pisarzy i czytelników coraz większą popularność na fali zjawiska renesansu bajki w literaturze rosyjskiej na przełomie XX i XXI wieku. Fabuła powieści Andrieja Rubanowa opiera się na motywach rosyjskiej baśni ludowej. Konstruując świat przedstawiony, autor sięgnął przede wszystkim do tekstów folkloru rosyjskiego, ale w celu uprawdopodobnienia wydarzeń wykorzystał również wiedzę etnograficzną i historyczną dotyczącą życia Prasłowian. Celem artykułu jest zbadanie i omówienie elementów folkloru ogólnosłowiańskiego w utworze Andrieja Rubanowa. Autorka artykułu skoncentrowała się na obszarze wierzeń słowiańskich: mitologii, demonologii, pogańskich obrzędów i rytuałów. Zostały także przedstawione takie elementy folkloru słowiańskiego, jak kultura ludowego śmiechu i narracja skazowa. Wskazano jeden z podstawowych problemów utworu, czyli rozpad kultury oralnej i zanikanie pierwotnego myślenia magicznego na rzecz kultury piśmiennej i chrześcijańskiego światopoglądu.
This article is about the latest novel written by contemporary Russian writer Andrei Rubanov entitled Финист ясный сокол [Finist yasnyy sokol]. The novel was qualified by the author and critics to the Slavic fantasy genre. This genre is gaining more and more popularity among writers and readers on the wave of the Renaissance fairy tale phenomenon in Russian literature at the turn of the 20th and 21st centuries. The plot of the novel by Andrei Rubanov is based on the motifs of Russian folk tales. Constructing the world, the artist presented primarily the texts of Russian folklore, but in order to substantiate the events, he also used ethnographic and historical knowledge about the life of the Early Slavs. The aim of the article was to present and discuss elements of Slavic folklore in the work of Andrei Rubanov. The author of the paper focused on the area of Slavic beliefs: mythology, demonology, pagan rituals and rituals. Elements of Slavic folklore such as the culture of folk laughter and flaw narrative were also presented. One of the basic problems of the novel was pointed out, the disintegration of oral culture and the disappearance of primitive magical thinking in favor of writing culture and Christian worldview.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 65-84
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmysł dotyku w literackich reprezentacjach Nikołaja Leskowa
The Sense of Touch in Nicholai Leskov’s Literary Representations
Autorzy:
Trojanowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342679.pdf
Data publikacji:
2022-09-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Mikołaj Leskow
proza
dotyk
materia
mitologia
folklor
religia
model haptyczny
Nicholai Leskov
prose
touch
matter
mythology
folklore
religion
haptic model
Opis:
Celem artykułu jest zaprezentowanie zmysłu dotyku w świecie przedstawionym wybranych tekstów prozatorskich rosyjskiego pisarza doby realizmu – Mikołaja Leskowa, jak również określenie reprezentatywnej dla ich haptyczności poetyki. W artykule zostały opisane wrażenia dotykowe, zarówno aktywne – gdy to Leskowowscy bohaterowie stają inicjatorami zwrotu haptycznego, jak i bierne – gdy to postaci są dotykane. Analiza wybranych tekstów pozwala na sformułowanie wniosku, iż poznanie haptyczne w przypadku analizowanych tekstów Leskowa jest głęboko osadzone w poetyce realizmu. Uwzględnienie jednak kontekstów kulturowych, zarówno ludowo-mitologicznych, jak i religijnych ujawnia ich ścisłe powiązanie z poetyką romantyczną. Pisarz w opisie sfery tykalnej swych bohaterów w sposób płynny przechodzi od materii do duchowości, magii, mistyki, łączy elementy gatunków ludowych z literaturą hagiograficzną. Leskowowska prezentacja zmysłu dotyku pokazuje potrzebę współistnienia i równowagi w człowieku zarówno poznania haptycznego materialnego, jak i poznania haptycznego „duchowego”.  Nie bez znaczenia pozostaje także interpretacja haptyczności głównych bohaterów przez otoczenie, która ujawnia różnorodną optykę rosyjskiego społeczeństwa i staje się dodatkowym elementem jego charakterystyki.
The aim of this article is to present the sense of touch in the world depicted in selected prose texts of the Russian realist writer Nikolai Leskov, as well as to determine the poetics representative of their hapticism. The author concludes that the tactile sensations described, both active – when Leskov’s characters become the initiators of the haptic – and passive – when the characters are themselves touched – allow the conclusion to be drawn that haptic cognition in each of Leskov’s analysed texts is deeply embedded in the poetics of realism, but that the inclusion of cultural contexts, both folk-mythological and religious, reveals their close association with romantic poetics. In the realm of the description of the tactile sphere of his characters, the writer makes a smooth transition to spirituality, magic and mysticism, combining elements of folk genres with hagiographic literature. Leskov’s presentation of the sense of touch shows the need for the coexistence and balance (in man) of both material haptic cognition and haptic “spiritual” cognition. Also of significance is the interpretation of the hapticism of the main characters by the environment, which reveals the diverse optics of Russian society and becomes an additional element of its characteristics.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 243-259
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postać Kasandry w dramatycznej interpretacji Łesi Ukrainki i poetyckim odczytaniu Wisławy Szymborskiej
The Figure of Cassandra in the Dramatic Interpretation by Lesya Ukrainka and in the Poetic Reading by Wisława Szymborska
Autorzy:
Kawecka, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929325.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kasandra
mitologia
wzorce archetypowe
mit
sytuacja egzystencjalna
dyskurs prawdy i nadziei
Cassandra
mythology
archetypal patterns
myth
existential situation
discourse of truth and hope
Opis:
This paper marks an attempt to compare the literary figure of Cassandra in Polish and Ukrainian literature, as exemplified by the poetic drama Kasandra [Cassandra] by Lesya Ukrainka and by the poem Monolog dla Kasandry [A Monologue for Cassandra] by Wisława Szymborska. In terms of literary interpretation, the Ukrainian example falls far closer to classical mythology than the Polish counterpart. This fact can be interpreted as a manifestation of cultural transformations and revaluations that recurred in the tragic 20th century. The interpretation of the classical models that came later in time and that is more attractive for a contemporary reader often leads to the reversal of the primary senses planned by the authors. This problem is of more general nature and has to do with the general status quo of present-day European culture.
Постать Касандри в драматичній інтерпретації Лесі Українки і ліричному прочитанні Віслави ШимборськоїУ статті зроблено спробу порівняти постать Касандри в польській і українській літературах на прикладі поетичної драми Лесі Українки Касандра та вірша Віслави Шимборської Монолог для Касандри. Український твір є більш класичним прочитанням міфологічного взірця ніж вірш польської поетеси. Це можна тлумачити впливом культурних перетворень і переосмислення цінностей, що відбулося протягом ХХ століття, оскільки обидва тексти з моменту їх створення розділяє більше шістдесяти років. Ближчі до нас за часом прочитання класичних зразків інколи повністю змінюють їхні первинні значення, що обумовлено змінами культурних парадигм європейської культури, а також зміною перспективи досвіду людини.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 7; 93-102
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trickster - definicje, stan badań. Rekonesans
The trickster – definitions, the state of research. Reconnaissance
Autorzy:
Struzik, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887882.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sztuka i antropologia
trickster
oszust
bohater kulturowy
zwierzęta magiczne
mitologia
podania i legendy
art and anthropology
deceiver
cultural hero
magic animals
mythology
tales and legends
Opis:
A trickster, or a deceiver, a cheat, a smart fool, and at the same time a personification of all carnal impulses, is typical of any corner of the world. Heteromorphic, hiding under the figures of people, spirits, magic creatures and animals, he is also not devoid of divine features. His nature is never cognized till the end, and a trickster keeps evolving, revealing ever new faces. He introduces conflict, chaos and destruction, and at the same time he teaches people tricks, gives them a spark of divine fire, helps to cognize and organize the world, and fans the flames of passion. He is a figure known first of all in anthropology, important for interpreting and understanding numerous myths. It is ever more often that his features may be also found in the attitudes of contemporary artists, film heroes and icons of pop-culture. So a trickster may become the key to understanding contemporary culture, including many works of modern art – often controversial, breaking the taboo, eagerly using irony, provocation and immoderation. In the present article the author describes this unusual figure. She mentions various attempts at defining this extremely important cultural archetype, briefly presenting the most important publications devoted to it. Using chosen examples she discusses the presentations of the figure of the trickster in traditional narrations, that is in myths, folklore and folk traditions. She shows how universal he is and emphasizes these features and roles owing to which the trickster assumes the proportions of an icon of our times and becomes an alluring model to be imitated for artists who incessantly, albeit not always consciously, use him in their works.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 4; 241-251
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-9 z 9

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies