Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "relatywizm" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-6 z 6
Tytuł:
Spór relatywizmu z absolutyzmem na temat pojęcia prawdy
Relativism or Absolutism?
Autorzy:
Ziemińska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013043.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
relatywizm prawdy
relatywizm pojęciowy
obiektywizm
Twardowski
Putnam
truth relativism
concept relativism
objectivism
Opis:
The article presents the debate between truth relativism and truth absolutism. The source of relativism is the lack of certainty (if we have no guarantee that any of our proposition is true, we can think that our concept of objective truth is useless and should be replaced by a concept of subjective and so relative truth). Relativism is the thesis that truth depends on subject, time, place and circumstances of assertion, and so, two opposite propositions can be both true (for instance for two different persons). Truth absolutism is the negation of truth relativism. It is a thesis that one and the same proposition can not be both true and false relative to any circumstances of its assertion (time, subject, place). The main contemporary relativist argument is concept relativism (we must think in a conceptual scheme, so the truth of our beliefs depends in some way on the scheme). But, the concept relativism does not entail truth relativism. Only existence of a proposition depends on a conceptual scheme. The truth of the proposition need not be so dependent, if we accept the existence of the objective world and the concept of objective truth. Objectivism entails absolutism (objective truth is timeless).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2009, 57, 1; 299-314
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania nad dziejami filozofii a historyzm
Inquiries on the History of Philosophy versus Historicism
Autorzy:
Czerkawski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015649.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
historyzm
relatywizm historyczny
relatywizm kulturowy
history of philosophy
historicism
historical relativism
cultural relativism
Opis:
Is the history of philosophy one of philosophical disciplines? Should not one give up pursuing the traditional history of philosophy on behalf of the history of philosophical culture as a historical discipline? Considerable divergences in defining the history of philosophy and its relation to philosophy and history show profound differences in the views on philosophy itself. The differences are an essential part of the history of philosophy. This paper does not intend to give a critical assessment of all positions that concern the relationship between the history of philosophy and philosophy. We shall address the issue of consequences of historicism that bear on the history of philosophy. The main negative point of reference will R. Rorty's standpoint, which is representative of the radical version of historicism. The American neo-pragmatist's manners of pursuing philosophy and the relations between them will be submitted to criticism. In the perspective of radical historicism (historical and cultural relativism) the inquiries on the history of philosophy have no strictly philosophical importance. They may be cognitively interesting only from the historical point of view, for the history of culture, to be precise. Moderate historicism does not mean acceptance for the relativistic theory of truth. It makes us reconsider the issue of the difference between true knowledge and adequate knowledge, the difference well-known in tradition. Overcoming radical historicism prepares grounds for the pursuit of the history of philosophy as a philosophical discipline, the discipline that studies the history of philosophical problems in their variability and permanence.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 97-109
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relatywizm teoretyczny i relatywizm normatywny
Theoretical Relativism and Normative Relativism
Autorzy:
Roszyk, Maksymilian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012929.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
relatywizm poznawczy
równowartość poznawcza
„anything goes”
cognitive relativism
cognitive equivalence
“anything goes”
Opis:
In the article two ways of understanding cognitive relativism are presented: as a thesis about equivalence (theoretical relativism) and as a thesis about the arbitrariness of choice (normative relativism). According to the former way of understanding, relativism is the thesis saying that all, including mutually contradicting, views on a given subject are equally true (in one version) or justified (in another); and according to the latter one it is a thesis saying that any proposition on a given subject may be accepted. These two ways of understanding cognitive relativism are not systematically analyzed or used in contemporary debates. However, even a preliminary analysis of these theses and relations between them shows that there are interesting problems hidden behind them, which means that they are worth being considered in a broader range than it has been done up till now.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 1; 201-227
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy pluralizm logiczny jest zabobonem? Na marginesie Józefa Marii Bocheńskiego uwag o zabobonach w logice
Is Logical Pluralism a Superstition? On Joseph Maria Bochenski’s Remarks about Superstitions in Logic
Autorzy:
Czernecka-Rej, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488730.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zabobon
Józef Maria Bocheński
pluralizm w logice
relatywizm
superstition
Józef Maria Bochenski
pluralism in logic
relativism
Opis:
Celem artykułu jest analiza Józefa M. Bocheńskiego zabobonów występujących w logice w odniesieniu do żywo współcześnie dyskutowanej w filozofii logiki problematyki pluralizmu logicznego. Koncentruję się na jednym zabobonie, nazwanym hasłowo „relatywizm w logice”, który pojawił się w związku z powstaniem nieklasycznych rachunków logicznych. Rozważam problem, czy pluralizm w logice, rozumiany jako współistnienie wielu (nieskończenie wielu) systemów logicznych, przekreśla jedność logiki i sprzeciwia się jej normatywnemu charakterowi oraz czy z tego faktu można wyprowadzić wniosek o relatywizmie w logice.
The aim of the article is to analyse Joseph M. Bochenski’s superstitions in logic with reference to issues of pluralism in logic, which is widely discussed in the contemporary philosophy of logic. I concentrate on a superstition known as “relativity in logic”. It emerged contemporarily with the construction of non-classical logical calculi. I make an attempt at considering logical pluralism in the sense of co-existence of infinitely numerous logical systems as ruling out the unity of logic and negating its normative nature. I also try to determine if it is possible to deduct relativity in logic from the fact of logical systems pluralism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 2; 11-28
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odwrócone spektrum aksjologiczne, dobro po prostu i podstawy moralności
Inverted Axiological Spectrum, Simply Good, and the Foundations of Morality
Autorzy:
Judycki, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232717.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
moral good and evil
inverted axiological spectrum
justification of morality
relativism
dobro i zło moralne
odwrócone spektrum aksjologiczne
uzasadnienie moralności
relatywizm
Opis:
Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej części pod uwagę brana jest możliwość, że ludzie, a być może także wszystkie inne skończone podmioty poznające, które dysponują zdolnością do formułowania ocen moralnych, podlegają uniwersalnemu złudzeniu co do hierarchizacji wartości moralnych, według których działają, a więc że mają odwrócone spektrum aksjologiczne. W części drugiej jest uzasadniana teza, że jedynym środkiem, pozwalającym wykluczyć możliwość podlegania radykalnej iluzji aksjologicznej przez skończone podmioty poznające, jest odwołanie się do metafizycznego pojęcia Boga, rozumianego jako pojęcie istoty najdoskonalszej, i do Jego wiedzy na temat tego, co jest dobre, a co jest złe. Kwestia istnienia Boga oraz wskazanie, w jaki sposób należałoby religijnie konkretyzować pojęcie Boga, nie są podejmowane. Do przeprowadzenia prezentowanej w artykule argumentacji wystarczy, że Bóg będzie rozumiany jako osoba dysponująca atrybutem wszechwiedzy. Część trzecia jest poświęcona uwagom na temat relatywizmu moralnego, zagadnieniu tzw. dylematów moralnych oraz pojęciu istoty dobra moralnego.
The article consists of three parts. In the first part, the possibility is taken into account that people, and perhaps also all other finite epistemic subjects that have the ability to formulate moral judgments, are subject to the universal illusion regarding the hierarchy of moral values by which they act, so that they have reversed axiological spectrum. In the second part, the thesis is justified that the only means to exclude the possibility of being subjected to a radical axiological illusion by finite epistemic subjects is to refer to the metaphysical concept of God understood as the concept of the most perfect being and to His knowledge about what is good and what is bad. The question of the existence of God and the indication of how the concept of God should be religiously concretized are not discussed. To carry out the argument presented in the article, it is enough that God is understood as a person with the attribute of omniscience and perfect goodness. The third part is devoted to remarks on moral relativism, moral dilemmas and the problem of the essence of moral good.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 213-229
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia jako dyscyplina humanistyczna
Philosophy as a Humanistic Discipline
Autorzy:
Williams, Bernard
Pijas, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488535.pdf
Data publikacji:
2017-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Bernard Williams
filozofia
metafilozofia
nauki humanistyczne
historia
rozumienie
scjentyzm
relatywizm
filozofia analityczna
philosophy
metaphilosophy
humanities
history
making sense
scientism
relativism
analytic philosophy
Opis:
Tekst ten jest zapisem wykładu wygłoszonego przez Williamsa w Królewskim Instytucie Filozofii 23 lutego 2000 r., na trzy lata przed śmiercią. Jest on swoistym testamentem filozoficznym autora Ethics and the Limits of Philosophy, w którym przedstawia swoją wizję filozofii jako dziedziny humanistycznej. Zdaniem Williamsa istnieją poważne racje uzasadniające odrzucenie radykalnych stanowisk metafilozoficznych, takich jak scjentyzm, relatywizm czy pragmatyzm. Zwolennicy tych stanowisk zapoznają istotne różnice między filozofią i nauką, a przez to nie potrafią sformułować takiego obrazu świata, który umożliwiłby nam sensowne rozumienie nas samych i naszych różnorodnych aktywności intelektualnych i praktycznych. Podstawowym błędem jest tutaj zignorowanie faktu, że nauka dysponuje teorią błędu, pozwalającą zinterpretować jej rozwój jako dokonujący się za pośrednictwem racji poznawczych, podczas gdy koncepcje filozoficzne podlegają rozmaitym pozapoznawczym uwarunkowaniom, zwłaszcza determinacji poprzez historię i kulturę. Według Williamsa nie jest to jednak powód do odrzucenia filozofii. Jakkolwiek nauka góruje nad filozofią w aspekcie poznawczym, to nie jest ona w stanie dostarczyć nam bogatego samorozumienia, co może i powinno stać się celem filozofii, jeżeli tylko odrzucimy próby upodobnienia jej do nauki i skupimy się na najważniejszych faktach dotyczących istot ludzkich. Nie jesteśmy bowiem czysto racjonalnymi inteligencjami, lecz raczej istotami z krwi i kości, ukształtowanymi przez naszą biologię, psychologię, historię i kulturę, istotami mającymi wiele złożonych potrzeb, których nie da się zredukować do potrzeb czysto poznawczych.
This text was delivered by Williams as a lecture to The Royal Institute of Philosophy on 23 February 2000, three years before Williams` passing. It can be understood as a philosophical testament of the author of Ethics and The Limits of Philosophy, in which he presents his vision of philosophy as a humanistic discipline. According to Williams there are serious reasons supporting the rejection of extreme metaphilosophical positions such as scientism, relativism or pragmatism. Advocates of those standpoints misconceive the essential differences between philosophy and science, and as a consequence they are unable to formulate an outlook that would allow us to acquire a meaningful understanding of ourselves and of our various intellectual and practical activities. The basic mistake here is to ignore the fact that science has a theory of error, which allows us to interpret its historical development as a process motivated by epistemic reasons, while philosophical concepts also undergo various non-epistemic determinations, especially determination by history and culture. Williams does not think that it is a sufficient reason to reject philosophy. Science may be superior to philosophy in cognitive aspects; however, it is unable to provide us with a rich self-understanding, a task that can and should be the aim of philosophy, if only we abandon attempts to liken it to science and focus on the most important facts about human beings—mainly, that we are not purely rational intelligences, but flesh-and-blood beings shaped by our biology, psychology, history and culture, beings that have many complex needs that can`t be reduced to purely cognitive ones.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 4; 325-350
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-6 z 6

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies