Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "działanie" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-12 z 12
Tytuł:
Przyczynek do analizy wartości poznawczej systemów logiki sprawczości
Contribution to the Cognitive Value of Systems of Logic of Agency
Autorzy:
Trypuz, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013047.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sprawczość
działanie
Davidson
Belnap
STIT
agency
action
Opis:
In this article the two approaches towards representation of action, namely the Anselmian and Davidsonian ones, are described and compared. Especially the ontological commitment of the two approaches are brought to light. The central problem of the paper is the question of adequacy of these approaches to representation of actions.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2009, 57, 1; 257-276
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Praktyczny sceptycyzm
Practical Scepticism (the quotation of Gary Malinas paper)
Autorzy:
Malinas, Gary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015803.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wolne działanie
odpowiedzialność
usprawiedliwienie
presupozycja
free agency
responsibility
excuses
presupposition
Opis:
In Section 2 of his paper (which follows the introductory section) Gary Malinas „summarises three arguments that have been advanced in recent discussions of free agency and responsibility. The first concludes that free agency and responsibility are incompatible with determinism. The second concludes that free agency and responsibility are incompatible with indeterminism. The third concludes that the concept of a free and responsible agent is incoherent. Taken collectively, they entail the conclusion of the practical sceptic: No one acts freely and responsibly. If the summary case can be filled out so that it is sound, it undercuts a number of the commitments of the thick conception of persons the fulfilment of which, arguably, is required for free and responsible action. I believe that the summary case can be filled out so that it is sound. I will adopt this belief as an unargued assumption. It entails that no one acts freely and is truly responsible for their actions. I also believe that it is true that people act freely and responsibly. Once the case for practical scepticism has been put, I devote the remainder of this paper to the vindication of this latter belief. My claim is that practical scepticism is sound, yet nevertheless, it is also true that people act freely and responsibly. The onus of the vindication will be to disarm what appears to be an explicit contradiction. Section 3 proposes a definition of free and responsible action in terms of the concept of exculpation. It argues that judgements concerning agents' responsibility for their actions are often true under the presuppositions which are in place in the settings in which the judgements are made. Those presuppositions restrict the domains over which the judgements are semantically evaluated. The practical sceptic contests those presuppositions and thereby alters the domain of semantic evaluation. Under the influence of sceptical argumentation, possibilities of exculpation which had been properly ignored can no longer be ignored. Section 4 sketches an account of presupposing and when exculpatory possibilities are properly ignored. Section 5 considers the question of whether I have conceded too much to the practical sceptic”.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 2; 103-125
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wolność w myśli Ludwiga von Misesa (1881-1973)
Freedom in Ludwig von Mises’s Thought (1881-1973)
Autorzy:
Kłos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488336.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
działanie
liberalizm
państwo
prakseologia
wolność
wolność negatywna
action
freedom
negative freedom
liberalism
praxeology
state
Opis:
Ludwig von Mises jest głównym przedstawicielem tzw. Ekonomicznej Szkoły Austriackiej, autorem monumentalnego dzieła Ludzkie działanie. Mises opowiadał się za stanowiskiem leseferyzmem w dziedzinie ekonomii, a zatem za wolnym rynkiem, indywidualną wolnością oraz ograniczonym państwem. Niniejszy tekst jest próbą syntetycznego ujęcia rozumienia wolności w myśli Misesa. Austriacki ekonomista podkreśla znaczenie wolnych działań społecznych oraz naturalnych więzi, które inspirują ludzi do działania. Działania te są dużo bardziej skuteczne aniżeli inicjatywy inspirowane i kontrolowane przez państwo. Mises podkreśla znaczenie wolności negatywnej, a zatem wolności politycznej dla rozwoju społecznego. Państwo jest potrzebne, ale w ograniczonych obszarach - obronności oraz wymierzania sprawiedliwości. Poza tymi dziedzinami samorządne społeczeństwo organizuje się dużo bardziej efektywnie.
Ludwig von Mises is the main representative of the so-called Austrian School of Economics, an author of the monumental work Human Action. He was in favour of laissez-faireism in economics, that is, the free market, individual freedom and limited state. This text is an attempt at a synthetic approach to Mises's understanding of freedom. The Austrian economist underlines the importance of free social actions and natural bonds that inspire people to act. Such actions are much more effective than initiatives inspired and controlled by the state. Mises stresses the importance of negative freedom, therefore political liberty, for social development. The state is important, but in limited spheres-in defence and justice. Outside these spheres the self-governing society is considerably more effective.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 2; 207-235
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego zła modlitwa nie jest możliwa?
Why is Evil Prayer not Possible?
Autorzy:
Hołda, Miłosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943450.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Saul Smilansky
modlitwa
moralność
natura Boga
działanie Boże
morality
nature of God
divine action
prayer
Opis:
W artykule O wątpliwej moralności pewnych rozpowszechnionych form modlitwy Saul Smilansky rekonstruuje założenia moralnie niedopuszczalnej modlitwy. Założenia te dotyczą sposobu, w jaki Bóg wysłuchuje próśb modlących się ludzi, moralnego poziomu bóstwa i tych, którzy się modlą, a także natury relacji między modlitwą a wysłuchaniem jej przez Boga. W niniejszym artykule, podaję powody, dla których uważam, iż dokonana przez niego rekonstrukcja nie jest poprawna. Argumentuję, że niedopuszczalna moralnie modlitwa, o jakiej pisze Smilansky, w ogóle nie jest możliwa. Wskazanych przez niego założeń nie da się odnaleźć wśród założeń faktycznie modlących się ludzi. Nawet gdyby dało się je odnaleźć, niemożliwe jest ich łączne występowanie. Każdy, kto się modli, robi tym samym coś dobrego. Krytyka Smilansky’ego skierowana jest przeciwko czemuś, co faktycznie nie istnieje i nie może istnieć, dlatego nie dostarcza powodów, dla których należałoby uznać za niedopuszczalną jakąkolwiek modlitwę.
In the article “A Problem about the Morality of Some Common Forms of Prayer,” Saul Smilansky reconstructs the basics of morally unacceptable prayer. These assumptions relate to the way in which God hears the petitions of praying people, the moral level of deity and those who pray, as well as the the nature of the relationship between prayer and God’s awareness (acceptance) of it. In this article, I present the reasons why I believe that the reconstruction made by Smilansky is not correct. I argue that morally inadmissible prayer is not at all possible. Assumptions indicated by him cannot be found among the assumptions of actually praying people. Even if we could find some of these assumptions, it is not possible that they all can occur together. So everyone who prays, does a good thing. Smilansky’s criticism is directed against something that does not exist and cannot exist and therefore does not provide reasons why any prayer should be considered as unacceptable.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 1; 27-36
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy procesy naturalne mogą realizować cele nadnaturalne?
Can Natural Processes Realize Supernatural Goals?
Autorzy:
Bugajak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791010.pdf
Data publikacji:
2021-01-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
celowość
działanie Boga w świecie
cud
domknięcie przyczynowe
panenteizm
teleology
divine action
miracle
causal closure
panentheism
Opis:
Celem artykułu jest poszukiwanie takiej interpretacji obecności i działania Boga w świecie, jaka pozwoliłaby zharmonizować istotne prawdy wiary z naukowym obrazem świata, którego ewolucja jest rządzona przypadkiem i pozbawiona kierunku. Poszukiwanie to jest realizowane w kilku krokach. Odwołując się do różnych koncepcji celowości wskazuje się najpierw, że jeśli można mówić o tym, że świat ma taką cechę, to nie w sensie zmierzania w określonym kierunku (nauki przyrodnicze takiego kierunku nie wykrywają, więc najrozsądniej jest przyjąć, że go nie ma), lecz w sensie celowości wewnętrznej: świat ze swej natury jest skierowany na Boga. Współcześnie o Bożej celowości w świecie mówi się często w kategoriach ogólnego lub szczególnego działania Boga (general lub special divine action). Artykuł, podejmując tę kwestię zmierza do wniosku, że odróżnienie aspektu naturalnego od nadnaturalnego w danym zdarzeniu jest przypuszczalnie niemożliwe. Na jeden z powodów tej niemożliwości wskazuje tzw. zasada domknięcia przyczynowego, dlatego jest ona analizowana w kolejnym punkcie artykułu. Wskazuje się tutaj między innymi na konieczność zrewidowania niektórych klasycznych koncepcji cudu. W odniesieniu zaś do takich przełomowych zdarzeń z dziejów świata, jak powstanie życia czy pojawienie się człowieka, proponuje się hipotezę niedookreśloności celu stworzenia: Bóg może realizować swoje cele w świecie rządzonym przez autentyczny przypadek, jeśli cele te są rozumiane odpowiednio subtelnie. Na przykład, jeśli celem Boga jest pojawienie się w świecie istoty zdolnej do nawiązania z nim świadomego kontaktu (zwanej w teologii Człowiekiem), to istota taka niekoniecznie musiała przyjąć postać przedstawiciela gatunku Homo sapiens. Na koniec wskazuje się na panenteizm jako na właściwą, prawdziwie chrześcijańską wizję świata, który jest „losem i przeznaczeniem” samego Boga (Karl Rahner). W tej perspektywie, detale ewolucyjnego rozwoju świata przestają być religijnie istotne, a sama religia uwalnia się ostatecznie—po części pod wpływem współczesnej nauki—„od błędu i przesądu” (Jan Paweł II).
The aim of the paper is to seek such an interpretation of the presence and activity of God in nature that could harmonize important truths of faith with scientific understanding of the world, governed in its evolution by chance and devoid of any direction. The search is taken in a few steps. Firstly, classic accounts of teleology are indicated, with the conclusion that the only way of the understanding an idea that the world is purposeful is that in terms of inner teleology: the world is directed not so much by God but towards God. Contemporary discussions about the possibility of God’s aims being realized in nature often concentrate on the notion of general or special divine action. Drawing on some accounts of GDA and SDA the paper supports the view that strict delimitation of what is natural and what divine in a given case is probably impossible. One of the reasons of this impossibility is captured by the principle of the causal closure of the world. With relation to this principle, a need to revise some classic accounts of the miraculous is pointed to. Particularly, “the miracle of the human” does not need any special divine interventions, any special guidance of the evolutionary processes (which are, in any case, truly random), if one accepts a hypothesis of the underdetermination of the goal of creation: If God’s aim is that a special being emerges in nature, able to maintain a conscious relation with its Creator, then such a being (called Human in theology) does not need to be a representative of the species Homo sapiens. Finally, panentheism is pointed to as a truly Christian view of the world; the world which is “fate and destiny” of God himself (Karl Rahner). In such a perspective, the details of the evolutionary development of the world cease to be relevant for religion, and religion frees itself finally from “error and superstition” (John Paul II).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 4; 89-109
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Divine Action and the Laws of Nature: A Reply to Łukasiewicz
Działanie Boga a prawa przyrody: odpowiedź Łukasiewiczowi
Autorzy:
Koperski, Jeffrey
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791044.pdf
Data publikacji:
2020-10-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
działanie Boga
mechanika kwantowa
delikatne dostrojenie
prawa przyrody
zachowanie energii
divine action
quantum mechanics
fine-tuning
laws of nature
conservation of energy
Opis:
W odpowiedzi Łukasiewiczowi na Opatrzność Boża a przypadek w świecie bronię trzech wniosków. Po pierwsze, stanowisko nazwane przez niego „deizmem epistemicznym” staje przed wyzwaniami ze strony fizyki, których często się nie zauważa. Po drugie, jeśli teiści opowiadający się za argumentem celowościowym opartym na tzw. delikatnym dostrojeniu nie mają racji, to nie ma jej również większość fizyków, która uważa, że delikatne dostrojenie wymaga wyjaśnienia. Po trzecie, nie wszystkie prawa przyrody są warunkowe w takim sensie, jaki przyjmuje Łukasiewicz. Na szczęście rozróżnienie między prawami a nienomologiczną informacją pozwala na rozszerzenie jego modelu działania Boga.
This reply to Łukasiewicz’s “Divine Providence and Chance in the World” argues for three conclusions. First, what he calls “epistemic deism” faces challenges from physics that are not widely recognized. Second, if theists in favor of the fine-tuning design argument are wrong, then so are most physicists, who believe that fine-tuning requires an explanation. Third, not all laws of nature are conditional in the way that Łukasiewicz believes. Fortunately, the distinction between laws and non-nomic information provides a way to expand his model of divine action.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 127-136
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Some Musings about William Hasker’s Philosophy of Mind
Kilka przemyśleń na temat filozofii umysłu Williama Haskera
Autorzy:
Goetz, Stewart
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097280.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przyczynowe działanie osoby
argument z rozumu
wolność libertariańska
przyczynowość mentalna
przyczynowość fizyczna
wyjaśnienie celowościowe/teleologiczne
agent causation
argument from reason
libertarian freedom
mental causation
physical causation
purposeful/teleological explanation
Opis:
While William Hasker and I for the most part broadly agree in our opposition to much of the contemporary philosophical community concerning issues in the philosophy of mind that he discusses in his book, there are nevertheless seemingly some domestic disputes between him and me about certain matters concerning the nature of events involving the self. In this paper, I will focus on two of these disagreements. The first disagreement concerns Hasker’s treatment of what is widely known today as the argument from reason and whether the events involved in our reasoning are essentially causal or teleological in nature. The second disagreement is about Hasker’s account of libertarian freedom, and whether agent causation is required to explain our free choices.
Pomimo tego, że autor zgadza się z Williamem Haskerem co do opozycji wobec wielu rozwiązań we współczesnej filozofii umysłu, istnieją między nimi pewne punkty sporne. W artykule autor omawia dwa z nich. Pierwszy dotyczy traktowania przez Haskera tego, co jest dziś powszechnie znane jako argument z rozumu, związany z zagadnieniem, czy rozumowania mają zasadniczo charakter przyczynowy czy teleologiczny. Drugi spór dotyczy poglądu Haskera na wolność libertariańską i tego, czy do wyjaśnienia naszych wolnych wyborów potrzebne jest odwołanie się do przyczynowości.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 1; 37-48
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wieczne problemy (nie)działania Boga w świecie oraz godzenia „Boga filozofii” z „Bogiem objawienia”. Refleksje na kanwie książki Miłosza Hołdy Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu
The Eternal Problems Of God’s (In)activity in the World and How to Reconcile the “God of Philosophy” with the “God of Revelation”. Reflections Based on Miłosz Hołda’s Book Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu
Autorzy:
Słomka, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232761.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
absconditheism
God’s hiddenness
God’s action in the world
the God of philosophy
the God of revelation
absconditeizm
ukrycie Boga
działanie Boga w świecie
Bóg filozofii
Bóg objawienia
Opis:
W książce Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu (Kraków: Wydawnictwo WAM 2020) Miłosz Hołda wnikliwie przedstawia poruszaną problematykę i proponuje ciekawe rozwiązania. Stanowiąc ambitną próbę wypracowania oryginalnego stanowiska w ważnym obszarze myśli chrześcijańskiej, publikacja domaga się krytycznej refleksji i uwypuklenia istotnych problemów, co jest celem niniejszego tekstu. Chodzi zwłaszcza o dwie kwestie o kluczowym znaczeniu dla teizmu: (nie)działanie Boga w świecie oraz godzenie „Boga filozofii” z „Bogiem objawienia”. W pierwszym z wymienionych zagadnień podstawowym problemem jest (częściowo) niewłaściwe podejście do przyrodniczego obrazu świata oraz do filozofii nauki i teologii nauki. W drugim obszarze głównym mankamentem analiz Hołdy jest rozbieżność między manifestowanym poparciem dla teizmu klasycznego a brakiem krytycznego spojrzenia na te jego elementy, które utrudniają, w niektórych zaś aspektach uniemożliwiają, wyrażenie istotnych treści judeochrześcijańskiego objawienia. Zawarte w artykule uwagi nie obalają w całości głównych tez stawianych przez Hołdę, lecz prowadzą do ich modyfikacji, dowartościowującej przyrodniczy obraz świata.
In the book Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu [The Spring and the Night: An Introduction into Contemporary Absconditheism] (Kraków: Wydwnictwo WAM, 2020), Miłosz Hołda thoroughly presents the discussed issues and proposes interesting solutions. When being an ambitious attempt to elaborate an original position in an vital area of Christian thought, the publication calls for critical reflection and highlighting main problems, which is the purpose of this text. It is especially about two questions of key importance for theism: God’s (in)activity in the world and how to reconcile the “God of philosophy” with the “God of revelation.” In the first one, the basic problem consists not only in the (partially) incorrect approach to the scientific picture of the world, but also to the philosophy of science and theology of science. In the second area, the main shortcoming of Hołda’s analyzes is the discrepancy between the manifested support for classical theism and the lack of a critical look at its elements that make it difficult, and in some aspects impossible, to express the essential content of the Judeo-Christian revelation. The remarks contained in the article do not completely refute the principal theses put forward by Hołda, but lead to their modification, and emphasize the value of a scientific worldview.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 437-451
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Natura jako naturalna granica naturalizmu
Nature as a Natural Limit of Naturalism
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015775.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nauka jako działanie
badania naukowe
paradygmat naturalistyczny
manipulacja genetyczna
sądy moralne
normatywny wymiar natury
science as action
scientific research
naturalistic paradigm
genetic manipulation
moral judgements
normative dimension of nature
Opis:
At first glance naturalism seems to be an integral part of contemporary science. For science there exist only those phenomena which can be examined with scientific methods (an ontological thesis), and any explanation of those phenomena must appeal only to natural causes, i.e. to structures, processes and regularities underlying those phenomena, and not to any supernatural forces (a methodological thesis). If we look at naturalism as a paradigm of doing science, a pattern that determines what and how should be investigated, some limits of this paradigm show itself. When doing experiments, scientists sometimes meet moral prohibitions of treating certain obviously natural objects in certain ways. This fact may be interpreted as a product of social evolution which science is entitled to ignore, for it can change in the process of further evolution, or as an external factor which science should not ignore under the peril of losing social support. None of these interpretation does justice to some basic facts about science (including the fact that social support was never withdrawn regardless of well known cases of immoral scientific practices). The prohibition of treating certain natural objects in certain ways may also be interpreted as a consequence of discovering the moral dimension of nature understood as the essence of things. Yet, the normative dimension of nature cannot be investigated with scientific methods. Thus, for a consistent naturalist it does not exist; and even more − following moral prohibitions could be seen as detrimental for science in cases where morality prohibits applying the most effective scientific methods. It seems however that no scientist defends the reduction of scientific ethics to scientific methodology. In this sense the nature-essence of things practically limits naturalism seen as a paradigm of doing science. The paper argues for the above thesis in three steps: (1) various meanings of the terms “nature”, “natural”, and “naturalism” are presented; (2) it is shown in what sense contemporary science is unnatural but naturalistic; (3) a case where science “meets” moral prohibitions concerning natural beings − producing transgenic animals − is discussed. It is then shown that any interpretation of these prohibitions consistent with the naturalistic paradigm cannot be maintained, whereas the interpretation which recognizes the moral dimension of nature-essence does justice to facts and intuitions concerning this case.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 187-195
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem odpowiedzialności za przypadkowe skutki działania
The Problem of Responsibility for Accidental Effects of the Action
Autorzy:
Krajewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488617.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
działanie
podmiot działania
skutki działania
skutki niedobrowolne
odpowiedzialność
natura działającego podmiotu
podmiotowa tożsamość
relacja przyczynowa
action
subject of action
effects of action
involuntary effects
responsibility
nature of the acting subject
subjective identity
causal relationship
Opis:
W artykule bronię tezy, że podmiot, który spowodował niezamierzoną stratę, powinien wziąć za nią odpowiedzialność. Odpowiedzialność ta nie jest wynikiem zaciągniętej przez podmiot winy, nie jest także wyłącznie wyrazem jego wrażliwości na cudzą krzywdę, ale ma swoje obiektywne racje. Działający człowiek doświadcza jedności swojej podmiotowości zarówno wtedy, gdy jest dobrowolnym sprawcą działania, jak i wtedy, gdy działanie to przyczynia się do zaistnienia przypadkowych skutków. Podmiot bowiem jest nie tylko autonomicznym sprawcą, ale także kimś, kto przez konstytuującą go cielesność jest podatny na wpływ rozmaitych czyn-ników przypadkowych, nieprzewidzianych. Aby zachować swoją integralność, podmiot zobowiązany jest do uznania swojej relacji do spowodowanej krzywdy. Racje wzięcia odpowiedzial-ności za przypadkowe skutki działania odwołują się nie tylko do struktury podmiotu, ale także do samego działania i jego relacji do działającego. Zagadnienia te zostały podjęte w dwóch pierwszych paragrafach artykułu. Ostatnia część artykułu prezentuje istotę obowiązku wzięcia odpowiedzialności za spowodowaną stratę. Taka odpowiedzialność nie zależy od tego, co bez-pośrednio leżało w zakresie sprawczości podmiotu, ale dotyczy tego, co należy do półcienia tej-że sprawczości. Podmiot poprzez akt woli może uczynić siebie odpowiedzialnym za to, co się stało. Akt wzięcia odpowiedzialności obejmuje takie zachowania, jak wyjaśnienie, przeprosiny, pomoc.
In the paper, I defend the claim that agent who caused unintentional loss should take responsibility for it. Such kind of responsibility is neither a result of being guilty, being moral responsible for the loss, nor is just the expression of one’s sensitivity to other people’s hurt, but it has proper objective reasons. Human being experiences unity of his agency both in intentional actions and in actions which result in unintended harm. Moral agent is not only autonomous author of the action but also, through his corporeality, is somebody vulnerable to influence of accidental, unintended factors. In order to preserve personal integrity agent is obliged to admit the relation between his action and caused harm. Reasons to take responsibility for unintended results of action do not only relate to structure of human agency, but also relate to the structure of action itself and its relation to acting person. These issues are presented in two first paragraphs of the article. Characteristic features of obligation to take responsibility for unintended loss is presented in the last part of the article. Such responsibility is not a matter of voluntary agency, does not lie in the core of one’s agency but concerns what belong to “penumbra of agency.” Agent through act of his will makes himself responsible. Act of taking responsibility encompasses such behaviours like explanation, apology, help.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 2; 119-139
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
An Actual-Sequence Theology
Teologia aktualnej sekwencji
Autorzy:
Fischer, John Martin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097328.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
teologia
wolna wola
wolność czynienia inaczej
wolne działanie
kontrola regulująca
kontrola kierująca
teizm otwarty
problem zła
William Hasker
theology
free will
freedom to do otherwise
acting freely
regulative control
guidance control
Open Theism
Problem of Evil
Opis:
In this paper I develop a sketch of an overall theology that dispenses with “alternative-possibilities” freedom in favor of “actual-sequence” freedom. I hold that acting freely does not require freedom to do otherwise, and that acting freely is the freedom component of moral responsibility. Employing this analytical apparatus, I show how we can offer various important elements of a theology that employs only the notion of acting freely. I distinguish my approach from the important development of Open Theism by William Hasker. My view about God’s foreknowledge is in-between comprehensive foreknowledge and no foreknowledge (Open Theism).
Autor w swoim artykule szkicuje obraz ogólnej teologii, która odchodzi od koncepcji wolności jako „alternatywnych możliwości” na rzecz wolności jako „aktualnej sekwencji”. Autor odróżnia swoje podejście od rozwiniętej teorii teizmu otwartego Williama Haskera. Pogląd autora na temat Bożej przedwiedzy mieści się pomiędzy ideą pełnej przedwiedzy a ideą jej całkowitego braku (teizm otwarty). 
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 1; 49-78
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sądy moralne jako konstytutywny element badania naukowego
Moral Judgements as a Constitutive Element of Scientific Research
Autorzy:
Lekka-Kowalik, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016191.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ideał nauki wolnej od wartości
nauka jako działanie
struktura badania naukowego
sądy wartościujące
nauki czyste i stosowane
sądy moralne
racjonalność praktyczna i instrumentalna
ideal of value-free science
science as activity
structure of scientific research
value judgements
basic and applied sciences
moral judgements
practical and instrumental rationality
Opis:
The paper aims at answering the question of whether scientists qua scientists pass moral judgements. My answer is: “yes”. I claim that moral judgements are necessary for advancing science and that they may even belong to the content of science. This fact threatens neither rationality nor objectivity of science. On the contrary − pretending that science is morally neutral distorts it. I develop two arguments for my theses. First, against the background of the ideal of value-free science I show that value-judgements are constitutive for science. This ideal is not tenable when we consider science as human activity. By analyzing cases of research I then show that in applied sciences both methodological and moral judgements are necessary for any successful inquiry. The structure of scientific research allows me to extend this claim to science in general. Secondly, by considering science as governed by practical − not instrumental − rationality I show that moral judgements, which evaluate actions constitutive of any research as “permissible”, have their source in this rationality. Without them rationality, freedom, and autonomy of science are endangered.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2001, 49, 2; 91-115
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-12 z 12

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies