Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Soul" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Swinburne’s Are We Bodies or Souls?
    Autorzy:
    Hasker, William
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791260.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-18
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Swinburne
    dualism
    emergence
    soul
    thisness
    Opis:
    Richard Swinburne’s Are We Bodies or Souls? presents a sustained case for a view concerning the nature of persons that can be classified as a form of either Cartesian dualism or emergent dualism. This paper comments on two important arguments developed in the book and concludes by considering the problem of the origin of souls.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 1; 67-82
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Swinburne’s Hyper-Cartesian Dualism
    Autorzy:
    Cottingham, John
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791256.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-18
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dualism
    Descartes
    human being
    soul
    hyper-Cartesian
    embodiment
    Opis:
    This paper maintains that Swinburne’s argument that the body is not essential to who I am is vulnerable to a similar objection to that put forward by Arnauld against Descartes: how do I know that my self-identification furnishes a complete and adequate account of the essential “me,” sufficient to show I could really continue to exist even were the body to be destroyed? The paper goes on to criticize Swinburne’s “hyper-Cartesian” position, that we are simply “souls who control bodies,” and thus only contingently human. This denial of our essential humanity compares unfavorably with Descartes’s own more intuitively attractive view that the human being is a genuine entity in its own right.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 1; 23-31
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Response to Essays on Are We Bodies or Souls?
    Autorzy:
    Swinburne, Richard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791265.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-18
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Descartes
    essence
    personal identity
    physical event
    mental event
    soul
    Opis:
    This paper consists of my responses to the comments by nine commentators on my book Are we Bodies or Souls? It makes twelve separate points, each one relevant to the comments of one or more of the commentators, as follows: (1) I defend my understanding of “knowing the essence” of an object as knowing a set of logically necessary and sufficient conditions for an object to be that object; (2) I claim that there cannot be thoughts without a thinker; (3) I argue that my distinction of “mental” from “physical” events in terms of whether anyone has privileged access to whether or not they occur, is a clear one; (4) and (5) I defend my account of metaphysical modality and its role in defending my account of personal identity; (6) I defend my view that Descartes’s argument in favor of the view that humans are essentially souls fails, but that my amended version of that argument succeeds; (7) I claim that my theory acknowledges the closeness of the connection in an earthly life between a human soul and its body; (8) I argue that my Cartesian theory of the soul-body relation is preferable to Aquinas’s theory of that; (9) I argue that a material thing cannot have mental properties; (10) I argue that any set of logically necessary conditions for an object to be the object it is, which together form a logically sufficient condition for this, mutually entails any other such set; (11) I deny that a dualist needs to provide an explanation of how the soul has the capacities that it has; and finally (12) I defend my view that souls have thisness, and claim that that is not a difficulty for the view that God determines which persons will exist.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 1; 119-138
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Descartes i problem nieśmiertelności duszy ludzkiej
    Descartes and the Problem of Immortality of the Human Soul
    Autorzy:
    Kopania, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488485.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Descartes
    dusza ludzka
    metafizyka
    etyka
    human soul
    metaphysics
    ethics
    Opis:
    Descartes argumentował, wychodząc od swej słynnej tezy „Myślę, więc jestem”, o której sądził, że jest jedynym twierdzeniem niepowątpiewalnym, że udowodnił istnienie jedynie dwóch substancji: materialnej i duchowej, które są całkowicie różne, odrębne i autonomiczne w swych działaniach. Od czasu, gdy pisał swoje Medytacje o pierwszej filozofii, żywił głębokie przekonanie, że może także udowodnił nieśmiertelność duszy ludzkiej na mocy tezy o jej substancjalnej odrębności. Jednakże w trakcie pisania Medytacji, a szczególnie w rezultacie dyskusji ze swymi oponentami, przekonał się, że na gruncie jego filozofii taki dowód jest po prostu niemożliwy. W artykule ukazuje się tok myślenia Descartes’a oraz proces zastępowania metafizycznego punktu widzenia etycznym punktem widzenia.
    Descartes argued, starting from his famous thesis “I think, therefore I am” which he thought to be the only unquestionable proposition, that he succeeded in proving that there are only two substances – material and spiritual – which are entirely distinct, separate, and autonomous in their actions. From the time he wrote his Meditations on First Philosophy he was deeply convinced that he was also able to prove the immortality of the human soul by virtue of the claim of its substantial distinctness. However, when writing his Meditations, and especially as a result of the discussions with his opponents he became convinced that on the ground of his philosophy such a proof was simply impossible. This article presents Descartes’ way of thinking, and the process of replacing the metaphysical point of view with the ethical point of view.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 4; 9-32
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klasyczny i współczesny hylemorfizm a dusza ludzka
    Classical and contemporary hylomorphism and human soul
    Autorzy:
    Tabaczek, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488638.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dusza ludzka
    hylemorfizm analityczny
    hylemorfizm klasyczny
    intelektualne władze duszy ludzkiej
    William Jaworski
    human soul
    analytic hylomorphism
    classical hylomorphism
    intellectual powers of human soul
    Opis:
    Hylemorfizm i związane z nim pojęcie duszy ludzkiej, rozumianej jako forma substancjalna bytu ludzkiego, są zwykle wspierane i komentowane przez przedstawicieli tradycji arystotelesowsko-tomistycznej zarówno w jej klasycznym, jak i współczesnym (analitycznym) ujęciu. Jednocześnie hylemorfizm zyskał w ostatnim czasie grupę nowych zwolenników wywodzących się spośród metafizyków analitycznych, niezwiązanych z myślą klasyczną. Niniejszy artykuł jest przede wszystkim próbą odpowiedzi na pytanie o relację nowych, czysto analitycznych wersji hylemorfizmu do jego klasycznej definicji. Podejmuje także kwestię zastosowania tych samych wersji hylemorfizmu w debacie na temat relacji umysł-ciało oraz ich ewentualnego odniesienia do pojęcia duszy ludzkiej. Wydaje się, że mereologiczna oraz strukturalistyczna reinterpretacja przyczyn materialnej i formalnej (ta druga bywa także rozumiana jako część całości, niekompletny byt lub substancja, nadrzędna moc lub dyspozycja jednocząca pozostałe moce bytu złożonego czy też zasada re-identyfikująca jego elementy składowe) w znaczący sposób odbiega od klasycznego hylemorfizmu. Co więcej, sugestia Williama Jaworskiego — argumentującego na rzecz nowego hylemorfizmu w debacie nad relacją umysł-ciało — aby zdefiniować fenomen umysłu jako „ustrukturalizowane manifestacje mocy” części składowych organizmu ludzkiego, rodzi poważne wątpliwości natury metafizycznej, nie pozostawiając także miejsca dla koncepcji duszy w jej klasycznym ujęciu. Mając wszystko to na uwadze, należy jednocześnie docenić starania zwolenników nowego hylemorfizmu analitycznego w poszukiwaniu alternatywy dla skrajnych stanowisk dualizmu (substancjalnego bądź przypadłościowego) oraz materializmu (eliminacyjnego bądź tożsamościowego) we współczesnej debacie dotyczącej problemu relacji umysł-ciało.
    Hylomorphism and related to it classical concept of the human soul—understood as a substantial form of the human being—are traditionally supported and commented on by the followers of the Aristotelian-Thomistic thought, both in its classical and contemporary (analytic) approach. At the same time, hylomorphism has recently found a new group of followers, coming from the circles of analytic metaphysics, unrelated to the classical school of thought. This article strives to answer the question of the relation of the new, analytic versions of hylomorphism to its classical definition. Moreover, it also analyzes their application in the debate concerning the mind-body problem in philosophy of mind, as well as the question of their reference to the concept of the human soul. It seems that the mereological and structural reinterpretation of the material and the formal causes (the latter is also understood as a part of a whole, an incomplete entity or substance, a power uniting other relevant powers, or a principle of re-identification of the elements of a substance) departs considerably from the classical definition of hylomorphism. Moreover, the suggestion of William Jaworski – who argues in favor of the new hylomorphism in the mind-body debate – to define mental phenomena as “structured manifestations of powers” belonging to the parts of human body, not only raises some serious metaphysical concerns, but also seems to leave no “space” for the classical concept of human soul. These difficulties notwithstanding, one should appreciate an attempt of the proponents of the new analytic hylomorphism at finding an alternative to the extreme positions of substance or property dualism and eliminative or reductionist materialism in the contemporary discussion concerning the mind-body problem.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 1; 149-176
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Descartes, Kant, and Swinburne on Human Soul
    Autorzy:
    Judycki, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791258.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-18
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    soul
    synthetic a priori knowledge
    Kant
    empirical and intelligible character
    Opis:
    This paper addresses two issues in Richard Swinburne’s book Are We Bodies or Souls? I interpret Swinburne’s modal argument as an example of a priori synthetic knowledge. Swinburne’s thesis that every person possesses “thisness” is compared with Kant’s distinction between the empirical character and the intelligible character.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 1; 45-56
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Model duszy wieloczęściowej jako starożytny horyzont pytania o ludzką wolę w świetle Etyki nikomachejskiej 1111b i Politei 437B – 440D
    The Model of the Multipartite Soul as the Antic Horizon of the Question of the Human Will in the Light of the Nicomachean Ethics 1111b and the Republic 437B – 440D
    Autorzy:
    Pasterczyk, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791168.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-28
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    wola
    dusza
    pożądliwość
    pożądanie
    decyzja
    rozum
    will
    soul
    desire
    decision
    mind
    Opis:
    Analiza pojęcia postanowienia (προαίρεσις) i rozumnego pożądania (βούλησις) w trzeciej księdze Etyki Nikomachejskiej 1111B prowadzi Arystotelesa do dyskusji problemu słabości woli (ἀκρασία) w kontekście stosunku między rozumem, pożądliwością i gniewem. Filozoficznym źródłem możliwości takiej dyskusji jest najprawdopodobniej tekst czwartej księgi Politei, w którym Platon dokonuje fundacji teorii wieloczęściowej duszy, umożliwiając tym samym odpowiedź na pytanie o różne od rozumu źródła motywacji ludzkiego działania. Tym samym Platon rozwiązuje aporię sokratejskiego intelektualizmu, w świetle której odpowiedzialny za ludzkie motywacje rozum znajduje się w sprzeczności do fenomenów działania pozbawionych cech rozumności i opanowania. Zestawienie tekstu Etyki 111B oraz Politei 437B – 440D otwiera horyzont pytania o możliwość platońskiej genezy ludzkich aktów wolitywnych, a w dalszej perspektywie także pojęcia ludzkiej woli. Owocem tego zestawienia jest bowiem próba interpretacji platońskiej teorii duszy w świetle arystotelesowskiego pojęcia ὄρεξις, za którego pomocą Stagiryta wyodrębnia trzy analogiczne do platońskiego rozumu, pożądliwości i gniewu (λογισμός – ἐπιθυμία – θυμός) elementy duszy, takie jak rozumne pożądanie, pożądliwość i gniew (βούλησις – θυμοειδές – ἐπιθυμητικόν). Dostrzeżenie możliwości platońskiej genezy aktów wolitywnych zdefiniowanych później przez Augustyna w kontekście pojęcia woli (voluntas) opiera się na stwierdzeniu związku między rozumnym pożądaniem interpretowanym przez Arystotelesa jak akt wolitywny (βούλησις) a interpretacją rozumu przez Platona nie tylko jako intelektu, ale także jako dynamiki jawiącej się z jednej strony w postaci siły erotycznej (Sympozjon, Fajdros), z drugiej strony zaś w postaci rozumnego pożądania (Hippiasz Mniejszy, Gorgiasz).
    An analysis of the concept of resolution (προαίρεσις) and rational desire (βούλησις) in the third book of the Nicomachean Ethics 1111B leads Aristotle to discuss the problem of weakness of will (ἀκρασία) in the context of the relationship between reason, lust and anger. The philosophical source of the possibility of such a discussion is most likely the text of the fourth book of Politea, in which Plato founded the theory of the multipartite soul, thus making it possible to answer the question about the sources of motivation for human action that are different from reason. Thus, Plato resolves the aporia of Socratic intellectualism, in the light of which the reason responsible for human motivations is in contradiction to the phenomena of action devoid of the features of rationality and self-control. The juxtaposition of the text of Nicomachean Ethics 111B and Politea 437B–440D opens the horizon of the question about the possibility of the Platonic genesis of human volitional acts and, in the longer term, also the concept of human will. The fruit of this juxtaposition is an attempt to interpret the Platonic theory of the soul in the light of the Aristotelian concept of ὄρεξις, by means of which the Stagirite distinguishes three elements of the soul analogous to Platonic reason, lust and anger (λογισμός — ἐπιθυμία — βμολς), such as rational desire, θυμοειδές — ἐπιθυμητικόν). The perception of the possibility of the Platonic genesis of volitional acts defined later by Augustine in the context of the concept of the will (voluntas) is based on the finding of a relationship between rational desire interpreted by Aristotle as a volitional act (βούλησις) and Plato’s interpretation of reason not only as an intellect, but also as a dynamics that appears on the one hand in the form of erotic power (Symposium, Phaedrus) and on the other hand in the form of rational desire (Hippias Minor, Gorgias).
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 2; 131-158
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tożsamość bez zróżnicowania w mistycznej myśli Mistrza Eckharta
    Identity without Diversification according to the Mystical Concept of Meister Eckhart
    Autorzy:
    Kazimierczak-Kucharska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488374.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Mistrz Eckhart
    tożsamość
    iskierka duszy
    Meister Eckhart
    identity
    spark of the soul
    Opis:
    Mistrz Eckhart, postać niejednokrotnie bardzo kontrowersyjna, cieszy się ogromnym zainteresowaniem zarówno wśród teologów, filozofów, a przede wszystkim mistyków. Głównym powodem tej uwagi jest jego koncepcja dotycząca zjednoczenia mistycznego, która opiera się głównie na zagadnieniu iskierki duszy oraz niższej części duszy, która staje się wręcz tożsama z Bogiem. Według Eckharta z jednej strony jesteśmy zrodzeni, natomiast z drugiej strony nie jesteśmy, ponieważ powinniśmy oczekiwać zrodzenia w niższej części duszy. „Narodzenie Boga w duszy” – tak Mistrz Eckhart określa zjednoczenie mistyczne, które należałoby, według niego, umieścić w swoistych kategoriach przebóstwienia. Źródłem zaś całej idei przebóstwienia jest nic innego, jak silne podobieństwo między Bogiem i człowiekiem, a dokładnie jego duszą. Nietrudno odnaleźć tu liczne podobieństwa, które z łatwością można dostrzec miedzy myślą Eckharta i myślą neoplatoników pogańskich – Plotyna czy Proklosa. Istnieje wiele przesłanek, że Mistrz Eckhart próbuje połączyć idealistyczną filozofię neoplatońską z czysto racjonalną filozofią Tomasza z Akwinu, jednak aspekty Akwinaty są w myśli Mistrza Eckharta niemal niezauważalne. Wydaje się, że liczne trudności związane z interpretacją jego poglądów wynikają z ewidentnego braku podstaw metafizyki w jego dziełach. Jest to nieco dziwne, biorąc pod uwagę fakt, że Mistrz Eckhart doskonale znał poglądy Tomasza z Akwinu, który w sposób jednoznaczny wypracował koncepcję bytu. Proces zjednoczenia jest w myśli Eckharta przedstawiony w kontekście poznawania. Intelekt stanowi tę władzę w bycie ludzkim, dzięki której może on pozostawać w nieustannym związku z Bogiem, co pozwala mu na wznoszenie się. Droga do zjednoczenia z Bogiem zawsze zatem będzie drogą ku Najwyższemu Intelektowi poprzez doskonalenie intelektu w sobie samym. Jest to jednak proces, który wymaga swoistego wyjścia z siebie samego. Wyjście to polega na swego rodzaju dążeniu do jak największej prostoty, co polega na odrzuceniu wszelkiej różnorodności oraz inności. Pojawia się zatem ubóstwo rozumiane w sposób zupełnie paradoksalny, ponieważ w konsekwencji zjednoczenia z Bogiem jawi się ono jako największe bogactwo. Warto jednocześnie pamiętać, że ów mistyczny kontakt z Bogiem nie jest czymś zupełnie zewnętrznym dla człowieka. Otóż zjednoczenie mistyczne nie polega na wznoszeniu się duszy do Boga, lecz na ujawnieniu Boga w niższej części duszy, wyższa bowiem część duszy, czyli iskierka duszy, już jest tożsama z Bogiem. Narodziny Boga to uczestnictwo niższej części duszy w szczęściu iskierki duszy. Eckhart wyraźnie wskazuje, że są to narodziny Syna w duszy, które jednak nie oddala duszy od Ojca. Jest to nadal ten sam rodzaj jedności. Zostaje wręcz zniesiona wszelka jednostkowość człowieka, zaciera się jego tożsamość. Ta ontologiczna jedność z samym Bogiem jest jednocześnie jednością z dobrem w najwyższym wymiarze, dlatego też zacierają się wszelkie dylematy moralne, które rozstrzygają się dzięki zupełnej jedności, w której tożsamość bytu ludzkiego z Bogiem nie ma żadnego zróżnicowania.
    Meister Eckhart, a figure often very controversial, enjoys the interests of theologians, philosophers and mainly mystics. The main reason for this interest is his concept of a mystical union based mainly on the issue of the spark of the soul and the lower part of the soul which becomes almost the same as God. According to Eckhart, on the one hand, we are born and on the other, we are not, as we are supposed to expect to be born in the lower part of the soul. “The birth of God in the soul”- this is how Meister Eckhart describes the mystical union which, according to him, should be placed in the category of theosis (divinisation). The source of the theosis is nothing else but a strong resemblance between God and the human-specifically his soul. It is not hard to find numerous similarities between the concept of Eckhart and pagan Neoplatonist concepts of Plotinus or Proclus. There are many promises which state that Meister Eckhart is trying to combine the idealist Neoplatonist philosophy and the entirely rational philosophy of Thomas Aquinas, however, the aspects of Aquino are almost unnoticeable in the Meister Eckhart’s ideas. It seems that numerous difficulties connected to the interpretation of his views are a result of an evident lack of metaphysics in his work. It is a little bit odd taking into account that the Meister Eckhart knew vews of Thomas Aquinas who developed the unambiguous concept of “being”. The process of unification is shown by Eckhart in the context of knowing. It is the intellect that is the power of the human being that enables him to remain in a ceaseless union with God and by that - to rise. That is why the road to the union with God will always be the road to the Supreme Intellect achieved by perfecting one’s own intellect. However, it is a process that demands to transcendent beyond oneself. This transcendence is to aim for simplicity, that is to reject all variety and otherness. In this way a poverty is reached. which is understood in a completely paradoxical way, because as a result of the union with God it seems to be the greatest wealth. Nevertheless, it is worth remembering that the mystical contact with God is not only external for the human This mystical union is not based on the rising of the soul to God, but on the appearance of God in the lower part of the soul, as the higher part of the soul, that is the spark of the soul, is the same as God. The birth of God is the participation of the lower part of the soul in the joy of the spark of the soul. Eckhart explicitly indicates that means the birth of the Son in the soul, but not distancing his soul from the Father, It is still the same kind of union. The individuality of a human is abolished, his identity is blurred. This ontological union with God himself is at the same time a union with goodness itself, that is why all moral dilemmas fade away as they are solved thanks to a complete union in which there is no diversification between the identity of a human being and God.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 2; 69-84
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O spostrzeżeniach zmysłowych i ideach nabytych w filozofii Kartezjusza
    About the Sense Perceptions and the Adventitious Ideas in Descartes’s Philosophy
    Autorzy:
    Wawrzonkowski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488313.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    R. Descartes
    dusza
    ciało
    spostrzeżenia
    obrazy
    idee
    zmysły
    soul
    body
    perceptions
    images
    ideas
    senses
    Opis:
    Artykuł ma na celu przedstawienie poglądów Kartezjusza dotyczących związków między postrzeżeniami zmysłowymi a ideami nabytymi. W związku z tym, że zagadnienia te były przez autora Medytacji opracowywane przez wiele lat i ujmowane z odmiennych perspektyw, zestawiam tutaj poszczególne ich ujęcia z najważniejszych pism. Analizy przeprowadzone są zgodnie z chronologią powstawania dzieł, dlatego autor rozpoczyna je od pism fizykalnych, przez metafizyczne i dotyczące anatomii człowieka, by skończyć na psychologicznych. Takie ujęcie tematu pozwala ukazać zmianę podejścia Kartezjusza do omawianego problemu od jego naturalistycznego stanowiska do immanentyzmu. A jednocześnie umożliwia zasygnalizowanie istnienia nieusuwalnego na gruncie jego filozofii rozdarcia między opisywanym przezeń rozciągłym fizykalnym światem a treścią umysłu.
    The article presents Descartes’ views on connection between sensible perceptions and adventitious ideas. The author of Meditations worked on this issue for many years and conceived it from different perspectives, therefore the author of the article tries to compare its various de pictions presented in his most important works. The analysis is held according to the chronology of works’ origin and this is why the author begins it from physical works, trough metaphysical and concerning human anatomy, to finish with psychological writings. Such a perspective allows presenting how Descartes’ approach to the issue developed from naturalistic to immanent standpoint. And at the same time it enables to indicate that there is irremovable dilemma in his philosophy between described by him physical extensive world and content of mind. And at the same time it enables to indicate the dilemma of his philosophy: the existence of the irremovable gap between physical extensive world and the contents of human mind.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 1; 49-64
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Anima, mente, corpo e immortalità: La sfida del naturalismo
    Dusza, umysł, ciało i nieśmiertelność: wyzwanie naturalizmu
    Soul, mind, body, and immortality: challenge of naturalism
    Autorzy:
    Possenti, Vittorio
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488642.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dusza
    umysł
    ciało
    śmiertelność
    nieśmiertelność
    materializm
    naturalizm
    soul
    mind
    body
    mortality
    immortality
    meterialism
    naturalism
    Opis:
    Autor przedstawia tytułowy problem duszy, umysłu, ciała i nieśmiertelności oraz ich wzajemnych relacji w siedmiu częściach (poprzedzonych ogólnym wstępem): I. Kwestia antropologiczna i jej trudności; II. Droga materializmu i naturalizmu; III. Dusza, umysł, ciało; IV. Tomasz z Akwinu i Kartezjusz (i A.R. Damasio) o duszy; V. Mind-Body Problem: dwuznaczna kwestia; VI. Umysł a mózg; VII. Nieśmiertelność człowieka. Artykuł kończa obszerne wnioski.
    The author presents the title problem of the soul, mind, body, and immortality, as well as their mutual relations, in seven parts (proceded by a general introduction): I. The anthropological issue and its difficulties; II. The path of materialism and naturalism; III. The soul, the mind, the body; IV. Thomas Aquinas and Descartes (and A.R. Damasio) on the soul; V. The Mind-Body Problem: an ambiguous question; VI. The mind and the brain; VII. The immortality of man. The article ends with extensive conclusions.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 2; 27-74
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Body–Soul and the Birth and Death of Man: Benedict Hesse’s Opinion in the Mediaeval Discussion
    Ciało–dusza a narodziny i śmierć człowieka: opinia Benedykta Hessego w średniowiecznej dyskusji
    Autorzy:
    Bajor, Wanda
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791223.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-28
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    dusza
    ciało ludzkie
    materia
    narodziny
    semen
    embrion
    śmierć
    soul
    human body
    matter
    birth
    embryo
    death
    Opis:
    This issue was discussed with regard to chosen commentaries to Aristotle’s treatise De anima, formed in the so-called via moderna mainstream, in particular those of John Buridan, Nicole Oresme and Laurentius of Lindores. In such a context, the Cracovian commentaries referring to Parisian nominalists were presented by those of Benedict Hesse and Anonymus. The analyses carried out above allow one to ascertain that although William of Ockham’s opinion questioning the possibility of knowledge of the soul in the field of philosophy, nominalists of the late Middle Ages did not resign from speculation on the beginning (birth) and the separation (death) from the body of the soul, also the fate of the soul after death. They focused on the nature of the matter – human body (embryo, semen) and his relation with the soul (forma) – in the moment of birth. In the aspect of death 14th century scholars undertook the struggle, which was one with the justification of the psycho-physical unity of the human being existing after death solely as an immortal soul.  In both thems, they tried to find their solutions, while if they could not solve these aporeticals questions – they had the courage to admit, that is not possible by solely relying on the natural forces of reason. They had to refer to the teaching of christianity, without however falling prey to fideism. This was a methodical endeavour based on the experience that natural reason in searching for the truth is not capable of its own efforts to attain to certain concepts and might on occasion err, it is then that faith becomes its guide and supplies it with more acceptable solutions. This is the courage of one of the greatest philosophers – Plato, who said that you have to have this “great courage” to undertake only probable knowledge, when another is not possible.
    Przedstawiona problematyka została omówiona na podstawie wybranych komentarzy do traktatu Arystotelesa O duszy, tworzonych w nurcie tzw. via moderna, zwłaszcza jego głównych przedsawicieli: Jana Burydana, Mikołaja Oresme i Londoriusza z Lindores. W tym kontekście powstały krakowskie komentarze m.in. Benedykta Hessego i Anonima, nawiązujące do paryskich nominalistów. Przeprowadzone analizy tekstów pozwalają stwierdzić, że mimo opinii Wilhelma Ockhama, kwestionującej możliwość filozoficznego poznania duszy, późnośredniowieczni zwolennicy nominalizmu nie rezygnowali ze spekulacji na temat początku człowieka (narodzin) i śmierci, czyli oddzielenia duszy od ciała, a także losu duszy po śmierci. Skupili się oni na naturze materii ludzkiego ciała (embrion, nasienie) i jego relacji do duszy (formy) – w momencie narodzin. W problematyce śmierci XIV-wieczni uczeni podjęli próby uzasadnienia psychofizycznej jedności istoty ludzkiej istniejącej po śmierci w postaci nieśmiertelnej duszy. Jeśli nie potrafili znaleźć zadowalającego rozwiązania tych aporetycznych kwestii, mieli odwagę przyznać, że nie jest to możliwe, polegając wyłącznie na naturalnych siłach rozumu. Wskazywali na konieczność odwołania się do wiary, nie popadając jednak w fideizm. Było to metodyczne przedsięwzięcie, oparte na doświadczeniu, że naturalny rozum ludzki w swych poszukiwaniach nie jest w stanie samodzielnie dojść do pewnych prawd i czasami może się mylić. Wówczas wiara staje się przewodnikiem i dostarcza bardziej akceptowalnych rozwiązań. To odwaga jednego z największych filozofów – Platona, który powiedział, że trzeba mieć „wielką odwagę”, aby podjąć się takich poszukiwań i przyjąć wiedzę tylko prawdopodobną, gdy wiedza pewna jest nieosiągalna.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 2; 39-63
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pierre Chanet, polemista i filozof instynktu, oraz Marin Cureau de la Chambre - historia pewnego sporu
    Pierre Chanet, Polemicist and Philosopher of Instinct and Marin Cureau de la Chambre: The Story of a Dispute
    Autorzy:
    Stegliński, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488555.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    instynkt
    rozum
    dusza
    Bóg
    zwierzę
    człowiek
    mowa
    wolność
    instinct
    reason
    soul
    god
    animal
    human
    speech
    freedom
    Opis:
    Pierre Chanet (1603-1660) był protestanckim lekarzem i filozofem, pochodzącym z La Rochelle. W swoich badaniach zajmował się w problemem myślenia u zwierząt. Występował przeciw tradycji reprezentowanej przez Charona i Montaigne’a, która uznawała, że zwierzęta myślą, decydują i posiadają rozum. Przeciwstawiał temu poglądowi swoją koncepcję instynktu. Rozumiał go jako działanie Boga i definiował instynkt jako „działanie Przyczyny Pierwszej, która pobudza i nakierowuje wszystkie przyczyny drugie w stronę ich celu, jeżeli nie mają one naturalnych zdolności, aby do niego dotrzeć”. Polemizował z nim Marin Cureau de la Chambre (1594-1669), który również był lekarzem i filozofem. Twierdził on, że rozum nie jest jedynie własnością ludzi, ale występuje też w zachowaniach zwierząt. Tekst ukazuje główne tezy polemiki między uczonymi. Informuje ponadto, że zasadnicza różnica miedzy nimi dotyczyła terminu „stwarzanie”. Chanet rozumiał je jako mające stale miejsce w naturze, de la Chambre jako raz dokonane. Według Chaneta Bóg przez swój rozum, bez przerwy wspiera wszystko, co powołał do istnienia. W przyrodzie ożywionej i nieożywionej to działanie przejawia się jako instynkt. Zdaniem de la Chambre’a Bóg nie ingeruje w ten sposób.
    Pierre Chanet (1603-1660) was a Protestant physician and philosopher from La Rochelle. In his research, he dealt with the problem of thinking among animals. He spoke against the tradition represented by Charon and Montaigne, which declared that animals think, decide and posses intellect. He contrasted that with his concept of instinct. He understood the instinct as God's action and defined it as “a direction of the first cause which carries and brings all secondary causes to their end, when they have no rational faculties to do so.” Martin Cureau de la Chambre (1594-1669), who was also a doctor and philosopher, argued with him. He claimed that the intellect is not only the property of humans, but also occurred in animals’ behavior. This article presents the main arguments of the polemic between these two scientists. It also shows the essential difference between them which concerns the phrase “creating.” Chanet understood it as constantly occurring in nature, de la Chambre as once done. According to Chanet, God supports everything which He created by His intellect. In nature, this activity occurs as instinct. In de la Chambre’s view, God doesn’t interfere in such a way.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 1; 65-84
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja woli według św. Augustyna – perspektywa antropologiczna
    Saint Augustine’s Conception of the Will: A Philosophical-‑Anthropological Perspective
    Autorzy:
    Koszkało, Martyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488229.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    św. Augustyn
    struktura duszy
    wolna wola
    wybór
    zło
    szczęście
    Saint Augustine
    the structure of the soul
    free will
    choice
    evil
    happiness
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest pojęcie wolnej woli zaprezentowane przez św. Augustyna w niektórych jego pismach. W pierwszej części artykułu przedstawiam pogląd Augustyna dotyczący struktury ludzkiej duszy. Kładę nacisk na fakt, że według Augustyna nasza wolna wola jest jednocześnie czymś różnym od rozumu i pamięci, ale również jest identyczna z duszą oraz podmiotem moralnym. W drugiej części przedstawiam wybrane charakterystyczne cechy związane z ludzką wolą i wolnością, na przykład: chcenie, bycie sprawcą, odpowiedzialność, autodeterminacja. Następnie omawiam dwie interpretacje augustyńskiej koncepcji grzechu pierworodnego (W.S. Babcocka i Scotta C. MacDonalda). Próbuję pokazać, że pierwsza z nich przyjmowała zbyt mocne pojęcie ciągłości między dyspozycjami, intencjami podmiotu a aktami jego woli, z kolei druga traktowała wolność w zbyt intelektualistyczny sposób. Ostatecznie omawiam woluntarystyczne wątki w augustyńskiej teorii szczęścia.
    The subject matter of this article is the concept of free will presented in some of Saint Augustine’s works. In the first part, I present Augustine’s view about the structure of the human soul. I emphasize that, according to Augustine, our free will is both distinct from reason and memory, and identical to the soul and the moral agent. In the second part, I provide an overview of the selected features that are connected with human will and freedom, for example: (1) wanting, (2) being an agent, (3) responsibility, (4) auto-determination. Next, I investigate two interpretations of Augustine’s concept of the original sin (by W.S. Babcock and by Scott C. MacDonald). I try to demonstrate that the first one assumed a too strong concept of the continuity between the dispositions, intentions of the agent and his/her acts of will, while the second one treated freedom in a too intellectualistic manner. Eventually, I discuss the voluntaristic components of Augustine’s theory of happiness.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 3; 5-37
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poznanie, jakim dysponuje dusza oddzielona od ciała po śmierci, według bł. Jana Dunsa Szkota na podstawie analizy Ordinatio IV D. 45 (XIV 135–197)
    The Knowledge that Provides the Soul Separated from the Body after Death According to Blessed John Duns Scotus on the Basis of Analysis of the Ordinatio IV D. 45 (XIV 135–197)
    Autorzy:
    Salamon, Grzegorz Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/488277.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jan Duns Szkot
    dusza oddzielona od ciała
    poznanie
    intelekt
    forma poznawcza
    John Duns Scotus
    soul separated from the body
    cognition
    intellect
    intellectual species
    Opis:
    Artykuł podejmuje problematykę gnozeologiczną w odniesieniu do intelektu duszy oddzielonej od ciała w rozumieniu Jana Dunsa Szkota. Tej problematyce są poświęcone cztery kwestie w Ordinatio IV d. 45. W tej konkretnej sytuacji poznawczej jest możliwe, według Doktora Subtelnego, poznanie nowych istot rzeczy (quiditates), mimo braku poznania zmysłowego. Jest to odejście od poglądu empiryzmu genetycznego i przyznanie intelektowi większych zdolności poznawczych, niż było to w koncepcji Arystotelesa. W stanie po śmierci intelekt dysponuje również pamięcią o istotach rzeczy poznanych w stanie połączenia z ciałem oraz może przypominać sobie konkretne zdarzenia i rzeczy ujęte przez zmysły w ziemskim życiu. Takie ujęcie świadczy o ciągłości poznawczej intelektu ludzkiego po śmierci, o jego niezniszczalności i o zdolności poznawczej przynajmniej takiej, jaką dysponował w stanie życia ziemskiego. Widzimy tu połączenie kwestii filozoficznych i teologicznych, które wzajemnie się przenikają i warunkują. Dla Szkota możliwe jest nie tylko przypominanie sobie przeszłości oraz nabywanie nowego poznania przez intelekt duszy oddzielonej od ciała, ale również możliwe jest dla takiego intelektu poznanie modlitw zanoszonych przez nas do zbawionych w niebie. Takie intelektualistyczne podejście świadczy o silnym wpływie myśli augustyńskiej na epistemologię Jana Dunsa Szkota.
    The essay presents some gnoseological themes with reference to the intellect of the separated soul according to John Duns Scotus. Four questions of the Ordinatio IV, d. 45 deal with these themes. In this concret cognitive situation is possible, according to Doctor Subtilis, to get to know the new quiddities of things, in spite of a lack of the empiric cognition. It means leaving behind the conception of generic empiricism and moving to the recognition of more cognitive abilities, as in Aristoteles’s conception. In a post death state (post mortem) intellect continues to have the memory of the quiddities of things known while still connected with the body and can remember concret things and events known by the senses during earthly life. Such a gnoseological notion evidences the cognitive continuity of the human intellect after death, its incorruptibility and cognitive ability at least as such as one had during earthly life. We can see here the connection of philosophic and theological questions, which mutually condition and penetrate each other. According to Scotus it is possible for the intellect of the separated soul to remember the past and to acquire new cognition. Moreover, it is also possible for such an intellect to know the prayers we refer to the blessed in heaven. Such an intellectual approach evidences a strong Augustinian influence on John Duns Scotus’ epistemic conception.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 2; 31-58
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies