Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Gogacz, Mieczysław" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    La vérité, fondement de l’éthique
    Prawda podstawą etyki
    Autorzy:
    Gogacz, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2078847.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    etyka
    prawda
    dobro
    intelekt
    wola
    éthique
    vérité
    bonté
    intellect
    volonté
    Opis:
    Tezą artykułu jest stwierdzenie, że dobro wyznacza etykę, a do dobra doprowadza prawda. Transcendentalna własność prawdy, oddziałując na człowieka, wywołuje dwie relacje: 8) wiarę, gdy przejawiająca istnienie prawda w jakimś bycie oddziała na własność prawdy przejawiającej nasze istnienie oraz H) poznanie, gdy przejawiająca istnienie prawda w jakimś bycie oddziała na nas i wywoła w naszym intelekcie możnościowym doznanie jedności quidditas. Pobudzona przez intelekt wola aktywizuje człowieka, który swymi relacjami istnieniowymi nawiązuje kontakt z oddziałującym na nas bytem. Korzystając z własności otwarcia się na nas bytu i reagując tą samą własnością transcendentalną, człowiek odnosi się do oddziałującego bytu z ufnością, czyli z wiarą, że ten oddziałujący na nas byt jest dobrem, spełniającym nadzieję uzyskania wspomagającego i chroniącego nas powiązania. To podstawowe zachowanie woli, wyznaczone ukazaniem jej przez intelekt bytu jako prawdy, polega na odnoszeniu się do każdego bytu w jego prawdzie jako do dobra dla nas, nazywane jest sumieniem. Sumienie skłania nas, byśmy kierowali się do dobra, a tym samym unikali zła. Pierwszym więc skutkiem powrotu człowieka przez relacje istnieniowe do oddziałującego na nas bytu, powrotu w poziomie jeszcze nieuświadomionych sobie, lecz realnych naszych relacji z bytem w jego własności prawdy, jest doznanie bytu jako dobra. A dobro wyznacza chroniące byt działania, którymi zajmuje się etyka. Etyka swymi pryncypiami pozwala trafnie wybrać działania, gdy chcemy, aby trwały relacje istnieniowe. Aby wybierać, trzeba posłużyć się intelektem. Z tego względu mądrość staje się pierwszym pryncypium wyboru działań, rozważanych w etyce. Kolejnym pryncypium jest kontemplacja. Obydwa te pryncypia wyznacza wcześniejsza więź intelektu z wolą na poziomie mowy serca, stanowiąca sumienie.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2019, 8; 23-29
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ Étienne’a Gilsona na filozofię w Polsce
    The Influence of Étienne Gilson on Philosophy in Poland
    Autorzy:
    Gogacz, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075829.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Étienne Gilson
    Tomasz z Akwinu
    tomizm
    Stefan Swieżawski
    Mieczysław A. Krąpiec
    Thomas Aquinas
    Thomism
    Opis:
    After the Second World War, Stefan Swieżawski gave his lectures on the history of medieval philosophy and metaphysics at the Catholic University of Lublin. The lectures were based on the approaches and methodologies of Etienne Gilson. In this way, Gilson’s thought came in Polish culture. The influence of Gilson’s thought on Polish philosophers had three tangible effects. First of all, positive knowledge about the Middle Ages as such and in particular the medieval philosophy was more able to penetrate the insightful minds. Secondly, a completely new, different from Aristotelian definition of metaphysics was adopted. The definition was developed by Gilson who based on the texts of Thomas Aquinas. Finally, thirdly, Gilson’s theory of history was creatively developed in Poland philosophy, as a study of the philosophical problems that ancients authors took and which have been elaborated in ancient texts. Pedagogical activity of Swieżawski and Mieczysław A. Krąpiec, who in the creative way took over Gilson’s thought, caused that existential Thomism has become one of the most known philosophical trends in Poland. At the end of the Stalinist night in Poland, Swieżawski manager to send to Gilson a series of philosophical works done at the Catholic University in Lublin; the texts concerned the history of medieval philosophy and metaphysics. In a response, Gilson encouraged him to step up his efforts to initiate research on the history of Polish medieval philosophy and philosophy of the fifteenth century in Europe. With time, a number of translations of Gilson’s books appeared in Poland. Until today they influence their readers. Today, in 21st century, Gilsonian works are used by the next - after the Swieżawski’s and Krąpiec’s students - Polish generation of Thomists.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 119-128
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metafizyka św. Tomasza (specyfika głównych zagadnień)
    Metaphysics of Saint Thomas (the specificity of the main problems)
    Autorzy:
    Gogacz, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452441.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Opis:
    The article is the compilation of various theses of consequent Thomism which are distinguished by Mieczysław Gogacz. The author starts with differentiating orders of being and cognition and thus metaphysics and epistemology. Then, by referring to Aristotelian difference between potential and active intellects he begins with analysis of cognition. He claims that potential intellect is the end of intellectual cognition and active intellect prepares intelligible contents of cognition (intelligibilia) by abstracting them from material provided by senses (sensibilia). In this way, the object of intellection becomes the object of metaphysics. The principles (archaia) of individual being are object of metaphysics. Because of reling on sensible aspect of their object, the sciences differ from metaphysics. Gogacz gets from Thomas Aquinas the structure of individual being as an existence, which is an act of being, and an essence, which is the set of potentialities in a being. The mere essence is not homogeneous, but it is proportionate an act of form and indicated by the form kind of potentiality (immaterial, immaterial and material all the same time, and only material). Autonomous being, substance is enriched with having accidents – dependent beings. Gogacz claims that set of accidents shapes in potentiality of being form under the influence of final causes. In this way, he explains the variability of accidents. Except from accidents, all beings come from effective cause of their existence – God. The author considers deeper this issue, as well as the concept of existence, problems of causality, transcendental properties and first principles. In his consideration, he devotes the separate place for concept of God as Subsisting Act of Existence (Ipsum esse subsistens) and theory of human being as a person.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2012, 1; 19-30
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Qu’est-ce que la réalité?
    Czym jest rzeczywistość?
    What is reality?
    Autorzy:
    Gogacz, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/452555.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Réalité
    monde
    nature
    être autonome
    être non-autonome
    réalité
    existence
    essence
    accident
    produit
    rzeczywistość
    świat
    przyroda
    byt
    byt samodzielny
    byt niesamodzielny
    istnienie
    istota
    przypadłość
    wytwór
    reality
    world
    being
    independent being
    dependent being
    product
    Opis:
    Rzeczywistość nie jest całością wszystkich rzeczy, nie jest kosmosem, ani światem, gdyż te określenia są tylko ogólnymi, abstrakcyjnymi pojęciami. Nie wskazują one na żaden realny, konkretny byt. Rzeczywistość ujęta filozoficznie w realistycznej filozofii tomizmu konsekwentnego to tyle, co „zespół realnie istniejących bytów samodzielnych i wiążących je relacji realnych”. Byt samodzielny, czyli to, co realnie istnieje, jest wtedy realny, gdy istnieje nie w czymś, lecz sam w sobie, jest niezależny, gdyż w sobie posiada samowystarczalne treści do istnienia i swego rozwoju. Relacje istniejące realnie są swoistymi bytami, gdyż nie są bytami samodzielnymi, a więc są wtedy realne, gdy zachodzą między realnymi bytami. Za Arystotelesem, realne, lecz niesamodzielne byty takie jak relacje, cechy i własności, nazywamy przypadłościami. Natomiast byty samodzielne określamy jako substancje. Tak rozumiana rzeczywistość uwalnia nas od popełnienia błędu uznania jakiejś cechy czy własności za pryncypium całej rzeczywistości, np. czas (miarę zmiany) i przestrzeń (rozciągłość) u Kanta, lub np. myślenie w koncepcji Heideggera. Byty samodzielne ze względu na to, że posiadają w sobie pryncypium samoorganizacji nazywamy także bytami naturalnymi. Natomiast te byty, które nie posiadają takiego pryncypium, określamy jako byty sztuczne lub wytwory, gdyż są wyprodukowane czy wymyślone ze względu na określoną funkcję. Te wytwory, w ścisłym sensie, nie powinniśmy nazywać bytami, gdyż są produktami kultury, a nie natury. Ich struktura bytowa jest skonstruowana zgodnie z wymyśloną przez nas funkcją, a nie z powodu jedności substancjalnej. Należą więc do „świata” kultury, a nie do „świata” rzeczywistości. Gdy utożsamimy ich funkcjonalną strukturę bytową ze strukturą bytów realnych, tak jak uczynili to Platon, Plotyn, Awicenna, Kant, Heidegger, Foucault, dla których pojęcia, czas, historia, rzeczywistość społeczna, walka klas nie różniły się strukturalnie od realnych bytów, wtedy zaniknie różnica między tym, co pomyślane, a tym, co istnieje realnie. Prawidłowe uwyraźnienie struktury wytworów i struktury bytów samodzielnych uwalnia nas od błędu utożsamienia tego, co pomyślane z tym, co istnieje realnie.
    Reality is not the whole of all things, is not the cosmos or the world, as those terms are only general, abstract concepts. They do not indicate any real, concreto being. Philosophically speaking, the reality in realistic philosophy of consequent Thomism is „a bundle of really existing independent beings and real relations which bind them”. Independent being, which is that, what really exists, is real, when it is not in something, but in itself, as a independent, because it possesses self-sufficient content to existence and its development. Really existing relations are a kind of beings, because they are not independent entities, so they are real when they occur between real beings. Following Aristotle, the real, but reliant beings such as relations, features and properties, are called accidents. In contrast, independent beings are defined as substances. Thus understood reality frees us from making a mistake of recognizing a feature or property as a principle of all reality, eg. time (a measure of change) and space (extension) in Kant’s account, or thinking in the account of Heidegger. As they have a principle of self-organization in themselves, real beings because are also called natural beings. While those beings which do not have such a principle, are defined as artificial products, because they are made or invented because of their specific function. These products, in the strict sense, we should not call beings, because they are products of culture, not nature. Their ontological structure is constructed in accordance with the function invented by us, not because of the substantial unity. So, they belong to the „world of culture”, and not to the „world of reality”. When we identify the functional structure with the ontological structure of real beings, as did Plato, Plotinus, Avicenna, Kant, Heidegger, Foucault, for whom the concept of time, history, social reality or the class struggle did not differ structurally from the real beings, then the difference between what is intended, and what really exists, disappears. Proper identification of the functional structure of products and substantial structure of independent beings frees us from the incorrect identifying what is conceived of with what really exists.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2016, 5; 33-44
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    L’homme en tant qu’homme et en tant que personne
    Epistemologiczna identyfikacja człowieka jako człowieka i człowieka jako osoby
    Autorzy:
    Gogacz, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2057892.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Identyfikacja
    człowiek
    osoba
    metafizyka
    teoria poznania
    idealizm
    realizm
    Identification
    homme
    personne
    métaphysique
    épistémologie
    idéalisme
    réalisme
    Opis:
    W pierwszej części artykułu odróżnia się filozofię bytu (metafizykę) od teorii poznania (epistemologii). Metafizyka stanowi zespół odpowiedzi na pytanie o istnienie i istotę bytu, epistemologia dotyczy przebiegu procesu nabywania wiedzy. Wobec tego odpowiedź na pytanie czym jest relacja poznania należy do metafizyki poznania. W ten sposób metafizyka wyprzedza epistemologię, ponieważ jej formuła zależy od rozstrzygnięć metafizycznych; jest jednak epistemologia osobą od metafizyki dyscypliną filozoficzną, nie zastępuje jej ani nie stanowi jej metodologicznego „przedłużenia” – ma odrębny przedmiot i własne metody badań. Tak rozumiana epistemologia może być uprawiana idealistycznie (realność przedmiotom poznania nadaje intelekt) i realistycznie (realność przedmiotów poznania jest skutkiem ich własnego istnienia). W realistycznie uprawiana epistemologia posługuje się analizami historycznymi i heurystycznymi. Analizy historyczne polegają na badaniu, jak w dziejach filozofii rozwiązywano dany problem, jakie napotykano trudności i jakie te rozwiązania miały filozoficzne konsekwencje. Analizy heurystyczne polegają odtworzeniu procesu nabywania wiedzy na dany temat, przy uwzględnieniu danych historycznych. W drugiej części artykułu za pomocą zaproponowanej metody heurystycznej ukazuje się dochodzenie do teorii osoby, wychodząc od analizy własności odrębności i opisującej ją zasady niesprzeczności. W ten sposób osoba jawi się jako realny byt jednostkowy, w którego istocie znajduje się intelektualność. Taka struktura powoduje samodzielność, dużą samowystarczalność, nieprzekazywalność (incommunicabilitas) i osobność tak skomponowanego bytu. Z kolei zidentyfikujemy w człowieku formę i materię, jako duszę i ciało, wtedy akcent postawiony na ciele człowieka pozwala określić go jako osoba ludzka. Inny zespół konsekwencji (w postaci relacji) wiąże się z człowiekiem ujętym jako osoba i ujętym jako człowiek. Przykładem funkcjonowania tych konsekwencji mogą być relację osobowe, które nawiązuje człowiek jako osoba z innymi osobami ludzkimi, a także z Bogiem.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2021, 10; 25-36
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gilson i filozofia
    Gilson and Philosophy
    Autorzy:
    Gogacz, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1810424.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
    Tematy:
    Étienne Gilson
    filozofia
    tomizm
    historia filozofii
    filozofia chrześcijańska
    philosophy
    Thomism
    history of philosophy
    Christian philosophy
    Opis:
    The article considers Gilson’s view on medieval philosophy, the concept of Christian philosophy, the main tendencies of Gilson’s metaphysics in the context of more important biographical data and the documented reception of his works. Gilson as a historian of philosophy is the creator of the view that the proper history of philosophy concerns the history of philosophical problems. Showing them requires that the historian of philosophy was mainly a philosopher, not only a historian and philologist. Thus, the history of schools discussed by the historian and the history of the texts that philologist discusses, does not constitute a proper history of philosophy. They are auxiliary disciplines for history philosophy. Gilson as a historian of medieval philosophy showed the diversity and richness of the themes and themes of the medieval views. He showed that medieval philosophy is a direct source of modernity and that the Middle Ages fulfilled the philosophical achievements of Greece and Rome with the theological reflection. He also claimed that medieval theology and faith caused development of philosophy towards the formation of the metaphysics of existence. As a historian of philosophy, Gilson was the author of the view that Christian philosophy is mainly about the metaphysics of existing being, because the revealed name of God prompted theologians to reflection and they worked out the theory of existence and deepened the problem of being in this way. Agreeing with Gilson that the theory of existence is unusual refinement and fulfillment in the metaphysics of being and it finds a true path to the reality of all beings including the reality of God, we should not however consider this theory as a set of conclusions resulting from the theological explanation of Christian revelation. These conclusions result from the analysis of real individual beings, which is precisely what was shown by Thomas Aquinas who made a philosophical reflection on being and views on the object of metaphysics in the history of philosophy. We can only agree that the theory of existence, applied in theology, expresses the reality of God according to the revelation. As a metaphysician, Gilson introduced the philosophy of the twentieth century metaphysics of existence and became a co-creator with Maritain existential version of Thomism. His concept of Christian philosophy and the necessity of meeting methodological requirements of postulates of positivism is imperfect in this existential version of Thomism and it evokes the need for fidelity as a consistent metaphysics of being existing, showing the reality of Self-existence. Gilson as the theoretician of cognition convincingly questioned idealism, he defended epistemological realism, formulated the theory of cognition of existence and the theory of existential claims. Finally, he mobilized many generations of philosophers to rethink the metaphysics.
    Źródło:
    Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 39-52
    2300-1976
    Pojawia się w:
    Rocznik Tomistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies