Temat: indicators; - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Evaluation of Selected Physicochemical Indicators of the Waters of Rudnickie Wielkie Lake after Reclamation
Ocena wybranych wskaźników fizyko-chemicznych wód jeziora Rudnickiego Wielkiego po rekultywacji
Autorzy:: Berleć, Krzysztof
Budzińska, Katarzyna
Michalska, Magdalena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1811727.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: reclamation
lake
physicochemical indicators
rekultywacja
jezioro
wskaźniki fizykochemiczne
Opis:: The research carried out was aimed at determining the effectiveness of reclamation of the Rudnickie Wielkie lake. Samples were taken 7-fold in 3 places during the period from October to April. In the tested water was determined by the colorimetric method PO4-3 ions, total P and N, nitrate(V), nitrite(III) and NH4 -N. Additionally, the pH and temperature. The temperature and pH of water analyzed in the course of the study were at the level characteristic for the seasons under study and did not have a significant impact on the content of the determined chemical indicators. The level of biogenic elements and their compounds, determined a few years after reclamation, is higher than the results obtained in 2001 (immediately after reclamation), which may indicate improper sewage and agricultural management in the lake's basin.
Przeprowadzone badania miały na celu określenie skuteczności rekultywacji jeziora Rudnickiego Wielkiego. Próbki pobierano 7-krotnie w 3 miejscach w okresie od października do kwietnia. W badanej wodzie oznaczono metodą kolorymetryczną PO4-3 ions, całkowitą P i N, azotan (V), azotyn (III) i NH4 -N. Dodatkowo pH i temperatura. Temperatura i pH wody analizowanej w trakcie badania były na poziomie charakterystycznym dla badanych sezonów i nie miały istotnego wpływu na zawartość określonych wskaźników chemicznych. Poziom pierwiastków biogennych i ich związków, określony kilka lat po rekultywacji, jest wyższy niż wyniki uzyskane w 2001 r. (Bezpośrednio po rekultywacji), co może wskazywać na niewłaściwe gospodarowanie ściekami i rolnictwem w dorzeczu jeziora.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2020, Tom 22, cz. 2; 984-997
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Wskaźniki oceny mobilności miejskiej w aspekcie ochrony środowiska
Urban Mobility Assessment Indicators in the Perspective of the Environment Protection
Autorzy:: Chamier-Gliszczyński, N.
Bohdal, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1813954.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: mobilność miejska
podróż
wskaźniki oceny
urban mobility
travel
assessment indicators
Opis:: Współczesne obszary miejskie, które w Europie zamieszkuje 70% ludności, przyczyniają się do osiągnięcia ponad 80% PKB Unii Europejskiej, stanowią istotny element działań ukierunkowanych na ochronę środowiska naturalnego. Ochrona środowiska w miastach to złożony problemem, w którym stronami są mieszkańcy w szerszej interpretacji użytkownicy obszarów miejskich, przedsiębiorstwa i instytucje. Wszyscy oni generują potrzeby transportowe, których zaspakajanie ma negatywny wpływ na otaczające środowisko. Podstawowym elementem, który w znacznym stopniu przyczynia się do degradacji środowiska jest transport drogowy. Odpowiada ona za 40% emisji CO2 i 70% emisji pozostałych zanieczyszczeń na obszarach miejskich. Wzmożony ruch drogowy to wzrost kongestii na miejskich drogach, która również generuje niepożądane skutki środowiskowe. W celu ograniczenia tych negatywnych konsekwencji dla środowiska na obszarach miejskich podejmowane są różnego rodzaju inicjatywy. Jedna z takich inicjatyw ukierunkowana jest kształtowanie mobilności w miastach. Zauważono, że mobilność miejska ma istotny wpływ na otaczające środowisko. Uwzględniając powyższe problemy w artykule podjęto próbę zdefiniowania wskaźników oceny mobilności miejskiej w aspekcie ochrony środowiska. Z obszernej grupy możliwy do określenia wskaźników oceny w pracy przedstawiono grupę wskaźników środowiskowych. W opracowywaniu wskaźników oceny wykorzystano doświadczenia z ewaluacji zadań wdrożonych w ramach europejskiego projektu CIVITAS. Artykuł zawiera matematyczne sformułowanie środowiskowych wskaźników oceny mobilności miejskiej.
The present-day urban areas, which are inhabited in Europe by 70 per cent of the population, and which contribute to over 80 per cent of the EU Gross Domestic Product, constitute a significant element in activities aimed at environmental protection. Environmental protection in cities is a complex issue, one which involves residents or, in a broader interpretation, the users of urban areas, enterprises and institutions. All of them generate transportation needs. The fulfilment of those needs involves a negative environmental impact. The primary element that substantially contributes to environmental degradation is road transport. This is responsible for 40 per cent of CO2 emissions and 70 per cent of the emissions of other pollutants in urban areas. Intense road traffic means increased congestion in city roads, which also generates undesirable environmental impacts. In order to limit these negative consequences to environment in urban areas, various initiatives are undertaken. One of such initiatives is aimed at the formation of mobility in cities. It was observed that urban mobility has a substantial impact on the surrounding environment. Taking the issues mentioned above, an attempt was made in the article to define urban mobility assessment indicators in the perspective of environmental protection. Out of the vast group of those assessment indicators that may be defined, a group of environmental indicators was presented in the paper. For the purpose of the development of assessment indicators, experiences were used from an evaluation of the activities implemented under the CIVITAS European project. The present article contains mathematical formulations of environmental urban mobility assessment indicators.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 670-681
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Changes in Ecological State and Quality of Rów Wyskoć Waters
Zmiany stanu ekologicznego i jakości wód Rowu Wyskoć
Autorzy:: Kozaczyk, Paweł
Staniszewski, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1811791.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: water quality
biological indicators
macrophytes
jakość wód
wskaźniki biologiczne
makrofity
Opis:: Studies were were undertaken to evaluate the direction of changes in the ecological state and trophy of Rów Wyskoć on the basis of biological indices and selected indices describing the water quality parameters. The field study needed for determination of the macrophyte indices were carried out in June and July 2017. The indices used in paper were the Macrophyte River Index (MIR) used in Poland for evaluation of ecological status and Mean Trophic Rank (MTR) used in Great Britain and other countries (Poland, Ireland) for evaluation of trophy of flowing waters. In the field studies carried out along the section of 100 m at each study site, the coverage with particular taxa of vascular plants, ferns and macroscopic algae. Only the plants that have contact with water for over 90% of their vegetation period were taken into account. Each species was assigned with a specific degree of coverage. In the sites covered with compact patches of water vegetation of areas greater than 10 m2, the phytosociological releves were taken and the macrophyte associations were identified. The sites of studies were three control sites in villages Racot (1), Wyskoć (2) and Rogaczewo (3). The trophy of flowing water was evaluated on the basis of concentrations of total phosphorus, dissolved phosphates and nitrate nitrogen, using the Chemical Index of Trophy (CIT). The catchment area of the Rów Wyskoć watercourse was determined on the basis of the Raster Map of Hydrographic Divisions in Poland (the abbreviation in Polish MPHP) in the scale 1:50000 (2010) supplied by the National Water Management Authority (KZGW). The physiographic characterization of the catchment was made on the basis of topographic maps in the scale of 1:10000 and the Digital Model of the Land (NMT) offered by Main Centre of Geodetic and Cartographic Documentation (CODGiK) The structure of the catchment area use was described on the basis of the Corine Land Cover Project realized by the General Inspectorate of Environmental Protection (GIOŚ). The physicochemical state of water was characterized on the basis of a set of data comprising 8 parameters describing water quality: dissolved oxygen (O2), BOD5, conductivity at 20°C (μS · cm-1), pH, ammonium nitrogen (N-NH4), nitrate nitrogen (N-NO3), nitrite nitrogen (N-NO2) and phosphates (PO4). The classes of surface water quality were assumed according to the Act of Law in the Journal of Laws of August 5th 2016 on the classification of the state of uniform areas of surface waters and environmental norms of quality for priority substances. On the basis of values of macrophyte indices it can be concluded that the ecological state of water at the sites in Wyskoć and Rogaczewo was good, while the water at the site Racot was of moderate ecological state. Analysis of macrophyte indices determined at selected sites of study indicated similarity of the ecological state and level of trophy in the water of Rów Wyskoć. Analysis of physicochemical data characterizing the Rów Wyskoć water in the vegetation season of 2017 showed that the water quality was below the good state.
Celem pracy było określenie kierunku zmian stanu ekologicznego oraz trofii Rowu Wyskoć. Wykorzystano również wskaźniki biologiczne oraz wyniki analiz wybranych wskaźników jakości wody. Prace terenowe niezbędne do określenia wartości wskaźników makrofitowych przeprowadzono w czerwcu i lipcu 2017 roku. Wykorzystano wskaźnik MIR (Makrofitowy Indeks Rzeczny) używany w Polsce do oceny stanu ekologicznego oraz MTR (Mean Trophic Rank) wykorzystywany w Wielkiej Brytanii i w innych krajach (Polska, Irlandia) w ocenie trofii wód płynących. Podczas prac terenowych prowadzonych na odcinku 100 metrów na każdym stanowisku, odnotowano pokrycie poszczególnych taksonów roślin naczyniowych, paprotników i glonów makroskopowych. Uwzględniono tylko rośliny mające kontakt z wodą przez ponad 90% okresu wegetacji. Każdemu gatunkowi przypisano stopień pokrycia powierzchni cieku. W miejscach, gdzie występowały zwarte płaty roślinności wodnej o powierzchni ponad 10 m2 wykonano zdjęcia fitosocjologiczne i wyznaczono zespoły roślinne tworzone przez makrofity. Wybrano trzy punkty kontrolne, które znajdowały się w miejscowościach Racot (1), Wyskoć (2) i Rogaczewo (3). Trofię wód płynących określono na podstawie stężeń fosforu ogólnego, fosforanów rozpuszczonych oraz azotu azotanowego z wykorzystaniem Chemicznego Indeksu Trofii CIT. Zlewnię Rowu Wyskoć wyznaczono na podstawie Rastrowej Mapy Podziału Hydrograficznego Polski (MPHP) w skali 1:50000 (2010) udostępnionej przez Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej (KZGW). Charakterystykę fizjograficzną zlewni określono na podstawie map topograficznych w skali 1:10000 oraz Numerycznego Modelu Terenu (NMT) udostępnionego przez Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej (CODGiK). Strukturę użytkowania zlewni określono na podstawie projektu Corine Land Cover Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ). Stan fizykochemiczny wód scharakteryzowano na podstawie zbioru danych, który obejmował 8 parametrów jakości wody: tlen rozpuszczony (O2), BZT5, przewodność w 20°C (μS · cm -1), odczyn (pH), azot amonowy (N-NH4), azot azotanowy (N-NO3), azot azotynowy (N-NO2) oraz fosforany (PO4). Klasy jakości wód powierzchniowych przyjęto zgodnie z Dziennikiem Ustaw z dnia 5 sierpnia 2016 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych. Na podstawie wskaźników makrofitowych można stwierdzić, że odcinki zlokalizowane w miejscowościach Wyskoć i Rogaczewo mieściły się w dobrym stanie ekologicznym, jedynie odcinek w Racocie wykazywał umiarkowany stan ekologiczny. Wyniki uzyskane przy wykorzystaniu metod makrofitowych wskazują na postępujące wyrównywanie się stanu ekologicznego oraz poziomu trofii pomiędzy badanymi stanowiskami. Analiza stanu fizykochemicznego wód Rowu Wyskoć w okresie wegetacyjnym 2017 roku wykazała, że wszystkie analizowane wskaźniki klasyfikowały wodę tego cieku poniżej stanu dobrego.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 1; 506-522
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Changes of the Phragmitetea Class Vegetation in the Bystra Valley, Eastern Poland
Zmiany roślinności z klasy Phragmitetea w dolinie Bystrej, wschodnia Polska
Autorzy:: Kulik, M.
Bochniak, A.
Baryła, R.
Warda, M.
Wyłupek, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1813726.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: Ellenberg indicators
rush communities
vegetation transformation
wskaźniki Ellenberga
zbiorowiska szuwarowe
przekształcenia roślinności
Opis:: The aim of the study was to analyse the vegetation changes of the Phragmitetea class in the valley of the Bystra river in Eastern Poland after a period of 41 years, identify the direction of plant communities succession, and to analysis of changes based on the average values of Ellenberg’s indicators calculated for particular reed communities. The studies were conducted in the years 1973 and 2014 in the valley of the Bystra river, on grasslands of an area of approx. 30 ha belonging to farmers from the following localities: Nałęczów (2.5 ha), Łąki (2.7 ha), Wąwolnica (4.9 ha), Mareczki (3.0 ha), Rogalów (2.3 ha), Zawada (1.6 ha), Bartłomiejowice (3.3 ha), Chmielnik (0.9 ha), Góra (1.1 ha), Szczuczki (1.4 ha), Łubki (2.4 ha) and Nowy Gaj (3.6). The Bystra river (Eastern Poland) starts in Czesławice and flows from the east to the west, emptying into the Vistula at Bochotnica. It is fed by several streams, the largest of which is the Czerka river. The mouths of these streams and the numerous springs form pools of stagnant water where rush communities of the Phragmitetea class occur. 44 phytosociological relevés were performed in 1973 and 41 in 2014 according to the Braun-Blanquet (1964) method. The floristic diversity after a period of 41 years was identified based on the phytosociological structure and mean number of species in the particular relevés of the phytocoenoses under study. Changes of the climatic (L – light, T – temperature, K – continentality) and edaphic (F – moisture, R – reaction, N – nitrogen content) conditions were assessed using ecological indicator values by Ellenberg et al. (1992). The Caricetum gracilis association (57% of the patches) was the dominant plant community from the Phragmitetea class in the valley of the Bystra river in 1973 and 2014. The other communities included Phragmitetum australis, Glycerietum maximae and Phalaridetum arundinaceae. The plant communities from the Phragmitetea class are characterised by a high resistance to anthropogenic pressure because most of the patches of the analysed associations in the Bystra valley survived in unchanged form for 41 years. Most changes in the vegetation cover of the rush communities resulted from the abandonment, which first leads to reduced floristic diversity manifested in the dominance of characteristic species and disappearance of low plants. In the second stage, secondary succession can occur, manifested in a greater abundance of shrubs and trees, which was observed after 41 years in the Bystra valley in the form of communities of the Alnion glutinosae alliance. Other changes in the plant communities occurred as a result of changes in habitat conditions (lower values of Ellenberg’s indices) and systematic utilisation, which led to the more frequent occurrence of species from the Molinio-Arrhenatheretea class.
Celem badań była ocena zmian roślinności z klasy Phragmitetea w dolinie rzeki Bystrej we wschodniej Polsce po 41 latach, kierunków sukcesji w zbiorowiskach roślinnych oraz analiza zmian na podstawie średnich wartości liczb Ellenberga obliczonych dla poszczególnych zbiorowisk szuwarowych. Badania zostały przeprowadzone w latach 1973 i 2014 w dolinie rzeki Bystrej, na trwałych użytkach zielonych o powierzchni około 30 ha, należących do rolników z następujących miejscowości: Nałęczów (2,5 ha), Łąki (2,7 ha), Wąwolnica (4,9 ha), Mareczki (3,0 ha), Rogalów (2,3 ha), Zawada (1,6 ha), Bartłomiejowice (3,3 ha), Chmielnik (0,9 ha), Góra (1,1 ha), Szczuczki (1,4 ha), Łubki (2,4 ha) i Nowy Gaj (3,6). Rzeka Bystra wypływa w Czesławicach i płynie z kierunku wschodniego na zachód, wpadając do Wisły w Bochotnicy. Zasilana jest kilkoma strumieniami, z których największy to rzeka Czerka. Ujścia tych cieków oraz liczne źródliska tworzą rozlewiska, w których występują zbiorowiska szuwarowe z klasy Phragmitetea. Metodą Braun-Blanqueta (1964) wykonano 44 zdjęcia fitosocjologiczne w 1973 roku i 41 – w 2014. Zmienność florystyczną w okresie 41 lat określono na podstawie struktury fitosocjologicznej i średniej liczby gatunków występujących w poszczególnych zdjęciach badanej fitocenozy. Zmiany warunków klimatycznych (L – światło, T – temperatura, K – kontynentalizm) i edaficznych (F – wilgotność, R – kwasowość, N – zawartość azotu) oceniono posługując się ekologicznymi liczbami wskaźnikowymi Ellenberga i in. (1992). Dominującym zbiorowiskiem roślinnym z klasy Phragmitetea w dolinie rzeki Bystrej w latach 1973 i 2014 był zespół Caricetum gracilis (57% płatów). Do pozostałych zbiorowisk należały Phragmitetum australis, Glycerietum maximae i Phalaridetum arundinaceae. Zbiorowiska roślinne z klasy Phragmitetea charakteryzują się dużą odpornością na antropopresję, ponieważ większość płatów analizowanych zespołów w dolinie Bystrej przetrwało w niezmienionej formie przez 41 lat. Większość zmian szaty roślinnej zbiorowisk szuwarowych spowodowana była zaniechaniem użytkowania, które w pierwszej kolejności prowadzi do zmniejszenia różnorodności florystycznej, przejawiającej się dominacją gatunku charakterystycznego i ustępowaniem niskich roślin. W kolejnym etapie może nastąpić sukcesja wtórna, której wyrazem jest większy udział krzewów i drzew, co zaobserwowano po 41 latach w dolinie Bystrej w postaci zbiorowisk związku Alnion glutinosae. Pozostałe przekształcenia zbiorowisk roślinnych nastąpiły w wyniku zmian warunków siedliskowych (zmniejszenie wartości wskaźników Ellenberga) oraz systematycznego użytkowania, co wpłynęło na częstsze występowanie gatunków z klasy Molinio-Arrhenatheretea.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 2; 1049-1065
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Possibilities of Fulfillment and Consequences of Introducing the Carbon Intensity Indicator in International Shipping
Autorzy:: Herdzik, Jerzy
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/27315759.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: IMO regulations
ship operation
climate targets
energy efficiency indicators
environment protection
greenhouse gases
Opis:: Maritime transport contributes to stimulating the development of civilisation. According to the European Environment Agency, around 1/4 of the total CO2 emissions in the EU in 2019 came from the transport sector, of which 71.7% were from road transport. The share of CO2 emissions from maritime transport is estimated to be about 3% of the world's. In terms of energy demand for moving a specific load over a specific distance, it is currently the cheapest form of transport. The International Maritime Organization's activities aim to reduce the environmental impact of this form of transport. The article discusses the expected effects of the regulations introduced until 2023. Regulations have a significant impact on the increase in transport costs. There may be far-reaching changes in the shipping market that have an indirect (rather unintended) effect due to the introduced regulations. "Side effects" can be very severe, especially for shipowners with a small number of ships. The article attempts to draw attention to such threats.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2023, 25; 250--255
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Zastosowanie metod wskaźnikowych do oceny jakości gleby na terenach poszukiwania i eksploatacji gazu z niekonwencjonalnych złóż węglowodorów
Application of Methods Indicator to Evaluation of Soil Quality in the Areas of Exploration and Exploitation of Gas from Unconventional Gas Deposits
Autorzy:: Kukulska-Zając, E.
Holewa-Rataj, J.
Król, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1813769.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: metoda wskaźnikowa
jakość gleby
niekonwencjonalne złoża węglowodorów
indicators method
soil quality
unconventional hydrocarbons deposits
Opis:: W artykule przedstawiono możliwość wykorzystania szybkich polowych metod wskaźnikowych do wstępnej oceny jakości gleby na terenach prowadzenia prac poszukiwawczych i eksploatacyjnych węglowodorów pochodzących ze złóż niekonwencjonalnych, w tym węglowodorów ze złóż typu shale gas. Jako metody wskaźnikowe służące do wstępnej oceny jakości gleby przetestowane zostały takie metody jak pomiar pH, przewodność elektryczna właściwa, pomiar zawartości jonów chlorkowych metodą Mohra oraz pomiar zawartości węglowodorów metodą spektrofotometryczną. Metody te zostały dobrane w taki sposób, aby stanowiły dobry wskaźnik typowych zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych gleby, które mogą wynikać z prowadzenia prac poszukiwawczych i eksploatacyjnych niekonwencjonalnych złóż węglowodorów. Metody te, mimo iż znane od dawna i w znacznej mierze znormalizowane zostały poddane procesowi optymalizacji w stosunku do metod pierwotnych. Proces optymalizacji miał przyczynić się do zwiększenia możliwości zastosowania poszczególnych metod w warunkach terenowych oraz skrócenia czasu ich realizacji. Z tego względu wśród optymalizowanych parametrów znalazły się takie parametry jak sposób i czas ekstrakcji analitów oraz konieczność suszenia próbki. Po zakończeniu procesu optymalizacji, każda z metod wskaźnikowych została poddana procesowi walidacji w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia oceny czy proponowana metoda może zostać wdrożona do prowadzenia badań w warunkach terenowych. Walidacji poddano takie parametry jak poprawność, zakres pomiarowy, precyzja, selektywność oraz elastyczność metody, a w przypadku metody wskaźnikowego oznaczania zawartości węglowodorów metodą spektrofotometryczną również liniowość metody. Otrzymanie zadawalających rezultatów walidacji poszczególnych metod wskaźnikowych pozwoliło na uzyskanie pewności, że wybrane metody mogą być stosowane do wstępnej oceny jakości gleby na terenach prowadzenia prac poszukiwawczych i eksploatacyjnych węglowodorów pochodzących ze złóż niekonwencjonalnych. Pełne wdrożenie do stosowania w warunkach terenowych metod wskaźnikowych wymagało, oprócz przeprowadzenia procesów optymalizacji i walidacji, wytypowania wartości granicznych, których przekroczenie wskazywać będzie na występowanie na danym obszarze zanieczyszczenia środowiska. Wartości graniczne dla każdej z czterech przetestowanych metod wskaźnikowych określono na podstawie informacji uzyskanych w procesie walidacji, danych literaturowych dotyczących zmienności poszczególnych parametrów gleby, dopuszczalnych zawartości poszczególnych substancji określonych prawem oraz maksymalnych zawartości, które nie powodują negatywnego wpływu na funkcjonowanie ekosystemu. Przekroczenie określonych wartości granicznych nie tylko wskazuje na możliwość występowania zanieczyszczenia gleby na danym terenie, ale stanowi również wskazówkę, że badania jakości gleby prowadzone na danym terenie powinny zostać uzupełnione o szczegółowe badania laboratoryjne. W związku z tym dla każdej z czterech metod wskaźnikowych wytypowano uzupełniające badania laboratoryjne, które powinny zostać wykonane po przekroczeniu ustalonych wartości granicznych dla poszczególnych metod wskaźnikowych. Badania laboratoryjne mają na celu potwierdzenie występowania zanieczyszczenia oraz dokładne określenie jego charakteru. Opracowane metody wskaźnikowe wraz ze zdefiniowanymi wartościami granicznymi oraz zakresem uzupełniających badań laboratoryjnych stanowią wystarczające narzędzie do szybkiej oceny stanu środowiska glebowego na terenach prowadzenia prac poszukiwawczych i eksploatacyjnych węglowodorów pochodzących ze złóż niekonwencjonalnych.
The paper presents the possibility of using quick field indexing methods for initial soil quality assessment in the areas of exploration and exploitation of hydrocarbon origin from unconventional fields, including hydrocarbon from shale gas fields. As methods for the initial assessment of soil quality, methods such as pH measurement, conductivity, chloride ion measurement by Mohr method and measurement of hydrocarbon content by spectrophotometry were tested. These methods was selected to provide a good indicator of typical organic and inorganic soil contamination that may result from exploration and exploitation of unconventional hydrocarbon deposits. These methods, although known for a long time and to a large extent, were subjected to an optimization process with respect to primary methods. The optimization process was supposed to help increase the applicability of particular methods in field conditions and to shorten the time needed to implement them. For this reason, parameters such as the method and time of extraction of analytes and the necessity of drying the sample were included among the optimized parameters. At the end of the optimization process, each indicator method was subjected to a validation process to the extent necessary to evaluate whether the proposed method could be implemented in field trials. Validation parameters such as correctness, measuring range, precision, selectivity and elasticity of the method were validated and the linearity of the method was used in the case of the hydrocarbon indicator for the determination of hydrocarbon content by spectrophotometric method. Obtaining satisfactory results of validation of individual indicator methods made it possible to assure that the selected methods can be used for preliminary assessment of soil quality in exploration and exploitation areas of unconventional hydrocarbons. Full implementation for field application of indicator methods required, in addition to the optimization and validation processes, the designation of limit values which would indicate the presence of environmental polution in the area. The limit values for each of the four tested indicator methods are based on the information obtained from the validation process, the literature data on the variability of the individual soil parameters, the permitted content of the individual substances and the maximum content that does not adversely affect the functioning of the ecosystem. Exceeding certain limits not only indicate the potential for soil contamination in a given area, but also serve as an indication that soil quality tests conducted in a given area should be supplemented by detailed laboratory tests. Consequently, for each of the four indicator methods, supplementary laboratory tests were selected which should be performed after exceeding the established limit values for the different indicator methods. Laboratory tests are designed to confirm the presence of contamination and to accurately determine its nature. The developed indicator methods along with defined limit values and the scope of complementary laboratory tests provide a sufficient tool for rapid assessment of the state of the soil environment in the exploration and exploitation areas of unconventional hydrocarbons.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 2; 1656-1675
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: The Effect of Hard Coal Mine Drainage Water on the Quality of Surface and Ground Waters
Wpływ wód z odwodnienia kopalni węgla kamiennego na jakość wód powierzchniowych i gruntowych
Autorzy:: Ciosmak, M.
Grzywna, A.
Bochniak, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1813844.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: chemical indicators
water inflows
Lublin Coal Mine
wskaźniki chemiczne
dopływ wody
Lubelskie Zagłębie Węglowe
Opis:: The effect of mining waters on the physical and chemical properties of surface and ground waters was evaluated in 2014 and 2015 within the Lublin Coal Basin. Samples of water for physicochemical analyses were taken twice a year. Water was sampled from piezometers, wells, drainage ditches and from the river Świnka. The following parameters were analyzed: pH, conductivity, dissolved substances, general hardness, calcium, magnesium, sodium, nitrates, sulphates and chlorides. The examined indicators were subjected to Friedman’s nonparametric univariate analysis (ANOVA) for measurements repeated using the Statistica software. The tests and analysis of water and sewage management make it possible to evaluate the physicochemical parameters of waters within the mining area in the Lublin Coal Basin. The best measure of the intensity of parameter changes can be the response of the surface water environment to contact with mining waters. Underground waters featured low values of chemical indicators. Drinking water drawn from wells in all cases was classified as quality class I. Ground waters sampled from piezometers were most often classified as quality class II. The value of maximum conductivity did not exceed 2500 μS·cm-1, while that of dissolved substances, 1500 mg·dm-3. Only with regard to the content of calcium and chlorides were some cases of water quality class III recorded. The maximum value for calcium was 2500 mg Ca+·dm-3, while for chlorides this was 300 mg Cl·dm-3. Water in the river featured parameter values similar to those recorded for underground water. Therefore, it could be included in quality class II (the limit value for conductivity is 2000 μS·cm-1, for dissolved substances 1000 mg·dm-3). The situation was different for water sampled from ditches. Here, water quality indicators were even three times higher than in the river. In this case the limit values for quality class II were exceeded. Such limit values are not determined for other classes. Can observe changes in the examined parameters describing the quality of river Świnka waters, it must be stressed that the significant increase in mining activity had no effect whatsoever on its water quality. The increase in chemical concentrations in mine waters drained to the river are not that high so as to cause irreversible changes in this ecosystem. This is proved by a fast return of water quality in the river to the pre-drainage condition. Comparing their current state to the beginning of mining activity, the majority of mine water indicators show stability. The observed single increases in concentrations do not remain fixed. Waters taken from the piezometers, the well and the river were classified as second water quality, while the waters from the land improvement ditches did not meet these criteria. The highest quality was observed for groundwater which is often classified as Type I water quality. This means that the aquifers provide good insulation and are not affected by the Bogdanka mine's activity.
Ocenę wpływu wód kopalnianych na właściwości fizyczne i chemiczne wód powierzchniowych i gruntowych prowadzono w 2014 i 2015 roku na terenie Lubelskiego Zagłębia Węglowego. Pobierano 2 razy co roku próbki wody do analiz właściwości fizykochemicznych. Próbki wody pobierano z piezometrów, studni, rowów melioracyjnych oraz rzeki Świnki. Analizie poddano następujące parametry: pH, przewodność, substancje rozpuszczone, twardość ogólna, wapń, magnes, sód, azotany, siarczany i chlorki. Badane wskaźniki poddano nieparametrycznej analizie Friedmana (ANOVA) dla powtarzanych pomiarów przy użyciu oprogramowania Statistica. Przeprowadzane badania oraz analiza gospodarki wodno-ściekowej, pozwalają na ocenę parametrów fizykochemicznych wód w obszarze prowadzonej eksploatacji w Lubelskim Zagłębiu Węglowym. Najlepszą oceną intensywności zmian parametrów może być to, w jaki sposób środowisko wód powierzchniowych, odpowiada na kontakt z wodami kopalnianymi. Wody podziemne charakteryzowały się niskimi wartościami wskaźników chemicznych. Wody pitne ze studni we wszystkich przypadkach zaliczane były do I klasy jakości. Wody gruntowe z piezometrów były najczęściej zaliczane do II klasy jakości. Maksymalne wartości przewodności nie przekraczały 2500 μS·cm-1, zaś substancji rozpuszczonych 1500 mg·dm-3. Jedynie w przypadku wapnia i chlorków zdarzały się przypadki zaliczenia wody do III klasy jakości. Maksymalne wartości wapnia wynosiły 2500 mg Ca+··dm-3, zaś chlorków 300 mg Cl·dm-3. Woda w rzece charakteryzowała się wartościami parametrów zbliżonymi do wody podziemnej. Pozwalało to zaliczyć ją do II klasy jakości (wartość graniczna przewodności wynosi 2000 μS·cm-1·, zaś substancji rozpuszczonych 1000 mg·dm-3. Odmiennie sytuacja wyglądała w przypadku wody z rowów. Wartości wskaźników jakości wody były tu nawet trzykrotnie wyższe niż w rzece. W tym przypadku zostały przekroczone wartości graniczne dla II klasy jakości, a dla pozostałych klas ich się nie wyznacza. Dają się zaobserwować zmiany w analizowanych głównych parametrach jakościowych wód rzeki Świnki, jednak znaczne zwiększenie intensywności wydobycia nie wpłynęło na jakość. Podwyższone stężenia składników wód kopalnianych, jakie spływają do rzeki, nie są jednak o tak dużych wartościach, aby doszło do nieodwracalnych zmian w tym ekosystemie. Świadczy o tym szybki powrót jakości wód w tej rzece do stanu sprzed miejsca zrzutu. Większość parametrów wód kopalnianych, porównywanych od początku istnienia kopalni ze stanem obecnym, wykazuje stabilność. Obserwowane pojedyncze wzrosty stężeń nie ulegają utrwaleniu. Wodę pochodzącą z piezometrów, studni i rzeki zakwalifikowano do drugiej klasy jakości, zaś woda z rowów nie spełnia tych parametrów. Najwyższą jakości charakteryzują się wody gruntowe zaliczane najczęściej do pierwszej klasy czystości. To wskazuje na dobrą izolację warstw wodonośnych i brak wpływu na nie działalności kopalni.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 411-422
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Abundance and structure of ciliated protozoa community at the particular devives of “Hajdów” WWTP
Liczebność i struktura zbiorowisk orzęsków w urządzeniach oczyszczalni ścieków ”Hajdów”
Autorzy:: Babko, R
Łagód, G
Jaromin-Gleń, K M
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1819410.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: activated sludge
plants
sewage
bioindication
performance
indicators
microfauna
quality
oczyszczalnia ścieków Hajdów
zbiorowisko orzęsków
refrakcja
Opis:: Thereby, in the conditions of steady functioning treatment plant the protozoa community trends towards preservation of quite stable structure. The overall number of ciliated protozoa at the beginning of purification process varied from 8 000 to 20 000 individuals per milliliter, while at the end of the process ciliate quantity maximally reached 48 000 individuals per milliliter. From the start to finish of purification process the number of protozoa in WWTP increased by 80% at an average. About ¼ to 1/3 of ciliate assemblage was represented by euconstant species. During the movement of activated sludge through the chambers of bioreactor, the trend towards increase of detected species number was observed. The maximal expected number of species - 25 was realized in the last chamber of bioreactor by the protozoa quantity of 250 individuals per 25 microliters and in recycled sludge by the quantity of 350-400 individuals per 25 microliters.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2012, Tom 14; 56-68
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Analysis of the Ecological Status of Surface Waters in the Region of the Lublin Conurbation
Analiza stanu ekologicznego wód powierzchniowych w rejonie aglomeracji lubelskiej
Autorzy:: Grzywna, A.
Sender, J.
Bronowicka-Mielniczuk, U.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1813832.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: region of Lublin
water
ecological status
quality indicators
rejon Lublina
woda
stan ekologiczny
wskaźniki jakości
Opis:: The paper presents the results of surveys into the ecological status of rivers in the region of Lublin. Biological and chemical elements were analysed between 2012-2014. Analyses were carried out at the following 8 checkpoints on the rivers. The following chemical and biological indicators were determined in water samples. The obtained results were processed by statistical methods including determining the differentiation of water quality indicators as regards the checkpoint (measuring site) and the year of measurement. To this end, methods of descriptive statistics were used, including box-plots. The data was analysed using Statistica software. The analysed river waters were characterised by very low content of ammonia nitrogen below 0.4 mg N-NH4/l, total nitrogen below 5 mg N·dm-3 and conductivity below 600 uS/cm. These values are characteristic of class I water purity. The content of Kjeldahl nitrogen within the range of 1-2 mg N·dm-3, phosphates within the range 0.2-0.4 mg PO4dm-3, nitrate nitrogen 2-5 mg N-NO3·dm-3 and phosphorus 0.2-0.4 mg P·dm-3 makes the analysed waters eligible for purity class II. Sometimes the content of phosphates in the region of Lublin exceeds the limit value for class II – 0.4 mg PO4·dm-3. BOD5 in lake Zalew Zemborzycki continuously exceeded the limit value for class II – 6 mg O2·dm-3. The results were considerably worse for biological indicators. For MIR the index was 37-41, which made the waters eligible for purity class II. At some checkpoints located within the limits of Lublin city the value of the index lower than 37 made the water eligible for purity class III. For IO the index most often ranged from 0.3 to 0.4, which corresponds to class III water purity. A decrease in the index below 0.3 in Ciemięga and Czechówka rivers made the water eligible for purity class IV. The main reason for the poor ecological status of water was a high content of phosphates and a low diatom index. The largest variability in the value of the index was characteristic of the analysed watercourses for nitrate nitrogen and ammonia nitrogen and oxygen level. The watercourses are not very wide (1-3 m) and not very deep (0.2-1.0 m), they have a low flow and their beds are modified (profiled bed, concrete slabs). Watercourses located outside the city are characterised by moderate ecological potential (quality class III), whereas watercourses in Lublin are characterised by insufficient ecological potential (quality class IV). Anova analysis showed a significant variability in values between checkpoints, which is not applicable to MIR only. In most cases, no significant variability in the values of indicators was recorded between years at respective checkpoints, which is not applicable to phosphates and total phosphorus.
W pracy przedstawiono wyniki prowadzonych badań stanu ekologicznego rzek w rejonie Lublina. Analizie poddano elementy biologiczne i chemiczne za lata 2012-14. Do analizy wytypowano 8 punktów kontrolnych na rzekach. W próbkach wody oznaczano wskaźniki chemiczne oraz elementy biologiczne. Na podstawie uzyskanych wyników badań przeprowadzono analizy statystyczne, które obejmowały określenie zróżnicowania wskaźników jakości wody ze względu na stanowisko oraz rok pomiarów. Wykorzystano w tym celu metody statystyki opisowej z wizualizacją w postaci wykresów pudełkowych. Analiza danych przeprowadzona została w programie Statisica. Badane wody rzeczne charakteryzowały się bardzo niską zawartością azotu amonowego poniżej 0,4 mg N-NH4/l, azotu ogólnego poniżej 5 mg N·dm-3 oraz przewodnością poniżej 600 uS/cm. Są to wartości charakterystyczne dla I klasy czystości wody. Zawartość azotu Kjeldahla w zakresie 1-2 mg N·dm-3, fosforanów w zakresie 0,2-0,4 mg PO4·dm-3, azotu azotanowego 2-5 mg N-NO3·dm-3 i fosforu 0,2-0,4 mg P·dm-3 klasyfikuje badane wody do II klasy czystości. W rejonie miasta Lublin niekiedy zawartość fosforanów przekracza wartość graniczną dla II klasy. W przypadku wielkości BZT5 w Zalewie Zemborzyckim stale była przekroczona wartość graniczna dla II klasy. Znacznie gorsze wyniki otrzymano w przypadku wskaźników biologicznych. W przypadku MIR wartość indeksu wynosiła 37-41, co pozwalało na zaliczenie wód do II klasy czystości. W niektórych punktach położonych w granicach Lublina wartość indeksu wynosząca poniżej 37 powodowała zaliczenie wody do III klasy czystości. W przypadku IO wartość indeksu mieściła się najczęściej w zakresie 0,3-0,4 co odpowiada III klasie czystości wody. Spadek tego indeksu poniżej wartości 0,3 w rzekach Ciemięga i Czechówka powodował zaliczenie wody do IV klasy czystości. Główną przyczyną złego stanu ekologicznego wody była wysoka zawartość fosforanów oraz niski indeks okrzemkowy. Największą zmiennością wartości wskaźnika charakteryzowały się badane cieki w przypadku azotu azotanowego i amonowego oraz natlenienia. Cieki charakteryzuje niewielka szerokość (1-3 m) oraz głębokość (0,2-1,0 m), mały przepływ wody, jak również modyfikacje koryta (koryto profilowane, płyty betonowe). Cieki zlokalizowane poza miastem charakteryzują się umiarkowanym potencjałem ekologicznym (III klasa jakości), zaś cieki na terenie Lublina charakteryzują się niedostatecznym potencjałem ekologicznym (IV klasa jakości). Analiza Anova wykazała istotną zmienność wartości wskaźników między badanymi stanowiskami, co nie dotyczy tylko MIR. W większości przypadków nie stwierdzono istotnej zmienności wartości wskaźników między latami w poszczególnych stanowiskach, co nie dotyczy fosforanów i fosforu ogólnego.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 439-450
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Vegetation and Birds Species Changes in Meadow Habitats in Polesie National Park, Eastern Poland
Zmiany szaty roślinnej i gatunków ptaków w siedliskach łąkowych w Poleskim Parku Narodowym, wschodnia Polska
Autorzy:: Kulik, M.
Baryła, R.
Urban, D.
Grzywaczewski, G.
Bochniak, A.
Różycki, A.
Tokarz, E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1813895.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: bird species
Ellenberg indicators
meadow
vegetation changes
gatunki ptaków
wskaźniki Ellenberga
łąka
zmiany szaty roślinnej
Opis:: The aim of the study was to estimate the vegetation and bird species and compare it with the data collected 17 years ago, analyse the changes in plant communities and bird species depending on grassland management and habitat as well as analyse the climate and habitat changes based on Ellenberg’s indicators. Studies were carried out in 1996 and 2013 on Zienki Meadows in Polesie National Park, Eastern Poland. The meadow complex discussed (51˚27-29’ N; 23˚6-9’ E), covering approx. 650 ha, has natural borders: in the north, it adjoins a natural mineral soil elevation, the so-called Włodawa Ridge; a forest complex in the west; a peat bog with Lake Moszne in the south; and a watershed on mineral soils in the east. The plant communities were classified using the Braun-Blanquet method. Investigations concerning birds were conducted in the breeding period from mid-April to mid-July in the same periods as the vegetation cover. The study area is characterized by the great diversity of habitats and plant communities. The most stable were tall oat-grass meadows, which are one of the habitat types protected within the framework of the Nature 2000 network (6510). That fresh meadows were characterized by the greatest floristic diversity, but Ellenberg’s indicators showed a significant reduction of soil acidity and trophism of that habitat during 17 years. These changes could have been caused by extensification of meadow use (reduction or lack of mineral fertilisation). The biggest changes in Alopecurus and Poa pratensis-Festuca rubra meadows were observed. Most of them were transformed into meadows with the predominance of Deschampsia caespitosa. The appearance of large areas of such humid meadows was probably one of the reasons for the withdrawal of two endangered bird species in Europe: the black-tailed godwit Limosa limosa and the common redshank Tringa tetanus. The most significant factors differentiating the data set were soil humidity and trophism. On the other hand, a mosaic character of different habitats, diversity of plant communities and extensive utilisation ensured the stable number of bird species in both study periods. The active protection of wet habitats conducted by the Polesie National Park in recent years led even to the appearance of the greater spotted eagle Clanga clanga, a species that is vulnerable to extinction in Europe. Moreover, isolated low shrubs that appeared in these meadows and shrubs growing along drainage ditches became a favourable habitat for the common grasshopper warbler Locustella naevia which had not occurred in this area before.
Celem badań była ocena szaty roślinnej i gatunków ptaków oraz porównanie wyników z danymi zebranymi 17 lat wcześniej, analiza zmian zbiorowisk roślinnych i gatunków ptaków w zależności od siedliska i gospodarki na użytkach zielonych, a także analiza zmian klimatycznych i siedliskowych na podstawie obliczonych ekologicznych liczb wskaźnikowych Ellenberga. Badania zostały przeprowadzone w latach 1996 i 2013 na Łąkach Zienkowskich w Poleskim Parku Narodowym, we wschodniej Polsce. Analizowany kompleks łąkowy (51˚27-29 'N; 23˚6-9' E), obejmuje powierzchnię ok. 650 ha i oddzielony jest naturalnymi granicami: od północy przylega on do naturalnego wyniesienia mineralnego, tzw. Garbu Włodawskiego, od zachodu otacza go kompleks leśny, od południa torfowisko z Jeziorem Moszne, a od wschodu mineralne wyniesienie wododziałowe. Zbiorowiska roślinne zostały zaklasyfikowane według metody Braun-Blanqueta. Badania dotyczące ptaków prowadzono w okresie lęgowym od połowy kwietnia do połowy lipca w okresach analogicznych do badań szaty roślinnej. Obszar badań charakteryzował się dużą różnorodnością siedlisk i zbiorowisk roślinnych. Największą stabilnością odznaczały się łąki rajgrasowe, które należą do jednego z typów cennych siedlisk przyrodniczych chronionych w ramach sieci Natura 2000 (6510). Te łąki świeże charakteryzowały się największą różnorodnością florystyczną, ale wskaźniki Ellenberga pokazały istotne zmniejszenie kwasowości gleby i trofizmu tych siedlisk w ciągu 17 lat. Zmiany te mogły być spowodowane ekstensywnym użytkowaniem łąk (zmniejszenie lub brak nawożenia mineralnego). Z kolei największe zmiany zaobserwowano na łąkach z Alopecurus pratensis i Poa pratensis-Festuca rubra. Większość z nich przekształciła się w łąki z dominacją Deschampsia caespitosa. Pojawienie się dużych powierzchni łąk bardziej wilgotnych mogło być prawdopodobnie jedną z przyczyn wycofania się dwóch zagrożonych wyginięciem w Europie ptaków: rycyka Limosa limosa i krwawodzioba Tringa tetanus. Wilgotność gleby i trofizm były bowiem czynnikami, które w największym stopniu wpływały na uzyskane dane. Z drugiej strony mozaikowaty charakter różnych siedlisk, zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych i ekstensywne użytkowanie wpływało na stabilną liczbę gatunków ptaków w obydwu okresach badawczych. Czynna ochrona siedlisk podmokłych, która jest prowadzona w ostatnich latach przez Poleski Park Narodowy, przyczyniła się do pojawienia się orlika grubodziobego Clanga clanga, ptaka, który jest zagrożony wyginięciem w Europie. Ponadto pojedyncze, niskie krzewy, pojawiające się na tych łąkach oraz krzewy, rosnące wzdłuż rowów melioracyjnych stały się korzystnym siedliskiem dla świerszczaka Locustella naevia, ptaka, który wcześniej nie występował na tym terenie.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 211-229
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Stymulowanie personelu na podstawie zrównoważonego systemu wskaźników (BSC)
Staff encouragement based on the balanced scorecard
Autorzy:: Ivanov, A.
Szkarowski, A.
Nikolaeva, V.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1819670.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: zrównoważony system wskaźników
dobór personelu
kierunki rozwoju firmy
balanced system of indicators
personnel selection
business trends
Opis:: Przejście od intuitywnych i sytuacyjnych metod zarządzania do managementu naukowego jest jednym z warunków wyprowadzania przedsiębiorstw z sytuacji kryzysowych. Jak wynika z doświadczenia światowego, efektywną metodą stworzenia, wdrożenia i kontroli przedsiębiorczości jest system Balanced Scorecard (BSC) - Zrównoważony System Wskaźników rozwoju firmy. Celem niniejszej publikacji jest rozpatrzenie istoty i znaczenia tego systemu w strategicznym zarządzaniu przedsiębiorstwem oraz analiza zalet nowego podejścia, jako narzędzia w stymulowaniu pracy personelu. Należy zauważyć, że w specjalistycznej terminologii krajowej często używana jest nieprawidłowa definicja "Zrównoważona Karta Wyników". Stosowanie terminu "wynik" zamiast "wskaźnik" jest według autorów nie do przyjęcia, ponieważ wynik oznacza końcowy rezultat działalności, natomiast stosowanie BSC oznacza strategię zarządzania w celu osiągnięcia przyszłych wyników. Również bezpośrednie tłumaczenie słowa "Card" w oderwaniu od "Scorecard" jest typowym błędem, ponieważ w obróbce danych całe to słowo tłumaczy się, jako "System Wskaźników". Aby uniknąć niepotrzebnych rozbieżności w terminologii autorzy zostają przy definicji "Zrównoważony System Wskaźników", stosując przy tym angielski skrót BSC.
An effective method of creation, adaptation and control of entrepreneur-ship is the Balanced Scorecard (BSC) of a company development. The (BSC) is semi-standard structured report supported by proven design methods and automation tools. It can be used by managers to keep track of the execution of activities by staff within -their control and monitor the consequences arising from these actions. It is perhaps the best known of several such frameworks, and was widely adopted in the world. The concept of the BSC is based on forming a company development strategy and its subsequent realization with consideration of the current results of the key directions of the company's activities. In practice, it is a strategic performance management tool and mechanism of consistent understanding by the personnel of the strategic goals of the company and of the controls of their achievement through the so called Key Performance Indicator (KPI). Those indicators are the measure of the goals' achievability and, also, the characteristics of the business processes and of the work of each individual employee. The core characteristic of the BSC and its derivatives is the presentation of a mixture of financial and non-financial measures each compared to a 'target' value within a single concise report. The report is not meant to be a replacement for traditional financial or operational reports, rather a succinct summary that captures the information most relevant to those reading it. It is the methods by which this 'most relevant' information is determined (i.e. the design processes used to select the content) that most differentiates the various versions of the tool in circulation. This ideology has been known for a long time and an opinion is widespread that there is no need of developing any new strategies of management. It is enough to study the existing models of strategy that are widely known and described in literature (Table 1). By using those strategies, one is able to create their own that is the most appropriate for the particular conditions of activity. The BSI system has four projections, each of which is associated with the key questions of functioning of the company. The answers to those questions are the objectives, the achievement of which will be the evidence of progress on the way to realization of the whole strategy of development (Table 2). Mutual dependencies must be established between those projections as well as the order of realization of the key directions of the company's activity. An example of the objective development scheme for particular projections is depicted in Drawing 1. Certain methods and tricks have been developed within the BSI for the purpose of effective solution of those questions. First of all, the BSI methodology has convenient and graphic tool -the Strategic Map. This Map describes the cause-effect relations between the strategic goals according to the key development prospects: finances, clients, business processes and personnel (Table 3). The other important tool of the BSI is the Strategic Topic. It is the consolidated group of identical goals and indicators of the activity effectiveness. Such combination of indicators allows making the strategy more understandable and accessible.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2010, Tom 12; 219-234
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: The Influence of Selected Factors on PV Systems Environmental Indicators
Wpływ wybranych czynników na wskaźniki oddziaływania na środowisko instalacji fotowoltaicznych
Autorzy:: Żelazna, A.
Zdyb, A.
Pawłowski, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1817988.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: photovoltaic systems
environmental indicators
life cycle assessment (LCA)
ecoindicator
GHG
instalacje fotowoltaiczne
wskaźniki środowiskowe
Ocena Cyklu Życia
ekowskaźnik
gazy cieplarniane
Opis:: Rosnąca świadomość zagrożeń dla środowiska naturalnego i klimatu powodowanych przez działalność człowieka stała się motorem zmian w sposobie eksploatacji zasobów naturalnych. Wiele porozumień międzynarodowych, począwszy od Deklaracji podsumowującej konferencję Narodów Zjednoczonych z 1972 roku, a skończywszy na Porozumieniu Paryskim (2015) zostało podpisanych w celu minimalizacji negatywnego oddziaływania na środowisko, związanego w szczególności z energetyką. Jednym z podstawowych celów stawianych przed tą branżą jest spełnienie kryteriów rozwoju zrównoważonego. Instalacje fotowoltaiczne są jednym z odnawialnych źródeł energii, dotowanym z budżetu organizacji międzynarodowych oraz poszczególnych państw jako zmniejszające potencjalne oddziaływanie sektora energetycznego na środowisko. Jednakże produkcja, użytkowanie i zagospodarowanie końcowe modułów fotowoltaicznych nie są obojętne dla środowiska, istnieje więc konieczność porównania pozytywnych i negatywnych efektów powodowanych przez wymienione procesy. Bilans środowiskowy tego rodzaju instalacji może zostać oceniony za pomocą Oceny Cyklu Życia (Life Cycle Assessment). Celem pracy jest porównanie aspektów środowiskowych wybranych systemów fotowoltaicznych pracujących w różnych lokalizacjach.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 2; 722-732
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Disintegrating Influence of Sonication on the Excess Sludge Liquification and their Microbiological Indicator
Dezintegrujący wpływ sonifikacji na upłynnienie osadów nadmiernych oraz ich wskaźniki mikrobiologiczne
Autorzy:: Zawieja, Iwona
Brzeska, Kinga
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1811761.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:: excess sludge
ultrasonic field disintegration
soluble chemical oxygen demand
SCOD
methane fermentation
microbiological indicators
osady nadmierne
dezintegracja ultradźwiękowa
rozpuszczone chemiczne zapotrzebowanie na tlen
ChZT
fermentacja metanowa
wskaźniki mikrobiologiczne
Opis:: The rate of decomposition of organic matter during methane fermentation is limited by the speed of the first phase of this process, called hydrolysis, during which liquefaction process of organic compounds takes place. For the pre-treatment of sludge before methane fermentation, disintegration techniques are used, which depending on the type of energy supplied to the system, can be divided into four groups: chemical, thermal, mechanical, biological methods. An effective method of mechanical disintegration of sewage sludge is the technology associated with the use of ultrasound. The impact of ultrasonic waves distorts the state of balance in the system, leads to better spatial packing of molecules, changing the structure of sewage sludge and their physico-chemical properties. The aim of the study was to determine the disintegrating influence of sonication on the excess sludge liquification expressed as the increase in the soluble chemical oxygen demand (SCOD) value of the modified excess sludge as well as estimating of the microbiological indicators of sonicated sludge. The process of disintegration of excess sludge with the ultrasonic field was carried out with the use of a disintegrator type UD-20 with a vibration frequency of 22 kHz and a maximum output power of 180W. Microbiological analyzes performed for non-modified and disintegrated sludge concerned the number of mesophilic and psychrophilic microorganisms, Salmonella spp bacteria and Escherichia coli type bacteria, which is a pathogenic species. Periodic methane fermentation of excess sludge was carried out for 10 days, in the temperature of 37°C. As a result of subjecting the excess sludge to disintegration with an ultrasonic field, an increase in the degree of liquefaction of sludge was noted, expressed as an increase in the value of soluble chemical oxygen demand (SCOD). For the vibration amplitude of 16μm and sonication time of 300 s about 5-fold increase of SCOD values in relation to initial values was obtained. The highest degree of elimination of the studied groups of microorganisms was noted on the 10th day of the methane fermentation process of modified excess sludge.
Szybkość rozkładu substancji organicznych podczas fermentacji metanowej jest ograniczona szybkością pierwszej fazy tego procesu zwanej hydrolizą, podczas której następuje upłynnienie związków organicznych. W celu wstępnej modyfikacji osadów przed fermentacją metanową stosuje się techniki dezintegracji, które w zależności od rodzaju energii dostarczanej do układu można podzielić na cztery grupy: chemiczne, termiczne, mechaniczne, biologiczne. Skuteczną metodą mechanicznej dezintegracji osadów ściekowych jest technologia związana z zastosowaniem ultradźwięków. Oddziaływanie fal ultradźwiękowych zakłóca stan równowagi w układzie, prowadzi do lepszego przestrzennego upakowania cząsteczek, zmieniając przy tym strukturę osadów ściekowych oraz ich właściwości. Celem badań było określenie dezintegrującego wpływu sonikacji na upłynnienie osadów nadmiernych wyrażone wzrostem wartości rozpuszczonego chemicznego zapotrzebowania na tlen (ChZTrozp.), a także oszacowanie wskaźników mikrobiologicznych sonifikowanych osadów. Proces dezintegracji osadów nadmiernych polem ultradźwiękowym przeprowadzono przy użyciu dezintegratora typu UD-20 o częstotliwości drgań 22 kHz i maksymalnej mocy wyjściowej 180 W. Analizy mikrobiologiczne przeprowadzone dla osadów niemodyfikowanych i dezintegrowanych dotyczyły określenia liczebności mikroorganizmów mezofilnych i psychrofilnych, bakterii Salmonella spp i bakterii typu Escherichia coli, która jest gatunkiem patogennym. Okresową fermentację metanową osadów nadmiernych prowadzono przez 10 dób, w temperaturze 37°C. W wyniku poddania osadów nadmiernych modyfikacji za pomocą pola ultradźwiękowego odnotowano wzrost stopnia upłynnienia osadów, wyrażony wzrostem wartości rozpuszczonego chemicznego zapotrzebowania na tlen. Dla amplitudy drgań 16 μm i czasu sonikacji 300 s uzyskano około 5-krotny wzrost wartości ChZTrozp. w stosunku do wartości początkowych. Najwyższy stopień eliminacji badanych grup mikroorganizmów odnotowano w 10 dobie procesu fermentacji metanowej modyfikowanych osadów nadmiernych.
Źródło:: Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 1; 456-471
1506-218X
Pojawia się w:: Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "indicators;" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język