Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "fine" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Ocena krótkoterminowego wpływu stężeń pyłu zawieszonego na zdrowie mieszkańców Wrocławia
    Assessment of the Short-term Influence of Particulate Matter Concentrations on the Health of the Inhabitants of Wroclaw
    Autorzy:
    Sówka, I.
    Pachurka, Ł
    Przepiórka, M.
    Zwoździak, A.
    Rogula-Kozłowska, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818060.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    model AirQ
    PM25
    pył drobny
    AirQ model
    fine dust
    Opis:
    Atmospheric pollution caused by particulate matter is a major problem of urban agglomerations and big cities, both in Poland and in Europe. Almost 83% of the population living in major European cities is exposed to the adverse effects of air pollution, due to the presence of concentrations exceeding acceptable levels. The aim of the study was to analyze the seasonal variation of the fine particulate matter concentration and the assessment of its impact on the health of the inhabitants of Wroclaw. Measurement results of research on PM concentrations from Wroclaw in 2013-2015 conducted by the authors, as well as the Regional Inspectorate of Environment Protection (RIEP)were used in this study. The analysis showed that daily concentrations of particulate matter PM2.5 (station situated in the vicinity of Al. Wisniowa) in 2015 were in the range of 6-110 µg/3, whereas the concentrations registered on Na Grobli street were in the range of 5-88 µg/3. The averaged concentration on Na Grobli street recorded in 2014 was:32 µg/3 in the heating season and 16 µg/3in the rest of the year , whereas in the case of Al. Wisniowa: 40 µg/3 and 17 µg/3, respectively. In order to determine the potential impact of selected air pollutants on the health of the inhabitants of Wroclaw, the AirQ 2.2.3 model (The Air Quality Health Impact Assessment Tool) was used. AirQ model allows the assessment of the impact of air pollution on human health in two categories: morbidity and mortality. Analyses showed that the estimated number of cases of mortality per 100 000, relating to the short-term impact of the concentration of dust at the average value of the relative risk of 1.14 for the PM2.5 concentration measured at Al. Wisniowa and at Na Grobli street in 2014 amounted to 166.0 cases and 150.2 cases, respectively.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 2; 603-615
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Load-CMOD characteristics of fibre reinforced cementitious composites based on waste ceramic aggregate
    Charakterystyka obciążenie - CMOD fibrokompozytów cementowych na bazie ceramicznego kruszywa odpadowego
    Autorzy:
    Domski, J
    Katzer, J
    Fajto, D
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1819366.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    high-performance concrete
    high-strength concrete
    autogenous shrinkage
    fine aggregate
    kruszywo ceramiczne odpadowe
    fibrokompozyty
    Opis:
    W artykule opisano badania kompozytów cementowych na bazie ceramicznego kruszywa odpadowego i modyfikowanych włóknami. W badaniach zastosowano dwa rodzaje włókien (stalowe i polimerowe) a ilość dozowanych włókien wahała się od 0% do 1,0% objętościowo. Przebadano podstawowe cechy mechaniczne omawianych fibrokompozytów takie jak: gęstość, czy wytrzymałość na ściskanie, ale główny nacisk badawczy został położony na wyznaczenie rezydualnych wytrzymałości na rozciąganie przy zginaniu zgodnie z EN 14651:2005. Wszystkim badanym fibrokompozytom przyporządkowano klasę wytrzymałościową zgodnie z nowymi zaleceniami The International Federation for Structural Concrete (fib).
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2012, Tom 14; 69-80
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Current state, Improvements and Latest Trends in Coal Preparation in Poland
    Stan aktualny, modernizacje oraz najnowsze trendy w przeróbce węgla w Polsce
    Autorzy:
    Blaschke, W. S.
    Szafarczyk, J.
    Baic, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813939.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    coal production
    coal resources
    steam coal
    coking coal
    preparation of fine coal
    desulphurization of fine coal
    produkcja węgla kamiennego
    zasoby węgla kamiennego
    węgiel energetyczny
    węgiel koksowy
    wzbogacanie miałów węglowych
    odsiarczanie miałów węglowych
    Opis:
    The article presents information on the occurrence of hard coal in Poland. Two coal basins are described, in which underground coal mining is currently taking place: the Lublin Coal Basin (LZW) and the Upper Silesian Coal Basin (GZW). For these two coal basins, general information is given concerning geo- logical resources and their structure, as well as the types and average quality properties of the extracted coal. The paper also presents data on the production, structure and sale data for Polish Coal Industry in 2011-2015, washed production and number of coal preparation plant with capacity and type of circuit. It also presents a list of significant changes in coal preparation plants in the past three years in terms of: technological, environmental and economic. The article also contains a list of necessary improvements in the area: technology, efficiency, productivity, safety, and water consumption. Also presented the last trends in the enrichment of coal On the background of this information some issues of hard coal preparation in Poland are presented. Technological layouts of typical preparation plants are shown (in Poland, different technological systems are used for preparation of steam coal and coking coal). Beneficiation of large, medium and fine coal is discussed.
    W artykule przedstawione zostały informacje o występowaniu węgla kamiennego w Polsce. Omówione zostały dwa zagłębia węglowe, w których obecnie prowadzona jest eksploatacja podziemna węgla kamiennego: Lubelskie Zagłębie Węglowe (LZW) i Górnośląskie Zagłębie Węglowe (GZW). Dla tych zagłębi węglowych zaprezentowane zostały dane o obszarze, budowie geologicznej oraz o typach i średnich parametrach jakościowych eksploatowanych węgli (zawartość popiołu, zawartość siarki, wartość opałowa itp.). W artykule przedstawiono również dane odnośnie produkcji, struktury oraz wielkości sprzedaży węgla kamiennego w Polsce w latach 2011-2015, a także wielkości produkcji poddanej wzbogacaniu oraz ilości zakładów przeróbki węgla z informacja o wydajności i rodzaju zastosowanych urządzeń. Zaprezentowano także wykaz istotnych zmian w zakładach przeróbki węgla w okresie ostatnich trzech lat z podziałem na technologiczne, środowiskowe i ekonomiczne. W artykule zamieszczono również wykaz niezbędnych do wdrożenia udoskonaleń w obszarze: rozwiązań technologicznych, efektywności, produktywności, bezpieczeństwa oraz zużycia Na tym tle przedstawiono również problemy związane z przeróbką węgla kamiennego w Polsce. Opisane zostały schematy technologiczne typowych zakładów przeróbczych (w Polsce funkcjonują różne układy technologiczne wzbogacania węgla energetycznego i koksowego). Omówiono wzbogacanie węgli grubych, średnich i drobnych.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 158-170
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Selected Mechanical Properties Analysis of Fibrous Composites Made on the Basis of Fine Waste Aggregate
    Analiza wybranych właściwości mechanicznych fibrokompozytów na bazie drobnego kruszywa odpadowego
    Autorzy:
    Domski, J.
    Głodkowska, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1813897.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    waste sand
    fine aggregate
    composite
    steel fibres
    piasek odpadowy
    kruszywo drobnoziarniste
    kompozyt
    włókna stalowe
    Opis:
    The presented article concerns environmental protection in terms of limiting consumption of natural resources and carbon dioxide emission. Its subject matter fits in the world-wide tendency consisted with Sustainable Ecological Development. Northern Poland area lacks of coarse aggregate, which is essential to produce ordinary concrete. In this case, in order to obtain wholesome aggregate to concrete production, it is necessary to process much more output in the form of all-in aggregate, increasing work and energy input at the same time. This procedure results in obtaining various aggregate fractions, however over 80% of it is sand with maximum granulation of 4 mm. As the result, most of sand remains unused in numerous piles located nearby the aggregate mines and is treated as post-production waste. These facts made the authors of the article to propose a solution of the existing issue. Therefore, there were analyzed the results of study on sand from two mines located in northern Poland. The analysis covered grading curves, grain median, bulk density in loose state, grain density, quantity of mineral dust, voids and foreign body content. The results of conducted analysis confirmed the possibility of using waste sand as aggregate in cement composites with steel fibres. Additionally, there were also analyzed the results of previous study on mechanical properties of selected hooked steel fibres, which were 50 mm long and had 0.8 mm in diameter. The tensile strength results and the number of bends, that were obtained, were verified with the parameters declared by fibre producers. The main analysis concerned two specific fibrous composites of volumetric content of fibres of 0.42% and 1.2%. These values are considered to be minimal as well as optimal for quantity of fibres in the mixture. In case of these composites, the statistical analysis also included compression strength and tension strength at splitting, modulus of elasticity and residual strength. On the basis of this analysis the curves were proposed describing value changes in compression strength, tension strength at splitting and modulus of elasticity in function of dosed fibres quantity. The presented functions well describe variability of aforementioned qualities, what is confirmed by correlation ratio, which was between 0.76 and 0.94. There was also analysed an interdependence between loading force and crack mode opening displacement (CMOD). On its basis it was possible to determine residual strength and to establish, according to Model Code 2010, fibrous composite classes and also whether it was possible to partially replace ordinary reinforcement with fibrous composites. The results of all these analysis prove that the mechanical properties of fine aggregate composites made on the basis of waste sand with dispersed reinforcement comply with the requirements imposed on construction materials.
    Prezentowany artykuł dotyczy ochrony środowiska w aspekcie ograniczania zużycia surowców naturalnych oraz emisji dwutlenku węgla. Swoją tematyką wpisuje się on w ogólnoświatową tendencję związaną z tzw. Zrównoważonym Rozwojem Środowiska. Obszary Polski północnej są ubogie w kruszywo grube, które jest niezbędne przy produkcji tradycyjnych betonów. W tej sytuacji, aby uzyskać pełnowartościowe kruszywo do betonów, należy przerobić znacznie większą ilość urobku w postaci pospółki, przy jednoczesnym zwiększeniu nakładu pracy i energii. W efekcie tych zabiegów uzyskuje się różne frakcje kruszywa, jednak w znacznej części, bo w ponad 80%, jest to piasek o uziarnieniu do 4 mm. Sytuacja ta sprawia, że w obszarze kopalń kruszyw, znajdują się liczne hałdy piasku, traktowane jako odpad poprodukcyjny. Argumenty te skłoniły autorów niniejszego artykułu, aby zaproponować rozwiązanie zaistniałego problemu. Przeprowadzono analizę wyników badań piasku, pochodzącego z dwóch kopalń z obszaru Polski północnej, która obejmowała: krzywą przesiewu, ziarno mediana, gęstość nasypową w stanie luźnym, gęstość ziaren, zawartość pyłów mineralnych, jamistość oraz zawartość ciał obcych. Wyniki z przeprowadzonej analizy potwierdziły możliwość wykorzystania piasku jako kruszywa w kompozytach cementowych z dodatkiem włókien stalowych. Dodatkowo przeanalizowano uzyskane, w ramach wcześniej przeprowadzonych badań, właściwości mechaniczne wybranych haczykowatych włókien stalowych o średnicy 0,8 mm i długości 50 mm. Zweryfikowano uzyskane wytrzymałości na rozciąganie oraz liczbę przegięć z parametrami deklarowanymi przez producenta włókien. Zasadnicza analiza dotyczyła dwóch specyficznych fibrokompozytów o objętościowej zawartości włókien 0,42% i 1,2%, uznanych za minimalną i optymalną ilość włókien w mieszance. Dla tych kompozytów przeprowadzono analizę statystyczną obejmującą wytrzymałości na ściskanie i rozciąganie przy rozłupywaniu, moduł sprężystości i wytrzymałości resztkowe badanych fibrokompozytów. Na podstawie przeprowadzonej analizy zaproponowano krzywe opisujące zmianę wytrzymałości na ściskanie, wytrzymałości na rozciąganie przy rozłupywaniu oraz modułu sprężystości w funkcji ilości dozowanych włókien. Przedstawione funkcje dobrze charakteryzują zmienność wyżej wymienionych cech, o czym świadczy współczynnik korelacji, który zawierał się w przedziale od 0,76 do 0,94. Przeanalizowano również zależność pomiędzy siłą obciążającą a szerokością rozwarcia rysy (CMOD). Na jej podstawie możliwe było określenie wytrzymałości resztkowych, zaś zgodnie z ModelCode 2010, ustalono klasy fibrokompozytów oraz ustalono, czy możliwe jest częściowe zastąpienie zbrojenia tradycyjnego fibrokompozytem. Wyniki z przeprowadzonych analiz dowodzą, że właściwości mechaniczne drobnokruszywowych kompozytów wykonanych na bazie piasków odpadowych ze zbrojeniem rozproszonym odpowiadają wymaganiom stawianym budowlanym materiałom konstrukcyjnym.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2017, Tom 19; 81-95
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Energy recovery from sewage sludge
    Odzysk energii z osadów ściekowych
    Autorzy:
    Yucheng, C
    Shengdao, S
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1819382.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    high-performance concrete
    high-strength concrete
    autogenous shrinkage
    fine aggregate
    bioolej
    osady ściekowe
    pyroliza
    Opis:
    Różne podejścia do odzysku energii z osadów ściekowych zostały ocenione z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju. Badano proces anaerobowej fermentacji (AD) do produkcji biogazu i szybkiej pirolizy do produkcji biooleju. Zastosowanie procesu AD umożliwia odzysk energii z osadów ściekowych w znacznym stopniu w postaci biogazu, a przefermentowany osad nadal zawiera duże ilości substancji organicznych ze znaczny potencjał do odzysku energii. Wykorzystanie szybkiej pirolizy pozwala przede wszystkim na przekształcenia energię w osadach na bioolej, a jego parametry energetyczne silnie zależą od właściwości osadów, w szczególności zawartości VS. Połączona procedura, oparta na AD, a następnie szybkiej pirolizie i uproszczona wykorzystująca tylko szybką pirolizę były również badane. Połączona procedura miała większą sprawność przemiany energii niż uproszczona; badania dla dwóch osadów surowych pokazują, że średnio połączona procedura uzyskała potencjał konwersji energii wynoszący około 78%, o 14% większy w porównaniu do procedury uproszczonej.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2012, Tom 14; 81-95
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Impact of Fine Fractions of Recycled Aggregate on Selected Properties of Cement Mortars
    Wpływ drobnych frakcji kruszywa z recyklingu na wybrane właściwości zapraw cementowych
    Autorzy:
    Zawal, Daniel
    Górski, Krzysztof
    Kokotowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1811645.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    fine fractions
    recycled concrete aggregate
    cement mortar
    drobne frakcje
    kruszywo recyklingowe
    beton
    zaprawa cementowa
    Opis:
    The paper presents the influence of fine recycled concrete aggregate (RCA) on selected physical and mechanical parameters of cement mortar. RCA was divided into three groups: fine (0/0.25 mm), medium (0.25/1 mm) and the thickest fraction 1/2 mm. The investigations confirmed a significant correlation between the total amount of RCA and the obtained flow for the mixtures and compressive strength. Results showed that the fine RCA should be separated into subgroups as not only total RCA amount but quantity of RCA in each subfraction can have varying influence on mortar properties.
    W artykule przedstawiono wpływ drobnego kruszywa recyklingowego (ang. RCA) na wybrane parametry fizyczne i mechaniczne zapraw cementowych. Kruszywo podzielono na trzy podgrupy frakcyjne: drobne (f: 0/0,25 mm), średnie (m: 0.25/1 mm) oraz najgrubszą frakcję c: 1/2 mm. Badania potwierdziły istotne powiązanie pomiędzy sumaryczną ilością RCA a uzyskiwanym rozpływem mieszanek i wytrzymałością na ściskanie. Uzyskane rezultaty wskazały również na to, iż w obrębie RCA warto wydzielić podgrupy frakcji, gdyż nie tylko sumaryczna ilość, ale również udział RCA w danej podgrupie może mieć znaczący wpływ na właściwości zapraw.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2020, Tom 22, cz. 2; 693-703
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bending Moment of the Waste Fine Aggregate Concrete Beams
    Moment zginający belek żelbetowych z drobnego kruszywa odpadowego
    Autorzy:
    Domski, Jacek
    Zakrzewski, Mateusz
    Laskowska-Bury, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1812011.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    waste sand
    fine aggregate
    composite
    steel fibres
    piasek odpadowy
    drobne kruszywo
    kompozyt
    włókna stalowe
    Opis:
    This report presents the results of laboratory experiments of bending moment for fourteen concrete beams with steel bars. Twelve of the beams were made of waste fine aggregate concrete containing steel fibres: six with steel fibres 30/0.55 and six with steel fibres 50/0.80. The next two beams were made of plain concrete. The results of the experiments were compared with theoretical calculations based on a Eurocode 2 and also with the method suggested by Henager and Doherty.
    Artykuł przedstawia wyniki laboratoryjnych badań momentu zginającego czternastu belek żelbetowych. Dwanaście z nich wykonano na bazie piasku odpadowego wzbogaconego włóknami stalowymi tj.: sześć z włóknami 30/0.55 i sześć z włóknami 50/0.80. Pozostałe dwie belki wykonano z betonu zwykłego. Wyniki badań eksperymentalnych zostały porównane z obliczeniami przeprowadzonymi na podstawie Eurocode 2 i metody zaproponowanej przez Henager i Doherty.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2019, Tom 21, cz. 2; 1505-1514
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ stężeń pyłów (PM1, PM2,5, PM10) w środowisku wewnątrz szkoły na wartości wskaźników spirometrycznych u dzieci
    Influence of PM1, PM2.5, PM10 Concentrations in Indoor School Environment on Spirometric Parameters in Schoolchildren
    Autorzy:
    Zwoździak, A.
    Sówka, I.
    Fortuna, M.
    Balińska-Miśkiewicz, W.
    Willak-Janc, E.
    Zwoździak, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1819205.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    wskaźniki spirometryczne
    stężenie pyłów
    ambient air pollution
    lung-function
    cardiopulmonary mortality
    particulate matter
    children
    exposure
    association
    particles
    panel
    fine
    Opis:
    The influence of the aerosols particles on the lung function was investigated by the measurements of lung function parameters in children at secondary school located in the centre of city Wroclaw (south – west of Poland). Simultaneous daily indoor and outdoor measurements of PM1, PM2,5, PM10 have been conducted with the use of Harvard cascade impactors (MS&T Area Samplers). In the study 186 children age 13–14 yrs underwent repeated spirometry (Blue Spiro) at the same time of day, 5 times during the winter/spring (heating season) and 5 times in summer/autumn. Exposure to indoor fine particulate matter PM2,5 significantly worseness FEV1 in the lung function of secondary school children (Pearson correlation: median versus indoor PM2,5, r = -0,95; p < 0.05). Correlation of the lung function parameters with other particles PM1, PM10 measured indoor and outdoor were not statistically significant. PM2.5 measured outdoor was also not significantly correlated with lung function parameters. Considerable effort should be made to improve ambient air quality. Especially there is a need to measure and control the fine particulate matter PM2,5 in winter as it has the highest impact on lung function in children.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 3; 2022-2038
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Masowy rozkład pierwiastków w próbkach pyłu zawieszonego pobranych w obszarze tła miejskiego: wyniki ośmiomiesięcznych badań w Zabrzu
    Mass Size Distribution of PM-bound Elements at an Urban Background Site: Results of an Eight-month Study in Zabrze
    Autorzy:
    Rogula-Kozłowska, W.
    Klejnowski, K.
    Rogula-Kopiec, P.
    Błaszczak, B.
    Mathews, B.
    Szopa, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1819065.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    rozkład pierwiastków
    próbki pyłu
    particulate air-pollution
    trace elements
    source identification
    atmospheric aerosol
    fine particles
    heavy metals
    source apportionment
    Opis:
    The analysis of elemental composition of ambient dust can help not only evaluate the environmental and health effects due to the air pollution but also identify emission sources. However, the whole number of projects and studies on concentrations and elemental composition of ambient (especially fine) dust hardly concern these issues in Eastern Europe. Neither is the chemical (and elemental) composition of the submicron ambient dust in Poland well recognized. There is also a shortage of data from long-term and parallel studies of the elemental composition of separate dust fractions. In the heavily polluted areas, the elemental composition of atmospheric aerosol and the dependence of elemental composition of particles on their size can appear essential for analyzing the toxicity of dust and its environmental effects. This study presents the results of determination and comparison of the elemental composition of four fractions of ambient dust in Zabrze (Poland), an urban area typical of the exposure of the Upper-Silesian Agglomeration population to the polluted air. The samples of the four dust fractions (fine: ≤1 µm – PM1, 1–2.5 µm – PM1-2.5, coarse: 2.5–10 µm – PM2.5-10, and 10–40 µm – PM10-40,) were collected during eight months (January–August 2009) with the use of a DEKATI-PM10 cascade impactor. All the dust samples (204 samples) were analyzed using a PANalytical Epsilon 5 spectrometer (EDXRF – energy dispersive X-Ray fluorescence spectroscopy). The minimum, maximum and average concentrations, for winter (January–April, heating season) and summer (May–August, non-heating season), of 38 elements from each of the four examined dust fractions were calculated. The influence of anthropogenic sources on the ambient concentrations of elements from each dust fraction was determined by analyzing the enrichment factors (EF). The strength of linear relationships (Pearson’s linear correlation coefficients) between each pair of elements was determined separately for fine and coarse dust. The highest ambient concentrations were assumed by two nonmetals – sulfur and chlorine; their concentrations were significantly lower in summer than in winter. Both sulfur and chlorine were mainly bound onto the finest particles. Their share in the coarse dust, even in summer, was small. They came from anthropogenic sources. Ambient, typical crustal, Si, Al, Fe, Mg, K, Ca, Ti, Sr, Rb in Zabrze came from natural sources regardless of the fraction they were bound to. Small seasonal variations in ambient concentrations of these elements or some of the concentrations higher in summer than in winter confirmed the fact. A significant portion of the mass of the crustal elements, especially of Al, Si and Fe, was concentrated in the coarse fractions. However, the mass distribution among the dust fractions indicates some of them (K, Ca, Mg, Rb, Sr) as coming partly from anthropogenic sources. It particularly concerns their part bound to fine dust in winter. The mass contribution of crustal matter to ambient dust was about 6.8 in winter and 9.7% in summer; the contribution to PM1 was half of it. Almost all remaining 27 elements (except for Mn, Zn, Ge, Sb, La) had the ambient concentrations not greater than 100 ng m-3, usually higher in winter. The average mass shares of each of these 27 elements in PM1, PM1-2.5, PM2.5-10, and PM10-40, were different and depended on the season of a year. Co, Cu, Zn, Pb and As were cumulated mostly in fine dust, while V, Mn, Co, Cr, Ni, Ag, Cd and Ba in coarse dust. The former, in fine dust, were assumed to be rather of anthropogenic origin and closely associated with combustion. The later originated partly from combustion (especially in winter) but their greater part was secondary and came from road dust. The largest contributors to the mass of the elements in fine dust in Zabrze are domestic furnaces and car engines, i.e. combustion of fossil fuels, biomass, and waste. The possible effect of industrial sources was also identified. The elemental composition of coarse dust is due to re-suspension of soil and road dust, and to a lesser extent, to municipal emission.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 2; 1022-1040
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szacowanie opóźnienia migracji rtęci w gruntach piaszczystych z okolic Krakowa na podstawie testów statycznych
    Estimation of Retardation of Mercury Migration in Sandy Soils near Krakow Using Batch Tests
    Autorzy:
    Klojzy-Karczmarczyk, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1817953.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    rtęć
    testy statyczne
    współczynnik opóźnienia R
    piaski średnie
    piaski drobne
    mercury
    batch test
    retardation coefficient R
    medium sand
    fine sand
    Opis:
    Istotnym elementem prognozowania migracji zanieczyszczeń z powierzchni terenu do warstw wodonośnych jest ocena prędkości migracji przez strefę aeracji. Szacowanie średniego czasu przesączania wody z powierzchni terenu do warstwy wodonośnej pozwala na określenie podatności wód podziemnych na zanieczyszczenie. Wieloletnie badania gruntów w zasięgu oddziaływania południowej obwodnicy Krakowa wskazują na możliwość powolnej kumulacji rtęci w przypowierzchniowych warstwach gruntu lub też na bardzo powolną migrację w głąb warstw. Czas przemieszczania znacznika konserwatywnego w utworach o charakterze porowym uzależniony jest głównie od wielkości konwekcyjnego przenoszenia. Natomiast czas przemieszczania w ośrodku hydrogeologicznym zanieczyszczenia ulegającego opóźnieniu (w tym przypadku rtęci) uzależniony jest dodatkowo od wielkości sorpcji, a w konsekwencji opóźnienia migracji wyrażanego współczynnikiem opóźnienia (retardacji) R. Celem badań była ocena wielkości tego parametru dla gruntów pobranych z okolic Krakowa, różniących się składem granulometrycznym. Badania sorpcji rtęci przeprowadzono dla utworów zaklasyfikowanych jako piaski drobne oraz piaski średnie. Badania laboratoryjne przeprowadzono dla 4 próbek gruntów, dla których wykazano początkowe zanieczyszczenie rtęcią. Przeprowadzono testy statyczne sorpcji w różnych proporcjach fazy stałej do fazy ciekłej (testy batch). W trakcie eksperymentu zastosowano wodę dejonizowaną sztucznie zanieczyszczoną rtęcią o różnych stężeniach. Masa zasorbowanej przez materiał gruntowy rtęci w trakcie eksperymentu została obliczona ze wzoru opartego na bilansie masy. Sorpcja Hg dla analizowanego materiału gruntowego została opisana przy pomocy izotermy Henry’ego o charakterze liniowym. Zależność między stężeniem substancji w roztworze i fazie stałej określa podział sorbowanej substancji między roztworem a fazą stałą. Na podstawie wyznaczonej stałej podziału zanieczyszczenia pomiędzy sorbentem a roztworem oszacowano współczynnik opóźnienia R, określający wielokrotność opóźnienia migracji składnika ulegającego sorpcji w stosunku do składników o charakterze konserwatywnym. Eksperyment prowadzono z uwzględnieniem czasu ustalenia warunków równowagowych określonego na 15-18 dni. Uzyskany współczynnik opóźnienia R przyjmuje zbliżone wartości bez względu na przyjęty schemat obliczeń. Przeprowadzone badania statyczne wykazały, że wielkość opóźnienia rtęci kształtuje się od 1407 do 1782 w przypadku piasków średnich oraz od 1406 do 2387 w przypadku piasków drobnych. Na podstawie obliczonego R, zgodnie z klasyfikacją intensywności sorpcji wg E. Osmędy-Ernst oraz S. Witczaka (1991) można określić sorpcję jako nieograniczoną. W związku z przyjętymi założeniami dla potrzeb eksperymentu i zastosowanymi uproszczeniami uzyskane wartości należy traktować jako orientacyjne.
    An important element in predicting the migration of contaminants from the surface to the aquifers is to assess the speed of migration through the aeration zone. Estimating the average time of water percolation from the surface to the aquifer allows to determine the susceptibility of groundwater to contamination. Long-term research of soils in the impact zone of the southern Krakow ring road indicates the possibility of slow accumulation of mercury in subsur face soil horizons or a very slow migration into the horizons. Migration time of conservative contaminants in porous deposits depends mainly on the size of convective migration. Migration time of retarded contamination in a hydrogeological centre (in this case it is mercury) is additionally dependent on the size of sorption, and consequently on the retardation expressed by retardation factor R. The aim of this study was to assess the size of this parameter for the soils sampled near Krakow, and differing in particle size composition. The mercury sorption study was therefore carried out for deposits classified as fine and medium sands. Laboratory tests were conducted for 4 soil samples which indicated initial mercury contamination. Sorption batch tests were carried out in different proportions of the solid phase to the liquid phase. During the experiment, deionized water artificially contaminated with mercury at different concentrations was used. Mercury absorbed by the soil during the experiment was calculated from the formula based on mass balance. Hg sorption for the analysed soil material was described using Henry model, the linear isotherm. The correlation between the concentration of substances in solution and solid phase determines the distribution of the sorbed substance between solution and solid phase. Based on the determined contamination distribution constant between the sorbent and the solution the retardation coefficient R was determined; it defines the retardation multiple of the component undergoing sorption with respect to the components which are conservative in nature. The experiment was conducted taking into account the time to determine equilibrium conditions defined at 15-18 days. The resulting retardation coefficient R accepts a similar values regardless of the adopted course of action. The conducted batch tests indicated that mercury retardation ranges from 1407 to 1782 in the case of medium sands and from 1406 to 2387 in the case of fine sand. On the basis of the calculated R, in accordance with the classification of the sorption intensity by E. Osmęda-Ernst and S. Witczak (1991), sorption may be defined as unlimited. Due to the assumptions for experimental purposes and the applied simplifications, the resulting values should be considered indicative.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2016, Tom 18, cz. 1; 743-758
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies