Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "wielkie księstwo litewskie" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Białoruska historiografia Wielkiego Księstwa Litewskiego po 1991 roku
Autorzy:
Kozik, Lubou
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690103.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Wielkie Księstwo Litewskie
historiografia białoruska
źródła
Grand Duchy of Lithuania
Belarusian historiography
sources
Opis:
W czasach sowieckich istnienie Wielkiego Księstwa Litewskiego uznawano za okupację Białorusi, co wraz z ówczesną teorią narodzin narodu staroruskiego dawało wsparcie dla przyłączenia ziem białoruskich do Rosji. Na początku lat 90. w niepodległej Białorusi powstała z kolei „narodowo-państwowa” koncepcja historii, której przedstawiciele uznawali Wielkie Księstwo Litewskie za państwo białorusko-litewskie i preferowali historię polityczną. Kolejne przemiany nastąpiły w połowie lat 90., kiedy to jedni powracali do koncepcji sowieckich, inni pozostawali na pozycjach narodowych. Różnicę tę dobrze widać w ocenach powstania Wielkiego Księstwa Litewskiego, zawierania unii oraz polityki zewnętrznej (zwłaszcza wobec Moskwy). W artykule wskazano najważniejsze kierunki badań i główne edycje źródłowe do dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego. During Soviet times the existence of the Grand Duchy of Lithuania was considered an occupation of Belarus. Together with the theory about the origins of the old Russian [sic!] nation it supported the unification of the Belarusian territories with Russia. At the beginning of the 1990s in independent Belarus the so-called “national state” conception of history was developed; its adherents considered the Grand Duchy of Lithuania a Belarusian-Lithuanian state and preferred political history. The next changes occurred in the mid-1990s, when some returned to historical views from Soviet times, others remained on the national historical positions. It is apparent in the evaluations of the founding of the Grand Duchy of Lithuania, the unions, and the foreign policy (especially towards Moscow). The article points out to the main directions in research and to major editions of sources to the history of the Grand Duchy of Lithuania.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2016, 2
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba zrównania uprawnień litewskich urzędów hetmańskich za panowania Jana Kazimierza
An Attempt to Equalize the Powers of Lithuanian Hetman Offi ces under King John II Casimir Vasa
Autorzy:
Rachuba, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375770.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Grand Duchy of Lithuania
hetmans
John II Casimir Vasa
Wielkie Księstwo Litewskie
hetmani
Jan Kazimierz
Opis:
Th e aim of the article is to present the attempts undertaken by King John Casimir to make equal the powers of Lithuanian hetmans and thus to limit the authority of the Lithuanian grand hetman. To this end, the king, alongside with his legal attempts, appointed to the office of Lithuanian fi eld hetman Wincenty Korwin Gosiewski, closely associated with the royal court. Attention also is paid to negative consequences of King John Casimir’s actions for the combat and operational capacity of the Lithuanian army.
Celem artykułu jest pokazanie podejmowanych przez Jana Kazimierza Wazę prób zrównania kompetencji hetmanów litewskich, a tym samym ograniczenia władzy hetmana wielkiego. Król, oprócz podejmowania inicjatyw o charakterze prawnym, starał się osiągnąć zakładany cel przez nominację na funkcję hetmana polnego ściśle związanego z dworem Wincentego Korwina Gosiewskiego. Zwrócono również uwagę na negatywny skutek działań Jana Kazimierza Wazy na zdolności bojowe i operacyjne armii litewskiej. The aim of the article is to present the attempts undertaken by King John Casimir to make equal the powers of Lithuanian hetmans and thus to limit the authority of the Lithuanian grand hetman. To this end, the king, alongside with his legal attempts, appointed to the office of Lithuanian field hetman Wincenty Korwin Gosiewski, closely associated with the royal court. Attention also is paid to negative consequences of King John Casimir’s actions for the combat and operational capacity of the Lithuanian army.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2018, 4; 77-92
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Wielkiego Księstwa Litewskiego w wielotomowej syntezie Historia Litwy
Autorzy:
Kiaupienė, Jūratė
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690064.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
historia Litwy
historiografia
synteza
Wielkie Księstwo Litewskie
history of Lithuania
historiography
synthesis
Grand Duchy of Lithuania
Opis:
Artykuł krótko przedstawia projekt wielotomowej Historii Litwy, przygotowywanej i wydawanej przez Instytut Historii Litwy. Omówiono księgi obejmujące okres Wielkiego Księstwa Litewskiego, w aneksie zaś podano informację o treści poszczególnych tomów. The article is a brief presentation of a project of a History of Lithuania, in numerous volumes, prepared and edited by the Institute of History of Lithuania. Described are the parts on the times of the Grand Duchy of Lithuania, an annex gives information on the content of the consecutive volumes.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2016, 2
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Litewska kampania sejmikowa przed sejmem warszawskim z 1677 roku
Autorzy:
Konieczna, Diana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690115.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Jan III Sobieski
sejm walny
Wielkie Księstwo Litewskie
John III Sobieski
General Sejm
Grand Duchy of Lithuania
Opis:
W artykule przedstawiono analizę litewskiej sceny politycznej w pierwszych latach panowania Jana III Sobieskiego, koncentrując się na omówieniu przebiegu kampanii sejmikowej przed sejmem warszawskim w 1677 r. Celem analizy jest odtworzenie układu sił i wpływów na scenie lokalnej, co ze względu na stan zachowania i rozproszenie materiału źródłowego nie było łatwym zadaniem badawczym. The article attempts to thoroughly analyse the Lithuanian political scene in the first years of the reign of King John III Sobieski, by focusing on the description of the course of the sejmik campaign before the Warsaw Sejm of 1677. The aim of the analysis was to reconstruct the system of power and influence on the local scene, which due to the state of preservation and dispersal of the source material, was not an easy research task.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2017, 3
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacja funkcjonowania mostów i grobli w Wielkim Księstwie Litewskim od drugiej połowy XV do końca XVI wieku – zarys problematyki
The Functioning Organisation of Bridges and Dikes in the Grand Duchy of Lithuania from the Second Half of the Fifteenth to the End of the Sixteenth Century: An Outline of Problems
Autorzy:
Kunigielis, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832814.pdf
Data publikacji:
2021-10-25
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
bridge
dike
law
Lithuanian Metrica
Grand Duchy of Lithuania
most
grobla
prawo
Metryka Litewska
Wielkie Księstwo Litewskie
Opis:
W artykule przybliżono prawne i organizacyjne zasady funkcjonowania mostów i grobli w Wielkim Księstwie Litewskim m.in. w świetle regulacji prawnych wczesnej epoki nowożytnej. Podstawą badań były obowiązujące ogólnopaństwowe akty normatywne oraz przywileje nadawane przez władcę. Problemy te są rozpatrywane w dwóch aspektach: przestrzennym i gospodarczym.
The article presents the legal and organisational principles of the functioning of bridges and dikes in the Grand Duchy of Lithuania. The research is based on the legal regulations from the early modern era, including national legal norms and individual privileges. These provisions are considered in two aspects: spatial and economic ones.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2021, 7; 39-58
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzina Łoknickich herbu Nieczuja na Podlasiu i w powiecie brzesko-litewskim do połowy XVII wieku
Autorzy:
Tęgowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690129.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Podlasie
Wielkie Księstwo Litewskie
szlachta
małżeństwa
Łokniccy
genealogia
herbarze
Grand Duchy of Lithuania
nobility
marriages
Łoknicki family
genealogy
armorials
Opis:
Artykuł niniejszy przedstawia rodowód rodziny szlacheckiej Łoknickich herbu Nieczuja w XVI–XVII w. Zwrócono uwagę na zawierane małżeństwa w określonym kręgu średniej szlachty zamieszkującej obszary pograniczne Podlasia z Wielkim Księstwem Litewskim.
This article presents the pedigree of the Łoknicki noble family of the Nieczuja coat of arms in the 16th–17th centuries. Attention was paid to marriages in the circles of middle nobility living in the border areas of Podlasie neighbouring with the Grand Duchy of Lithuania.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2019, 5
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego w epoce bitwy pod Kleckiem
The Grand Duchy of Lithuania Troops in Times of the Battle of Kletsk
Autorzy:
Kazakou, Aliaksandr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131663.pdf
Data publikacji:
2020-09-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
armed forces
mass levy
hospodar courtiers
weaponry
Grand Duchy of Lithuania
wojsko
pospolite ruszenie
dworzanie hospodarscy
uzbrojenie
Wielkie Księstwo Litewskie
Opis:
Artykuł koncentruje się na zagadnieniach organizacji i uzbrojenia oddziałów litewskich, które pokonały Tatarów w bitwie pod Kleckiem w 1506 r., na tle systemu militarnego Wielkiego Księstwa Litewskiego na przełomie XV i XVI stulecia.
The article is devoted to the organisation and armament of the forces that defeated the Tatars in the Battle of Kletsk of 1506, presented against the background of the military system of the Grand Duchy of Lithuania at the end of the fifteenth and in the early sixteenth century.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2020, 6; 55-75
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O Łoknickich raz jeszcze. Uzupełnienia i poprawki do artykułu Rodzina Łoknickich herbu Nieczuja na Podlasiu i w powiecie brzesko-litewskim do połowy XVII wieku („Rocznik Lituanistyczny” 5, 2019)
On the Łoknickis Once More. Supplements and Corrections to the Article The Łoknicki Family of Nieczuja Coat of Arms in Podlasie and Brest-Litovsk District until the Mid-Seventeenth Century („Rocznik Lituanistyczny” 5, 2019)
Autorzy:
Tęgowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832811.pdf
Data publikacji:
2021-10-25
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Podlasie
Grand Duchy of Lithuania
nobility
marriages
Łoknicki family
genealogy
armorials
Wielkie Księstwo Litewskie
szlachta
małżeństwa
Łokniccy
genealogia
herbarze
Opis:
W artykule przedstawiono nowe informacje dotyczące rodziny Łoknickich uzyskane już po publikacji poświęconego im artykułu. Rzucają one światło zarówno na kwestie genealogii samych Łoknickich, jak również rodzin z nimi spowinowaconych.
The article offers new information about the Łoknicki family, obtained after the publication of the study devoted to them. It sheds light both on the question of the genealogy of the Łoknickis themselves and of the families related to them by marriage.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2021, 7; 117-127
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Cuisine of Sigismund II Augustus: Food and Its Supply in the Grand Duchy of Lithuania According to the Data in the Court Account Books of 1543–1546
Autorzy:
Dambrauskaitė, Neringa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832812.pdf
Data publikacji:
2021-10-25
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Sigismund II Augustus
Grand Duchy of Lithuania
cuisine
food products
account books
Zygmunt II August
Wielkie Księstwo Litewskie
kuchnia
żywność
księgi rachunkowe
Opis:
The objective of the present article is to reveal what food products were used in the cuisine of King Sigismund II Augustus and what were the ways of their supply when the Ruler resided in the Grand Duchy of Lithuania according to the data in the court account books of 1543–1546. The following issues will be addressed in the article: the supply of meat to the court kitchen of Sigismund II Augustus and its use; the consumption and supply of fish; the consumption of dairy products and eggs; bread, cereals, and sweet baked products on the Ruler’s menu; the assortment of vegetables and fruits; a variety of spices and their supply; the consumption of beverages.
Celem niniejszego artykułu jest analiza danych zawartych w księgach rachunkowych z lat 1543–1546, w celu ukazania, jakich produktów spożywczych używano w kuchni królewskiej podczas pobytów Zygmunta II Augusta w Wielkim Księstwie Litewskim oraz sposobów ich pozyskiwania. Prezentowane źródła pozwalają na ustalenie wielkości dostaw i poziomu spożycia mięsa i ryb w kuchni tego władcy, a także oszacowanie wielkości spożycia nabiału, chleba, kasz, słodkich wypieków, warzyw, owoców, przypraw i napojów.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2021, 7; 93-115
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekty komputów wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego z lat 1683–1684. Przyczynek do badań nad problemem rywalizacji Jana III z Sapiehami o wpływy w wojsku litewskim w latach 1683–1696
Autorzy:
Hundert, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690113.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Sapiehowie
Jan III Sobieski
Wielkie Księstwo Litewskie
wojsko litewskie 1683–1696
the Sapiehas
John III Sobieski
Grand Duchy of Lithuania
Lithuanian Army 1683–1696
Opis:
Artykuł omawia proces przygotowań komputu armii litewskiej na potrzeby wojny z Portą Osmańską w 1683 r. oraz rywalizację o wpływy w wojsku pomiędzy królem Janem III a wojewodą wileńskim i hetmanem wielkim litewskim Kazimierzem Janem Sapiehą, na podstawie analizy rękopiśmiennych wykazów wojska Wielkiego Księstwa lat 1683–1684. Tekst zamyka publikacja tych projektów w formie aneksu źródłowego. The article discusses the process of preparations of the Lithuanian army establishment for war with the Sublime Porte in 1683 and the rivalry between King John III and the Palatine of Wilno, Grand Lithuanian Hetman Kazimierz Jan Sapieha, on the basis of an analysis of handwritten military registers of the Grand Duchy of Lithuania in 1683–1684. The article closes with the edition of these projects in the form of a source appendix to the study.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2017, 3
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Testament strażnika wielkiego litewskiego Samuela Kmicica
A Last Will of Lithuanian Grand Sergeant Samuel Kmicic
Autorzy:
Bobiatyński, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375795.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Grand Duchy of Lithuania
the Sapiehas
officer’s cadre
social advancement
foundation activity
Wielkie Księstwo Litewskie
Sapiehowie
kadra oficerska
awans społeczny
działalność fundacyjna
Opis:
Samuel Kmicic’s last will and testament is a very valuable source for the study of the mechanisms of social and fi nancial advancement of middle-level offi cers of the Lithuanian army in the second half of the seventeenth century. Its author was one of the most important associates of three hetmans: Paweł Jan Sapieha, Michał Kazimierz Radziwiłł, and Kazimierz Jan Sapieha. Th e document contains a number of important information about the clientage and fi nancial ties of the testator, and broadens considerably our knowledge of his foundation activities or family relations.
Testament Samuela Kmicica jest bardzo cennym źródłem do badania mechanizmów awansu społeczno-majątkowego oficerów średniego szczebla armii litewskiej w drugiej połowie XVII wieku. Jego autor był jednym z ważniejszych współpracowników trzech hetmanów – Pawła Jana Sapiehy, Michała Kazimierza Radziwiłła i Kazimierza Jana Sapiehy. Dokument ten zawiera wiele istotnych informacji na temat powiązań klientalnych i finansowych testatora, znacznie też poszerza stan wiedzy o jego działalności fundacyjnej czy też stosunkach rodzinnych. Samuel Kmicic’s last will and testament is a very valuable source for the study of the mechanisms of social and financial advancement of middle-level officers of the Lithuanian army in the second half of the seventeenth century. Its author was one of the most important associates of three hetmans: Paweł Jan Sapieha, Michał Kazimierz Radziwiłł, and Kazimierz Jan Sapieha. The document contains a number of important information about the clientage and financial ties of the testator, and broadens considerably our knowledge of his foundation activities or family relations.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2018, 4; 137-158
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Itinerarium wielkiego księcia litewskiego Witolda: 4/5 sierpnia 1392–27 października 1430
Autorzy:
Polechow, Sergiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690131.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Wielkie Księstwo Litewskie
Witold
itinerarium
objazdy monarsze
system sprawowania władzy
Grand Duchy of Lithuania
Vytautas
itinerary
monarch’s journeys
system of exercising power
Opis:
W artykule przedstawiono itinerarium wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Witolda w okresie od 1392 do śmierci w 1430 r., opracowane na podstawie bogatego zestawu źródeł, zarówno drukowanych, jak i dotąd nieopublikowanych, przechowywanych w archiwach i bibliotekach Białorusi, Litwy, Łotwy, Niemiec, Polski, Rosji i Ukrainy, z uwzględnieniem literatury przedmiotu. Analiza itinerarium Witolda na tle praktyki objazdów dokonywanych przez władców w innych krajach Europy średniowiecznej pozwala stwierdzić, że w Wielkim Księstwie Litewskim, inaczej niż w sąsiednim Królestwie Polskim za Władysława Jagiełły, nie ukształtował się system regularnych objazdów kraju. Hospodar litewski spędzał większość czasu na Litwie właściwej i w ziemi grodzieńskiej, natomiast wyjazdy do peryferyjnych części władztwa i poza jego obszar podejmował jedynie w związku z realizacją konkretnych zadań, zarówno w zakresie polityki wewnętrznej (utwierdzenie władzy wielkiego księcia), jak i zagranicznej (spotkania z innymi władcami, wyprawy wojenne).
The article presents the itinerary of Grand Duke Vytautas of Lithuania (1392–1430) on the basis of extensive source material, both published and unpublished, preserved in the archives and libraries of Belarus, Germany, Latvia, Lithuania, Poland, Russia, and Ukraine; the relevant literature is also taken into account. The analysis of Vytautas’ itinerary against the background of the rulers’ travelling practice in the other countries of medieval Europe leads to the conclusion that no system of the ruler’s regular tours emerged in the Grand Duchy of Lithuania, unlike in neighbouring Poland under Władysław Jagiełło. The grand duke of Lithuania spent most of his time in Lithuania proper and in Grodno land, leaving the core of the state for the outlying districts and foreign states in connection with specific tasks of home and foreign policy, such as strengthening his power, meetings with other rulers and war expeditions.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2019, 5
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania nad zarządem i eksploatacją zasobów wodnych domeny wielkoksiążęcej w Wielkim Księstwie Litewskim w świetle wydanych akt Metryki Litewskiej (do końca XVI w.)
Research on the Management and Exploitation of the Grand-Ducal Domain Water Resources in the Grand Duchy of Lithuania in the Light of Issued Acts of the Lithuanian Metrica (until the End of the Sixteenth Century)
Autorzy:
Pytasz-Kołodziejczyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131664.pdf
Data publikacji:
2020-09-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Grand Duchy of Lithuania
grand ducal estates
management
structure
exploitation
Lithuanian Metrica
Wielkie Księstwo Litewskie
dobra wielkoksiążęce
zarząd
struktura
eksploatacja
Metryka Litewska
Opis:
Artykuł poświęcono zagadnieniu przydatności wydanych akt Metryki Litewskiej do badań nad zarządem i eksploatacją zasobów wodnych domeny wielkoksiążęcej w Wielkim Księstwie Litewskim do zakończenia pomiary włócznej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na rybołówstwo. Wskazano możliwe do wykorzystania w powyższych badaniach rodzaje wpisów.
The article is devoted to the usefulness of the issued acts of the Lithuanian Metrica for research on the management and exploitation of water resources of the grand-ducal domain in the Grand Duchy of Lithuania to complete Volok reform, with particular attention to fisheries. The types of entries that could be used in the above research were indicated.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2020, 6; 33-53
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Puszcze w ekonomiach królewskich Wielkiego Księstwa Litewskiego w drugiej połowie XVII wieku – zarządzanie i eksploatacja
Primaeval Forests in the Royal Economies of the Grand Duchy of Lithuania in the Second Half of the Seventeenth Century: Management and Exploitation
Autorzy:
Zawadzki, Stanisław
Zawadzki, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832667.pdf
Data publikacji:
2021-10-25
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Grand Duchy of Lithuania
forests
forest products
beater
forester
royal economies
exploitation
Wielkie Księstwo Litewskie
lasy
towary leśne
osocznik
leśniczy
ekonomie królewskie
użytkowanie
Opis:
W artykule podjęto próbę zlokalizowania puszcz istniejących w dobrach stołowych Wielkiego Księstwa Litewskiego w drugiej połowie XVII w. Przedstawiono sposoby eksploatacji lasów oraz obowiązki służb ochrony puszcz. Scharakteryzowano także kontrakty na obszary leśne, rozróżniając dwa ich typy: kontrakty na leśnictwa oraz na towary leśne. Zwrócono uwagę na uprawnienia oraz ograniczenia kontrahentów w zakresie eksploatacji puszcz królewskich.
The article attempts to locate the primaeval forests in the royal domain (the so-called table lands, Polish: dobra stołowe) in the Grand Duchy of Lithuania in the second half of the seventeenth century. It presents the methods of forests’ exploitation and the duties of forest protection services. It also characterises contracts for woodlands, the two types of which were distinguished: contracts for forests and as administrative units and those for forest products. Attention was paid to restrictions to contractors aimed at a balance between conservation and exploitation of royal forests.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2021, 7; 155-184
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książka rękopiśmienna w życiu społeczeństwa w Wielkim Księstwie Litewskim w XIV – połowie XVI wieku
Autorzy:
Cicėnienė, Rima
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690159.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
książka rękopiśmienna
Wielkie Księstwo Litewskie
recepcja książki
społeczeństwo
historia książki
Manuscript book
Grand Duchy of Lithuania
reception of the book
society
history of the book
Opis:
Celem artykułu jest analiza znaczenia recepcji książki rękopiśmiennej w Wielkim Księstwie Litewskim. Przedstawiono pogląd społeczeństwa na książkę oraz na zmianę jej znaczenia na podstawie ówczesnych źródeł: rękopiśmiennych książek, dokumentów archiwalnych oraz dzieł sztuki z tego czasu. Badania wykazały, że książka zaczęła zaspokajać potrzeby służbowe, społeczne i osobiste społeczeństwa. W miarę zwiększenia się liczby egzemplarzy oraz zbiorów zmieniało się społeczeństwo WKL oraz jego stosunek do książki. Jeśli w najwcześniejszym analizowanym okresie kodeks był rozumiany jako statyczny, sakralny, jednolity przedmiot, na który człowiek ma mały wpływ, to od XV w. możemy mówić o książce jak o przedmiocie ruchomym, zmiennym i w dużej mierze zależnym od człowieka bezpośrednio związanego z książką. Książki migrowały w przestrzeni geograficznej i mieszkalnej, ich istnienie nabrało wymiaru czasowego. Na początku XVI w. zmienił się stosunek do książki jako do jednostki. Pojęcie kodeksu jako jednostki fizycznie łączącej poszczególne dzieła (książki) zostało zastąpione pojęciem kodeksu jako spójnej jednostki (nowego dzieła) posiadającej wspólne elementy wewnętrzne i zewnętrzne.
The aim of the article – is to analyze changes in the society’s view on the manuscript book and the reception of it. In order to realize this aim, it is planned to investigate the way in which society was manifested reception of the book and how it is reflected in the sources of the time. Manuscript books, archival sources and objects of art were used as the sources in the research. It is established that the book satisfied official, social and personal needs of the society of that time. As books and collections became increasingly numerous and the relationship with books diversified, the idea of the book in the GDL’s society also underwent a change. If during the early stage of the studied period a book was understood as a static and uniform sacral object, little influenced by man, from the XVth century it was considered to be a mobile, mutable object much affected by persons directly connected with the book. Codices migrated both in the geographical and living space. In the early XVIth century the concept of a book as a unit underwent a change. The concept of a codex as an object that physically joined separate works (books, liber) was replaced by the idea of a codex as an integral unit (a new work) possessing unifying internal and external elements of a book.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2015, 1
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies