Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (Lublin)." wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Absolwenci uczelni lubelskich na stanowiskach sędziów Sądu Najwyższego w okresie Polski Ludowej
Graduates from Higher Education Institutions of Lublin Who Held the Positions of Supreme Court Judges in the Period of the Polish People’s Republic
Autorzy:
Bereza, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33917087.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
judiciary
Supreme Court
Catholic University of Lublin
Maria Curie-Skłodowska University
Lublin
Polish People's Republic
sądownictwo
Sąd Najwyższy
Katolicki Uniwersytet Lubelski
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Polska Ludowa
Opis:
Artykuł dotyczy absolwentów lubelskich uczelni, którzy w swojej karierze prawniczej osiągnęli stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w okresie Polski Ludowej. Ramy chronologiczne opracowania obejmują okres od wznowienia działalności Sądu Najwyższego w 1945 r. do zakończenia ostatniej VI kadencji Sądu Najwyższego w 1990 r., chociaż powołania na stanowiska „rzeczywistych” sędziów Sądu Najwyższego absolwentów KUL i UMCS dotyczą wyłącznie czasów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Rozszerzenie cezur czasowych skutkowało zaprezentowaniem sylwetek dwóch sędziów, przedwojennych absolwentów KUL, którzy w latach 1948–1949 pełnili obowiązki sędziów Sądu Najwyższego w ośrodku sesji wyjazdowej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w Lublinie. W trybie określonym w Prawie o ustroju sądów powszechnych na stanowiska sędziów Sądu Najwyższego powołano po raz pierwszy dwóch absolwentów KUL w 1959 r. Od 1962 r. obsada Sądu Najwyższego opierała się na wyborze (powołaniu) sędziów Sądu Najwyższego na pięcioletnie kadencje przez Radę Państwa zgodnie z ustawą o Sądzie Najwyższym. W ich gronie mamy pięciu powojennych absolwentów KUL, z których trzech rozpoczęło studia jeszcze przed wybuchem wojny. Zakończenie kształcenia prawników na KUL (ostatnia promocja w 1952 r.) i rozpoczęcie od 1949 r. studiów prawniczych na UMCS spowodowało, że w latach siedemdziesiątych, a zwłaszcza osiemdziesiątych, na stanowiskach sędziów Sądu Najwyższego pojawiło się aż siedmiu absolwentów UMCS. Pierwszy z nich został wybrany w 1972 r. do Sądu Najwyższego III kadencji. W chwili gdy Sąd Najwyższy kończył swoją działalność z dniem 30 czerwca 1990 r. (w wyniku skrócenia VI kadencji w następstwie wprowadzonych poważnych zmian ustrojowych), w jego składzie było dwóch absolwentów KUL i sześciu absolwentów UMCS.
The article presents graduates from Lublin higher education institutions who, in the course of their legal professional careers, assumed Supreme Court judge positions in the period of the Polish People's Republic. The chronological framework of the study covers the period from the Supreme Court resuming operation in 1945 until the end of the last, sixth term of the Supreme Court in 1990, although nominations of KUL (Catholic University of Lublin) and UMCS (Maria Curie-Skłodowska University) graduates as "regular" judges of the Supreme Court concern the very period of the Polish People's Republic. The extension of temporal scope has resulted in presenting the profiles of two judges, pre-war KUL graduates, who were acting judges of the Supreme Court from 1948 to 1949 at the off-site adjudication centre of the Civil Chamber of the Supreme Court in Lublin. It was 1959 when two KUL graduates were appointed judges of the Supreme Court under the procedure set out in the Law on the System of Common Courts. From 1962 onwards, the Supreme Court used to be staffed through an appointment of Supreme Court judges for five-year terms by the Council of State according to the Act on the Supreme Court. These included five post-war KUL graduates, three of whom had started their studies before the outbreak of war. The end of provision of legal education at KUL (the last graduation ceremony took place in 1952) and the launch of legal studies at UMCS in 1949 resulted in as many as seven UMCS graduates holding the Supreme Court judge positions in the 1970s and especially in the 1980s. The first of them was elected in 1972 for the 3rd term of the Supreme Court. When the Supreme Court closed its operation on 30 June 1990 (as a result of shortening the 6th term due to serious changes made in the system of government) it was composed by two KUL graduates and six UMCS graduates.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 799-821
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lublin in the Interwar Period: The City and Its Residents
Lublin międzywojenny – miasto i jego mieszkańcy
Autorzy:
Litwiński, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33761797.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Lublin
Poland’s interwar period
city
residents
dwudziestolecie międzywojenne
miasto
mieszkańcy
Opis:
This article aims at examining two closely related components of Lublin in the inter-war period, i.e. the city itself and its residents. Although the hostilities of the Great War did not affect Lublin directly, it does not mean that they did not leave any trace. The collapse of the supply system, terrible accommodation conditions, low sanitary levels, increased crime, collapse of industrial plants, unemployment and homelessness, were all clearly visible in the city which became the capital of the voivodeship and the center of many national, municipal, and military offices. Taking all these elements into consideration, the Author analyzed the following issues in this article: the city’s urban development, residents’ living conditions, activities of the authorities and offices, economic life, problems in culture, science, and education, as well as health care services.The conducted analysis induces a statement that life in the inter-war Lublin consisted of the elements which can be evaluated in plus but there were also many factors which could be assessed only negatively. Despite many shortcomings, the Author noticed that, considering the modernization carried out at the time, the balance of the decision makers’ efforts should be assessed positively. For it should be remembered how important the problems that faced the city’s authorities were and how limited the available financial, technological, and staff resources were.
Niniejszy tekst jest próbą spojrzenia na dwa, ściśle ze sobą powiązane komponenty międzywojennego Lublin, a mianowicie miasto i jego mieszkańców. Co prawda bezpośrednie działania Wielkiej Wojny nie dotknęły bezpośrednio Lublina, ale nie oznacza to, że nie pozostawiły na nim żadnego śladu. Załamanie się systemu zaopatrzenia, fatalne warunki lokalowe, niski poziom sanitarny, wzrost przestępczości, upadek zakładów przemysłowych, bezrobocie i bezdomność były aż nadto widoczne w mieście, które stało się stolicą województwa i siedzibą wielu urzędów państwowych, samorządowych i wojskowych. Biorąc to wszystko pod uwagę Autor przeanalizował w artykule następujące kwestie: rozwój urbanistyczny miasta, warunki życia mieszkańców, funkcjonowanie władz i urzędów, życie gospodarcze, problemy kultury, nauki i oświaty oraz służbę zdrowia.Przeprowadzona analiza skłania do konstatacji, że w życiu międzywojennego Lublin występowały zarówno te elementy, które można wartościować in plus, ale wiele było również takich, które mogłyby uzyskać wyłącznie ocenę negatywną. Pomimo dostrzeżonych przez Autora niedostatków w prowadzonej w owym czasie modernizacji, bilans starań decydentów uznać należy za dodatni. Nie wolno bowiem zapominać, jak ważne problemy leżały od samego początku przed włodarzami miasta i jak szczupłymi środkami – zarówno finansowymi, jaki i technologicznymi oraz kadrowymi – dysponowano.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 363-402
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyjazd naukowy do Lwowa jako forma kształcenia archiwistów w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej
Scientific Trip to Lviv as a Form of Educating Archivists at the Maria Curie-Skłodowska University
Autorzy:
Łosowski, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33913013.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
higher education
archivist studies didactics
research trip
UMCS
Lublin
Lviv
studia wyższe
dydaktyka archiwistyki
wyjazd naukowy
Lwów
Opis:
W programach studiów archiwistycznych polskich uczelni są okresowe wyjazdy w celu zwiedzania archiwów. Do tej pory nie poświęcono im żadnych gruntowniejszych publikacji, dlatego powstał ten tekst. Dotyczy on wyjazdów do Lwowa studentów Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (UMCS) najpierw specjalności archiwistycznej kierunku historycznego, a od 2012 r. archiwistyki. Organizowano je corocznie w latach 2007–2019 i uczestniczyła w nich grupa od czterech do sześciu studentów z opiekunem. Trwały przeważnie siedem dni, a ich cel stanowiło zwiedzanie lwowskich archiwów oraz bibliotek. Jednocześnie niemal każdego roku podobna grupa studentów Lwowskiego Narodowego Uniwersytetu im. Iwana Franki przyjeżdżała do Lublina i brała udział w objeździe polskich archiwów razem ze studentami UMCS. W opisywanym okresie do Lwowa wyjechało łącznie 74 studentów lubelskiej uczelni, a podobna liczba studentów lwowskich uczestniczyła w zwiedzaniu archiwów polskich. W artykule dokonano charakterystyki programu pobytu lubelskich studentów we Lwowie oraz jego realizacji. Oceniono też efekty zwiedzania, wykorzystując sprawozdania studentów, krótkie eseje, a także ich refleksje dokonywane po latach.
Archival studies programs include periodic study visits in the modern archives. So far, no thorough publications were devoted to them, which is why this text was written. It is focused on visits to Lviv the Maria Curie-Skłodowska University (UMCS) students’, firstly those enrolled in the archivist specialization of the history program, then, since 2012, archival studies. They were organized annually within the period between 2007 and 2019 for groups of six students with their supervisors. The visits lasted seven days each, and their aim was to explore the archives and libraries of Lviv. Each year a similar student group of the Ukrainian University of Lviv in Honor of Ivan Franko came to Lublin and partook in the explorations of Polish archives along with the UMCS students. Over the described period, 74 students of UMCS altogether went to Lviv, and a similar number of Lviv’ students visited Polish archives. The article characterizes the visit program of the Lublin students to Lviv and its execution, and evaluates the effects of the visits with the use of the student reports, short essays as well as the assessments of visits drawn up after years.
Źródło:
Res Historica; 2023, 55; 659-692
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złodzieje w międzywojennym Lublinie. Analiza historyczno-kryminologiczna
Thieves in Interwar Lublin. Historical and Criminological Analysis
Autorzy:
Rodak, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33915984.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
crime
Lublin
Second Polish Republic
GIS
criminology
thieves
poverty
exclusion
przestępczość
Druga Rzeczypospolita
kryminologia
złodzieje
bieda
wykluczenie
Opis:
Artykuł, którego tematyka mieści się w nurcie badań Urban studies, stanowi próbę prezentacji wieloaspektowej charakterystyki środowiska lubelskich złodziei okresu międzywojennego. W tym celu wykorzystano metody analizy statystycznej, kryminologicznej oraz technologię GIS. W pierwszej kolejności określono szacunkową liczebności badanej grupy. Rekonstruując jej charakterystykę uwzględniono wpływ różnorodnych zmiennych (przede wszystkim płci i wyznania sprawców kradzieży). Dokonano wstępnego opisu struktury społeczno-zawodowej środowiska. Dzięki wykorzystaniu technologii GIS odtworzono lokalną strukturę miejsca zamieszkania złodziei oraz dokonywania kradzieży. Uwzględnienie różnorodnych zmiennych pozwoliło opisać funkcjonujący w międzywojennym Lublinie schemat zachowań przestępczych. Jednocześnie zagregowanie dostępnych danych umożliwiło skonstruowanie mapy ówczesnych lubelskich hot-spotów przestępczości (tj. obszarów, które charakteryzowały się znaczną „koncentracją zjawisk patologicznych”). W końcu autor postarał się udzielić odpowiedzi na pytanie o przyczyny, dla których część ówczesnych lublinian podejmowała decyzję o dokonaniu kradzieży.Jest to pierwsza próba opisu przestrzennych uwarunkowań zachowań nienormatywnych w Drugiej Rzeczypospolitej. Jak dotąd w polskich badaniach okresu międzywojennego nie podejmowano analiz dotyczących wzajemnych relacji między charakterem lokalnych środowisk przestępczych, a wielowymiarową specyfiką miejsc, w których funkcjonowały. Badania takie, dotyczące głównie zjawiska prostytucji, stają się powoli standardem w historiografii krajów anglosaskich. Autor liczy na to, że artykuł stanie się zachętą do podejmowania analogicznych studiów dla innych miast Polski międzywojennej. Suma takich badań pozwoli w przyszłości na przeprowadzenie szerszych analiz, których wyniki uzupełnią ustalenia historiografii anglosaskiej.
The article, the subject of which places it in the field of Urban Studies, is an attempt to present a multi-faceted characterization of the community of thieves in Lublin in the interwar period. For this purpose, methods of statistical and criminological analysis and GIS technology were used. First, the estimated size of the study group was determined. When reconstructing its characteristics, the influence of various variables (mainly sex and religion of the perpetrators of the theft) was taken into account. An initial description of the socio-professional structure of the environment was made. Thanks to the use of GIS technology, the local structure of the thieves’ place of residence and theft was reconstructed. By taking into account various variables, the pattern of criminal behaviour functioning in interwar Lublin was described. At the same time, the aggregation of the available data made it possible to construct a map of the then Lublin crime hotspots (i.e. areas characterized by a significant „concentration of pathological phenomena”). Finally, the author tried to answer the question of what motivated some of the then inhabitants of Lublin to resort to stealing.This is the first attempt to describe the spatial conditions of non-normative behaviour in the Second Polish Republic. Polish historiography of that period has not analysed the mutual relations between the nature of local criminal circles and the multidimensional specificity of the places where they functioned. Such research, mainly concerning the phenomenon of prostitution, is slowly becoming a standard in the historiography of Anglo-Saxon countries. The author hopes that the article will encourage similar studies to be undertaken in other cities of interwar Poland. The sum of such studies will make it possible to carry out broader analyses in the future, the results of which will complement the findings of Anglo-Saxon historiography.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 507-557
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z przeżytych chwil… Pamiętniki ks. Karola Dębińskiego z lat 1867–1915, oprac. ks. Jarosław R. Marczewski, Lublin 2021, Wydawnictwo Polihymnia, ss. 615
Autorzy:
Łosowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33769960.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 761-773
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proces beginek świdnickich w 1332 roku. Studia historyczne i edycja łacińsko-polska, oprac. Paweł Kras, Tomasz Gałuszka OP, Adam Poznański, Lublin 2017, ss. 292.
Autorzy:
Pluta-Saladra, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33769075.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 739-745
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Żydowscy sutenerzy w międzywojennej Polsce. Próba charakterystyki środowiska na przykładzie Lublina
Jewish Pimps in Interwar Poland. An Attempt at Characterization of the Group on the Example of Lublin
Autorzy:
Kopciowski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33767979.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Lublin
Jews
pimping
pandering
procuring
underworld
Żydzi
sutenerstwo
stręczycielstwo
kuplerstwo
półświatek
Opis:
Celem artykułu jest przybliżenie form funkcjonowania środowiska żydowskich sutenerów w Lublinie w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Omówiono w nim m.in. problematykę sutenerstwa, stręczycielstwa i kuplerstwa w systemie prawnym II Rzeczypospolitej, charakterystykę demograficzną lubelskiego środowiska sutenerów, kierujące nimi motywacje, formy działalności, wewnętrzną organizację i hierarchię, metody pozyskiwania prostytutek, relacje między sutenerami a prostytutkami, sposoby kontroli rynku płatnej miłości, stosunki etniczne wewnątrz grupy oraz okoliczności pociągnięcia do odpowiedzialności karnej jej członków. Z uwagi m.in. na ponadregionalne powiązania badanej zbiorowości, mobilność prostytutek, powtarzalność pewnych wzorców zachowań w przestrzeni i czasie, obraz wyłaniający się z analizy przedwojennego środowiska lubelskiego sutenerów cechuje się, zdaniem autora, dużym stopniem uniwersalności i w wielu aspektach można go ekstrapolować także na inne miasta międzywojennej Polski.
The aim of the article is to present the functioning of the group of Jewish pimps in Lublin in the interwar period. It discusses, inter alia, the issues of pimping, pandering and procuring in the legal system of the Second Polish Republic, demographic characteristics of the Lublin pimps’ group, its motivations, forms of activity, internal structure and hierarchy, methods of acquiring prostitutes, relations between pimps and prostitutes, methods of controlling the paid love market, ethnic relations within the group and the circumstances of bringing its members to criminal responsibility. Due to, inter alia, the author believes that the image emerging from the analysis of the pre-war pimps’ circle in Lublin is characterized by a high degree of universality and, in many respects, it can also be extrapolated to other cities of interwar Poland.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 405-429
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lubelski Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej a październik 1956 r.
Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party and October 1956
Autorzy:
Majchrzyk, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33915294.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Polish People's Republic
Polish United Workers’ Party
Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party
Polish October
PRL
PZPR
KW PZPR
Lublin
odwilż
październik 1956
Opis:
Październik 1956 r. przyniósł Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej poważny kryzys polityczny, który był spowodowany po części rywalizacją frakcji w KC PZPR. Wydarzenia w Warszawie wpłynęły na niższe ogniwa partyjne, jakimi były komitety wojewódzkie. Lubelski KW PZPR w okresie październikowym przeszedł zawirowania i rotacje kadrowe. Tekst ukazuje procesy, jakie miały miejsce w lokalnym centrum władzy województwa lubelskiego. Dotyczy on zmian personalnych na stanowisku I sekretarza oraz egzekutywy. Analizując październikowe wydarzenia, dodatkowo uwzględnia również specyfikę procesów zachodzących na mapie politycznej Lublina.
In October of 1956, the Polish People’s Republic went through a serious political crisis, which was partially caused by rivalry between fractions in the Central Committee of the Polish United Workers’ Party. The events in Warsaw influenced the lower party structures, namely the voivodeship committees. In the October period, the Lublin Voivodeship Committee of the Polish United Workers Party experienced turmoil and staff rotation. The text shows the processes that took place in the local center of power of the Lubelskie Voivodeship. It concerns personnel changes in the executive and the position of the first secretary. The analysis of the October events also takes into account characteristics of the processes that took place on the political map of Lublin.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 939-968
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadanie funkcji kancelaryjnej rejestrom prowadzonym przez starostwa powiatowe województwa lubelskiego w latach 1927–1929
Granting an Office Function to the Registers Maintained by Poviat Starost’s Offices of the Lublin Voivodeship from 1927 to 1929
Autorzy:
Konstankiewicz, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33910950.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Lublin Voivodeship
poviat starost's offices
office
public registers
województwo lubelskie
starostwa powiatowe
kancelaria
rejestry publiczne
Opis:
W artykule przedstawiono reorganizację obsługi kancelaryjnej dokonaną w starostwach powiatowych województwa lubelskiego w roku 1927. Dotyczyła ona dokumentacji narastającej w enumeratywnie wyliczonych kategoriach spraw, w toku załatwiania których dokonywano wpisów w rejestrach urzędowych prowadzonych na podstawie przepisów prawa. Usprawnienie polegało na rezygnacji z wpisywania korespondencji w tych sprawach do dziennika i skorowidza do niego, z pozostawieniem jedynie zapisów w odpowiednim rejestrze, który jednocześnie przyjmował funkcję pomocy kancelaryjnej. W artykule dokonano oceny znaczenia wdrożenia tego rozwiązania na tle całokształtu działań usprawniających kancelarię administracji II Rzeczypospolitej, a przede wszystkim wprowadzonej w 1931 r. ogólnopolskiej reformy przepisów kancelaryjnych. Podstawę źródłową stanowią akty normatywne, dokumenty związane z ich ustanawianiem i wdrażaniem oraz materiały sprawozdawcze i kontrolne. Ponadto dokonano weryfikacji ustaleń poczynionych na podstawie normatywów z pomocami kancelaryjnymi stosunkowo nielicznie zachowanymi w spuściźnie archiwalnej badanych urzędów.
The article outlines the reorganisation of the office service carried out in poviat starost's offices of the Lublin Voivodeship in 1927. It concerned the documentation accruing in enumerated categories of cases, the settlement of which involved entries in official registers kept on the basis of legal regulations. The streamlining consisted in resigning from entering correspondence, in these cases, in the correspondence register, leaving only entries in the appropriate register, which at the same time assumed the function of an office aid. The article assesses the significance of the implementation of this solution against the background of all activities improving the office of the administration of the Second Republic of Poland, and above all the nationwide reform of the office regulations introduced in 1931. The source material is based on normative acts, documents related to their establishment and implementation, as well as reporting and control materials. In addition, the findings made on the basis of the normative acts have been verified in relation to the office aids preserved in the archival legacy of the offices studied.
Źródło:
Res Historica; 2023, 55; 517-534
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Contrary to Party Education: About the Catholic „Anti -universities” in Poland (1944/45–1989) on the Example of the Catholic University of Lublin. Author’s Selection of Issues
W kontrze do kształcenia partyjnego: o „anty-uniwersytetach” katolickich w Polsce (1944/45–1989) na przykładzie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Autorski wybór zagadnień
Autorzy:
Kruszyński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33919037.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Catholic University of Lublin
apparatus of violence
Poland 1944/45–1989
Katolicki Uniwersytet Lubelski
aparat przemocy
Polska 1944/45–1989
Opis:
Because of its ideological roots, the Catholic University of Lublin immediately found itself on a different side from the communists who had ruled Poland since the end of the Second World War. By definition, the university’s staff did not participate in the process of building the „new man”, rejecting the Marxist paradigm of research. This does not mean, however, that they all remained „outside” the reality of the time. The state authorities, mainly through the action of the apparatus of violence, tried to control the Catholic „anti-university”. On the other hand, some of its representatives allowed themselves to be entangled in agent collaboration. This article is about these issues.
Katolicki Uniwersytet Lubelski z racji na ideowe korzenie od razu znalazł się po innej stronie niż rządzący Polską od zakończenia II wojny światowej komuniści. Pracownicy uczelni z założenia nie uczestniczyli w procesie budowania „nowego człowieka”, odrzucając marksistowski paradygmat badań. Nie oznacza to jednak, że wszyscy pozostali „na zewnątrz” ówczesnej rzeczywistości. Władze państwowe, głównie dzięki działaniu aparatu przemocy, próbowały kontrolować katolicki „anty-uniwersytet”. Natomiast niektórzy z jego przedstawicieli dali się uwikłać w agenturalną współpracę. O tych zagadnieniach jest niniejszy artykuł.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 823-842
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z elity chłopskiej do lubelskiej elity władzy. Kilka słów o pochodzeniu i początkach kariery rodziny Konopniców
From Wealthy Peasant to Lublin Local Government Elite: Some Remarks on the Background and the Beginning of the Konopnica Family’s Social Career
Autorzy:
Chachaj, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33770820.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Konopnica family
Jakub Konopnica
Tomczyk-Bąk family
Marcin Tomczyk
Konopnica village
power elite of Lublin in the 16th century
rodzina Konopniców
rodzina Tomczyków-Bąków
wieś Konopnica
elita władzy Lublina w XVI w.
Opis:
Tekst dotyczy pochodzenia rodziny Konopniców, która wchodziła w skład elity władzy Lublina w drugiej połowie XVI i pierwszej połowie XVII w. Stanowi próbę uzupełnienia wiadomości dotyczących pierwszego znanego dotąd przedstawiciela tej rodziny – Jakuba Konopnicy – w oparciu o nieznane dotąd i niewprowadzone do obiegu naukowego wiadomości źródłowe zawarte w treści lubelskich ksiąg miejskich. Informacje zapisane w tym źródle wskazują, że Konopnicowie wywodzili się od Marcina Tomczyka, bogatego chłopa żyjącego we wsi Konopnica. Marcin oraz jego rodzina byli już nieco szerzej przedstawieni w badaniach prowadzonych przez Małgorzatę Kołacz-Chmiel. Dodatkowo udało się znacznie poszerzyć zakres informacji dotyczących żony Jakuba Konopnicy. Znane było dotąd jedynie jej imię, natomiast zapisy w lubelskich księgach miejskich informują także o jej rodzinie. Tekst zawiera jednocześnie pytanie o wiarygodność przekazów mówiących o tym, że Jakub Konopnica bogacił się w sposób nielegalny, prowadząc wyrąb drzew w lesie stanowiącym własność miejską.
The text focuses on the origin of the Konopnica family, who was among the ruling elite in Lublin in the second half of the 16th and the first half of the 17th century. It attempts to supplement information concerning the first known representative of this family, namely Jakub of Konopnica. The paper draws on hitherto unknown, and therefore not present in any studies, information contained in the Lublin municipal books. Information from this source indicates that the Konopnica family descended from Marcin Tomczyk, a rich peasant who lived in the village of Konopnica. Marcin and his family have already been examined at length by Małgorzata Kołacz-Chmiel. Now an analysis of the sources under study has revealed some more information about Jakub Konopnica’s wife. Only her name has been known so far, and thanks to the Lublin municipal books, certain facts about her family have been discovered. The text also poses a question relating to the credibility of the accounts according to which Jakub Konopnica grew wealthy through illegal felling in the forest which was municipal property.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 123-144
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dążenia Kościoła prawosławnego do uregulowania sytuacji prawnej i odbudowy struktury parafialnej w dystrykcie lubelskim w latach 1939–1944. Wprowadzenie do problematyki
The Orthodox Church Efforts to Regulate the Legal Situation and Reconstruction of the Parish Structure in the Lublin District in the Years 1939–1944. Introduction to the Issue
Autorzy:
Wysocki, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33917132.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Orthodox Church
World War II
Ukrainians
Lublin General Government
Metropolitan Ilarion (Ohienko)
Kościół prawosławny
II wojna światowa
Ukraińcy
dystrykt lubelski
Generalne Gubernatorstwo
metropolita Hilarion (Ohijenko)
Opis:
W artykule omówiono starania uregulowania sytuacji prawnej Kościoła prawosławnego na terenie dystryktu lubelskiego oraz rozbudowę jego struktury parafialnej. Zagadnienie to jest jedynie wycinkiem z jego dziejów na tym terenie i zarazem w Generalnym Gubernatorstwie. Pozwala nam jednak zrozumieć – i nie tylko to – jak prezentował się ówczesny potencjał Kościoła prawosławnego, w jakich okolicznościach musiał funkcjonować i jaki był stosunek do niego władz okupacyjnych. Stan struktury organizacyjnej Kościoła prawosławnego był bezpośrednio związany z kwestią ukraińską na Chełmszczyźnie i Południowym Podlasiu i zarazem w Generalnym Gubernatorstwie, odzwierciedlał bowiem jej potencjał demograficzny, zaplecze religijne i instytucjonalne.
The article discusses efforts to regulate the legal situation of the Orthodox Church in the Lublin district and the reconstructions of its parishes. This issue is only a narrow part of its history in this area and at the same time in the General Government. However, it allows us to understand what the potential of the Orthodox Church looked like at that time, in what circumstances it had to function and what was the attitude of the occupation authorities towards it. The state of the organizational structure of the Orthodox Church was directly related to the Ukrainian question in the Chełm region and Southern Podlasie, and at the same time in the General Government, as it reflected its demographic potential, religious and institutional background.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 691-752
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Laicyzowanie szkolnictwa a stan religijnej świadomości nauczycieli w województwie lubelskim na początku lat sześćdziesiątych XX wieku
Secularization of the Educational System Versus Religious Consciousness of Teachers From the Lublin Voivodeship in the Early 1960s
Autorzy:
Wrona, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33903345.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
teachers
communist party
communist ideology
Catholic church
secular school
secularization
religiosity
social attitudes
nauczyciele
partia komunistyczna
ideologia
Kościół katolicki
świecka szkoła
laicyzacja
religijność
postawy społeczne
Opis:
Przełom lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. przyniósł w Polsce szeroko zakrojoną kontrofensywę ideologiczną w oświacie. Jej celem było przywrócenie kontroli partii komunistycznej nad wychowaniem dzieci i młodzieży. W latach 1958–1961 rozpoczął się proces, który historycy oświaty określają drugą bitwą o ideowe oblicze polskiej szkoły. W sferze szeroko rozumianej kultury zmierzała ona do wyeliminowania religii z życia publicznego. Laicyzacja była dla partii swoistym panaceum na wszelkie ideologiczne problemy. W propagandzie partii komunistycznej oznaczała postęp, wolność i nowoczesne myślenie. Doktryny i instytucje religijne miały zostać pozbawione wpływu na wychowanie, życie społeczne oraz na działalność polityczną i gospodarczą. Liczyły się wyłącznie świeckie zasady i cele socjalistycznego wychowania.Nauczyciele w zamierzeniach PZPR mieli się stać podstawowym narzędziem indoktrynacji młodego pokolenia. Ich zadaniem było kształtowanie wśród uczniów tzw. naukowego poglądu na świat, przyswajanie zasad tzw. świeckiej moralności, kształtowanie tzw. ludowego patriotyzmu i internacjonalizmu. Czuwać nad tym miały instancje partii komunistycznej w oświacie. Odpowiadały za zwiększenie upartyjnienia nauczycieli i objęcie ich ideologicznym szkoleniem. W 1962 r. nauczyciele z legitymacjami partyjnymi PZPR w województwie lubelskim stanowili grupę 28,3% ogółu pracujących w tym zawodzie (12 175 osób). Program świeckiej szkoły wymagał zdiagnozowania kondycji światopoglądowej nauczycieli. W województwie lubelskim w 1962 r. Zarząd Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego na polecenie partii komunistycznej przeprowadził ankietę, która miała pokazać stosunek do religii i praktyk religijnych ponad 11 tysięcy nauczycieli w regionie. Ankieta dzieliła nauczycieli na trzy grupy: ateistów, wierzących niepraktykujących oraz wierzących i praktykujących. Jej wyniki pokazały, że zdecydowana większość nauczycieli jest religijna i nie są oni przygotowani do realizowania w codziennej pracy szkolnej zadań wychowawczych stawianych im przez władze państwowe. Nie nastąpiła pożądana przez partię rewolucja światopoglądowa. Wielu nauczycieli przejawiało religijne zaangażowanie. Przyjęli postawę adaptacyjną, by przetrwać i funkcjonować w rzeczywistości Polski Ludowej. Cechowała ich repulsja społeczna wobec oficjalnie narzucanych wartości i wzorców.
The turn of the 1950s and 1960s brought a wide-ranging ideological counter-offensive in education in Poland. Its aim was to restore control of the communist party over the education of children and adolescents. In the years 1958–1961, the process began, which educational historians call the second battle for the ideological face of the Polish school. In the sphere of broadly understood culture, it aimed at eliminating religion from public life. Laicization was a kind of panacea for the party for all ideological problems. In the propaganda of the communist party, it meant progress, freedom and modern thinking. Religious doctrines and institutions were to be deprived of any influence on education, social life, and political and economic activity. Only the secular principles and goals of socialist education mattered.In the intention of the PZPR, teachers were to become the basic tool of indoctrination of the young generation. Their task was to shape the so-called scientific view of the world, assimilation of the principles of the so-called secular morality, shaping the so-called popular patriotism and internationalism. Institutions of the communist party in education were to supervise it. They were responsible for increasing the politicization of teachers and covering them with ideological training. In 1962, teachers with PZPR party ID cards in the Lubelskie Voivodeship constituted a group of 28.3% of the total number of people working in this profession (12,175 people). The secular school program required a diagnosis of the worldview condition of teachers. In 1962, in the Lubelskie Voivodeship, the District Board of the Polish Teachers Union, at the request of the communist party, conducted a questionnaire to show the attitudes of over 11,000 teachers in the region to religion and religious practices. The survey divided teachers into three groups: atheists, non-practicing believers, and believers and practitioners. Its results showed that the vast majority of teachers are religious and they are not prepared to carry out educational tasks assigned to them by the state authorities in their everyday school work. The worldview revolution desired by the party did not take place. Many teachers were religiously committed. They adopted an adaptive attitude to survive and function in the reality of the People's Republic of Poland. They were characterized by a social repulsion in the face of officially imposed values and patterns.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 533-548
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies