Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Early modern" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Duńskie koncepcje Origo gentis w nowożytnej historiografii
The Danish Origo gentis Theories in Early Modern Historiography
Autorzy:
Szelągowska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33773765.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Early modern Danish historiography
gothicism
ethnogenesis
origo gentis
etnogeneza
duńska historiografia wczesnonowożytna
gotycyzm
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie jak we wczesnonowożytnej (XVI–XVII w.) historiografii duńskiej, w ramach konstruowania nowej syntezy dziejów narodowych, uformowała się teoria pochodzenia narodu duńskiego. Dodatkowo, artykuł ma prześledzić zależność tych teorii od średniowiecznego dziedzictwa oraz dokonującą się w tym względzie ewolucję.Realizacja powyższych celów polega na konfrontacji opowieści przekazanych przez dziejopisów średniowiecza (m.in. Sakso Gramatyk, Rocznik z Ryd, Duńska kronika rymowana) z dziełami nowożytnymi, by pokazać, jakie wątki zachowano, a jakie rozbudowano, przede wszystkim o okres „przed Danem”, wiążąc go z dziejami biblijnymi i klasyczną starożytnością. W rezultacie powstała nowa opowieść (Niels Pedersen – Petreius, Claus Lyschander, Niels Strelow), oparta na przekazie Biblii oraz dziełach starożytnych historyków i geografów, której centralnym punktem było udowodnienie cymbryjskiego pochodzenia narodu. Narracje o Początkach ukazują zróżnicowanie zarówno formy i metodologicznego podejścia, jak i ideologicznych postaw.
The aim of this paper is to show how Early Modern (16th and 17th centuries) Danish historiography, within the pursuit of the goal of forming a new vision of national history, constructed the new theory of the nation’s origin. Simultaneosly, the paper attempts to trace the dependencies on the medieval heritage and present the evolution of the ideas. To fullfil those goals, the confrontation of medieval theories (Saxo Grammaticus, Annales Ryenses and the Danish Rhymed Chronicle) with the Early Modern creations was performed, with the purpose of pointing which elements were preserved and which needed to be supplemented. The Bible and the ancient classical historians and geographers delivered necessary information to the scholars (Niels Pedersen – Petreius, Claus Lyschander, Niels Strelow) making it possible to proof the Cimbrian origin of the Danish nation. The ways in which this reasoning was accomplished show the variety of forms and methodological approaches together with different ideological standpoints.
Źródło:
Res Historica; 2022, 54; 169-195
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacja kancelarii szwedzkiej Gustawa Adolfa wedle Porządku z 1626 roku
The Organization of the Swedish Chancellery of Gustavus Adolphus According to the Order of 1626
Autorzy:
Krawczuk, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33908209.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
early modern
chancellery
Sweden
dyplomatyka
kancelaria
Szwecja
Opis:
W artykule zaprezentowano istotne źródło dotyczące organizacji kancelarii szwedzkiej króla Gustawa II Adolfa, czyli Porządek z 1626 r. w tłumaczeniu na język polski. Ukazuje ono wszelkie istotne zadania tego urzędu. Źródło powinno służyć jako punkt odniesienia i porównania dla innych podobnych urzędów Europy Centralnej. Poziom szczegółowości w opisywaniu prac urzędu jest wysoki, umożliwia rozwiązanie wielu szczegółowych problemów badawczych odnośnie do działań instytucji.
The article presents an important source on the organization of the Swedish chancellery of King Gustavus Adolphus, i.e., the Order of 1626 translated into Polish. It shows all the important tasks of this office. The source should serve as a point of reference and comparison for other similar central government offices in the Central Europe. The level of detail in describing the work of the office is high, it allows to solve many research problems regarding the activities of the institution.
Źródło:
Res Historica; 2023, 55; 719-735
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antiheroines of Early Modern Polish History in the Textbooks of the Second Polish Republic
Antybohaterki nowożytnych dziejów Polski w podręcznikach Drugiej Rzeczypospolitej
Autorzy:
Hoszowska, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374200.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
history of women
history education
Second Polish Republic
Bona Sforza d’Aragona
Maria Ludwika Gonzaga
Maria Kazimiera d’Arquien
historia kobiet
dydaktyka historii
Druga Rzeczypospolita
Opis:
The author of the article presents changes that took place in the textbook depictions of women – counted among the antiheroines of Polish History – from 1918 to 1939. The starting point are 19th-century compilations, in which the authors’ attention was focused on prominent queens of the Early Modern era: Bona Sforza, Maria Ludwika Gonzaga, and Maria Kazimiera de La Grange d’Arquien. The attitudes of the authors of historical and educational compilations created after Poland regained its independence towards these women was the result of various factors, but also a proof of acceptance of women’s new roles in the newly united – among others, through historical education – society. This applied particularly to those women’s roles that evoked social resistance, as they were linked to involvement in politics, which was viewed as a space for men’s activity.The article emphasises comparative concepts to clearly delineate differences between what was typical of educational framing pre- and post-1918. The author analyzed 30 history textbooks written in the first and second decade of Poland Reborn, addressed to children and youth in primary, gymnasium and secondary schools. The article serves as a search for the answers to the following questions: 1. In what way were ambitious women rulers perceived in different political conditions, i.e. in a situation of formal equality of the political rights of women and men? 2. How different were textbooks in the Piłsudski-reformed schools from those used earlier? 3. To what extent did the reorientation of the educational ideal of the 1930s influence the image of the politically involved Polish queens of the Early Modern era?
Autorka artykułu przedstawia zmiany jakie dokonały się w podręcznikowym obrazie kobiet – zaliczanych do grupy antybohaterek dziejów Polski – w latach 1918–1939. Punktem wyjścia są opracowania dziewiętnastowieczne, w których uwaga piszących skupiona była na wybitnych królowych doby nowożytnej: Bonie, Marii Ludwice i Marii Kazimierze. Stosunek do nich autorów opracowań historyczno-dydaktycznych powstałych po odzyskaniu niepodległości był pochodną różnych czynników, ale i dowodem akceptacji dla nowych ról kobiet w scalanym na nowo społeczeństwie, m.in. drogą edukacji historycznej. Dotyczyło to szczególnie tych kobiecych ról, które wywoływały społeczny opór, ponieważ związane były z zaangażowaniem w politykę, uznawaną za przestrzeń męskiej aktywności.W artykule położono nacisk na ujęcia porównawcze, tak, aby wyraźnie zarysowały się różnice między tym, co było typowe dla ujęć dydaktycznych sprzed i po 1918 r. Przeanalizowano 30 podręczników historii powstałych w pierwszej i drugiej dekadzie Polski Odrodzonej, adresowanych do dzieci i młodzieży szkół powszechnych, gimnazjów i liceów ogólnokształcących. Poszukiwano przy tym odpowiedzi na pytania: 1. W jaki sposób postrzegano ambitne władczynie w odmiennych warunkach politycznych, tj. w sytuacji formalnej równości praw politycznych kobiet i mężczyzn? 2. Na ile podręczniki dla zreformowanej przez piłsudczyków szkoły odróżniały się od tych wykorzystywanych wcześniej? 3. W jakiej mierze reorientacja ideału wychowawczego w lat trzydziestych XX w. wpłynęła na obraz rozpolitykowanych polskich królowych doby nowożytnej?
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 319-360
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ czeskiego i morawskiego prawa o ziemi na treść Ordynacji Ziemskiej Księstwa Opolsko-Raciborskiego na przykładzie prawa rodzinnego
Autorzy:
Slavickova, Pavla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631618.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
family law
Bohemia
Moravia
Silesia
Early Modern Period
land law
legal history
prawo rodzinne
Czechy
Morawy
Śląsk
wczesna nowożytność
Ordynacja Ziem
historia prawa
Opis:
The aim of this contribution is to assess the extent of adoption of the Bohemian and Moravian land law in the crucial legal documents of 16th century Upper Silesia – the Land Ordinance of the Duchy of Opole and Racibórz, exemplified by the family law. The text is divided into three parts; the first part briefly summarised the process of codification in Bohemia and Moravia and in the Duchy of Opole and Racibórz, the second part analyses the form of the land ordinances and the third part focuses on the content of concrete legal institutes of family law.Besides the above mentioned legal works, the comparison also takes into account the content of the Land Ordinance of the Duchy of Cieszyn and the crucial collection of municipal law, the Municipal Law Code of the Kingdom of Bohemia. The section related to guardianship of underage children, in particular, takes into account the possibility of the adoption from Roman law. Although many articles of the Land Ordinance of Opole and Racibórz contain similarities with the provisions of Bohemian and Moravian Land Ordinances, it would be a rash decision to talk about the adoption as only the principles are similar but not the formulations.Rather than the adoption of Bohemian (and Moravian) law in Silesia, the adoption of the provisions originating in the Roman law, which was a common practice in the given period in Central Europe, seems more probable. In fact, the only proven direct adoption from Bohemian and Moravian land law in the law of the Duchy of Opole and Racibórz is the article Jak sirotci poručníky své kvitovati mají, taken from the Moravian Land Ordinance from 1535 and 1562, in which case the article is identical both in terms of the content and wording.
W pracy podjęto próbę oceny zakresu zapożyczeń z czeskiego i morawskiego prawa o ziemi, obecnych w kluczowych dokumentach prawnych Górnego Śląska, uchwalonych w XVI w., mianowicie Ordynacji Ziemskiej Księstwa Opolsko-Raciborskiego, na przykładzie prawa rodzinnego. Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza część opisuje proces kodyfikacji na terenie Moraw i Czech oraz w Księstwie Opolsko-Raciborskim. Druga część stanowi analizę formy ordynacji ziemskich. Trzecia część pracy kładzie nacisk na zawartość wybranych tekstów prawnych z zakresu prawa rodzinnego.Ponadto, porównanie obejmuje zawartość Ordynacji Ziemskiej Księstwa Cieszyńskiego oraz kluczowy dla sprawy zbiór aktów prawa miejskiego Królestwa Czeskiego. Szczególną uwagę zwrócono na artykuły związane ze sprawowaniem opieki nad małoletnimi. Część poświęcona wspomnianej problematyce bierze pod uwagę możliwość adaptacji ustaw z prawa rzymskiego. Chociaż wiele przepisów zawartych w treści Ordynacji Ziemskiej Księstwa Opolsko-Raciborskiego jest podobna do Ordynacji Ziemskiej w Czechach i na Morawach, stwierdzenie o przejęciu tychże praw może okazać się nazbyt śmiałe, jako że podobieństwo zauważalne jest jedynie w przypadku podstawowych zasad, nie zaś na poziomie sposobu formułowania tekstu.Bardziej prawdopodobną wydaje się być możliwość, że rozwiązania zawarte w Ordynacji wywodziły się z prawa rzymskiego, co stanowiło powszechną praktykę na terenie ówczesnej Europy Środkowej. W rzeczywistości, jedynym udowodnionym przykładem bezpośredniego przejęcia czeskiego i morawskiego prawa o ziemi obecnego w zarządzeniach Księstwa Opolsko-Raciborskiego jest akt prawny Jak sirotci poručníky své kvitovati mají, zaczerpnięty z Ordynacji Ziemskiej Moraw z okresu 1535–1562, który jest identyczny zarówno pod względem treści, jak i sposobu sformułowania.
Źródło:
Res Historica; 2019, 48
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Choroba od kuchni. Dieta a zdrowie w społeczeństwie polskim końca XVII w. na podstawie analizy wybranych porad i receptur kulinarnych dzieła Jakuba Kazimierza Haura
Disease Behind the Scenes. Diet and Health of Polish Society at the End of the 17th Century on the Basis of an Analysis of Selected Pieces of Advice and Recipes Included in the Work of Jakub Kazimierz Haur
Autorzy:
Madej, Julita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33764728.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Old Polish society
diseases
health
history of dietetics
Old Polish cuisine
early-modern medicine
społeczeństwo staropolskie
choroby
zdrowie
historia dietetyki
staropolska kuchnia
medycyna wczesno-nowożytna
Opis:
Brak możliwości dokładnego zbadania wpływu produktów spożywczych na organizm ludzki w końcu XVII w. starano się rekompensować poszukiwaniem źródeł złego samopoczucia w szeregu teorii z pogranicza astrologii, metafizyki i medycyny. Ograniczony dostęp do profesjonalnych usług medycznych czynił niekiedy domowe sposoby leczenia jedynym ratunkiem w wielu schorzeniach.Szczególne miejsce zajmowały w tym wypadku lecznicze receptury kulinarne. Dlatego przedmiotem niniejszych rozważań są siedemnastowieczne poglądy na temat diety, przekonania dotyczące właściwości poszczególnych artykułów spożywczych oraz zasięg i znaczenie przepisów kulinarnych w procesie leczenia różnych schorzeń.Analiza i zestawienie ze sobą teorii, zaleceń, zależności i praktyk z zakresu dietetyki zarysowują ogólny obraz stanu ówczesnej dietetyki, czyniąc lepiej zrozumiałym jeden z wielu elementów składających się na skomplikowany system mentalnościowy społeczeństwa polskiego końca XVII w.
Due to the lack of possibility to precisely analyse the influence of food products on the human body at the end of the seventeenth century, people started searching for causes of their malaise in a number of theories at the intersection of astrology, metaphysics and medicine. The frequent inaccessibility of professional medical services made sometimes home remedies the only help in dealing with many diseases. Healing recipes played a key role in home treatment. That is why the subject of this analysis is the seventeenth-century views on diet, beliefs regarding properties of certain food products and the extent and importance of recipes in the process of treatment of different diseases. An analysis and comparison of theories, advice, correlations and practices from the field of dietetics show the general condition of dietetics at the time and make one of many elements of the complex mentality system of the end of the seventeenth-century Polish society easier to understand.
Źródło:
Res Historica; 2022, 53; 113-143
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucje samorządowe koczowniczych i półkoczowniczych pasterzy na Bałkanach i w regionie karpackim w późnym średniowieczu i wczesnej nowożytności
Autorzy:
Luković, Miloš
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631492.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Balkans, Carpathian region, semi-nomadic livestock breeders, self-government institutions, late medieval and early modern periods
Bałkany, region Karpat, półkoczowniczy pasterze, instytucje samorządowe, późne średniowiecze, wczesna nowożytność
Opis:
Artykuł odnosi się do: koczowniczej i półkoczowniczej hodowli na Półwyspie Bałkańskim w okresie średniowiecza; instytucji samorządowych średniowiecznych koczowniczych pasterzy na Bałkanach; sedentaryzacji wołoskich pasterzy na Bałkanach; instytucji samorządowych knežin i plemion bałkańskich; przyrodniczych oraz socjopolitycznych wyznaczników wykorzystania wysokogórskich pastwisk w Karpatach między XIII a XVI stuleciem; instytucji samorządowych społeczności wiejskich i związków wsi z romańską ludnością Wołoszczyzny, Transylwanii oraz Mołdawii w okresie późnośredniowiecznym; socjoekonomicznych aspektów kolonizacji na prawie wołoskim w środkowej i zachodniej części Karpat; samorządowych instytucji wsi i związków wsi powstałych na prawie wołoskim w środkowej i zachodniej części Karpat (ziemie monarchii: węgierskiej, polskiej, czeskiej).
Źródło:
Res Historica; 2016, 41
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Instytucje samorządowe koczowniczych i półkoczowniczych pasterzy na Bałkanach i w regionie karpackim w późnym średniowieczu i wczesnej nowożytności
Autorzy:
Luković, Miloš
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632027.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Balkans, Carpathian region, semi-nomadic livestock breeders, self-government institutions, late medieval and early modern periods
Bałkany, region Karpat, półkoczowniczy pasterze, instytucje samorządowe, późne średniowiecze, wczesna nowożytność
Opis:
This paper deals with: nomadic and semi-nomadic livestock breeding in the Balkan Peninsula in the medieval period; self-government institutions of the medieval nomadic livestock breeders in the Balkans; sedentarization of Vlach livestock breeders in the Balkans; self-government institutions in the knežinas and tribes in the Balkans: natural and socio-political determinants of exploitation of the high mountain pastures in the Carpathian mountains between the 13th and 16th centuries; self-governmental institutions of village communities and the confederations of villages with Romanian populations in Wallachia, Transylvania and Moldavia in the Late medieval period: socio-economic aspects of the colonization on Vlach rights in the Central and Western Carpathian mountains: self-government institutions of villages and village alliances created on Vlach rights in the Central and Western Carpathians (lands of the Hungarian crown, lands of the Polish crown, lands of the Czech crown).
Artykuł odnosi się do: koczowniczej i półkoczowniczej hodowli na Półwyspie Bałkańskim w okresie średniowiecza; instytucji samorządowych średniowiecznych koczowniczych pasterzy na Bałkanach; sedentaryzacji wołoskich pasterzy na Bałkanach; instytucji samorządowych knežin i plemion bałkańskich; przyrodniczych oraz socjopolitycznych wyznaczników wykorzystania wysokogórskich pastwisk w Karpatach między XIII a XVI stuleciem; instytucji samorządowych społeczności wiejskich i związków wsi z romańską ludnością Wołoszczyzny, Transylwanii oraz Mołdawii w okresie późnośredniowiecznym; socjoekonomicznych aspektów kolonizacji na prawie wołoskim w środkowej i zachodniej części Karpat; samorządowych instytucji wsi i związków wsi powstałych na prawie wołoskim w środkowej i zachodniej części Karpat (ziemie monarchii: węgierskiej, polskiej, czeskiej).
Źródło:
Res Historica; 2016, 41
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Itinerarium wojewody kijowskiego Tomasza Zamoyskiego z Kijowa do Zamościa (4–21 listopada 1619 r.) – przyczynek do analizy mobilności magnackiej w epoce nowożytnej
Kiev’s Voivode, Tomasz Zamoyski’, Travels from Kiev to Zamość (November 4–21, 1619) – Itineraries Contribution to the Analysis of Magnate Mobility in the Modern Era
Autorzy:
Kupczewska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33917511.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Tomasz Zamoyski
itineraries
magnate travels
distance traveled
distance traveled and measured in miles
speed of travel
travel routes
early modern era
itineraria
podróże magnackie
jednostki odległości
mile
szybkość podróżowania
szlaki komunikacyjne
epoka wczesnonowożytna
Opis:
W Archiwum Zamoyskich przechowywanym w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie znajduje się opis podróży z Kijowa do Zamościa dokonanej przez wojewodę kijowskiego Tomasza Zamoyskiego (ur. 1594, zm. 1638). Ten spisany ręką magnata dokument to dokonywane dzień po dniu – od 4 do 21 listopada 1619 r. – itinerarium. Skrótowy plan podróży stanowi zapis mijanych miejscowości lub forsowanych przeszkód (głównie rzek). Cenne – z naukowego punktu widzenia – jest również wyszczególnienie codziennie pokonywanego dystansu podawanego w milach. W niektórych przypadkach sprawozdanie zawiera ponadto wzmianki o właścicielach odwiedzanych przez orszak magnata dóbr. Informacje te umożliwiają przeprowadzenie bardziej wnikliwych dociekań nad zagadnieniem krajowej mobilności polsko-litewskich elit politycznych epoki nowożytnej. W niniejszym artykule uwaga skupiona została na trzech zasadniczych kwestiach. Po pierwsze na odtworzeniu przebiegu analizowanej trasy podróży i porównaniu jej z głównymi ówczesnymi traktami Kijowszczyzny oraz Wołynia. Po drugie na wyliczeniu, ile według itinerarium liczyła jedna mila. Po trzecie na ustaleniu, ile wynosiło dzienne tempo podróży orszaku Tomasza Zamoyskiego. Dwie ostatnie kwestie porównane zostaną z dotychczasowymi wynikami badań innych badaczy epoki nowożytnej.
In the Zamoyski Archives, kept in the Central Archives of Historical Records in Warsaw, there is a description of a journey from Kiev to Zamość made by Tomasz Zamoyski, the voivode of Kiev (born in 1594 – died in 1638). This document, written by the magnate, is a day-to-day itinerary from 4 to 21 November 1619. A short descriptive itinerary records of the towns or obstacles the travelers pass over (mainly rivers). Valuable – from a scientific perspective – is also the specification of the daily distance covered and measured in miles. In some cases, the report also contains mentions of the owners of the estates visited by the voivode and his retinue. Recalled handwritten data makes it possible to conduct a more in-depth investigation’ into the domestic mobility of Polish-Lithuanian political elites of the modern era. This article focuses on three main issues. Firstly, reconstructing the course of the analyzed travel route and comparing it with the main roads of the time in Kiev and Volhynia. Secondly, calculating how much, according to the itinerary, was one mile. Thirdly, determining the daily pace of travel of Tomasz Zamoyski's retinue. The last two issues will be compared with the previous research results of other researchers of the modern era.
Źródło:
Res Historica; 2023, 56; 151-180
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies