Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę ""Historiografia"" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Obraz traktatu z Trianon w słowackiej historiografii
Autorzy:
Horbulák, Zsolt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632345.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Peace Treaty of Trianon, Slovak historiography, Hungarian historiography
traktat w Trianon, słowacka historiografia, węgierska historiografia
Opis:
The past used to be evaluated differently. The victors usually point out positive sides of the events and the losers typically the negative sides. The peace treaties of the 20th century brought huge territorial changes. In the age of centralized national states to become a citizen of another state means more considerable changes in life of people than ever before.The peace treaties after World War I rewrote the map of Central Europe. They created new states which had never existed before. During those stormy times, Hungary suffered the greatest losses. The territory of the country was reduced from 282,870 km² to 92,952 km², of which Czechoslovakia gained 61,646 km². The number of inhabitants fell from 18,264,533 to 7,615,117 of which Czechoslovakia gained 3,517,568 persons including 1,066,685 Hungarians. The historical Upper Hungary was renamed to Slovakia and became the part of Czechoslovakia. The process of peacemaking reminded war, even so after the armistice between the Hungarian Soviet Republic and the Czechoslovak Legion Army broke out a war.These events the Hungarian and Slovak historians estimate completely different. While the Hungarian side focuses mainly on losses, contradictions inside the Czechoslovak diplomatic argument as well as the incorrect interpretation of facts, the Slovak historians are doing the same but from their own point of view: they accuse the Hungarian policy about national minorities, denied the truth of data of census about national minorities, and also criticise the Hungarian efforts to maintain the borders. The general aim of all historical oeuvres is to justify the Czech political acts during the formation of Czechoslovakia with the current frontiers.This paper constitutes an attempt to present the actual view on the Peace Treaty of Trianon by Slovak historians included in recently published books. I attempted to summarize the main group of opinions represented by the academics; books written by authors who are widely acknowledged historians as well as by historians representing the “nationalistic” approach. The paper primly deals with the Slovak opinion. The Hungarian view is resumed in the last part of the article.
Przeszłość zwykło się oceniać w różny sposób. Zwycięzcy zazwyczaj wskazują pozytywne strony zdarzeń, a przegrani z reguły skupiają się na ich negatywnych aspektach. XX-wieczne traktaty pokojowe niosły za sobą ogromne zmiany terytorialne. W czasach scentralizowanych państw narodowych uzyskanie obywatelstwa innego państwa oznacza bardziej znaczące zmiany w życiu ludzi, niż miało to miejsce kiedykolwiek wcześniej.Traktaty pokojowe kończące I wojnę światową na nowo nakreśliły mapę Europy Środkowej. Doprowadziły do powstania nowych państw, które nie istniały nigdy wcześniej. W tym burzliwym okresie Węgry poniosły największe straty. Terytorium państwa uległo zmniejszeniu z 282 870 km² do 92 952 km², z czego Czechosłowacja pozyskała 61 646 km². Liczba mieszkańców spadła z 18 264 533 do 7 615 117, przy czym na terytorium Czechosłowacji przeszło 3 517 568 osób (wliczając w to 1 066 685 Węgrów). Historyczne Górne Węgry (węg. Felvidék) zostały przemianowane na Słowację i stały się częścią Czechosłowacji. Proces pokojowy przypominał stan wojny, bo nawet po wprowadzeniu zawieszenia broni doszło do wybuchu walk między Węgierską Republiką Rad a Legionem Czechosłowackim(Československé legie).Powyższe wydarzenia są oceniane w zupełnie odmienny sposób przez historyków węgierskich i słowackich. Podczas gdy strona węgierska skupia się głównie na poniesionych stratach, wskazywaniu sprzeczności w czechosłowackiej argumentacji praktykowanej w dyplomacji, jak i niepoprawnej interpretacji faktów, historycy słowaccy robią to samo, tyle że z ich perspektywy: oskarżają węgierską politykę w sprawie mniejszości narodowych, negującą prawdziwość danych ze spisów mniejszości narodowych, jak również krytykują węgierskie wysiłki zmierzające do utrzymania granic(status quoante). Zasadniczym celem ich historiografii jest uzasadnienie czeskich działań politycznych w czasie powstawania Czechosłowacji w (do niedawna) aktualnych granicach.W artykule podjęto próbę przedstawienia współczesnych poglądów na traktat pokojowy w Trianon, wyrażanych przez słowackich historyków w ostatnio opublikowanych syntezach. Starałem się podsumować główne poglądy prezentowane zarówno przez poszczególnych historyków akademickich, których opinie są szeroko akceptowane, jak i badaczy o nastawieniu „nacjonalistycznym”. Publikacja w pierwszej kolejności dotyczy poglądów historiografii słowackiej. Węgierski punkt widzenia został streszczony w ostatniej części artykułu.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz traktatu z Trianon w słowackiej historiografii
Autorzy:
Horbulák, Zsolt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631527.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Peace Treaty of Trianon, Slovak historiography, Hungarian historiography
traktat w Trianon, słowacka historiografia, węgierska historiografia
Opis:
Przeszłość zwykło się oceniać w różny sposób. Zwycięzcy zazwyczaj wskazują pozytywne strony zdarzeń, a przegrani z reguły skupiają się na ich negatywnych aspektach. XX-wieczne traktaty pokojowe niosły za sobą ogromne zmiany terytorialne. W czasach scentralizowanych państw narodowych uzyskanie obywatelstwa innego państwa oznacza bardziej znaczące zmiany w życiu ludzi, niż miało to miejsce kiedykolwiek wcześniej.Traktaty pokojowe kończące I wojnę światową na nowo nakreśliły mapę Europy Środkowej. Doprowadziły do powstania nowych państw, które nie istniały nigdy wcześniej. W tym burzliwym okresie Węgry poniosły największe straty. Terytorium państwa uległo zmniejszeniu z 282 870 km² do 92 952 km², z czego Czechosłowacja pozyskała 61 646 km². Liczba mieszkańców spadła z 18 264 533 do 7 615 117, przy czym na terytorium Czechosłowacji przeszło 3 517 568 osób (wliczając w to 1 066 685 Węgrów). Historyczne Górne Węgry (węg. Felvidék) zostały przemianowane na Słowację i stały się częścią Czechosłowacji. Proces pokojowy przypominał stan wojny, bo nawet po wprowadzeniu zawieszenia broni doszło do wybuchu walk między Węgierską Republiką Rad a Legionem Czechosłowackim(Československé legie).Powyższe wydarzenia są oceniane w zupełnie odmienny sposób przez historyków węgierskich i słowackich. Podczas gdy strona węgierska skupia się głównie na poniesionych stratach, wskazywaniu sprzeczności w czechosłowackiej argumentacji praktykowanej w dyplomacji, jak i niepoprawnej interpretacji faktów, historycy słowaccy robią to samo, tyle że z ich perspektywy: oskarżają węgierską politykę w sprawie mniejszości narodowych, negującą prawdziwość danych ze spisów mniejszości narodowych, jak również krytykują węgierskie wysiłki zmierzające do utrzymania granic(status quoante). Zasadniczym celem ich historiografii jest uzasadnienie czeskich działań politycznych w czasie powstawania Czechosłowacji w (do niedawna) aktualnych granicach.W artykule podjęto próbę przedstawienia współczesnych poglądów na traktat pokojowy w Trianon, wyrażanych przez słowackich historyków w ostatnio opublikowanych syntezach. Starałem się podsumować główne poglądy prezentowane zarówno przez poszczególnych historyków akademickich, których opinie są szeroko akceptowane, jak i badaczy o nastawieniu „nacjonalistycznym”. Publikacja w pierwszej kolejności dotyczy poglądów historiografii słowackiej. Węgierski punkt widzenia został streszczony w ostatniej części artykułu.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Image of the Treaty of Trianon in Slovak Historiography
Obraz traktatu z Trianon w słowackiej historiografii
Autorzy:
Horbulák, Zsolt
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953462.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Peace Treaty of Trianon, Slovak historiography, Hungarian historiography
traktat w Trianon, słowacka historiografia, węgierska historiografia
Opis:
Przeszłość zwykło się oceniać w różny sposób. Zwycięzcy zazwyczaj wskazują pozytywne strony zdarzeń, a przegrani z reguły skupiają się na ich negatywnych aspektach. XX-wieczne traktaty pokojowe niosły za sobą ogromne zmiany terytorialne. W czasach scentralizowanych państw narodowych uzyskanie obywatelstwa innego państwa oznacza bardziej znaczące zmiany w życiu ludzi, niż miało to miejsce kiedykolwiek wcześniej.Traktaty pokojowe kończące I wojnę światową na nowo nakreśliły mapę Europy Środkowej. Doprowadziły do powstania nowych państw, które nie istniały nigdy wcześniej. W tym burzliwym okresie Węgry poniosły największe straty. Terytorium państwa uległo zmniejszeniu z 282 870 km² do 92 952 km², z czego Czechosłowacja pozyskała 61 646 km². Liczba mieszkańców spadła z 18 264 533 do 7 615 117, przy czym na terytorium Czechosłowacji przeszło 3 517 568 osób (wliczając w to 1 066 685 Węgrów). Historyczne Górne Węgry (węg. Felvidék) zostały przemianowane na Słowację i stały się częścią Czechosłowacji. Proces pokojowy przypominał stan wojny, bo nawet po wprowadzeniu zawieszenia broni doszło do wybuchu walk między Węgierską Republiką Rad a Legionem Czechosłowackim(Československé legie).Powyższe wydarzenia są oceniane w zupełnie odmienny sposób przez historyków węgierskich i słowackich. Podczas gdy strona węgierska skupia się głównie na poniesionych stratach, wskazywaniu sprzeczności w czechosłowackiej argumentacji praktykowanej w dyplomacji, jak i niepoprawnej interpretacji faktów, historycy słowaccy robią to samo, tyle że z ich perspektywy: oskarżają węgierską politykę w sprawie mniejszości narodowych, negującą prawdziwość danych ze spisów mniejszości narodowych, jak również krytykują węgierskie wysiłki zmierzające do utrzymania granic(status quoante). Zasadniczym celem ich historiografii jest uzasadnienie czeskich działań politycznych w czasie powstawania Czechosłowacji w (do niedawna) aktualnych granicach.W artykule podjęto próbę przedstawienia współczesnych poglądów na traktat pokojowy w Trianon, wyrażanych przez słowackich historyków w ostatnio opublikowanych syntezach. Starałem się podsumować główne poglądy prezentowane zarówno przez poszczególnych historyków akademickich, których opinie są szeroko akceptowane, jak i badaczy o nastawieniu „nacjonalistycznym”. Publikacja w pierwszej kolejności dotyczy poglądów historiografii słowackiej. Węgierski punkt widzenia został streszczony w ostatniej części artykułu.
The past used to be evaluated differently. The victors usually point out positive sides of the events and the losers typically the negative sides. The peace treaties of the 20th century brought huge territorial changes. In the age of centralized national states to become a citizen of another state means more considerable changes in life of people than ever before.The peace treaties after World War I rewrote the map of Central Europe. They created new states which had never existed before. During those stormy times, Hungary suffered the greatest losses. The territory of the country was reduced from 282,870 km² to 92,952 km², of which Czechoslovakia gained 61,646 km². The number of inhabitants fell from 18,264,533 to 7,615,117 of which Czechoslovakia gained 3,517,568 persons including 1,066,685 Hungarians. The historical Upper Hungary was renamed to Slovakia and became the part of Czechoslovakia. The process of peacemaking reminded war, even so after the armistice between the Hungarian Soviet Republic and the Czechoslovak Legion Army broke out a war.These events the Hungarian and Slovak historians estimate completely different. While the Hungarian side focuses mainly on losses, contradictions inside the Czechoslovak diplomatic argument as well as the incorrect interpretation of facts, the Slovak historians are doing the same but from their own point of view: they accuse the Hungarian policy about national minorities, denied the truth of data of census about national minorities, and also criticise the Hungarian efforts to maintain the borders. The general aim of all historical oeuvres is to justify the Czech political acts during the formation of Czechoslovakia with the current frontiers.This paper constitutes an attempt to present the actual view on the Peace Treaty of Trianon by Slovak historians included in recently published books. I attempted to summarize the main group of opinions represented by the academics; books written by authors who are widely acknowledged historians as well as by historians representing the “nationalistic” approach. The paper primly deals with the Slovak opinion. The Hungarian view is resumed in the last part of the article.
Źródło:
Res Historica; 2016, 42
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historiografia i literatura dawna o tryumfie Stanisława Żółkiewskiego i hołdzie Szujskich w roku 1611
Autorzy:
Chemperek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631908.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Opis:
The article presents the reception of Stanisław Żółkiewski’s triumph and the tribute of the so-called Szujscy tsars in historiography and old literature, including the period of the Renaissance and pre-Romanticism. The handwritten “Diariusz gdański”, the manuscript of the deputy Jan Stano (both from 1611) and The History of Władysław, the Polish and Swedish Prince (1655; Historia Władysława, królewicza polskiego i szwedzkiego) by Stanisław Kobierzycki, allowed for reconstructing the hetman’s procession; his triumph departed from the ancient ovatio. The diminished role of Żółkiewski and the emphasis on the prisoners during the processions was inscribed in the current politics of the king, therefore the speech of the hetman (who did not support the eastern policy of Sisigmund III Vasa) at the Royal Castle in front of the Szujscy’s presentation included polemical accents and allusions. The written testimonies from the Baroque are rare (i.e. the preserved speech of vice-chancellor F. Kryski, references in the works of A. Rożniatowski, S. Twardowski, E. Wassenberg). Worthy of attention is the narrative poem Władysław IV, the Polish and Swedish King (Władysław IV, król polski i szwedzki) from 1649 by Twardowski since the author made an attempt to present the prisoners’ psyche. The Renaissance authors of the majority of poetic and essay texts regarding the described subject (i.e. F. D. Kniaźnin, J. U. Niemcewicz, A. E. Koźmian) were associated with the Puławy circle and with the cult of Rzeczpospolita’s heroes, initiated by the princess Izabela Czartoryska. The figure of the victorious hetman and his prisoners played at that time a compensatory role and particularly in the times of the Dutchy of Warsaw- was inscribed in the current historical politics (K. Tymowski, J. Morelowski). The motif of the tribute of the Szujscy and of Żółkiewski’s triumph turned out to be unusually artistic in terms of the literature; throughout two hundred years in served the purpose of anti-Russian or anti-royal political agitation, as well as agitation relating to customs, it was an exemplum of theory on the grand cycle of history, but it was also brought forward as an example of a mutual respect between the Poles and the Russians. These interpretational possibilities were most fully exploited by Julian Ursyn Niemcewicz in The Pride on Żółkiewski (Dumie o Żółkiewskim).
W artykule nie zamieszczono abstraktu
Źródło:
Res Historica; 2014, 37
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historiografia i literatura dawna o tryumfie Stanisława Żółkiewskiego i hołdzie Szujskich w roku 1611
Autorzy:
Chemperek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632031.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Opis:
W artykule nie zamieszczono abstraktu
Źródło:
Res Historica; 2014, 37
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Death of M. Licinius Crassus: Between Mors Aurata and Euripides’ Bacchae
Śmierć M. Licyniusza Krassusa: pomiędzy mors aurata a Bachantkami Eurypidesa
Autorzy:
Madejski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374068.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Carrhae
M. Licinius Crassus
Parthians
Roman historiography
Greek historiography
death
decapitation
Karry
Krassus
Partowies
historiografia grecka
śmierć
dekapitacja
historiografia rzymska
Opis:
Pogrom rzymskich legii w bitwie pod Karrami (Carrhae) jest zazwyczaj postrzegany jako punkt zwrotny rzymskiego imperializmu. Jest to jednak pogląd nowożytny. Z punktu widzenia historiografii łacińskiej narracja o porażce służyła przede wszystkim uzasadnianiu kolejnych antypartyjskich posunięć militarnych lub dyplomatycznych. Z tego powodu łacińscy autorzy na plan pierwszy wysunęli temat zemsty. Co prawda najstarsze przekazy o bitwie i śmierci M. Licyniusza Krassusa (M. Licinius Crassus) nie zachowały się, ale na podstawie późniejszych informacji można zrekonstruować kierunki rozwoju narracji o zgonie triumwira i podstawowych czynnikach kształtujących ją. Wersje łacińskie podkreślały partyjską brutalność i podstępność mniej koncentrując się na osobie triumwira i porażce. Zbyt dokładna relacja nie była wskazana. Kładziono nacisk na wszelkie potknięcia Krassusa jako wodza, czyniąc go w ten sposób odpowiedzialnym za klęskę. Był to standardowy wybieg w przypadku narracji o militarnych niepowodzeniach. Krassus zmarł w sposób mało godny, nie pozostawiając po sobie żadnych ostatnich słów, nie zdobywając się na żaden symboliczny gest. Co gorsza, zginął podczas odwrotu. Greckie przekazy były nieco inne. Część podzielała wersje rzymskie i rzymski punkt widzenia. Podkreślano natomiast losy szczątków zabitego Rzymianina – zwłaszcza jego odciętej głowy. Najprawdopodobniej już Liwiusz znał opowieść o wkładaniu w usta odciętej głowy złota, ale moralizatorskie przesłanie tej sceny zostało rozwinięte nieco później przez autorów łacińskich i greckich i przyniosło około IV w. informację o Krassusie wziętym do niewoli żywcem, któremu dopiero później wlano do ust stopione złoto.
The defeat at Carrhae is usually seen as a turning point of the Roman imperialism. But this is a view of the modern historiography. For the Latin historiography of the period the defeat was primarily a pretext to justify next military or quasi-military actions. This is why Latin-writing authors stressed a motif of revenge. It is especially manifest when descriptions of M. Licinius Crassus’ death are concerned. Although the earliest reports on the matter have not survived to our time, thanks to indirect or direct mentions it is possible to reconstruct the narrations about Crassus’ death. The Latin versions stressed Parthian brutality and deceit, while paying less attention to the triumvir himself – and it was a justifiable step – and Crassus’ lost. This is the main reason to describe him as a careless general. Too accurate depiction was not necessary and undesirable. Crassus died during a retreat, after his soldiers mutinied, cheated by the Parthians, having no time and opportunity to deliver any last words or perform any symbolic gesture. It was not a dignified death of a Roman politician, leader or a Roman. The Greek view was more different. Some of the authors of course shared the Roman view, but the other developed a story of a post-mortem fate of Crassus. This motive was known to the Latin readers as well and in the 4th century A.D. developed into a moralizing narration about punished greed. What is more surprising, within this trend Crassus had been brought to life: he suffered mors aurata alive! The late antique authors just reworked an element of the narration present already in the Livian version.
Źródło:
Res Historica; 2020, 49; 41-60
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O „Homo metahistoricus” Jana Pomorskiego
Autorzy:
Solarska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041031.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
methodology of history
historical thinking
historiography
community
metodologia historii
myślenie historyczne
historiografia
wspólnota
Opis:
W niniejszym tekście przedstawiam książkę Jana Pomorskiego Homo metahistoricus. Studium sześciu kultur poznających (Lublin 2019). Głównym zamierzeniem jest rekonstrukcja podstawowych idei i założeń autora oraz relacji pomiędzy proponowanymi przez niego pojęciami. Wskazuję również na pytania, do których postawienia inspiruje analizowane myślenie oraz na wagę pól problemowych, które one otwierają.
In this paper I present the book of Jan Pomorski Homometahistoricus. Studium sześciu kultur poznających (Lublin 2019). My main goal concerns the reconstruction of basic ideas and presuppositions of the Author and the relations between the concepts which he proposes. I also indicate the questions that are inspired by the thought analyzed, as well as the importance of the fields of problems which them open.
Źródło:
Res Historica; 2021, 51; 787-792
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Seksualność władców polskich w świetle Roczników Jana Długosza
Autorzy:
Obara-Pawłowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041029.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
sexuality
Polish monarchs
Annals
Jan Długosz
medieval historiography
seksualność
władcy polscy
Roczniki
historiografia średniowieczna
Opis:
The article presents Jan Długosz’s views on sexual inclinations and practices of the Polish medieval monarchs, seen in terms of sinful behaviours. Juxtaposing the chronicler’s statements on the intimate sphere’s pathologies of the representatives of the Piast and Jagiellon dynasties is the starting point of conducted argumentations. Then, on the basis of the gathered material, the chronicler’s attitude towards these offences – i.e. debauchery, adultery, rapes, and sodomy/peccatum contra naturam – was examined. Thus understood sexuality of the rulers was studied in specific contexts, in which it was referred to in the Annals. This approach results from the nature of the work, which is not a fully credible source of knowledge on the topic of sexual activity in factual sense. As a historiographic work, the Annals – the author of which aimed at giving a moralising and didactic dimension – are, in turn, an excellent foundation for recognising the pattern of monarchical customs, postulated by the representative of the 15th-century Polish clergy. The conducted analysis also allowed to comment on the significance which the author assigned to information on the rulers’ certain inclinations in order to justify historiosophic vision presented in the work.
W artykule przedstawiono zapatrywania Jana Długosza na skłonności i praktyki seksualne średniowiecznych władców polskich, postrzegane w kategoriach grzesznych zachowań. Punktem wyjścia prowadzonych rozważań jest zestawienie wypowiedzi dziejopisa na temat patologii sfery intymnej przedstawicieli dynastii piastowskiej i jagiellońskiej. Następnie, na podstawie zebranego materiału, przeanalizowano stosunek kronikarza do takich występków jak np. rozpusta, cudzołóstwo, gwałty, sodomia/peccatum contra naturam. Tak pojętą seksualność panujących badano w określonych kontekstach jej przywołania na kartach Roczników. Podejście takie wynika z charakteru dzieła, które nie stanowi w pełni wiarygodnego źródła wiedzy na temat aktywności seksualnej w sensie faktograficznym. Roczniki jako utwór historiograficzny, którego autor dążył do nadania wymiaru moralizatorsko-dydaktycznego, stanowią za to doskonałą podstawę dla poznania wzorca obyczajowości monarszej, postulowanej przez przedstawiciela XV-wiecznego duchowieństwa polskiego. Przeprowadzona analiza pozwoliła również wypowiedzieć się na temat znaczenia, jakie kronikarz przypisywał informacjom o określonych skłonnościach panujących dla uzasadnienia wizji historiozoficznej prezentowanej w dziele.
Źródło:
Res Historica; 2021, 51; 103-143
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inne-miejsca pamięci - przypadek Urbex History
Autorzy:
Piasek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631733.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
popular culture, places of memory, historiography, non-academic forms of history
kultura popularna, miejsca pamięci, historiografia, pozaakademickie formy historii
Opis:
The article presents the results of research on the phenomenon known in contemporary culture as urbex (urban exploration). I focus on just one of many issues relevant to this cultural phenomenon. I pose the question: In the context of the declared historical interests of those who engage in urban exploration, what are the explored places? The analysis is a case study of Urbex History, a group involved in urban exploration. I find that, contrary to Pierre Nora’s concept of the sites of memory, which are accessible, visited and experienced, the places explored by the members of Urbex History are heterotopias. As they are connected with historical memory, they are culturally non-apparent sites of memory – the titular non-places of memory. Such (non-)sites of memory and the memory associated with them are the result of an alternative experience of the past and practices of the past different than in the case of regular sites of memory. The contents of memory focused in these places is also different. They are a part of popular memory and popular culture, which play a key role in the relation with the past in contemporary culture.
W artykule prezentuję wyniki badań nad zjawiskiem obecnym w kulturze współczesnej określanym jako urbex (urban exploration). Podejmuję tylko jedno z wielu zagadnień, jakie nasuwają się podczas obserwacji tego fenomenu kulturowego. Stawiam pytanie: Czym są miejsca eksplorowane w kontekście deklarowanych zainteresowań historycznych przedstawicieli urban exploration? Przeprowadzona analiza jest studium przypadku. Badam jedną z grup zajmujących się miejską eksploracją – Urbex History. Stwierdzam, że w przeciwieństwie do miejsc pamięci Pierre’a Nory, które są „konwencjonalnie” dostępne, odwiedzane i doświadczane, miejsca eksplorowane przez członków Urbex History są heterotopiami. W kontekście pamięci historycznej są one nieoczywistymi kulturowo miejscami pamięci – tytułowymi innymi-miejscami pamięci. Inne-miejsca pamięci i związana z nimi pamięć są wynikiem alternatywnego doświadczania przeszłości oraz innego jej praktykowania niż w przypadku miejsc pamięci. Odmienna jest także treść pamięci zogniskowana w tych miejscach. Inne-miejsca pamięci są częścią pamięci popularnej i kultury popularnej, które we współczesnej kulturze odgrywają kluczową rolę w relacji z przeszłością.
Źródło:
Res Historica; 2018, 46
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reflections on Historiography and Theory of Revolution
Refleksje nad historiografią i teorią rewolucji
Autorzy:
Kasprowicz, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1374218.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
revolution
social change
theory
history
the past
rewolucja
zmiana społeczna
teoria
historia
przeszłość
Opis:
The major aim of this article is to analyse the concept of revolution and changes within the theory of revolution. Theorising about radical social changes raised questions which still have not been answered: how is revolution different from other social changes? Does it have the beginning and the end? Is it a result of chance or a necessity? Why does it take place at a particular time, in a given place? How does it evolve? These basic problems are still the subject of study today.
Głównym celem artykułu jest analiza historii pojęcia rewolucji i zmian w ramach teorii rewolucji. Teoretyzowanie na temat radykalnych zmian społecznych od początku napotykało podstawowe problemy związane z omawianym zjawiskiem. Szereg pytań nie znalazło ‘ostatecznej’ odpowiedzi: Czym rewolucja różni się od innych zmian społecznych? Czy rewolucja ma początek i koniec? Czy rewolucja jest skutkiem przypadku czy konieczności? Dlaczego do rewolucji dochodzi w tym czasie i na tej przestrzeni? Jak rewolucja ewoluuje? Te podstawowe problemy wciąż są przedmiotem refleksji teoretyków rewolucji. Celem tego artykułu jest zaś wskazanie relacji między historią a teoriami rewolucji, jak i historią samej teorii.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 417-460
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wczesna kariera Aureliusza Wiktora i świadectwo Ammianusa Marcellinusa (Amm. 21.10.6)
Autorzy:
Suski, Robert Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631721.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Roman historiography, breviarium, late Roman Empire, Aurelius Victor, Ammianus Marcellinus
rzymska historiografia, brewiaria, późne cesarstwo rzymskie, Aureliusz Wiktor, Ammianus Marcellinus
Opis:
Our knowledge on Aurelius Victor’s career is very limited. In the year 360, Julian appointed him as governor of Pannonia. According to H.W. Bird’s hypothesis, Aurelius Victor may have been employed in the imperial administration some time earlier and served as a notary. Although it has no verifiable foundation in ancient sources, this hypothesis has been widely accepted. I would like to call attention to the clues that could serve as arguments against the hypothetical notarial office held by Aurelius Victor. The present text is based on an analysis of how Ammianus Marcellinus portrays his characters. The analysis has demonstrated that Aurelius Victor was not very likely to have served as an imperial notary. If someone was employed in the echelons of the imperial administration, Ammianus Marcellinus would reference that fact. Holding the office of imperial notary is something that is mentioned in his work on many occasions, regardless of whether it was justified by the narrative’s demands or not. The phrase scriptorem historicum is such an unusual manner of describing a person that, as could be concluded, it is quite likely that Ammianus Marcellinus had no other idea how to define Aurelius Victor, and therefore I reject H.W. Bird’s hypothesis.
O karierze Aureliusza Wiktora nie wiadomo zbyt dużo. Sam twierdził, że pochodził z ubogiej rodziny, a mimo to Julian mianował go namiestnikiem Panonii II. O tym ostatnim informuje nas Ammianus Marcellinus. Stąd zaproponowano hipotezę, że Aureliusz Wiktor, podobnie jak Eutropius, pracował w cesarskiej kancelarii, był notariuszem. W artykule zanalizowano sposób przedstawiania postaci przez Ammianusa Marcellinusa. Historyk ów prawie zawsze wspominając po raz pierwszy postacie, opisywał je sprawowanymi funkcjami. Tymczasem ze sposobu opisania Aureliusza Wiktora jako autora historii nie wynika, aby pracował on w cesarskiej kancelarii. A przynajmniej Ammianus Marcellinus nie miał takiej wiedzy.
Źródło:
Res Historica; 2018, 46
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kraje bliskie – kraje dalekie. Polsko-szwajcarskie analogie wolnościowe w XIX/XX w.
Autorzy:
Bednarz, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041209.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Switzerland
Polish-Swiss relations of the 19th and 20th centuries
historiography
Szwajcaria
stosunki polsko-szwajcarskie XIX XX w.
historiografia
Opis:
The French Revolution became an inspiration for freedom movements not only in France itself, but also beyond its borders. The ideals expressed in the Declaration of the Rights of the Man and of the Citizen also animated revolutionary and national liberation movements in Switzerland and on Polish soil throughout the long 19th century. The historiography of both countries tends to attribute a special role to Switzerland for the Polish idea of independence, as a country that is a refuge of freedom. The Poles deprived of it were to benefit from the support of the Swiss in their efforts to regain independence. However, there is limited confirmation for this finding in historical facts. They prove that despite the common beginning of the liberal ideas of the 19th century, as the French Revolution can be considered, the social history of the Swiss and Poles ran along completely different paths. Different understandings of the idea of freedom and divergent methods of its realization with simultaneous mental differences between the two nations make it clear that this Alpine country could only to a limited extent fulfil the role of an asylum for Polish independence thought. Even after Poland regained statehood, the differences between the two nations did not disappear, which is illustrated by selected issues from the history of the 20th century. The narrative of Swiss-Polish relations adopted by Polish historiography requires a certain revision, taking into account the indicated differences in the understanding and realization of the idea of freedom, which both nations have demonstrated over both centuries.
Rewolucja francuska stała się inspiracją do zrywów wolnościowych nie tylko w samej Francji, ale także poza jej granicami. Ideały wyrażone w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela animowały ruchy rewolucyjne i narodowowyzwoleńcze także w Szwajcarii oraz na ziemiach polskich w przeciągu całego długiego wieku XIX. Historiografia obu krajów skłonna jest przypisywać Szwajcarii szczególną rolę dla polskiej myśli niepodległościowej, jako kraju będącego ostoją wolności. Pozbawieni jej Polacy mieli korzystać ze wsparcia Szwajcarów w swych dążeniach obliczonych na odzyskanie niepodległości. Konstatacja ta znajduje jednak ograniczone potwierdzenie w faktach historycznych. Udowadniają one, że pomimo wspólnego początku idei liberalnych XIX w., za jaki można uznać rewolucję francuską, dzieje społeczne Szwajcarów i Polaków biegły zupełnie odmiennymi torami. Różne rozumienie idei wolności oraz rozbieżne metody jej realizacji przy jednoczesnych różnicach mentalnych występujących pomiędzy oboma narodami każą skonstatować, że ten alpejski kraj tylko w ograniczonym stopniu mógł spełniać rolę azylu dla polskiej myśli niepodległościowej. Także po odzyskaniu przez Polskę bytu państwowego nie zanikły różnice dzielące oba narody, co obrazują wybrane zagadnienia z zakresu historii XX w. Przyjęta przez polską historiografię narracja stosunków szwajcarsko-polskich wymaga pewnej rewizji, uwzględniającej wskazane odmienności w rozumieniu i realizacji idei wolności, którą wykazywały się oba narody na przestrzeni obu wieków.
Źródło:
Res Historica; 2020, 50; 233-259
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biografistyczne doświadczenia starożytników (na marginesie konferencji „Marek Antoniuszhistoria i tradycja”, Lublin 08-09.12.2014r.)
Autorzy:
Słapek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631876.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
biography, ancient historiography, L. Cornelius Sulla, Marc Anthony
historiografia świata antycznego, biografistyka historyczna, badania interdyscyplinarne w zakresie biografistyki, Lucjusz Korneliusz Sulla, Marek Antoniusz
Opis:
Artykuł powstał jako efekt przemyśleń nad właściwą naturą opublikowanej w 2013 roku książki „Lucius Cornelius Sulla – history and tradition” oraz planowanej na rok 2015 publikacji „Marcus Antonius – history and tradition” (materiały z konferencji z XII.2014 r.). W zamyśle inicjatorów tych naukowych przedsięwzięć leżało głównie rozbudzenie i rewitalizacja polskich badań nad epoką schyłku Republiki Rzymskiej. Niespodziewanymrezultatem obu projektów było jednak ich zaklasyfikowanie do dorobku „antycznej biografistyki”. Ten rodzaj kwalifikacji absolutnie nie deprecjonuje znaczenia zarówno już wydanej, jak i planowanej publikacji. Brak obaw przed takim zaszufladkowaniem wynika nie tylko z faktu, że biografistyka antyczna z natury (vide ilość i jakość źródeł) może być tylko tą pretekstową, a zatem w pełni akceptowaną z punktu widzenia teorii współczesnejbiografistyki. Kolejnym asumptem do obrony tezy o „nowoczesności” tej formy biografistyki antycznej jest zarówno charakterystyczna interdyscyplinarność podejścia do głównego obiektu badawczego, jak i - stanowiące poniekąd efekt zastosowania różnych metod i tzw. podejść badawczych (ang. approaches) - zjawisko zbiorowego autorstwa biografii.Zagrożeniem wynikającym z tej wspólnotowości autorstwa nie jest bynajmniej brak pewnej kontroli nad wykreowaniem w pełni autorskiej (czyt. jednorodnej) wizji bohatera, cechy ważnej i charakterystycznej raczej dla typowych prac monograficznych. Walorem dominującym nad tymi obawami wydaje się bowiem możliwość relatywnie łatwiejszego wykreowania właśnie w pracy zbiorowej holistycznego, wieloaspektowego obrazu jednostki (rzecz dotyczy także pewnej „niwelacji”, znoszenia się ewentualnych, skrajnychopinii, np. sympatii lub antypatii, atencji lub niechęci wobec badanego obiektu). Efekty wcale nie muszą zresztą prowadzić do określonego, a wynikającego z dywersyfikacji ocen chaosu informacyjnego. Warunkiem spójności obrazu jest obecność w każdej wizji/częścipracy zasadniczego i uniwersalnego paradygmatu: jednostka jako produkt, pochodnaepoki czy siła sprawcza determinująca jej rozwój i trwanie. Taka perspektywa zapewniaDariusz Słapek(Instytut Historii UMCS, Lublin)Biografistyczne doświadczenia starożytników(na marginesie konferencji „Marek Antoniuszhistoriai tradycja”, Lublin 08-09.12.2014r.)Biographical experiences of the modern historians of antiquity(some remarks on the Conference “Marc Anthony –history and tradition”, Lublin 08-09.12.2014)254zarówno pożądaną „pretekstowość biografistyki”, jak właściwe temu kontekstowemu podejściurozszerzanie przedmiotu zainteresowań „zbiorowego autora” na „zbiorowy obiektbadań” (np. na ciągle oczekiwany w polskiej historiografii antyku zbiorowy obraz, portretrzymskich elit politycznych, wojskowych etc.).
Źródło:
Res Historica; 2014, 38
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aluzja do rebelii Eugeniusza czy ukłon wobec aspiracji rzymskiej elity. Nowa interpretacja mowy Maeciusa Faltoniusa Nicomachusa (Hist. Aug. Tac. 6, 1–9)
Autorzy:
Suski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/631926.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Historia Augusta
Tacitus
Aurelian
Probus
late Roman Empire
Roman Historiography
Tacyt
późne Cesarstwo Rzymskie
historiografia rzymska
Opis:
Historia Augusta is one of the most enigmatic literary sources of Late Antiquity. Although manuscripts suggests that it was written during the reign of Diocletian or Constantine the Great most modern historians believes that it is work of one author, who probably lived many decades later than he had described. Some of contemporary researchers think that Historia Augusta was written in the last decade of the fourth century. They claim that speech delivered by Maecius Faltonius Nicomachus in the senate in the live of Tacitus is allusion to the usurpation of Eugenius. According to them this is confirmed by the fact that the previously mentioned speech is completely inappropriate to the accession of Tacitus. Of course author contrary to what he claims does not care about historical truth. Personally I don’t belive in link between Nicomachus speech and usurpation of Eugenius. I consider it is more likely that descendants of Aurelian, Tacitus and Probus, whos we know from Historia Augusta may be reference to the roman senators in the fifth century who discerned their ancestry in the former roman emperors.
Jak wiemy, Historia Augusta jest jednym z najbardziej enigmatycznych literackich źródeł późnej starożytności. Manuskrypty sugerują, że Historia Augusta została napisana za panowania Dioklecjana i Konstantyna Wielkiego. Dziś jest prawie powszechnym konsensusem w historiografii, że Historia Augusta została napisana przez jednego autora, który żył wiele dekad później, niż sam sugeruje. Niektórzy współcześni badacze sądzą, że autor Historia Augusta napisał swoje dzieło w ostatniej dekadzie IV wieku. Według ich sądów mowa wygłoszona w senacie przez Maeciusa Faltoniusa Nicomachusa w żywocie Tacyta jest aluzją do uzurpacji Eugeniusa. Mowa Nicomachusa nie odpowiada wstąpieniu na tron przez Tacyta. Oczywiście Scriptor nie jest tak dbały o prawdę historyczną, jak sam sugeruje, ale nie sądzę, aby ta mowa była aluzją do uzurpacji Eugeniusza. Prawdopodobnie potomkowie Aureliana, Tacyta i Probusa, których znamy z Historia Augusta, mogą być aluzją do rzymskich senatorów, którzy doszukiwali się przodków wśród dawnych rzymskich cesarzy.
Źródło:
Res Historica; 2015, 39
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A jeśli prawda nie istnieje…, czyli o roli wartości w historiografii (w obronie prawdy historycznej)
Autorzy:
Woźniak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/632013.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
truth, values, historiography, historical research, research process, the ideal/model of historical science
prawda, wartości, historiografia, badanie historyczne, proces badawczy, ideał nauki historycznej
Opis:
In the article, I try to answer questions about the role/functions of values in historical writing, about their place in the narrative, and I wonder whether historiography free from (historical) truth is at all possible. I assume, referring primarily to the sociology of knowledge and tools offered by the constructivist model of cognition, that the position regarding truth/value in historical research is realised in three (at least) attitudes, namely conservative, liberal and pragmatic. The superstitions present in each of them determine the attitude to truth/values and their functions in cognitive processes. The observations presented in the article show that the truth/truths/values turn out to be essentially rhetorical arguments used in disputes between competing visions/images of the past/the world. Their functions come down to strengthening/creating the authority of the Historian and, consequently, to conducting a (proper) historical policy.
W artykule próbuję odpowiedzieć na pytania o rolę/funkcje wartości w pisarstwie historycznym, o ich miejsce w narracji oraz zastanawiam się, czy jest/lub jak jest możliwa historiografia wolna od prawdy (historycznej), będącej konsekwencją nie tyle procesu dochodzenia do niej, ale raczej opartej na zakładanej przez historyka wizji świata i człowieka/światooglądu, ideale nauki oraz preferowanej (wyznawanej) aksjologii. Zakładam zatem, odwołując się przede wszystkim do socjologii wiedzy i narzędzi oferowanych przez konstruktywistyczny model poznania, że stosunek do prawdy/wartości w badaniach historycznych realizuje się w trzech (przynajmniej) postawach, a mianowicie: konserwatywnej, liberalnej oraz pragmatycznej. Przesądy obecne w każdej z nich decydują o stosunku do prawdy/wartości oraz pełnionych przez nie funkcji w procesach poznawczych. Z przedstawionych obserwacji wynika bowiem, że prawda/prawdy/wartości okazują się w zasadzie retorycznymi argumentami wykorzystywanymi w sporach między konkurencyjnymi wizjami/wizerunkami przeszłości/świata. Ich funkcje sprowadza się do umacniania/kreowania autorytetu Historyka, a w konsekwencji do prowadzenia (właściwej) polityki historycznej.
Źródło:
Res Historica; 2018, 46
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies