- Tytuł:
-
Archäologisches Informationssystem (AIS) zur bodendenkmalpflegerischen Archivierung und Forschung: Fallbeispielhafte Anwendung zur Identifizierung der Besiedlungsdynamik der Oderregion von der späten römischen Kaiserzeit bis zum Frühmittelalter
Archeologiczny system informacyjny (AIS) w konserwatorskiej archiwizacji i badaniach nad osadnictwem: przykład studiów nad dynamiką zmian osadniczych w dorzeczu dolnej Odry od późnego okresu wpływów rzymskich do wczesnego średniowiecza - Autorzy:
- Volkmann, Armin
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/442413.pdf
- Data publikacji:
- 2015
- Wydawca:
- Uniwersytet Jagielloński. Instytut Archeologii
- Tematy:
-
Archaeological Information System (AIS)
GIS
lower Oder region
Late Roman Period
Migration Period
Early Medieval Period
settlement patterns - Opis:
-
The basic concept of the function of the Archaeological Information System (AIS) is the following:
A GIS (Geographic Information System) is integrated into the virtual research environment of the AIS
and allows access to external and internal databases through the Internet or intranets. The AIS is utilised for
visualisation, analysis, and finally publication of heterogeneous archaeological data (site registries, excavation
plans and reports, and photographic records) through the integration of additional open-source tools.
This article investigates settlement patterns and the conception of settlement spaces west and east of the
lower Oder from the Late Roman Iron Age until the Early Middle Ages. All relevant data from archaeological
finds and natural features are condensed into the AIS and analysed as a case study on the use of experimental
design of the developed AIS. A pattern of discrete settlement clusters containing multiple individual
settlements was identified during the Late Roman Iron Age. These clusters lay exclusively in areas with high
natural potential for crop cultivation and animal husbandry. The borderlands demarcating these clusters are
partly infertile and partly fertile, indicating that the agricultural potential of the landscape was not wholly
responsible for the location of these clusters, but rather that this was done in a planned fashion and based on
social concepts. Considerable emigration out of the Oder region occurred in the Migration Period, reaching
its high point in the late fifth century A.D. and resulting in a broad desettled region in the sixth and early seventh
centuries. First the settlement clusters underwent a process of concentration and only those in optimal
natural resource surroundings could continue to exist. Not until the second phase do these clusters dissolve
and for a brief time there were only individual settlements lying far away from one another. Interestingly, the
repopulation of the Oder region during the Early Middle Ages in the eighth century initially copied the old
pattern of discrete settlement clusters. Following the first consolidation phase however settlement formation
of the Oder region at the end of this period in the ninth and tenth century was widespread and the previous
spatial concept of discrete settlement clusters abandoned.1
Podstawowe założenia funkcji archeologicznego systemu informacyjnego (AIS) są następujące: GIS (geograficzny system informacji) jest zintegrowany z wirtualnym środowiskiem badawczym AIS i umożliwia dostęp do zewnętrznych i wewnętrznych baz danych przez Internet i Intranet. AIS służy wizualizacji, analizie i wreszcie publikacji heterogenicznych danych archeologicznych (spisów stanowisk, planów i raportów z wykopalisk) poprzez zastosowanie dalszych narzędzi z otwartych zasobów. Prezentowany artykuł poświęcony jest rozważaniom nad wzorcami osadniczymi i konceptem przestrzeni osadniczej na zachód i wschód od dolnej Odry od późnego okresu wpływów rzymskich do wczesnego średniowiecza. Wszystkie istotne informacje o znaleziskach archeologicznych i naturalnych cechach krajobrazu zostały razem zestawione w oprogramowaniu AIS i przeanalizowane jako studium przypadku. W późnym okresie wpływów rzymskich stwierdzić można obecność wyodrębniających się wyraźnie zespołów osadniczych, na które składa się po kilka osiedli. Skupiska te położone są wyłącznie na obszarach o dużym potencjale gospodarczym, zarówno z punktu widzenia uprawy roślin jak i hodowli. Rubieże tych skupisk, i przestrzenie między nimi to jednak po części tylko obszary o małej żyzności, co świadczy tym, że uwarunkowania gospodarcze były tylko jednym z czynników wpływających na takie właśnie rozmieszczenie osadnictwa i że istotną rolę w tym względzie musiały odgrywać również czynniki społeczne. Znacząca emigracja z ziem położonych w dorzeczu dolnej Odry ma miejsce w okresie wędrówek ludów, osiągając apogeum w V wieku naszej ery i skutkując trwałym wyludnieniem w szóstym i początkach siódmego stulecia. Proces ten przebiega w dwóch fazach. Początkowo następuje koncentracja osadnictwa połączona z zanikiem całych skupisk osadniczych leżących na gorszych z gospodarczego punktu widzenia terytoriach. Następnie dochodzi do zmniejszenia się gęstości zaludnienia w tych skupiskach, które wciąż funkcjonowały. W rezultacie sieć osadniczą tworzą pojedyncze stanowiska, położone w dużej odległości od siebie. Interesujące jest to, że w początkach powtórnego zasiedlania dorzecza dolnej Odry – w ósmym wieku – sieć osadnicza kopiuje starszy wzorzec z wyraźnie wyodrębnionymi skupiskami osadniczymi. Dopiero w IX i X wieku, wraz ze wzrostem gęstości zasiedlenia, model ten zostaje porzucony i zacierają się granice pomiędzy skupieniami osadniczymi. - Źródło:
-
Recherches Archéologiques Nouvelle Serie; 2015, 7; 117-143
0137-3285 - Pojawia się w:
- Recherches Archéologiques Nouvelle Serie
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł