- Tytuł:
-
W trosce o zbawienie – testamenty kupców Gdańska i Elbląga z drugiej połowy XV i początku XVI wieku
Out of Concern for Salvation – Testaments of Danzig’s and Elbing’s Merchants from the Second Half of the 15th and the Beginning of the 16th Centuries - Autorzy:
- Kubicki, Rafał
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1591209.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
- Tematy:
-
burghers’ testaments
Gdańsk (German: Danzig)
Elbląg (German: Elbing)
pious bequest or legacy (Latin: legatum pium)
piety
zapisy dewocyjn
Elbląg
Gdańsk
testamenty mieszczańskie
pobożność - Opis:
-
The author analyses the instructions included in the testaments of the burghers fromDanzig and Elbing, written in the second half of the 15th and at the beginning of the 16thcenturies. After going through the pious legacies made by merchants and members of thetown’s elite it may be claimed that the instructions in the testaments are quite similar asfar as the numbers and amounts of the legacies are concerned; the legacies are made tolocal parish churches, monastic orders, towns’ hospitals and the poor. It was also quitecommon to give legacies to church institutions situated outside the towns where the benefactorslived; for example, the monastic complex of the Carthusian Order called Mary’sParadise (Polish: Raj Maryi) in Kartuzy (German: Karthaus) and mendicant orders inthe State of the Teutonic Order in Prussia (merchants from Danzig and Elbing) and inRoyal Prussia (merchants from Elbing alone), which – in exchange for that – offered thebenefactors a prayer and Masses for their souls and the ones of their families. Such obligationswere consciously published in many places simultaneously, in an attempt to additionallysecure prayers needed to be redeemed. The richest also financed pilgrims whowould visit pilgrimage centres for them. The sums for that purpose were in both townsequal, which probably resulted from actual costs and accepted norms. Generally speaking,pious legacies constituted an insignificant part of the merchants’ property, unless thebenefactor had any inheritors. In part of the testaments there are no instructions for piousbequests; however, it does not mean that the burghers did not give part of their propertyad pias causas. The pressure both of the existing norms and the religious conceptions ofthe way that might lead to redemption made it indispensable to make that last contract.
Tematem artykułu jest analiza dyspozycji zawartych w testamentach mieszczan Gdańskai Elbląga spisanych w drugiej połowie XV w. i na początku XVI w. Przypatrującsię głównie zapisom na cele pobożne osób trudniących się kupiectwem i członków elitymiejskiej można stwierdzić, iż w dyspozycjach ich testamentów widoczne są duże podobieństwazarówno w liczbie, jak i wysokości legatów na rzecz konkretnych instytucji.Zazwyczaj przede wszystkim miejscowego kościoła parafialnego, klasztorów i szpitaliw mieście, a w dalszej kolejności ubogich. Również charakterystyczne jest uwzględnianiew zapisach wielu instytucji kościelnych położonych poza miastem, w którym samimieszkali. W tym klasztoru kartuzów z Raju Maryi (Kartuzy) i konwentów mendykanckichw Prusach Królewskich (kupcy z Gdańska i Elbląga) i Prusach Krzyżackich (tylkokupcy z Elbląga), które w zamian gwarantowały ofiarodawcy wspomnienie modlitewne,msze za dusze jego i rodziny. Zobowiązania te świadomie powielano jednocześniew wielu miejscach, chcąc w ten sposób dodatkowo zabezpieczyć sobie modlitwy za duszę,potrzebne w drodze do zbawienia. Najbogatsi finansowali również pielgrzymów,którzy w ich intencji odwiedzali najważniejsze ośrodki pielgrzymkowe. Sumy przeznaczanena ten cel były jednakowe w obu miastach, zapewne odpowiadały realnym kosztomi przyjętemu zwyczajowi. W sumie legaty dewocyjne stanowiły w wypadku kupcówzazwyczaj niewielki procent posiadanego przez nich majątku, chyba że ofiarodawca niemiał spadkobierców. W części testamentów brak dyspozycji na cele pobożne. Nie oznaczato jednak, że mieszczanie ci nie przeznaczali części swego majątku ad pias causas. Zarówno siła obyczaju, jak i przede wszystkim panujących wówczas wyobrażeń religijnycho drodze prowadzącej do zbawienia, nakazywała zawarcie tej ostatniej w życiumieszczanina umowy. - Źródło:
-
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 1; 111-128
0552-4245
2353-3021 - Pojawia się w:
- Przegląd Zachodniopomorski
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł