Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Pomorze – Pomerania" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 73
Tytuł:
Węgorzyno – szlacheckie miasto prywatne w czasach nowożytnych
Autorzy:
Gut, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591032.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Węgorzyno
Wangerin
Pomorze (Pomerania)
Pommern
Modern Times
private town
urban system
Pomorze
czasy nowożytne
miasto prywatne
ustrój miejski
Opis:
Węgorzyno stanowi przykład prywatnego miasta, własność szlachecką rodu von Borcke. Lokacja miast nie nastąpiła w jednorazowym akcie prawny, ale Węgorzyno stało się miastem w toku długoletniego procesu nabywania kolejnych funkcji miejskich. Mieszczanie byli poddanymi rodu von Borcke i zobowiązani do dodatkowych danin na rzecz pana gruntowego. Wciągu XVI-XVIII wieku mieszkańcy miasta trudnili się rzemiosłem i drobnym handlem, a rolnictwo stanowiło bardzo istotne uzupełnienie dochodów, a przede wszystkim podstawę wyżywienia gospodarstw domowych. Węgorzyno pełniło rolę niewielkiego centrum rzemieślniczo-handlowe dla najbliższej okolicy. Wojna 30-letnia spowodowała znaczy upadek potencjału gospodarczego i demograficznego miasta, który został odbudowany dopiero w II połowie XVIII wieku.
Węgorzyno is an example of a private town, the property of the gentry family of (von)Borcke. The town was not founded by virtue of one legal act; Węgorzyno became a townin a process of many years when it kept acquiring successive urban functions. The inhabitants were subjects (lieges) of the von Borcke Family and obliged to additional dutiesfor their feudal lord. In the 16th–18th centuries the town’s inhabitants earned their livingas craftsmen and petty tradesmen, agriculture was a significant addition to their incomefirst of all providing the basis of their diet. Węgorzyno functioned as a small centre ofcrafts and trade for the surrounding area. The 30-year war caused a notable decrease inthe economic and demographic potential of the town, which was not recovered until themid-18th century.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 2; 5-35
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Preparations” of Western Pomerania for the Thirty Years’ War
Autorzy:
Gaziński, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591029.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Thirty Years’ War
Pomerania
the Griffins
wojna trzydziestoletnia
Pomorze
Gryfici
Opis:
Pomorze Zachodnie nie było przygotowane do obrony swojego terytorium podczas wojny 30 – letniej. Pierwszą i zasadniczą tego przyczyną była słabość finansowa książąt pomorskich, których dochody z dóbr, ceł i zwyczajowych podatków nie pozwalały na pełne utrzymanie dworu, a co dopiero na zaciąg znaczniejszych oddziałów wojskowych. W rzeczywistości książęce wojska stałe składały się z około 100 drabantów osłaniających osoby książąt szczecińskiego i wołogoskiego. Podstawową siłą zbrojną księstw było więc pospolite – ruszenie składające się ze szlacheckiej jazdy i mieszczańskiej piechoty, różnorodnie uzbrojone i mało zdyscyplinowane. Podstawowymi punktami oporu w razie obcej agresji miały stać się pomorskie miasta, lecz jedynie Stralsund posiadał wybudowane z własnych środków nowoczesne fortyfikacje ziemne. Pozostałe miasta były osłaniane przez średniowieczne mury częściowo (w XVI wieku) przystosowane do broni palnej. Nie trzeba tu podkreślać, że nie stanowiły one większej przeszkody dla ówczesnej artylerii. Rosnące zagrożenie wojenne spowodowało jednak, że książęta pomorscy zwłaszcza Franciszek I i Bogusław XIV próbowali zmienić ten stan rzeczy. Podjęte działania miały doprowadzić do ufortyfikowania Szczecina (co zrobiono częściowo) oraz powołania stałych sił zbrojnych (ok. 3000 żołnierzy). Powyższe plany przedstawiane przez książąt na pomorskich sejmikach nie spotkały się z przychylnością stanów, które odmówiły pieniędzy na organizację stałej armii i budowę wokół Szczecina nowoczesnych umocnień. Jedynym krótkotrwałym sukcesem książąt, zwłaszcza Bogusława XIV było zaciąganie na okres największego zagrożenia niewielkich sił zaciężnych mających osłaniać pomorskie granice. W tej sytuacji pozbawieni większej siły zbrojnej ostatni pomorscy książęta Filip Juliusz, a zwłaszcza Bogusław XIV próbowali zachować neutralność w rozpalającym się w Rzeszy konflikcie, lawirując między walczącymi stronami. Politykę neutralności zakończyła tzw. kapitulacja franzburską w listopadzie 1627 roku, kiedy to książę Bogusław XIV zezwolił na wkroczenie na Pomorze wojsk cesarskich.
Western Pomerania was not prepared to defend its territory during the Thirty Years’ War. The first and principal reason for this was the financial weakness of the Pomeranian dukes, whose income from goods, duties and customary taxes did not allow them to fully maintain the court, let alone to take on major military units. In fact, the duke’s permanent army consisted of about 100 guards protecting the dukes of Szczecin and Wolgast. The basic armed force of the Duchies was therefore the common one – a levy in mass consisting of noble riders and the bourgeois infantry, variously armed and undisciplined. The basic points of resistance in case of foreign aggression were to become the Pomeranian cities, but only Stralsund had modern ground fortifications built within its own budget. The remaining cities were shielded by medieval walls partly (at the turn of the 15th and 16th century) adapted to firearms. However, they were not a major obstacle for the artillery of the time. The growing threat of war caused the Pomeranian dukes, especially Francis I and Bogislaw XIV, to try to change this state of affairs. The undertaken actions were to lead to fortification of Szczecin (which was done partially) and establishment of permanent armed forces (about 3,000 soldiers). The above plans presented by the princes in the Pomeranian Sejmiks did not meet with the favour of the states, which refused to provide money to organize a permanent army and build modern fortifications around Szczecin. The only short-term successes of the dukes, especially of Bogislaw XIV, were the incurring of small permanent forces to cover the Pomeranian borders for the period of the greatest threat. In this situation, the last Pomeranian dukes Philipp Julius, and especially Bogislaw XIV, who were deprived of a greater military force, tried to maintain neutrality in the conflict which was flaring up in the Empire by repeatedly switching sides between parts of the conflict. The policy of neutrality was ended by the so-called ‘Franzburg Surrender’ in November 1627, when Duke Bogislaw XIV allowed the imperial army to enter Pomerania.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 4; 153-172
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reportaż na Pomorzu. Rekonesans
Autorzy:
Popławska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591228.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
reportage
West Pomerania
documentation
reportaż
Pomorze Zachodnie
dokumentalistyka
Opis:
Szczecin – miasto o wielu tożsamościach, stolica Pomorza Zachodniego, aglomeracja położona około sto kilometrów od Berlina oraz usytuowana w podobnej odległości od morza Bałtyckiego, z kiedyś dobrze prosperującym portem – przez wielu mieszkańców do dziś określany jest mianem okna na świat. Szczecin jest więc miastem pogranicznym, polsko–niemieckim, różnorodnym kulturowo. Miastem sprzeczności i kompromisów, pozornie otwartym dzięki dostępowi do morza, z drugiej strony silnie odgradzającym się od niemieckiej przeszłości – o czym może świadczyć nazewnictwo czasów PRL-u, kiedy określano tę krainę geograficzną mianem ziem odzyskanych. Taki jest też reportaż na Pomorzu. Reportaż, który pasuje do tego miasta ze względu na swoją pograniczność, niedookreśloność i niejednorodność.
Szczecin – a town of many identities, the capital of West Pomerania, an urban agglomeration situated about 100 km away from Berlin on one hand and on the other away from the Baltic Sea, with a prosperous (at one time) harbour, by its inhabitants called ‘a window to the world’. Szczecin is situated near the border between Poland and Germany and is culturally differentiated. It is a town of contradictions and compromises, seemingly open thanks to the access to the sea, on the other hand strongly distancing itself from its German past, which is to be seen in the names dating back to the times of the Polish People’s Republic, when this region used to be called ‘the recovered territories’. And so is the reportage in Pomerania. The reportage that is compatible with the town because of its borderland character, its vagueness and diversity.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 4; 165-174
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piotr Zaremba (1910–1993). Biography to be unveiled
Autorzy:
Krasucki, Eryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590948.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Western Pomerania
Szczecin
Piotr Zaremba
biografistyka
Pomorze Zachodnie
Opis:
Piotr Zaremba (1910–1993) był pierwszym powojennym prezydentem Szczecina, urbanistą i planistą o międzynarodowej sławie, również autorem fascynujących wspomnień dotyczących pierwszych lat powojennych. Był też zwycięzcą kilku plebiscytów, specyficznej zabawy wieńczącej koniec poprzedniego wieku. Werdyktem uczestników został uznany za „szczecinianina stulecia” i „Pomorzanina stulecia”. Zadziwia więc brak obszernej biografii byłego rektora Politechniki Szczecińskiej i jednego ze współtwórców Uniwersytetu Szczecińskiego, choć byłoby to opracowanie dające współczesnym niemałą wiedzę na temat istotnych problemów XX-wiecznej historii. Nie tylko regionalnej, ale ogólnopolskiej i europejskiej. Poprzez omówienie wybranych wątków: rodzinnego, urbanistycznego i politycznego, autor artykułu stara się pokazać z jednej strony bogactwo materiału źródłowego wiążącego się z życiorysem Piotra Zaremby, z drugiej zaś możliwość wieloaspektowego oświetlenia poszczególnych jego fragmentów. Stara się w większym stopniu mnożyć pytania, niż udzielać ostatecznych odpowiedzi. Aby te się pojawiły niezbędna jest obszerna książka biograficzna. W drugiej części tekst stawia sobie więc za cel przeanalizowanie przyczyn, dla których poważny namysł biograficzny w odniesieniu do Piotra Zaremby nie istnieje, pomimo tego, że jest on dla Szczecina i Pomorza Zachodniego postacią emblematyczną. Autor śledzi także, czy badany przypadek jest czymś wyjątkowym dla zachodniopomorskiej biografistyki, charakteryzując stan pisarstwa biograficznego w odniesieniu do osób istotnych dla powojennej historii regionu. Wydaje mi się to pytaniem szczególnie uzasadnionym w sytuacji, kiedy biografistyka – po latach zaniedbań w tym obszarze – staje się w Polsce od pewnego czasu niezwykle popularnym gatunkiem piśmiennictwa historycznego, dającym historykom możliwość wyjścia ze swoim przekazem daleko poza krąg wyznaczany przez środowiska akademickie. Artykuł opiera się na szerokiej kwerendzie archiwalnej, odnosząc się nierzadko do dokumentacji niebędącej jak dotąd w obiegu naukowym.
Piotr Zaremba (1910–1993) was the first post-war president of Szczecin, an internationally renowned urban planner and planner, and the author of fascinating memories of the first post-war years. He was also the winner of several plebiscites, a specific game crowning the end of the previous century. The verdict of the participants was recognized as “Szczecin of the century” and “Pomerania of the century”. It is therefore astonishing that there is no extensive biography of the former rector of the Szczecin University of Technology and one of the co-founders of the University of Szczecin, although it would have been a study that would have given contemporary people considerable knowledge about the important problems of 20th century history. Not only regional, but also national and European history. By discussing selected threads: family, urban and political, the author of the article tries to show, on the one hand, the richness of source material connected with Piotr Zaremba’s biography and, on the other hand, the possibility of multi-faceted lighting of its individual fragments. He tries to multiply the questions more than to give final answers. For these to appear, an extensive biographical book is necessary. In the second part of the text, therefore, the aim of the text is to analyse the reasons why serious biographical reflection on Piotr Zaremba does not exist, despite the fact that he is an emblematic figure for Szczecin and Western Pomerania. The author also follows whether the case under examination is something exceptional for the West Pomeranian biography, characterising the state of biographical writing in relation to people relevant to the post-war history of the region. This seems to me to be a particularly justified question in a situation where biography – after years of neglect in this area – has for some time become an extremely popular genre of historical writing in Poland, giving historians the opportunity to go far beyond the circle set by academic circles with their message. The article is based on a wide range of archival queries, often referring to documentation that has not been in scientific circulation so far.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 4; 49-80
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomerania litterata. Benjamin Potzerne (1665–1699) i historia jego projektu
Pomerania litterata. Benjamin Potzerne (1665–1699) and the history of his project
Autorzy:
Borysowska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590962.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Benjamin Potzerne
Pomerania
17th century
bibliography
biographical lexicon
Pomorze
XVII wiek
bibliografia
leksykon biograficzny
Opis:
Pod koniec XVII wieku profesor (później także rektor) Akademii w Greifswaldzie, Benjamin Potzerne (1665−1699), ogłosił projekt słownika biobibliograficznego, w którym miały się znaleźć życiorysy i bibliografia podmiotowa rdzennych Pomorzan, a także innych mieszkańców Pomorza, którzy wydali tu drukiem swoje pisma. Słownik, inspirowany dziełem Johanna Mollera (1661–1725) i Daniela Georga Morhofa (1639–1691), a także, pośrednio, Szymona Starowolskiego (1588–1656), nie został ostatecznie opracowany ze względu na nagłą śmierć autora. W artykule omówiono założenia projektu i ukazano jego miejsce na tle innych dokonań tego typu w epoce.
In the late 17th century professor (later also the rector) of the Academy in Greifswald, Benjamin Potzerne (1665–1699), announced a project of a biobibliographical dictionary which was to contain biographies and the subjective bibliographies of the native Pomeranians, as well as of other inhabitants of Pomerania, who published here their works. The dictionary, inspired by the work of Johann Moller (1661–1725) and Daniel Georg Morhof (1639–1691), and – indirectly – Szymon Starowolski (1588–1656), was not eventually written because of the author’s sudden death. The article discusses the assumptions of the project and demonstrates its place among other achievements of this type at the time.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 2; 77-94
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój energetyki na Pomorzu w latach 1880–1945
Autorzy:
Gut, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591177.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
power industry
Pomerania
electrification
przemysł energetyczny
Pomorze
elektryfikacja
Opis:
Na Pomorzu już od 1880 roku podejmowano działania mające na celu zastosowanie oświetlenia i silnika elektrycznego. Prawdziwy początek rozwoju energetyki rozpoczął się jednak wraz z uruchomieniem w Szczecinie w 1889 roku pierwszej elektrowni. Elektryfikacjaregionu znajdowała się gestii władz samorządowych i prywatnych inwestorów. Szczególne warunki hydrologiczne na Pomorzu sprawiły, że do lat 30. XX wieku podstawą rozwoju energetyki w regionie były elektrownie wodne. Znaczny wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną nastąpił po pierwszej wojnie światowej. Powszechna elektryfikacja wiązała się z koniecznością budowy siłowni o większej mocy oraz rozbudową linii przesyłowych. Działania te wymagały pokonania wielu trudności technicznych oraz nowych regulacji prawnych. Pod koniec lat 30. XX wieku rozwój przemysłu energetycznego na Pomorzu został podporządkowany celom militarnym Niemiec.
In Pomerania as early as in 1880 some efforts were made to install lighting and electric engines (motors). The real beginning of the power industry took place when the first power station was started in Szczecin (German: Stettin) in 1889. Electrification of the region came under the administration of the local government and private investors. The special hydrological conditions in Pomerania were the reason why up to the 1930s the main source for the power industry were hydroelectric power stations. A significant increase in demand for electric energy came after the first world war. A general electrification involved a need to build power stations of a bigger capacity and a bigger network of transmission lines, which required overcoming technical difficulties and creating new legal regulations. At the end of 1930s the growth of the power industry in Pomerania was subordinated to the military demands of Germany.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 3; 43-66
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Motywy biblijne w nazewnictwie geograficznym Pomorza Zachodniego (Szczecińskiego)
Biblical motifs in the geographical naming of the West Pomerania
Autorzy:
Chludziński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591056.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
The Bible
shift-names
motivation
Western Pomerania
Biblia
nazwy przeniesione
motywacja
Pomorze Zachodnie
Opis:
W artykule przedstawiono nazwy odnoszące się do kilkudziesięciu miejsc na Pomorzu Zachodnim: miejscowości, ich części, obiektów terenowych lądowych i wodnych. Toponimy te pokazują, że dla byłych i obecnych mieszkańców Pomorza kwestie związane z postaciami i miejscami opisanymi w Biblii to składnik codziennego życia. Fakt, że wiele nazw miejscowych, a zwłaszcza terenowych ma proweniencję biblijną, świadczy o tym, że wiara i praktyki z tym związane odciskały swe piętno także na innych sferach życia, które nawzajem się przenikały.
The article presents the names of several dozen of places in Western Pomerania, villages or towns, their parts, and land and water toponyms; they all indicate that the questions connected with characters and places described in the Bible are part of their everyday life for the former and present inhabitants of Western Pomerania. The fact that many toponyms are of biblical origin proves that faith and religious practice have set their stamp on other spheres of life, which intermingled mutually.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 1; 169-190
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reformacja a ludność Pomorza Zachodniego – zarys problemu
Reformation and the people of West Pomerania – an outline of the problem
Autorzy:
Żukowska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591134.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Reformation
Protestantism
West Pomerania
religion
Church
clergy
reformacja
protestantyzm
Pomorze Zachodnie
religia
Kościół
duchowieństwo
Opis:
Artykuł poświęcony jest rozprzestrzenieniu się reformacji w XVI wieku na terenach Pomorza Zachodniego, ze szczególnym uwzględnieniem jej wpływu na ludność zamieszkującą te ziemie. Zobrazowano wpływ reformacji na kulturę umysłową i rozwój szkolnictwa w większych miasta Pomorza Zachodniego, czyli Szczecinie, Koszalinie czy Słupsku. Artykuł stanowi zarys problematyki związanej z ruchem religijnym na Pomorzu w XVI wieku.
The article concerns the spread of the Reformation in the 16th century in West Pomerania, with a special consideration for its influence on the populace. It illustrates the influence of the Reformation on the industrial culture and the development of education in the greater cities of West Pomerania, i.e. Szczecin, Koszalin or Słupsk. The article constitutes for an outline of the issues related to the religious movement in 16th century Pomerania.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 3; 37-55
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rytm pracy w kancelarii księcia wschodniopomorskiego, Mściwoja II (1266–1294)
Autorzy:
Gut, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137868.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Pomorze Wschodnie
dyplomatyka
średniowieczne kancelarie
East Pomerania
diplomatic(s)
Medieval chancelleries
Opis:
W artykule prześledzono roczną ilość wystawianych dokumentów, a także ilość dokumentów wydawanych w poszczególnych miesiącach oraz dniach tygodnia w XIII-wiecznej kancelarii księcia wschodniopomorskiego, Mściwoja II. Dane te poddano analizie statystycznej, próbując wychwycić istnienie wahań cyklicznych i sezonowych w rytmie pracy tej kancelarii. Otrzymane wyniki pokazują, że – jak wszystkie średniowieczne kancelarie – kancelaria Mściwoja II działała w sposób permanentny. Zauważyć w niej jednak można pewne wahania cyklicznie i sezonowe, które ukazują specyfikę pracy kancelaryjnej na dworze ostatniego z Sobiesławiców. W przypadku cykli roczny zaobserwowano wzrost ilości wystawianych rocznie dokumentów po roku 1273, co można wiązać z postępującym w czasach Mściwoja procesem umacniania prawnej roli dokumentu jako środka dowodowego czy środka realizacji zamierzeń politycznych. W okresie tym pojawiały się jednak pewne ponadprzeciętne lata, w których wystawiono zdecydowanie więcej dyplomów. Wzrosty wynikały z aktualnych potrzeb w prowadzeniu albo polityki zewnętrznej, albo polityki wewnętrznej. Analiza rytmu pracy w ciągu roku pokazała natomiast istnienie pewnych wahań sezonowych, wywołanych wpływem pór roku, ponieważ mniej dokumentów wystawiono w półroczu jesienno-zimowym. Na sezonowość pracy w ciągu roku wpływ miał również kalendarz liturgiczny, ponieważ datacje dokumentów kumulują się wokół dat niektórych świąt kościelnych, w okresie Wielkiego Postu oraz w czasie po Bożym Narodzeniu. Istnieje również prawdopodobieństwo, że kalendarz liturgiczny wpływał także na działania kancelaryjne w ciągu tygodnia. Najwięcej dokumentów datowanych jest bowiem na poniedziałek, co może wynikać z faktu, że tego dnia spisywano czynności prawne opublikowane uroczyście podczas niedzielnej Mszy Św. Datacja wielu dokumentów opiewa również na samą niedzielę, a także na piątek, co także wskazywać może na związek z uroczystym wręczeniem dyplomu w dniu Pańskim.
The article analyses all the documents issued by the 13th-century chancellery of Mestwin II, an East Pomeranian Duke, year by year, as well as in particular months and days. These data have been processed statistically in order to obtain cyclical and seasonal fluctuations in the rhythm of work in the Chancellery. The results of the analysis prove that Mestwin’s Chancellery, like all the Medieval Chancelleries, generally functioned on a permanent basis. Yet, some cyclical and seasonal fluctuations may be detected, which shows the uniqueness of chancellery work at the court of the last of the Samborides (German: Samboriden, Polish: dynastia Sobiesławiców). What was noticed in the case of the annual cycles was an increase of documents issued each year after 1273, which might be associated with a process, speeded up under Mestwin, of strengthening the legal role of documents as evidential proof or a way to realise political objectives. Yet, that steady process was disrupted in the years in which the number of diplomas issued was decisively higher. Those increases resulted from the current needs of external and internal policies. The analysis of the rhythm of work in particular years indicates some seasonal fluctuations caused by the year’s seasons, because fewer documents were issued in autumn and winter. Seasonal fluctuations were also caused by the liturgical calendar, because the dating of documents were cumulated during some ecclesiastical holidays, like Lent or Christmas. It is also probable that the liturgical calendar influenced the chancellery’s activity during the week, as the most documents were dated on Monday; it may result from the fact that the legal activities made public during the Sunday’s Mass were put down on paper on that day. Many documents were also dated on Sunday, as well as on Friday, which may be connected with the ceremony of diploma handing in on dies Dominicus.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 1; 53-72
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pielgrzymki pomorskie w średniowieczu. Stan i perspektywy badań
Autorzy:
Majewski, Marcin
Rębkowski, Marian
Simiński, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2137890.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
pielgrzymki
średniowieczna religijność
Pomorze Zachodnie
pilgrimages
Medieval religiousness
Pomerania
Opis:
Kult świętych i ich relikwii przejawiał się w średniowieczu m.in. w ruchu pielgrzymkowym. Autorzy artykułu postawili sobie za cel omówienie źródeł, zarówno archeologicznych, jak i pisanych, oraz stanu badań dotyczących peregrynacji średniowiecznych mieszkańców Pomorza Zachodniego (księstwo szczecińskie, słupskie i dominium biskupów kamieńskich), z wyłączeniem księstwa wołogoskiego. Analizą objęto miejsca pielgrzymkowe położone na Pomorzu Zachodnim, ale także poza nim. Szczególne nadzieje na poszerzenie wiedzy na rozpatrywany temat wiążą się z prowadzeniem badań archeologicznych w miastach lokowanych na prawie niemieckim.
The cult of the saints and their relics in the Middle Ages took form – among other things – of the pilgrimage movement. The authors of this article discuss the sources – both archaeological and written – and the state of research on pilgrimages of the Medieval inhabitants of Pomerania the Duchy of Szczecin (Stettin), the Duchy of Słupsk (Stolp) and the dominium of the bishops of Kamień (Kammin), excluding the Duchy of Wołogoszcz (Wolgast). The analysis focus on the shrines situated both in Pomerania and beyond the region. The future progress of the research is expected specially in connection with the archaeological excavations conducted in towns founded according to the German law.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 1; 129-168
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapiska obituarna księcia Eryka I Pomorskiego (1449-1459)
Autorzy:
Pawlik, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591752.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
obituaries
obituary notices
the Kalmar Union
Pomerania
nekrologi
zapiski obituarne
Unia Kalmarska
Pomorze
Opis:
Istniejące w historiografii polskiej oraz niemieckiej rozbieżności w kwestii wyznaczenia dziennej daty śmierci Eryka I Pomorskiego (1449–1459) stanowiły główną inspirację do opublikowania w poniższym przyczynku nieznanej dotąd zapiski nekrologicznej poświęconej jego osobie. Zapiska ta pochodzi z akt kapituły katedralnej w Kamieniu Pomorskim przechowywanych w zasobie Archiwum Państwowego w Szczecinie. Znajduje się ona na pierwszej karcie jednego z wykazów beneficjów kościoła katedralnego w Kamieniu. Zapiska pozwala na weryfikację opinii badaczy o dacie dziennej zgonu byłego władcy państw wchodzących w skład Unii Kalmarskiej, którzy w większości przyjmowali, że Eryk I zmarł pomiędzy 3 maja a 16 czerwca 1459 roku. Treść noty obituarnej poświęconej temu władcy wskazuje jednoznacznie, że zmarł on 23 maja 1459 roku w Darłowie i tam też został pochowany.
In the Polish historiography the death date of Eric I, Duke of Pomerania (1449–1459), differs from the one in the German historiography, and the difference has inspired the author to write this article, which includes an obituary notice – so far unknown – concerning the Duke. The notice has been found in the records of the Cathedral Chapter in Kamień Pomorski (German: Cammin), which are kept in the State Archives in Szczecin. More precisely, the notice is to be found on the first folio of one of the lists of the benefices pertaining to the Cathedral Church in Kamień. Thanks to the notice the death date of Eric I, one of the rulers of the states which were parts of the Kalmar Union, seems not to have fallen – as most researchers assumed – between May 3 and June 16, 1459. The obituary notice unmistakably indicates that the ruler must have died on May 23, 1459 in Darłowo, where he was also buried.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 4; 5-13
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze raz o taktyce wojen pomorskich Bolesława Krzywoustego oraz okolicznościach ich finału
Once More on the Tactics of Bolesław III Krzywousty (Wrymouth’s) Wars in the Pomerania and the Circumstances of their Conclusion
Autorzy:
Wybranowski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591105.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
West Pomerania in the Middle Ages
Polish-Pomeranian wars
Bolesław Krzywousty (Wrymouth’s) conquest of West Pomerania
West Pomerania in Gallus’ chronicle
St. Otto of Bamberg’s mission
Pomorze Zachodnie w średniowieczu
wojny polsko-pomorskie
podbój Pomorza Zachodniego przez Bolesława Krzywoustego
Pomorze Zachodnie w kronice Galla
misja św. Ottona z Bambergu
Opis:
Celem artykułu jest analiza pod kątem militarnym i stosowanej wówczas taktyki cyklu wypraw wojennych Bolesława III Krzywoustego, podjętych w latach 1102/1103– 1121/1122, mających na celu podbój Pomorza. Podstawą źródłową stały się dla autora „Kronika polska” Galla Anonima, żywoty św. O ttona z Bambergu i zgromadzona literatura zagadnienia. W publikacji autor podjął się także próby przedstawienia celów politycznych, gospodarczych i militarnych państwa Piastów i jego elit politycznych wobec Pomorza. Wojny pomorskie Krzywoustego, oprócz kwestii klasycznie militarnych, zostały przedstawione również w aspekcie starcia ideologicznego, które stanowiło namiastkę trwających od końca XI wypraw krzyżowych. W artykule przeanalizowano ważniejsze bitwy i kampanie prowadzone w toku wojen pomorskich (wyprawy na Białogard, Kołobrzeg, Czarnków, Ujście, Wieleń, Wyszogród i kilka innych grodów). Jednym z istotnych elementów w artykule jest analiza walk prowadzonych o Nakło nad Notecią w 1109 i 1112/1113 roku oraz kwestia starcia pod „Naclam” z 1121 roku – uważanym za miejscowość pod Gryficami lub wspomniany gród nad Notecią, i wyprawy na Szczecin. Autor omawia też sposób prowadzenia działań o charakterze rajdów na tyły przeciwnika jako element wojny manewrowej i działań oblężniczych oraz starć w polu. Uzupełnieniem jest próba rekonstrukcji potencjału zbrojnego obu stron konfliktu i analiza czynników, które przyniosły ostateczne rozstrzygnięcie pod względem militarnym. Artykuł stanowi obszerny opis i analizę kluczowych epizodów i skuteczności sposobu prowadzenia wojen księcia Bolesława z Pomorzanami, jak również metod utrzymania politycznej kontroli i ewolucji kierunku ofensyw. Poszczególne bitwy są analizowane w szerszym kontekście realiów średniowiecznego pola walki i roli ukształtowania terenu, działań w porze zimowej oraz taktyki dowodzenia.
The goal of this article is to analyse the military aspects and the tactics employed during the cycle of Bolesław III Krzywousty (Wrymouth’s) campaigns in years 1102/1103– 1121/1122, which set out to conquer West Pomerania. The base source for the author was Gallus Anonymous’ Gesta principum Polonorum, the life of St. Otto of Bamberg and assorted literature on the subject. The author also attempts to present the political, economic and military goals the Piast state and its elites set in regard to Pomerania. Bolesław III Krzywousty (Wrymouth’s) Pomeranian wars, aside from their military features, were portrayed from the perspective of an ideological clash which served as a substitute for the Crusades. The text provides analyses of the more significant battles and campaigns conducted during the Pomeranian wars (attacks on Białogard, Kołobrzeg, Czarnków, Ujście, Wieleń, Wyszogród and several other cities). One of the most significant elements in this article is the analysis of the battles for Nakło nad Notecią (Nakel) in 1109 and 1112/1112; the article also touches on the issue of the clash at Naclam in 1121 – assumed to be a town near Gryfice or the previously mentioned city on Noteć – as well as campaigns for Szczecin. The author discusses the ways of conducting raids on the rear of the enemy’s forces as an element of manoeuvre warfare, siege operations and field combat. In addition, the author makes an attempt at reconstructing the military potential of both sides of the conflict and analysing the ultimately decisive factors from a military perspective. The article constitutes for a broad description and an analysis of the key episodes and the efficiency of Duke Bolesław’s wars against the Pomeranians, as well as the methods of maintaining political control and the evolution of the offensives. The individual battles are analysed in the broader context of the reality of the medieval battlefield, the role of the terrain, winter warfare and command tactics.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 2; 67-111
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wkład w rozwój pisarstwa naukowego prof. Alfreda Wielopolskiego (1905-1996)
Autorzy:
Siemiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591031.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Alfred Wielopolski
West Pomerania
economic history
archival studies
Pomorze Zachodnie
historia gospodarcza
archiwistyka
Opis:
W artykule przedstawiono sylwetkę prof. Alfreda Wielopolskiego (1905-1996). Przed II wojną światową pracownik administracji państwowej, m.in. wicestarosta Wielunia (1932-34), pracownik kancelarii cywilnej prezydenta Ignacego Mościckiego, następnie pracownik i ostatecznie dyrektor Biura Senatu. Po wojnie sekretarz naukowy reaktywowanego Instytutu Bałtyckiego. W roku 1948 ostatecznie przeprowadza się do Szczecina, gdzie podejmuje prace wykładowcy w Akademii Handlowej w Szczecinie, Wyższej Szkole Ekonomicznej (do 1951) oraz po przerwie związanej z represjami politycznymi, na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technicznym (1956-1976). W okresie "wymuszonej przerwy" w pracy dydaktycznej, zatrudnienie znalazł w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Szczecinie (1952-1962). Alfred Wielopolski był jednym z pionierów i założycieli tworzącego się w Szczecinie środowiska humanistycznego. Jego działalność i wkład w rozwój humanistyki przejawiał się obok pracy dydaktycznej w charakterze nauczyciela akademickiego oraz członkostwa w instytucjach naukowych działających w Szczecinie poprzez publikowanie artykułów i monografii naukowych. Tematyką jego badań była archiwistyka, historia gospodarcza oraz zagadnienia pomorskie.
The article presents Professor Alfred Wielopolski (1905–1996). Before the Second WorldWar he worked as a state administration clerk, inter alia as deputy starost(a) of Wieluń (1932–1934), as a clerk in the civil office of President Ignacy Mościcki, as a worker andfinally Director of the Senate Office. After the war he was a scientific secretary of thereactivated Baltic Institute. In 1948 he moved to Szczecin, where he took up a job ofa lecturer at the Academy of Trade in Szczecin, since 1951 the Higher Economic School,and after a break – resulting from political repression – at the West-Pomeranian Technical University (1956–1976). During the ‘forced break’ he was employed in the RegionalState Archives in Szczecin (1952–1962). Alfred Wielopolski was one of the pioneers andfounders of the Szczecin humanist milieu. His activity and contribution to the development of the humanities can be seen, in addition to being an academic lecturer and a member in academic institutions functioning in Szczecin, in publishing scientific articles andmonographs. He was interested in archival studies, economic history and Pomeranianquestions.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 2; 55-77
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Organizacja ochrony zdrowia robotników w latach 1945 – 1955 na tle specyfiki Pomorza Zachodniego – próba bilansu
The Organisation of Health Service of Workers in Western Pomerania in the Years 1945–1955. Introduction
Autorzy:
Kozłowska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591061.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
industrial health service
Western Pomerania
workers
przemysłowa służba zdrowia
Pomorze Zachodnie
robotnicy
Opis:
Organizacja przemysłowej służby zdrowia w latach 1945–1955 odznaczała się swoistą dynamiką, na co wpływały różnorodne czynniki, wśród których za najważniejsze można uznać: uwarunkowania historyczne, polityczne, przemiany zachodzące w służbie zdrowia, rozwój społeczny, gospodarczy. Jej tworzenie po 1945 roku przebiegało etapami. Pierwszy, rozpoczęty jeszcze w 1944 roku, miał charakter wstępny, przygotowawczy. W tym to bowiem okresie wyznaczono główne kierunki działań na lata następne. Ponadto przygotowano określone rozwiązania ustawodawcze, które zasadniczo wpłynęły na organizację służby zdrowa, w tym przemysłowej. Drugi etap przypadł na początek lat pięćdziesiątych. Czas ten przyniósł właściwą organizację przemysłowej służby zdrowia, której zasadniczy rozwój nastąpił w okresie planu sześcioletniego, kiedy to ochrona zdrowia robotników nabrała szczególnego znaczenia. Objęci nią w sposób szczególny zostali robotnicy zatrudnieni w strategicznych sektorach przemysłowych. Przemiany zachodzące w tworzeniu przemysłowej służby zdrowia dały tło do zaprezentowania organizacji ochrony zdrowia robotników na Pomorzu Zachodnim w analizowanym okresie.
The organisation of industrial health service in the years 1945–1955 may be characterised as dynamic. Various factors were at work, among which the most important ones are the following: historical and political conditions, changes taking place in the system of health service, and the socio-economic development. After 1945 the system was created in stages. The first one, initiated still in 1944, was preliminary, preparatory. It was then when the main guidelines for the subsequent years were set down. In addition, the appropriate laws were prepared, which influenced significantly the organisation of the health service, including its industrial branch. The second stage occurred at the beginning of the 1950s. Then the industrial health service was properly organised; and the full-scale development proceeded during the six-year plan, when the health service for workers acquired special significance. The system covered especially workers employed in strategic industrial sectors. The changes in the industrial health service was a background for presenting the organisation of the health service in Western Pomerania in the period in question.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 1; 121-143
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzealne wizje przeszłości Pomorza Zachodniego – od „Ojczyny wielu” do Centrum Dialogu Przełomy
The Museum Vision of the Future of Western Pomerania, from ‘the Homeland of Many’ to the Dialogue Centre ‘Breakthrough’
Autorzy:
Machałek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591069.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
museum
Western Pomerania
historical museums
narrative museums
muzeum
Pomorze Zachodnie
muzea historyczne
muzea narracyjne
Opis:
Artykuł jest poświęcony koncepcjom wystaw podejmujących tematykę najnowszej historii Pomorza Zachodniego, prezentowanych w Muzeum Narodowym w Szczecinie, poczynając od 2002 roku do dzisiaj. Omówiono w nim cztery najważniejsze ekspozycje, na przykładzie których widać zmianę priorytetów i sposobów prezentowania historii regionu oraz wartości, wokół których tworzona była narracja poszczególnych wystaw. Ich
The article presents the concepts of the exhibitions devoted to the contemporary history of Western Pomerania, which took place in the National Museum in Szczecin from 2002 till now. The four most important exhibitions have been analysed in a more detailed way; they exemplify the change in priorities and presentation methods of the history of the Region and the values around which the narrative of the exhibitions was created. The analysis indicates that there has been an evolution in the exhibition techniques and an increase of the role of museological education as a factor shaping the social memory of the past.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2018, 2; 65-81
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 73

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies