Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "konstytucji" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Najnowsza pozaparlamentarna propozycja konstytucyjna – „Projekt Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej” ogłoszony 11 listopada 2018 r.
The latest extraparliamentary proposal regarding the draft of the constitution of the Republic of Poland – „Projekt Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej” announced on 11th november 2018
Autorzy:
Kuciński, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524854.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
konstytucja, projekt konstytucji, zmiana konstytucji, prezydencki sys-tem rządów
Opis:
1 listopada 2018 r., w setną rocznicę odzyskania w 1918 r. niepodległości przez Polskę, został ogłoszony „Projekt Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej” (pisownia oryginalna), jako projekt środowiska ZPP/WEI (Związek Przedsiębiorców i Pracodawców oraz think tanku Fundacja Warsaw Enterprise Institute), opracowany pod kierownictwem prof. Ro-berta Gwiazdowskiego. Jest to całościowy projekt nowej konstytucji, składający się ze 184 artykułów zgromadzonych w siedemnastu rozdziałach, do którego zostało dołączone trzynastostronicowe uzasadnienie. Za cechę charakterystyczną projektu należy uznać to, że zawiera on propozycje rozwiązań świadczącym o dosyć konsekwentnym opowie-dzeniu się jego twórców za wprowadzeniem w Polsce prezydenckiego systemu rządów. Projekt w wielu swych propozycjach rozwiązań różni się od unormowań obowiązującej Konstytucji RP z 1997 r. Dotyczy to zwłaszcza katalogu zasad ustroju państwa, statusu prawnego jednostki w państwie i gwarancji tego statusu, źródeł prawa, władzy ustawo-dawczej, władzy wykonawczej, władzy sądowniczej, organów spoza systemu podziału władz, samorządu terytorialnego, finansów publicznych. Niektóre z istotnych ustrojowo propozycji rozwiązań zawartych w projekcie zasługują na pozytywną ocenę, więcej jednak ma charakter dyskusyjny lub wywołujący uwagi krytyczne. Nie wydaje się więc, aby projekt mógł być uznany za doskonalszy od obowiązującej Konstytucji. Ponieważ jednak znajdują się w nim niektóre rozwiązania, których przyjęcie mogłoby pozytyw-nie wpłynąć na bardziej sprawne i efektywne funkcjonowanie mechanizmu państwo-wego, to zasługiwałyby one na wzięcie pod uwagę i uczynienie przedmiotem dyskursu politycznego, a w rezultacie ewentualnie za pożądane elementy polskiej ustawy zasadniczej w przypadku dokonywania w niej zmian.
To commemorate the 100thanniversary of the restoration of Poland’s sovereignty regained in 1918, the Draft Constitution of the Republic of Poland (Projekt Konstytucji Rzeczpo-spolitej Polskiej- original spelling) was announced on 11th November 2018 as a draft of ZPP/WEI circles (Union of Entrepreneurs and Employers and Warsaw Enterprise Institute Foundation think tank) developed under the leadership of Professor Robert Gwiazdowski. It is a comprehensive Draft of a new constitution consisting of 184 articles comprised in seventeen chapters including thirteen pages of explanatory notes. A con-sistent support of its authors for solutions introducing presidential system of government is a characteristic feature of the Draft. In a number of proposals, the Draft differs from regulations in the prevailing Constitution of the Republic of Poland of 1997. It specifically concerns the catalogue of rules of the form of government, legal status of an individu-al within the country and a guarantee of such status, sources of law, legislative, executive and judiciary powers, bodies outside the system of the separation of powers, territorial self-government, and public finances. Some of the material proposals of solutions relat-ed to a political regime included in the Draft deserve positive assessment. However, the majority of the same are of a controversial nature or inspire critical remarks. Thus, this Draft vis-á-vis the established Constitution cannot be considered as the better one. Still, as some of the solutions included in the same could have positive influence on more ef-ficient and effective performance of the state mechanism, they would deserve some con-sideration and submission to a political discussion and ultimately such elements would be required in the Constitution should the amendment take place.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 3(49); 198-228
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Durability of Constitutional Change. Functional Perspective
Trwałość zmiany konstytucji. Perspektywa funkcjonalna
Autorzy:
Mojski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2047297.pdf
Data publikacji:
2022-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
constitutional change
durability
constitutional functions
functions of constitutional change
zmiana konstytucji
trwałość
funkcje konstytucji
funkcje zmiany konstytucji
Opis:
Constitutional change is inherently a significant social and political event which, given the assumed stability of the constitutional order in the state, should not happen too often. A significant effect of any change to the constitution should therefore be its systemic usefulness in the longer term - corresponding to the concept of the durability of constitutional change. The aim of this article is to present the theoretical determinants of this change from the perspective of its assumed durability, taking into account the circumstances related not only to the constitutionally formalized mode of amending the constitution, but also taking into account other systemic factors, i.e. mainly social, political and legal conditions of the functioning of a given constitution. As a result of the adopted research assumptions, the analysis carried out here is characterized by a functional approach and concerns the following detailed issues: the theoretical characteristics of constitutional change and the theoretical determinants of this change in the context of its assumed durability.
Zmiana konstytucji jest z natury rzeczy doniosłym wydarzeniem ustrojowym, które ze względu na zakładaną stabilność porządku konstytucyjnego w państwie nie powinno zdarzać się zbyt często. Istotnym skutkiem każdej zmiany konstytucji powinna być tym samym jej przydatność ustrojowa w dłuższej perspektywie czasowej - odpowiadająca pojęciu trwałości zmiany konstytucji. Celem tego artykułu jest przedstawienie teoretycznych uwarunkowań tej zmiany z perspektywy jej zakładanej trwałości, z uwzględnieniem okoliczności związanych nie tylko z konstytucyjnie sformalizowanym trybem nowelizacji konstytucji, ale z uwzględnieniem również innych czynników ogólnoustrojowych, tj. głównie społecznych, politycznych i prawnych uwarunkowań funkcjonowania danej konstytucji. W rezultacie przyjętych założeń badawczych przeprowadzona tutaj analiza charakteryzuje się podejściem funkcjonalnym i dotyczy następujących zagadnień szczegółowych: teoretycznej charakterystyki zmiany konstytucji oraz teoretycznych uwarunkowań tej zmiany w kontekście jej zakładanej trwałości.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 2(66); 85-93
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oryginalizm Antonina Scalii jako teoria wykładni prawa
Autorzy:
Maroń, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525277.pdf
Data publikacji:
2010-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Scalia
koncepcja ,,żyjącej konstytucji"
wykładnia prawa
Opis:
W artykule omówiono jedną z współczesnych amerykańskich teorii wykładni prawa, tj. oryginalizm zwykłego znaczenia (plain meaning originalism). Propagatorem i współtwórcą tej teorii jest sędzia Sądu Najwyższego USA Antonin Scalia. Scaliowski oryginalizm sprowadza wykładnię prawa do zespołu czynności intelektualnych ukierunkowanych na ustalenie zwykłego językowego znaczenia tekstu aktu normatywnego z momentu jego ogłoszenia. Można określić go zatem tekstualizmem bazującym na kompetencjach językowych pierwotnego prawodawcy i pierwotnych adresatów. Oryginalizm korzysta z dyrektyw interpretacyjnych językowych, a pomocniczo systemowych. Generalnie odrzuca natomiast sięganie do dyrektyw wykładni celowościowej i funkcjonalnej. Wyznacznikiem znaczenia prawa nie może być zamiar czy cel prawodawcy, lecz tekst prawny i tradycja. W ocenie Scalii prawo nie zmienia się samoczynnie, tj. pozalegislacyjnie, wraz ze zmianą społecznych potrzeb i oczekiwań. Krytykuje więc koncepcję „żyjącej konstytucji”, upatrując w niej źródło sędziowskiej dyskrecjonalności. Demokratycznie wybrani przez naród parlamentarzyści, a nie sędziowie powinni aktualizować prawo.
This article discusses one of the contemporary American theories on interpretation, i.e. plain meaning originalism. The propagator and co-author of this theory is Antonin Scalia – Associate Justice of the Supreme Court of the United State. Scalia’s originalism is a doctrine about how judges ought to interpret statutes and constitution according to their original meaning. Therefore we can define it with textualism based on language competence of the primary legislator and primary addressees. Originalism uses interpretative, language and system directives. In general it refuses using function and purposefulness. What determines the meaning of law is legal codes and tradition. According to Scalia law does not change automatically together with changes of social needs and expectations. He criticizes the concept of “living constitution” regarding it as a source of judicial discretionality. Members of parliament, elected in a democratic voting, should update the law, not judges.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2010, 4 (4); 23-52
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasady zmiany Konstytucji V Republiki Francuskiej
Autorzy:
Grabowski, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524900.pdf
Data publikacji:
2014-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
zmiana konstytucji
Francja
amendment constitution
France
Opis:
Konstytucja Republiki Francuskiej jest aktem obowiązującym dłużej niż inne francuskie konstytucje. Od 1958 r. została poddana 24 nowelizacjom, co pozwala uznać, że procedura jej zmiany nie należy do nadmiernie rygorystycznych. Jednak nowelizacja francuskiej ustawy zasadniczej jest realizowana w trybie wyraźnie różniącym się od procedury ustawodawczej, co każe traktować ją jako sztywną. Pozwala to zakładać, że twórcom Konstytucji V Republiki udało się stworzyć ustawę zasadniczą stabilizującą ustrój państwa, ale pozwalającą na jego ewolucję pod wpływem zmieniających się realiów. Niniejsze opracowanie stanowi analizę procedury zmiany Konstytucji Republiki Francuskiej w celu stwierdzenia, jakie konstrukcje prawne zastosowano w celu uzyskania tego efektu.
The Constitution of the Republic of France is an act of force longer than other French constitutions. Since 1958, 24 amendments were carried out, which leads to the conclusion that the procedure should not change it to overly stringent. However, the French amendment of the constitution is implemented under clearly different from the legislative process, which makes treated as rigid. This allows to assume that the authors of the Constitution of the Fifth Republic has managed to create a fundamental law stabilizing the state system, but allowing its evolution under the influence of changing realities.This study is an analysis of the procedure for amending the Constitution of the French Republic in order to determine what legal structures used to achieve this effect.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 2 (18); 131-142
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klauzula demokratycznego państwa prawnego jako fundament limitacji ograniczania konstytucyjnych praw i wolności jednostki
The Democratic State Ruled by Law Clause as a Fundamental Rule of Limiting Restrictions on Constitutional Rights and Freedoms
Autorzy:
Karakulski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524657.pdf
Data publikacji:
2020-02-29
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
prawo konstytucyjne, zasada demokratycznego państwa prawa, aksjo-logia konstytucji, bezpośrednie stosowanie konstytucji, ograniczanie praw i wolności
Opis:
Mimo wprowadzenia do Konstytucji RP z 1997 r. szeregu szczegółowych unormowań (zasad) wcześniej wyprowadzanych z klauzuli demokratycznego państwa prawa, aktual-nym pozostaje jej istotne znaczenie dla dyskursu wokół granic ingerencji prawodawczej w prawa i wolności jednostki. Autor niniejszego tekstu koncentruje się na analizie wie-loaspektowości wpływu omawianej fundamentalnej zasady na proces wykładni i stoso-wania przepisów prawa. W pracy poruszone zostają wątki związane nie tylko z zakre-sem bezpośredniego stosowania art. 2 Konstytucji RP, lecz także jego doniosłością dla określenia konstytucyjnej aksjologii, której znaczenie dla oceny legalności (proporcjo-nalności) wkroczenia przez ustawodawcę w domenę praw i wolności konstytucyjnych jest w judykaturze coraz wyrazistsze.
Despite the introduction to the Constitution of the Republic of Poland of 1997 of a num-ber of detailed regulations (principles) previously derived from the democratic state ruled by law clause, its importance for the discourse around the limits of legislative interfer-ence in the sphere of individual rights and freedoms remains relevant. The author of this text focuses on the analysis of the multifaceted nature of the impact of this fundamen-tal principle on the process of interpretation and application of legal provisions. The text outlines the issues related not only to the scope of direct application of Article 2 of the Constitution of the Republic of Poland, but also its importance for reasoning about the constitutional axiology which significance for the assessment of the legality (proportion-ality) of interference by the legislative authority with the domain of constitutional rights and freedoms is becoming ever clearer.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 1 (53); 267-281
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jeszcze raz o referendum przedkonstytucyjnym
Once again on the Pre-Constitutional Referendum
Autorzy:
Grajewski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524351.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
referendum, referendum przedkonstytucyjne, zmiana konstytucji, Prezydent RP
Opis:
Opracowanie jest poświęcone problematyce referendum przedkonstytucyjnego. W 1992 r. do przepisów konstytucyjnych wprowadzono m.in. instytucję referendum zatwierdza-jącego nową konstytucję. W aktualnych przepisach na szczeblu konstytucyjnym wyraź-nie przewidziano tylko możliwość przeprowadzenia referendum konstytucyjnego za-twierdzającego zmiany konstytucji. Analiza obowiązujących przepisów prowadzi jednak do wniosku o dopuszczalności przeprowadzenia referendum dotyczącego materii kon-stytucyjnych także w trybie art. 125 konstytucji, a więc przepisu regulującego tzw. refe-rendum ogólnokrajowe.
The article discusses the issue of the pre-constitutional referendum in Polish law. In 1992 a referendum approving the new constitution was introduced to the constitutional pro-visions. The current constitutional regulations expressly allow only the possibility of holding a constitutional referendum approving constitutional amendments. However, the analysis of current regulations leads to the conclusion that it is possible to announce a referendum on constitutional matters in accordance with Article 125 of the Constitu-tion, regulating the so-called nationwide referendum.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 2 (54); 47-66
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mit odpowiedzialności konstytucyjnej
The Myth of Constitutional Liability
Autorzy:
Mojski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2123303.pdf
Data publikacji:
2022-08-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
odpowiedzialność konstytucyjna
funkcje prawa
funkcje konstytucji
gwarancje konstytucji
constitutional liability
functions of law
functions of constitution
constitutional guarantees
Opis:
The article attempts to prove that the mechanism of constitutional liability, generally accepted in democratic countries, is largely based on a systemic myth, which is primarily of historical origin, but which does not correspond to the modern doctrinally distinguished functions of law, constitution and its guarantees. In this context, this particular type of legal liability of high state officials has been subjected mainly to a theoretical functional analysis and taking into account teleological criteria, as well as factors that affect its assumed and actual systemic shape.
W artykule podjęto próbę dowiedzenia, że powszechnie w zasadzie przyjmowany w państwach demokratycznych mechanizm odpowiedzialności konstytucyjnej, jest w dużej mierze oparty na micie ustrojowym, który ma przede wszystkim podłoże historyczne, ale nie odpowiada on współcześnie wyróżnianym doktrynalnym funkcjom prawa, konstytucji oraz jej gwarancji. W tym kontekście ten szczególny rodzaj odpowiedzialności prawnej wysokich urzędników państwowych został poddany głównie teoretycznej analizie funkcjonalnej oraz z uwzględnieniem kryteriów celowościowych, a także czynników, które wpływają na jego zakładany i rzeczywisty kształt ustrojowy.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 4(68); 41-52
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O pojęciu wtórnej niekonstytucyjności prawa
About the Concept of the Secondary Unconstitutionality of Law
Autorzy:
Kos, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524858.pdf
Data publikacji:
2018-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
prawo przedkonstytucyjne
stosowanie Konstytucji
wtórna niekonstytucyjność
Trybunał Konstytucyjny
Opis:
Pojęcie wtórnej niekonstytucyjności prawa pojawiało się na przestrzeni lat w orzecznictwie polskich sądów, Trybunału Konstytucyjnego, a także w literaturze prawniczej. Konteksty, w jakich używano tego sformułowania różniły się jednak od siebie. Zaraz po wejściu w życie Konstytucji z 1997 za jego pomocą opisywano wpływ nowej ustawy zasadniczej na tzw. prawo przedkonstytucyjne. Obecnie tendencja rozumienia pojęcia wtórnej niekonstytucyjności jest inna. Z jednej strony określa się nim stan prawny ukształtowany w wyniku wadliwej, powtarzającej niekonstytucyjne regulacje, działalności ustawodawcy. Z drugiej strony pojęcie wtórnej niekonstytucyjności jest stosowane w sytuacji, gdy w wyniku wejścia w życie wyroku TK powstał stan normatywny, który również jest niezgodny z ustawą zasadniczą. Celem niniejszego artykułu jest zaproponowanie kompleksowej definicji pojęcia „wtórna niekonstytucyjność prawa”.
The concept of the secondary unconstitutionality of law has been appearing over the years in the adjudication of the Polish courts, adjudication of the Constitutional Tribunal and in legal literature. During this time there have been diversified contexts, in which this notion has been used. Shortly after the Constitution from 1997 entered into force, ‘secondary unconstitutionality’ was used to describe an influence of the new constitution on a so-called pre-constitutional law. Nowadays the tendency of understanding this concept is different. On the one hand, it specifies the law, which is a result of a faulty, repeating unconstitutional regulations, activity of the legislator. On the other hand, this notion is used in the situation, when as the consequence of the entry into force a judgment of the Constitutional Tribunal the new law is also unconstitutional. The aim of this article is to propose a comprehensive definition of the concept of the secondary unconstitutionality. Moreover, it will be presented a draft of the sense of this notion for the practice of establishing and applying the law in Poland.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 2 (42); 11-38
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prezydent a ustawodawstwo konstytucyjne w polskiej tradycji ustrojowej
President and constitutional legislation in the Polish political tradition
Autorzy:
Tokarski, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524935.pdf
Data publikacji:
2019-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Prezydent, ustawodawstwo konstytucyjne, zmiana konstytucji, gło-wa państwa
Opis:
Artykuł dotyczy uprawnień i działalności Prezydenta Rzeczypospolitej w zakresie usta-wodawstwa konstytucyjnego. Pierwsza część niniejszej pracy poświęcona została uregu-lowaniom odnoszącym się do udziału głowy państwa w ustawodawstwie konstytucyjnym okresu międzywojennego. Drugą część artykułu stanowi analiza przepisów dotyczących tej kwestii, które obowiązywały w latach 1947–1952 oraz 1989–1997. W trzeciej części za-warty został opis roli Prezydenta w procedurze zmiany Konstytucji określonej w art. 235 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej z 1997 r. oraz dotychczasowej praktyki stosowania tej regulacji. Część czwartą stanowi podsumowanie niniejszego opracowania.
The article discusses prerogatives and activity of the President of the Republic of Poland with respect to constitutional legislation. The first part of the paper deals with regulations which refer to the head of state’s participation in the constitutional legislation during the inter-war period. The second part of the article analyses legal provisions concerning that issue, which were enforced in 1947–1952 and 1989–1997. The third part contains a de-scription of the President’s role in the procedure of amending the Constitution stipulated in art. 235, para. 1 of the Constitution of the Republic of Poland of 1997 and the application of that procedure in practice so far. The fourth part is the summary of this paper.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 3(49); 143-161
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Constitutional Identity and its Functions
Tożsamość konstytucyjna i jej funkcje
Autorzy:
Granat, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2047300.pdf
Data publikacji:
2022-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Konstytucja RP
tożsamość konstytucyjna
zmiana konstytucji
funkcje konstytucji
nieliberalny konstytucjonalizm
preambuła konstytucji
Constitution of the PR
constitutional identity
changing of the constitution
functions of the constitution
illiberal constitutionalism preamble of the constitution
Opis:
This article is the result of the scientific meeting organized by the KUL, in June 2021, concerning the topic of the constitutional identity. One of the intriguing problems in constitutional law is just the problem of constitutional identity. Constitutional Identity has three functions. The most important consistent that identity determines the “core” or “nucleus” of each constitution. The answer to radical question “what is the preambule to the Polish Constitution for?” should be that it mostly serves to express constitutional identity. This the basic function of this part of the Polish Constitution. Above all, constitutional identity “emerges” from national identity. Both identities are connected with each other in the preambule of the Polish Constitution.
Artykuł jest wynikiem spotkania naukowego zorganizowanego przez KUL w czerwcu 2021 r. na temat tożsamości konstytucyjnej. Jednym z intrygujących problemów prawa konstytucyjnego jest właśnie problem tożsamości konstytucyjnej. Tożsamość konstytucyjna pełni trzy funkcje. Najważniejszą konsekwencją jest to, że tożsamość określa „rdzeń” lub „jądro” każdej konstytucji. Odpowiedź na radykalne pytanie „po co jest preambuła do Konstytucji RP?” powinno być, że służy głównie do wyrażania tożsamości konstytucyjnej. To podstawowa funkcja tej części Konstytucji RP. Przede wszystkim tożsamość konstytucyjna „wyłania się” z tożsamości narodowej. Obie tożsamości są ze sobą powiązane w preambule Konstytucji RP.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 2(66); 77-84
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Verfassungsdurchbrechung or Informal Constitutional Change. The Polish Experience
Przełamanie czy nieformalna zmiana konstytucji. Polskie doświadczenia
Autorzy:
Bień-Kacała, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1918777.pdf
Data publikacji:
2020-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Verfassungsdurchbrechung
informal constitutional change
Polska
nieformalna zmiana konstytucji
Polska
Opis:
The author assesses constitutional practice after 2015 in Poland in the context of constitutional changes, and indicates that no formal change has occurred. Instead, she is considering qualifying the actions of the ruling majority as Verfassungsdurchbrechung, an institution known from the political practice of the Weimar Republic. However, she concludes that an informal constitutional change is a more appropriate institution to describe the political reality in Poland. The author shows practices that can be qualified in this way (reinterpretation and interpretation of the text of the constitution by the CT, creation of competences unknown to the constitution by the legislature and the executive power, emptying of the text of the constitution). Furthermore, these practices also step beyond a simple violation of the constitution, as they aim to build a new system (illiberal constitutionalism).
Autorka dokonuje oceny praktyki konstytucyjnej po 2015 roku w Polsce w kontekście zmian konstytucji. Wskazuje, że zmiana formalna nie nastąpiła. Rozważa natomiast kwalifikację działań większości rządzącej jako Verfassungsdurchbrechung (przełamania konstytucji), instytucji znanej z praktyki ustrojowej Republiki Weimarskiej. Dochodzi jednak do wniosku, że bardziej odpowiednią instytucją do opisu rzeczywistości ustrojowej w Polsce jest nieformalna zmiana konstytucji. Autorka podaje przy tym praktyki, które mogą być w taki sposób zakwalifikowane (reinterpretacja i wykładnia tekstu konstytucji przez TK, tworzenie kompetencji nieznanych konstytucji przez legislatywę i egzekutywę, wydrążanie tekstu konstytucji). Praktyki te wyrastają także poza proste naruszenie konstytucji, gdyż zmierzają do budowy nowego ustroju (konstytucjonalizmu nieliberalnego).
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2020, 5 (57); 29-47
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Święta Korona w węgierskiej Ustawie zasadniczej z 2011 r.
Holy Crown in the Hungarian Basic Law of 2011
Autorzy:
Halász, Ivan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524464.pdf
Data publikacji:
2018-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
aksjologia konstytucji
Ustawa Zasadnicza Węgier z 2011
Święta Korona
Opis:
Przyjęcie nowej węgierskej Ustawy zasadniczej było możliwe, ponieważ konserwatywno-prawicowa koalicja partii Fidesz i chrześcijańskich demokratów (KDNP) uzyskała w 2010 w parlamencie większość dwóch trzecich głosów. W preambule wzięto pod uwagę głównie chrześcijańsko-konserwatywny i narodowy punkt widzenia historii i polityki. Jej tekst charakteryzuje się ideologicznością, historycyzmem i pewnym archaizmem terminologicznym. Częścią składową tego trendu jest również ponowne włączenie Świętej Korony do tekstu konstytucji i powrót do koncepcji konstytucji historycznej. Po zmianie systemu w 1989 r. zainteresowanie koroną i jej znaczenie symboliczne zaczęło szybko rosnąć. Do rzeczywistej publicznoprawnej „reaktywacji” i „rehabilitacji” Świętej Korony doszło dopiero w procesie ustawodawczym po 2010 r. W Ustawie zasadniczej z 2011 r. Święta Korona pojawia się dwukrotnie – najpierw w preambule, a następnie w części normatywnej poświęconej symbolice państwowej. Uznanie Świętej Korony za symbol konstytucyjno-państwowej ciągłości i jedności narodu jest w tej formie nowym elementem we współczesnym węgierskim porządku prawnym.
The adoption of the new Hungarian Fundamental Law is a result of the victory of right wing and conservative coalition (Fidesz–KDNP) in the election of 2010. The cristian-conservative and national point of view of the history and policy is characteristic for the preamble of Fundamental Law. Its text is very ideological, historical and archaical. The part of this trend is the reincorporation of the Hungarian Saint Crown to the text of Fundamental Law and paralelly the revitalization of the theory of historical constitution too. The interest to the Crown and its symbolical meaning has growed directly after the transition in 1989, but the certain „rehabilitation” and „reactivation” of the Saint Crown in the public law is the result of the constitution-making after 2010. The recognition of Saint Crown as a symbol of the constitutional/state continuity and unity of nation is in this form the new element in the current legal order of Hungary.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 1 (41); 53-65
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proces kształtowania konstytucyjnych regulacji samorządu terytorialnego w Polsce w latach 1989–1997
The process of shaping the constitutional regulation of local government in Poland in 1989–1997
Autorzy:
Chruściak, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524571.pdf
Data publikacji:
2015-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
samorząd terytorialny
projekty konstytucji
local self-government
constitution drafts
Opis:
Artykuł przedstawia kształtowanie konstytucyjnych postanowień dotyczących samorządu terytorialnego i omawia zjawisko rozszerzania zakresu konstytucjonalizacji tego zagadnienia ustrojowego. Wskazuje etapy tego rozszerzania: 1) wprowadzenie do unormowań konstytu-cyjnych zasady udziału samorządu terytorialnego w sprawowaniu władzy (1989), 2) ukształ-towanie konstytucyjnych podstaw dla utworzenia samorządu terytorialnego w postaci wpro-wadzenia do konstytucji rozdziału regulującego samorząd terytorialny (1990), 3) rozszerzenie zakresu konstytucyjnej regulacji materii dotyczącej samorządu terytorialnego o zakres wy-konywanych zadań (październik 1992 r.), 4) uchwalenie obowiązującej konstytucji z 1997 r., której rozdział reguluje konstytucyjne podstawy funkcjonowania samorządu terytorialnego.
The article describes the process of shaping constitutional provisions concerning lo-cal selg-government and presents a phenomenon of increasing constitutionalisaton of this element of state policy. Author indicates four stages of this process: 1) establish-ing a principle of local self-government participation into system of public authority (1989), 2) establishing a constitutional chapter regarding structure of local self-govern-ment (1990), 3) complementing this regulation with provisions concerning self-govern-mental tasks (1992), 4) adopting the Constitution 1997, in which a chapter concerning local self-government.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2015, 1(23); 93-114
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykładnia konstytucji jako proces konkretyzacji
Autorzy:
Jakuszewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524246.pdf
Data publikacji:
2014-02-28
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
dynamiczna wykładnia konstytucji
konkretyzacja norm konstytucji
metoda realistyczno-duchowa
metoda topiczna
metoda hermeneutycznej konkretyzacji
teoria konstytucji
dynamic interpretation of the constitution
concretion of the constitutional norms
realistic-scientific method
topic method
method of the hermeneutic concretion
theory of the constitution
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie metod wykładni (konkretyzacji) konstytucji oraz zbadanie ich oddziaływania na normatywny charakter postanowień konstytucji. Punktem wyjścia jest założenie, iż ogólnikowość przepisów konstytucji oraz ich syntetyczne ujęcie sprawia, że klasyczne reguły wykładni stosowane przy interpretacji ustaw zwykłych okazują się niewystarczające dla wykładni konstytucji. Ze względu na swoją otwartą strukturę przepisy konstytucji wymagają nie tylko wykładni eksplikacyjnej, lecz przede wszystkim interpretacji konkretyzującej. Elementy normy, które nie zostały wyraźnie wysłowione w tekście konstytucji, odkrywane są w procesie argumentacji przy uwzględnianiu rzeczywistości społecznej oraz poglądów podmiotu dokonującego wykładni. Proces ten z trudem poddaje się dyrektywom metodologicznym, dlatego w celu zakreślenia granicy swobody interpretatora oraz stworzenia gwarancji obiektywnego charakteru wykładni niezbędne jest odwołanie się do teorii konstytucji w jej tekście.
The article discusses some methods of interpretation of the constitution aimed at concretization of its precepts and analyzes their implications for the normative character of the constitution. The author departs from the assumption that traditional directives of interpretation designed for the interpretation of statutory laws prove insufficient for the construction of constitutional precepts. Due to their general character, synthetic wording and structural openness constitutional provisions require not only an explicatory but also a concretizing construction. The elements of a norm which have not been explicitly expressed in the text of the constitution are discovered in the process of argumentation in which elements of social reality as well as subjective stances of an interpreter play a considerable role. This process can be subjected to methodological directives only with difficulty that is why in order to define the scope of the interpreter’s latitude and to ensure the objective character of the interpretation there is a need to resort to a theory of the constitution enshrined in the text of the constitution.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 1 (17); 73-92
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie art. 27 Konstytucji RP dla ochrony praw i wolności jednostki
The Importance of Article XXVII of the Constitution to Protect the Rights and Freedoms of the Individual
Autorzy:
Wiltos, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/524037.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
prawa i wolności jednostki
język państwowy
język urzędowy
Art. 27 Konstytucji
Opis:
Celem artukułu jest podkreślenie znaczenia regulacji dotyczącej języka urzędowego nie tylko dla organów władzy państwowej, ale także dla jednostki, jako gwarancji realizacji jej konstytucyjnych praw i wolności. Konstytucja RP z 1997 r. wprowadziła w art. 27 zasadę urzędowości języka polskiego, udzielając mu, pierwszy raz od XIX w., tak mocnej ochrony prawnej. Zasadę tę rozwinięto następnie w Ustawie o języku polskim z 1999 r., regulującej użycie języka polskiego jako państwowego. Prawo do posługiwania się językiem polskim w życiu publicznym oraz prywatnym, jako istota obywatelstwa, powinno podlegać ochronie ze strony państwa. Język ojczysty, będący dobrem narodowej kultury, stanowi element tożsamości narodowej, a zatem i jednostki. Brak obowiązku znajomości innych języków niż urzędowy chroni obywatela przed koniecznością podporządkowania się przepisom prawa europejskiego, które nie zostały przetłumaczone na język polski. Jednostka może także powołać się na naruszenie art. 27 Konstytucji w przypadku zastosowania wobec niej przepisu zinterpretowanego z naruszeniem obowiązujących norm językowych. Poza ochroną wynikającą z art. 27 Konstytucji pozostają obecnie, co do zasady, stosunki prywatnoprawne. Wiąże się to z przyznaniem językowi polskiemu, na poziomie konstytucyjnym, statusu języka urzędowego, a nie państwowego. Wprowadzenie w art. 27 Konstytucji RP zasady urzędowiści języka polskiego implikuje ze strony państwa obowiązek szczególnej ochrony jednostek niewładających tym językiem. Jest to warunek konieczny dla realizacji choćby prawa do sądu. Art. 27 Konstytucji, zdanie drugie, jako przepis gwarancyjny, potwierdza nienaruszalność praw mniejszości narodowych wynikających z ratyfikowanych umów międzynarodowych. Koreluje on zatem z zasadą ochrony mniejszości narodowych i etnicznych, nie dając jednak możliwości do ustanowienia w Polsce innego niż język polski języka urzędowego.
This article aims to highlight the importance of the regulation of the official language not only for the state authorities but also for the individual as a guarantee of fulfillment of its constitutional rights and freedoms.The Polish Constitution of 1997 introduces in Article XXVII the principle of officialdom of Polish language, giving it for the first time since the nineteenth century such a strong legal protection. This principle was developed subsequently in The Polish Language Act in 1999 regulating the use of Polish language as a national language.The right to use Polish language in public and in private as the hallmark of citizenship should be protected by the State. Mother tongue as an element of national culture forms part of the national identity and therefore of the individual. The lack of obligation to know languages other than the official protects citizens from having to comply with European Law that has not been translated into Polish. The individual may also allege to the breach of Article XXVII of the Constitution when applied to the law that was interpreted in violation of language norms. Outside the protection conferred by Article XXVII of the Constitution there are now, as a rule, private law relations. It is due to the assignment to Polish language the status of an official language at the constitutional level and not of a national language. The introduction of the principle of officialdom in Article XXVII of the Constitution of the Polish language implies an obligation of the State to protect individuals that do not speak in that language. It is a condition for the realization of, inter alia, the right to justice. Article XXVII of the Constitution, the second sentence, as a guarantee regulation, confirms the inviolability of national minority rights resulting from ratified international agreements. Therefore, it correlates with the principle of the protection of national and ethnic minorities without giving the possibility to establish in Poland Polish language other than as the official language.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2013, 4 (16); 165-184
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies