Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "aksjologia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Święta Korona w węgierskiej Ustawie zasadniczej z 2011 r.
    Holy Crown in the Hungarian Basic Law of 2011
    Autorzy:
    Halász, Ivan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524464.pdf
    Data publikacji:
    2018-02-28
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    aksjologia konstytucji
    Ustawa Zasadnicza Węgier z 2011
    Święta Korona
    Opis:
    Przyjęcie nowej węgierskej Ustawy zasadniczej było możliwe, ponieważ konserwatywno-prawicowa koalicja partii Fidesz i chrześcijańskich demokratów (KDNP) uzyskała w 2010 w parlamencie większość dwóch trzecich głosów. W preambule wzięto pod uwagę głównie chrześcijańsko-konserwatywny i narodowy punkt widzenia historii i polityki. Jej tekst charakteryzuje się ideologicznością, historycyzmem i pewnym archaizmem terminologicznym. Częścią składową tego trendu jest również ponowne włączenie Świętej Korony do tekstu konstytucji i powrót do koncepcji konstytucji historycznej. Po zmianie systemu w 1989 r. zainteresowanie koroną i jej znaczenie symboliczne zaczęło szybko rosnąć. Do rzeczywistej publicznoprawnej „reaktywacji” i „rehabilitacji” Świętej Korony doszło dopiero w procesie ustawodawczym po 2010 r. W Ustawie zasadniczej z 2011 r. Święta Korona pojawia się dwukrotnie – najpierw w preambule, a następnie w części normatywnej poświęconej symbolice państwowej. Uznanie Świętej Korony za symbol konstytucyjno-państwowej ciągłości i jedności narodu jest w tej formie nowym elementem we współczesnym węgierskim porządku prawnym.
    The adoption of the new Hungarian Fundamental Law is a result of the victory of right wing and conservative coalition (Fidesz–KDNP) in the election of 2010. The cristian-conservative and national point of view of the history and policy is characteristic for the preamble of Fundamental Law. Its text is very ideological, historical and archaical. The part of this trend is the reincorporation of the Hungarian Saint Crown to the text of Fundamental Law and paralelly the revitalization of the theory of historical constitution too. The interest to the Crown and its symbolical meaning has growed directly after the transition in 1989, but the certain „rehabilitation” and „reactivation” of the Saint Crown in the public law is the result of the constitution-making after 2010. The recognition of Saint Crown as a symbol of the constitutional/state continuity and unity of nation is in this form the new element in the current legal order of Hungary.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 1 (41); 53-65
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucyjne wartości u progu ery sztucznej inteligencji
    Constitutional values at the dawn of the AI era
    Autorzy:
    Pszczyński, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929027.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    sztuczna inteligencja
    aksjologia konstytucji
    konstytucjonalizm liberalny
    artificial intelligence
    axiology of the constitution
    liberal constitutionalism
    Opis:
    Artykuł prezentuje wartości konstytucyjne narażone na pogwałcenie ze strony rozwiązań wykorzystujących AI. W oparciu o metodę dogmatyczno-prawną poddano analizie poglądy polskiego prawa konstytucyjnego od przemian z 1989 r. W badaniu wpływu AI na przyjęte wartości wykorzystano literaturę przedmiotu, głównie z lat 2017–2020. Celem opracowania jest identyfikacja istotnych wartości konstytucyjnych narażonych na zagrożenia wynikające z rozwoju AI. Spośród wielu wartości konstytucyjnych wykazano, że kluczowe są godność człowieka oraz rządy prawa i demokracja jako najbardziej narażone na ingerencję ze strony AI. Przedstawiono przykłady ingerencji AI w wartości przynależne człowiekowi oraz powiązane z ideą demokratycznego państwa prawa. W konkluzji przyjęto, że nieuregulowane wykorzystywanie AI stwarza ryzyko naruszenia wartości konstytucyjnych.
    The article presents constitutional values exposed to violation by solutions using AI. Based on the dogmatic-legal method, the views of Polish constitutional law since the 1989 changes were analysed. In the study of the impact of AI on the accepted values, the literature on the subject, mainly from 2017–2020, was used. The aim of the study is to identify significant constitutional values exposed to threats from the development of AI. Of the many constitutional values, it is shown that the key ones are human dignity and the rule of law and democracy as the most vulnerable to interference from AI. Examples of AI interference with human values and those related to the idea of a democratic state under the rule of law are presented. It concludes that unregulated use of AI poses a risk of violating constitutional values.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 5 (63); 511-523
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od praw naturalnych do godności osoby ludzkiej. Rozważania filozoficzno-prawne w przedmiocie aksjologii Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
    From Natural Rights to the Dignity of the Human Person. Considerations on the Axiology of the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Łuszczyńska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32083719.pdf
    Data publikacji:
    2024-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    human rights
    justice
    Natural law
    constitutional axiology
    prawa człowieka
    sprawiedliwość
    prawa naturalne
    aksjologia konstytucyjna
    Opis:
    The article is a reflection on the issues of natural law. The dominant view in the literature on the subject is that natural law is a kind of matrix that should be duplicated by the legislator in order to prevent legal injustice. According to the Latin paremia: Lex iniusta non est lex (Unjust law is not law), the legislator must take into account unspecified higher- level norms. The aim of the article is to look from a philosophical perspective at the axiological foundations of the Polish legal order in the context, primarily, of the sources of law. According to the author of the article, in modern times the rationalism of natural law is becoming apparent, and its religious foundations will not necessarily be acceptable in a culturally pluralized society. The legal analysis method was used, the historical-legal method (in terms of examining the evolution of legal ideas underlying individual constitutional regulations) and the hermeneutic method in relation to the examination of the Constitution as a product of culture, not so much in the linguistic, but in the social, cultural and historical layer. The analysis of applicable legal provisions also forced the use of the formal and dogmatic method.
    Artykuł stanowi refleksję nad problematyką prawa naturalnego. W literaturze przedmiotu dominuje pogląd, iż prawo naturalne jest rodzajem matrycy, która powinna być powielona przez ustawodawcę, co zapobiegać ma niesprawiedliwości prawa. W myśl łacińskiej paremii: Lex iniusta non est lex (Prawo niesprawiedliwe nie jest prawem) legislator musi uwzględniać bliżej niesprecyzowane normy wyższego rzędu. Celem artykułu jest spojrzenie z perspektywy filozoficznej na podstawy aksjologiczne polskiego porządku prawnego w kontekście przede wszystkim źródeł prawa. Zdaniem autora artykułu w czasach współczesnych racjonalizm prawa naturalnego staje się pozorny, zaś jego religijne fundamenty niekoniecznie będą akceptowalne w społeczeństwie kulturowo spluralizowanym. Użyta została metoda analizy prawa, metoda historyczno-prawna (w zakresie badania ewolucji idei prawnych leżących u podstaw poszczególnych uregulowań konstytucyjnych) oraz metody hermeneutycznej w odniesieniu do badania ustawy zasadniczej jako wytworu kultury, nie tyle w warstwie językowej, co społecznej, kulturowej i historycznej. Analiza obowiązujących przepisów prawnych wymusiła również skorzystanie z metody formalno-dogmatycznej.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 2(78); 131-147
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Constitutional Category of “Beauty” in the Polish Legal Order
    Konstytucyjna kategoria „piękna” w polskim porządku prawnym
    Autorzy:
    Maroń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2197723.pdf
    Data publikacji:
    2023-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    beauty
    the Constitution of the Republic of Poland
    preamble
    axiology
    legal order
    piękno
    Konstytucja RP
    preambuła
    aksjologia
    porządek prawny
    Opis:
    The subject of the article is a reference to beauty in the preamble to the Constitution of the Republic of Poland of 1997. First, the legislative history of the fragment of the introduction to the Constitution, which constitutes beauty as a universal value, has been presented. Then it has been interpreted, taking the position that the constitutional concept of beauty is not only an aesthetic category but also an ethical category. Finally, a study of jurisprudence and normative acts has allowed to define the scope of beauty operationalization as a constitutional value. Critical reference has been made to the state of affairs in which beauty, being an element of constitutional axiology, plays a barely noticeable role in the practice of creating and applying Polish law.
    Przedmiotem artykułu jest odniesienie do piękna w preambule Konstytucji RP z 1997 r. W pierwszej kolejności przedstawiono historię legislacyjną fragmentu wstępu ustawy zasadniczej stanowiącym o pięknie jako uniwersalnej wartości. Następnie dokonano jego interpretacji, zajmując stanowisko, że konstytucyjne pojęcie piękna jest nie tylko kategorią estetyczną, ale również i etyczną. W końcu, studium orzecznictwa oraz aktów normatywnych pozwoliło określić zakres operacjonalizacji piękna jako wartości konstytucyjnej. Krytycznie odniesiono się do stanu rzeczy, w którym piękno będące elementem konstytucyjnej aksjologii odgrywa ledwie zauważalną rolę w praktyce tworzenia i stosowania prawa polskiego.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 259-271
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bezpieczeństwo narodowe (państwa) – uwarunkowania traktatowe
    National (State) Security – Determinations of the Treaty
    Autorzy:
    Kurek, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2129921.pdf
    Data publikacji:
    2022-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    axiology
    borders and limits of national law
    national security (of the state)
    aksjologia
    bezpieczeństwo narodowe (państwa)
    granice prawa krajowego
    Opis:
    The concept of national security is a non-normative term. In accordance with the EU jurisprudence it is left to be specified in the national systems of the Member States. This is as well the border point between the sphere of exclusive legislative competence and a specific dominion of Nation States. The specification of national goals is carried out in the spirit of values and axiology of the common EU environment, taking into account historical conditions and existential threats to a given nation state. Despite the tendency to unify national goals in the global, multicultural XXI century society, it is still crucial to set boundaries and search for references for the concept of national security (state security). In this context of the existential priorities of the Poland, its boundaries should be defined relatively narrowly, in the spirit of Art. 5, i.e. in relation to the so-called “a hard core” of key interests.
    Pojęcie bezpieczeństwa narodowego jest określeniem pozanormatywnym, pozostawionym zgodnie z utrwalonym orzecznictwem naczelnych sądów UE do dookreślenia w ramach systemów państw członkowskich. Pojęcie to stanowi jednocześnie punkt graniczny sfery wyłącznej kompetencji prawodawczej oraz swoistego dominium państw narodowych. Konkretyzacja celów narodowych dokonuje się w duchu wartości i aksjologii wspólnej środowisku UE, z uwzględnieniem uwarunkowań historycznych i egzystencjalnych zagrożeń dla danego państwa narodowego. Mimo tendencji do unifikacji celów narodowych w globalnym, multikulturowym społeczeństwie XXI w., nadal kluczowe jest stawianie granic oraz poszukiwanie desygnatów pojęcia bezpieczeństwa narodowego (państwa). Uzasadnionym jest akcentowanie kontekstu krajowego i posługiwanie się pojęciem bezpieczeństwa narodowego (państwa), wskazując nawet o jakie państwo chodzi. W tym kontekście granice egzystencjalnych priorytetów Polski należy określać stosunkowo wąsko, w duchu Konstytucji RP i jej art. 5, tj. w odniesieniu do tzw. „twardego jądra” kluczowych interesów decydujących o jestestwie narodu polskiego.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 279-288
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Category of Truth in the Constitutions of Modern States
    Kategoria prawdy w konstytucjach państw współczesnych
    Autorzy:
    Maroń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2047723.pdf
    Data publikacji:
    2022-04-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    truth
    constitution
    comparative legal studies
    axiology
    transitional justice
    freedom of speech
    prawda
    konstytucja
    komparatystyka prawnicza
    aksjologia
    sprawiedliwość tranzycyjna
    wolność słowa
    Opis:
    The subject of the article is references to the truth in the constitutions of modern states. The comparative study shows multiplicity of contexts in which the category of truth is mentioned in several dozen fundamental laws. The mention of truth in the constitutions as a component of the axiology of the legal and social order, the basis of transitional justice or the principle of court and administrative proceedings should be assessed positively. However, making the truth a limit of freedom of speech raises serious reservations. Granting constitutional protection only to truthful statements can stifle the public debate on socially prominent issues. The conducted analysis does not confirm the thesis of political liberalism that the truth is irrelevant for law and politics.
    Przedmiotem artykułu są odniesienia do prawdy w konstytucjach państw współczesnych. Komparatystyczne studium pokazuje wielość kontekstów, w których kategoria prawdy jest wzmiankowana w kilkudziesięciu ustawach zasadniczych. Pozytywnie należy ocenić wymienianie w konstytucjach prawdy jako części składowej aksjologii porządku prawnego i społecznego, podstawy sprawiedliwości tranzycyjnej czy zasady postępowania sądowego i administracyjnego. Poważne zastrzeżenia budzi natomiast czynienie z prawdy granicy wolności słowa. Przyznanie konstytucyjnej ochrony jedynie wypowiedziom prawdziwym może tłumić publiczną debatę na sprawy społecznie doniosłe. Przeprowadzona analiza nie potwierdza tezy liberalizmu politycznego o irrelewantności prawdy dla prawa i polityki.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 2(66); 237-251
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyrażenie „godność” – pojęcie godności – godność. O niektórych teoretycznych aspektach ujęcia godności w Konstytucji RP
    The Term “Dignity” – the Concept of Dignity – Dignity: On Some Theoretical Aspects of Recognizing Dignity in the Constitution of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Piechowiak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2162174.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    godność
    semiotyka
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
    pojęcie
    godności
    interpretacja prawa
    aksjologia prawa
    legal interpretation
    dignity
    semiotics
    concept of dignity
    Constitution of
    the Polish Republic
    axiology of law
    Opis:
    The study aims at making explicit the three spheres or planes, essential from the point of view of semiotics, on which the discourse regarding dignity takes place, and at clarifying the relations between these planes. The analysis uses the conception of Kazimierz Ajdukiewicz. There are three principal areas in which the discourse on dignity is conducted – the plane of linguistic expressions on which the name “dignity” is used; the plane of meanings on which the notion of dignity is placed; and the plane of objects on which there is dignity itself. There is a relationship of meaning between the different concepts of dignity and the expression “dignity”, a relationship of signification between expression “dignity” and dignity as its referent, and a relationship of apprehension between the concepts of dignity and their referents.
    Opracowanie zmierza do uwyraźnienia trzech, zasadniczych z punkty widzenia semiotyki, sfer czy płaszczyzn, na których toczy się dyskurs (raczej – toczą się dyskursy) dotyczące godności, oraz do doprecyzowania relacji zachodzących między tymi płaszczyznami. W analizach wykorzystuje się koncepcję Kazimierza Ajdukiewicza. Można wskazać trzy zasadnicze płaszczyzny, w których ma miejsce dyskurs o godności – płaszczyznę wyrażeń językowych, na której znajduje się nazwa „godność”; płaszczyznę znaczeń, na której znajduje się pojęcie godności; oraz płaszczyznę przedmiotową, na której znajduje się godność. Między wyrażeniem „godność”, a różnymi pojęciami godności zachodzi relacja znaczenia, między wyrażeniami, a ich desygnatami zachodzi relacja oznaczania, a między pojęciami godności, a ich desygnatami relacja ujmowania.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 17-34
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O kwalifikowanej większości głosów wyższej niż wymagana dla zmiany Konstytucji
    Qualified Majority of Votes Higher Than the Majority Required for Amending the Constitution
    Autorzy:
    Smoleń, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074689.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    qualified majority of votes
    amendment of the Constitution
    axiology of democracy
    role of the minority in democracy
    parliament’s representativeness
    legitimization of power
    kwalifikowana większość głosów
    zmiana Konstytucji
    aksjologia demokracji
    rola mniejszości w demokracji
    reprezentatywność parlamentu
    legitymizacja władzy
    Opis:
    The 1997 Constitution of Poland provides for one, three or four instances – depending on the interpretation – for the parliamentary majority of votes higher than that required for amending that Constitution. The aim of this paper is to specify the reasons that might have guided the Constitution-makers in adopting such a gradation, and to analyse those regulations in the light of democratic axiology. Nonetheless the difficulties related to adopting decisions by the parliament result both from legal (procedural and material) and non-legal factors, majority of votes remains a basic criterion specifying the level of those difficulties, underlying the role that the minority plays in democracy. In the context of electoral process’ distortions qualified majority may also be seen as ensuring that parliamentary decisions indeed reflect the will of the voters’ majority. In a democratic state there are, however, such values that cannot be eliminated even by the highest majorities.
    Konstytucja RP z 1997 r. przewiduje – zależnie od interpretacji – jeden, trzy lub cztery przypadki wyższych większości głosów w parlamencie niż te właściwe dla jej zmiany. Celem artykułu jest określenie racji, jakie mogły stać za przyjęciem takiej gradacji wymogów większościowych, oraz ich ocena w kontekście aksjologii demokracji. Mając świadomość, że poziom trudności związanych z podejmowaniem przez parlament decyzji wynika z uwarunkowań zarówno prawnych – proceduralnych i materialnych – jak i pozaprawnych, przekonuję, że precyzyjne matematyczne hierarchizacje w tym zakresie są niemożliwe lub nieprzekonujące. Większość głosów pozostaje jednak podstawowym kryterium określającym poziom trudności tych decyzji, podkreślając rolę, jaką w przetrwaniu demokracji odgrywają mniejszości. W kontekście zniekształceń procesu wyborczego, wpływających na reprezentatywność parlamentu, wymóg większości kwalifikowanej może być także traktowany jako zapewniający, że przyjmowane nią decyzje rzeczywiście odzwierciedlają wolę większości wyborców, oraz wzmacniający ich prawomocność. W państwie demokratycznym istnieją jednak takie wartości, które nie mogą być uchylone nawet przez najwyższe większości.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 3(67); 133-144
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies