Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "axiology" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Axiology of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997
Aksjologia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.
Autorzy:
Kryszeń, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/525030.pdf
Data publikacji:
2015-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Constitution of the Republic of Poland – axiology of constitution – constitutional
values – political system – socio-economic system
Opis:
This work is an attempt to determine the axiological basis for the constitutional system of the Republic of Poland. Summing up the findings concerning the fundamental values of the state political system underlying the solutions of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997, we can conclude that it should have the following attributes: to be the common good of all the citizens, a democratic state implementing the idea of the sovereignty of the Nation and civic society, a state that is ruled by law, independent and sovereign, secular, diligent and efficient, implementing the concept of separation of powers. The constitutional values referring to the status of “human and citizen” are: the dignity and freedom of the person, equality and solidarity of all persons, an individual’s personal, social and legal security and the protection of their freedoms and rights. In accordance with the Constitution of the Republic of Poland, the axiological foundation of the socio-economic system is social market economy based on three pillars: 1) freedom of economic activity, 2) private ownership, 3) solidarity, dialogue and cooperation of social partners. The list of these values should be complemented with the social values which determined the adoption of the concept of social market economy, social justice and social security of citizens.
Niniejsze opracowanie stanowi próbę określenia aksjologicznych podstaw konstytucyjnego ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. Sumując ustalenia dotyczące fundamentalnych wartości ustroju politycznego państwa, na których są oparte rozwiązania Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., możemy stwierdzić, iż powinno ono posiadać następujące przymioty: być dobrem wspólnym wszystkich obywateli, państwem demokratycznym, w którym jest urzeczywistniana idea suwerenności Narodu i społeczeństwa obywatelskiego, prawnym, niepodległym i suwerennym, świeckim, rzetelnym i sprawnym, realizującym koncepcję podziału władzy. Wartościami konstytucyjnymi odnoszącymi się do statusu „człowieka i obywatela” są: godność człowieka, jego wolność, równość wszystkich i ich solidarność, bezpieczeństwo osobiste, socjalne i prawne jednostki, jak też ochrona jej wolności i praw. Fundamentem aksjologicznym ustroju społeczno-gospodarczego Konstytucja RP czyni społeczną gospodarkę rynkową, opartą na trzech filarach: wolności działalności gospodarczej; 2) własności prywatnej, 3) solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych. Katalog tych wartości trzeba uzupełnić o te wartości społeczne, które determinowały przyjęcie koncepcji społecznej gospodarki rynkowej: sprawiedliwości społecznej i bezpieczeństwa socjalnego obywateli.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2015, 6 (28); 228-246
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od praw naturalnych do godności osoby ludzkiej. Rozważania filozoficzno-prawne w przedmiocie aksjologii Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
From Natural Rights to the Dignity of the Human Person. Considerations on the Axiology of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Łuszczyńska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083719.pdf
Data publikacji:
2024-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
human rights
justice
Natural law
constitutional axiology
prawa człowieka
sprawiedliwość
prawa naturalne
aksjologia konstytucyjna
Opis:
The article is a reflection on the issues of natural law. The dominant view in the literature on the subject is that natural law is a kind of matrix that should be duplicated by the legislator in order to prevent legal injustice. According to the Latin paremia: Lex iniusta non est lex (Unjust law is not law), the legislator must take into account unspecified higher- level norms. The aim of the article is to look from a philosophical perspective at the axiological foundations of the Polish legal order in the context, primarily, of the sources of law. According to the author of the article, in modern times the rationalism of natural law is becoming apparent, and its religious foundations will not necessarily be acceptable in a culturally pluralized society. The legal analysis method was used, the historical-legal method (in terms of examining the evolution of legal ideas underlying individual constitutional regulations) and the hermeneutic method in relation to the examination of the Constitution as a product of culture, not so much in the linguistic, but in the social, cultural and historical layer. The analysis of applicable legal provisions also forced the use of the formal and dogmatic method.
Artykuł stanowi refleksję nad problematyką prawa naturalnego. W literaturze przedmiotu dominuje pogląd, iż prawo naturalne jest rodzajem matrycy, która powinna być powielona przez ustawodawcę, co zapobiegać ma niesprawiedliwości prawa. W myśl łacińskiej paremii: Lex iniusta non est lex (Prawo niesprawiedliwe nie jest prawem) legislator musi uwzględniać bliżej niesprecyzowane normy wyższego rzędu. Celem artykułu jest spojrzenie z perspektywy filozoficznej na podstawy aksjologiczne polskiego porządku prawnego w kontekście przede wszystkim źródeł prawa. Zdaniem autora artykułu w czasach współczesnych racjonalizm prawa naturalnego staje się pozorny, zaś jego religijne fundamenty niekoniecznie będą akceptowalne w społeczeństwie kulturowo spluralizowanym. Użyta została metoda analizy prawa, metoda historyczno-prawna (w zakresie badania ewolucji idei prawnych leżących u podstaw poszczególnych uregulowań konstytucyjnych) oraz metody hermeneutycznej w odniesieniu do badania ustawy zasadniczej jako wytworu kultury, nie tyle w warstwie językowej, co społecznej, kulturowej i historycznej. Analiza obowiązujących przepisów prawnych wymusiła również skorzystanie z metody formalno-dogmatycznej.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2024, 2(78); 131-147
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjne wartości u progu ery sztucznej inteligencji
Constitutional values at the dawn of the AI era
Autorzy:
Pszczyński, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929027.pdf
Data publikacji:
2021-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
sztuczna inteligencja
aksjologia konstytucji
konstytucjonalizm liberalny
artificial intelligence
axiology of the constitution
liberal constitutionalism
Opis:
Artykuł prezentuje wartości konstytucyjne narażone na pogwałcenie ze strony rozwiązań wykorzystujących AI. W oparciu o metodę dogmatyczno-prawną poddano analizie poglądy polskiego prawa konstytucyjnego od przemian z 1989 r. W badaniu wpływu AI na przyjęte wartości wykorzystano literaturę przedmiotu, głównie z lat 2017–2020. Celem opracowania jest identyfikacja istotnych wartości konstytucyjnych narażonych na zagrożenia wynikające z rozwoju AI. Spośród wielu wartości konstytucyjnych wykazano, że kluczowe są godność człowieka oraz rządy prawa i demokracja jako najbardziej narażone na ingerencję ze strony AI. Przedstawiono przykłady ingerencji AI w wartości przynależne człowiekowi oraz powiązane z ideą demokratycznego państwa prawa. W konkluzji przyjęto, że nieuregulowane wykorzystywanie AI stwarza ryzyko naruszenia wartości konstytucyjnych.
The article presents constitutional values exposed to violation by solutions using AI. Based on the dogmatic-legal method, the views of Polish constitutional law since the 1989 changes were analysed. In the study of the impact of AI on the accepted values, the literature on the subject, mainly from 2017–2020, was used. The aim of the study is to identify significant constitutional values exposed to threats from the development of AI. Of the many constitutional values, it is shown that the key ones are human dignity and the rule of law and democracy as the most vulnerable to interference from AI. Examples of AI interference with human values and those related to the idea of a democratic state under the rule of law are presented. It concludes that unregulated use of AI poses a risk of violating constitutional values.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2021, 5 (63); 511-523
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezpieczeństwo narodowe (państwa) – uwarunkowania traktatowe
National (State) Security – Determinations of the Treaty
Autorzy:
Kurek, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129921.pdf
Data publikacji:
2022-10-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
axiology
borders and limits of national law
national security (of the state)
aksjologia
bezpieczeństwo narodowe (państwa)
granice prawa krajowego
Opis:
The concept of national security is a non-normative term. In accordance with the EU jurisprudence it is left to be specified in the national systems of the Member States. This is as well the border point between the sphere of exclusive legislative competence and a specific dominion of Nation States. The specification of national goals is carried out in the spirit of values and axiology of the common EU environment, taking into account historical conditions and existential threats to a given nation state. Despite the tendency to unify national goals in the global, multicultural XXI century society, it is still crucial to set boundaries and search for references for the concept of national security (state security). In this context of the existential priorities of the Poland, its boundaries should be defined relatively narrowly, in the spirit of Art. 5, i.e. in relation to the so-called “a hard core” of key interests.
Pojęcie bezpieczeństwa narodowego jest określeniem pozanormatywnym, pozostawionym zgodnie z utrwalonym orzecznictwem naczelnych sądów UE do dookreślenia w ramach systemów państw członkowskich. Pojęcie to stanowi jednocześnie punkt graniczny sfery wyłącznej kompetencji prawodawczej oraz swoistego dominium państw narodowych. Konkretyzacja celów narodowych dokonuje się w duchu wartości i aksjologii wspólnej środowisku UE, z uwzględnieniem uwarunkowań historycznych i egzystencjalnych zagrożeń dla danego państwa narodowego. Mimo tendencji do unifikacji celów narodowych w globalnym, multikulturowym społeczeństwie XXI w., nadal kluczowe jest stawianie granic oraz poszukiwanie desygnatów pojęcia bezpieczeństwa narodowego (państwa). Uzasadnionym jest akcentowanie kontekstu krajowego i posługiwanie się pojęciem bezpieczeństwa narodowego (państwa), wskazując nawet o jakie państwo chodzi. W tym kontekście granice egzystencjalnych priorytetów Polski należy określać stosunkowo wąsko, w duchu Konstytucji RP i jej art. 5, tj. w odniesieniu do tzw. „twardego jądra” kluczowych interesów decydujących o jestestwie narodu polskiego.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 5(69); 279-288
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Category of Truth in the Constitutions of Modern States
Kategoria prawdy w konstytucjach państw współczesnych
Autorzy:
Maroń, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2047723.pdf
Data publikacji:
2022-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
truth
constitution
comparative legal studies
axiology
transitional justice
freedom of speech
prawda
konstytucja
komparatystyka prawnicza
aksjologia
sprawiedliwość tranzycyjna
wolność słowa
Opis:
The subject of the article is references to the truth in the constitutions of modern states. The comparative study shows multiplicity of contexts in which the category of truth is mentioned in several dozen fundamental laws. The mention of truth in the constitutions as a component of the axiology of the legal and social order, the basis of transitional justice or the principle of court and administrative proceedings should be assessed positively. However, making the truth a limit of freedom of speech raises serious reservations. Granting constitutional protection only to truthful statements can stifle the public debate on socially prominent issues. The conducted analysis does not confirm the thesis of political liberalism that the truth is irrelevant for law and politics.
Przedmiotem artykułu są odniesienia do prawdy w konstytucjach państw współczesnych. Komparatystyczne studium pokazuje wielość kontekstów, w których kategoria prawdy jest wzmiankowana w kilkudziesięciu ustawach zasadniczych. Pozytywnie należy ocenić wymienianie w konstytucjach prawdy jako części składowej aksjologii porządku prawnego i społecznego, podstawy sprawiedliwości tranzycyjnej czy zasady postępowania sądowego i administracyjnego. Poważne zastrzeżenia budzi natomiast czynienie z prawdy granicy wolności słowa. Przyznanie konstytucyjnej ochrony jedynie wypowiedziom prawdziwym może tłumić publiczną debatę na sprawy społecznie doniosłe. Przeprowadzona analiza nie potwierdza tezy liberalizmu politycznego o irrelewantności prawdy dla prawa i polityki.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 2(66); 237-251
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Constitutional Category of “Beauty” in the Polish Legal Order
Konstytucyjna kategoria „piękna” w polskim porządku prawnym
Autorzy:
Maroń, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197723.pdf
Data publikacji:
2023-04-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
beauty
the Constitution of the Republic of Poland
preamble
axiology
legal order
piękno
Konstytucja RP
preambuła
aksjologia
porządek prawny
Opis:
The subject of the article is a reference to beauty in the preamble to the Constitution of the Republic of Poland of 1997. First, the legislative history of the fragment of the introduction to the Constitution, which constitutes beauty as a universal value, has been presented. Then it has been interpreted, taking the position that the constitutional concept of beauty is not only an aesthetic category but also an ethical category. Finally, a study of jurisprudence and normative acts has allowed to define the scope of beauty operationalization as a constitutional value. Critical reference has been made to the state of affairs in which beauty, being an element of constitutional axiology, plays a barely noticeable role in the practice of creating and applying Polish law.
Przedmiotem artykułu jest odniesienie do piękna w preambule Konstytucji RP z 1997 r. W pierwszej kolejności przedstawiono historię legislacyjną fragmentu wstępu ustawy zasadniczej stanowiącym o pięknie jako uniwersalnej wartości. Następnie dokonano jego interpretacji, zajmując stanowisko, że konstytucyjne pojęcie piękna jest nie tylko kategorią estetyczną, ale również i etyczną. W końcu, studium orzecznictwa oraz aktów normatywnych pozwoliło określić zakres operacjonalizacji piękna jako wartości konstytucyjnej. Krytycznie odniesiono się do stanu rzeczy, w którym piękno będące elementem konstytucyjnej aksjologii odgrywa ledwie zauważalną rolę w praktyce tworzenia i stosowania prawa polskiego.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 2(72); 259-271
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O kwalifikowanej większości głosów wyższej niż wymagana dla zmiany Konstytucji
Qualified Majority of Votes Higher Than the Majority Required for Amending the Constitution
Autorzy:
Smoleń, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074689.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
qualified majority of votes
amendment of the Constitution
axiology of democracy
role of the minority in democracy
parliament’s representativeness
legitimization of power
kwalifikowana większość głosów
zmiana Konstytucji
aksjologia demokracji
rola mniejszości w demokracji
reprezentatywność parlamentu
legitymizacja władzy
Opis:
The 1997 Constitution of Poland provides for one, three or four instances – depending on the interpretation – for the parliamentary majority of votes higher than that required for amending that Constitution. The aim of this paper is to specify the reasons that might have guided the Constitution-makers in adopting such a gradation, and to analyse those regulations in the light of democratic axiology. Nonetheless the difficulties related to adopting decisions by the parliament result both from legal (procedural and material) and non-legal factors, majority of votes remains a basic criterion specifying the level of those difficulties, underlying the role that the minority plays in democracy. In the context of electoral process’ distortions qualified majority may also be seen as ensuring that parliamentary decisions indeed reflect the will of the voters’ majority. In a democratic state there are, however, such values that cannot be eliminated even by the highest majorities.
Konstytucja RP z 1997 r. przewiduje – zależnie od interpretacji – jeden, trzy lub cztery przypadki wyższych większości głosów w parlamencie niż te właściwe dla jej zmiany. Celem artykułu jest określenie racji, jakie mogły stać za przyjęciem takiej gradacji wymogów większościowych, oraz ich ocena w kontekście aksjologii demokracji. Mając świadomość, że poziom trudności związanych z podejmowaniem przez parlament decyzji wynika z uwarunkowań zarówno prawnych – proceduralnych i materialnych – jak i pozaprawnych, przekonuję, że precyzyjne matematyczne hierarchizacje w tym zakresie są niemożliwe lub nieprzekonujące. Większość głosów pozostaje jednak podstawowym kryterium określającym poziom trudności tych decyzji, podkreślając rolę, jaką w przetrwaniu demokracji odgrywają mniejszości. W kontekście zniekształceń procesu wyborczego, wpływających na reprezentatywność parlamentu, wymóg większości kwalifikowanej może być także traktowany jako zapewniający, że przyjmowane nią decyzje rzeczywiście odzwierciedlają wolę większości wyborców, oraz wzmacniający ich prawomocność. W państwie demokratycznym istnieją jednak takie wartości, które nie mogą być uchylone nawet przez najwyższe większości.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 3(67); 133-144
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyrażenie „godność” – pojęcie godności – godność. O niektórych teoretycznych aspektach ujęcia godności w Konstytucji RP
The Term “Dignity” – the Concept of Dignity – Dignity: On Some Theoretical Aspects of Recognizing Dignity in the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Piechowiak, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162174.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
godność
semiotyka
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
pojęcie
godności
interpretacja prawa
aksjologia prawa
legal interpretation
dignity
semiotics
concept of dignity
Constitution of
the Polish Republic
axiology of law
Opis:
The study aims at making explicit the three spheres or planes, essential from the point of view of semiotics, on which the discourse regarding dignity takes place, and at clarifying the relations between these planes. The analysis uses the conception of Kazimierz Ajdukiewicz. There are three principal areas in which the discourse on dignity is conducted – the plane of linguistic expressions on which the name “dignity” is used; the plane of meanings on which the notion of dignity is placed; and the plane of objects on which there is dignity itself. There is a relationship of meaning between the different concepts of dignity and the expression “dignity”, a relationship of signification between expression “dignity” and dignity as its referent, and a relationship of apprehension between the concepts of dignity and their referents.
Opracowanie zmierza do uwyraźnienia trzech, zasadniczych z punkty widzenia semiotyki, sfer czy płaszczyzn, na których toczy się dyskurs (raczej – toczą się dyskursy) dotyczące godności, oraz do doprecyzowania relacji zachodzących między tymi płaszczyznami. W analizach wykorzystuje się koncepcję Kazimierza Ajdukiewicza. Można wskazać trzy zasadnicze płaszczyzny, w których ma miejsce dyskurs o godności – płaszczyznę wyrażeń językowych, na której znajduje się nazwa „godność”; płaszczyznę znaczeń, na której znajduje się pojęcie godności; oraz płaszczyznę przedmiotową, na której znajduje się godność. Między wyrażeniem „godność”, a różnymi pojęciami godności zachodzi relacja znaczenia, między wyrażeniami, a ich desygnatami zachodzi relacja oznaczania, a między pojęciami godności, a ich desygnatami relacja ujmowania.
Źródło:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 6(70); 17-34
2082-1212
Pojawia się w:
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies