Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "XVIII w." wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Polityczne aspekty sejmowej kontroli Rady Nieustającej – wybrane zagadnienia
    Political aspects of the parliamentary control over the Permanent Council – select problems
    Politische Aspekte der Kontrolle des Reichstags über den Ständigen Rat in Polen – ausgewählte Probleme
    Aspects politiques de contrôle parlementaire du Conseil Permanent – questions choisies
    Политические аспекты сеймового контроля Постоянного Совета – избранные проблемы
    Autorzy:
    Bucholc-Srogosz, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22892016.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Rada Nieustająca
    Rzeczypospolita XVIII w.
    Opis:
    The paper presents study on the control functions of the Seym, but they were confined to meetings organized when the Permanent Council was working. The object of study is the control of the Permanent Council and its departments. In most cases reports of people which was delegated to evaluate the Council and its departments contained positive attitude towards the Council. However there were also negative elements, but they were given very carefully and intricately. The overt criticism was visible in speeches of opposition delegates. According to Z. Szcząski responsibility of the Council before the Parliament was illusory, even though the delegates spent most of the time on consideration of Council’s activities and on discharge. The opposition attacked during assemblies the Council’s decisions, but only a small part of them were repealed. None of commissioner was brought to Seym’s trial. The paper raised the problem of constitutional and political (parliamentary) responsibility of the government. During the assemblies of 1778–1786 there were known both types of responsibility, but only in theory. The constitutional (legal) responsibility was only regulated in law in second half of eighteenth century. It seems, however, that the Parliament of Republic was not yet fully prepared to fulfill the political responsibility.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2012, 11, 2; 81-100
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z dziejów Jamajki w XV–XVIII w.
    Problems in the history of Jamaica in the XV-XVIII centuries
    Aus der Geschichte Jamaikas im 15. – 18. Jahrhundert
    Histoire de la Jamaïque aux XV–XVIII siècles
    Из истории Ямайки в XV–XVIII в
    Autorzy:
    Reichert, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22894941.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Jamajka
    historia
    XVI-XVIII w.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2012, 11, 2; 181-192
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Debata parlamentarna nad wyłonieniem składu Komisji Wojskowej w grudniu 1788 r.
    Autorzy:
    Szczygielski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689808.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Komisja Wojskowa
    Sejm Wielki
    Rzeczpospolita w XVIII w.
    Opis:
    Thanks to electing its members (on 22nd December 1788) the Military Commission took over the real power over the army. Overthrown during the parliamentary session of 3rd November 1788, the Military Department of the Permanent Council finally stopped functioning. During the December debate the deputies, who slightly outnumbered the senators, tried to increase their majority in the Seym. In the confederated Seym the votes of deputies and the votes of senators carried the same weight and consequently the result of parliamentary voting depended on the overall counting of all the votes. That is why the problem of deputies’ representation in the Seym was a matter of great significance. In order not to decrease the number of deputies it was decided that the current deputies would not become the members of the Commission (there was a fear that the deputies involved in the work of the Commission might neglect their duties as members of Parliament). At the same time the gentry aimed at increasing their majority in the Seym by excluding from the parliamentary debates those senators who would be elected for the Commission. However, this initiative failed due to the strong opposition of the senators. Instead, the senators suggested that the deputies’ majority in the Seym should be increased directly by increasing the number of deputy seats. The deputies accepted this proposal. For the time being it was not put into practice yet. However, the December debate lay foundations for the compromise between the gentry and the senators concerning preserving the senators’ legislative rights within the framework of the “two-chamber” Seym.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2011, 10, 1
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi w sprawie funkcjonowania Rady Nieustającej w latach 1778–1780
    Autorzy:
    Milik, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689818.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Rada Nieustająca, 1778-1780
    historia polityczna Polski XVIII w.
    Opis:
    The Permanent Council was the first central executive authority in the his-tory of the Republic of Poland. It was really significant for the development of Polish administration because, in that way, a new form of authority was estab-lished. What is important, the Permanent Council was claimed to be able to help the Republic of Poland to deal with the anarchy. However, the term of office 1778–1780 clearly indicated that the Council was not able to rule the country independently and effectively. First of all, it was caused by the law and the activity of Commissions (called: The Great Commis-sions) which significantly restricted the Council. The activity of the Great Com-missions often collided with competencies of particular departments of the Coun-cil, for example, the Revenue Commission with the Revenue Department. In addition, there were not adequate regulations enabling effective activity of the central authority. In fact, a great number of the Council’s initiatives remained only on a paper. Moreover, as a „tool of Petersburg”, the Permanent Council was attacked by patriotic circles since the very beginning. It was mainly criticized for the range of its entitlements. The opposition was afraid of the strong Council’s rule that could threaten freedom of the Nobility. It was even postulated to abolish the Council. In spite of all, it is admitted that activity of the Permanent Council was beneficial for the country and it allowed to develop modern forms of administration.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2012, 11, 1
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dobra szlacheckie i ich właściciele w powiecie orłowskim w drugiej połowie XVIII wieku
    Noble estates and their owners in the Orłów county in the second half of the 18th century
    Autorzy:
    Kobierecki, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/688985.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    polska szlachta w XVIII w.
    powiat orłowski
    własność szlachecka
    Polish nobility in the 18th century
    Orłów country
    noble estate
    Opis:
    The Orłów county, being one of the smallest in the Polish-Lithuanian Commonwealth, was a part of the Łęczyca voivodship. The towns, villages and other real estate in this county belonged exclusively to the nobility and to the Catholic Church. The contemporary historians investigating the ownership of these properties in the 16th and 17th centuries unambiguously determined that the accumulation of properties and creation of large estates made up of a dozen or more villages did not occur in the said county. The owners of noble estates were not too wealthy, neither in the country nor in the voivodship. The situation did not change in the next century, as confirmed by the study into the records of the chimney tax in 1775 and the head tax in 1790, which covered the entire Łęczyca voivodship. At the time, the most affluent was the voivode of Łęczyca, Szymon Dzierzbicki, being in possession of the town of Bielawa and eight villages, as well as the voivode of Vitebsk, Józef Sołłohub, the owner of Żychlin, six full villages and a part. In 1790, the largest property, including six villages, belonged to the general of the Russian army, Jan Sołłohub. It confirms that no noble estate that would be composed of over ten towns existed in the Orłów county. The area was dominated by small estates, consisting of one or two villages, or their parts, which mainly belonged to the less affluent nobility. In some cases, a village was owned by two or three noblemen, but sometimes even by thirteen. Over the next 15 years, the situation has not changed significantly since the process of property consolidation did not take place. The group of landowners did not grow smaller, and the analysis of the number of chimneys in the villages of the Orłów county in 1790 indicated that a considerable part of the Orłów nobility was working the land and was also tax exempt for having small estate.
    Powiat orłowski, należący do najmniejszych pod względem powierzchni w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, wchodził w skład województwa łęczyckiego. Miasta, wsie i inne nieruchomości istniejące w tym powiecie należały jedynie do szlachty i Kościoła katolickiego. Współcześni historycy badający własność owych dóbr w XVI i XVII stuleciu ustalili jednoznacznie, że na obszarze owego powiatu nie doszło do kumulacji i utworzenia kilkunastowioskowych bądź jeszcze większych majątków. Z drugiej strony właściciele dóbr szlacheckich nie byli zbyt zamożnymi w kraju, jak również w województwie. Sytuacja nie zmieniła się w następnym stuleciu, co potwierdzają wyniki badań rejestrami podymnego z 1775 r. i pogłównego z 1790 r., które objęły całe województwo łęczyckie. W tym czasie do najbogatszych należeli wojewoda łęczycki Szymon Dzierzbicki, posiadający miasto Bielawę i osiem wsi, czy wojewoda witebski Józef Sołłohub, właściciel miasta Żychlina oraz sześciu i części wsi. W 1790 r. największy majątek, liczący sześć wsi, należał do generała wojsk rosyjskich Jana Sołłohuba. To potwierdza, że na obszarze powiatu orłowskiego nie było majątków szlacheckich składających się z więcej niż 10 miejscowości. Dominowały majątki niewielkie, składające się z jednej, dwu bądź części wsi, należących w większości do ubogiej szlachty. W niektórych przypadkach wsie miały po dwóch–trzech właścicieli, a zdarzały się przypadki, że nawet 13. W ciągu 15 lat nie nastąpiła zdecydowana zmiana, ponieważ nie dokonał się proces scalania dóbr. Ta grupa właścicieli nie zmniejszyła się, a analiza liczby dymów we wsiach powiatu orłowskiego z 1790 r. wykazała, że spora część orłowskiej szlachty zajmowała się pracą na roli i była również zwolniona z płacenia podatków ze względu na zbyt mały majątek.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 2
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Noble estates and their owners in the Orłów county in the second half of the 18th century
    Dobra szlacheckie i ich właściciele w powiecie orłowskim w drugiej połowie XVIII wieku
    Autorzy:
    Kobierecki, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689079.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    polska szlachta w XVIII w.
    powiat orłowski
    własność szlachecka
    Polish nobility in the 18th century
    Orłów country
    noble estate
    Opis:
    Powiat orłowski, należący do najmniejszych pod względem powierzchni w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, wchodził w skład województwa łęczyckiego. Miasta, wsie i inne nieruchomości istniejące w tym powiecie należały jedynie do szlachty i Kościoła katolickiego. Współcześni historycy badający własność owych dóbr w XVI i XVII stuleciu ustalili jednoznacznie, że na obszarze owego powiatu nie doszło do kumulacji i utworzenia kilkunastowioskowych bądź jeszcze większych majątków. Z drugiej strony właściciele dóbr szlacheckich nie byli zbyt zamożnymi w kraju, jak również w województwie. Sytuacja nie zmieniła się w następnym stuleciu, co potwierdzają wyniki badań rejestrami podymnego z 1775 r. i pogłównego z 1790 r., które objęły całe województwo łęczyckie. W tym czasie do najbogatszych należeli wojewoda łęczycki Szymon Dzierzbicki, posiadający miasto Bielawę i osiem wsi, czy wojewoda witebski Józef Sołłohub, właściciel miasta Żychlina oraz sześciu i części wsi. W 1790 r. największy majątek, liczący sześć wsi, należał do generała wojsk rosyjskich Jana Sołłohuba. To potwierdza, że na obszarze powiatu orłowskiego nie było majątków szlacheckich składających się z więcej niż 10 miejscowości. Dominowały majątki niewielkie, składające się z jednej, dwu bądź części wsi, należących w większości do ubogiej szlachty. W niektórych przypadkach wsie miały po dwóch–trzech właścicieli, a zdarzały się przypadki, że nawet 13. W ciągu 15 lat nie nastąpiła zdecydowana zmiana, ponieważ nie dokonał się proces scalania dóbr. Ta grupa właścicieli nie zmniejszyła się, a analiza liczby dymów we wsiach powiatu orłowskiego z 1790 r. wykazała, że spora część orłowskiej szlachty zajmowała się pracą na roli i była również zwolniona z płacenia podatków ze względu na zbyt mały majątek.
    The Orłów county, being one of the smallest in the Polish-Lithuanian Commonwealth, was a part of the Łęczyca voivodship. The towns, villages and other real estate in this county belonged exclusively to the nobility and to the Catholic Church. The contemporary historians investigating the ownership of these properties in the 16th and 17th centuries unambiguously determined that the accumulation of properties and creation of large estates made up of a dozen or more villages did not occur in the said county. The owners of noble estates were not too wealthy, neither in the country nor in the voivodship. The situation did not change in the next century, as confirmed by the study into the records of the chimney tax in 1775 and the head tax in 1790, which covered the entire Łęczyca voivodship. At the time, the most affluent was the voivode of Łęczyca, Szymon Dzierzbicki, being in possession of the town of Bielawa and eight villages, as well as the voivode of Vitebsk, Józef Sołłohub, the owner of Żychlin, six full villages and a part. In 1790, the largest property, including six villages, belonged to the general of the Russian army, Jan Sołłohub. It confirms that no noble estate that would be composed of over ten towns existed in the Orłów county. The area was dominated by small estates, consisting of one or two villages, or their parts, which mainly belonged to the less affluent nobility. In some cases, a village was owned by two or three noblemen, but sometimes even by thirteen. Over the next 15 years, the situation has not changed significantly since the process of property consolidation did not take place. The group of landowners did not grow smaller, and the analysis of the number of chimneys in the villages of the Orłów county in 1790 indicated that a considerable part of the Orłów nobility was working the land and was also tax exempt for having small estate.  
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 3
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gustaw III wobec rewolucji francuskiej
    Gustav III’s attitude towards French Revolution
    Autorzy:
    Anusik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689011.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Gustaw III
    rewolucja francuska 1789–1792
    Szwecja w II połowie XVIII w.
    polityka zagraniczna Szwecji w II połowie XVIII w.
    sytuacja polityczna w Europie w II połowie XVIII w.
    Gustav III
    French Revolution 1789–1792
    Sweden in the second half of 18th century
    Sweden’s foreign policy in the second half of 18th century
    political situation in Europe in the second half of 18th century
    Opis:
    Gustav III was a King of Sweden from 1771 till 1792. From the very beginning of his reign he was firmly associated with France. Thanks to its support, he made a monarchist coup d’état in August 1772. For the next fifteen years he was the closest ally of the court of Versailles. The internal crisis, which started in 1787, meant that France was no longer able to play the current role in the international arena. One of the first European politicians who became aware of that fact was Gustav III. In the years 1788–1790, against the position of France, he led war with Russia, which he ended in August 1790. There is no doubt that he did it because of the developments in France. The king had long been terribly afraid of any revolutions. And it was not about social or economic changes caused by revolution. It was so as the King of Sweden considered a revolution a destructive force threatening all the thrones. He was afraid that the example of France, where the position of the king weakened with each passing month, could lead to a collapse of the monarchy in all other European countries. For this reason, Gustav III came up with the idea of making the armed intervention in France. In 1791 the most important thing for him was rescuing the threatened French monarchy. Not finding understanding with the representatives of the Triple Alliance (England, Prussia, Holland), he increasingly began to lean towards the concept of an alliance with Russia. A decision to sign the treaty of alliance with Catherine II finally sealed failure of Louis XVI’s escape from Paris in June 1791. Almost immediately after stopping the King of France at Varennes, Gustav III started to put together a broad coalition of powers whose primary aim was to rescue the institutions of the French monarchy. His initiatives in this regard, however, were not understood at European courts. Swedish diplomats met almost everywhere with cool and sometimes even hostile reception. The only result of a large-scale diplomatic action was the signing of the Drottningholm treaty with Russia in October 1791. It is also worth noting that Gustav III remained in constant contact with Louis XVI and his trusted representative in exile, Louis Auguste, Baron of Breteuil. Gustav III was murdered at a time when his proposals were accepted by Louis XVI and Marie Antoinette. The Tuileries court, initially quite sceptical towards the idea of an armed intervention in France. In March 1792 however the Baron of Breteuil, acting on behalf of the French royal couple, agreed on both, landing of the Swedish corps in Normandy and the organisation of a new escape of the royal family from Paris. The death of Gustav III shattered, however, all those intentions. The dying king also never learnt that in late March 1792 a chance for fulfilling all his desires and dreams appeared.
    Gustaw III panował w Szwecji w latach 1771–1792. Od początku swoich rządów był mocno związany z Francją. Dzięki jej poparciu dokonał monarchistycznego zamachu stanu w sierpniu 1772 r. Przez kolejnych 15 lat był najbliższym sojusznikiem dworu wersalskiego. Zapoczątkowany w 1787 r. kryzys wewnętrzny sprawił, że Francja nie była w stanie dłużej odgrywać dotychczasowej roli na arenie międzynarodowej. Jednym z pierwszych polityków europejskich, który zdał sobie z tego sprawę, był właśnie Gustaw III. W latach 1788–1790, wbrew stanowisku Francji, prowadził wojnę z Rosją, którą zakończył w sierpniu 1790 r. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że zrobił to ze względu na rozwój sytuacji we Francji. Król od dawna panicznie bał się bowiem wszelkich rewolucji. I nie chodziło mu bynajmniej o wywołane przez nie zmiany natury społecznej czy gospodarczej. W rewolucji król szwedzki widział niszczycielską siłę zagrażającą wszystkim tronom. Obawiał się, że przykład Francji, gdzie pozycja króla słabła z każdym miesiącem, może doprowadzić do upadku monarchii we wszystkich innych krajach europejskich. Z tego właśnie powodu Gustaw III powziął myśl o dokonaniu zbrojnej interwencji we Francji. W 1791 r. sprawą dla niego najważniejszą było już bowiem ratowanie zagrożonej monarchii francuskiej. Nie znajdując zrozumienia u przedstawicieli państw trójprzymierza (Anglia, Prusy, Holandia), coraz bardziej zaczynał skłaniać się ku koncepcji zawarcia przymierza z Rosją. Decyzję o podpisaniu traktatu sojuszniczego z Katarzyną II przesądziło niepowodzenie ucieczki Ludwika XVI z Paryża w czerwcu 1791 r. Niemal natychmiast po zatrzymaniu króla Francji w Varennes Gustaw III przystąpił do montowania szerokiej koalicji mocarstw, której pierwszoplanowym celem miało być ratowanie instytucji francuskiej monarchii. Jego inicjatywy w tym względzie nie znalazły jednak zrozumienia na dworach europejskich. Dyplomaci szwedzcy niemal wszędzie spotkali się z chłodnym, a niekiedy nawet z wrogim przyjęciem. Jedynym rezultatem zakrojonej na szeroką skalę akcji dyplomatycznej okazało się podpisanie traktatu drottningholmskiego z Rosją w październiku 1791 r. Warto też zwrócić uwagę na to, że Gustaw III pozostawał w stałym kontakcie z Ludwikiem XVI i jego zaufanym przedstawicielem na emigracji – Louisem Auguste’em baronem de Breteuil. Gustaw III został zamordowany w chwili, kiedy jego propozycje zostały zaakceptowane przez Ludwika XVI i Marię Antoninę. Dwór tuileryjski początkowo dość sceptycznie odnosił się bowiem do pomysłu zbrojnej interwencji we Francji. Jednak w marcu 1792 r. baron de Breteuil, występując w imieniu francuskiej pary królewskiej, zgodził się zarówno na lądowanie szwedzkiego korpusu w Normandii, jak i na zorganizowanie nowej ucieczki rodziny królewskiej z Paryża. Śmierć Gustawa III przekreśliła wszystkie te zamiary. Umierający król nigdy nie miał się też dowiedzieć, że w końcu marca 1792 r. pojawiła się szansa na spełnienie wszystkich jego pragnień i marzeń.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 1
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi o sejmikach litewskich w czasach Rady Nieustającej na tle praktyki parlamentarnej powiatu kowieńskiego
    Autorzy:
    Filipczak, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1042544.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    sejmiki
    parlamentaryzm
    Wielkie Księstwo Litewskie w XVIII w.
    Kowno
    Lida
    Wiłkomierz
    sejmiks (dietines)
    Parliamentarism
    Grand Duchy of Lithuania in 18th c.
    Kaunas
    Ukmergė (Vilkmergė)
    Opis:
    W artykule omówiono wybrane aspekty funkcjonowania sejmików litewskich w czasach Rady Nieustającej (zwłaszcza w latach 1776–1786). Wykorzystane zostały wiadomości na temat powiatu kowieńskiego znane dzięki Aktom sejmiku kowieńskiego w latach 1733–1795 opublikowanym w 2019 r. przez Monikę Jusupović. Informacje te skonfrontowano z danymi dotyczącymi sejmików lidzkiego i wiłkomierskiego pochodzącymi z kwerendy źródłowej w archiwach w Mińsku i Wilnie. Do celów porównawczych wykorzystane zostały wyniki badań historyków litewskich (sejmik wileński), polskich i białoruskich. W tekście przedstawiono m.in. takie zagadnienia, jak funkcjonowanie sejmików gospodarskich, relacyjnych i elekcyjnych. Zaprezentowano także informacje dotyczące typów akt sejmikowych, które są charakterystyczne dla parlamentaryzmu litewskiego. Omówione zostały dodatkowe wiadomości związane z życiem politycznym powiatu kowieńskiego, których nie uwzględniła M. Jusupović. W końcowej części artykułu wyeksponowane są specyficzne aspekty badań nad litewskim parlamentaryzmem. Dzięki zwyczajowi podpisywania uchwał sejmiku przez ogół osób w nim uczestniczących możliwe jest przybliżone oszacowanie liczebności zgromadzenia. W drugiej połowie XVIII w. nadal istniały znaczące różnice między sejmikami litewskimi a koronnymi, choć widoczna jest tendencja do upodobniania się modeli funkcjonujących w obu krajach.
    This article discusses selected aspects of the way Lithuanian sejmiks proceeded in the times of Permanent Council (especially in the years 1776–1786). The author refers to particular pieces of information on the county of Kaunas which were mentioned in Akta sejmiku kowieńskiego w latach 1733–1795 published by Monika Jusupović in 2019. The information found in the abovementioned book was tested against the relevant data concerning the sejmiks of Lida and Ukmergė collected in the process of research in the archives of Minsk and Vilnius. For comparative reasons the author of this article makes use of the results of research by Lithuanian historians (on the sejmik of Vilnius) as well as the contributions of Polish and Belarusian historians. The author focuses (among others) on the functioning of economic, relational and electoral sejmiks. The article also contains information on different types of sejmik documents which were typical for Lithuanian parliamentary practice. Besides, it discusses additional items of information related to the political life in the county of Kaunas which were not referred to by M. Jusupović. The final part of the article emphasizes distinctive aspects of research on the Lithuanian parliamentary practice. Owing to the custom of signing the sejmik lauda by the unlimited number of participants, it is now possible to state roughly how large the gathering was. In the second part of the 18th c. there were still considerable differences between the sejmiks in the Crown and Lithuania even though the models in respective countries tended to converge.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 2; 71-103
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzieje i obraz majętności charłupskiej w rękach Walewskich herbu Kolumna w drugiej połowie XVII i XVIII wieku na podstawie inwentarzy dóbr
    History and portrayal of Charłupia Wielka property in hands of the Walewskis, Kolumna court of arms, in the second half of 17th and in 18th century according to the inventory
    Autorzy:
    Kobierecki, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689133.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    inwentarze dóbr w XVIII wieku
    szlachta sieradzka w XVIII wieku
    własność szlachecka
    inventories of goods in the 18th century
    nobility of Sieradz in the 18th century
    noble properties
    Opis:
    The villages of Charłupia Wielka, Rowy and Drzązny constituted the Charłupia Wielka estate, which lay in the Sieradz Voivodeship in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Until the 17th century it belonged to the house of Świnkowie, Malscy of the Nałęcz coat of arms and Zapolscy of the Pobóg coat of arms. As a result of marital contracts and legal lawsuits the lands came into the hands of Jan Franciszek Walewski, the pantler of Sieradz and his wife Bogumiła Konstancja of the Zapolscy family. In the 18th century the consecutive members of the Walewscy family of the Column coat of arms were the owners, namely Jan and Franciszek, the castellans of Rosprza as well as Jan Nepomucen, the Grand Standard Bearer of Sieradz. On the basis of the surviving inventories from the end of the 17th and from the 18th centuries one can follow the fortunes of Charłupia Wielka, Rowy and Drzązny. These domains, which thrived in the time of the Sieradz pantler, deteriorated at the beginning of the 18th century due to problems with creditors. The subsequent owners acquired the goods and undertook the repayment of liabilities. Throughout the century they invested in the properties, hence raising their value. Descriptions of the manor and land buildings show how much changed over the years. The manor became the seat of this Walewscy family line, and the variety of buildings showed that apart from farm work income, the owners drew financial gains from sheep farming and horse breeding. An important matter was also populating the goods, which underwent changes. Having overcome the crisis at the beginning of the 18th century, the number of dependent population increased, and so did the income from agricultural production. The fortunes of the Charłupia Wielka estate show how noble properties of the Sieradz Voivodeship tried to rise after the period of destruction of the Northern War as well as how the problem of debts and management was handled in different periods of economic situation.
    Wsie Charłupia Wielka, Rowy i Drzązny tworzyły majętność charłupską, która położona w województwie sieradzkim w Rzeczypospolitej Obojga Narodów należała do XVII w. do rodu Świnków, Malskich herbu Nałęcz i Zapolskich herbu Pobóg. Na skutek umów małżeńskich i procesów sądowych dobra te trafiły w ręce Jana Franciszka Walewskiego, stolnika sieradzkiego, i jego żony Konstancji Bogumiły z Zapolskich. W XVIII w. właścicielami dóbr byli kolejni przedstawiciele rodu Walewskich herbu Kolumna: kasztelanowie rozpierscy Jan i Franciszek oraz Jan Nepomucen, chorąży większy sieradzki. Na podstawie zachowanych inwentarzy z końca XVII i XVIII w. można śledzić losy Charłupi Wielkiej, Rowów i Drzązny. Dobra te, które przeżywały okres rozwoju za czasów stolnika sieradzkiego, podupadły na początku XVIII w. z powodu problemów z wierzycielami. Następni właściciele przejęli owe dobra w swoje ręce i podjęli się spłaty zobowiązań. Jednocześnie przez całe stulecie inwestowali w nie, podnosząc ich wartość. Opisy dworu i budynków towarzyszących wskazują, jak wiele zmieniało się na przestrzeni lat. Dwór stał się siedzibą tej gałęzi Walewskich, a różnorodność zabudowań świadczyła o tym, że właściciele oprócz dochodu z pracy na roli czerpali korzyści finansowe z hodowli owiec czy koni. Ważną kwestią było również zmienne zaludnienie dóbr. Od momentu przezwyciężenia kryzysu z początku XVIII w. liczba ludności zależnej wzrastała, a co za tym szło – rósł również dochód z produkcji rolnej. Losy majętności charłupskiej pokazują, w jaki sposób szlacheckie majątki położone na terenie województwa sieradzkiego starały się podnieść z okresu zniszczeń z czasów wojny północnej oraz jak radzono sobie z problemem ich zadłużenia i zarządzania w różnych okresach koniunktury gospodarczej.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2019, 18, 2; 85-117
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podział latyfundium Eustachego i Marianny z Kątskich Potockich w 1771 roku
    Division of the latifundium of Eustachy and Marianna née Kątska Potocki in 1771
    Autorzy:
    Anusik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689566.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    latyfundia
    rodzina Potockich
    magnateria polska XVIII w.
    podział dóbr Eustachego i Marianny Potockich
    latyfundium
    Potocki family
    Polish magnates in 18th century
    division of landed estates of Eustachy and Marianna Potocki
    Opis:
    The article is dedicated to the process of forming a latifundium which was in the possession of Eustachy Potocki and his wife, Marianna née Kątska. Its creator was the Lithuanian sub-chancellor Stanisław Antoni Szczuka (died 1710). The property complex also included landed estates owned by Marcin (died 1710) and Jan Stanisław (died 1727) Kątski as well as Jerzy Potocki (died 1747). In total, Eustachy and Marianna Potocki were the owners of 11 cities, over 100 villages and 25 manors. These estates brought 460,000 Polish zlotys of annual income. After the deaths of both spouses in February 1768, their latifundium was divided among their five sons. The act of division was written in Warsaw in November 1771. Each of the heirs inherited landed estates bringing about 80,000 Polish zlotys net annual income. The division of the former latifundium of Eustachy and Marianna Potocki caused that their sons fell to the rank of poorer members of the Potocki family.
    Artykuł poświęcony jest procesowi formowania się latyfundium, które znalazło się w posiadaniu Eustachego Potockiego i jego żony Marianny z Kątskich. Jego twórcą był podkanclerzy litewski Stanisław Antoni Szczuka (zm. 1710). W skład omawianego kompleksu majątkowego weszły też dobra, które były własnością Marcina (zm. 1710) i Jana Stanisława (zm. 1727) Kątskich oraz Jerzego Potockiego (zm. 1747). Eustachy i Marianna Potoccy byli właścicielami łącznie 11 miast, ponad 100 wsi i 25 folwarków. Dobra te przynosiły 460 tys. złp. rocznego dochodu. Po śmierci obojga małżonków w lutym 1768 r. ich latyfundium zostało podzielone między ich pięciu synów. Akt podziałowy został spisany w Warszawie w listopadzie 1771 r. Na każdego ze spadkobierców przypadły dobra przynoszące ok. 80 tys. złp. dochodu rocznego netto. Podział dawnego latyfundium Eustachego i Marianny Potockich sprawił, że ich synowie spadli do rzędu uboższych członków rodziny Potockich.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2018, 17, 1
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Królewska krew. Polscy potomkowie Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki w czasach staropolskich
    The royal blood. Polish descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka in the old Polish times
    Autorzy:
    Anusik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689628.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Zygmunt I Stary
    Katarzyna Telniczanka
    genealogia
    potomkowie nieślubnych córek Zygmunta Starego w XVI–XVIII w.
    Sigismund I the Old
    genealogy
    descendants of Sigismund I the Old’s illegitimate daughters in 16th–18th century
    Opis:
    The research undertaken by the Author concentrates on Polish descendants of Regina, the elder of two daughters of King Sigismund I the Old and his long time mistress – Katarzyna Telniczanka. Until now, it was assumed that the last descendants of the king were his great-grandsons – Władysław Strasz of Białaczów and his sister Krystyna who lived in the first half of the 17th century. Thanks to the documents found by the Author, it was possible to establish that the mother of the above-mentioned Władysław and Krystyna – Urszula Strasz née Kreza, had a sister – Zofia, who married Baltazar Lutomirski. From her daughter, Zofia née Lutomirski 1st married Stanisław Trembiński (Trębiński), 2nd married Franciszek Szamowski, come all descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka, both historical and living ones. The article presents a list of all the king’s descendants from the beginning of the 16th to the turn of the 18th and 19th century. In total, it was 114 people (58 men and 56 women). It is worth noting that until the end of the first quarter of the 17th century, the descendants of Sigismund I and Katarzyna Telniczanka were Calvinists. They were almost exclusively representatives of wealthy and middle-class nobles. There were no senators among them and only a few were land officers. Yet, the Author’s list of descendants of the penultimate Jagiellon on the Polish throne is by no means complete. In a few cases it was impossible to find a source that would confirm whether a married couple mentioned in the article had children. Many times the Author had to underline that the fate of a certain person is unknown to him. This is a chance for further researchers to fill that gap.
    Przedmiotem badań podjętych przez Autora jest zbiorowość polskich potomków Reginy, starszej z dwóch córek króla Zygmunta I Starego i jego długoletniej kochanki – Katarzyny Telniczanki. Do tej pory przyjmowano, że ostatnimi potomkami króla byli żyjący w pierwszej połowie XVII w. jego praprawnukowie – Władysław i Krystyna z Białaczowa Straszowie. Dzięki odnalezionym przez Autora dokumentom udało się jednak ustalić, że matka wspomnianych Władysława i Krystyny Straszów – Urszula z Krezów Straszowa miała siostrę – Zofię, która poślubiła Baltazara Lutomirskiego. Od jej córki, Zofii z Lutomirskich 1o v. Trembińskiej (Trębińskiej) 2o v. Szamowskiej pochodzą wszyscy, tak historyczni, jak i żyjący do dziś potomkowie Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki. W artykule przedstawiono listę wszystkich descendentów króla żyjących od początku XVI do przełomu XVIII i XIX w. W sumie było to 114 osób (58 mężczyzn i 56 kobiet). Zwraca uwagę to, że do końca pierwszej ćwierci XVII w. potomkowie Zygmunta I i Katarzyny Telniczanki wyznawali kalwinizm. W całym badanym okresie byli to niemal wyłącznie przedstawiciele zamożnej i średniej szlachty. Nie było wśród nich senatorów, a tylko nieliczni pełnili urzędy ziemskie. Autor zwraca też uwagę na to, że sporządzona przez niego lista potomków przedostatniego Jagiellona na polskim tronie nie jest bynajmniej zamknięta. W kilku przypadkach nie udało się bowiem znaleźć źródłowego potwierdzenia na to, czy wspomniana w artykule para małżeńska miała dzieci. Wiele razy Autor musiał zatem poprzestać na stwierdzeniu, że dalsze losy jakiejś osoby są mu nieznane. Otwiera to przed następnymi badaczami szansę na znaczące uzupełnienie jego ustaleń.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2018, 17, 2
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The royal blood. Polish descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka in the old Polish times
    Królewska krew. Polscy potomkowie Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki w czasach staropolskich
    Autorzy:
    Anusik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689663.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Zygmunt I Stary
    Katarzyna Telniczanka
    genealogia
    potomkowie nieślubnych córek Zygmunta Starego w XVI–XVIII w.
    Sigismund I the Old
    genealogy
    descendants of Sigismund I the Old’s illegitimate daughters in 16th–18th century
    Opis:
    Przedmiotem badań podjętych przez Autora jest zbiorowość polskich potomków Reginy, starszej z dwóch córek króla Zygmunta I Starego i jego długoletniej kochanki – Katarzyny Telniczanki. Do tej pory przyjmowano, że ostatnimi potomkami króla byli żyjący w pierwszej połowie XVII w. jego praprawnukowie – Władysław i Krystyna z Białaczowa Straszowie. Dzięki odnalezionym przez Autora dokumentom udało się jednak ustalić, że matka wspomnianych Władysława i Krystyny Straszów – Urszula z Krezów Straszowa miała siostrę – Zofię, która poślubiła Baltazara Lutomirskiego. Od jej córki, Zofii z Lutomirskich 1o v. Trembińskiej (Trębińskiej) 2o v. Szamowskiej pochodzą wszyscy, tak historyczni, jak i żyjący do dziś potomkowie Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki. W artykule przedstawiono listę wszystkich descendentów króla żyjących od początku XVI do przełomu XVIII i XIX w. W sumie było to 113 osób (57 mężczyzn i 56 kobiet). Zwraca uwagę to, że do końca pierwszej ćwierci XVII w. potomkowie Zygmunta I i Katarzyny Telniczanki wyznawali kalwinizm. W całym badanym okresie byli to niemal wyłącznie przedstawiciele zamożnej i średniej szlachty. Nie było wśród nich senatorów, a tylko nieliczni pełnili urzędy ziemskie. Autor zwraca też uwagę na to, że sporządzona przez niego lista potomków przedostatniego Jagiellona na polskim tronie nie jest bynajmniej zamknięta. W kilku przypadkach nie udało się bowiem znaleźć źródłowego potwierdzenia na to, czy wspomniana w artykule para małżeńska miała dzieci. Wiele razy Autor musiał zatem poprzestać na stwierdzeniu, że dalsze losy jakiejś osoby są mu nieznane. Otwiera to przed następnymi badaczami szansę na znaczące uzupełnienie jego ustaleń.
    The research undertaken by the Author concentrates on Polish descendants of Regina, the elder of two daughters of King Sigismund I the Old and his long time mistress – Katarzyna Telniczanka. Until now, it was assumed that the last descendants of the king were his great-grandsons – Władysław Strasz of Białaczów and his sister Krystyna who lived in the first half of the 17th century. Thanks to the documents found by the Author, it was possible to establish that the mother of the above-mentioned Władysław and Krystyna – Urszula Strasz née Kreza, had a sister – Zofia, who married Baltazar Lutomirski. From her daughter, Zofia née Lutomirski 1st married Stanisław Trembiński (Trębiński), 2nd married Franciszek Szamowski, come all descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka, both historical and living ones. The article presents a list of all the king’s descendants from the beginning of the 16th to the turn of the 18th and 19th century. In total, it was 114 people (58 men and 56 women). It is worth noting that until the end of the first quarter of the 17thcentury, the descendants of Sigismund I and Katarzyna Telniczanka were Calvinists. They were almost exclusively representatives of wealthy and middle-class nobles. There were no senators among them and only a few were land officers. Yet, the Author’s list of descendants of the penultimate Jagiellon on the Polish throne is by no means complete. In a few cases it was impossible to find a source that would confirm whether a married couple mentioned in the article had children. Many times the Author had to underline that the fate of a certain person is unknown to him. This stands a chance for further researchers to fill that gap.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2018, 17, 3; 29-66
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sejmiks in the Land of Liw 1780–1786
    Sejmiki ziemi liwskiej 1780–1786
    Autorzy:
    Filipczak, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689258.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    ziemia liwska
    sejmiki
    parlamentaryzm
    Mazowsze w XVIII wieku
    the land of Liw
    sejmiks
    parliamentarism
    Mazovia in the 18th century
    Opis:
    Artykuł dotyczy sejmików ziemi liwskiej wchodzącej w skład województwa mazowieckiego. W latach 1780–1786 szlachta na obradach w Liwie wybierała posłów na sejm, a także rozstrzygała problemy o charakterze samorządowym. W tekście przedstawione zostały przygotowania do sejmików, ich przebieg oraz podjęte uchwały. Ziemia liwska była zdominowana przez stronnictwo regalistyczne, w którym czołowe role odgrywały rodziny Cieszkowskich i Cieciszowskich. Najaktywniejszym parlamentarzystą był sędzia ziemski liwski Ignacy Cieciszowski, który w latach 1780–1786 trzykrotnie był wybierany posłem na sejm. Na jego pozycję wpłynęło wsparcie brata Adama, w okresie 1780–1783 kierującego Gabinetem Stanisława Augusta. Związki liderów miejscowej szlachty ze stronnictwem regalistycznym nie miały dużego wpływu na treść instrukcji poselskich, natomiast znajdowały wyraz w działalności reprezentantów ziemi liwskiej w parlamencie.
    The article concerns sejmiks in the land of Liw, which was located in the voivodship of Mazovia. In the years 1780–1786 the noblemen who took part in the debates in Liw elected their envoys and resolved issues connected with self-government. The article discusses preparations for the sejmiks, their course and resolutions adopted there. The land of Liw was dominated by the royalist party, whose main representatives belonged to the Cieszkowski and Cieciszowski families. The iudex terrestris of Liw, Ignacy Cieciszowski, who had been elected an envoy to the Sejm for three times in the years 1780–1786, was the most active parliamentary member. His status was influenced by the support of his brother, Adam, who was in charge of Stanisław August’s private chancellery in the years 1780–1783. The connections between leaders of the local nobility and the royalist party did not have a major impact on the content of instructions for envoys, but they could be seen in the activity of the representatives of Liw in the parliament.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2018, 17, 3; 123-155
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sejmiki ziemi liwskiej 1780–1786
    Sejmiks in the Land of Liw 1780–1786
    Autorzy:
    Filipczak, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/689620.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    ziemia liwska
    sejmiki
    parlamentaryzm
    Mazowsze w XVIII wieku
    the land of Liw
    sejmiks
    parliamentarism
    Mazovia in the 18th century
    Opis:
    The article concerns sejmiks in the land of Liw, which was located in the voivodship of Mazovia. In the years 1780–1786 the noblemen who took part in the debates in Liw elected their envoys and resolved issues connected with self-government. The article discusses preparations for the sejmiks, their course and resolutions adopted there. The land of Liw was dominated by the royalist party, whose main representatives belonged to the Cieszkowski and Cieciszowski families. The iudex terrestris of Liw, Ignacy Cieciszowski, who had been elected an envoy to the Sejm for three times in the years 1780–1786, was the most active parliamentary member. His status was influenced by the support of his brother, Adam, who was in charge of Stanisław August’s private chancellery in the years 1780–1783. The connections between leaders of the local nobility and the royalist party did not have a major impact on the content of instructions for envoys, but they could be seen in the activity of the representatives of Liw in the parliament.
    Artykuł dotyczy sejmików ziemi liwskiej wchodzącej w skład województwa mazowieckiego. W latach 1780–1786 szlachta na obradach w Liwie wybierała posłów na sejm, a także rozstrzygała problemy o charakterze samorządowym. W tekście przedstawione zostały przygotowania do sejmików, ich przebieg oraz podjęte uchwały. Ziemia liwska była zdominowana przez stronnictwo regalistyczne, w którym czołowe role odgrywały rodziny Cieszkowskich i Cieciszowskich. Najaktywniejszym parlamentarzystą był sędzia ziemski liwski Ignacy Cieciszowski, który w latach 1780–1786 trzykrotnie był wybierany posłem na sejm. Na jego pozycję wpłynęło wsparcie brata Adama, w okresie 1780–1783 kierującego Gabinetem Stanisława Augusta. Związki liderów miejscowej szlachty ze stronnictwem regalistycznym nie miały dużego wpływu na treść instrukcji poselskich, natomiast znajdowały wyraz w działalności reprezentantów ziemi liwskiej w parlamencie.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2018, 17, 2
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wydarzenia we Francji w pierwszych miesiącach rewolucji (maj–październik 1789 roku) w świetle doniesień ambasadora Szwecji w Paryżu (Wersalu) Erika Magnusa Staëla von Holsteina
    Events in France during first months of the Revolution (May–October of 1789) in the light of reports of the Swedish Ambassador to Paris (Versailles) Erik Magnus Staël von Holstein
    Ereignisse in Frankreich in den ersten Monaten der Grossen Revolution (Mai–Oktober 1789) im Lichte der Berichte vom schwedischen Botschafter in Paris (Versailles) Erik Magnus Staël von Holstein
    Evénements en France dans les premiers mois de la révolution (Mai–Octobre 1789) à la lumière des rapports de l’ambassadeur de Suède à Paris (Versailles) Erik Magnus Stael von Holstein
    События во Франции в первые месяцы революции (май – октябрь 1789 года) по сообщениям посла Швеции в Париже (Версале) Эриха Магнуса Сталя фон Гольштейна
    Autorzy:
    Anusik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/968116.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Sweden–France in 18th century
    Swedish diplomatic service
    French revolution 1789–1799
    Erik Magnus Staël von Holstein
    szwecja–francja w xviii wieku
    szwedzka służba dyplomatyczna
    rewolucja francuska 1789–1799
    erik magnus staël von holstein
    Opis:
    Erik Magnus Staël von Holstein (1749–1802) był szwedzkim żołnierzem i dyplomatą. W listopadzie 1783 r. został mianowany ambasadorem na dworze francuskim. W styczniu 1786 r. poślubił Annę Louisę Germaine Necker, córkę szwajcarskiego bankiera i jednego z najbogatszych ludzi we Francji – Jacquesa. Po ślubie z córką wpływowego polityka, jakim był Necker, pozycja ambasadora Szwecji we Francji była zupełnie wyjątkowa. Był on bowiem bardzo dobrze widziany zarówno w Wersalu, gdzie cieszył się sympatią Ludwika XVI, Marii Antoniny, książąt krwi, szlachty i dworzan, jak i w Paryżu, gdzie przez swojego teścia nawiązał kontakty ze środowiskiem finansistów, kupców i szlachty urzędniczej. Staël von Holstein był także znakomitym obserwatorem francuskiej sceny politycznej. Jego poglądy polityczne skłaniały go do popierania koncepcji monarchii konstytucyjnej. Z tego powodu potępiał despotyzm zarówno Ludwika XVI, jak i swojego króla – Gustawa III. Przez współczesnych był uważany za arystokratycznego liberała. Po objęciu funkcji oficjalnego reprezentanta interesów króla Szwecji na dworze wersalskim Erik Magnus Staël von Holstein przesyłał do Sztokholmu bardzo interesujące raporty dyplomatyczne, w których odnotowywał wszystkie ważniejsze wydarzenia polityczne zachodzące we Francji. W okresie, kiedy absolutna monarchia Ludwika XVI zaczęła się chwiać w posadach, jako arystokratyczny liberał i zięć Neckera sympatyzował z opozycją szlachty i parlamentów skierowaną przeciwko poczynaniom rządu królewskiego. Na podstawie bardzo szczegółowych raportów szwedzkiego dyplomaty można też prześledzić przebieg tzw. rewolty uprzywilejowanych z lat 1787–1788. W pierwszych miesiącach rewolucji Staël von Holstein przesyłał do Sztokholmu pełne głębi i politycznej przenikliwości raporty dyplomatyczne ze szczegółowym opisem wypadków zachodzących we Francji. Przedstawiany przez Staëla obraz francuskiej sceny politycznej nie różni się w zasadzie od tego, co można znaleźć w pracach współczesnych badaczy dziejów rewolucji francuskiej. Relacjom Staëla von Holsteina nie sposób też zarzucić jakiejkolwiek nierzetelności. Ambasador był bowiem na ogół znakomicie poinformowany o wszystkim, co rozgrywało się wówczas we Francji, a jeśli nawet czasami mylił się w jakichś drobnych szczegółach, to i tak najważniejszy wydaje się fakt, że był w stanie przeniknąć istotę i atmosferę przemian dokonujących się w kraju, który zwykł był uważać za swoją drugą ojczyznę.
    Erik Magnus Staël von Holstein (*1749) became an Ambassador of Sweden to Paris (Versailles) in November of 1783. In January of 1786 he married Anne Louise Germaine Necker, the daughter of a Swiss banker and one of the richest men in France – Jacques. After a wedding with the daughter of Jacques Necker the position of the Swedish Ambassador in France was quite unique. He was well seen both in Versailles, where he enjoyed the sympathy on the part of Louis XVI, Marie Antoinette, princes of the blood, nobility and courtiers, and in Paris, where through his father-in-law he had established contacts with the environment of financiers, merchants and noblesse de robe. Staël also proved to be an excellent observer of the French political scene. In terms of political beliefs he was a supporter of the constitutional monarchy. For this reason, he condemned despotism of Louis XVI as well as of his own monarch. He was generally regarded as an aristocratic liberal. After having taken an office of the representative of the interests of the King of Sweden at the court of Versailles, Erik Magnus Staël von Holstein was sending to Stockholm very interesting diplomatic reports which recorded all current events taking place in France. At a time when the absolute monarchy of Louis XVI began to waver in its foundations, as an aristocratic liberal and son-in-law of Necker, he sympathised with the opposition of nobles and parliaments against actions of the Royal Government. On the basis of Staël von Holstein’s very detailed reports we have the possibility of keeping trace of the „revolt of the privileged”. During first months of the Revolution he was sending to Stockholm full of depth and political insight reports with a detailed description of events taking place in France. Presented by Staël image of the French political scene does not differ in principle from the way modern historians are writing about it. It is also impossible to find fault in his reports. The Ambassador was usually fairly informed about events taking place in France and even if he was wrong in some small details, he was able to penetrate an essence and atmosphere of change of which he was an eyewitness.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 1
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies