Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Anusik, Zbigniew" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 46
Tytuł:
Kim była hrabianka Dorota von Helfenstein? Przyczynek do genealogii rodzin Kurzbachów i Helfensteinów w XV wieku
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688975.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
-
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Urszula Kosińska, August II w poszukiwaniu sojusznika. Między aliansem wiedeńskim i hanowerskim (1725–1730), Wydawnictwo Neriton, Warszawa 2012, ss. 557 + 7
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689006.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2013, 12, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gustaw III wobec rewolucji francuskiej
Gustav III’s attitude towards French Revolution
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689011.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Gustaw III
rewolucja francuska 1789–1792
Szwecja w II połowie XVIII w.
polityka zagraniczna Szwecji w II połowie XVIII w.
sytuacja polityczna w Europie w II połowie XVIII w.
Gustav III
French Revolution 1789–1792
Sweden in the second half of 18th century
Sweden’s foreign policy in the second half of 18th century
political situation in Europe in the second half of 18th century
Opis:
Gustav III was a King of Sweden from 1771 till 1792. From the very beginning of his reign he was firmly associated with France. Thanks to its support, he made a monarchist coup d’état in August 1772. For the next fifteen years he was the closest ally of the court of Versailles. The internal crisis, which started in 1787, meant that France was no longer able to play the current role in the international arena. One of the first European politicians who became aware of that fact was Gustav III. In the years 1788–1790, against the position of France, he led war with Russia, which he ended in August 1790. There is no doubt that he did it because of the developments in France. The king had long been terribly afraid of any revolutions. And it was not about social or economic changes caused by revolution. It was so as the King of Sweden considered a revolution a destructive force threatening all the thrones. He was afraid that the example of France, where the position of the king weakened with each passing month, could lead to a collapse of the monarchy in all other European countries. For this reason, Gustav III came up with the idea of making the armed intervention in France. In 1791 the most important thing for him was rescuing the threatened French monarchy. Not finding understanding with the representatives of the Triple Alliance (England, Prussia, Holland), he increasingly began to lean towards the concept of an alliance with Russia. A decision to sign the treaty of alliance with Catherine II finally sealed failure of Louis XVI’s escape from Paris in June 1791. Almost immediately after stopping the King of France at Varennes, Gustav III started to put together a broad coalition of powers whose primary aim was to rescue the institutions of the French monarchy. His initiatives in this regard, however, were not understood at European courts. Swedish diplomats met almost everywhere with cool and sometimes even hostile reception. The only result of a large-scale diplomatic action was the signing of the Drottningholm treaty with Russia in October 1791. It is also worth noting that Gustav III remained in constant contact with Louis XVI and his trusted representative in exile, Louis Auguste, Baron of Breteuil. Gustav III was murdered at a time when his proposals were accepted by Louis XVI and Marie Antoinette. The Tuileries court, initially quite sceptical towards the idea of an armed intervention in France. In March 1792 however the Baron of Breteuil, acting on behalf of the French royal couple, agreed on both, landing of the Swedish corps in Normandy and the organisation of a new escape of the royal family from Paris. The death of Gustav III shattered, however, all those intentions. The dying king also never learnt that in late March 1792 a chance for fulfilling all his desires and dreams appeared.
Gustaw III panował w Szwecji w latach 1771–1792. Od początku swoich rządów był mocno związany z Francją. Dzięki jej poparciu dokonał monarchistycznego zamachu stanu w sierpniu 1772 r. Przez kolejnych 15 lat był najbliższym sojusznikiem dworu wersalskiego. Zapoczątkowany w 1787 r. kryzys wewnętrzny sprawił, że Francja nie była w stanie dłużej odgrywać dotychczasowej roli na arenie międzynarodowej. Jednym z pierwszych polityków europejskich, który zdał sobie z tego sprawę, był właśnie Gustaw III. W latach 1788–1790, wbrew stanowisku Francji, prowadził wojnę z Rosją, którą zakończył w sierpniu 1790 r. Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że zrobił to ze względu na rozwój sytuacji we Francji. Król od dawna panicznie bał się bowiem wszelkich rewolucji. I nie chodziło mu bynajmniej o wywołane przez nie zmiany natury społecznej czy gospodarczej. W rewolucji król szwedzki widział niszczycielską siłę zagrażającą wszystkim tronom. Obawiał się, że przykład Francji, gdzie pozycja króla słabła z każdym miesiącem, może doprowadzić do upadku monarchii we wszystkich innych krajach europejskich. Z tego właśnie powodu Gustaw III powziął myśl o dokonaniu zbrojnej interwencji we Francji. W 1791 r. sprawą dla niego najważniejszą było już bowiem ratowanie zagrożonej monarchii francuskiej. Nie znajdując zrozumienia u przedstawicieli państw trójprzymierza (Anglia, Prusy, Holandia), coraz bardziej zaczynał skłaniać się ku koncepcji zawarcia przymierza z Rosją. Decyzję o podpisaniu traktatu sojuszniczego z Katarzyną II przesądziło niepowodzenie ucieczki Ludwika XVI z Paryża w czerwcu 1791 r. Niemal natychmiast po zatrzymaniu króla Francji w Varennes Gustaw III przystąpił do montowania szerokiej koalicji mocarstw, której pierwszoplanowym celem miało być ratowanie instytucji francuskiej monarchii. Jego inicjatywy w tym względzie nie znalazły jednak zrozumienia na dworach europejskich. Dyplomaci szwedzcy niemal wszędzie spotkali się z chłodnym, a niekiedy nawet z wrogim przyjęciem. Jedynym rezultatem zakrojonej na szeroką skalę akcji dyplomatycznej okazało się podpisanie traktatu drottningholmskiego z Rosją w październiku 1791 r. Warto też zwrócić uwagę na to, że Gustaw III pozostawał w stałym kontakcie z Ludwikiem XVI i jego zaufanym przedstawicielem na emigracji – Louisem Auguste’em baronem de Breteuil. Gustaw III został zamordowany w chwili, kiedy jego propozycje zostały zaakceptowane przez Ludwika XVI i Marię Antoninę. Dwór tuileryjski początkowo dość sceptycznie odnosił się bowiem do pomysłu zbrojnej interwencji we Francji. Jednak w marcu 1792 r. baron de Breteuil, występując w imieniu francuskiej pary królewskiej, zgodził się zarówno na lądowanie szwedzkiego korpusu w Normandii, jak i na zorganizowanie nowej ucieczki rodziny królewskiej z Paryża. Śmierć Gustawa III przekreśliła wszystkie te zamiary. Umierający król nigdy nie miał się też dowiedzieć, że w końcu marca 1792 r. pojawiła się szansa na spełnienie wszystkich jego pragnień i marzeń.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 1
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Who was countess Dorothea von Helfenstein? A contribution to the genealogy of the Kurzbach and the Helfenstein families in the 15th century
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689057.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
-
Opis:
-
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 3
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krezowie herbu Przeginia – genealogia rodu
The Krezas, Przeginia coat of arms – genealogy of the family
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689097.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Krezowie herbu Przeginia
genealogia
szlachta polska
potomkowie króla Zygmunta I Starego
The Krezas Przeginia Coat of Arms
genealogy
Polish nobility in 15th–17th centuries
descendants of King Sigismund I the Old
Opis:
The subject of the research undertaken by the Author is the history of the Krezas family Przeginia coat of arms from the end of the 14th to the 17th century. It was the middle noble family of Minor Poland, which gained the greatest importance in the first half of the 16th century. The fate of the Krezas family attracted the attention of researchers mainly because one of its representatives – Mikołaj, married Anna Szafraniec of Pieskowa Skała, the natural granddaughter of King Sigismund I the Old. So in the veins of the descendants of this pair, royal blood flowed. Despite of this interest, little has been known about the history of this family. The Author focused his attention on the source search, which enabled him to elaborate the full genealogy of the studied family. In the text presented here, almost all issues that remained unknown until now have been resolved. The Author determined who were the wives of the two most active in the public forum of the great-grandchildren of Sigismund I the Old, i.e. Jan and Marcin Kreza. He proved that Urszula, who had been attributed to Jan as his own daughter so far, was in fact his niece. He found sources from which result that the other of the said brothers – Marcin, left five sons and five daughters. He finally corrected a number of his own mistakes, introduced to the scientific circuit in his text dedicated to the Polish descendants of Sigismund I the Old and Katarzyna Telniczanka.
Przedmiotem badań podjętych przez Autora są dzieje rodu Krezów herbu Przeginia od końca XIV do XVII w. Była to średnioszlachecka rodzina małopolska, która największe znaczenie osiągnęła w pierwszej połowie XVI w. Losy rodu Krezów przyciągały uwagę badaczy głównie z tego powodu, że jeden z jego przedstawicieli – Mikołaj ożenił się z Anną Szafrańcówną z Pieskowej Skały, naturalną wnuczką króla Zygmunta I Starego. W żyłach potomków tej pary płynęła więc królewska krew. Pomimo tego zainteresowania, o dziejach tego rodu wiedziano dotąd niewiele. Autor skupił swoją uwagę na poszukiwaniach źródłowych, które umożliwiły mu opracowanie pełnej genealogii badanego rodu. W prezentowanym tu tekście udało się rozstrzygnąć niemal wszystkie kwestie, które pozostawały dotychczas nieznane. Autor ustalił, kim były żony dwóch najbardziej czynnych na forum publicznym prawnuków Zygmunta Starego, czyli Jana i Marcina Krezów. Udowodnił, że przypisywana dotąd Janowi córka Urszula była w istocie jego bratanicą. Odnalazł źródła, z których wynika, że drugi ze wspomnianych braci – Marcin pozostawił po sobie pięciu synów i pięć córek. Sprostował wreszcie szereg własnych pomyłek, wprowadzonych do obiegu naukowego w jego tekście poświęconym polskim potomkom Zygmunta Starego i Katarzyny Telniczanki.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2019, 18, 1; 5-40
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Commonwealth of Poland towards Russia in the final stage of the Great Diet (1791–1792)
Rzeczpospolita wobec Rosji w ostatniej fazie obrad Sejmu Wielkiego (1791–1792)
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689163.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Sejm Wielki
Konstytucja 3 maja
Straż Praw
polityka zagraniczna Rzeczypospolitej
stosunki polsko-rosyjskie w latach 1791–1792
Great Diet
Constitution of May 3
Guardians of the Laws
foreign policy of the Commonwealth
Russian-Polish relations in 1791–1792
Opis:
Po uchwaleniu Konstytucji 3 maja ułożenie stosunków z Rosją było najważniejszą kwestią z punktu widzenia bezpieczeństwa Rzeczypospolitej. Widząc wygasanie pomyślnej dla państwa polsko-litewskiego koniunktury w stosunkach międzynarodowych, przywódcy Sejmu Wielkiego zasugerowali Stanisławowi Augustowi dokonanie zwrotu ku Rosji. To z ich inicjatywy król wprowadził do Straży Praw kilku stronników dworu petersburskiego. Nie pociągnęło to jednak za sobą reorientacji polskiej polityki zagranicznej. Umocniwszy swoją pozycję, Stanisław August zwlekał z nawiązaniem bezpośrednich rozmów z cesarzową. Był przekonany, że wystarczy nie prowokować Rosjan i łagodzić wszelkie konflikty wewnętrzne, żeby uniknąć rosyjskiej interwencji w wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej. Założenie to okazało się błędne. Wbrew twierdzeniu ogromnej większości historyków polskich, którzy uważali, że rosyjska interwencja w Polsce była z góry przesądzona, na dworze petersburskim do ostatniej chwili trwały spory i dyskusje dotyczące kształtu polityki wobec państwa polsko-litewskiego. Część doradców Katarzyny II była zdania, że bez ostatecznego porozumienia z dworami niemieckimi nie należy zaczynać wojny z Rzecząpospolitą, gdyż będzie ona ciężka, długotrwała i kosztowna. Namowy polskich malkontentów sprawiły jednak, że ostatecznie zwyciężyła, lansowana przez faworyta cesarzowej – Płatona A. Zubowa, koncepcja rozpoczęcia działań zbrojnych bez oglądania się na stanowisko Wiednia i Berlina. Bierność dyplomatyczna okazała się fatalnym błędem polskiego króla i jego doradców. Równie błędna była koncepcja prowadzenia wojny w ograniczonym tylko zakresie. Słaby opór polskich armii umacniał bowiem pozycję faworyta cesarzowej. Już w trakcie działań wojennych, po nadejściu do Petersburga listu Stanisława Augusta do Katarzyny II, grupa przeciwników wojny na dworze rosyjskim podjęła ostatnią próbę przerwania działań zbrojnych i rozpoczęcia rozmów z władcą Rzeczypospolitej. Sukcesy wojsk cesarzowej, które w ślad za wycofującymi się Polakami zmierzały szybko w kierunku Warszawy działały jednak na korzyść zwolenników zbrojnej interwencji. Król i jego doradcy zbyt szybko przestali wierzyć w możliwość odniesienia zwycięstwa i skapitulowali w chwili, kiedy wciąż istniały szanse na kontynuowanie wojny, której przedłużenie o kilka tygodni mogło skłonić cesarzową do wyrażenia zgody na rozpoczęcie negocjacji pokojowych. Był to fatalny błąd polityczny, który okazał się w konsekwencji początkiem końca pierwszej Rzeczypospolitej.
When the Constitution was ratified on May 3, 1791, establishing good relations with Russia was the most important issue for the security of the Commonwealth. As leaders of the Great Diet noticed that prosperous situation in the Polish-Lithuanian state’s international relations was ending, they suggested Stanisław August to turn to Russia. Because of their initiative, the king introduced several members of the St. Petersburg court to the Guardians of the Laws. Yet, it did not reorient Polish foreign policy. Having strengthened his position, Stanisław August was delaying direct talks with the empress. He was convinced, that to avoid Russian intervention in the Commonwealth’s internal affairs, one should not provoke Russians and appease any internal conflicts. That assumption turned to be wrong, though. Contrary to the views of the vast majority of Polish historians, who believed that Russian intervention in Poland was predetermined, the St. Petersburg court was divided, when it came to the policy on the Polish-Lithuanian state. Some advisers of Catherine II believed, that without a final agreement with German courts, one should not start a war with the Commonwealth, because it would be hard, long-lasting and costly. Yet, views of Polish malcontents and empress’s favorite, Platon A. Zubov, were taken into account, and a military operation was launched, without looking at Vienna and Berlin’s position. A passive diplomacy turned out to be a fatal mistake of the Polish king and his advisers. The concept of a limited warfare was equally wrong. The weak resistance of the Polish army strengthened the position of the empress’s favorite. When Stanisław August’s letter to Catherine II arrived at St. Petersburg, already in the course of war, at the Russian court a group of war opponents took a final attempt to stop hostilities, and start negotiations with the Commonwealth’s ruler. However, successes of empress’s troops, that rapidly moved towards Warsaw after the withdrawing Poles, favored supporters of an armed intervention. The king and his advisers ceased to believe in the possibility of victory too soon, and capitulated at the time, when there was still a chance to continue the war, a prolongation of which by several weeks might have prompted the empress to start peace negotiations. It was a great political mistake, which turned out to be the beginning of the end of the First Republic.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 3
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From Editorial Office
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689175.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
-
Opis:
-
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 3
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od Redakcij
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689187.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
-
Opis:
-
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władysław Zajewski, „Wolne miasto Gdańsk pod znakiem Napoleona”, Wydawnictwo LITTERA, Olsztyn 2005, ss. 246
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689285.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2005, 4, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Józef Maroszek, „Dzieje województwa podlaskiego do 1795 roku”, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2013, ss. 757
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689399.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Artykuły recenzyjne i recenzje
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2015, 14, 1
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Andrzej Korytko, „Na których opiera się Rzeczpospolita”. Senatorowie koronni za Władysława IV Wazy, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2015, ss. 484.
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689500.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
-
Opis:
-
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy wobec problemów południowo-wschodniego pogranicza Rzeczypospolitej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII wieku
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski towards the problems of South-Eastern borderlands of Polish Republic in second and third decade of 17th century
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689512.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Rzeczpospolita w pierwszej połowie XVII w.
pogranicze południowo-wschodnie
Jerzy ks. Zbaraski
Krzysztof ks. Zbaraski
Zygmunt III
Turcja
Tatarzy
Kozacy
Polish Republic in the first half of 17th century
South-Eastern borderlands
Jerzy prince Zbaraski
Krzysztof prince Zbaraski
Sigismund III
Turkey
Tatars
Cossacks
Opis:
The princes Jerzy and Krzysztof Zbaraski were descendants of the old and very wealthy magnates family. Their education, wealth and mental qualities predestined them to play an important role in the political arena. Reluctance on the part of Sigismund III made, however, that the two brothers found themselves in the ranks of the opposition. As owners of large estates in the South-Eastern borderlands, the princes have to be interested in both the situation in Ukraine, as well as relations with neighboring countries in this region of the Polish Republic. In the middle of the second decade of the seventeenth century, they fell into conflict with the hetman Stanislaw Żółkiewski. They believed that the policy of hetman in borderlands leads to war with Turkey. Zbaraski brothers advocated the maintenance of peace with the Sultan. Their relation to the Ottoman Empire did not change until the end of their lives. Maintaining peaceful relations with Turkey they regarded as one of the priorities of the foreign policy of the Polish Republic. On the issue of relations with the Crimean Khanate the princes Zbaraski looked through the prism of Turkish politics. They regarded rulers of Crimea as performers of the policy of Istanbul and sultan tool to exert pressure on the Polish Republic. They were in favor of not to provoke Tartars. But both of them took an active part in the fight against Tartar s invasions. In the fight against the Tatars they were ready to use the help of the Cossacks. In the years 1624–1628 the Zbaraski brothers supported the idea of intervention in the internal affairs of the Crimean Khanate. They believed that fueling the civil war in the Crimea will be in every way beneficial to the interests of the Polish Republic. Very interesting was also the attitude of Zbaraski brothers to the Cossacks. Both princes believed Cossacks as the rebels, destroyers of internal order and adventurers provoking conflicts with Turkey. They do not accept the policy of tolerance towards Cossacks in the period before Cecora. After Khotyn war they urged Cossacks to stop their trips to the Black Sea. The both brothers quickly recognized the danger posed by an alliance of Orthodox bishops and the Cossacks. They found it as a serious threat to the interests of the Polish Republic in Ukraine. The princes Zbaraski referred to the Cossacks with a sense of superiority and contempt. Appreciated, however, their military force. The Zbaraski brothers advocated a policy of hard hand against the Cossacks. Prince Jerzy has repeatedly stated that the Cossacks do not need any committee, but a sword. However, the princes of Zbaraż feel awe in front of a large and valiant Cossacks army. They feared the destruction of their landed estates. After the conclusion of the Treaty of Kurukove they opted, however, for strict compliance with its terms. Relatively little attention devoted Zbaraski brothers to the situation in the Danubian principalities – Moldavia and Wallachia. But both brothers carefully watched the actions of the ruler of Transylvania – Bethlen Gabor. The paradox seems the fact that after the death of Krzysztof, when he was the most powerful magnate in the South-Eastern borderlands of the Republic, Jerzy Zbaraski was much less interested in the situation in that region. His attention was absorbed at that time by completely different problems. It is in this context to note that even earlier the issue of the problems of the South-Eastern borderlands of Polish Republic were not the main subject of the interest of the Zbaraski brothers. Both princes were politicians who tried to influence the whole, as well internal and foreign policy of the state. Because of that reason they followed and commented all the most important events that have taken place in the Central and Eastern Europe in the second and third decade of the seventeenth century.
Książęta Jerzy i Krzysztof Zbarascy byli potomkami starej i ogromnie bogatej rodziny magnackiej. Ich wykształcenie, majątek i walory umysłowe predestynowały ich do odgrywania ważnej roli na arenie politycznej. Niechęć ze strony Zygmunta III sprawiła jednak, że obaj bracia znaleźli się w szeregach opozycji. Jako właściciele wielkich majątków na kresach, książęta z natury rzeczy musieli być zainteresowani zarówno sytuacją na Ukrainie, jak i stosunkami z państwami graniczącymi w tym regionie z Rzecząpospolitą. W połowie drugiego dziesięciolecia XVII w. popadli w konflikt z hetmanem Stanisławem Żółkiewskim. Uważali bowiem, że polityka hetmana na kresach prowadzi do wojny z Turcją. Zbarascy opowiadali się natomiast za utrzymaniem pokoju z sułtanem. Swojego stosunku do państwa Imperium Osmańskiego nie zmienili do końca życia. Utrzymanie pokojowych stosunków z Turcją uważali za  jeden z priorytetów polityki zagranicznej Rzeczypospolitej. Na kwestię stosunków z Chanatem Krymskim książęta Zbarascy patrzyli przez pryzmat polityki tureckiej. Władców Krymu uważali za wykonawców polityki Stambułu i narzędzie służące sułtanom do wywierania nacisku na Rzeczpospolitą. Opowiadali się za tym, by nie prowokować Tatarów. Brali jednak czynny udział w zwalczaniu najazdów tatarskich. W walce z Tatarami gotowi byli wykorzystać pomoc Kozaków. W latach 1624–1628 bracia Zbarascy poparli pomysł interwencji w wewnętrzne sprawy Chanatu Krymskiego. Uważali bowiem, że podsycanie wojny domowej na Krymie będzie pod każdym względem korzystne dla interesów Rzeczypospolitej. Bardzo ciekawy był też stosunek braci Zbaraskich do Kozaczyzny. Obaj książęta uważali Kozaków za buntowników, burzycieli porządku wewnętrznego i awanturników prowokujących konflikty z Turcją. Nie akceptowali polityki pobłażania Kozakom w okresie przed Cecorą. Po Chocimiu nakłaniali Kozaków do zaprzestania wypraw na Morze Czarne. Obaj bracia bardzo szybko dostrzegli niebezpieczeństwo, jakie stanowił sojusz prawosławnych władyków z Kozaczyzną. Uznali go za poważne zagrożenie dla interesów Rzeczypospolitej na Ukrainie. Książęta Zbarascy odnosili się do mołojców z poczuciem wyższości i z pogardą. Doceniali jednak siłę wojskową Kozaczyzny. Bracia Zbarascy opowiadali się za polityką twardej ręki wobec Kozaków. Książę Jerzy wielokrotnie powtarzał, że na Kozaków nie trzeba żadnych komisji, tylko szabli. Niemniej książęta ze Zbaraża czuli respekt przed liczną i bitną armią kozacką. Bali się zniszczenia swoich majątków. Po zawarciu ugody kurukowskiej opowiedzieli się jednak za rygorystycznym przestrzeganiem jej warunków. Stosunkowo niewiele uwagi poświęcali natomiast Zbarascy sytuacji w księstwach naddunajskich – Mołdawii i Wołoszczyźnie. Śledzili zaś poczynania władcy Siedmiogrodu – Bethlena Gabora. Paradoksem wydaje się to, że po śmierci Krzysztofa, kiedy został najpotężniejszym latyfundystą na kresach Rzeczypospolitej, Jerzy ks. Zbaraski w dużo mniejszym stopniu interesował się sytuacją w tamtym regionie. Jego uwagę absorbowały bowiem w tym czasie zupełnie inne problemy. Warto w tym kontekście zaznaczyć, że również wcześniej problematyka pogranicza południowo-wschodniego nie stanowiła bynajmniej głównego przedmiotu zainteresowania braci Zbaraskich. Byli oni bowiem politykami, którzy próbowali wpływać na całokształt tak wewnętrznej, jak i zagranicznej polityki państwa, śledząc i komentując na bieżąco wszystkie najistotniejsze wydarzenia, które rozgrywały się w Europie Środkowo-Wschodniej w drugim i trzecim dziesięcioleciu XVII w.
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2016, 15, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ryszard Skowron, „Olivares, Wazowie i Bałtyk. Polska w polityce zagranicznej Hiszpanii w latach 1621–1632”, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagiellonica”, Kraków 2002, ss. 322
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689541.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2005, 4, 1
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wolfgang Froese, „Historia państw i narodów Morza Bałtyckiego”, tłum. Maciej Dorna, Ewa Płomińska-Krawiec, Katarzyna Śliwińska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, ss. 324
Autorzy:
Anusik, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689641.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Przegląd Nauk Historycznych; 2008, 7, 2
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:
Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 46

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies