Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "cyrkulacja" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Temperatura powietrza w Polsce podczas adwekcji z sektora zachodniego
    Air temperature in Poland during advection from the western sector
    Autorzy:
    Piotrowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11543408.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    Polska
    temperatura powietrza
    cyrkulacja atmosferyczna
    cyrkulacja strefowa
    cyrkulacja z sektora zachodniego
    NAO
    Polska
    air temperature
    atmospheric circulation
    zonal circulation
    circulation from west sector
    Opis:
    Częstość adwekcji mas powietrza z sektora zachodniego waha się na obszarze Polski w granicach od 44,7% w południowo-wschodniej części Polski do 52,4% w południowo-zachodniej części kraju. Cyrkulacja antycyklonalna z sektora zachodniego znacznie częściej obejmuje swym oddziaływaniem cały obszar Polski niż cyrkulacja cyklonalna, szczególnie jesienią i latem. Rozmieszczenie układów barycznych sterujących cyrkulacją cyklonalną i antycyklonalną z sektora zachodniego jest odmienne pod względem lokalizacji i stopnia rozbudowy przestrzennej układów niżowych i wyżowych w poszczególnych porach roku. Układ baryczny sterujący cyrkulacją antycyklonalną jest najbardziej rozbudowany jesienią i latem, natomiast cyrkulacją cyklonalną - zimą. Średnia temperatura powietrza o godz. 12:00 UTC na obszarze Polski podczas cyrkulacji antycyklonalnej jest wyższa we wszystkich miesiącach od średniej wartości temperatury powietrza z całego analizowanego okresu (1959-2021), natomiast w przypadku cyrkulacji cyklonalnej jest wyższa tylko od listopada do marca. Tendencje temperatury powietrza podczas cyrkulacji cyklonalnej i antycyklonalnej z sektora zachodniego we wszystkich porach roku są wzrostowe na całym obszarze Polski. Oscylacja Północnoatlantycka ma największy wpływ na temperaturę powietrza w Polsce o godz. 12:00 UTC w miesiącach zimowych, zarówno podczas cyrkulacji cyklonalnej, jak i antycyklonalnej z sektora zachodniego.
    The frequency of advection from west sector ranges from 44.7% in southeastern Poland to 52.4% in southwestern of country and has a significant impact on the conditions. Anticyclonic circulation from west sector much more often covers the entire area of Poland in comparison to cyclonic circulation, especially in autumn and summer. The localization of baric centers controlling the cyclonic and anticyclonic circulation from west sector in in the various seasons is different in terms of location and degree of spatial expansion in. Baric system controlling anticyclonic circulation is most spatially extended in autumn and summer, while during cyclonic circulation - in winter. Monthly mean of air temperature at 12:00 UTC in the Poland area during anticyclonic circulation is higher in all months than mean value over the entire period analyzed (1959-2021), while during cyclonic circulation monthly air temperature is higher only from November to March. The positive trends of air temperature during cyclonic and anticyclonic circulation occur in all seasons in the whole area of Poland. The highest positive trends of air temperature during the predominance of circulation from western sector over the Poland area are visible in spring and autumn during anticyclonic circulation. The North Atlantic Oscillation has the greatest impact on air temperature in Poland during the winter months, both during cyclonic and anticyclonic circulation from west sector.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2022, 3-4; 119--133
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Warunki meteorologiczne w Lublinie podczas wyjątkowo uciążliwej fali upałów z sierpnia 2015 r.
    The Meteorological Conditions During Particularly Severe Heatwave in Lublin in August 2015
    Autorzy:
    Krzyżewska, A.
    Bartoszek, K.
    Wereski, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163814.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    fale upałów
    cyrkulacja
    Lublin
    UTCI
    heatwaves
    circulation
    Opis:
    W pracy przeanalizowano warunki meteorologiczne, biometeorologiczne i cyrkulacyjne podczas niezwykle długiej i uciążliwej fali upałów, jaka wystąpiła w Lublinie w dniach od 3 do 13 sierpnia 2015. Dane meteorologiczne pochodziły z Obserwatorium Meteorologicznego UMCS. Do opracowania wskaźnika UTCI wykorzystano dane godzinowe z depesz SYNOP z bazy www.ogimet.com ze stacji IMGW Lublin-Radawiec, a obliczenia wykonano w programie BioKlima 2.6. Do konstrukcji map określających warunki cyrkulacyjne wykorzystano dane pochodzące z reanalizy NCEP/NCAR. Uzyskane wyniki porównano ze średnimi wieloletnimi z lat 1952-2010. Za falę upałów przyjęto co najmniej 3 kolejne dni z maksymalną temperaturą powietrza przekraczającą 30°C. Za noc tropikalną przyjęto noc z temperaturą minimalną większą od 20°C, za dzień parny zaś dzień z ciśnieniem pary wodnej ≥18,8 hPa w przynajmniej jednym terminie obserwacyjnym w ciągu doby (kryterium Scharlau’a). Fala upałów, która trwała od 3 do 13 sierpnia 2015 (11 dni), była najdłuższą dotychczas zanotowaną w Lublinie, ze szczególnie wysoką temperaturą maksymalną. Fala ta objęła serię dni parnych i nocy tropikalnych, co uczyniło ją jedną z najbardziej uciążliwych fal upałów w Lublinie. Wystąpienie tej fali upałów było uwarunkowane długotrwałym zaleganiem stabilnego układu wysokiego ciśnienia z centrum nad zachodnią Rosją oraz występowaniem słabogradientowego pola barycznego nad Europą Zachodnią i Środkową. Sprzyjało to adwekcji nad Lubelszczyznę bardzo ciepłych mas powietrza ze wschodu i południo-wschodu (zarówno w dolnej, jak i środkowej troposferze). Od 7 do 12 sierpnia wystąpiły w Lublinie warunki „bardzo silnego stresu ciepła” (według wskaźnika UTCI). Najdłużej warunki „bardzo silnego stresu ciepła” utrzymywały się w dniach 7-8 sierpnia podczas 5 terminów obserwacji (w pozostałych tylko między godziną 12.00 a 14.00).
    In this study the circulation, meteorological and biometeorological conditions were analyzed during an extremely long and severe heat wave in Lublin from 3 to 13 August 2015. The meteorological data was obtained from the Meteorological Observatory UMCS. For calculation the UTCI index we used hourly data from SYNOP from the database www.ogimet.com for IMGW Lublin-Radawiec weather station. The calculations were made in the program BioKlima 2.6. To construct the maps defining the circulation conditions, data from the reanalysis NCEP/NCAR was utilized. The results were compared to the averages of the years 1952-2010. The heatwave was defined as at least 3 consecutive days of maximum daily air temperatures exceeding 30°C. The night tropical night was defined as night with minimum temperature greater than 20°C, and sultry days were defined ad days with water vapor pressure ≥18,8 hPa during at least one observation each day, according to the Scharlau'a criterion. The heatwave which lasted from 3 to 13 August 2015 (11 days) was the longest so far noted in Lublin, with particularly high values of maximum temperature. Heatwave was accompanied by a series of sultry days and tropical nights, making it also one of the most severe heatwaves in Lublin. The occurrence of this heatwave was caused by long-term stable persistence of the high pressure center over western Russia, and the incidence of low barometric gradient field over Western Europe and Central Europe. This favored advection over Lublin Region very warm air masses from the east and south-east (both in the lower and middle troposphere). From 7 to August 12 in Lublin there were observed conditions of ‘very strong heat stress’ (according to the UTCI index) during which it is recommended to use the air-conditioned rooms or shady areas, fluid replacement and limiting exercise. For the longest time the conditions of ‘very strong heat stress’ was noted on 7-8 August and were present during the five terms of observation; in the remaining days such situations occurred between 12.00 and 14.00.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2016, 3-4; 239-249
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cyrkulacyjne uwarunkowania występowania mgieł na wybranych lotniskach w Polsce
    The influence of synoptic situations on the occurrence of fog at selected airports in Poland
    Autorzy:
    Śmigiera, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818527.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    mgła
    lotniska
    Polska
    cyrkulacja atmosfery
    fog
    airports
    Polska
    atmospheric circulation
    Opis:
    Celem pracy jest określenie wpływu cyrkulacji atmosfery na występowanie mgieł na wybranych lotniskach w Polsce. Wykorzystano dane z okresu 1981-2015, obejmujące liczbę godzin z mgłą w poszczególnych dniach na stacjach w Szczecinie, Gdańsku, Poznaniu, Warszawie, Wrocławiu, Krakowie i Rzeszowie. Typy cyrkulacji atmosferycznej zostały opisane zgodnie z typologią J. Lityńskiego. Dodatkowo wykorzystano dane uzupełniające, obejmujące Numeryczny Model Terenu (DEM), mapy sieci rzecznej i zbiorników wodnych w Polsce oraz mapę pokrycia terenu CORINE Land Cover 2012. Z przeprowadzonych analiz wynika, że istotną rolę w występowaniu dni z mgłą odgrywają kierunki adwekcji powietrza. W większości przypadków najwięcej dni z mgłą występowało podczas adwekcji powietrza z kierunków południowych, a najmniej z północnych, niezależnie od pory roku. Zróżnicowanie przestrzenne występowania mgły w określonym typie cyrkulacji jest spowodowane między innymi wpływem warunków lokalnych. Największy wpływ wykazują rzeźba terenu i obecność zbiorników wodnych.
    The aim of this paper is to examine the influence of atmospheric circulation on the occurrence of days with fog at the airports in Poland. The data included the number of hours with fog on particular days in the period of 1981-2015 on the stations in Szczecin, Gdańsk, Poznań, Warszawa, Wrocław, Kraków and Rzeszów. The study uses the circulation typology by J. Lityński. Additionallny, Digital Elevation Model, map of rivers and water reservoirs in Poland and land cover map CORINE 2012 were used in this research. The occurrence of days with fog in particular circulation types was assessed with the frequency and conditional probability. It was found that the directions of air advection play an important role in the occurrence of days with fog. In most cases the most days with fog occurred during air advection from southern directions and the least from northern ones. The spatial diversity of fog occurrence in a given type of circulation is caused by the influence of local conditions. The strongest influence is exerted by the relief and the presence of water reservoirs.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2021, Z. 1-2; 65--83
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kompensacja Bjerknesa
    Bjerknes compensation
    Autorzy:
    Styszyńska, Anna
    Marsz, Andrzej A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2175593.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    kompensacja Bjerknesa
    cyrkulacja
    temperatura powietrza
    Bjerknes compensation
    circulation indices
    air temperature
    Opis:
    Praca przedstawia związek między transportem oceanicznym ciepła i transportem atmosferycznym ciepła z tropików do Arktyki, znany pod nazwą kompensacji Bjerknesa (1964). W artykule zwraca się uwagę na konsekwencje klimatyczne kompensacji Bjerknesa dla obszarów Europy. Przy wykorzystaniu danych obserwacyjnych przedstawia się słuszność tej hipotezy odnośnie ujemnych korelacji między oceanicznymi i atmosferycznymi strumieniami ciepła oraz dodatnich związków między anomaliami oceanicznego transportu ciepła i intensywnością wiatrów zachodnich w szerokościach umiarkowanych.
    The work presents the relationship between ocean heat transport and atmospheric heat transport from the tropics to the Arctic, known as the Bjerknes compensation (1964). Attention is drawn to the climatic consequences of Bjerknes’ compensation for the areas of Europe. Using the observational data, the validity of this hypothesis is presented regarding the negative correlations between oceanic and atmospheric heat fluxes and positive relationships between ocean heat transport anomalies and the intensity of westerly winds in moderate latitudes.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2022, 3-4; 99--118
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niezwykle ciepła pogoda w czerwcu 2019 roku w Polsce i jej przyczyny cyrkulacyjne
    Unusually Hot June 2019 in Poland and its Circulation-Related Causes
    Autorzy:
    Twardosz, Robert
    Wałach, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818537.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    gorący czerwiec 2019
    cyrkulacja atmosferyczna
    Polska
    hot June 2019
    atmospheric circulation
    Polska
    Opis:
    Do największych zagrożeń natury meteorologicznej pojawiających się w ostatnich latach w Polsce należy występowanie długotrwałych warunków silnego gorąca, którym zwykle towarzyszy susza, wywołuje groźne skutki w gospodarce, często o charakterze klęski żywiołowej. W tej pracy skoncentrowano się na charakterystyce termicznej i uwarunkowaniach cyrkulacyjnych w wyjątkowo ciepłym czerwca 2019 r. w Polsce. Podstawę badań stanowiły średnie miesięczne wartości temperatury powietrza oraz codzienne wartości temperatury maksymalnej i minimalnej z 69-lecia 1951-2019 z 60 stacji synoptycznych w Polsce, a także kalendarz typów cyrkulacji Lityńskiego (1969). Wykazano, że czerwiec 2019 roku charakteryzował się największymi anomaliami bezwzględnymi (ponad 6°C), jak i względnymi (ponad 4 odchylenia standardowe), jakie zdarzyły się w Polsce począwszy od 1951 roku. O pojawieniu się skrajnych warunków gorąca zadecydował łączny wpływ czynników adwekcyjnych i radiacyjnych.
    The study looks at the occurrence of prolonged periods of very hot weather, which have recently emerged as one of the most dangerous natural phenomena in Poland. Spells of sweltering weather are typically accompanied by droughts and have been known to seriously affect the economy, often attaining the scale of a natural catastrophe. This focus of this study is the case of an unusually hot June 2019 in Poland and its related thermal and circulational characteristic. The thermal aspect is analysed using the average monthly air temperatures and the daily maximum and minimum temperatures recorded at the country’s 60 synoptical weather stations over the 69-year period spanning 1951 and 2019. The calendar of circulation types by Lityński (1969) was used to assess the circulation conditions. The study concludes that June 2019 was characterised by both the highest absolute anomalies (of more than 6°C) and the highest relative anomalies (more than 4 standard deviations) recorded in Poland since 1951. This extremely hot weather spell was ultimately produced by the combined influence of the advection and radiation effects.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2020, 3-4; 179--194
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Makrocyrkulacyjne uwarunkowania długotrwałych fal termicznych w Polsce
    Macro-Circulation as a Conditioning Factor for Long-Lasting Thermal Waves in Poland
    Autorzy:
    Degirmendžić, J.
    Kożuchowski, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163894.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    makrotypy Vangengeima-Girsa
    Polska
    fale termiczne
    cyrkulacja w dolnej troposferze
    cyrkulacja w środkowej troposferze
    Vangengeim-Girs macrotypes
    Polska
    thermal waves
    low-tropospheric circulation
    mid-tropospheric circulation
    Opis:
    Artykuł zawiera przegląd wyników badań klimatologicznych określających rolę cyrkulacji dolno- i środkowo-troposferycznej w kształtowaniu zmienności temperatury powietrza w Polsce. Szczególną uwagę zwrócono na związki temperatury z cyrkulacją w środkowej troposferze, opisaną w ujęciu makroform cyrkulacji wyróżnionych w klasyfikacji Vangengeima-Girsa (V-G). Na podstawie danych z lat 1958-2008 wyróżniono w Polsce 52 co najmniej 6-dniowe fale ciepła i 81 fal chłodu. Charakteryzują się one średnią obszarową temperaturą (w Polsce) wykraczającą poza zakres TŚR ± 1,28×STD (TŚR – średnia wieloletnia wartość temperatury w danym dniu, STD – odchylenie standardowe temperatury). Określono również dni z najniższą i najwyższą temperaturą dobową w każdym roku 50-lecia. Analizowano frekwencję makroform cyrkulacji V-G towarzyszących falom termicznym i dniom najcieplejszym/najzimniejszym; rozkłady tych częstości uznano za podstawę określenia makroform sprzyjających kształtowaniu fal ciepła lub fal chłodu oraz najcieplejszych i najchłodniejszych dni w Polsce. Stwierdzono m.in., że fale chłodu wykazują silniejsze niż fale ciepła statystycznie istotne związki z makroformami cyrkulacji. W ciepłej połowie roku (wiosna, lato) związki fal termicznych z makroformi cyrkulacji są słabsze niż w pozostałych porach roku. Fale ciepła w zimie występują najczęściej podczas panowania strefowej makroformy cyrkulacji W. Latem natomiast przy cyrkulacji W obserwuje się ograniczoną liczbę zarówno fal ciepła, jak i fal chłodu. W okresie wiosny i lata fale ciepła są najczęściej związane z makroformą E. Fale chłodu, zwłaszcza w przejściowych porach roku, są najczęściej uwarunkowane panowaniem makroformy C. W zimie powstawaniu fal chłodu sprzyja także makroforma E. Wystąpienia dni najcieplejszych i najchłodniejszych w roku wykazują podobną koincydencję z makroformami cyrkulacji jak fale termiczne odpowiednio w lecie i w zimie. Analiza kilku przypadków długotrwałych fal termicznych wykazuje, iż makroformie W odpowiada silna strefowa cyrkulacja nad przeważająca częścią Europy i adwekcja zachodnia nad Polską w dolnej i środkowej troposferze (rys. 2). Makroformie cyrkulacji C odpowiada układ blokadowy Rexa (z wyżem nad rejonem Morza Północnego i niżem nad Morzem Śródziemnym) oraz adwekcja chłodnych mas powietrza z północy nad Polska (rys. 4). Przy cyrkulacji w formie E stwierdzono w zimie dolny klin Wyżu Azjatyckiego nad Skandynawią, warunkujący fale mrozów w Polsce (rys. 5), latem natomiast rozległy układ antycyklonalny nad Europa Środkową, powodujący falę ciepła w Polsce (rys. 3).
    The article contains an overview of the climatological research concerning the role of the lower and mid-tropospheric circulation in shaping the variability of the air temperature in Poland. Particular attention was paid to the link of temperature with mid-tropospheric circulation, described in terms of macro-circulation forms distinguished in Vangengeim-Girs' (V-G) classification. Based on data from the period 1958-2008, 52 heat waves and 81 cold waves in Poland with minimum duration 6-days were selected. Wave includes the days with areal temperature (averaged for Poland's territory) falling beyond the range TŚR ± 1,28×STD (TŚR – long-term mean temperature for a given day, STD – standard deviation of temperature). Also the days with the lowest and the highest daily temperature in each year during the analyzed period were identified. The frequency of V-G macro-circulation forms accompanying thermal waves and the warmest/coldest days was analyzed; the distributions of these frequencies were considered as a basis for selecting macro-circulation forms conducive to the formation of heat/cold waves and the warmest/coldest days in Poland. It was found that the cold waves are more closely related to macro-circulation forms than heat waves – those relations proved to be statistically significant as well. Thermal waves are less apparently linked to V-G macro forms' variability during warm half of the year (spring, summer) than in other seasons. Heat waves in the winter are most common when W zonal macro-circulation form prevails. In summer, during W macroform dominance the number of heat as well as cold waves is limited. In spring and summer heat waves are most commonly associated with E macro-circulation form. Cold waves, especially in the transitional seasons, are usually steered by C macroform. In winter cold wave formation is also favored by E macro-circulation form. The warmest and coldest days coincide with macro-circulation forms in a similar manner as thermal waves, respectively in summer and winter. The analysis of several cases of long-lasting thermal waves shows that W macro-circulation form coexists with strong zonal circulation over Europe and with western advection over Poland in lower and middle troposphere (Fig. 2). C macro-form corresponds to Rex block, featured by anticyclone situated over the North Sea coupled with cyclone over the Mediterranean Sea and northerly cold air advection over Poland (Fig. 4). While E macro-circulation form is developed during winter, the so-called extension of Asiatic High towards Scandinavia is observed, causing frosty condition in Poland (Fig. 5). In summer E form is associated with widespread anticyclone over central Europe causing heat wave in Poland (Fig. 3).
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2017, 1-2; 3-28
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Związek występowania opadów z cyrkulacją atmosferyczną w środkowej Polsce (1961-2015)
    Precipitation in Reference to Atmospheric Circulation in Central Poland (1961-2015)
    Autorzy:
    Radziun, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163749.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    opad atmosferyczny
    cyrkulacja atmosferyczna
    prawdopodobieństwo wystąpienia opadów
    precipitation
    atmospheric circulation
    probability of precipitation
    Opis:
    Celem opracowania jest poznanie zmienności opadów atmosferycznych podczas różnych typów cyrkulacji w latach 1961-2015. Dane pochodzą z 7 stacji meteorologicznych IMGW znajdujących się na obszarze województwa łódzkiego: Szczerców, Skierniewice, Poddębice, Sieradz, Żychlin, Sulejów oraz Łódź. Podstawą badań są opady dobowe oraz kalendarz typów cyrkulacji. We wszystkich porach roku stwierdzono najwyższe średnie opady atmosferyczne podczas cyrkulacji o charakterze cyklonalnym z kierunków NW, W i SW. Najwyższe sezonowe opady atmosferyczne (ok. 80 mm w Szczercowie) występowały latem przy adwekcji z kierunku SW. Na wiosnę występuje najmniejsze zróżnicowanie opadów atmosferycznych ze względu na kierunek adwekcji. Największe prawdopodobieństwo wystąpienia opadów atmosferycznych stwierdzono podczas typów cyklonalnych - 40-80%, zdecydowanie najmniejsze podczas cyrkulacji antycyklonalnej, rzędu od ok. 10% z kierunku SE jesienią do 45% z kierunku SW latem.
    The aim of paper is to analyze the variability of the precipitation during different types of circulation over the years 1961-2015. The database derives from seven IMGW weather stations i. e. Szczerców, Skierniewice, Poddębice, Sieradz, Żychlin, Sulejów and Łódź. All of them are located in Central Poland. The basis of the study is the daily precipitation and the atmospheric circulation calendar. The highest mean precipitation were observed during the cyclonic circulation with advection from NW, W and SW in all seasons. The highest seasonal precipitation (about 80 mm) was recorded in summer at the Szczerców station for SW sector. Moreover the least diversity of precipitation concerning the different directions of advection was found in spring. The highest probability of rainfall from 40 to 80% were observed during cyclonic circulation. Considerable lower values were marked over anticyclonic circulation from 10% in autumn for SE advection to 45% in summer for SW advection.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2017, 3-4; 217-235
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzenna i czasowa zmienność cyrkulacji atmosferycznej na obszarze Polski
    Spatial and Temporal Variability of Atmospheric Circulation in the Area of Poland
    Autorzy:
    Piotrowski, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163869.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    cyrkulacja atmosferyczna
    dynamika cyrkulacji atmosferycznej
    zmienność przestrzenna cyrkulacji atmosferycznej
    atmospheric circulation
    atmospheric circulation dynamic
    spatial variability of atmospheric circulation
    Opis:
    Oceny zmienności warunków cyrkulacyjnych na obszarze Polski względem jej centrum dokonano na podstawie charakteru cyrkulacji atmosferycznej, kierunku adwekcji i typologii cyrkulacyjnej opartej na dwóch wymienionych wskaźnikach cyrkulacji. Wyniki analizy poszczególnych wskaźników cyrkulacji atmosferycznej wykazały duży spadek zgodności wskaźników wraz z oddalaniem się od centrum Polski. Największą zgodność uzyskano w przypadku charakteru cyrkulacji atmosferycznej, a najmniejszą w przypadku typów cyrkulacji. W odległości 100 km od centralnego punktu wzorcowego stwierdzono zmianę typu cyrkulacji atmosferycznej w ok. 20-25% przypadków, a w odległości 300 km – w ok. 40%, a na południu Polski nawet więcej niż w połowie przypadków. Dynamikę zmian warunków cyrkulacyjnych na obszarze Polski sprawdzono opierając się na 16 typach cyrkulacji atmosferycznej określonych co 6 godzin i wyznaczonych metodą Jenkinsona i Collisona. Największe przestrzenne zróżnicowanie częstości zmian typu cyrkulacji atmosferycznej na inny odnotowano latem, a najmniejsze jesienią.
    Evaluations of the variability of the atmospheric circulation in the area of Poland in relation to the center of country taken into account of the cyclonic and anticyclonic circulation, the direction of advection and circulation typology based on the above-mentioned two indices of atmospheric circulation. The results of the analysis of particular atmospheric circulation indices showed a significant decrease in the compatibility indices with distance from the center of Poland. The highest compatibility was obtained in the case of the cyclonic and anticyclonic circulation, and the lowest in the case of atmospheric circulation types. At a distance of 100 km from a center of reference point the type of atmospheric circulation changes in approx. 20-25% of cases, and at a distance of 300 km - in approx. 40%, and in the southern part of country even more than half of the cases. The dynamics of changes in the circulation conditions in the area of Poland were checked on the basis of 16 atmospheric circulation types determined every six hours based on the Jenkinson’s and Collison’s method. The highest spatial diversification of frequency of transition the specified atmospheric circulation type to another occurred in summer and lowest in autumn.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2017, 1-2; 45-54
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmienność form cyrkulacji środkowotroposferycznej według klasyfikacji Wangenheima-Girsa i ich relacje z polem ciśnienia na poziomie morza
    Variability of Mid-Tropospheric Circulation Forms According to Wangenheim-Girs Classification and Their Relations to Sea-Level Pressure Patterns
    Autorzy:
    Kożuchowski, K.
    Degirmendžić, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163862.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    klasyfikacja Wangenheima-Girsa
    formy cyrkulacji
    epizody cyrkulacyjne
    zmienność form cyrkulacji
    pola ciśnienia na poziomie morza
    cyrkulacja atmosferyczna Europy
    cyrkulacja atmosferyczna Atlantyku Północnego
    Wangenheim-Girs classification
    circulation forms
    circulation episodes
    variability of circulation forms
    sea level pressure
    atmospheric circulation in Europe
    atmospheric circulation in the North Atlantic
    Opis:
    Opracowanie przedstawia wyniki statystycznej analizy zmienności form cyrkulacji atmosferycznej na podstawie klasyfikacji Wangenheima-Girsa. W analizie wykorzystano dwie miary frekwencji form cyrkulacji: 1. roczne liczby dni z formami cyrkulacji W, E i C (częstość nd), 2. roczne liczby epizodów poszczególnych form (Ne), tj. liczby okresów, w których przez kolejne dni w roku utrzymuje się dana forma. Wykonano ocenę wieloletnich zmian frekwencji form cyrkulacji na podstawie kumulowanych odchyleń częstości nd i Ne od średnich z okresu 1949-2015 oraz porównano frekwencję form cyrkulacji w trzech tzw. epokach cyrkulacyjnych: E+C (1950-1969), E (1970-1991) i W (1992-2015). Ponadto, analizowano zmiany frekwencji nd i Ne z roku na rok oraz następstwo występowania epizodów form W, E i C. W okresie 1949-2015 wydzielono 3 476 epizodów cyrkulacyjnych o średnim czasie trwania około siedmiu dni. W analizowanym okresie wzrastała znacząco częstość nd formy W, głównie wskutek wzrostu liczby epizodów (Ne). Skróceniu uległy natomiast epizody form E i C. Stwierdzono istotną, rosnącą tendencję rocznej liczby epizodów trzech form cyrkulacji Ne (W+E+C). Częstotliwość zmian form cyrkulacyjnych wzrosła szczególnie po roku 2003 (rys. 3). Istotne statystycznie różnice wystąpiły między frekwencją form cyrkulacji w trzech wyróżnionych podokresach – tzw. epokach cyrkulacyjnych. Największą zmienność można przypisać formom W i C. Największą inercją zmian czasowych wyróżnia się częstość formy W (tab. 3, 4, 5). Zmiany z roku na rok frekwencji form cyrkulacyjnych, jak i związki między zmianami rocznych częstości poszczególnych form wykazują stochastyczny charakter krótkookresowej zmienności form cyrkulacji atmosferycznej. Niemniej, w analizowanej próbie sześćdziesięciu sześciu zmian z roku na rok frekwencji nd i Ne znaleziono słabą zbieżność zmian częstości form W i C oraz E i C. Znaleziono także śladowo zaznaczoną tendencję, zgodnie z którą po epizodach formy E następują ze względnym nadmiarem epizody formy W, po epizodach W – epizody C, a po epizodach C – epizody E (rys. 4). W przeważającej liczbie przypadków (około 2/3 lat analizowanej serii) stwierdzono zbieżność względnej dominacji form W i C lub zbieżność dominacji form E i C (lata te oznaczono indeksami WWC, ECC i ECE, zob. tab. 10). Przedstawiono hipotezę, według której losowe zmiany form cyrkulacji mogą powodować powstawanie znaczących fluktuacji, obserwowanych w przebiegu częstości poszczególnych form (forma W nieznacznie sprzyja powstawaniu formy C, forma C sprzyja formie E itd., zob. rys. 8). Pole średniego ciśnienia, odpowiadające formom cyrkulacji W, E i C (rys. 6-11) wskazuje, że formie W odpowiada silnie pogłębiona depresja w strefie wysokich szerokości geograficznych nad Europą. Formom cyrkulacji południkowej E i C odpowiadają dodatnie anomalie ciśnienia, położone w pobliżu osi klinów na powierzchni 500 hPa (odpowiednio w pobliżu południków 40-50°E i 0-10°E). Podczas panowania formy E nad północno-wschodnią Europą kształtują się układy wyżowe; w zimie przybierające postać rozległego klina Wyżu Azjatyckiego. Podczas epizodów formy C wyż kształtuje się nad Europą Zachodnią; w sezonie letnim ma on postać klina Wyżu Azorskiego.
    The paper presents the results of a statistical analysis of the temporal variations in the occurrence of atmospheric circulation forms based on the Wangenghim-Girs classification. Two statistical measures of the occurrence of circulation forms are used: 1) annual frequency of circulation forms, i.e. the number of days with individual forms (nd); 2) annual frequency of circulation episodes (Ne). An episode denotes a period in which a sole form in successive days occurs. An assessment of long-term changes in frequencies of circulation forms is provided on the basis of cumulative deviations from averages of the period 1949-2015, and so in the comparison of the frequency of circulation forms in three so-called circulation epochs: E+C (1950-1969), E (1970-1991) and W (1992-2015). Moreover, the year to year changes in nd and Ne frequencies, and the succession of the circulation episodes of W, E and C forms were analyzed. In the 1949-2015 period 3 476 circulation episodes with average duration of ca. 7 days were identified. In the analyzed period, the nd frequency of the form W was significantly growing, mostly due to the rise of the number of W episodes. In contrast, the episodes of the E and C forms shortened. A remarkable rising tendency in the number of episodes of the three forms Ne (W+E+C) was also identified. The changeability of circulation form rose particularly after 2003 (fig. 3). Statistically significant differences were observed between the frequency of circulation forms in three identified sub-periods – the so called circulation epochs. The greatest variability may be attributed to the W and C forms. The greatest persistence in temporal changes characterizes the frequency of the W form (tab. 3, 4, 5). Year to year changes in frequencies of circulation forms, and relations between changes in yearly frequencies of particular forms demonstrate stochastic character of short-term variability of circulation patterns. However, in the analyzed sample of 66 year to year changes in nd and Ne frequencies a slight association in frequency changes of the W and C forms, and E and C forms was identified. Moreover, a detectable tendency was observed for the W form episodes to succeed with relative higher frequency the E form episodes, as the C form episodes succeed the W form episodes, and the E form episodes succeed the C form episodes (F=fig. 4). The majority of he analyzed cases (about 2/3 of the years in question) were characterized by the association of relatively dominant W and C forms, or the association of the E and C forms prevalence (these years were marked with WWC, ECC, and ECE indexes, see tab. 10). According to the hypothesis presented random changes in circulation forms may cause significant frequency fluctuations of particular forms (the C form occurs slightly frequently after the W form, and the E form after the C one, etc., see fig. 8). The average sea level pressure field, related to the W, E and C circulation forms (fig. 6-11) indicates that zonal W form is related to a deep depression in high latitudes over Europe. Meridional circulation forms E and C are related to the positive pressure anomalies located near the axes of ridges at the 500 hPa level (near to the 40-50°E and 0-10°E meridians respectively). During the prevalence of the E form over North-Eastern Europe highs are being formed, which take the shape of the spacious ridge of the Asian high in winter. During the C form episodes the high is being formed over Western Europe, and it takes shape of the ridge of the Azorian high in summer.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2018, 1-2; 89-122
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zima 2019-2020 roku : historyczne minimum zlodzenia Bałtyku
    Winter 2019-2020 : the historical minimum of the ice cover of the Baltic Seas
    Autorzy:
    Marsz, Andrzej A.
    Styszyńska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2175601.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    Morze Bałtyckie
    maksimum pokrywy lodowej
    cyrkulacja atmosferyczna
    klimat
    temperatura powierzchni morza
    Baltic Sea
    maximum ice cover
    atmospheric circulation
    climate
    sea surface temperature
    Opis:
    W sezonie zimowym 2019-2020 wystąpiło historyczne minimum rocznej maksymalnej powierzchni zlodzonej Bałtyku (MIE) w całym 301.letnim okresie obserwacji (1720-2020). MIE osiągnęła w tym sezonie lodowym wartość zaledwie 37 tys. km2, przy średniej (1720-2019) równej 213 tys. km2 i (odchyleniu standardowym) równym 112,9 tys. km2. W pracy rozpatruje się zespół procesów, które doprowadziły do osiągnięcia przez MIE ekstremalnie niskiej wartości. Analizę przeprowadzono dla okresu ostatnich 70 lat (1951-2020). Główną przyczyną wystąpienia w sezonie zimowym 2019-2020 tak niskiej MIE jest zmiana reżimu cyrkulacji środkowotroposferycznej w latach 1987-1989, polegająca na przejściu epoki cyrkulacyjnej E w epokę cyrkulacyjną W. W ostatniej epoce cyrkulacyjnej frekwencja makro-typu W według klasyfikacji Wangengejma-Girsa wzrosła znacznie powyżej wartości średnich (ryc. 3). Ponieważ zmienność frekwencji makrotypów cyrkulacji środkowotroposferycznej steruje zmiennością wartości elementów klimatycznych, w tym temperaturą powietrza, usłonecznieniem, prędkością wiatru (tab. 1), zmiana frekwencji makrotypów doprowadziła do zmiany bilansu cieplnego Bałtyku. Po roku 1988 wzrosła akumulacja ciepła słonecznego w wodach Bałtyku w okresie letnim i zmniejszyły się strumienie ciepła jawnego i ciepła parowania z powierzchni Bałtyku w okresach zimowych. W efekcie tych zmian temperatura powierzchni morza (SST) systematycznie wzrastała i SST na coraz większych powierzchniach morza nie osiągała w okresach zimowych temperatury krzepnięcia. W przebiegu SST pojawił się trend dodatni i tym samym wystąpił ujemny trend w przebiegu MIE. Spowodowało to zmianę reżimu lodowego Bałtyku, w ostatniej epoce cyrkulacyjnej silnie zmniejszyła się średnia wartość MIE i znacznie wzrosła częstość występowania łagodnych sezonów lodowych, w tym sezonów ekstremalnie łagodnych (MIE < 81.0 tys. km2). Wystąpienie w okresie ostatniej zimy (DJFM; 2019-2020) bardzo silnej cyrkulacji strefowej (ryc. 6), będącej skutkiem dominacji frekwencji makrotypu W (tab. 3) doprowadziło do wystąpienia bardzo silnych anomalii temperatury powietrza i anomalii SST (ryc. 7), uniemożliwiających, poza skrajnymi północnymi akwenami Bałtyku (Zatoka Botnicka), rozwój zlodzenia. Wystąpienie historycznego minimum MIE w sezonie lodowym 2019-2020 stanowi wynik ewolucji pola SST Bałtyku, zacho-zącej pod wpływem zmiany charakteru cyrkulacji atmosferycznej po roku 1988.
    In the winter season 2019-2020, there was a historical minimum of the annual maximum ice extent (MIE) of the Baltic Sea within the entire 301-year observation period (1720-2020). In this ice season MIE reached a value of only 37,000 km2, with an average (1720-2019) of 213,000 km2 and (standard deviation) of 112,900 km2. The paper considers the set of pro-cesses that led to the MIE reaching an extremely low value. The analysis was carried out for the last 70 years (1951-2020). The main reason for the occurrence of such a low MIE in the winter season 2019-2020 is the change in the mid-tropospheric circulation regime in the years 1987-1989, consisting in the transition of the E circulation epoch into the W circulation epoch. In the last period of circula-tion epoch the frequency of the W macrotype according to the Wangengejm-Girs classifica-tion increased significantly above the mean values (Fig. 3). As the variability of the frequency of the macrotypes of the mid-tropospheric circulation controls the variability of the values of climatic elements, including air temperature, sunshine duration, wind speed (Table 1), the change in the frequency of macrotypes led to a change in the thermal balance of the Baltic Sea. After 1988 the accumulation of solar heat in the waters of the Baltic Sea in the Summer period increased, and the fluxes of sensible heat and the heat of evaporation from the surface of the Baltic Sea in Winter periods decreased. As a result of these changes the sea surface temperature (SST) was systematically increasing, and the SST on increasingly larger sea sur-faces did not reach the freezing point in Winter. There was a positive trend in the course of SST and thus a negative trend in the course of MIE. This caused a change in the ice regime of the Baltic Sea. In the last circulation epoch the mean value of MIE decreased significantly and the frequency of mild ice seasons increased significantly, including extremely mild seasons (MIE <81,000 km2). The occurrence of a very strong zonal circulation during the last winter (DJFM; 2019-2020) (Fig. 6), resulting from the dominance of the W macrotype frequency (Table 3), led to a very strong air temperature anomalies and to the SST anomalies (Fig. 7), preventing, apart from the extremely northern waters of the Baltic Sea (Gulf of Bothnia), the development of the ice cover. The occurrence of the historical MIE minimum in the 2019-2020 ice season is the result of the evolution of the Baltic SST field, which took place as a result of the change in the nature of the atmospheric circulation after 1988.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2021, 3-4; 227--249
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aktywność niżów śródziemnomorskich nad Polską a cyrkulacja w górnej i środkowej troposferze
    Activity of Mediterranean Lows over Poland Versus Upper and Middle Tropospheric Circulation
    Autorzy:
    Degirmendžić, J.
    Kożuchowski, K. M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163934.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    niże śródziemnomorskie
    tor niżów Vb
    formy cyrkulacji wg Vangengeima-Girsa
    cyrkulacja górnotroposferyczna
    trendy zmian wieloletnich
    Mediterranean lows
    Vb cyclones track
    Vangengeim-Girs macro-circulation forms
    uppertropospheric circulation
    long-term trends
    Opis:
    Przedmiotem opracowania jest zbiór 351 niżów, które w latach 1958-2008 przemieściły się znad basenu Morza Śródziemnego nad obszar Europy Środkowo-Wschodniej. Wyróżniono 4 klasy trajektorii tych niżów: 46% z nich przemieszczało się szlakiem z południa przez obszar Polski (szlak centralny, C), 22% − szlakiem wschodnim (E), biegnącym na wschód od granic kraju, 10% − szlakiem zachodnim (W) przez Niemcy, a 22% niżów przemieszczało się w kierunku wschodnim przez kraje leżące na południe od Polski (szlak południowy, S). Ponad 2/3 niżów śródziemnomorskich wystąpiło w czasie panowania południkowego makrotypu E cyrkulacji środkowo-troposferycznej (wg klasyfikacji Vangengeima-Girsa). W latach 1958-2008 częstość niżów śródziemnomorskich wykazywała istotną tendencję malejącą: roczna liczba niżów zmniejszyła się o 3,7 w ciągu 51 lat, tj. o ½ średniej wartości wieloletniej (tab. 3). Stwierdzony trend zniżkowy niżów MEC jest zbieżny z oceną zmian częstości niżów przekraczających z południa na północ równoleżnik 52º N między 20 i 35ºE, ustaloną przez Seppa (2005, tab. 1). W okresie 1958-2008 spadła także znacząco liczba dni występowania makrotypu cyrkulacji E (spadek o 1/3 w ciągu 51 lat, tab. 3, rys. 4). Opady związane z działalnością niżów śródziemnomorskich zmalały w Polsce o 40% (tab. 3, rys. 5), zmniejszyła się także średnia zawartość wody opadowej w atmosferze nad Polską (tab. 3, rys. 6). Występowanie oraz trajektoria niżów śródziemnomorskich są związane z wyraźnie zaznaczającą się zatoką w polu izohips i długą falą cyrkulacji górnotroposferycznej na powierzchni izobarycznej 300 hPa nad środkową i zachodnią Europą. W południowej części tej zatoki, nieco na wschód od jej osi, występują maksima prędkości podzwrotnikowego prądu strumieniowego (rys. 7). We wschodnim skrzydle fali górnotroposferycznej rozwija się silna dywergencja, sprzyjająca aktywności niżów śródziemnomorskich, szczególnie na wschodnim torze ich wędrówki. Po zachodniej stronie fali powstaje konwergencja (rys. 8). Cyrkulacja górnotroposferyczna, także zgodnie z opiniami innych autorów (Ulbrich i in., 2003), jest głównym czynnikiem wpływającym na frekwencję i aktywność niżów śródziemnomorskich przemieszczających się nad Europą Środkowo-Wschodnią. Niże te stanowią potencjalne źródło ekstremalnie wysokich opadów oraz powodzi w Polsce i w krajach sąsiednich. Stwierdzono, że w analizowanym okresie częstość niżów śródziemnomorskich w Europie Środkowo-Wschodniej charakteryzowała się tendencją malejącą.
    351 cyclones that migrated from the Mediterranean Sea basin over the area of Central and Eastern Europe in the period 1958-2008 constitute the subject of the study. Those systems were grouped into 4 classes depending on their trajectories: 46% of them traveled meridionally crossing the territory of Poland (central track, C), 22% moved along the eastern route (E), east of the borders of the country, 10% migrated along the western track (W), across Germany and 22% of lows traveled eastward along trajectories situated south of Poland (southern route, S). More than 2/3 of the Mediterranean lows occurred during the presence of E meridional macro-circulation form in the middle troposphere (according to Vangengeim-Girs classification). The number of Mediterranean lows showed a significant downward trend in the period 1958-2008: the annual number of cyclones decreased by 3.7 within 51 years, i.e. approximately ½ of the long-term average (tab. 3). The observed downward trend of MECs is in accordance with Sepp's (2005) assessment concerning changes in frequency of lows crossing the 52ºN parallel between 20 and 35ºE on their way to the north (tab. 1). Number of days with E macro-circulation type also declined significantly in the period 1958-2008 (a decrease of 3.1 in 51 years, Tab. 3, Fig. 4). Precipitation associated with the activity of Mediterranean lows decreased in Poland by 40% (Table 3, Fig. 5). The average content of the precipitable water in the atmosphere over Poland also reduced (Tab. 3, Fig. 6). Location and trajectory of Mediterranean cyclones are associated with distinct trough and long wave developed at 300 hPa isobaric surface over central and western Europe. Jet streak is embedded in the subtropical jet stream in the southern part of that trough, just east of its axis (Fig. 7). In the eastern branch of the trough a strong divergence is present, enhancing the activity of Mediterranean cyclones, particularly those traveling along the eastern track (~Vb cyclones). Convergence is dominant in the western branch of the trough (Fig. 8). Upper-tropospheric circulation, as also other authors claim (e.g. Ulbrich et al., 2003), constitutes a major factor affecting frequency and activity of Mediterranean lows traveling through Central and Eastern Europe. These systems create favorable conditions for the formation of extremely high rainfall and floods in Poland and neighboring countries. It is found that the number of Mediterranean lows in Central and Eastern Europe declined in the analyzed period.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2016, 1-2; 3-31
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies