Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Przyroda" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-6 z 6
Tytuł:
Odpowiedzialność za przyrodę a geocentryzm Richarda Dawkinsa
Responsibility for Nature versus Gene-Centred View on Evolution by Richard Dawkins
Autorzy:
Marek-Bieniasz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371220.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
odpowiedzialność
genocentryzm
geny
przyroda
ewolucja
gene-centred
responsibility
genes
nature
evolution
Opis:
Poprzez wskazanie i dyskusję niemożliwych do przyjęcia konsekwencji, jakie niesie propagowany przez Dawkinsa genocentryzm, autorka starała się wykazać, iż nie można go uznać za zasadny paradygmat rozumienia świata. Te same fakty empiryczne interpretować można w odmienny sposób. Dawkins widzi przyrodę jako istniejącą dla dobra genów, istnienie zaś wszystkich innych organizmów, w tym człowieka uznaje za podporządkowane mu. Nieredukcjonistyczna wizja człowieka i innych organizmów żywych związana być jednak musi z inną, niegenocentryczną perspektywą wyjaśniania faktów biologicznych, w tym takich jak np. zjawisko symbiozy, odwzajemnionego i nieodwzajemnionego altruizmu i innych. Genocentryzm widzieć tu można jako interpretacyjną przeszkodę uniemożliwiającą właściwe ich rozumienie. Znacznie zasadniejszy wydaje się więc paradygmat osobnikocentryczny, w świetle którego co prawda nie udało się jeszcze wyjaśnić wszystkiego co dzieje się przyrodzie, lecz który jednak nie wymaga - w przeciwieństwie do genocentryzmu - rezygnacji z holizmu czy też z ujęcia człowieka jako bytu w istocie swej wolnego i odpowiedzialnego za siebie i świat.
Through the indication and criticism of unacceptable consequences that follow the concept of genocentrism, as propagated by Dawkins, the author has endeavoured to show that it cannot be regarded as a justified paradigm of understanding the world. The same empirical facts can be interpreted in different ways. Dawkins sees the nature as existing for the genes' benefit, whereas he regards the existence of all other organisms, including man, as subordinate to it. Non-reductionist vision of man and other living organisms must be, however, connected with another, nongenocentric perspective of explaining biological facts, including such phenomena as symbiosis, both reciprocated and unreciprocated altruism, and other. Genocentrism can be perceived as interpretative obstacle precluding their appropriate understanding. Much more justified seems to be the individualist centric paradigm, in the light of which - to tell the truth - not all that is going on in nature can be explained yet, but which does not require, as opposed to genocentrism, resignation from holism or seeing man as being free in his nature and responsible for themselves and the world.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2009, 4, 2; 114-118
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwój zrównoważony a polityczny poziom definiowania natury
Sustainable Development Versus Political Aspect of Defining the Nature
Autorzy:
Łapiński, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371154.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
ekorozwój
przyroda
zarządzanie
technika
przetrwanie
cywilizacja
sustainable development
nature
management
technology
survival
civilization
Opis:
Polityczne spojrzenie na przyrodę to próba określenia zakresu społecznej ingerencji w świat natury, a ściślej odpowiedzi na pytanie do jakiego stopnia przyroda może być traktowana jako rzeczywistość niezależna od człowieka. Główne czynniki, które determinują polityczny sposób definiowania natury to: idea przetrwania ekologicznego oraz idea technizacji i modernizacji społeczeństwa. Ich efektem są: zniszczenie harmonii pomiędzy człowiekiem a przyrodą, ograniczenie zaufania rekompensowane rozrostem różnorodnych systemów technicznej kontroli, promowanie ekspertów-biuroktatów stosujących jako narzędzie zarządzania grę strategiczną. W ujęciu politycznym przyroda jest produktem społecznym. Jej obraz to wynik gry strategicznej prowadzonej przez człowieka zarówno w sferze przyrody jak i społeczeństwa. W tej grze coraz mniej liczy się dobro człowieka czy przyrody. Priorytet ma wygrana eksperta-biurokraty bądź polityka (np. realizacja projektu technologicznego, utrzymanie władzy itp.). Sposób dojścia do wygranej opiera się o strategię kalkulowanego ryzyka. To strategia obca i niezgodna z założeniami rozwoju zrównoważonego.
Political view on the nature is an attempt to define a scope for human intervention into the world of nature, and rather giving an answer to the problem how far the nature can be regarded as reality independent from human being. Major factors determining political way of defining the nature are: the idea of ecological survival and the idea of implementation of technology and improving the society. They result in destruction of harmony between the human being and the nature, eroded trust compensated with growth of various systems of technical control, favoring experts-bureaucrats using their strategic game as a management tool. From the political aspect, nature is a product of the society. Its form is a result of interaction driven by human in the area of nature as well as society where human or nature wellbeing is less important. The expert-bureaucrat's victory has the priority (like completion of technological project, staying in power, etc..). The way of achieving the goal is based on a calculated risk strategy. Such a strategy is odd and against the sustainable development fundamentals.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2009, 4, 1; 77-81
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eco-aesthetics and Ecological Aesthetics of Nature
Ekoestetyka i ekologiczna estetyka przyrody
Autorzy:
Tyburski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371307.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
nature
beauty
art
eco-aesthetics
ecological aesthetics of nature
przyroda
piękno
sztuka
ekoestetyka
ekologiczna estetyka przyrody
Opis:
Eco-aesthetics and ecological aesthetics of nature are closely related, twin disciplines having a similar, but not identical object of interest. Eco-aesthetics is a discipline which – in our opinion – focuses on the existing world of nature, nature intact by man or modified by him only to a limited extent (wilderness areas, natural ecosystems, nature and landscape parks). Eco-aesthetics would advocate simple acceptance of nature without arranging it, nature protected against anthropogenic impact distorting or modifying its original, existing beauty. And for these reasons eco-aesthetics is part of – or at least is close to – the biocentric vision of the world, in contrast to ecological aesthetics of nature, which fits more into the anthropocentric vision of reality. While eco-aesthetics is interested in nature understood autonomously in its original and existing form, ecological aesthetics of nature focuses more on the environment modified by man.
Ekoestetyka i ekologiczna estetyka przyrody to bliskie, siostrzane dyscypliny o podobnym lecz nie tożsamym przedmiocie zainteresowań. Ekoestetyka to dyscyplina, która – naszym zdaniem – uwagę koncentruje na zastanym świecie natury, nietkniętej przyrodzie, bądź w ograniczonym tylko stopniu zmienionej przez człowieka (obszary dzikie, naturalne ekosystemy, parki przyrodnicze i krajobrazowe). Ekoestetyka opowiadałaby się za prostą akceptacją przyrody, bez jej aranżowania, chronionej przez wpływami antropogennymi, zniekształcającymi czy modyfikującymi pierwotne, zastane piękno. I z tych powodów ekoestetyka wpisuje się, albo przynajmniej bliska jest, biocentrycznej wizji świata, w przeciwieństwie do ekologicznej estetyki przyrody, która wpisuje się bardziej w antropocentryczny obraz rzeczywistości. O ile dla ekoestetyki przedmiotem zainteresowań jest przyroda pojęta autonomicznie w swej pierwotnej i zastanej postaci, to ekologiczna estetyka przyrody, bardziej kieruje uwagę ku przyrodniczemu, przetworzonemu otoczeniu człowieka.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2016, 11, 2; 7-12
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walery Goetel i idea sozologii
Autorzy:
Gawor, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371485.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
ecophilosophy
ecology
nature
protection
sozophilosophy
sozology
systemic sozology
environment
ekofilozofia
ekologia
przyroda
sozofilozofia
sozologia
sozologia systemowa
środowisko
Opis:
The article presents the concept of sozology, formulated by Walery Goetel in the 1960s, an innovative proposal to establish an autonomous and interdisciplinary branch of science concerning the protection of the environment. The essence of this idea was to determine the subject matter of the postulated branch science that would include the protection of the natural environment as well as the social environment, which was a major breakthrough and is now an indisputable axiom of ecology, ecophilosophy, the study into the protection of the life of human envi-ronment, and the idea of sustainable development. Furthermore, the text contains a short biography of the Polish scientist and presents the reception of Goetl in modern Polish ecological thought in the form of systemic sozolo-gy and sozophilosophy.
Artykuł prezentuje sformułowaną przez Walerego Goetla w latach 60. XX w. koncepcję sozologii – nowatorską propozycję ustanowienia autonomicznej i interdyscyplinarnej nauki o ochronie środowiska. Istotą tego pomysłu było określenie przedmiotu postulowanej nauki obejmującego ochronę nie tylko środowiska przyrodniczego, ale także i społecznego, co stanowiło prawdziwy przełom a współcześnie jest niepodważalnym aksjomatem ekolo-gii, ekofilozofii, nauki o ochronie życia środowiska ludzkiego, a także idei zrównoważonego rozwoju. Tekst zawiera także krótką biografię uczonego polskiego oraz ukazuje recepcję Goetla we współczesnej polskiej myśli ekologicznej w postaci idei sozologii systemowej oraz sozofilozofii.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2013, 8, 1; 83-89
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relativity of Environmental Sustainability Illustrated by the Red Queen Hypothesis
Względność zrównoważenia w przyrodzie na przykładzie działania Hipotezy Czerwonej Królowej
Autorzy:
Musiał, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27314029.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
nature
Red Queen hypothesis
progress and fall
environmental sustainability and unsustainability
man
przyroda
hipoteza Czerwonej Królowej
postęp i upadek
środowiskowe zrównoważenie i jego brak
człowiek
Opis:
The worrying phenomenon of our times is a rapid decline in the biodiversity, that is directly related to the disorder in environmental sustainability. However, the question is whether before the appearance of the Homo sapiens there was a greater eco-sustainability? Or maybe even without the presence of the man such state would be rather correlated with some natural processes, that happen independently of our interference? The paper attempts to explain the relativity of environmental sustainability described by the Red Queen Hypothesis (RQH). That model presents competition in nature, which may be extrapolated to all interactions in the world of living organisms. The RQH shows that in the evolutionary terms not keeping pace on the run threatens not only progress but also poses an increasing risk of elimination of a given individual. So in that way environmental sustainability is relative and the model explains the probability of a constant extinction, so in fact a fall.
Niepokojącym zjawiskiem naszych czasów jest gwałtowny spadek bioróżnorodności który jest bezpośrednio związany z zaburzeniem równowagi środowiskowej. Powstaje jednak pytanie, czy przed pojawieniem się Homo sapiens istniał większy eko-zrównoważony rozwój? A może nawet bez obecności człowieka taki stan byłby raczej skorelowany z pewnymi naturalnymi procesami, które zachodzą niezależnie od naszej ingerencji? W artykule podjęto próbę wyjaśnienia względności zrównoważenia środowiskowego opisanego w Hipotezie Czerwonej Królowej (RQH). Model ten przedstawia konkurencję w przyrodzie, którą można ekstrapolować na wszelkie interakcje w świecie żywych organizmów. RQH pokazuje, że w ujęciu ewolucyjnym nie nadążanie w biegu grozi nie tylko postępowi, ale także zwiększa ryzyko wyeliminowania danego osobnika. W ten sposób równowaga środowiskowa jest względna, a model wyjaśnia prawdopodobieństwo ciągłego wymierania, czyli w rzeczywistości upadku.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2023, 18, 1; 170--176
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Indicators of Sustainable Use of Wildlife: Problems of Formation and Implementation in the Russian Federation
Wskaźniki zrównoważonego użytkowania dzikiej przyrody: problemy związane z ich formowaniem i wdrażaniem w Federacji Rosyjskiej
Autorzy:
Ivanova, Svetlana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/371611.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Komitet Człowiek i Środowisko PAN
Tematy:
wildlife
sustainable use of wildlife
legal support measures
conservation of biodiversity of wildlife
environmental balance
public and private interests
dzika przyroda
zrównoważone użytkowanie dzikiej przyrody
środki pomocy prawnej
ochrona bioróżnorodności dzikiej przyrody
równowaga ekologiczna
interesy publiczne i prywatne
Opis:
This article examines the legal category sustainable use of wildlife as a process of realization of rights and obligations by the subjects, based on the provisions of the Concept of Sustainable Development, International law and National legislation on wildlife. This process is aimed at ensuring biological diversity, achieving a balance of economic, environmental and social interests of the citizens, society and the state as a whole, the process, as well as to preserve the reproductive ability of the animal world. Based on the analysis of certain provisions of the legislation on wildlife and law enforcement practice, the author makes a conclusion that Russia lacks a complex system of legal support measures for the sustainable use of wildlife. Legal, economic, ideological, organizational measures, proposed by the author of the article will make it possible to use wildlife in such a way, that will preserve and increase the number of wildlife populations, maintain an ecological balance, and ensure the needs in favorable environment for life and health for the present and future generations. The measures proposed by the author can create the legal basis for sustainable management of wildlife. The author suggests, that these measures can be useful in developing national programs for sustainable use of wildlife; providing incentives for the transition to sustainable use; strengthening the dialogue between the authorities and the population in order to involve them into the process of sustainable use of wildlife, so that to ensure a balance of economic, environmental and social interests.
Artykuł analizuje kategorię prawną zrównoważone użytkowanie dzikiej przyrody rozumianą jako proces realizacji praw i obowiązków przez podmioty, w oparciu o postanowienia koncepcji zrównoważonego rozwoju, prawa międzynarodowego i ustawodawstwa krajowego dotyczącego dzikiej przyrody. Proces ma na celu zapewnienie różnorodności biologicznej, osiągnięcie równowagi interesów ekonomicznych, środowiskowych i społecznych obywateli, społeczeństwa i państwa jako całości oraz zachowanie zdolności reprodukcyjnych świata zwierząt. Na podstawie analizy niektórych przepisów dotyczących dzikiej fauny i flory i oceny realizowania tych zapisów w praktyce, autorka stwierdza, że w Rosji brakuje kompleksowego systemu prawnych środków wsparcia dla zrównoważonego użytkowania dzikiej przyrody. Zaproponowane przez autorkę artykułu rozwiązania prawne, ekonomiczne i organizacyjne umożliwią korzystanie z dzikiej przyrody w taki sposób, który zachowa i zwiększy liczbę populacji dzikich zwierząt, utrzyma równowagę ekologiczną i zapewni zaspokojenie potrzeb życia i zdrowia dla obecnych i przyszłych pokoleń, w korzystnym środowisku. Środki zaproponowane przez autorkę mogą stworzyć podstawę prawną dla zrównoważonego zarządzania dziką przyrodą. Autorka sugeruje, że rozwiązania te mogą być przydatne w opracowywaniu krajowych programów zrównoważonego użytkowania dzikiej przyrody; zapewniania zachęt do przejścia na zrównoważone użytkowanie; wzmocnienia dialogu między władzami a ludnością w celu włączenia ich w proces zrównoważonego wykorzystywania dzikiej fauny i flory, aby w ten sposób zapewnić równowagę interesów gospodarczych, środowiskowych i społecznych.
Źródło:
Problemy Ekorozwoju; 2020, 15, 2; 121-130
1895-6912
Pojawia się w:
Problemy Ekorozwoju
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-6 z 6

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies