- Tytuł:
- Odnowione pojmowanie roli chórów w liturgii
- Autorzy:
- Linnenborn, Marius
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/668939.pdf
- Data publikacji:
- 2018
- Wydawca:
- Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
- Tematy:
-
liturgical movement
cecilian movement – cecilianism
music and singing in liturgy
schola
church choir
liturgical choir
men’s choir
boys’ choir
capella musica
Cappella Sistina
Pius X
Pius XI
Pius XII
Pius Parsch
Paul VI
John Paul II
ruch liturgiczny
ruch cecyliański – cecylianizm
muzyka i śpiew w liturgii
chór kościelny
chór liturgiczny
chór męski
chór chłopięcy
Paweł VI
Jan Paweł II - Opis:
-
The author indicates a few crucially significant issues arisen after the Second Vatican Council, namely the revival of music and singing in liturgy, particularly the role of a choir, and the questions of a repertoire, choir composition and voice arrangement during liturgy entailing the problem of women’s inclusion into the choir. Through his most exhaustive, against the paper limitations, historical analysis, the author demonstrates how the role of the choir in liturgy was understood at the beginning and how this understanding has evolved over the years.According to the reformatory movement of sacred music and liturgy, the so called cecilianism, it is singing itself which is part of liturgy and not merely the music decoration of the latter, that is why “choir dignity” derives from the unity with a celebrant occurring while singing the antiphony through which the choir represents the faithful. The advocates of the cecilian movement claimed that the choir could consist solely of boys and men, which was later confirmed by the decisions of diocesan synods. Motu proprio Tra le sollecitudini issued by Pope Pius X in 1903, the 1928 Apostolic Constitution Divini cultus of Pope Pius XI or the encyclical Musicae sacrae disciplina of Pius XII from 1955, all addressing the issue of liturgical singing, even proposed the exclusive men’s choir composition. The Instruction on Sacred Music and Sacred Liturgy published in 1958 by the Congregation for Rites provided as well a precise definition of a singing choir: although the baptized laity take an active part in liturgy: “the direct, albeit symbolic service” may be delivered only by the laity of the male sex – boys, young men or adults. In its Constitution on Sacred Liturgy Sacrosanctum concilium of 4 December 1963, in the chapter devoted to church music, Vatican Council II postulated, on the one hand the promotion of boy’s choirs (“particularly in cathedral churches”), on the other hand it imposed upon the bishops and other ecclesiastical executives the obligation of guaranteeing that „whenever the sacred action is to be celebrated with song, the whole body of the faithful may be able to contribute that active participation which is rightly theirs“. The Instruction Musicam sacram of 5 March 1967 specified the role of a choir naming it capella musica or schola cantorum which is “to ensure the proper performance of the parts which belong to it, according to the different kinds of music sung, and to encourage the active participation of the faithful in the singing”. Although article 22 stipulates that a choir should consist of men, yet there is no quality differentiation with regard to liturgical service between boy’s and men-women’s or even solely women’s choirs. In this way the process of clericalisation of a singing choir finally reached its end.The author emphasizes as well a vital role of children choirs in liturgy, advocated by the liturgical movement which originally assumed children’s singing in a schola or a choir as a “pioneering function for singing of the faithful”. One of the main propagator of the above pioneering function of children’s singing was Pius Parsch, founder of the Volksliturgiche Bewegung. Pope Paul VI used beautiful words to describe the role of singing children when addressing Pueri Cantores: “We trust that you will become co-participants or even the pioneers of a concrete and practical liturgy revival of our liturgical assembly. Wherever children sing, the faithful pray and wherever children are silent, the faithful reluctantly open their mouths to sing”. Just like sacred music plays a servicing role in liturgy (cf. CL 112) “the primary and the most essential function of a choir or of a cantor is to serve the faithful in their singing during liturgy, not to replace them. The secondary function is to perform by the choir the singing parts which the faithful are not capable of performing on their own and on a high artistic level” (the Austrian liturgist Philipp Harnoncourt). In his letter celebrating the 100th anniversary of publishing motu proprio by Pius X on 22 November 1903, Pope John Paul II highlighted the double role of a choir: “The task of the schola has not decreased: it indeed develops in the assembly the role of guide and support and, at certain moments of the Liturgy, has its own specific role“. Pope Benedict XVI defied the exclusive singing of the faithful and of liturgical music, ascribing to the choir singing an equivalent value: „there are a good number of people who can sing better «with their heart» than «with their mouths», but their hearts are really stimulated to sing through the singing of those who have the gift of singing «with their mouths». It is as if they themsleves actually sing in the others; thankful listening is united with the voices oft he singers in the one worship of God”.To conclude his study the author ensures that the responsibilities of the choir were not, despite the concerns voiced by some of church musicians, limited after the Second Vatican Council, rather they have become more ambitious. The role of a choir is not only to sing on behalf of a congregation, but also to sing together with it as part of a celebrating unity – and this involves, functionally and substantively, the choir in liturgy.
Autor artykułu stwierdza, że od czasu Soboru Watykańskiego II w życiu Kościoła bardzo ważne miejsce zajmuje sprawa odnowy muzyki i śpiewu w liturgii, zwłaszcza rola chóru i kwestia jego repertuaru, skład chóru śpiewającego podczas liturgii, w tym problem, czy kobiety mogą współtworzyć chór kościelny. Autor, dokonując wyczerpującej jak na ramy tego studium, analizy historycznej, pokazuje, jak pojmowano rolę chóru w liturgii i jakim przemianom owo pojmowanie podlegało.Reformatorski ruch muzyki sakralnej i liturgii, tzw. cecylianizm, uważał, że śpiew sam w sobie jest częścią liturgii, a nie tylko muzyczną ozdobą, i dlatego „godność chóru” bierze się z jedności z celebransem w śpiewaniu antyfony, przez co chór reprezentuje Lud. W pojęciu przedstawicieli cecylianizmu chór mógł się składać wyłącznie z chłopców i mężczyzn, co znalazło swoje potwierdzenie w postanowieniach synodów diecezjalnych. Motu proprio Tra le sollecitudini papieża Piusa X z roku 1903, konstytucja apostolska Divini cultus papieża Piusa XI z roku 1928 czy encyklika Musicae sacrae disciplina Piusa XII z roku 1955, poruszając kwestię śpiewu liturgicznego, zakładały jeszcze wyłącznie męski skład chóru. Wydana w roku 1958 przez Kongregację Kultu Bożego Instrukcja o muzyce sakralnej i liturgii Musicam sacram po raz kolejny precyzuje rozumienie chóru śpiewaczego: wprawdzie świeccy, będąc ochrzczonymi, biorą czynny udział w liturgii, ale „bezpośrednią, choć symboliczną służbę” mogą pełnić jedynie świeccy płci męskiej – a więc chłopcy, młodzieńcy i mężczyźni. Sobór Watykański II w konstytucji liturgicznej Sacrosanctum concilium z 4 grudnia 1963 roku w rozdziale poświęconym muzyce kościelnej postuluje z jednej strony propagowanie chórów męskich („zwłaszcza przy kościołach katedralnych”), z drugiej zaś nakłada na biskupów i pozostałych włodarzy kościelnych zadanie, aby „gorliwie dbali o to, żeby w każdej śpiewanej czynności liturgicznej wszyscy wierni umieli czynnie uczestniczyć w sposób im właściwy”. Instrukcja Musicam sacram z 5 marca 1967 roku określa rolę chóru, nazywanego capella musica, schola cantorum, która polega na „poprawnym, zgodnym z różnymi rodzajami śpiewu, wykonywaniu właściwych im części liturgii, oraz wspomaganiu wiernych, gdy ci śpiewem uczestniczą w liturgii”. W artykule 22. wprawdzie mówi się na pierwszym miejscu o męskim składzie chóru, ale nie ma już jakościowej różnicy w pełnieniu służby liturgicznej między chórami męskimi a żeńsko-męskimi czy wręcz tylko żeńskimi. W ten sposób zakończył się proces klerykalizacji chóru śpiewaczego.Autor zwraca w swym artykule uwagę także na ważną rolę w liturgii, jaką spełniają chóry dziecięce, promowane w sposób szczególny już przez ruch liturgiczny, który widział śpiew dzieci w scholi czy w chórze w aspekcie „pionierskiej funkcji dla śpiewu wiernych”. Ważnym propagatorem owej funkcji pionierskiej śpiewu dzieci był Pius Parsch, założyciel Ruchu Liturgii Ludu Bożego. Papież Paweł VI określił pięknie rolę śpiewających dzieci, zwracając się do chórów Pueri Cantores: „Ufamy, że staniecie się współuczestnikami, a może nawet pionierami konkretnej i praktycznej liturgicznej odnowy naszego zgromadzenia liturgicznego. Tam, gdzie śpiewają dzieci, modli się Lud, a kiedy dzieci milczą, Lud niechętnie otwiera swoje usta do śpiewu”. Tak jak muzyka sakralna spełnia w liturgii zadanie służebne (zob. KL 112), tak „pierwsza i najważniejsza funkcja chóru czy też kantora to służba w śpiewie wiernych podczas liturgii, a nie zastępowanie śpiewu Ludu. Wtórnym zadaniem zaś jest wykonywanie przez chór pewnych śpiewów, których Lud nie może wykonać, w pełni samodzielnie i na wysokim poziomie artystycznym (austriacki liturgista Philipp Harnoncourt)”. Papież Jan Paweł II w swoim liście napisanym z okazji setnej rocznicy opublikowania motu proprio Piusa X z 22 listopada 1903 roku opisuje bardzo wyraźnie tę podwójną rolę chóru: „Zadanie scholi niewiele zmniejszyło się: schola przewodzi i wspiera (w śpiewie) i przejmuje w określonych momentach liturgii swoją własną rolę”. Papież Benedykt XVI przeciwstawił się wyłączności śpiewu Ludu i muzyki liturgicznej i przypisuje śpiewowi chóru równoważną wartość: „Niemało jest ludzi, którzy lepiej potrafią śpiewać sercem niż ustami, ale którym śpiew tych, którzy umieją śpiewać ustami, zaprawdę pozwoli rozśpiewać serce, tak iż niejako w nich sami będą śpiewać, a wdzięczne słuchanie i śpiew śpiewaków stopią się w jedno nabożeństwo”.Autor na zakończenie swojego studium zapewnia, że zadania chóru nie zostały, wbrew obawom żywionym przez niektórych muzyków kościelnych po Soborze Watykańskim II, ograniczone, lecz stały się raczej jeszcze ambitniejsze. Chór ma już nie tylko za zadanie śpiewać w imieniu wspólnoty, lecz śpiewać wraz z nią jako część celebrującej wspólnoty – a to włącza go funkcjonalnie i merytorycznie w liturgię. - Źródło:
-
Pro Musica Sacra; 2018, 16
2083-4039 - Pojawia się w:
- Pro Musica Sacra
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł