Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""modernity"" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Market Value and Victorian Hybrids Dickens and Marx Against Latour
    Autorzy:
    Tavlin, Zachary
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1011725.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Latour
    Dickens
    Marx
    modernity
    Victorian
    Opis:
    When Bruno Latour says that “we have never been modern,” he means only to recognize that the ‘actually living’ of modernity (or the temporal duration we’ve often categorized as ‘modernity’) is something altogether different (and far more complicated) than the theoretical apparatus by which academic intellectuals use to describe and categorize it. The modern condition, then, involves a separation between the socio-economic creation of ‘hybrid objects’ and theoretical reflection on society. This reflection takes the form of ‘purification,’ or a clear distinction between nature and culture, science and politics. Drawing upon Charles Dickens’ last completed novel, Our Mutual Friend, as well as Marx, I will argue that already in Victorian England we can find coherent representations of modernity that defy Latour’s high standard of actualized purification (or a visible ‘reality’ that conforms to our purified categorizations). That is, in Dickens and Marx we can find a literary-economic discourse of ‘modernity’ (which may also be Victorian post-humanism) that already recognized the failure of ‘purification’ as the result of expansive capitalism.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2014, 13, 3; 23-37
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Moral Scens from Urban Life: Moral Perception of Modernity in Imperial Brazil
    Autorzy:
    Narita, Felipe Ziotti
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1012888.pdf
    Data publikacji:
    2017-03-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Imperial Brazil
    modernity
    morals
    processes of education
    urbanity
    Opis:
    In this article, I analyze moral perceptions of modernity in Rio de Janeiro between the 1850s and 1860s. Against a long theoretical tradition in the Latin American social sciences that emphasizes nineteenth-century modernity in the region as an opaque process (a mere attempt at imitating the Western European “pure” model), I would like to follow another theoretical path; that is, my analysis focuses on tangible experiences of modernity during the apogee of the Brazilian Empire. This research looks to newspapers, schoolbooks, books, and speeches delivered by the cultural elite in the public sphere. I analyze how moral perceptions of urban life in nineteenth-century Rio de Janeiro can be articulated into a structure based on processes of education. In other words, beyond the materiality in urban space (public street lighting, oil and gas companies, urban cleanliness, public gardens, etc.), there is an implicit relationship between the inner problems (political turbulence, poverty, and moral management of the urban population) and the moral content of modernity (which can be understood in terms of structural prescriptions). These processes of education, instead of an institution-centered practice concentrated only on schools, elaborate a diffuse set of prescriptions whose nexus is constituted by the content of morality. The paper reflects on the conditions of production and reproduction of modernity in a peripheral area (former colonial space) in the nineteenth century.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2017, 23, 1; 269-302
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nowoczesność i utrata.
    Autorzy:
    Flatley, Johnatan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009902.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    modernity
    modernism
    loss
    industrialization
    modernization
    nowoczesność
    modernizm
    utrata
    industrializacja
    modernizacja
    Opis:
    Poniższy tekst jest tłumaczeniem fragmentu książki Jonathana Flatley’a Affective Mapping Melancholia and the Politics of Modernism. Zaskakujące twierdzenie, na którym autor opiera swój wywód, dotyczy melancholii i związanej z nią utraty. Okazuje się bowiem, iż nie wszystkie melancholie są przygnębiające. Obrazując szlaki modernizacji, Flatley wskazuje na rolę i znaczenie utraty, która nie tylko miała wpływ, ale często kreśliła twórczą mapę pisarzy oraz wyznaczała tor zachodzących zmian społeczno-kulturowych.
    The following text is a translation of fragment of Jonathan Flatley’s book Affective Mapping Melancholia and the Politics of Modernism. The suprising claim of Affective Mapping is that dwelling on loss and melancholia is not necessarily depressing. Flatley argues that melancholy can lead people and writers to productively re-map their relationship to the world. Modernism is an accurate portrait of these processes and related consequences.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2014, 13, 3; 245-254
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocalić to, co się da. Witalistyczna interpretacja rozprawy doktorskiej Hanny Arendt pt. O pojęciu miłości u Augustyna
    To redeem what could be redeemed. A vitalistic interpretation of Hannah Arendt’s doctoral thesis ‚On the concept of love in Augustine’.
    Autorzy:
    Zawisza, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1015787.pdf
    Data publikacji:
    2012-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Arendt
    Augustine
    Bielik-Robson
    modernity
    emancipation
    contingency
    Augustyn
    nowoczesność
    emancypacja
    kontyngencja
    Opis:
    Artykuł koncentruje się na prezentacji opublikowanej w 1929 roku rozprawy doktorskiej Hanny Arendt poświęconej pojęciu miłości u Augustyna (Der Liebesbegriff bei Augustin). Ekspozycja linii argumentacyjnej tej pracy służy do wykazania jej oryginalności w stosunku do filozofii Heideggera, będącej jednocześnie najsilniejszą inspiracją oraz obiektem krytyki. Arendt byciu-ku-śmierci przeciwstawia natalność, wywiedzioną właśnie z pism Augustyna. Pozwala to na odmienną koncepcję podmiotowości: Heideggerowski egocentryzm zastąpiony zostaje wielością. Widoczny w wysiłkach interpretacyjnych Arendt witalizm (w wersji proponowanej przez Agatę Bielik-Robson) skłania do obrony podmiotowości poszczególnej przed roztopieniem jej w Całości, zarazem forując wizję wspólnoty równych, budowanej dzięki rozpoznaniu kontyngencji conditio humana, a więc dzięki przezwyciężeniu roszczeń do wolności absolutnej. Rozważania w obrębie „sfery przedteologicznej” (Arendt) przybierają postać antropologii filozoficznej, stanowiącej prolegomena do późniejszej twórczości Hanny Arendt. Spekulacje dotyczące pojęcia Boga są powiązane z odmiennymi ujęciami miłości bliźniego i dają się przełożyć na problem konstytucji podmiotu zależnego. Jego istotną cechą jest dialektycznie ujęta postawa wdzięczności, która z uznania zależności czyni pierwszy krok do jej przepracowania. Odpowiada temu złożony stosunek do modernitas: wyczucie historyczności to pozycja strategiczna stanowiąca warunek udanej emancypacji.
    This article is a presentation of Hannah Arendt’s doctoral thesis publishedin 1929 and devoted to the notion of love in Augustine (Der Liebesbegriff beiAugustin). Its aim is to demonstrate the originality of Arendt’s work towards hermajor influence and object of criticism – the philosophy of Martin Heidegger. Herconcept of natality, derived from Augustinian thought, opposes to being-towards--death. This movement makes a different conception of subjectivity possible: Heideggerianegocentrism can be substituted by a plurality. Vitalism (as proposed by AgataBielik-Robson) is noticeable in the interpretational efforts of Arendt and defendsa particular subjectivity against dissolution of any kind into Wholeness. Simultaneously,a vision of a community is formed – the community of equals constructedthanks to the recognition of contingency in conditio humana. In other words, herargument overcomes claims to absolute freedom. Reflections from the “pretheologicalsphere” (Arendt) take the form of philosophical anthropology, crucial to subsequentArendtian thought. Speculations concerning a notion of God are linkedwith the dissimilar approaches to a neighbor’s love. This is reflected in the problemof the constitution of dependent subjectivity, the main feature of which is a dialecticallyunderstood gratitude: the recognition of one’s dependence is a first step toovercoming it. It corresponds with a complicated attitude towards modernity farfrom simple resolutions: a sense of historicity builds a strategic position as a conditionof successful emancipation.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2012, 6; 327-346
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Lęk przed monizmem: Potworność, parapolityka i nowożytne źródła filozofii porównawczej.
    The fear of monism: Monstrosity, parapolitics, and early modern sources of the comparative philosophy
    Autorzy:
    Janik, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009739.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    early modernity
    commons
    parapolitics
    monism
    ontology
    nowożytność
    dobra wspólne
    orientalizm
    monizm
    ontologia
    Opis:
    Poniższy tekst analizuje sposób przedstawienia monizmu jako doktryny usytuowanej na przecięciu europejskich i azjatyckich tradycji filozoficznych. Prezentacja stanowiska monistycznego w kategoriach potworności, charakterystyczna dla głównego nurtu nowożytnej myśli europejskiej, osadzona zostaje w szerszej perspektywie parapolitycznej krytyki pojęcia suwerenności oraz koncepcji kosmicznego horroru. Zestawienie to opiera się na równoczesnej lekturze przypisów do hasła „Spinoza” w Słowniku krytyczno-historycznym Pierra Bayle’a oraz opowiadania Zew Cthulhu Howarda P. Lovecrafta. W konkluzji artykułu przekonuję, że monizm należy traktować jako jeden z nurtów kolektywistycznie zorientowanej ontologii politycznej. Ontologia taka może stanowić podstawę dla nowego modelu studiów porównawczych, zbudowanych wokół pojęcia dóbr wspólnych i krytycznych wobec nowoczesnej aparatury poznawczo-politycznej, podtrzymującej i naturalizującej procesy akumulacji pierwotnej.
    This text analysis the ways in which monism was depicted as a doctrine situated on the crossroads of European and Asian philosophical traditions. The depiction of monism as monstrous, characteristic of the mainstream of early modern European thought, is set against the wider context of parapolitical critique of the concept of sovereignty and the cosmic horror concept. This juxtaposition is founded on the simultaneous lecture of the entry “Spinoza” in Pierre Bayle’s An Historical and Critical Dictionary and Howard P. Lovecraft’s story The Call of Cthulhu. In the article’s conclusion the author argues that monism should be treated as one of the currents of collectively orientated political ontology. This ontology may provide a basis for a new model of comparative studies, centred around the concept of commons, and critical towards modern cognitive-political framework, sustaining and naturalising the primitive accumulation processes.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2020, 37, 3
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stawanie się motłochem: Wielogatunkowe dobra wspólne poza nowoczesnością
    Becoming Rabble: Multi-species Commons Beyond Modernity
    Autorzy:
    Moll, Łukasz
    Pospiszyl, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009740.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    plebs
    the commons
    modernity
    popular history
    posthumanism
    dobra wspólne
    nowoczesność
    historia oddolna
    posthumanizm
    Opis:
    Artykuł stanowi propozycję filozofii podmiotu politycznego, która uwzględniałaby osiągnięcia dwóch (zwykle niewchodzących ze sobą w dialog) tradycji badawczych. Z jednej strony historii oddolnej, z drugiej – nowego materializmu, zainteresowanego kształtowaniem się wspólnot wielogatunkowych. W kolejnych rozdziałach eseju autorzy pokazują, dlaczego koncepcja motłochu (jako podmiotu wielogatunkowego) może okazać się bardzo dobrym narzędziem, użytecznym zarazem do studiowania historii klas podporządkowanych, jak i do budowania nowej polityki w warunkach kryzysu klimatycznego. Proponowany przez nich kierunek polega na oparciu sprawczości ludzkich i nie-ludzkich zdominowanych na praktykach wielogatunkowego uwspólniania.
    The article proposes the philosophy of political subject, which combines two currents of social thought that usually do not enter into dialogue with each other. On the one side the text draw from the popular history of the subaltern classes, and on the other side it is indebted to the new materialism, which remains interested in the multi-species communities’ formation. In the following chapters, the authors of the essay present why the concept of the rabble (as the multi-species subject) may turn out to be a very accurate tool to both study the history of the subaltern classes and to create new politics in the era of climate change. The proposeddirection leads through the agency of human and non-human subaltern beings by the practices of multi-species commoning.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2020, 37, 3
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zachodni imperializm przeciwko pierwotnemu komunizmowi - nowe odczytanie pism ekonomicznych Róży Luksemburg
    Western Imperialism Against Primitive Communism. A New Reading of Rosa Luxemburg’s Economic Writings
    Autorzy:
    Löwy, Michael
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1015804.pdf
    Data publikacji:
    2012-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Rosa Luxemburg
    primitive communism
    imperialism
    modernization
    Modernity
    Róża Luksemburg
    pierwotny komunizm
    imperializm
    modernizacja
    nowoczesność
    Opis:
    Dyskusja na temat teorii imperializmu Róży Luksemburg dotyczy głównie argumentu ekonomicznego, w tym między innymi schematów reprodukcji, procesu cyrkulacji, konieczności istnienia rynków „zewnętrznych”. Istnieje jednak jeszcze inny jej wymiar, który wydaje się co najmniej tak samo istotny: zmagania imperializmu z przedkapitalistycznymi gospodarkami oraz bezlitosne niszczenie „naturalnych” i chłopskich gospodarek, stanowiących – w dużej części – formy pierwotnego komunizmu. Zainteresowanie Luksemburg społeczeństwami pierwotnego komunizmu udokumentowane jest w jej Wstępie do ekonomii politycznej, a imperialistyczna wojna przeciwko nim omówiona jest zarówno w tej pracy, jak i w końcowych rozdziałach Akumulacji kapitału. W jej refleksjach zarysowane zostało oryginalne podejście do formacji społecznych, będące przeciwieństwem linearnej, „progresywnej” perspektywy ideologii burżuazyjnej. Współczesne walki rdzennej ludności, na przykład walki przeciwko międzynarodowym firmom naftowym i wydobywczym w Ameryce Łacińskiej, ilustrują aktualność argumentu Róży Luksemburg w dwudziestym pierwszym wieku.
    The discussion on Rosa Luxemburg’s theories of imperialism has mainly focused on the economic argument - the schemes of reproduction, the process of circulation, the need for “external” markets, etc. There is however another dimension, at least as important : the struggle of imperialism against pre-capitalist economies, the ruthless destruction of “natural” and peasant economies, many of them being forms of primitive communism. Luxemburg’s interest for primitive communist societies is documented by her Introduction to Political Economy and the imperialist war against them is discussed both in this work and in the last chapters of The Accumulation of Capital. A wholly original approach to the evolution of social formations, running counter tol inear “progressive” views of bourgeois ideology, is outlined in these reflections. Present indigenous struggles e.g. in Latin America, against multinational oil or mining companies, illustrate the topicality of Rosa Luxemburg’s argument in the 21th century.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2012, 6; 299-310
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słaby uniwersalizm
    The Weak Universalism
    Autorzy:
    Groys, Boris
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009695.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    avant-garde
    weak messianism
    weak universalism
    modernity
    Benjamin
    awangarda
    słaby mesjanizm
    słaby uniwersalizm
    nowoczesność
    Walter Benjamin
    Opis:
    Niniejszy esej podejmuje temat zadania awangardy i formułuje je jako rozwinięcie Benjaminowskiego słabego mesjanizmu, jako „słaby uniwersalizm” – budowanie demokratycznej sztuki. Między twórczością Malewicza, Beuysa, Warhola czy twórców nowych mediów istnieje pewne podobieństwo, polegające na dążeniu do dzieła transhistorycznego, zawierającego warunki możliwości wszystkich dzieł, również czytelnego dla jak największej publiczności. Podstawą przekładu jest esej Groysa „The Weak Universalism”, opublikowany w czasopiśmie e-flux 15/2010.
    This essay is a discussion of the task of the avant-garde, and it presents it as an implication of Benjamin's weak messianism, as a „weak universalism” – a construction of democratic art. There is a similarity between the art of Malevich, Beuys, Warhol and internet art, which consists in efforts to build a transhistorical art pieces, which contains the conditions of possibility of all art pieces, but which is at the same time accessible to the widest public. This is the translation of the original text published „The Weak Universalism” in e-flux magazine, issue 15/2010.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2019, 32, 2; 22-36
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Making of Modernity in the Vernacular: On the Grassroots Variations of Finnish Socialism in the Early Twentieth Century
    Wytwarzanie nowoczesności w języku potocznym. O oddolnych odłamach fińskiego socjalizmu w początkach XX wieku
    Autorzy:
    Turunen, Risto
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1623180.pdf
    Data publikacji:
    2021-05-22
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Grand Duchy of Finland, handwritten newspapers, modernity, socialism, workers
    nowoczesność, odręcznie pisane czasopisma, robotnicy, socjalizm, Wielkie Księstwo Finlandii
    Opis:
    The article scrutinises the concept of socialism at the grassroots of the Finnish labour movement during the early twentieth history. Primary sources consist of three handwritten newspapers, produced by industrial workers, housemaids and the rural proletariat. While factory workers could adopt the orthodox formulation of socialism from The CommunistManifesto, the socialism of the housemaids had a more existential function for it gave them a political voice to articulate a greater meaning in life that stood in sharp contrast to the silent servility demanded by their mistresses. The concept of socialism gained most explanatory breadth among the rural proletariat in north-eastern Finland, where it was usedas an indicator of inequality locally, as a weapon in national elections and as a direct linkage to the international labour movement. The examples demonstrate that vernacular socialism was more multidimensional than what the contemporary critics and later researchers have suggested. The concept of socialism was one of the main tools in the making of proletarianmodernity: it was used to claim political subjectivity in the public sphere, to imagine a gap between the old world left behind and the new coming world, and to extend their spatial horizons beyond the local community.
    Artykuł analizuje znaczenie pojęcia socjalizmu wśród szeregowych przedstawicieli fińskiego ruchu robotniczego w początkach XX wieku. Źródła, na których opiera się tekst, to trzy odręcznie pisane czasopisma, wytwarzane przez robotników przemysłowych, pokojówki i wiejski proletariat. Podczas gdy robotnicy przemysłowi przejmowali ortodoksyjne sformułowania z Manifestu Partii Komunistycznej, socjalizm pokojówek miał sens bardziej egzystencjalny, dostarczając im politycznych narzędzi do artykulacji tego, co uznawały w życiu za ważne. Taki akt ustawiał pokojówki w kontrze wobec służalczości, której na co dzień od nich wymagano. Z kolei wśród robotników rolnych w północno-wschodniej Finlandii pojęcie socjalizmu uzyskało szeroki zakres znaczeń, gdyż było używane w dyskusjach o nierówności na poziomie lokalnym, jak również przy okazji wyborów na poziomie krajowym; wreszcie: jako koncepcyjny łącznik z międzynarodowym ruchem robotniczym. Zebrane przykłady dowodzą, że oddolnie wytwarzane znaczenia socjalizmu były bardziej wielowymiarowe, niż sugerowali to ich ówcześni krytycy i późniejsi badacze tej problematyki. Tym samym, pojęcie socjalizmu było jednym z głównych narzędzi, służących do wytwarzania proletariackiej nowoczesności w Finlandii. Używano go do konstytuowania podmiotowości politycznej w sferze publicznej, do myślenia różnicy między przeszłym i przyszłym porządkiem społecznym, jak i do poszerzaniapolitycznego horyzontu odniesień poza lokalną społeczność.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2021, 39, 1; 73-94
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O wpływach ciał niebieskich. Wstęp do astrologii politycznej
    On the Influence of Celestial Bodies. Introduction to the Political Astrology
    Autorzy:
    Czeczot, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/15599892.pdf
    Data publikacji:
    2021-10-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    influence
    astrology
    celestial bodies
    modernity
    ecological crisis
    19th Century
    wpływ
    astrologia
    ciała niebieskie
    nowoczesność
    kryzys ekologiczny
    wiek XIX
    Opis:
    Punktem wyjścia artykułu jest przemiana, jakiej uległo – wraz z nadejściem zachodniej nowoczesności – pojęcie wpływu, który jeszcze w siedemnastym wieku był definiowany jako oddziaływanie ciał niebieskich na obszar ziemski i dopiero w dziewiętnastym nabrał dzisiejszego, bardziej ogólnego sensu. Przemianę tę zarysowuję na tle innych, charakterystycznych dla nowoczesności procesów. Jednym z nich jest wyrugowanie astrologii z pola nauki, powiązane z triumfem filozofii dualistycznej, narodzinami przemysłowego kapitalizmu, które razem wzięte uprzedmiotowiły i utowarowiły naturę. Drugi z tych procesów to kariera, jaką w dziewiętnastym wieku zaczyna robić pojęcie wpływu, stając się jedną z ważniejszych kategorii nie tylko nauk przyrodniczych, lecz również społecznych, w których – rozumiany bardziej jako władza duchowa – pozwala opisać działanie idei na społeczeństwo i intelektualistów na rząd. Trzecim w końcu – narodziny nowoczesnego podmiotu wraz z charakterystycznym dla niego „lękiem przed wpływem”. Tak zarysowane konteksty pozwalają w nowym świetle zobaczyć nowoczesność jako cywilizację, w której wpływ otoczenia na człowieka został zaklasyfikowany jako jednoznaczne zagrożenie. Pozwalają również zadać pytanie, na ile to właśnie nowoczesne przedefiniowanie relacji człowieka z kosmosem odpowiada za kryzys ekologiczny.
    The starting point of this paper is the transformation of the notion of influence, which as late as in the seventeenth century was defined as acting of celestial bodies upon the Earth, and only in the nineteenth century did it take on its present, more general meaning. I sketch this transformation against the background of other processes characteristic of modernity. One of them is the eradication of astrology from the field of science, linked to the triumph of dualistic philosophy and the birth of industrial capitalism, which together objectified and commodified nature. The second of these processes is the career that the concept of influence begins to make in the nineteenth century, becoming one of the most important categories not only of the natural sciences but also of the social sciences, where, understood more as spiritual power, it allows to describe the action of ideas on society and of intellectuals on government. The third one – the birth of the modern subject with its characteristic „influence anxiety“. These contexts, outlined in the article, allow us to see modernity in a new light – as a civilization in which influence that of the environment might exert on humans is unambiguously classified as a threat. They also allow us to ask the question to what extent may the modern redefinition of the relationship between man and the cosmos held responsible for the ecological crisis.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2021, 41, 3; 71-90
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poza paradygmat immunizacji: biopolityka w projekcie filozoficznym Roberta Esposita
    Beyond the Immunization Paradigm: Biopolitics in the Philosophical Project of Roberto Esposito
    Autorzy:
    Ratajczak, Mikołaj
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1011931.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Esposito
    Foucault
    Agamben
    Nancy – Hobbes
    Virchow
    biopolitics
    community
    immunization
    body
    modernity
    immune system
    Nancy
    Hobbes – Virchow
    biopolityka
    wspolnota
    immunizacja
    ciało
    nowoczesność
    system immunologiczny.
    Opis:
    Celem tekstu jest rekonstrukcja wybranych wątków z twórczości Roberta Esposita, które w opinii autora budują rdzeń omawianej koncepcji filozoficznej. Rekonstrukcja ta oscyluje wokół pojęć komunizacji, immunizacji, nowoczesności oraz biopolityki, a jej zadaniem jest uchwycenie wewnętrznego związku między tymi terminami. Elementem wiążącym komunizację i immunizację jest negatywność, która zarazem umożliwia wspólnotowe życie, jak i stanowi zagrożenie dla jej członków. Z racji faktu, że dialektyka między komunizacją i immunizacją dotyczy, na najbardziej radykalnym poziomie, relacji między życiem i śmiercią, problematyka wspólnoty okazuje się być nieodłączna od zagadnienia biopolityki.
    The aim of the text is to reconstruct those aspects of Roberto Esposito’s philosophy that build the core of his theory. The reconstruction focuses on the concepts of communization, immunization, modernityand biopolitics and tries to explicate the relationship between these terms. The element that binds communization and immunization is negativity, that at the same time makes the common life possible and presents the biggest threat to community. Because the dialectics between community and immunity touches the relation between life and death, the problem of community involves the question of biopolitics.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2011, 3; 173-186
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Modernization of the masses. Political moment and National-Democratic political discourse in the 1905–1907 Revolution
    Modernizacja mas. Moment polityczny i dyskurs endecji w okresie rewolucji 1905-1907
    Autorzy:
    Marzec, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1009891.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Endeks
    National Democracy
    1905 Revolution
    the masses
    discourse of modernity
    conjuncture
    political moment
    Endecja
    Narodowa Demokracja
    rewolucja 1905
    masy
    dyskurs nowoczesności
    koniunktura
    moment polityczny
    Opis:
    The article examines a change in Polish National Democratic (Nationalist) political discourse accompanying the 1905 Revolution. In particular, I scrutinize the change in the conceptualization of „the masses”. I consider a particular vision of the modernization of the masses as a form of discourse of modernity. Thus, I see it as a reaction to the indeterminacy of the social inadequacy of existing political institutions and discourses and the rapid widening of actual political participation. I argue that specific conjuncture between lineages of political thinking and social processes created a tipping point: a political moment or crisis. A particular answer for this moment – in this case an organic, hierarchic discourse of community and the envisioned whole of disciplined masses under the nationalistic control – defined the forthcoming shape of the National Democratic program. This resulted in long lasting consequences and defined the overall National Democratic project.
    Artykuł rozważa zmianę w endeckim dyskursie politycznym w okresie rewolucji 1905–1907. Podejmuję w nim analizę zmiany stosunku do „mas”. Wizję modernizacji mas traktuję jako specyficzną formę dyskursu nowoczesności – reakcję na niezdeterminowanie, nieadekwatność politycznych instytucji i języków i gwałtowne rozszerzenie realnego uczestnictwa politycznego. Argumentuję, że określona koniunktura czy splot zdarzeń, zarówno z dziedziny myślenia politycznego, jak i procesów społecznych, wytworzyła specyficzną sytuację kryzysu, pewien moment polityczny. Określona reakcja na ten moment – w tym przypadku organicystyczny, hierarchiczny dyskurs wspólnoty i wizja zdyscyplinowanych mas pod endecką kontrolą, zadecydowała o kształcie całości endeckiego myślenia politycznego. Ów efekt ma swoje długofalowe konsekwencje i określa późniejszy kształt ideowy formacji endeckiej.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2014, 13, 3; 99-132
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ouvriers, proletarjat czy stan czwarty? Konceptualizacja klasy robotniczej w kręgach polskiej lewicy (1832-1892)
    Ouvriers, Proletariat or the Fourth Estate? The Conceptualizations of the Working Class in the Circles of the Polish Left (1832-1892)
    Autorzy:
    Kuligowski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1012920.pdf
    Data publikacji:
    2017-03-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    conceptual change
    political concept
    the 19th century
    the political modernity
    working class
    XIX wiek
    klasa robotnicza
    pojęcie polityczne
    pojęciowa zmiana
    polityczna nowoczesność
    Opis:
    Autor bada sposoby konceptualizacji klasy robotniczej w kręgach polskiej lewicy od powstania Towarzystwa Demokratycznego Polskiego (1832) aż do zjazdu paryskiego, w efekcie którego utworzono Polską Partię Socjalistyczną (1892). Pierwsza część artykułu poświęcona jest okresowi 1832–1846. Zawiera ona analizę pierwszych użyć pojęć takich jak „proletarjat” w polskim języku politycznym, a także ukazuje refleksyjny charakter transferu pojęć politycznych z języka francuskiego. W drugiej części tekstu (1846–1878) z jednej strony podejmowana jest problematyka spowolnienia procesu adaptacji nowych pojęć odnoszących się do klasy robotniczej, z drugiej zaś strony – pokazana zostaje zmiana pokoleniowa zachodzącą w kręgach polskiej lewicy. W trzeciej części omówione są lata 1878–1892. Jej celem jest wskazanie, że dopiero w przypadku schyłku dziewiętnastego wieku można mówić o sytuacji, w której zmiany pojęciowe były rezultatem sumowania doświadczeń polskiej wspólnoty. Robotnicy w tym ostatnim okresie ukazywani byli jako ofiary kapitalizmu, ale także jako ta klasa, która ów system obali.
    This article tackles the conceptualisation of the working class amongst the Polish left from the period of the establishment of the Polish Democratic Society (1832) until the convention in Paris, which resulted in the creation of the Polish Socialist Party (1892). The first part of the article concerns the period between 1832-1846. It analyses the first uses of concepts such as “proletarjat” in the Polish political language. It presents a reflective way of transferring political concepts from French. The second part of the article (1846-1878) tackles the slowdown in the process of adaptation of new concepts referring to the working class and looks at generational transformations among Polish left-wing circles. The third part of the article describes the period 1878-1892. Its aim is to show that only in the last decades of the 19th century could one speak of conceptual changes resulting from common Polish experiences. Workers in this last period were pictured as victims of capitalism, yet simultaneously as a class capable of destroying the very same capitalism.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2017, 23, 1; 160-194
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eliasz nauk. Apokaliptyka, paracelsjańska mistyka przyrody i narodziny nowoczesności
    Elijah of the Arts: Apocalypticism, Paracelsian Mysticism of Nature, and the Origins of Modernity
    Autorzy:
    Woszczek, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1012304.pdf
    Data publikacji:
    2016-03-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    early modernity
    nature (cosmological) apocalypticism
    myth of Elias Artista
    mysticism of nature
    Paracelsian alchemy
    matter
    pantheism
    ontology of expression
    mit Eliasza Artysty
    mistyka przyrody
    alchemia paracelsjańska
    materia
    panteizm
    ontologia wyrażania
    wczesna nowoczesność
    apokaliptyka przyrodnicza (kosmologiczna)
    Opis:
    Mit Eliasza Artysty (albo „Eliasza nauk/sztuk”) jest jednym z interesujących komponentów bogatej szesnastowiecznej tradycji paracelsjańskiej z marginesów poreformacyjnej ortodoksji. Sygnalizuje zaskakujący kierunek rozwoju chrześcijańskiej tradycji apokaliptycznej, ponieważ ten „Helias artium chymicarum”, mesjański Experimentator jako ludzka, stylizowana na Chrystusa postać i odpowiednik biblijnego kowala Tubal-Kaina na końcu historii, jest oryginalną transformacją żydowskiego, apokaliptycznego Eliasza w kontekście wczesnej nowoczesności tuż przed wojną trzydziestoletnią. Jest to przykład z szerszego obszaru paracelsjańskiej teoalchemii (J. Telle), którą można interpretować jako typowo nowożytną hybrydę w latourowskim sensie. Co więcej, by zrozumieć szczególny poreformacyjny fenomen mistyki przyrody (Dorn, Weigel, Khunrath, Gutman, Arndt, Boehme i in.), pozostający w silnym napięciu z ortodoksyjnymi teologiami, należy wziąć pod uwagę, że był on wytworem tej nowej, szerokiej formacji intelektualnej, którą można nazwać przyrodniczą (albo kosmologiczną) apokaliptyką.Autor twierdzi, że „wertykalna” (nieeschatologiczna) apokaliptyka przyrodnicza jest wczesnonowożytną formą tradycji apokaliptycznej, która w nowych warunkach społeczno-kulturowych przeszła transformację w formułę „poznawania tajemnic przyrody” w złożonym procesie renegocjacji relacji władzy i wytworzyła własny zasób motywacji poznawczych do aktywności eksperymentalnej, niezależnie od słabnących z czasem afektów millenarystycznych. Transformacja ta jest bardzo istotna dla zrozumienia religijnej wczesnej nowoczesności z jej immanentystycznymi, aktywistycznymi postawami i wyjścia poza jednowymiarowe dyskursy paradygmatu sekularyzacji, które zacierają albo ignorują wertykalną oś apokaliptyki i zafiksowują się na wymiarze horyzontalnym (millenarystycznym) w swoich konstrukcjach „irreligii postępu” (Löwith). Wczesną nowoczesność można lepiej zrozumieć jako rozproszony efekt związany z innowacyjnymi praktykami materialnymi, zwłaszcza medycznymi czy chemicznymi, oraz ich nowymi konceptualizacjami materii i wiedzy, gdzie filozofia, teologia, nauka o materii i społeczna rewolta wydają się nierozdzielne. Mit Eliasza nauk, dokładnie odwrotnie do powierzchownej interpretacji sekularyzacyjnej, jest jednym z symptomów zachodzącego procesu „de-eschatologizacji” przez alternatywny kierunek apokaliptyki – przenoszenia zainteresowania na przyrodę i materię jako dostępne eksploracji obiekty religijne, co wytworzyło też nowe, typowe dla nowoczesności konflikty o władzę, ale i laboratorium jako przestrzeń odkrywania tego, co ukryte w przyrodzie.
    The myth of [H]Elias Artista (or ‘Elijah of the Arts’) is one of the most interesting components of the rich 16th-century Paracelsian tradition from the margins of the post-Reformation orthodoxy. It signals a surprising development within the Christian apocalyptic tradition since ‘Helias artium chymicarum’, the messianic Experimentator as a human Christ-like figure and an end-of-time counterpart of the biblical blacksmith Tubal-cain, is an original transformation of the Jewish apocalyptic Elijah in a context of the early modernity on the eve of the Thirty Years War. That figure is an example from the broader domain of the Paracelsian ‘theoalchemy’ (Telle), which may be construed as a typically modern hybrid in the Latourian sense. Furthermore, in order to understand the peculiar post-Reformation phenomenon of the mysticism of nature (Dorn, Khunrath, Gutman, Arndt, Boehme, and others), which is in stark tension with orthodox theologies, it is necessary to take into account that it was a product of the new powerful intellectual formation which can be dubbed the nature (or cosmological) apocalypticism.It is claimed that that ‘vertical’ (non-eschatological) apocalypticism of nature is an early modern form of the ancient Jewish apocalyptic tradition transformed under the new social-cultural conditions into a formula of the ‘learning the secrets of nature’ in a complex process of renegotiating the power relations, and it produced the ample resource of the cognitive motivations for experimental activity, quite independently of the gradually waning millenarian affects. Thus, that transformation is important for understanding the religious early modernity and its immanentist, activist attitudes and getting beyond the one-dimensional discourses of the secularization paradigm, which obliterates or ignores the ‘vertical’ axis of apocalypticism and fixes itself upon the horizontal (millenarian) dimension while (re)constructing the criticized unpicturesque ‘irreligion of progress’ (Löwith). Early modernity could be better understood as a diffused turn (effect) associated with the innovative material (e.g. medical or chemical) practices and their new conceptualisations of matter and knowledge, where philosophy, theology, science of matter and social revolt seem inseparable. The myth of the Elijah of the Arts, contrary to a superficial secularization interpretation, is one of the symptoms of the growing process of ‘de-eschatologization’ through the alternative direction of apocalypticism, i.e., shifting an interest to nature and matter as the religious objects available to exploration, which produced the new power conflicts typical of modernity but also the ‘laboratory’ as a space of unveiling that which is hidden in nature.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2016, 19, 1; 172-216
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Eliasz nauk. Apokaliptyka, paracelsjańska mistyka przyrody i narodziny nowoczesności (część pierwsza)
    Elijah of the Arts: Apocalypticism, Paracelsian Mysticism of Nature, and the Origins of Modernity
    Autorzy:
    Woszczek, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1012368.pdf
    Data publikacji:
    2016-03-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    early modernity
    nature (cosmological) apocalypticism
    myth of Elias Artista
    mysticism of nature
    Paracelsian alchemy
    matter
    pantheism
    ontology of expression
    wczesna nowoczesność
    apokaliptyka przyrodnicza (kosmologiczna)
    mit Eliasza Artysty
    mistyka przyrody
    alchemia paracelsjańska
    materia
    panteizm
    ontologia wyrażania
    Opis:
    Mit Eliasza Artysty (albo „Eliasza nauk/sztuk”) jest jednym z interesujących komponentów bogatej szesnastowiecznej tradycji paracelsjańskiej z marginesów poreformacyjnej ortodoksji. Sygnalizuje zaskakujący kierunek rozwoju chrześcijańskiej tradycji apokaliptycznej, ponieważ ten „Helias artium chymicarum”, mesjański Experimentator jako ludzka, stylizowana na Chrystusa postać i odpowiednik biblijnego kowala Tubal-Kaina na końcu historii, jest oryginalną transformacją żydowskiego, apokaliptycznego Eliasza w kontekście wczesnej nowoczesności tuż przed wojną trzydziestoletnią. Jest to przykład z szerszego obszaru paracelsjańskiej teoalchemii (J. Telle), którą można interpretować jako typowo nowożytną hybrydę w latourowskim sensie. Co więcej, by zrozumieć szczególny poreformacyjny fenomen mistyki przyrody (Dorn, Weigel, Khunrath, Gutman, Arndt, Boehme i in.), pozostający w silnym napięciu z ortodoksyjnymi teologiami, należy wziąć pod uwagę, że był on wytworem tej nowej, szerokiej formacji intelektualnej, którą można nazwać przyrodniczą (albo kosmologiczną) apokaliptyką.Autor twierdzi, że „wertykalna” (nieeschatologiczna) apokaliptyka przyrodnicza jest wczesnonowożytną formą tradycji apokaliptycznej, która w nowych warunkach społeczno-kulturowych przeszła transformację w formułę „poznawania tajemnic przyrody” w złożonym procesie renegocjacji relacji władzy i wytworzyła własny zasób motywacji poznawczych do aktywności eksperymentalnej, niezależnie od słabnących z czasem afektów millenarystycznych. Transformacja ta jest bardzo istotna dla zrozumienia religijnej wczesnej nowoczesności z jej immanentystycznymi, aktywistycznymi postawami i wyjścia poza jednowymiarowe dyskursy paradygmatu sekularyzacji, które zacierają albo ignorują wertykalną oś apokaliptyki i zafiksowują się na wymiarze horyzontalnym (millenarystycznym) w swoich konstrukcjach „irreligii postępu” (Löwith). Wczesną nowoczesność można lepiej zrozumieć jako rozproszony efekt związany z innowacyjnymi praktykami materialnymi, zwłaszcza medycznymi czy chemicznymi, oraz ich nowymi konceptualizacjami materii i wiedzy, gdzie filozofia, teologia, nauka o materii i społeczna rewolta wydają się nierozdzielne. Mit Eliasza nauk, dokładnie odwrotnie do powierzchownej interpretacji sekularyzacyjnej, jest jednym z symptomów zachodzącego procesu „de-eschatologizacji” przez alternatywny kierunek apokaliptyki – przenoszenia zainteresowania na przyrodę i materię jako dostępne eksploracji obiekty religijne, co wytworzyło też nowe, typowe dla nowoczesności konflikty o władzę, ale i laboratorium jako przestrzeń odkrywania tego, co ukryte w przyrodzie.
    The myth of [H]Elias Artista (or ‘Elijah of the Arts’) is one of the most interesting components of the rich 16th-century Paracelsian tradition from the margins of the post-Reformation orthodoxy. It signals a surprising development within the Christian apocalyptic tradition since ‘Helias artium chymicarum’, the messianic Experimentator as a human Christ-like figure and an end-of-time counterpart of the biblical blacksmith Tubal-cain, is an original transformation of the Jewish apocalyptic Elijah in a context of the early modernity on the eve of the Thirty Years War. That figure is an example from the broader domain of the Paracelsian ‘theoalchemy’ (Telle), which may be construed as a typically modern hybrid in the Latourian sense. Furthermore, in order to understand the peculiar post-Reformation phenomenon of the mysticism of nature (Dorn, Khunrath, Gutman, Arndt, Boehme, and others), which is in stark tension with orthodox theologies, it is necessary to take into account that it was a product of the new powerful intellectual formation which can be dubbed the nature (or cosmological) apocalypticism.It is claimed that that ‘vertical’ (non-eschatological) apocalypticism of nature is an early modern form of the ancient Jewish apocalyptic tradition transformed under the new social-cultural conditions into a formula of the ‘learning the secrets of nature’ in a complex process of renegotiating the power relations, and it produced the ample resource of the cognitive motivations for experimental activity, quite independently of the gradually waning millenarian affects. Thus, that transformation is important for understanding the religious early modernity and its immanentist, activist attitudes and getting beyond the one-dimensional discourses of the secularization paradigm, which obliterates or ignores the ‘vertical’ axis of apocalypticism and fixes itself upon the horizontal (millenarian) dimension while (re)constructing the criticized unpicturesque ‘irreligion of progress’ (Löwith). Early modernity could be better understood as a diffused turn (effect) associated with the innovative material (e.g. medical or chemical) practices and their new conceptualisations of matter and knowledge, where philosophy, theology, science of matter and social revolt seem inseparable. The myth of the Elijah of the Arts, contrary to a superficial secularization interpretation, is one of the symptoms of the growing process of ‘de-eschatologization’ through the alternative direction of apocalypticism, i.e., shifting an interest to nature and matter as the religious objects available to exploration, which produced the new power conflicts typical of modernity but also the ‘laboratory’ as a space of unveiling that which is hidden in nature.
    Źródło:
    Praktyka Teoretyczna; 2016, 19, 1; 126-171
    2081-8130
    Pojawia się w:
    Praktyka Teoretyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies