Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "postkolonializm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 28
Tytuł:
Język(i) postkolonialności - historia studiów postkolonialnych w zarysie
Language(s) of Postcoloniality – History of Postcolonial Studies – an Overview
Autorzy:
Kołodziejczyk, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182362.pdf
Data publikacji:
2014-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
postcolonialism
postcoloniality
translation
language
postkolonializm
postkolonialność
przekład
język
Opis:
Język studiów postkolonialnych, który, jak w innych językach, trudno dokładnie zlokalizować,wyróżniał się od początku swą hybrydyzującą siłą. Wyłonił się jako szczególna wersja poststrukturalizmu po przejęciu języka Saidowskiego i przez dwie dekady rozwijał się jako istna wieża Babel materializmu, feminizmu/genderyzmu, dekonstrukcjonizmu, psychoanalizy (lacanowskiej i freudowskiej), a później też globalizmu, kosmopolityzmu, ekokrytyki i posthumanizmu. W tym hybrydyzującym tyglu języków teorii zaskakuje relatywna jednojęzyczność studiów postkolonialnych – mówią one w językach imperialnych i nigdy nie traktowały priorytetowo zadania ochrony czy też promocji literackich języków zanikających na skutek kolonialnego dziedzictwa. Artykuł stawia pytania o rolę przekładu i porównania w studiach postkolonialnych.
The language of postcolonial studies which, as in other languages, is difficult tolocate, from the beginning has been distinguished by its hybridizing force. It emerged as a particular version of poststructuralism after taking over the Saidian language and, for two decades, it developed as a virtual Babel tower of materialism, feminism and gender studies, deconstruction, Lacanian and Freudian psychoanalysis, and, later on, globalization studies, cosmopolitism, ecocriticism and po st-humanism. In this hybridizing hotch-potch of languages of theory what surprises is a relative monolinguality of the discipline – postcolonial studies speaks in the language of the empire and it has never prioritized the task of protecting or promoting literary languages, some of which are disappearing. The article poses questions about the task of translation and comparison in postcolonial studies.
Źródło:
Porównania; 2014, 15; 19-32
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przez otwór w beczce: Łotwa postkolonialna według Agnesy Bule
Autorzy:
Prusinowska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182327.pdf
Data publikacji:
2014-12-03
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Agnese Bule
literatura łotewska
Łotysze
naród
postkolonializm
łotewski sen
Opis:
Łotwa, małe państwo o trudnej historii, rzadko pojawia się w dyskusjach dotyczących postkolonializmu i postkolonialnej tożsamości. Łotewskie badania na tym polu są wciąż jeszcze skromne, ale jeden głos w dyskursie bardzo się wyróżnia i nie może pozostać niezauważony. W 2002 roku ukazała się na łotewskim rynku wydawniczym książka gatunkowo trudna do sklasyfikowania, a mianowicie Łotewski sen (łot. Latviešu sapnis) Agnese Bule. Autorka za pomocą słowa i obrazu dokonuje w niej rewizji łotewskiej symboliki narodowej i społecznej od czasów bardzo odległych po moment publicznej dyskusji na temat przystąpienia do Unii Europejskiej. Rozlicza się zarówno z kolonizacją niemiecką, jak i z władzą radziecką na Łotwie, a z jej rozważań nad obecnym stanem łotewskiej świadomości narodowej wynurza się obraz Łotysza, który nie radzi sobie z wolnością i chowa się przed nią w beczce czyli w „postkolonialnej pułapce”.
Źródło:
Porównania; 2014, 14; 177-188
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Siedmiogród we współczesnym filmie węgierskim. Figury (auto)kolonizacji
Transylvania in the Contemporary Hungarian Cinematography. The Figures of (auto)colonisation
Autorzy:
Muga, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182030.pdf
Data publikacji:
2013-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Transylvania
Trianon
Hungarian film
postcolonial studies
Siedmiogród
film węgierski
postkolonializm
Opis:
Po roku 1989 na Węgrzech odżyły wytłumione w czasach komunizmu resentymenty, będącespadkiem po historycznym okresie dominacji narodu węgierskiego nad terytorium KrólestwaWęgier sprzed traktatu w Trianon. Eksplozja bolesnej, zbiorowej pamięci imperialnej Węgrówzaowocowała próbami symbolicznej, neokolonialnej restytucji utraconych ziem. Narodowetęsknoty uwidoczniły się szczególnie jaskrawo w specyficznych, wartościujących przedstawieniachrumuńskiego Siedmiogrodu, chętnie eksplorowanego we współczesnym kinie węgierskim.Analiza najnowszych filmów usytuowanych w Transylwanii, ma na celu odsłonięcie środków wyrazu, służących mentalnemu upodrzędnieniu owego regionu.
The Hungarian resentiments which were the result of the historic domination of the Hungarian nation over the territories of the Kingdom of Hungary before the treaty of Trianon, muted during the communist times, revived after 1989. The explosion of a painful collective memory of imperial Hungary resulted in symbolic neocolonial attempts at restoring the lost lands. The nostalgia is particularly visible in the valuative images of the Romanian Transylvania which is eagerly explored in the contemporary Hungarian cinema. The analysis of the newest films whose location was in Transylvania, is aimed at revealing the means of expression used to mentally objectify this region.
Źródło:
Porównania; 2013, 13; 179-189
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Orient w fabularnym polskim filmie powojennym. Rekonesans
Orient in Polish Post-War Feature Film. Reconnaissance
Autorzy:
Nowakowski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182029.pdf
Data publikacji:
2013-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
orientalism
polish feature film
postcolonialism
orientalizm
polski film fabularny
postkolonializm
Opis:
Artykuł analizuje obecność wątków orientalnych (blisko- i dalekowschodnich) w polskim filmach fabularnych zrealizowanych po II wojnie światowej w perspektywie takich pojęć jak: orientalizm, postkolonializm i zderzenie kultur. Wynika z tych obserwacji, że obecność tych wątków w naszym kinie jest wciąż skromna, choć po przełomie politycznym z 1989 roku jest ich nieco więcej. Grupuje omawiane filmy w trzy typy: pokazujące egzotykę przestrzeni rodem ze Wschodu, przedstawiające bohatera który jest obcym i wrogiem oraz te, w których przybysz ze Wschodu zaczyna być rozumiany i akceptowany, co ma miejsce w utworach najnowszych.
In this paper, I intended to analyse Polish feature films devoted to three central categories: orientalism, postcolonialism and the clash of cultures (civilizations). This article presents the Polish cinema in the following three areas and types. First of all, there are works which show an exotic, oriental space. Secondly, there are films with a hero who is a stranger and an enemy. Finally, in the newest films the protagonist – a new comer from the East – becomes accepted and understood.
Źródło:
Porównania; 2013, 13; 167-178
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przestrzenie kontestacji w twórczości Bohumila Hrabala, Mirona Białoszewskiego i Wolfganga Hilbiga
The Spaces of Contestation in The Works of Bohumil Hrabal, Miron Białoszewski and Wolfgang Hilbig
Autorzy:
Kledzik, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179247.pdf
Data publikacji:
2012-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
spatial turn
postcolonial studies
Bohumil Hrabal
Miron Białoszewski
Wolfgang Hilbig
postkolonializm
Opis:
Artykuł referuje stan badań nad przestrzenią w literaturze, poczynając od ustaleń strukturalistów, przez semiotykę, po antropologię i spatial turn. Stawia tezę, że współczesny powrót przestrzeni w badaniach literaturoznawczych jest spowodowany popularnością teorii postkolonialnej. Autorka do dotychczasowych reinterpretacji postkolonialnych w badaniach nad literaturą środkowoeuropejską dołącza grupę tekstów powstałych w lub w odniesieniu do czasów socjalistycznych. Omówione teksty autorstwa Bohumila Hrabala, Mirona Białoszewskiego i Wolfganga Hilbiga przy użyciu stylistyki karnawału kreują różne przestrzenie kontestacji oficjalnego dyskursu o subwersywnym potencjale: knajpę, dworce i bazary oraz świat podziemnego Berlina.
The article reports the state of research on the space in literature, starting with the findings of the structuralists, through semiotics, to anthropology and the spatial turn. It argues that the modern return of the space took place due to the popularity of the post-colonial theory in literary studies. The author adds a group of texts created in or in relation to the socialist’ times to the existing post-colonial interpretations of the Central European culture. The texts by Bohumil Hrabal, Miron Białoszewski and Wolfgang Hilbig, discussed using the carnival stylistics, create different spaces of contestation of the official discourse, which posses a subversive potential: a pub, railway stations and bazaars and the underground world of Berlin.
Źródło:
Porównania; 2012, 11; 233-246
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Architektura w okresie postkolonialnym
Architecture in the Period of Postcolonialism
Autorzy:
Žilka, Tibor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179651.pdf
Data publikacji:
2015-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
architecture
postcolonial studies
functionalism
mansion
Trenčianske Teplice
architektura
postkolonializm
funkcjonalizm
dwór
Opis:
W Europie Środkowej w czasie totalitaryzmu rozebrano wiele ważnych zabytków architektonicznych. Tendencja ta utrzymuje się także w epoce postkolonialnej, choć przyczyny takiego postępowania są zupełnie inne. Na Słowacji nie ma problemu z dostępem do zabytków, jednak wiele osób nie przywiązuje wagi do ich wartości artystycznej. Dziedzictwo architektoniczne jest więc nierzadko bezmyślnie niszczone, mimo że wcześniej pełniło różnorodne, istotne funkcje. Szczególnie widoczne jest to na przykładzie domu uzdrowiskowego Machnáč (1932) i basenu „Zielona żaba” – „Zelená žaba” (1937). Maison Machnáč zaprojektował architekt Jaromír Krejcar z Pragi, a „Zieloną żabę” architekt z Brna – Bohuslav Fuchs. Projekt „Zielonej żaby”, przez wzgląd na poziom artystycznej niepowtarzalności i oryginalności, ma wartość ponadnarodową, co jednak nie skłania obecnego właściciela do przywrócenia obiektowi jego pierwotnego stanu.
In the period of totalitarianism in Central Europe many important architectural monuments were demolished. This trend continues in the post-colonial era, although due to other causes. In Slovakia individuals access the sights very easily, but as their relationship to the artistic value is nonexistent, the architectural heritage is frequently destroyed though it used to have different important functions. This is particularly visible on the examples of the bath house Machnáč (1932) and the pool “Green frog” – Zelená žaba (1937). Maison Machnáč was designed by the architect Jaromir Krejcar from Prague, whereas Green frog by Bohuslav Fuchs, the architect from Brno. Poll Green frog with its unique-ness and artistic level goes beyond Slovakia. Nonetheless, the current owner does not want to restore it to its original condition.
Źródło:
Porównania; 2015, 17; 77-90
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Renata Šerelytė i Sigitas Parulskis. Dwa przypadki uwikłania litewskiej prozy po roku 1991 w dyskurs postzależnościowy
Renata Šerelytė and Sigitas Parulskis. Two Cases of Involving the Postcolonial Discourse Into the Lithuanian Prose After 1991
Autorzy:
Kowerko-Urbańczyk, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182325.pdf
Data publikacji:
2014-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Renata Šerelytė
Sigitas Parulskis
postcolonialism
Lithuanian prose
gender
postkolonializm
litewska proza
Opis:
Niniejszy tekst przywołuje spory dotyczące zastosowania refleksji postkolonialnej w krajach bałtyckich. Interesuje mnie litewska literatura po roku 1991, na przykładzie której zaobserwuję związek pomiędzy sytuacją postkolonialną, a pozornością przełomu genderowego. W powieściach Renaty Šerelytė i Sigitasa Parulskisa rzeczywistość po rozpadzie Związku Radzieckiego jawi się jako przestrzeń upokorzenia, niemocy i opresji, z której byli subalterni nie mogą się wydostać, obnażając swoją ofiarniczą mentalność. Konfrontacja z ujawnioną po przełomie różnorodnością jest przez nich traktowana jako zagrożenie dla ich prywatnej tożsamości, skłania ich do poszukiwania słabszych od siebie, by odzyskać odebraną przez radziecki system podmiotowość. Z zabiegów tych wyłaniają się niekoherentne, niespójne światy tworzone przez zmagających się z postkolonialną schizofrenią litewskich pisarzy, którzy z jednej strony próbują nawiązać do zachodnich wzorców, z drugiej – zmagają się z konsekwencjami postkolonialnej traumy.
The text refers to disputes regarding postcolonial studies in the Baltic States. I am deeply interested in Lithuanian literature after 1991, where I observe the relationship between the postcolonial situation and the apparent breakthrough which we can be easily noticed in gender fields. In the novels of Renata Šerelytė and Sigitas Parulskis the reality after the fall of the Soviet Union appears to be a space of humiliation, powerlessness and oppression, from which the subalterns cannot escape. The characters of these novels treated diversity as a threat to their personal identities and decided to search for those who are weaker than themselves to regain the subjectivity taken away from them by the Soviet system. This behaviour results in incoherent worlds created by the Lithuanian writers who struggle with the postcolonial schizophrenia. On the one hand, they try to refer to western paragons. On the other hand, they struggle with the consequences of the postcolonial trauma.
Źródło:
Porównania; 2014, 14; 161-176
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ironiczny i nostalgiczny wizerunek lat sześćdziesiątych na Węgrzech w filmie Lalunie (Csinibaba, 1997) Pétera Tímára
Ironic and Nostalgic Picture of The 60’ in Péter Tímár’s Film Dollybirds (Csinbaba, 1997)
Autorzy:
Bubak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182032.pdf
Data publikacji:
2013-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Hungarian cinema
Sixties
nostalgia
postcolonialism
irony
film węgierski
lata sześćdziesiąte
postkolonializm
ironia
Opis:
Film Pétera Tímára Lalunie (Csinibaba, 1997) odkrył nieznane terytorium, uświadomił rodakom, że być może, nawet podświadomie, odczuwali nostalgię za latami sześćdziesiątymi. Po rewolucji 1956 roku z każdym rokiem Węgrzy nabierali przeświadczenia, że w tym systemie można żyć, trzeba znaleźć dla siebie tylko właściwie miejsce i nie wychylać się zanadto. Te wspomnienia w połączeniu z popularnymi utworami muzycznymi postanowił wykorzystać Tímár w swoim filmie, adaptując opowiadanie Gyuli Mártona.
Péter Tímár’s film Dollybirds (Csinibaba, 1997) discovered uncharted territory and made the Hungarians realize that perhaps even subconsciously, they feel nostalgia for the sixties.After the revolution of 1956, year by year the Hungarians started to believe that it is possibileto live in that system, you just have to find the right place for yourself and lay low. Tímárdecided to use those memories combined with popular music tracks in his film, in an adaptationof Gyula Márton’s short story.
Źródło:
Porównania; 2013, 13; 191-202
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowiańsko-germańska tragifarsa literacka – post(-)kolonialna konfrontacja wschodu i zachodu w twórczości Andrzeja Stasiuka
Slavo-Germanic Literary Tragifarce – Post(-)colonial Confrontation of East and West in The Works of Andrzej Stasiuk
Autorzy:
Kalin, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182315.pdf
Data publikacji:
2014-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Andrzej Stasiuk
East
West
Central Europe
postcolonialism
Wschód
Zachód
Europa Środkowa
postkolonializm
Opis:
W artykule przyglądam się konfrontacji Wschodu i Zachodu w twórczości Andrzeja Stasiuka w kontekście postkolonializmu – rozumianego zarówno jako autorska diagnoza kulturowa, jak i metoda odczytania twórczości tego pisarza. Po okresie mityzacji „małej ojczyzny”, następnie konstrukcji Stasiukowej „wielkiej ojczyzny” Europy Środkowej, nastąpił w twórczości pisarza etap opisujący i konfrontujący polskie (słowiańskie, środkowoeuropejskie) i niemieckie (zachodnie) doświadczenie kulturowe i psychologiczne (sztuki Noc. Słowiańsko-germańska tragifarsa medyczna, Ciemny las oraz książka quasi-podróżnicza Dojczland). Te ostatnie utwory stanowią przykład opowieści o międzykulturowej granicy, w których sztampowość wyobrażeń etnicznych (autoi heterostereotypów) wynikających z wielowiekowych relacji zależnościowych stała się głównym tematem i zarazem metodą twórczą przy pomocy humoru, ironii, ale także prowokacji.
In the article I look at the confrontation between East and West in the works of Andrzej Stasiuk through the context of post colonialism – both understood as an original cultural diagnosis and as a method of reading the writer’s works. Firstly, mythologizing “little homeland”, secondly, designing “the great motherland” of Central Europe, Stasiuk finally made a step toward describing and confronting Polish (Slavic, Central European) and German (Western) cultural and psychological experience (plays Night. Slavo-Germanic medical tragifarce, Dark Woods and the quasi-travelogue book Dojczland). The latter works are examples of cross-border stories in which ethnic clichés (auto- and heterostereotypes) resulting from centuries-old relationship became not only the main literary subject but also a creative method, with the help of humour and irony, as well as provocation.
Źródło:
Porównania; 2014, 14; 109-127
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Materialne ślady minionej zależności i ich współczesne odczytanie w przestrzeni miejskiej Szczecina
Material Traces of Past Dependency and its Contemporary Reading in The Urban Space of Szczecin
Autorzy:
Praczyk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179633.pdf
Data publikacji:
2017-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
postcolonial studies
colonialism
urban space
Szczecin
architecture
postkolonializm
kolonializm
przestrzeń miejska
architektura
Opis:
Artykuł omawia kwestie relacji polsko-niemieckich oraz polsko-radzieckich w perspektywie kolonialnej i postkolonialnej, w kontekście przestrzeni miejskiej Szczecina. Zastosowanie narzędzi badawczych dostarczanych przez krytykę postkolo-nialną rzuca nowe światło na krajobraz kulturowy miasta i pozwala wydobyć jego specyficzną, pograniczną tożsamość. Decyzje dotyczące tego, co i w jaki sposób odbudowywano w mieście, które po zakończeniu II wojny światowej jako polskie, znalazło się w radzieckiej strefie wpły-wów, były bardzo wieloznaczne. Odbudowa Szczecina sytuująca się między niemieckim dzie-dzictwem a balastem radzieckiej zależności powodowała szereg trudności w oswojeniu miasta przez zasiedlających je Polaków oraz wpłynęła na wytworzenie odrębnych mechanizmów umożliwiających zakorzenienie w nim oraz utożsamienie się z jego miejską tkanką.
The article deals with the question of Polish-German and Polish-Soviet relations from the colonial and postcolonial perspective in the context of the urban space of Szczecin. The application of theoretical categories provided by the postcolonial studies helps to perceive the cultural landscape of the city in a different way and enables to bring out its specificity and border condition. Decisions concerning what was to be rebuilt and the way it was to be rebuilt in the city after World War II, which became Polish but situated in the area of the soviet influence, were multidimensional. The reconstruction of the city had to be defined some-where between the German heritage and the ballast of the soviet domination. In consequence this situation caused many difficulties both in the process of growing accustomed to the city and in enabling the identification with its material, architectural texture by its new, Polish inhabitants.
Źródło:
Porównania; 2015, 17; 123-138
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Colonialism in another Way. On the Applicability of Postcolonial Methodology for the Study of Postcommunist Europe
Inny kolonializm. O możliwości zaaplikowania metodologii postkolonialnej do studiów nad Europą postkomunistyczną
Autorzy:
Riabczuk, Mykoła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179712.pdf
Data publikacji:
2013-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
postcolonialism
postcommunism
Ukraine
Soviet empire
internal colonialism
postkolonializm
postkomunizm
Ukriana
imperium sowieckie
wewnętrzny kolonializm
Opis:
The paper defends the usefulness of the postcolonial approach to the study of various processes in the postcommunist countries that belonged, for decades, to the inner and outer parts of the Soviet empire. The paper shows, in particular, how some developments in post-Soviet Ukraine can be better understood in the context of Russo-Soviet internal colonialism, and how Ukraine’s thoroughgoing ambivalence and conspicuous regionalism result historically from different types of colonization of different regions. The paper insists, nonetheless, on a clear recognition of intrinsic limitations of the postcolonial approach, determined primarily by the absence of the racist component in Soviet imperialism – the component that is crucial for the classical (post)colonial situation and that makes it profoundly different from the Soviet one in terms of the complete exclusion / potential inclusion of subjugated peoples. In sum, all the usefulness of postcolonial theorizing for the analysis of the postcommunist world should not inhibit researchers from the recognition of its only partial and very conditional applicability, and of the need for due reservations, selfreflection and self-restrain.
Artykuł broni użyteczności podejścia postkolonialnego do studiów nad różnorakimi procesami, zachodzącymi w krajach postkomunistycznych, które przez dekady należały do zewnętrznych lub wewnętrznych części imperium sowieckiego. Artykuł wykazuje w szczególności, jak niektóre zjawiska na postsowieckiej Ukrainie mogą być lepiej zrozumiane w kontekście rosyjsko-sowieckiego kolonializmu wewnętrznego oraz jak całkowita ukraińska ambiwalencja i wyrazisty regionalizm wynikają historycznie z różnych typów kolonizacji w różnych regionach. Autor mimo wszystko nalega na czytelne uznanie istotnych ograniczeń podejścia postkolonialnego, które wynikają przede wszystkim z nieobecności czynnika rasistowskiego w sowieckim imperializmie – komponentu, który jest kluczowy dla klasycznej sytuacji (post)kolonialnej i fundamentalnie odróżnia ją od sytuacji sowieckiej w kwestii całkowitego wykluczenia/potencjalnego wykluczenia podporządkowanych narodów. W rezultacie, cała przydatność teoretyzowania postkolonialnego do analizowania postkomunistycznego świata nie powinna powstrzymywać badaczy od uznania jejjedynie częściowej i warunkowej przydatności, wymagającej ograniczeń, autorefleksji i samokontroli.
Źródło:
Porównania; 2013, 13; 47-59
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
GRYMAS DEDALA. ANDRZEJA KIJOWSKIEGO KONFRONTACJE Z PARYŻEM
DEDALUS’ GRIN. ANDRZEJ KIJOWSKI’S CONFRONTATIONS WITH PARIS
Autorzy:
Kopczyk, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911876.pdf
Data publikacji:
2019-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Andrzej Kijowski
Paris
postcolonialism
Polish culture
French culture
Paryż
postkolonializm
kultura polska
kultura francuska
Opis:
Michał Kopczyk, GRYMAS DEDALA. ANDRZEJA KIJOWSKIEGO KONFRONTACJE Z PARYŻEM. „PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. T. XXIV, S. 147-162. ISSN 1733-165X. Artykuł jest propozycją lektury dzieł Andrzeja Kijowskiego, będących zapisem pobytu pisarza w stolicy Francji – eseju Sezon w Paryżu oraz fragmentów dziennika. Autor artykułu skupia się szczególnie na intelektualnym aspekcie tych doświadczeń, rekonstruuje polityczne diagnozy autora-bohatera, analizuje jego postrzeganie relacji pomiędzy rodzimą kulturą a kulturą zachodnioeuropejską, w szczególności francuską. Intelektualny ferment, w jakim zobaczył Francję pochłoniętą „wojną algierską”, Kijowski odczytuje nie tylko jako doniosły fakt o znaczeniu politycznym, ale i jako okazję do przyjrzenia się aktualnej kondycji kultury współczesnego mu Zachodu, wreszcie i kondycji (moralnej, intelektualnej) jego mieszkańców. Sezon w Paryżu – inaczej niż dziennik – staje się ostatecznie pochwałą kultury jako zjawiska na swój sposób „niesterylnego”, niepoddającego się racjonalizacji. Najbliższa owej wizji okazuje się w ocenie pisarza kultura francuska. Autor artykułu wskazuje na podobieństwa niektórych wniosków pisarza do diagnoz formułowanych dziś ramach badań postkolonialnych nad Europą Środkową i Wschodnią.
Michał Kopczyk, DEDALUS’ GRIN. ANDRZEJ KIJOWSKI’S CONFRONTATIONS WITH PARIS. “PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. Vol. XXIV, P. 147-162. ISSN 1733-165X. The article offers a reading of Andrzej Kijowski’s works which constitute a record of the writer’s stay in the capital of France – the essay Sezon w Paryżu [A Season in Paris] and fragments of his diary. The author of the article focuses especially on the intellectual aspect of these experiences, reconstructs the political diagnoses of the author-protagonist, analyses his perception of the relationship between his native culture and that of Western Europe (especially of France), and the condition of both at the time. The intellectual dimension of the texts is closely bound with their personal dimension, as can be seen for example in the way that A Season in Paris praises culture – and the human being – as particularly “non-aseptic” phenomena, resisting rationalization. The intellectual ferment in which the visitor found France, engrossed in the “Algerian war,” became in this perspective an equivalent of the reevaluations provoked in the writer by his journey. The author of the article points to the similarities between the writer’s diagnoses and those formulated today within the framework of postcolonial research on Central-Eastern Europe.
Źródło:
Porównania; 2019, 24, 1; 147-162
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naturalizacja władzy a kolonializm. Uwagi na marginesie Robinsona Cruzoe Daniela Defoe i Piętaszka, czyli Otchłani Pacyfiku Michela Tourniera, z Szekspirowską Burzą w tle
Naturalisation of Power. Some Notes on the Margins of Daniel Defoe’s Robinson Crusoe and Michel Tournier’s Friday, or, The Other Island with the Shakespearean Tempest in the Background
Autorzy:
Lemann, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/912011.pdf
Data publikacji:
2019-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
power
postcolonialism
early capitalism
thaumaturgy
social contract
władza
postkolonializm
wczesny kapitalizm
taumaturgia
umowa społeczna
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie zmieniających się w kulturze europejskiej mechanizmów legitymizacji władzy. Robinson Cruzoe Daniela Defoe lokowany jest tradycyjnie w obrębie wczesnokapitalistycznego wzrostu indywidualizmu, przejawiającego się na polu ekonomicznego działania jednostki. Argumentuję, że aby Robinson mógł stać się na swej wyspie homo oeconomicus, który wyłącznie swą pracą przekształca dziką naturę w cywilizację, a następnie zostać władcą/królem/gubernatorem wyspy, musiały zajść zmiany w obrębie źródeł legitymizacji władzy. Robinson Cruzoe, everyman, może stać się władcą swej wyspy dzięki odejściu od boskiej legitymizacji władzy, która dominowała w kulturze europejskiej, począwszy od antyku, aż do czasów Oświecenia. Przywołuję więc postać Szekspirowskiego Prospera, maga i króla Neapolu, który włada swą wyspą przy pomocy magii jako ostatni literacki potomek „królów cudotwórców” (M. Bloch, E. Kantorowicz). Władza Robinsona opiera się za zasadach umowy społecznej i nie pochodzi z boskiego nadania. Analizuję opisywany przez Defoe mechanizm zdobywania i utrzymywania władzy przez Cruzoe, odwołując się do procesualności powstawania imperiów kolonialnych. Piętaszek, czyli otchłanie Pacyfiku Michela Tourniera z 1967 roku to powieść powstała w optyce Saidowskiej „lektury kontrapunktowej”, dlatego też Tournier dekonstruuje mechanizm naturalizacji, demokratyzacji władzy Robinsona, odwołując się do wcześniejszych mechanizmów metafizycznej legitymizacji. Dostrzegam więc procesualność mechanizmu zdobywania i utrzymywania władzy, co wydaje mi się istotne z punktu widzeniazrozumienia istoty i dynamiki imperializmu kolonialnego.
This article is devoted to the analysis of the changing mechanisms of power legitimization in the European culture. Daniel Defoe’s Robinson Crusoe is traditionally located within the early capitalist growth of individualism, manifested in the field of the economic activity of the individual. I argue that for Robinson to become a homo oeconomicus on his island, a person who transformed wild nature into civilization with his work, and then become the ruler/king/governor of the island, changes within the sources of legitimacy of power had to take place. Robinson Crusoe, an everyman, could become the ruler of his island only by means of resignation from the divine source of power legitimization which dominated European culture from antiquity to the times of Enlightenment. I recall the figure of Shakespearean Prosper, a magician and the king of Naples, who rules his island with the help of magic, as the last literary descendant of “the king’s thaumaturge” (M. Bloch, E. Kantorowicz). Robinson’s power is based on the principles of a social contract and his authority does not come from divine conferral. I analyse the mechanism of acquiring and maintaining power by Crusoe, described by Defoe, referring to the processuality of forming colonial empires. Friday, or, the Other Island by Michel Tournier, published in 1967, is a novel based on Said`s optics of “counterpoint reading”, which is why Tournier deconstructs the mechanism of naturalisation, democratisation of Robinson’s power, referring to earlier mechanisms of metaphysical legitimacy. This is why I notice the processuality of the mechanism of acquiring and maintaining power, which seems important to me from the point of view of understanding the essence and dynamics of colonial imperialism.
Źródło:
Porównania; 2019, 25, 2; 229-245
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wilk w Rosji. Subaltern? W imperium? (Polemika z konceptem "postzależności")
Wilk in Russia. Subaltern? in Empire?
Autorzy:
Dąbrowski, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1185351.pdf
Data publikacji:
2014-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
postcolonialism
polemic
romantic code
Mariusz Wilk
Russia
postkolonializm
postzależność
polemika
kod romantyczny
anachronizm
Rosja
Opis:
Artykuł w pierwszej części polemizuje z polską wersją postkolonializmu, która przyjęłanazwę postzależności. Autor zarzuca jej naśladowanie kodu romantycznego, abstrakcyjność,operowanie esencjalistycznymi opozycjami, które we współczesnym rozumieniu procesów kulturywydają się anachroniczne. W drugiej części omawia twórczość Mariusza Wilka, który jestdobrowolnym emigrantem w Rosji, zaś jego pisarstwo traktuje jako model refleksji suwerennej.
The first part of the article is a polemic with the Polish version of postcolonialism, which adopted the name post-dependence. The author criticizes mimicking the romantic code, abstractness, operating essentialist oppositions which, in the modern meaning of culture processes, are regarded as anachronistic. The second part discusses the works of Mariusz Wilk, who is a voluntary immigrant in Russia, and his writing is treated as a model of sovereign reflection.
Źródło:
Porównania; 2014, 15; 105-120
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska postkolonialność w krzywym (?) zwierciadle publicystyki Rafała Ziemkiewicza
Polish Postcoloniality in a Distorting (?) Mirror the Journalism of Rafał Ziemkiewicz
Autorzy:
Nakoneczny, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179577.pdf
Data publikacji:
2015-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polska
Rafał Ziemkiewicz
intelligentsia
grange
new society
postcolonialism
Polska
inteligencja
folwark szlachecki
nowe społeczeństwo
postkolonializm
Opis:
Artykuł poświęcony jest zagadnieniu polskiej postkolonialności w ujęciu Rafała Ziemkiewicza, jednego z najbardziej wpływowych polskich pisarzy i publicystów średniego pokolenia. Ziemkiewicz uważa, że struktura społeczna i mentalność współczesnych Polaków, zostały w całości określone przez zmiany, jakie spowodowała II Wojna Światowa i komunizm. Społeczeństwo, jakie się wskutek tych zmian wyłoniło jest tworem historycznie zupełnie nowym. Tym, co łączy je z przeszłością jest jedynie dziedzictwo folwarku pańszczyźnianego i zależności kolonialnej od mocarstw ościennych. Szansę w przezwyciężeniu tego dziedzictwa upatruje Ziemkiewicz w budowie społeczeństwa obywatelskiego, nawiązującego do tradycji pracy organicznej i narodowej demokracji. Ziemkiewicz rezygnuje z charakterystycznego dla polskiej inteligencji oglądu rzeczywistości przez pryzmat ideologii. Znacznie bliższa jest mu tradycja anglosaskiego konserwatyzmu i republikanizmu, oparta na wolności, poszanowaniu tradycji i kompromisie. Autor artykułu próbuje pokazać myśl Ziemkiewicza wolną od stereotypowych zniekształceń, a jednocześnie ukierunkowaną na uwalnianie polskiej tożsamości od brzemienia mentalności kolonialnej.
The article is devoted to the problem of Polish postcoloniality in terms of Rafał Ziemkiewicz, one of the most influential Polish writers and journalists of the middle generation. Ziemkiewicz believes that the social structure and mentality of contemporary Poles have been entirely determined by the Second World War and communism. The society, which appeared as a result, is something completely new in history. What unites this society with the past is only a heritage of feudal and colonial dependency. Ziemkiewicz believes that the opportunity to overcome this heritage gives reference to the tradition of organic work and national democracy. He resigns from the characteristic of the Polish intelligentsia overview of reality through the prism of ideology. He is much closer to the tradition of the Anglo-Saxon conservatism and re-publicanism, based on the ideals of freedom, respect for tradition and compromise. The author of the article tries to show the thought of Ziemkiewicz free from stereotypical images and aimed at helping Polish identity to eliminate the colonial mentality.
Źródło:
Porównania; 2015, 16; 165-184
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 28

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies