Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "memory," wg kryterium: Temat


Tytuł:
1956, 1968, 1981: The Faces of Central-European Memory: A Postcolonial Perspective
1956, 1968, 1981 – oblicza środkowoeuropejskiej pamięci. Uwagi w perspektywie postkolonialnej
Autorzy:
Bakuła, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/913154.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Central Europe
1956
1968
1981
common memory
separate memory
non-memory
postcolonial theory
resentiment
retrieval memory
historical policy
aesthetisation
Europa Środkowa
pamięć wspólna
pamięć odrębna
nie-pamięć
teoria postkolonialna
resentyment
odpamiętywanie;
polityka historyczna
estetyzacja
Opis:
This article deals with two issues. The first concerns the problem of collective memory of the past, which is divided here into shared memory, separate memory and non-memory. Shared memory plays a lesser role in Central Europe than separate memory, the latter being the core of national and social identity. Shared memory is an unattainable ideal proposed by some politicians and cultural researchers. A significant role is played by non-memory, which temporarily annihilates difficult matters related to the past. History vies with collective memory in Central Europe as a means of preserving the past. This is the result of centuries-old conflicts, changing political systems, shifting borders and, above all, many nations losing their sovereignty. This situation made the problem of domination and subordination a fundamental problem of history and collective memory. For this reason, the second part of the article focuses on the postcolonial aspects of collective memory, and in particular on its relation to the events of 1956, 1968, and 1981 connected with the military reaction of the communist system to attempts at reform. These events, with all their historical differences, are caused by external violence (1956, 1968) or by internal violence caused by external pressure (1981). Central European societies also shape mutual relations through their attitudes to selected elements of the past. The author of the article depicts the inconspicuous aspects of shared internal and international memory by means of an analysis of four aspects: ressentiment, unremembering, historical politics and aesthetisation.An analysis of the events that took place in 1956, 1968, and 1981 in the context of these four aspects of postcolonial memory reveals the fragile (moderately strong) existence of common areas. These areas are dominated by non-memory and separate memory, which deform historical realities. This proves that it is difficult for Central European societies to move beyond slogans and general declarations. True shared memory is the task for the future.  
Artykuł dotyczy dwóch zagadnień. Pierwsze to problem zbiorowej pamięci przeszłości, w której obrębie autor wyodrębnia pamięć wspólną, pamięć odrębną i nie-pamięć. Pamięć wspólna odgrywa w Europie Środkowej mniejszą rolę niż pamięć odrębna, stanowiąca rdzeń tożsamości narodowej i społecznej. Pamięć wspólna jest raczej nieosiągalnym ideałem zgłaszanym przez niektórych polityków i badaczy kultury. Ważną funkcję pełni nie-pamięć, czyli przestrzeń czasowego unicestwiania trudnych spraw związanych z przeszłością. Historia i zbiorowa pamięć są w Europie Środkowej konkurencyjnymi drogami utrwalania przeszłości. Wynika to z faktu wielowiekowych konfliktów, zmieniających się form ustrojowych, zmiany granic i przede wszystkim odebrania wielu narodom suwerenności. Ta sytuacja spowodowała, że problem dominacji i podległości stał się zasadniczym problemem historii i pamięci zbiorowej. Druga część artykułu jest poświęcona postkolonialnym aspektom zbiorowej pamięci, w jej ramach zwłaszcza podejściu do wydarzeń i dat 1956, 1968, 1981, związanych z militarną reakcją komunistycznego systemu na próby jego zreformowania. Wydarzenia te, przy wszystkich różnicach, są spowodowane przez przemoc zewnętrzną (1956, 1968) lub przemoc wewnętrzną wywołaną naciskiem z zewnątrz (1981). Poprzez stosunek do wybranych elementów przeszłości społeczeństwa Europy Środkowej kształtują też wzajemne relacje. Autor ukazuje problem nieoczywistości wspólnej pamięci wewnętrznej i międzynarodowej przez analizę czterech aspektów: resentymentu, odpamiętywania, polityki historycznej i estetyzacji. Prezentacja wydarzeń lat 1956, 1968, 1981 w perspektywie wskazanych czterech aspektów postkolonialnej pamięci pokazuje słabe istnienie wspólnych obszarów, nad którymi przeważają pamięć odrębna, deformująca realia historyczne, oraz nie-pamięć. Dowodzi to, że wyjście poza hasła i ogólne deklaracje jest dla społeczeństw Europy Środkowej trudne. Prawdziwa wspólna pamięć to zadanie przyszłości.
Źródło:
Porównania; 2020, 27, 2; 25-46
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
(Mgliste) miejsca w poezji Paula Celana. Żydostwo pneumatyczne i geopoetyka pneumatyczna
(Misty) Places in The Poetry of Paul Celan. Pneumatic Jewishness and Pneumatic Geopoetics
Autorzy:
Roszak, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179273.pdf
Data publikacji:
2012-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Paul Celan
geopoetry
memory
Shoah
goepoezja
pamięć
Szoa
Opis:
Fakt podejmowania tematów niemożności zakorzenienia, bolesnych ucieczek i powrotów do miejsc traumy konotuje tematy związane ze świadkiem, retoryką i obsesją pamięci, jej „zemstą”. Artykuł poświęcam badaniu przez pryzmat geopeotyczny wierszy Paula Celana, zbudowanych wokół konkretnego miejsca geograficznego lub topograficznego (np. Gewiddert, w którym mowa o Drohobyczu). Sam poeta daje zatem oczywisty pretekst do badań geopoetycznych). Gatunkiem lirycznym szczególnie mocno związanym w jego przypadku z „geo” jest elegia, wiersz pisany w obliczu straty; można by wręcz pokusić się o stworzenie odmiany gatunkowej: elegie miejsca – znalazłby się wśród nich słynny wiersz Antoniego Słonimskiego. Nieuniknione, że wraz z popularnością lektur geopoetycznych i ze zwrotem topograficznym powraca także biografizm. Moja refleksja o „żydowskim losie” skupia się wokół sygnałów biograficznych (chronotopicznych) zakodowanych w wierszu, odczytywanych także z połączonej z (nowym) biografizmem – perspektywy geopoetycznej (hermeneutyka miejsca i sytuacji).
The fact of taking up themes of not being settled, of escapes and of painful returns into the places of trauma, connotes issues of the witness and rhetoric of the memory obsession, its „revenge”. The article is aimed at analyzing Paul Celans poetry through a geopoetic prism that allows me to construct an interpretation around the indicated place: Gewiddert, in which Drohobych is mentioned. Therefore, Celan gives one an obvious excuse for geopoetic research. In addition, as it appears to me, a type of lyric poetry, especially firmly related to “geo” in Celan’s case, is an elegy; one might even venture to create a sub-genre: elegies of place – a famous poem by Antoni Słonimski would be among them. My reflection on 'the Jewish fate', articulated by a Jewish voice, will concentrate on biographical signals (chronotopic) encrypted in a poem (geopoetry), also understood from a geopoetic perspective – connected with the (new) biographism (hermeneutics of the place and the situation), indicating various concepts of places.
Źródło:
Porównania; 2012, 11; 277-290
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CZARDASZ I GULASZ – OBRAZY WĘGIERSKIEJ „INNOŚCI” W TWÓRCZOŚCI KRZYSZTOFA VARGI
CZARDAS AND GOULASH – IMAGES OF THE HUNGARIAN “OTHERNESS” IN KRZYSZTOF VARGA’S OUTPUT
Autorzy:
Czyżak, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911510.pdf
Data publikacji:
2018-07-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
otherness
imagology
memory
tradition
inność
imagologia
pamięć
tradycja
Opis:
Artykuł zawiera interpretację dwóch utworów Krzysztofa Vargi, Gulaszu z turula (2007) oraz Czardasza z mangalicą (2014). Teksty te – o zarazem autobiograficznym i reportażowym charakterze – stanowią rozpoznanie współczesnej świadomości zbiorowej zarówno Węgrów, jak i Polaków. Imagologia, jako fakt kulturowy oraz metodologia służąca badaniu obrazów i idei przybierających postać mitów, wzorców i motywów, okazuje się niezwykle przydatnym narzędziem w obszarze studiów kulturowych, szczególnie w nurcie badań postkolonialnych (postzależnościowych) oraz komparatystycznych.
The article contains interpretations of two compositions written by Krzysztof Varga, Gulasz z turula (2007) and Czardasz z mangalicą (2014). Those works – with their character bordering on autobiography and reportage – constitute a recognition of the contemporary condition of collective consciousness, especially in Hungary, but also in Poland. Imagology as a cultural fact and the methodology of investigating images and ideas assuming the form of myths, patterns or motifs turns out to be a very useful for cultural (postcolonial and comparative) studies.
Źródło:
Porównania; 2017, 20, 1; 87-95
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
NASZA – WASZA ZAGŁADA. MIZRACHIM WOBEC IZRAELSKIEJ PAMIĘCI O SZOA I POLSKICH PRZESTRZENI NAZNACZONYCH
OUR – YOUR HOLOCAUST. MIZRACHI AUTHORS OF THE THIRD POST-HOLOCAUST GENERATION TOWARD POLISH LANDSCAPES
Autorzy:
Budzik, Jagoda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911604.pdf
Data publikacji:
2018-08-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Holocaust
collective memory
Mizrachim
Israel
Zagłada
pamięć zbiorowa
Izrael
Opis:
Tekst ma na celu analizę różnorodnych postaw wobec izraelskiego dyskursu zagładowego, prezentowanych przez izraelskich pisarzy i artystów określanych jako Mizrachim. Jak twierdzę, choć nie są oni związani z Szoa biograficznie, stanowią część pozagładowych generacji. Idea spoglądania na izraelskie konfrontacje z pamięcią o Zagładzie, choć już od dawna zakorzeniona w naturze tego doświadczenia, w tym konkretnym przypadku wskazuje dodatkowo na skalę wpływu, który temat Szoa wywiera na całe społeczeństwo. Stąd analizowane przeze mnie postawy są nierzadko skrajne: od akceptacji i prób zaadaptowania pamięci o Zagładzie jako części własnej tożsamości po krytykę statusu przynależnego tej pamięci w Izraelu jako wykluczającego i opresyjnego wobec tych, którzy nie mogą się z nią identyfikować. Niektórzy twórcy próbują także na nowo negocjować granice publicznego dyskursu i włączyć do niego również własną perspektywę.
The paper aims at analyzing the variety of attitudes shown by the Israeli writers and artists of Mizrachi origins towards Israeli Holocaust discourse. I argue that although most of the authors are not connected to the Holocaust biographically, they also may be considered as part of what is called post-Holocaust generations. The concept of describing the Israeli authors’ confrontation with the Holocaust memory in terms of post-Holocaust generations is deeply rooted in the specific nature of this experience. In this particular case it might be perceived - above all - as a symptom of influence the Israeli Holocaust discourse has on the whole society. Therefore, the attitudes I describe range from acceptance expressed by attempts to adapt the memory of Shoah as a part of one’s own identity to criticizing the status of Holocaust narrative in Israel as exclusive and oppressive towards those who cannot identify with it. Some of the artists try also to renegotiate the boundaries of the public discourse and to include their own perspective into it.
Źródło:
Porównania; 2017, 21, 2
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DYBUK ALBO ŻYDOWSKA (NIE)OBECNOŚĆ W HUMANIU
DYBBUK OR THE JEWISH (NON)PRESENCE IN UMAN
Autorzy:
Molisak, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911883.pdf
Data publikacji:
2019-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ukraina
identity
memory
Ukraine
Jews
Krzysztof Kopczyński
tożsamość
pamięć
Żydzi
Opis:
Alina Molisak, DYBUK ALBO ŻYDOWSKA (NIE)OBECNOŚĆ W HUMANIU. „PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. T. XXIV, S. 111-121. ISSN 1733-165X. W artykule omawiam funkcjonowanie pamięci i (nie)obecności żydowskiej w przestrzeni współczesnego Humania. Przedmiotem moich rozważań jest zarówno film Krzysztofa Kopczyńskiego pt. „Dybuk. Rzecz o wędrówcedusz”, jak i książka dwojga autorów (Kopczyński, Sajewicz) zatytułowana „Dybuk. Opowieść o nieważności świata”. Analizuję przy tym różne formuły pamięci oraz rozmaite sposoby artykulacji tożsamości tak żydowskiej (chasydzkiej), jak i ukraińskiej.
Alina Molisak, DYBBUK OR THE JEWISH (NON)PRESENCE IN UMAN. “PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. Vol. XXIV, P. 111-121. ISSN 1733-165X. In this article, I describe the functioning of memory and Jewish (non)presence within the space of contemporary Humań. In my analysis, I focus on both Krzysztof Kopczyński’s film “Dybbuk. A Tale of Wandering Souls” and the book by Kopczyński and Sajewich entitled “Dybbuk. A story about the world’s insignificance”. While at it, I analyze different formulas of memory and various kinds of identity articulations by both chasidic Jews as well as Ukrainians.
Źródło:
Porównania; 2019, 24, 1; 111-121
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Beyond the Battlefields of Memory: Historical Traumas and Hungarian Literature
Poza pobojowiskami pamięci. Historyczne traumy i literatura węgierska
Autorzy:
Kisantal, Tamás
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/913153.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
collective memory
traumatic events
competitive and multidirectional memory
contemporary historical fiction
new realism
pamięć kolektywna
wydarzenia traumatyczne
pamięć rywalizująca i wielokierunkowa;
współczesna proza historyczna
nowy realizm
Opis:
One can describe the contemporary Hungarian collective memory as an interpretational field of some traumatic historical events of the twentieth century. The essay aims to sketch some important tendencies of the literary representation of these events after the millennium. At first, it outlines the wider social and political contexts of these literary works. Secondly, it models the current Hungarian cultural field as an opposition between two strategies of memory labeling them in Michael Rothberg’s terminology as competitive and multidirectional ones. These approaches to the past are also associated with different ideological implications and literary canons. Finally, with a brief overview of some recent novels, the essay demonstrates some pathways of representing multidirectional attitudes to the past in the Hungarian literary fiction of the 2000s.
Współczesną węgierską pamięć zbiorową można opisać jako pole interpretacyjne kilku traumatycznych wydarzeń historycznych XX w. Artykuł ma na celu wskazanie ważnych tendencji w reprezentacji literackiej tych wydarzeń w nowym tysiącleciu. Na początku autor szkicuje konteksty społeczne i polityczne utworów literackich. Następnie przedstawia współczesną kulturę węgierską jako przeciwieństwo dwóch strategii pamięci, posługując się terminologią Michaela Rothberga – rywalizacyjnej i wielokierunkowej. Takie podejście do przeszłości wiąże się z różnymi implikacjami ideologicznymi, jak również kanonami literackimi. Wreszcie, wraz ze wskazaniem wybranych najnowszych powieści, autor pokazuje kilka sposobów reprezentacji wielokierunkowego podejścia do przeszłości w węgierskiej literackiej prozie nowego tysiąclecia.
Źródło:
Porównania; 2020, 27, 2; 47-58
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ZNIEWAŻONA ZIEMIA (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012) MICHALE BOGANIM JAKO FILM POSTTRAUMATYCZNY
LAND OF OBLIVION (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012) BY MICHALE BOGANIM AS A POSTTRAUMATIC FILM
Autorzy:
Waligórska-Olejniczak, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911911.pdf
Data publikacji:
2019-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Boganim
Chernobyl
trauma
Land of oblivion
memory
Czarnobyl
Znieważona ziemia
pamięć
Opis:
Beata Waligórska-Olejniczak, ZNIEWAŻONA ZIEMIA (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012) MICHALE BOGANIM JAKO FILM POSTTRAUMATYCZNY. „PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. T. XXIV, S. 85-94. ISSN 1733-165X. Celem artykułu jest analiza filmu Znieważona ziemia Michale Boganim z punktu widzenia współczesnych badań nad traumą i studiów nad pamięcią. Wykorzystując aparat pojęciowy, funkcjonujący w obszarze tych badań, zauważono, że film Znieważona ziemia mieści się w kategorii filmu posttraumatycznego nie tylko ze względu na centralny dla niego temat czarnobylskiej katastrofy i jej następstw, które widz ma okazję obserwować głównie przez pryzmat milieu. Boganim umiejscawia traumę świadka przede wszystkim w niezdolnym do jej przepracowania ciele i psychice człowieka. Źle ulokowana nostalgia, melancholia, kinetyczna nadpobudliwość funkcjonują w filmie jako znaki, pozwalające widzowi współodczuwać tragedię bohaterów, rodzaj powtarzalnego kodu, zmuszającego do refleksji nad mechanizmami pamięci i zapominania.
LAND OF OBLIVION (LA TERRE OUTRAGÉE, 2012)BY MICHALE BOGANIM AS A POSTTRAUMATIC FILM. “PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. Vol.XXIV, P. 85-94. ISSN 1733-165X. The aim of the article is the analysis of Michale Boganim’s film Land of Oblivion from the point of view of contemporary trauma and memory studies. Taking advantage of the scientific notions worked out in the field of those studies, it is stated that the work can be regarded as a posttraumatic film first of all on account of its core problem, which is the Chernobyl disaster and its consequences shown through the prism of the milieu. Boganim encodes the trauma of the witness in the body and mind of the human being who is not able to work through it. Badly located nostalgia, melancholy and kinetic hyperactivity function in the film as signs which allow the audience to take part in the tragedy of the characters, a kind of repetitive code motivating the reflection on the mechanisms of remembering and forgetting.
Źródło:
Porównania; 2019, 24, 1; 85-94
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ostalgia i bezpowrotność w Środkowoeuropejskim kinie przełomu
Ostalgia and Non-Reversibility in The Central European Cinema of The Turning Point
Autorzy:
Dabert, Dobrochna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179233.pdf
Data publikacji:
2012-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ostalgia
memory
film
transformation
Central-Eastern Europe
pamięć
transformacja
Europa Środkowo-Wschodnia
Opis:
Tekst poświęcony został ostalgii – zdeformowanej pamięci o komunizmie, która pojawiła się w krajach byłego bloku wschodniego, gdzie znalazła swoje odbicie w dyskursie publicznym, w debatach historycznych, politologicznych, w formach aktywności medialnej a także w sztuce literackiej i filmowej. Ostalgia przybiera zróżnicowane formy uwzględniające uwarunkowania lokalne: kształt i nasilenie powojennego reżimu, konteksty historyczne, społeczne, obyczajowe a także mentalnościowe. Cechy, które pozwalają oddać specyfikę ostalgicznej pamięci to: wybiórczość, niedokładność, niepełność, niedoskonałość. Jeśli ostalgia budowana jest na sentymencie do pewnych aspektów przeszłości to jej zaprzeczenie, które nazwać można bezpowrotnością znajduje swoje źródło w resentymentach do przeszłości, przejawiając się w niechęci do wspominania, ucieczką od przeszłości w prezentyzm, ale także sięgania do najciemniejszych doświadczeń czasów komunizmu. Tekst ujawnia zjawisko ostalgii i bezpowrotności odnalezione w filmach środkowoeuropejskich, zrealizowanych po przełomie 1989 roku.
The text is dedicated to ostalgia – a deformed memory of communism which appeared in the countries of the former Eastern bloc where it is reflected in the public discourse, historical and politological debates, in forms of media activity but also in literary and cinema arts. Ostalgia assumes various forms which base on local conditions: the shape and intensity of the post-war regime, historical, social, moral and mental contexts. The features which allow to present the specificity of the ostalgic memory are: selectivity, inaccuracy and imperfection. If ostalgia is built on the sentiment towards some aspects of the past then its negation, which can be called non-reversibility,originates from resentiments towards the past and are visible in the unwillingness towards recollection, a flight from the past into presentism but also reaching the darkest experience of the communist times. The text reveals the phenomenon of ostalgia and non-reversibility found in Central European films produced after the breakthrough of 1989. 
Źródło:
Porównania; 2012, 11; 139-156
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomiędzy polemiką a deskrypcją. Mieczysława Jastruna „literacka” antropologia dzieciństwa (na przykładzie wspomnień i opowiadania Wychowanie prowincjonalne)
Between Polemics and Description: Mieczysław Jastrun’s “Literary” Anthropology from Childhood (as Exemplified by His Recollections and the Short Story “Wychowanie prowincjonalne”)
Autorzy:
Mielhorski, Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14749253.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
childhood
polemics
Mieczysław Jastrun
memory prototype
autobiographism
dzieciństwo
polemika
prototyp pamięciowy
autobiografizm
Opis:
Przedmiotem studiów empirycznych są w tym artykule teksty wspomnieniowe i opowiadanie Mieczysława Jastruna Wychowanie prowincjonalne, odsyłające czytelnika do okresu dzieciństwa pisarza. Główną tezą artykułu jest założenie, że Jastrun w swojej twórczości stworzył swój własny, spójny i złożony obraz (wzorzec, model) dzieciństwa jako takiego, stąd można go określić metaforycznie mianem przedmiotu jego indywidualnej „antropologii literackiej”. Ponadto zakłada się, że wobec ogólnie powielanego wizerunku dzieciństwa we współczesnej (nowoczesnej) literaturze i kulturze, a także tego, który jest obecny w tradycji, pisarz przyjmuje dwie postawy: polemiczną, gdy wchodzi w swoich refleksjach w spór z niektórymi składnikami tego wizerunku, i deskrypcyjną, w szczególności autopsyjną (tu dostrzegamy brak polemiki, dążenie do odzwierciedlenia ogólnych mniemań na temat dzieciństwa – potwierdzone we własnych biograficznych, chłopięcych przeżyciach). Metodologia tego artykułu została więc oparta na wyjaśnieniu relacji pomiędzy gestem polemicznym i tendencją opisową (zawieszeniem polemiki). Zwraca się w artykule uwagę, że tak tekst wspomnieniowy, jak i opowiadanie prowadzą czytelnika do tego samego prototypu pamięciowego, na co wskazują istotne podobieństwa między nimi (postaci, miejsca zdarzeń, punkty ich widzenia, nawet te same zwroty językowe).  
The subject of the empirical study in this article is the recollection-based texts and the story “Wychowanie prowincjonalne” by Mieczysław Jastrun, which refer the reader to the author’s childhood. The main thesis in this article is the assumption that Jastrun in his works created his own coherent and complex image (template, model) of childhood as such; therefore, it can be metaphorically called the subject of his individual “literary anthropology.” What is more, it is assumed that the generally copied picture of childhood in the contemporary (modern) literature and culture, as well as the one presented in the tradition, are referred to by the writer by means of two types of attitude: a polemic one, where his reflections get involved in the dispute with some parts of this image, and a descriptive one, in particular that based on own experience (here is no polemics but aiming to reflect general opinions on childhood—confirmed in his own biographical experience as a boy). Thus, the methodology of this article is based on the explanation of the relation between a polemic gesture and a descriptive tendency (suspension of polemics). Attention is drawn in the article to the fact that both the recollection-based text and the short story refer the reader to the same memory prototype, which is confirmed by significant similarities between them (the characters, places of the events, their viewpoints, even the same linguistics expressions).
Źródło:
Porównania; 2023, 33, 1; 165-182
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
DIE UMGESTALTUNG DES KOLLEKTIVEN GEDÄCHNISSES DIE IDEOLOGISCHE FUNKTION DES UKRAINISCHEN INSTITUTS FÜR NATIONALES GEDÄCHNIS IN 2014-2017
TRANSFORMATION OF THE COLLECTIVE MEMORY. THE IDEOLOGICAL FUNCTION OF THE UKRAINIAN INSTITUTE OF NATIONAL MEMORY IN 2014-2017
Autorzy:
Minakov, Minakov
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911926.pdf
Data publikacji:
2019-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Ideologie
ideologisches Monopol
kollektive Erinnerung
Ukraine
Euromaidan
das Ukrainische Institut für Nationales Gedächtnis
postsowjetische Politik
ideology
ideological monopoly
collective memory
Ukrainian Institute of National Memory
post-Soviet politics
Opis:
Mikhail Minakov, DIE UMGESTALTUNG DES KOLLEKTIVEN GEDÄCHNISSES. DIE IDEOLOGISCHE FUNKTION DES UKRAINISCHEN INSTITUTS FÜR NATIONALES GEDÄCHNIS IN 2014-2017. „PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. T. XXIV, S. 31-43. ISSN 1733-165X. Nach dem Euromaidan entwickelte sich die Ukraine widersprüchlich. Neben der Demokratisierung und Europäisierung verbreiteten sich auch konservative Ideologien und Einschränkungen der bürgerlichen Freiheiten. Diese letzteren Tendenzen waren mit dem Versuch verbunden, ein ideologisches Monopol (ein System der ideologischen Kontrolle, das in der UdSSR existierte und in den Dekommunisierungsprozessen von 1989-91) im Interesse der heutigen herrschenden Gruppen zu etablieren. Eine der Institutionen, die die Möglichkeit der Wiederbelebung des ideologischen Monopols ergänzen, ist das Ukrainische Institut für Nationales Gedächtnis. In diesem Text argumentiert der Autor, dass sich das Institut nach mehreren Reformen zwischen 2006 und 2018 zu einer staatlichen Einrichtung entwickelt hat, die konservative Kulturpolitik und eine Politik der illiberalen Identität betreibt, die die staatsbürgerliche demokratische Konsolidierung der Ukraine untergräbt. Anhand der Analyse der politischen Rolle und der bisherigen Erfolge des Instituts gelangt der Autor zu dem Schluss, dass die derzeitige Kulturpolitik und die Organisationspraktiken des Instituts ein neues postsowjetisches ideologisches Instrumentarium geschaffen haben, mit dem Machteliten effektiv ein konservatives ideologisches Monopol in der Ukraine aufbauen können.
Mikhail Minakov, TRANSFORMATION OF THE COLLECTIVE MEMORY. THE IDEOLOGICAL FUNCTION OF THE UKRAINIAN INSTITUTE OF NATIONAL MEMORY IN2014-2017. “PORÓWNANIA” 1 (24), 2019. Vol. XXIV, P. 31-43. ISSN 1733-165X. The post-Euromaidan’s Ukraine has developed in a contradictory way: together with democratization and Europeanization, there was also a spread of conservative ideologies and limitation of civic freedoms. The latter tendencies were connected with the attempts at establishing ideological monopoly— a system of ideological control that existed in USSR and disappeared in the decommunization processes of 1989-91—in the interests of nowadays’ ruling groups. One of those institutions adding to the possibility of revival of the ideological monopoly is the Ukrainian Institute of National Memory. In this paper, the author argues that after several reforms between 2006 and 2018, theInstitute evolved into a state body providing conservative cultural policies and illiberal identity policies undermining Ukraine’s civic democratic consolidation. Based on the analysis of the Institute’s political role and achievements so far, the author concludes that the current cultural policies and organizational practices of the Institute (and similar organizations) have created a new post-Soviet ideological toolkit enabling power elites to effectively establish conservative ideological monopoly in Ukraine.
Źródło:
Porównania; 2019, 24, 1; 31-43
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Narracje o migracji w twórczości współczesnych pisarzy o węgierskich korzeniach kulturowych
Narratives About Migration in the Works of Contemporary Writers of Hungarian Cultural Origin
Autorzy:
Roguska-Németh, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14747371.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
migration
narrative
translingualism
Hungarian literature
post-memory
migracja
narracja
transjęzyczność
literatura węgierska
postpamięć
Opis:
Migracja jest jednym z bardziej doniosłych doświadczeń egzystencjalnych współczesnego człowieka. Jest to zmiana, która pociąga za sobą poważne konsekwencje dla jednostki, niezależnie od tego, czy towarzyszą jej motywacje o charakterze przymusu (politycznego bądź ekonomicznego), czy też mamy do czynienia z migracją dobrowolną. W obu tych przypadkach proces adaptacji w nowym miejscu może okazać się zadaniem niełatwym i obciążającym dla jednostki. Co więcej, może on rzutować również na kolejne pokolenia. Dzieci migrantów niejednokrotnie zmagają się bowiem z tymi samymi problemami, którym czoła musieli stawić ich rodzice bądź dziadkowie. O tym, że funkcjonowanie między dwoma kulturami, językami, tradycjami może okazać się literacko płodne, świadczy twórczość pisarzy o korzeniach węgierskich, którzy mieszkają i tworzą poza krajem swojego pochodzenia. Niniejszy artykuł analizuje twórczość trzech takich autorek: Terézii Mory i Ilmy Rakusy, które piszą po niemiecku, oraz anglofońskiej autorki Charlotte Mendelson. Każda z nich tematyzuje zagadnienie migracji w inny sposób i posługuje się innymi rozwiązaniami na poziomie struktury i narracji utworów.
Migration is one of the most momentous existential experiences of modern man. It is a change that has serious consequences for the individual, regardless of whether it is accompanied by coercive (political or economic) motivations or it is voluntary. In both of these cases, the process of adaptation in a new place may turn out to be a difficult and burdensome task for the individual. What is more, it can also affect the next generations. Children of migrants often struggle with the same problems that their parents or grandparents had to face. The fact that the functioning between two cultures, languages and traditions can turn out to be literally prolific is evidenced by the work of writers of Hungarian origin who live and work outside their country of origin. This article examines the work of three such authors: Terézia Mora and Ilma Rakusa, who write in German, and the Anglophone author Charlotte Mendelson. Each of them thematizes the issue of migration in a different way and uses different solutions at the level of the structure and the narrative of their works.
Źródło:
Porównania; 2022, 32, 2; 283-299
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zakłócona alegoryzacja dzieciństwa w Szumie Magdaleny Tulli
Disturbed Allegorization of Childhood in Szum by Magdalena Tulli
Autorzy:
Wądolny-Tatar, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14753456.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
disturbed allegorization
childhood
Magdalena Tulli
post-memory prose
zakłócona alegoryzacja
dzieciństwo
proza postpamięciowa
Opis:
Zakłócona alegoryzacja dzieciństwa w powieści Szum Magdaleny Tulli wychodzi poza tropologię „ja”, zaproponowaną przez Ryszarda Nycza. Krystalizację obrazów dzieciństwa utrudnia epigenetyczny tryb dziedziczenia traumatycznych doświadczeń przez tzw. drugie pokolenie. Powtórzenie (nawet samej ramy wydarzenia) oznacza też powrót dziedziczonej traumy. Ograniczone udostępnianie trudnej przeszłości (również jako osobowy hermetyzm dorosłych) i tajemnica przeszłości ciążą ku apofatycznej reprezentacji rzeczywistości. W toku narracji ograniczone udostępnianie ma również związek z demencyjną chorobą matki, zyskuje więc motywacje biologiczne, psychologiczne, oprócz historycznych i politycznych. Alegoryzacja dzieciństwa nabiera charakteru substytucyjnego z uwagi na istnienie masek i kamuflaży, tzw. alegorii tożsamościowych (Marta Tomczok), oraz potrzebę afektywnej kompensacji poprzez zastępcze formy społecznych inkluzji. Odrzucona i samotna dziewczynka w fabule utworu Szum Tulli zawiera z matką i ciotką „przymierze wstydu” (Aleksandra Szczepan), żyje w świecie wyimaginowanych figur, funkcjonujących w jej umyśle i na dziecięcych rysunkach (lisa-przyjaciela, esesmana ze związanymi rękoma), stosuje mentalny eskapizm, konsekwentnie gra rolę trudnego i dziwnego dziecka. Na poziomie narracji Tulli sygnalizuje zakłóconą alegoryzację dzieciństwa, które literacko nie ustala się w jednolitym obrazie, poprzez endogeniczność świata wewnętrznego bohaterki, interlokację jej doświadczenia (postpamięciowo dziedziczoną przeszłość rodziców, polsko-włoskie pochodzenie, żydowskie korzenie matki), metafory zamknięcia, ironię jako parabazę alegorii, widmologie literackie, alegoryzację akustyczną, konstrukcję narratora jednocześnie afektującego i afektowanego (Justyna Tabaszewska). Zabiegi te umożliwiają separowanie się postaci od doświadczenia, przenikanie się poziomu autorskiej opowieści z poziomem opowiadanych zdarzeń, wytwarzają podmiot metaleptyczny (Tomasz Kunz).
The disturbed allegorization of childhood in the novel Szum (Noise) by Magdalena Tulli goes beyond the tropology of “I” proposed by Ryszard Nycz. The crystallization of childhood images is hindered by the epigenetic mode of inheriting traumatic experiences by the so-called second generation. Repetition (even of the very frame of happening) also means the return of the inherited trauma. Limited disclosure of the difficult past (also as the personal hermetism of adults) and the mystery of the past gravitate towards an apophatic representation of reality. In the course of the narrative, limited sharing is also associated with the mother’s dementia disease, so it gains biological and psychological motivations in addition to historical and political ones. Allegorization of childhood becomes substitutive due to the existence of masks and camouflages, the so-called identity allegories (Marta Tomczok) and the need for affective compensation through substitute forms of social inclusion. The rejected and lonely girl in the plot of Szum by Tulli makes with her mother and aunt a “covenant of shame” (Aleksandra Szczepan), lives in a world of imaginary figures functioning in her mind and in children’s drawings (a fox-friend, an SS man with his hands tied), uses mental escapism, consistently plays the role of a difficult and strange child. At the narrative level, Tulli signals a disturbed allegorization of childhood, which is not determined in a literary uniform image, through the endogeneity of the protagonist’s inner world, the interlocation of her experience (past of her parents inherited through post-memory, Polish-Italian origin, Jewish roots of her mother), metaphors of closure, irony as a parable of allegory, literary spectmologies, acoustic allegorization, and the construction of a narrator that is simultaneously affectionate and affected (Justyna Tabaszewska). These measures allow the characters to separate from the experience, the level of the author’s story permeating the level of the events told, and create the metalleptic subject (Tomasz Kunz).
Źródło:
Porównania; 2023, 33, 1; 183-202
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
CZYTANIE ŚWIATA. HENRYK WANIEK – PISARZ, MALARZ, OUTSIDER
READING THE WORLD. HENRYK WANIEK – AUTHOR, PAINTER, OUTSIDER
Autorzy:
Ćwiklak, Kornelia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911759.pdf
Data publikacji:
2019-04-03
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Henryk Waniek
Oneiron
Silesia in literature
mysticism
memory
Śląsk w literaturze
mistycyzm
pamięć
Opis:
Niniejszy tekst poświęcony został twórczości literackiej Henryka Wańka, artysty o niezwykle bogatym i spójnym dorobku literackim i malarskim, który scala idea odkrywania duchowego podłoża rzeczywistości. Dla właściwego zrozumienia jego sztuki ukazano ją w kontekście śląskiego undergroundu artystycznego lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Stawiam tezę, że Waniek łączy w swej twórczości (pozornie) przeciwstawne modele: outsiderski i powinnościowy, przy czym kierunek i zakres tego drugiego jest skutkiem autonomicznych decyzji twórczych. Pisarz z czasem coraz mocniej opowiada się po stronie modelu artysty będącego strażnikiem pamięci. Jednak istotne pozostaje nadal traktowanie sztuki jako drogi wtajemniczenia. Obydwie antagonistyczne postawy spotykają się w figurze outsidera, podążającego własną drogą przez Śląsk, który artysta uznał za centralne miejsce swojej twórczości.
This text is devoted to the works of Henryk Waniek, an artist of a remarkably rich and coherent literary and painting output merged by the idea of discovering the spiritual basis of our reality. The first part of this article discusses his activity as co-founder of the Oneiron Circle belonging to the Silesian artistic underground of the 1960s and 1970s, here related to as an essential context and prediction of his coming work. The second part analyses Waniek’s prose, especially the categories of artistic memory, nature and consciousness. I propose the thesis that Waniek in his work brings together (seemingly) opposing models: an outsider model and an obligatory model. With time, the author takes the side of an artist as a memory guard more and more. However, it is crucial to treat art as initiation. Both attitudes are united in the figure of the outsider following his own path through Silesia which the artist considered to be the central point of his work.
Źródło:
Porównania; 2018, 23, 2; 239-258
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literackie topografie pogranicza. Przypadek Slawonii
Literary Topography of The Borderland. The Case of Slavonia
Autorzy:
Dyras, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1179230.pdf
Data publikacji:
2017-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
regionalism
Slavonia
borderlands
nostalgia
memory
cultural interaction
regionalizm
Slawonia
pogranicza
pamięć
interakcja kulturowa
Opis:
W ostatnich latach w Chorwacji ożywa duch regionalizmu, który można by nazwać „nowym regionalizmem” w odróżnieniu od tendencji, jakie przez wieki kształtowały oblicze kultury chorwackiej. Można również określić nową sytuację mianem „decentralizacji mapy”, wyrażającą się w zainteresowaniu obszarami granicznymi, peryferiami. Slawonia, przestrzeń przecięcia się i spotkania różnych kultur, również przeżywa znaczące przemiany. W prozie chorwackiej pojawiają się próby odtworzenia środkowoeuropejskiego ducha regionu poprzez odkrywanie śladów przeszłości, za sprawą swego rodzaju literackiej archeologii zmierzającej do odnalezienia, mówiąc słowami Aleidy Assmann „śladów, reliktów, bruzd i ran” określających dane miejsca. Interesującym przypadkiem takiego poszukiwania jest proza autorów pochodzenia niemieckiego, szczególnie Ludwiga Bauera, autora powieści wskrzeszających ducha pogranicza.
The regionalist spirit has been revived during recent years in Croatia. The spirit can be called “new regionalism” as opposed to the tendencies which shaped the Croatian culture for centuries. The new situation can also be referred to as “map decentralization” which is visible in the interest in fringe areas and peripheries. Slavonia, the area of intersection and meeting of different cultures, is also undergoing significant changes. In the Croatian prose there are attempts at recreating the Central European spirit of the region by means of finding traces of the past due to a kind of literary archeology which aims at finding what Aleida Assmann would call “traces, relicts, furrows and wounds” which characterize the particular places. An interesting case of such searching is the prose of authors of German origin, particularly Ludwig Bauer who is the author of a novel which revives the spirit of the borderland.
Źródło:
Porównania; 2012, 11; 157-165
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Narracje militarne w ukraińskiej powieści popularnej
Military Narrations in The Ukrainian Popular Novel
Autorzy:
Poliszczuk, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182400.pdf
Data publikacji:
2014-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
military rhetoric
novel
memory
trauma
concept of war
retoryka militarna
powieść
pamięć
koncept wojny
Opis:
Koncept wojny, walki, sprzeciwu, tak samo jak i refleksja na temat porażki i rezygnacji z niedawnej przeszłości, stanowi cechę charakterystyczną publikowanych ostatnio powieści ukraińskich pisarzy: Oksany Zabužko, Vasyla Šklara, Liny Kostenko, Sergiya Žadana. Retoryka wojny zostanie rozpatrzona na podstawie interpretacji dwóch głośnych książek, mianowicie Liny Kostenko Pamiętnik ukraińskiego szaleńca oraz Sergiya Pantiuka Wojna i my. Analiza tych utworów pozwala na ewentualny wniosek o zasadniczym znaczeniu retoryki militarnej w kulturze postkolonialnej, w tym także w obliczu globalizacji i totalnego wydziedziczenia. Nie można odmówić obydwojgu autorom pewnej prognozy profetycznej w kontekście ostatnich wydarzeń, to znaczy aktualnej wojny lokalnej toczącej się na Ukrainie.
The concept of war and struggle, similarly as the reflection of defeat and resignation from the recent past became the main topic of the novels of Ukrainian writers, e.g. Oksana Zabužko, Vasyl Šklar, Lina Kostenko, Sergiy Žadan, etc. The researching of the military rhetoric in the article is based on the famous contemporary books The Notes of Ukrainian Crazy Man by Lina Kostenko and The War and We by Sergiy Pantiuk. The analysis of the novels gives us the possibility to find out and to understand the place of war in the post-colonial culture and in the space of globalization. The interesting fact is that, in their novels, both authors made some prognoses for the future, in particular regarding the contemporary local war in Ukraine.
Źródło:
Porównania; 2014, 15; 219-231
1733-165X
Pojawia się w:
Porównania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies