Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę ""Kościół katolicki"" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Kościół katolicki w PRL – wybrane zagadnienia, hipotezy, prowokacje
The Roman Catholic Church in the Polish People’s Republic (PRL) – chosen questions, hypotheses, provocations
Autorzy:
Żaryn, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477634.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Opis:
Church-State relations in the post-war period are still an open subject, despite the large subject literature available. The reason for this is not only its broadness but also the slow process of giving access to record series which are of fundamental significance, mainly documents created by the Security Service and Church institutions (Polish Episcopate’s Chief Council and plenary conferences, where crucial decisions were made). These new sources, sometimes fundamentally, change the historian’s outlook on the described events and occurrences. This study is an attempt to verify some of the theses, which argued without the knowledge of these records, have already become all too firmly entrenched. The communist authorities’ policy concerning religious matters practically did not change. This can be seen from the vantage point of the statutory law, the ruling atheistic ideology as well as the missions carried out by the Security Service and the Office of Religious Beliefs for the communist party during the whole post-war period. The fluctuations of this policy depended on the levels of social resistance and the strength of the authorities. Additionally, the heavy repressions instituted against the Church, its members and property, in the first decade of communism, aimed at pushing Catholicism onto the margins of political life, gave the changing ruling party groupings that followed the possibility to use far more refined methods to sideline the people of the Church. Analysing the efficiency of this policy is another matter. The Polish Church hierarchy – starting with Cardinal Stefan Wyszyński, Primate of Poland (1948–1981) – looked down upon priests who got involved in contacts with the authorities with censure, however, they also were very sceptical about priests who were on the verge of placing the interest of the widely understood political, legal and underground opposition above that of the Church. This scepticism concerns not only the Jesuit Władysław Gurgacz, a soldier and chaplain of the underground resistance in the 1940s, condemned to death by the communists, but also the Dominican Father Ludwik Wiśniewski, the university chaplain in the 1970s, who supported the democratic opposition and, finally, Father Jerzy Popiełuszko, the Chaplain of “Solidarity”. The bishops were similarly sceptical about the work of the so called “licensed” Catholics. This formation (which is especially interesting after 1956) in my opinion includes not only associations like PAX or the Christian Social Association but also the “Znak” grouping in Parliament and its varied background, which today is considered to have been one of the hotbeds of opposition to the system. From the point of view of the bishops, all these groups, which received a licence to run publicly, very often became a tool in the anti-Church policy of the ruling party in the years 1956–1980. The “secular Catholic” category should be spread out over circles, which in the eyes of the Church did not stop to be Catholic, whilst at least from 1948 never received the right to run publicly (that is the Christian Democrats and the Nationalists). The price for the licence was to acknowledge, contrary to the views of these circles, the government principles of atheist communism. The last question concerns the Catholic-Jewish, or further Polish-Jewish problem, which is complicated and thorny after 1945 due to historical circumstances. The problem concerns changes which took place, among others within the post-Vatican Council Church, as well as the post-war experience, when there was an overrepresentation of people of Jewish extraction in the communist authorities. During the PRL period the communist authorities – not only in 1968, but also in the following decades – used the Jewish issue to foment otherwise understandable resentments, which were also held by some secular Catholics as well as the Church hierarchy. The problem of Catholic-Jewish relations cannot be solved merely by assuming that the Polish (Catholic) side is guilty of the tensions existing after the war, which were not solved due to the fact that the Polish nation was not independent during the PRL period.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2005, 1(7); 11-34
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowolipki AD 1959, czyli cud w komunistycznej Warszawie
Autorzy:
Kaliski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477239.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
miracle
miracular religiosity
popular Catholicism
communism
Catholic Church
cud
religijność mirakularna
katolicyzm ludowy
komunizm
Kościół katolicki
Opis:
This article is a study on Catholicism in the Polish People’s Republic and the state authorities’ policy towards the Catholic Church. In October 1959, the metal tower of a Warsaw church began to glow, hich was especially visible at night. The phenomenon was not explained scientifically, and interpreter by many people as a miracle, a sign from God. Many people even saw the Mother of God at the top of the tower. For several weeks, the church attracted crowds of many thousands of gawkers, curious onlookers, and pilgrims. The author describes the reaction of the Church authorities, state authorities (repressive apparatus), and common people drawn to the extraordinary event. The miracle in the Warsaw district of Muranów is one of the most spectacular examples of the manifestation of the believers’ miraculous sensitivity (consciousness).
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 25-49
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół katolicki w województwie białostockim wobec podziemia antykomunistycznego w latach 1945–1953
The Catholic Church and the Polish underground in the Bialystok province 1945–1953
Autorzy:
Sychowicz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478084.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Opis:
The article depicts the communist system of oppressing the Catholic Church in Poland between 1944 and 1953. In the light of certain facts it is pretty obvious that the security apparatus must have been prepared to fight the clergy from the very beginning, especially that it was known to support the underground movement. Although, the priests were not openly persecuted before 1947, individuals happened to be victimized by the UB. According to information the MBP received from the Bialostocczyzna region, after 1945 the local clergymen stayed in touch with the resistance forces: stored its weapon or archives, performed church services. The oppression of the Church intensified in 1947–1953; most of the clergies’ trials that finished in long jail sentences took place that time. In order to discredit the Church and reduce its influence the Fifth Section of the Fifth Department, founded on the 11th of January 1946 in Bialystok, was instructed to organize an internal spy ring. But while realizing the task, many difficulties were encountered. Because the neutralization of the catholic clergy was to be achieved by recruiting secret cooperators who would hinder the Church from conducting the political propaganda (as it was called), unfriendly attitude of priests to the system was really an obstacle. In this case the security apparatus failed as shows the result of the election held on the 19th of January 1947, when similarly to the referendum, priests from the region voted predominantly against the people’s democracy. In 1949 the action taken against the catholic Church was joined by the prime minister – Józef Cyrankiewicz. In his expose, on 10th of January, he declared that using pulpits to spread anti-state propaganda and supporting the underground would be punished to the full extent of the law. He also announced that those priests who would prove their patriotism would be taken in care. This activity culminated in show trials of the priests accused of cooperation with the anticommunist underground. One of the first convicted was a curate of the Barglow parish in the Augustow district, Zygmunt Poniatowski. Being kept under more and more meticulous surveillance, the clergymen became the object of increasing pressure. The goal of such an action was to break the anticommunist defiance and subordinate the priests to state authorities. However, the cooperation between the Church and the underground movement has never been broken. The article ends with one of the most famous events of that time: the case of Kazimierz “Huzar” Kamienski who went on trial in 1953 together with some priests. Victimizing the Church, however, did not stop. It lasted on in different forms and variable intensity.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2005, 2(8); 125-141
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komisja Charytatywna Episkopatu Polski w stanie wojennym jako główny pośrednik w przekazywaniu zagranicznej pomocy humanitarnej. Przykład województwa katowickiego
Autorzy:
Wilczok, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231721.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
stan wojenny w Polsce
Kościół katolicki
pomoc charytatywna
województwo katowickie
Opis:
Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce społeczeństwa z 24 krajow świata zaangażowały się w akcję pomocy. Dla zagranicznych ofiarodawcow instytucją godną zaufania był Kościoł katolicki, ktory działalność dobroczynną prowadził za pośrednictwem Komisji Charytatywnej Episkopatu Polski. Celem artykułu jest odpowiedź na kilka pytań: w jaki sposob KCEP radziła sobie z dystrybucją darow przeznaczonych dla wojewodztwa katowickiego? Jaka była skala zagranicznej pomocy udzielonej mieszkańcom wojewodztwa? I wreszcie, jakie były reakcje beneficjentow na uzyskane wsparcie? O wyborze wojewodztwa katowickiego zadecydowało jego zaludnienie oraz to, że w Katowicach mieściła się siedziba KCEP. W 1982 r. diecezja katowicka otrzymała do rozdziału wśrod potrzebujących blisko 21 tys. ton towarow, rok poźniej – blisko 7 tys. ton. Z powodu braku dokumentacji nie wiadomo, ile darow zostało przekazanych wyłącznie mieszkańcom Zagłębia Dąbrowskiego oraz ziemi gliwickiej. Podstawową komorkę pracy charytatywnej stanowiły tzw. Parafialne Zespoły Charytatywne. Okazją do uzupełnienia informacji o osobach potrzebujących były odwiedziny kolędowe z przełomu lat 1981 i 1982. Postawy beneficjentow zagranicznej pomocy były bardzo zrożnicowane – od wdzięczności i zażenowania, po roszczeniowość i niezadowolenie z otrzymywanego wsparcia.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2022, 40, 2; 508-525
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół katolicki w latach przełomu (1987–1989)
The Roman Catholic Church in the Breakthrough Years (1987–1989)
Autorzy:
Łatka, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478044.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Roman Catholic Church
Polish episcopacy
communist authorities
Józef Glemp
Wojciech Jaruzelski
system transformation
negotiations
Opis:
R ola Kościoła katolickiego w trzech ostatnich latach istnienia PRL była znacząca. Po trzeciej pielgrzymce Jana Pawła II wspomniana instytucja wystąpiła jako pośrednik i moderator dialogu między władzami a opozycją. Episkopat konsekwentnie odrzucał kolejne propozycje strony rządowej zmierzające do reformy systemu bez udziału dzia- łaczy zdelegalizowanej „Solidarności”. Zaangażowanie hierarchii kościelnej było nie- zwykle ważne dla doprowadzenia do rozmów „okrągłego stołu” oraz w czasie wyborów parlamentarnych w czerwcu 1989 r., gdy jej wsparcie okazało się kluczowe dla zwycięstwa Komitetu Obywatelskiego i klęski listy rządowej. W tym okresie Episkopat odniósł także bezprecedensowe sukcesy w zakresie relacji państwo–Kościół: uregulowanie swojego statusu prawnego i nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską i PRL. Oba osiągnął na własnych warunkach, wykorzystując swoją silniejszą pozycję negocjacyjną. Artykuł przedstawia podejście struktur centralnych Kościoła w Polsce do sytuacji politycznej w ostatnich trzech latach PRL, gdy Episkopat był swego rodzaju akuszerem porozumienia między władzą a opozycją.
T he Roman Catholic Church played a significant role during the last three years of the People’s Republic of Poland. Following the third pilgrimage of John Paul II, the institution acted as a mediator and moderator of dialogue between the authorities and the opposition. The episcopacy kept rejecting subsequent proposals of the government party to reform the system without involving activists of the delegalized “Solidarity” Movement. The involvement of the Roman Catholic hierarchy was hugely important for initiating the “Round Table” talks and during the parliamentary elections of June 1989 when its support turned out to be of key significance for the victory of the Civic Committee and for the defeat of the government party. At that time, the episcopacy also recorded unprecedented successes in the relations between the state and the Church, the regulation of its legal status as well as the Holy See and the People’s Republic of Poland entering into diplomatic relations. It achieved both on its own terms by leveraging its superior negotiation power. The article discusses the approach of the highest hierarchy of the Roman Catholic Church in Poland toward the political situation during the last three years of the People’s Republic of Poland when the episcopacy served as a kind of “midwife” for the agreement between those in power and the opposition.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 13-40
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między męczeństwem a przystosowaniem. Kościół katolicki w Europie Środkowo-Wschodniej pod rządami komunistów (1944–1989)
Between martyrdom and adaptation: The Catholic Church in Central and Eastern Europe under Communist rule (1944–1989)
Autorzy:
Wierzbicki, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478161.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 17-24
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół katolicki a Cerkiew greckokatolicka w USRR po II wojnie światowej – droga do współpracy
The Catholic Church versus the Greek Catholic Orthodox Church in the USSR after World War II: Way Towards Cooperation
Autorzy:
Pojizdnyk, Inna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478086.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Opis:
Local leaderships in Poland significantly affected the consequences of the open conflict between Rome and Moscow in new political conditions. Anti-catholic actions carried out by communist authorities resulted in reaching an agreement between the Soviet government and the Polish Committee of National Liberation (Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego). It concerned a displacement of Ukrainian citizens from the Polish territory as well as of Poles from the USSR. Roman Catholic and Greek Catholic hierarchs negatively referred to the Polish-Ukrainian settlement. The vast majority of Polish society decided not to leave their homes. That decision was attributed to the significant influence of Roman Catholic clergy they had on Polish worshippers. Communist authorities, with all possible methods of persuasion (extortion, deportations and arrests), tried to use that influence in order to accelerate the process of displacement. At the request of Archbishop Eugeniusz Baziak the authorities of the Greek Catholic Church officially expressed their opposition against such actions taken by the government. Soviet officers not only put the clergy and worshippers under intense pressure but also used permanently existing Polish-Ukrainian conflicts to achieve their goals (distributing threatening leaflets with UPA signature, resettling Ukrainian citizens in areas yet uninhabited by Poles, etc.). The clergy of both Churches – Greek and Catholic – took an effort to prevent the worshippers in their parishes from creating tension between them. Polish parsons kept on Greek Catholic rectories their liturgical vestments, parish registers and another pieces of church property. Due to the fact that Polish clergy had friendly relations with Greek Catholic parsons, Polish priests used to give them the keys to their churches before being displaced. During the action of liquidation of the Greek Catholic Church the Soviet authorities extensively used the Russian Orthodox Church to erupt a dispute inside the Greek Catholic environment. Between 1944 and 1946 both Greek Catholic priests and laymen were required not only to declare their personal attitude to church (in general) but also their religious affiliation. It was caused by remarkable variety of opinions existing in Ukrainian society rich in many religious beliefs, family traditions etc. Moreover, that society was also deeply and constantly affected by the influence of the Ukrainian clergy, underground and it felt intense pressure from the authorities. In addition to this, the USSR leaderships took under consideration the possibility of carrying out a similar action against Roman Catholic Church. However, any attempt of taking such an action met with strong resistance of the clergy. The underground activities of the Greek Catholic Church only confirmed the lack of effectiveness of that kind of campaigns. After World War II, there was a new stage in relations between not only the Roman and Greek Catholic churches but also the Ukrainian and Polish societies. All conflicts and pretences between them, connected with political repressions, eventually ended and turned into a mutual cooperation and help. Despite existence of totalitarian regime, both Churches – Roman and Greek Catholic were allowed to preserve their religious identities.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2010, 1(15); 299-307
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Główny Zarząd Polityczny Wojska Polskiego - odpowiedzi na pytania związane z problematyką stosunków państwo-Kościół, przygotowujące LWP do drugiej wizyty papieża w polsce w dniach 16-23 czerwca 1983 roku
Autorzy:
Orłowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2230842.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
PRL
Siły Zbrojne PRL
Ludowe Wojsko Polskie
Kościół katolicki
Jan Paweł II
Opis:
Artykuł zawiera edycję tekstu stworzonego w Głównym Zarządzie Politycznym Sił Zbrojnych komunistycznej Polski, przeznaczonego do „pracy” oficerów politycznych „ludowego” Wojska Polskiego z żołnierzami. Dokument, powstały przed wizytą papieża Jana Pawła II w Polsce, zawiera postulowane przez władze w Warszawie poglądy na temat Watykanu i jego stosunków z Polską, pobożności Polaków oraz rzekomo pojednawczego stosunku prymasa Józefa Glempa do władz komunistycznych. Opublikowany tekst ukazuje metody kształtowania pożądanych poglądów politycznych żołnierzy w trudnych dla władz latach osiemdziesiątych XX w.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2023, 41, 1; 459-470
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka władz Jugosławii wobec Kościoła katolickiego w latach 1945–1971
Policy of the Yugoslavian authorities towards the Catholic Church in 1945–1971
Autorzy:
Wawryszuk, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478227.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Jugosławia
Kościół katolicki
polityka wyznaniowa w Jugosławii
Watykan (Stolica Apostolska) po II wojnie światowej
Yugoslavia
Catholic Church
Yugoslav Religious Policy
Vatican (the Holy See)
Opis:
The acquisition of power by the communists in Yugoslavia after World War II proceeded in a different way, than in case of other Central and East European countries (except Albania). First of all, Yugoslavia had been liberated mostly by partisans, naturally supported by the Allied Powers. Secondly, taking into account their impact on political reality in the country, they did not follow other communists (e.g. from Poland, Hungary, Bulgaria etc.) in implementing a “transitional period”, but straight away started massive terror against all potential or real political enemies. One of the “natural” enemy of the new government was the Catholic Church (CCh), Institution especially strong in Croatia and Slovenia. Thus, the CCh was oppressed by communists. The authorities used administrative repressions, some of most active priests were killed. The archbishop Alojzije Stepinac, the leader of the Church in Croatia, was sentenced and imprisoned. Gradually, after WW II, communist terror had been substituted by administrative and political repressions. Belgrade had started a kind of political game with Vatican, where the situation of the Church in Croatia was at stake. At this point the pattern was similar to other communist states: the “priests-patriots” associations were established in whole Yugoslavia. However, a lack of success led Josip Broz-Tito, Yugoslav leader, to break off the diplomatic relations with the Holy See in 1952. The diplomatic détente between the Holy See and Belgrade appeared in mid-‘60s, when tough negotiations between states had begun. The agreement, finally signed in 1966, resulted in improvement of the CCh’s position in Croatia and Slovenia. It is worth to be noted, that Vatican was interested in looking for deeper frames of cooperation with Yugoslavia. The main goal was to sign a concordat with a socialist state, what would have a huge impact on Catholicism the whole Eastern Bloc. Apart from that, as Belgrade continued its policy in Non-Aligned Movement, Vatican sought an opportunity to expand its influence in the Third World. Eventually, the concordat was signed in 1970 and in the following year Josip Broz-Tito, as the first communist leader, officially visited pope Paul VI in Vatican. At the end of 1971 a symbolic event for a Church’s history in Croatia took place – “The Croat Spring”. Massive protests in the republic were suppressed by the authorities. Oppositely to clergy in other countries like Poland, the Church in Croatia/Yugoslavia remained passive. This fact had significant consequences, as the Croatian elites almost up to ‘90s felt deep reserve to the Institution.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 236-251
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół katolicki w PRL 1980-1981 w dokumentach władz NRD
The Catholic Church in the Polish People’s Republic in 1980–1981 According to the Documents of the Authorities of the German Democratic Republic
Autorzy:
Gańczak, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2156724.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Kościół
PRL
NRD
Solidarność
Church
Polish People’s Republic
German Democratic Republic
Solidarity
Opis:
Odmienna polityka kościelna przyjęta po 1956  r. przez PZPR i Socjalistyczną Partię Jedności Niemiec (SED) niejednokrotnie prowadziła do tarć między Warszawą a wschodnim Berlinem. Jeszcze po wielu latach władze NRD wypominały PZPR rzekome błędy popełnione po śmierci Bolesława Bieruta: poluzowanie sojuszu ze Związkiem Sowieckim, odejście od kolektywizacji rolnictwa i właśnie złagodzenie polityki wobec Kościoła katolickiego1. Pozycja katolików w NRD była jednak nieporównanie słabsza niż w PRL2. „Szacunkowo ocenia się, że [wschodnioniemiecki] Kościół [katolicki] liczy jedynie 1 mln wyznawców w porównaniu do kilku milionów protestantów”3 - czytamy w notatce Departamentu I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL ze stycznia 1980 r. Dodajmy, że NRD miała w tym czasie ponad 16,7 mln mieszkańców. Wysiłki na rzecz ateizacji społeczeństwa, podejmowane przez komunistów wschodnioniemieckich od lat czterdziestych XX w., okazały się dość skuteczne. „Wzorem dla SED […] była polityka zwalczania Kościołów metodami zaczerpniętymi z ZSRR”4 - pisał Janusz Ruszkowski. Ernst-Alfred Jauch, w latach 1965-1985 kierownik biura Katolickiej Agencji Informacyjnej (KNA) w Berlinie, wyliczał środki stosowane przez władze NRD w ramach tej walki, takie jak propaganda antyklerykalna, wychowywanie młodzieży w duchu ateistycznym, wymuszanie udziału
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 37, 1; 435-454
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alternatywy dla katolicyzmu politycznego na Węgrzech po 1945 roku na przykładzie Józsefa Mindszentyego i Gyuli Szekfű
The Alternatives to the Political Catholicism in Hungary after 1945 on the Example of József Mindszenty and Gyula Szekfű
Autorzy:
Hatos, Pál
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971825.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
reżim komunistyczny
Węgry
Kościół katolicki
József Mindszenty
Gyula Szekfű
Communist régime
Hungary
Catholic Church
Opis:
The Alternatives to the Political Catholicism in Hungary after 1945 on the Example of József Mindszenty and Gyula Szekfű 1945 was a watershed year for Hungary and Hungarian Catholicism alike. The Ancient Regime of the interwar period has totally collapsed in the wake of the crushing defeat that the humiliated country the shameful last ally of the Nazi Reich suffered from the ‘liberating’ Soviet troops. The Liberation soon to be proved nothing else but a ruthless and full scale occupation and Soviets’ proxies, the Communists gradually took control over the whole political and social system of the country. The Catholic Churches lost not just her centuries old privileged status but also her entire wealth in the wake of the 1945 land reform initiated by the Communist Party. But it remained a powerful social force capable to articulate the voice of millions of faithful for the years to come. Amidst the epochal changes two different strategies were articulated by Catholic clery and the laymen intelligentsia: 1) that of the resistance moral and uncompromising standoff represented by the newly appointed Cardinal József Mindszenty (1892–1975), Archbishop of Esztergom and most of the clergy and 2) that of a rather hopeless ralliement with Christian Democratic overtones which was expressed by the first ambassador of Hungary to the Soviet Union the Catholic historian and influential publicintellectual of the interwar period Gyula Szekfű (1883–1955). The historical controverse over the oeuvre of Mindszenty reaches back to his time as active head of the Hungarian Catholics in the late 1940s, continued to be unabatted throughout of the Détente and Ostpolitik years in the 1960s and 1970s, and revived vigourously after 1990 when Mindszenty’ s name and fate ceased to be an untouchable political taboo. Mindszenty undertook a very active public life right from the beginning of his carrier and his arrest at Christmas 1948 followed by an internationally echoed show trial that ended with a life sentence made him once for all an emblematic and at the same time a highly controversial figure of the Hungarian Catholic Church. His memory is still bears this original divide. His partisans praise Mindszenty because of infatigable his brave and uncompromising anti-communism and his passionate vision of Catholicism blended with Hungarian national identity, and since his tragic fate symbolises with strength the sufferings of the ‘silent church’ beyond the Iron Curtain. But he is vehemently contested because of his political ambitions, because of his his well–known royalist symphaties and Habsburg affinities even after 1945, because of his emphasis on Hungary as Regnum Marianum implies an exclusivist catholic nationalism and last but not least since his intrasignance did not take account of the needs of the ordinary and feeble beliver not ready for martyrdom. This was indeed the forceful argument for the persons of the compromise like Gyula Szekfű who feared a large scale secularization of the masses under duress lest the Church accepts the new status quo dictated by the Communist régime. The paper explores these alternatives and try to asses the inherent contradictions in both with a view of the symbolical importance of the oppression of the Church for future generations.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2015, 1(25); 185-198
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Droga diecezji szczecińsko-kamieńskiej do archidiecezji i metropolii szczecińsko-kamieńskiej
The Path of the Diocese of Szczecin-Kamień to Becoming the Metropolitan Archdiocese of Szczecin-Kamień
Autorzy:
Wejman, ks. Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154527.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
metropolia szczecińsko-kamieńska
diecezja
archidiecezja
bp Kazimierz Majdański
bp Jerzy Stroba
Szczecin
Pomorze Zachodnie
Kościół katolicki
Metropolitan Archdiocese of Szczecin-Kamień
diocese
archdiocese
Bishop Kazimierz
Majdański
Bishop Jerzy Stroba
Western Pomerania
Catholic Church
Opis:
Dwudziestego piątego marca 1992 r. papież Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae populus kreował wśród nowych ośmiu metropolii w Polsce również metropolię szczecińsko-kamieńską. I chociaż archidiecezja szczecińsko-kamieńska jako stojąca na czele metropolii należała do najmłodszych w Polsce i w przypadku struktur centralnych zaczynała od początku, a w wielu przestrzeniach duszpasterskich i organizacyjnych brakowało jej należytego rozkwitu, znanego w wiekowych diecezjach, to jednak wyjątkowa postawa pasterzy tych ziemi – bp. Jerzego Stroby i bp. Kazimierza Majdańskiego – oraz ich czynna obecność zarówno w polskim, jak i powszechnym Kościele doprowadziły do tego, że w krótkim czasie dopełnił się na tyle, iż w nowej reorganizacji kościelnej Szczecin stał się stolicą metropolii. Nadto metropolia szczecińsko-kamieńska w składzie: archidiecezja szczecińsko-kamieńska oraz diecezja koszalińsko-kołobrzeska i zielonogórsko-gorzowska, zachowując w 5/6 swoją jedność z 1972 r. – gdyż z racji duszpasterskich sześć wschodnich dekanatów diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej zostało przekazanych diecezji pelplińskiej (obszar 8512 km kw.) – nie tylko podtrzymała, ale nadto rozwinęła wypracowane wcześniej więzi, głównie kapłańskie, i to stanowi wyjątek w skali kraju.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 37, 1; 329-358
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„W obronie życia nienarodzonych”. Głos Kościoła i środowisk katolickich w debacie okołoaborcyjnej w okresie Wielkiej Nowenny (1956–1966)
In defense of the unborn life. The voice of the Church and Catholic community in the debate around abortion during the Great Novena (1956–1966)
Autorzy:
Jarkiewicz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477724.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Kościół katolicki
reżim komunistyczny
prawo aborcyjne
kard. Stefan Wyszyński
polityka reprodukcyjna
Catholic Church
communist regime
abortion laws
Card. Stefan Wyszyński
reproductive policy
Opis:
The Church and the Catholic community during the Great Novena (1956–1966) contested the liberal abortion laws introduced by the Communists, arguing that it led to the depopulation of Poland. Formed of pronatalist attitudes based on the experiences of the previous epoch: Catholic parish counseling was developed, spouses were trained on natural family planning methods. Poles were integrated around the Millenium program proclamation of Card. Wyszyński, in which conscience of women through prayer, pilgrimage and preaching. Particular attention has been paid to single mothers and to large families, offering them social and organizational assistance in their parenting. The program of reception of church teaching in the field of marriage and the family was transferred to the forum of the council debate, actively developing the content of the document “Humanae vitae”. In this regard, the effect of the Church and the Catholic community was to strengthen the image of Poland as a country in which it struggled in defense of life and effectively countered the government’s reproductive policy.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 137-175
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chadecja w PRL? Czy politycy katoliccy byli chrześcijańskimi demokratami?
Christian democrats in Polish People’s Republic? Were Catholic politicians the Christian Democrats?
Autorzy:
Skibiński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477565.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
chrześcijańska demokracja w Polsce po 1945
Kościół katolicki a polityka w Polsce po 1945
Stronnictwo Pracy
Stowarzyszenie PAX
ruch „Znaku”
Bolesław Piasecki
Janusz Zabłocki
kard. Stefan Wyszyński
Christian democracy in Poland after 1945
Catholic Church and politics in Poland after 1945
the Labour Party
the PAX Association
the Znak movement
cardinal Stefan Wyszyński
Opis:
In the period of 1945–1989, in Communist Poland, after the subjection of the Labour Party by the Communists in 1945, and their assimilation in 1950 by the Democratic Party, there was no independent Christian Democratic party; despite this, Poland was a country of the Soviet Block, in which the Catholic Church had relatively large freedom, while Christian democratic parties officially existed in GDR and the Czechoslovakian Republic. This issue is strictly related with several other matters: with Christian Democratic and non-Christian democratic efforts of the Catholics aimed at the establishment of the Catholic Party inside the PRL political system (among others, on the basis of Bolesław Piasecki’s PAX Association); with the activities of the groups relating to the Christian democracy outside the party structures (here it necessary to mention Janusz Zabłocki, the ODiSS group and Polish Catholic Social Association); with activities of all other groups of “lawful” Catholics functioning within Communism; finally with the issue of intellectual research aimed at the rationalisation of the existence of Christian democracy outside the democratic system, in the necessary cooperation with an atheistic totalitarian regime (here a special role was played by inspiration with Christian socialism of Emmanuel Mounier). To provide the final statement concerning the scale of the Christian democratic inspiration in both social and political life it is necessary to deepen the present research concerning almost every political groups of Catholics in PRL – both legal and illegal – maybe aside from the well-known group of “Znak”. It is necessary to verify the findings of the present historiography, which mainly belonged to the identity stream, that is the stream giving priority for the justification of the political attitudes of Catholics during PRL over comprehensive and reliable information analysis. The matters crucial for understanding the existence context of the Christian democratic inspirations in the period of PRL include the issues of various forms of political Catholic realisms in PRL (including specific differentiation of the realism of resistance, collaboration and capitulation – using terms applied by Rafał Matyja), as well as an explanation as to why Catholic groups in PRL – in contrast to the Christian Democrats during the inter-war period – tried to build their identity on the critique of the largest Catholic political formation in Poland – namely the national movement, and often even broader – on the critique of the entire relation between Catholicism and Polish national identity.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 30; 154-178
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagadnienie Kościoła katolickiego podczas spotkań roboczych organów wyznaniowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Niemieckiej Republiki Demokratycznej1
The Issue of the Catholic Church During Working Meetings of the Denominational Bodies for Religious Matters of the People’s Republic of Poland and the German Democratic Republic
Autorzy:
Zamiatała, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154454.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Kościół katolicki
Niemiecka Republika Demokratyczna
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Sekretariat Stanu do Spraw Kościelnych
Urząd do spraw Wyznań
duchowieństwa
biskupi
Watykan
Catholic Church
German Democratic Republic
Polish People’s Republic
State Secretariat for Church Affairs
Office for Religious Affairs
clergy
bishops
Vatican
Opis:
W prowadzeniu polityki wobec Kościoła katolickiego w NRD i PRL sporą pomocą były robocze spotkania organów wyznaniowych obu państw: Sekretariat Stanu do Spraw Kościelnych (SSdsK) i Urząd do spraw Wyznań. Ułatwiały one realną ocenę bieżącej sytuacji oraz pomagały w ustalaniu dalszych zadań. Dawały możliwość dobrego zapoznania stron z aktualną problematyką wyznaniową. Wymiana informacji na tych naradach przyczyniała się do lepszego poznania różnic występujących w zakresie polityki wobec Kościoła w obu krajach socjalistycznych. W uzgadnianiu zagadnień urzędy opierały się na marksistowsko-leninowskiej analizie sytuacji oraz politycznych wskazówkach swoich partii jako podstawy kooperacji urzędów wyznaniowych PRL i NRD. Dzięki temu podjęta w ich zakresie koordynacja i współpraca pozwalała im skuteczniej wykorzystać koncepcje i udoskonalać metody zróżnicowanej polityki wobec Kościoła katolickiego. Dokonywano okresowych podsumowań wyników w zakresie polityki wyznaniowej wobec Kościoła katolickiego. Na tych spotkaniach analizowano relacje władz państwowych z biskupami w obu krajach. Omawiano także stosunek do Stolicy Apostolskiej, wymieniano poglądy i informacje o nowych aspektach polityki Watykanu wobec krajów socjalistycznych. Podejmowano kwestię wciągnięcia katolików świeckich, a także duchowieństwa i hierarchii do wspierania polityki państw socjalistycznych pod pozorem walki o pokój w ramach Berlińskiej Konferencji Katolików. Dyskutowano na temat sposobów aktywizacji w jej ramach organizacji katolickich krajów socjalistycznych i zachodnich pod hasłem walki o umocnienie pokoju światowego.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 631-657
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies