- Tytuł:
- Onomastic material in the description of the Caucasus by Józef Chodźko – a nineteenth-century Polish scholar and surveyor
- Autorzy:
- Siemieniec-Gołaś, Ewa
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1992256.pdf
- Data publikacji:
- 2021-12-29
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
- Tematy:
-
Józef Chodźko
the Caucasus
geographic names in Chodźko’s manuscript - Opis:
-
Józef Chodźko (1800-1881) był jednym z pierwszych badaczy Kaukazu, a także doświadczonym polskim geodetą i kartografem, który dokonał pomiarów Zakaukazia i Kaukazu. Zastosowana przez niego metoda triangulacji Kaukazu miała wielki wpływ na rozwój kartografii tego regionu świata. W czasie prowadzonych na Kaukazie pomiarów Chodźko opisywał zarówno przebieg samej triangulacji jak i też miejsc, w których przebywał. Ta rękopiśmienna relacja nosi tytuł “Orografia Kaukazu Józefa Chodźki”.
Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na wielowymiarową wartość rękopiśmiennego dzieła Józefa Chodźki. Praktycznie nieznana praca polskiego badacza Kaukazu zawiera nie tylko cenne opisy geografii Kaukazu i Zakaukazia, ale kryje w sobie cenny materiał onomastyczny, który może zainteresować lingwistów zajmujących się historią i etymologią nazw geograficznych tego regionu.Materiał onomastyczny opisywanego dzieła tworzą oronimy, hydronimy, makro- i mikrotoponimy, a także nazwy różnych obiektów, które umieścił autor w swojej relacji. Pod względem etymologicznym słownictwo to reprezentuje różne rodziny językowe, m.in.: ałtajską, indoeuropejską, kaukaską. W niniejszym artykule, jako próbkę materiału onomastycznego podano odnotowane przez Chodźkę nazwy geograficzne, prawdopodobnie turkijskiego pochodzenia. Niewątpliwie, “Orografia Kaukazu Józefa Chodźki”, ze względu na zgromadzony tam materiał onomastyczny powinna zainteresować lingwistów jako że stanowi cenne źródło do badań w zakresie historii, a także etymologii nazw geograficznych regionu Kaukazu.
Józef Chodźko (1800–1881) was one of the first explorers of the Caucasus and an experienced Polish surveyor and cartographer who surveyed the trans-Caucasian and the Caucasian regions. Thanks to the method of triangulation, he made precise measurements of that region which subsequently enabled the preparation of the maps of the Caucasus. During his survey in the Caucasus region, Chodźko prepared a description of the places surveyed in manuscript form entitled “Orografia Kaukazu Józefa Chodźki”. The aim of this paper is to call attention to the multidimensional value of this handwritten work. This previously unknown manuscript by the Polish investigator of the Caucasus not only includes valuable descriptions of the geography of the Caucasus but also very valuable onomastic material which may be interesting for linguists working on the geographic names of the trans-Caucasian and the Caucasian regions. His work includes many geographic names: oronyms, hydronyms, macro and micro-toponyms and other names of objects the author described in his work. In respect of the etymology the onomastic material recorded by Chodźko represents various linguistic families, such as: Altaic, Indo-European, Caucasian. In the present paper, as an example, some geographic names which seem to be Turkic are shown. The onomastic material included in Chodźko’s work constitutes a valuable source for research on the history and etymology of geographic proper names from the region of the Caucasus. Therefore, linguists, especially those who are engaged in onomastic studies, should take a keen interest in Chodźko’s “Orografia Kaukazu”. - Źródło:
-
Onomastica; 2021, 65, 1; 343-353
0078-4648 - Pojawia się w:
- Onomastica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł