Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "WÓJCIK, URSZULA" wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-5 z 5
Tytuł:
Mazowieckie Toponimy Motywowane Słowiańskimi Imionami Złożonymi
Mazovian toponyms toponyms motivated motivated motivated by Slavic compound names
Autorzy:
WÓJCIK, URSZULA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971843.pdf
Data publikacji:
2017-12-29
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
Mazowsze
toponimy
podstawy motywujące
imiona złożone
Mazovia
toponyms
motivationing basis
compound names
Opis:
In the paper, the author describes and analyses the old Mazovian toponyms motivated by Slavic compound names. The work, by definition, positions itself within the historical and etymological mainstream of studies of place names. Based on the analyzed material, it can be argued that more than one hundred Mazovian local names (111) remain in genetic association with compound names. Such place names were created at different times, as evidenced by the name structure itself. The oldest are probably the formations of -j-, which are also the most represented in the toponymy of the described area.
Źródło:
Onomastica; 2017, 61/2; 303-322
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksem świnia i formy pokrewne jako wyrazy motywujące w polskiej onimii
The lexeme świnia and related forms as motivating words in Polish onymy
Autorzy:
Wójcik, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1928113.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
antropologia historyczna
leksem świnia
pole leksykalne
motywacja
onimia
historical anthropology
lexeme świnia
lexical field
motivation
proper names
Opis:
Tematem artykułu jest próba prześledzenia losów kilku apelatywów zgrupowanych w polu leksykalnym wokół hiperonimu świnia (wieprz, knur, kiernoz, prosię) jako wyrazów motywujących powstanie wielu nazw w onimii polskiej, głównie w antroponimii i toponimii. Moje rozważania, osadzone są w perspektywie badawczej antropologii historycznej. Analiza jest oparta na metodologii leksykalno-semantycznej. Wychodzę od znaczenia (często rekonstruowanego) apelatywnych jednostek leksykalnych, z uwzględnieniem ich modyfikacji znaczeniowych w warstwie proprialnej. Nazwy własne interpretuję na podstawie ustaleń genetyczno – motywacyjnych. Szczegółowa analiza pozwoliła na sformułowanie kilku zasadniczych wniosków. Według  obliczeń na liście rankingowej nazw miejscowych motywowanych jednostkami leksykalnymi określającymi zwierzęta, leksem świnia znajduje się w pierwszej piątce (na pierwszej pozycji znalazła się kobyła, na drugim miejscu koń). Obecność interesujących nas etymonów w tak wielu nazwach własnych w okresie średniowiecza pozwala na sformułowanie wniosku o niezwykle istotnej roli świń w życiu naszych przodków. Wydaje się, że w tym okresie leksemy związane z tym polem były semantycznie obojętne. Świadczy o tym ich obecność, jako wyrazów fundujących, w wielu starych nazwach osobowych. We współczesnym zasobie nazwisk formacje motywowane interesującymi nas leksemami należą do bardzo rzadkich, zapewne były one usuwane z powodów konotacyjnych. Wnosiły one w widoczny sposób elementy negatywnego (ośmieszającego) profilowania znaczeń. Do tej pory utrzymały się w większej liczbie nazwiska odmiejscowe i formy często przekształcone fonetycznie, które oderwały się swojego pierwotnego źródła motywacji i są neutralne semantycznie. Niewielka ilość osób została przy starych nazwiskach typu Wieprzek.
The aim of the article is an attempt to trace the fate of several appellatives grouped in the lexical field around the hyperonym świnia ʽpig, swine’ (wieprz ʽhog’, knur/kiernoz ʽboar’ and prosię ʽpiglet’) as the motivation of many names in Polish onymy, mainly in anthroponymy and toponymy. My research has been conducted along the lines of historical anthropology. Proper names in this approach play an important role in the reconstruction of the past. The field of interest of this article includes mainly names belonging to the old onymic layer. Proper names arise from the lexicon of a given language, which is why my analysis is based on lexical and semantic methodology. My point of departure is the meaning (often reconstructed) of appellative lexical units, including their semantic modifications in the proprial layer. I interpret proper names on the basis of findings regarding their origin and motivation. The first names motivated by the lexeme świnia were associated with the economic organization of the Piast state. In the article I present the history of their creation. I go on to discuss the other lexemes which became the basis of many names belonging to different naming categories. The presence of etymons of interest to us in so many proper names during the Middle Ages allows us to draw the conclusion that pigs played an extremely important role in the lives of our ancestors.
Źródło:
Onomastica; 2020, 64; 53-67
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy miejscowe jako artefakty instytucji prawno-społecznych monarchii wczesnopiastowskiej
Place names as artifacts of legal and social institutions of the early Piast monarchy
Autorzy:
Wójcik, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992274.pdf
Data publikacji:
2021-12-28
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwy miejscowe
monarchia wczesnopiastowska
prawo książęce
instytucje prawno-społeczne
motywacja
toponyms
early Piast monarchy
princely law
legal and social institutions
motivation
Opis:
Przedmiotem artykułu są nazwy miejscowe będące artefaktami wybranych instytucji prawno–społecznych monarchii piastowskiej. W opisywanych toponimach zostały utrwalone terminy związane z prawem książęcym. Odnosiło się ono do szerokich uprawnień monarchii patrymonialnej, obejmujących takie obszary jak władza sądownicza, administracyjna i gospodarka – pobieranie danin, świadczenie posług i korzystanie z regaliów. W polu zainteresowania znalazły nazwy miejscowe, które bezpośrednio były motywowane nazwami instytucji prawa książęcego. Część z nich została oddziedziczona z ustroju plemiennego i została tylko zaadaptowana na potrzeby monarchii patrymonialnej. W nazwach miejscowych Polski zostały utrwalone określenia archaicznych powinności, które później zostały zastąpione daninami o takiej samej nazwie.  Poprawne objaśnienie tych onimów implikuje wykorzystanie wiedzy historycznej i odpowiedniej metodologii badawczej. Rozszerzenie językoznawczej perspektywy opisu o znajomość kontekstu historycznego i odtwarzanej konsytuacji nazewniczej umożliwia nową interpretację i wyjaśnia związki między formą, pierwotnym znaczeniem i funkcją opisywanych nazw własnych. Interesujące nas toponimy wraz osadami, które denotują są jedyną materialną pozostałością instytucji prawno-społecznych monarchii wczesnopiastowskiej.
The article focuses on toponyms genetically related to the princely law in the Piast monarchy. Historical terms (opole, przesieka, brona, stróża, stróże, dziesiętne, ujazd, lgota) have been recorded in them. The correct explanation of these names implies the use of historical knowledge and appropriate research methodology. The extension of the linguistic perspective of description with the know ledge of the historical context and the reconstructed onyms enables a new interpretation and explains the relations between the form, original meaning and function of the described proper names.
Źródło:
Onomastica; 2021, 65, 1; 145-159
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SPOŁECZNO-GOSPODARCZE UWARUNKOWANIA DZIEWIĘTNASTOWIECZNEGO NAZEWNICTWA MIEJSCOWEGO W POLSCE
THE SOCIAL AND ECONOMIC DETERMINANTS OF 19th CENTURY TOPONYMY IN POLAND
Autorzy:
WÓJCIK, URSZULA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971858.pdf
Data publikacji:
2015-12-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
osadnictwo
rozwój gospodarczy w Królestwie Polskim
toponimia
nazwy pamiątkowe
nazwy ginekonimiczne
zmiany ilościowe i jakościowe w toponimii
settlement
economic development in the Polish Kingdom
toponymy
memento toponyms
feminine toponyms
qualitative and quantitative changes
Opis:
The 19th century was the age of changes in name giving in the Polish language. Most of the changes took place due to economic, political and ideological circumstances. The intensive development of the economy in the Polish Kingdom, less seen in the area of the Prussian borderlands, contributed to the naming of new hamlets. Their names are often connected to economic movements. The social and ideological changes have also contributed to the quality names. Many place names were derived from female names due to the social standing of women. All of the contextual factors mentioned above had a significant influence on the manner of creating new names in the 19th century.
Źródło:
Onomastica; 2015, 59; 197-207
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średniowieczne zasoby onimiczne – niewykorzystane źródło w badaniach historycznojęzykowych? Prolegomena badawcze
Medieval Onymic Resources – an Untapped Source in Historical Linguistics? A Research Prolegomena
Autorzy:
Wójcik, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/598092.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
średniowieczne zasoby onimiczne badania historycznojęzykowe
leksyka
medieval onymic resources
historical linguistics research
lexis
Opis:
The article is devoted to more comprehensive use of medieval onymic resources in research on the history of the Polish language. These materials were used in research on the phonetic development of the Polish language in its earliest period. To date, they have rarely appeared in lexical studies. The body of the oldest appellatives, reconstructed on the basis of proper names, would be a kind of lexicon (supplement) enriching and verifying Old Polish lexical material, certified in historical Polish dictionaries (also in etymological dictionaries). In this way, the expectations formulated over 100 years ago by eminent Polish linguists may be fulfilled. The complementary use of such a huge wealth of material opens up further research perspectives towards etymological, dialectological, lexical and morphological research.
Źródło:
Onomastica; 2019, 63; 279-290
0078-4648
Pojawia się w:
Onomastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-5 z 5

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies