Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "adsorption" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 60
Tytuł:
Wpływ liczby atomów chloru w cząsteczkach kwasów chlorofenoksyoctowych na ich adsorpcję z roztworów wodnych na węglu aktywnym
Influence of the number of chlorine atoms in the molecules of chlorophenoxyacetic acids on its adsorption from aqueous solutions on activated carbon
Autorzy:
Kuśmierek, K.
Świątkowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236430.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
herbicides
phenoxyacetic acids
adsorption kinetics
adsorption isotherm
herbicydy
kwasy fenoksyoctowe
kinetyka adsorpcji
izoterma adsorpcji
Opis:
Three phenoxyacetic acids of various number of chlorine atoms in the molecule (PA, 4-CPA, 2,4-D) were selected to adsorption experiments. Adsorption of these compounds from aqueous solutions has been studied using commercial activated carbon F300 (Chemviron). The kinetic data were examined with the pseudo-first-order and pseudo-second-order models, and were found to follow closely the pseudo-second-order kinetic model. With increase in the initial solution concentration rate constants k2 diminish for each adsorbate and with increase in the number of Cl atoms in phenoxyacetic acid molecule rate constants k2 decrease for each initial solution concentration. Adsorption equilibrium data were analyzed and were fitted well using Freundlich isotherm in the studied concentration range. With increase in the number of Cl atoms in phenoxyacetic acid molecules the Freundlich equation constants KF and n decrease. Presence of electrolyte (Na2SO4) in aqueous solutions of phenoxyacids enhances their adsorption.
Do badań adsorpcyjnych wybrano trzy kwasy fenoksyoctowe o różnej liczbie atomów chloru w cząsteczce (PA, 4-CPA, 2,4-D). Adsorpcję tych związków z roztworów wodnych badano stosując handlowy węgiel aktywny F-300 (Chemviron). Dane kinetyczne analizowano z użyciem modeli pseudo-pierwszego i pseudo-drugiego rzędu i stwierdzono, że dobrze spełniają kinetyczny model pseudo-drugiego rzędu. Wraz ze wzrostem początkowego stężenia roztworu wartości stałej szybkości k2 zmniejszały się w przypadku każdego adsorbatu. Także wraz ze wzrostem liczby atomów chloru w cząsteczce kwasu fenoksyoctowego zmniejszały się wartości stałej szybkości k2 przy każdym stężeniu początkowym adsorbatu. Analizowano także dane adsorpcji w funkcji równowagowego stężenia roztworu. Stwierdzono, że w zakresie stosowanych stężeń, adsorpcja była dobrze opisywana przy użyciu izotermy Freundlicha. Wraz ze wzrostem liczby atomów chloru w cząsteczce kwasu fenoksyoctowego wartości stałych równania Freundlicha (KF i n) malały. Stwierdzono też, obecność elektrolitu (Na2SO4) w roztworach fenoksykwasów powodowała wzrost ich adsorpcji.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2013, 35, 1; 47-50
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania skuteczności adsorpcji 2,4,6-trichlorofenolu z modelowych roztworów wodnych na wybranych trocinach
Efficacy assessment of 2,4,6-trichlorophenol adsorption on sawdust from model water solutions
Autorzy:
Kuśmierek, K.
Olkowicz, K.
Świątkowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237852.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
sorbenty
związki organiczne
izotermy adsorpcji
kinetyka adsorpcji
low-cost sorbents
organic compounds
adsorption isotherms
adsorption
Opis:
Celem pracy była ocena przydatności trocin do usuwania 2,4,6-trichlorofenolu (TCP) z wody. Do badań wybrano cztery biosorbenty pochodzące z drewna dębowego, olchowego, wiśniowego i sosnowego. Zbadano wpływ dawki trocin, pH roztworu oraz siły jonowej na skuteczność usuwania TCP z modelowego roztworu wodnego. Do opisu kinetyki adsorpcji zastosowano równania pseudo I i pseudo II rzędu, wykazując, że kinetyka przebiegała zgodnie z modelem pseudo II rzędu. Izotermy adsorpcji TCP na trocinach w warunkach równowagowych opisano równaniami Freundlicha, Langmuira, Langmuira-Freundlicha oraz Sipsa. Wykazano, że TCP był najskuteczniej usuwany na trocinach dębowych, podczas gdy najgorszym adsorbentem okazały się trociny sosnowe. Uzyskane wyniki pokazały, że trociny mogą być skutecznym i tanim adsorbentem do usuwania chlorofenolu z wody. Można je wykorzystać np. do tworzenia barier ochronnych oraz ekranów ograniczających przenikanie i migrację zanieczyszczeń organicznych do wód powierzchniowych i podziemnych.
The aim of this study was to evaluate the usefulness of sawdust for 2,4,6-trichlorophenol (TCP) removal from water. Four different wood-derived biosorbents, namely oak, alder, cherry and pine sawdust, were selected for experiments. Effect of the sorbent dose, solution pH and ionic strength on efficacy of TCP removal from a model solution was investigated. The adsorption kinetic data were analyzed using the pseudo-first and pseudo-second order models, demonstrating the latter to represent the adsorption kinetics. The isotherms of TCP adsorption on the sawdust were fitted against the Langmuir, Freundlich, Langmuir-Freundlich and Sips equations. It was demonstrated that the oak sawdust removed TCP most efficiently, while the pine sawdust was the worst sorbent. The results revealed that sawdust might be an efficient low cost adsorbent for chlorophenol removal from water. It may be employed e.g. in protective barriers and shields limiting organic contaminant penetration and diffusion into surface and groundwater.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2015, 37, 4; 19-24
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena przydatności torfu do usuwania chlorofenoli z roztworów wodnych
Evaluation of the usefulness of peat for removal of chlorophenols from water solutions
Autorzy:
Kuśmierek, K.
Dąbek, L.
Kamiński, W.
Świątkowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237432.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
water treatment
chlorophenols
peat
adsorption kinetics
adsorption equilibrium
oczyszczanie wody
chlorofenole
torf
kinetyka adsorpcji
równowaga adsorpcyjna
Opis:
Three chlorophenols of various number of chlorine atoms in the molecule (4-CP, 2,4-DCP and 2,4,6-TCP) were selected for experiments. Removal of these compounds from aqueous solutions has been studied using commercially available Spill-Sorb peat from Parland County (Alberta, Canada). To describe the kinetic data pseudo-first and pseudo-second order models were used. The results showed that the adsorption of chlorophenols on the peat fitted well the pseudo-second order kinetic model. The values of the rate constants k2 decreased with the increase in the initial concentration of chlorophenol and with the increase in the number of chlorine atoms in the molecule. Adsorption was analysed as a function of solution concentration at equilibrium. The experimental data received were found to be well described by the Freundlich isotherm equation. KF and n values increased in the order 4-CP<2,4-DCP<2,4,6-TCP. This suggests that the adsorption efficacy increases with increasing number of chlorine atoms in the chlorophenol molecule.
Do badań wybrano trzy chlorofenole o różnej liczbie atomów chloru w cząsteczce (4-CP, 2,4-DCP i 2,4,6-TCP). Usuwanie tych związków z roztworów wodnych badano używając komercyjnie dostępny torf Spill-Sorb z torfowiska Parland County, Alberta, Kanada. Do opisu danych kinetycznych zastosowano modele pseudo-pierwszego i pseudo-drugiego rzędu. Wyniki pokazały, że adsorpcja chlorofenoli na torfie przebiegała zgodnie z kinetycznym modelem pseudo-drugiego rzędu. Wartości stałych szybkości k2 zmniejszały się wraz ze wzrostem stężenia początkowego chlorofenolu oraz wraz ze wzrostem liczby atomów chloru w cząsteczce. Analizując adsorpcję w funkcji równowagowego stężenia roztworu stwierdzono, że uzyskane dane eksperymentalne dobrze opisywało równanie izotermy Freundlicha. Wartości parametrów KF i n wzrastały w kolejności 4-CP<2,4-DCP<2,4,6-TCP, co sugeruje, że skuteczność adsorpcji wzrastała wraz ze wzrostem liczby atomów chloru w cząsteczce chlorofenolu.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2013, 35, 2; 51-55
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania kinetyczne adsorpcji wybranych barwników z roztworów wodnych na nanoporowatych węglach aktywnych otrzymanych z prekursorów polimerowych
Kinetic studies of selected dye adsorption from aqueous solutions on nanoporous carbons obtained from polymeric precursors
Autorzy:
Czubaszek, M.
Choma, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236760.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
adsorpcja z roztworów wodnych
porowaty węgiel
kinetyka adsorpcji
adsorption from aqueous solutions dye
porous carbon
adsorption kinetics
Opis:
Badano kinetykę adsorpcji wybranych barwników (oranż kwasowy 7, oranż kwasowy 52 i błękit zasadowy 9) z roztworów wodnych na trzech porowatych adsorbentach. Dwa z nich stanowiły proszkowe węgle otrzymane laboratoryjnie z prekursorów polimerowych, natomiast trzeci – zastosowany w celach porównawczych – był handlowym węglem aktywnym firmy Chemviron Carbon. Pierwszy adsorbent laboratoryjny był węglem aktywnym ze znaczną objętością mikroporów, otrzymanym z sulfonowej żywicy styrenowo-dwuwinylobenzenowej. Drugi był natomiast uporządkowanym mezoporowatym węglem otrzymanym z żywicy fenolowo-formaldehydowej metodą miękkiego odwzorowania. Do opisu kinetyki procesu adsorpcji barwników wykorzystano równania pseudo I i pseudo II rzędu. Stwierdzono, że adsorpcja wybranych barwników na badanych węglach aktywnych przebiegała zgodnie z modelem pseudo II rzędu, o czym świadczyły wartości współczynnika korelacji bliskie 1. Wykazano, że kinetyka adsorpcji na poszczególnych węglach różniła się istotnie – stan równowagi adsorpcyjnej osiągany był najszybciej (kilka minut) na węglu aktywnym z sulfonowej żywicy styrenowo-dwuwinylobenzenowej, natomiast najwolniej (kilka godzin) na węglu handlowym. Badane węgle także istotnie różniły się pojemnością adsorpcyjną – najlepszą charakteryzował się węgiel aktywny otrzymany z sulfonowej żywicy styrenowo-dwuwinylobenzenowej. Wymagana dawka tego węgla w celu usunięcia 100% barwnika z roztworu o stężeniu 150 mg/dm3 wynosiła 400 mg/dm3, natomiast w przypadku pozostałych dwóch węgli była pięciokrotnie większa.
Adsorption kinetics of the selected dyes (Acid Orange 7, Acid Orange 52 and Basic Blue 9) from aqueous solutions were studied on three porous materials. Two of them were laboratory powdered carbons obtained from polymeric precursors, while the third one was a commercial micro-mesoporous activated carbon from Chemviron Carbon, used for reference purposes. The first laboratory adsorbent was an active carbon with a high micropore volume, synthesized from the sulfonated styrene-divinylbenzene resin. The second one was an ordered, mesoporous carbon obtained from phenol-formaldehyde resin by soft-templating. The adsorption kinetics data was illustrated using the pseudo-first and pseudo-second order models. The correlation coefficient values close to unity proved that adsorption of selected dyes on the studied active carbons proceeded according to the pseudo-second order model. It was demonstrated that the adsorption kinetics differed significantly between the studied materials. The active carbon obtained from the sulfonated styrene-divinylbenzene resin was the quickest (minutes) to reach the adsorption equilibrium, while the commercial one was the slowest (hours). Additionally, the studied carbons displayed significantly different adsorption capacities. The activated carbon obtained from the sulfonated styrene-divinylbenzene resin was the best adsorbent and 400 mg/dm3 was a dose sufficient to remove 100% of the dye from 150 mg/dm3 solution. For the remaining two carbons that dose was five times higher.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2016, 38, 4; 3-12
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synteza uporządkowanych mezoporowatych węgli metodą miękkiego odwzorowania z użyciem azotanu żelaza
Soft-templating synthesis of mesoporous carbons in the presence of iron(III) nitrate
Autorzy:
Choma, J.
Jedynak, K.
Górka, J.
Jaroniec, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236618.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
mesoporous carbon
adsorption
porosity
miękkie odwzorowanie
adsorpcja
porowatość
Opis:
Soft-templating synthesis of mesoporous carbons was carried out in the presence of iron(III) nitrate by using resorcinol and formaldehyde as carbon precursors and Lutrol F127 (EO101PO 56EO101) block copolymer as a soft template. Iron(III) salt was used as a precursor for the formation of iron-containing particles and a low temperature graphitization catalyst. The resulting composites possessed high specific surface area (587 m2/g and 440 m2/g), large pore volume (0.44 cm3/g and 0.35 cm3/g) and mesoporosity of about 65%. Examination of their pore size distributions indicated presence of micropores of about 1.6 nm in size and mesopores of about 8 nm in size. Small angle X-ray diffraction pattern recorded for carbon sample prepared by using 10wt% iron(III) solution featured one distinct peak, possibly an indication of the ordered mesostructure. Thermogravimetric analysis indicated that only about 50% of iron used was successfully incorporated into these carbons, which resulted in the presence of metallic iron and iron carbide nanoparticles. Also, it was found out that iron presence during the carbonisation process contributed to the partial graphitization of amorphous carbon mesostructure. High specific surface area, well developed porosity and magnetic properties of these carbons extend their potential in adsorption, catalytic and energy-related applications.
Zsyntezowano metodą miękkiego odwzorowania mezoporowate węgle w obecności azotanu(V) żelaza(III), używając rezorcynol i formaldehyd jako prekursory węglowe oraz kopolimer trójblokowy Lutrol F127 (EO101PO 56EO101) jako miękką matrycę. Roztwór soli żelaza(III) użyto jako źródło nanocząstek żelaza oraz jako niskotemperaturowy katalizator grafityzacji. Otrzymane dwa kompozyty charakteryzowały się dużą powierzchnią właściwą (587 m2/g i 440 m2/g) oraz dużą objętością porów (0,44 cm3/g i 0,35 cm3/g), w których udział objętości mezoporów wynosił ok. 65%. Badanie funkcji rozkładu objętości porów wykazało obecność mikroporów o wymiarach około 1,6 nm i mezoporów o wymiarach około 8 nm. Wyraźny pik na małokątowym widmie rozpraszania promieniowania rentgenowskiego uzyskany w przypadku próbki węgla otrzymanej przy użyciu 10% wag. żelaza(III) wskazuje na możliwą obecność uporządkowanej struktury. Badania termograwimetryczne wykazały, że jedynie około 50% użytego żelaza udało się wprowadzić do struktury tych węgli, czego wynikiem była obecność nanocząstek żelaza i węgliku żelaza. Ponadto stwierdzono, że obecność żelaza w procesie karbonizacji przyczyniła się do częściowej grafityzacji amorficznej mezostruktury węgli. Duża powierzchnia właściwa, dobrze rozwinięta struktura porowata oraz właściwości magnetyczne tych węgli zwiększają ich potencjał w adsorpcji, katalizie oraz zastosowaniach odnoszących się do przetwarzania energii.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2013, 35, 2; 3-8
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza porowatości materiałów węglowych z jednoczesnym wykorzystaniem danych adsorpcji azotu i dwutlenku węgla
Analysis of carbon materials porosity by simultaneous use of adsorption data for nitrogen and carbon dioxide
Autorzy:
Choma, J.
Stachurska, K.
Kloske, M.
Dziura, A.
Jagiełło, J.
Jaroniec, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236332.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
adsorption
active carbon
adsorption isotherm
N2
CO2
pore size distribution
adsorpcja
węgiel aktywny
izoterma adsorpcji
funkcja rozkładu objętości porów
Opis:
Knowledge of porous structure of carbons, including ultramicropores, micropores and mesopores, is of great importance in application of these materials for different purposes. Usually, their characteristics includes determination of specific surface area, pore volume and pore size distribution. The latter is often calculated on the basis of experimental nitrogen adsorption isotherm at –196 oC for relative pressures ranging from about 10–7 up to 1.0. It has been determined that experimental CO2 adsorption isotherm alone (0 oC, up to 1 atm), or together with N2 adsorption isotherm, may be applied to yield interesting results of pore size distributions. For illustration purposes, the pore size distributions were calculated for the three polymer-obtained microporous carbons and one ordered mesoporous carbon obtained by soft templating. The calculations were performed using the latest version of the SAIEUS program based on the Nonlinear Method in the Density Functional Theory (NLDFT) for the non-uniformly porous carbon materials. It has been shown that the simultaneous use of N2 and CO2 adsorption isotherms for calculation of the pore size distribution allows for a realistic assessment of carbon materials porosity.
Wiedza o strukturze porowatej węgli aktywnych, w tym o ultramikroporach, mikroporach i mezoporach, ma zasadnicze znaczenie w zastosowaniu tych materiałów do różnych celów. Zazwyczaj charakterystyka tych materiałów obejmuje wyznaczenie powierzchni właściwej, objętości porów i funkcji rozkładu objętości porów. Tę ostatnią funkcję wyznacza się na podstawie doświadczalnej izotermy adsorpcji azotu w temperaturze –196°C w przedziale ciśnień względnych od około 10–7 do około 1,0. W pracy wykazano, że interesujące wyniki dotyczące funkcji rozkładu objętości porów można otrzymać, jeśli wykorzystuje się doświadczalną izotermę adsorpcji CO2 (w temp. 0°C i ciśnieniu do 1 atm) lub jednocześnie izotermy adsorpcji N2 i CO2. W celu ilustracji rozwiązania tego problemu, w pracy obliczono funkcje rozkładu objętości porów trzech mikroporowatych węgli otrzymanych z prekursorów polimerowych oraz jednego uporządkowanego węgla mezoporowatego otrzymanego metodą miękkiego odwzorowania. Obliczenia funkcji rozkładu wykonano za pomocą najnowszej wersji programu SAIEUS, stosując metodę z teorii funkcjonału gęstości (NLDFT) w przypadku niejednorodnych, porowatych materiałów węglowych. Wykazano, że jednoczesne wykorzystanie izoterm adsorpcji N2 i CO2 do wyznaczania funkcji rozkładu porów pozwala na rzeczywistą ocenę porowatości materiałów węglowych.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2017, 39, 3; 4-7
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Otrzymywanie i właściwości modyfikowanych nanoporowatych adorbentów krzemionkowych
Synthesis and properties of modified nanoporous siliceous adsorbents
Autorzy:
Choma, J.
Jaroniec, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236528.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
modified ordered mesoporous silica
nitrogen adsorption
X-ray diffraction
thermogravimetry
Opis:
Otrzymano uporządkowane, nanoporowate adsorbenty krzemionkowe (MCM-41) z merkaptopropylowymi oraz aminopropylowymi grupami. W procesie syntezy tych materiałów wykorzystano metodę hydrotermiczną z zastosowaniem bromku cetylotrimetyloamoniowego, jako surfaktantu, i tertaetoksysilanu, jako źródła krzemionki. Po wytrąceniu się białego osadu uporządkowanego materiału krzemionkowego dodawano 3-merkaptopropylotrietoksysilan lub 3-aminopropylotrietoksysilan, jako modyfikatory. Właściwości tak otrzymanych modyfikowanych merkaptopropylowych i aminopropylowych materiałów porównano z właściwościami niemodyfikowanego MCM-41. Otrzymane materiały badano za pomocą metody rozpraszania promieniowania rentgenowskiego (XRD), wysokorozdzielczej termograwimetrii (HRTG) i niskotemperaturowej (77 K) adsorpcji azotu. Stwierdzono, że w wyniku tak przeprowadzonej syntezy udało się wprowadzić około 12% wag. grup merkaptopropylowych oraz około 6% wag. grup aminopropylowych. Tak otrzymane modyfikowane materiały charakteryzują się uporządkowaną strukturą mezoporowatą o małej dyspersji porów a ich średnica wynosi około 3,6 - 3,8 nm. Inne parametry struktury mezoporowatej takie jak całkowita powierzchnia właściwa Sc, powierzchnia właściwa SBET, objętości pierwotnych mezoporów Vme i całkowita objętość porów Vc są wysokie i niewiele mniejsze od odpowiednich parametrów dla niemodyfikowanego MCM-41 C16. Badane modyfikowane adsorbenty MCM-41 mogą być wykorzystywane do usuwania jonów metali ciężkich z wody.
Ordered nanoporous siliceous adsorbents (MCM-41) with mercaptopropyl and aminopropyl groups were synthesized. Cetyltrimethylammonium bromide as the templating surfactant and tetraethoxysilane as the silica source were used to synthesize these materials hydrothermally. After precipitation of a white powder of ordered silica, 3-mercaptopropyltriethoxysilane and 3-aminopropyltriethoxysiliane were added as modifiers. The properties of mercaptopropyl- and aminopropyl-modified materials were compared with those for the unmodified MCM-41. The resulting materials were studied by powder X-ray diffraction (XRD), high resolution thermogravimetry (HRTG) and low temperature (77 K) nitrogen adsorption. With the method of synthesis used we were able to introduce 12% of mercaptopropyl groups and 6% of aminopropyl groups. The resulting modified materials possess on ordered mesoporous structure of a small dispersion of pores, with a pore diameter ranging between 3.6 and 3.8 nm. The other structural parameters such as the total specific surface area (Sc), the BET surface area (SBET), the volume of primary mesopores (Vme) and the total pore volume (Vc) are high and not very much smaller than the corresponding parameters for the unmodified MCM-41. The modified MCM-41 adsorbents can be used for the removal of heavy metal ions from water.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2003, R. 25, nr 1, 1; 3-8
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania skuteczności usuwania benzenu i chloroformu na sorbentach mineralnych z roztworów wodnych.
Benzene and Trichloromethane Adsorption on Mineral Adsorbents from Aqueous Solutions.
Autorzy:
Repelewicz, M.
Zdenkowski, J.A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237678.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
adsorpcja
benzen
chloroform
sorbent mineralny
adsorption
benzene
trichloromethane
mineral sorbent
Opis:
W pracy zastosowano naturalną zwietrzelinę bazaltową Dunino oraz jej modyfikaty po obróbce chemicznej wodą i kwasem siarkowym(VI) i prażeniu. Jako adsorbenty odniesienia zastosowano węgiel aktywny WN (Gryfskand, Hajnówka) oraz adsorbent mineralny Sa (produkcji USA). Wyniki pomiarów niskotemperaturowej adsorpcji azotu wykazały, że modyfikaty Dunino można zaliczyć do grupy adsorbentów mezoporowatych, węgiel WN do mikroporowatych, a sorbent Sa miał strukturę mieszaną. Dla wybranych sorbentów przeprowadzono adsorpcję benzenu i chloroformu z roztworów wodnych metodami statyczną i dynamiczną. Stężenie początkowe benzenu zmieniało się w granicach 1,7÷924 g/m3, natomiast stężenie początkowe chloroformu w granicach 2,4÷310 g/m3. Badania wykazały, że adsorpcja benzenu i chloroformu na adsorbentach Dunino była porównywalna z adsorpcją na handlowym, mineralnym adsorbencie Sa i znacznie mniejsza niż na węglu aktywnym WN.
Mineral adsorbents obtained by chemical (water and sulphuric acid) and thermal (calcination) treatment from detritus basalt Dunino (Poland) were studied. For the purpose of comparison, use was made of the active commercial carbon WN (Hajnówka, Poland) and the mineral commercial adsorbent Sa (USA). The results of low-temperature nitrogen adsorption isotherms shown that Dunino mineral adsorbents possess a well developed mesoporous structure and no micropores. Benzene and trichloromethane adsorption from aqueous solutions was carried out with the adsorbents in question by a static and dynamic method. The initial concentration of benzene ranged from 1.7 to 924 g/m3 and that of trichloromethane from 2.4 to 310 g/m3. Dunino mineral adsorbents possess an adsorption capacity with respect to benzene and trichloromethane which is almost the same as that of the mineral adsorbent Sa but their adsorptive properties are much poorer than those of the active carbon WN.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2006, R. 28, nr 1, 1; 7-10
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selektywność adsorpcji CO2/N2 na nanoporowatych węglach aktywnych
Adsorption selectivity of CO2/N2 on nanoporous active carbons
Autorzy:
Choma, J.
Stachurska, K.
Jaroniec, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236748.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
materiał węglowy
karbonizacja polimerów
temperatura adsorpcji
adsorpcja CO2/N2
selektywność
carbon material
polymer carbonization
adsorption temperature
CO2/N2 adsorption
selectivity
Opis:
Niektóre polimery, w tym polimery odpadowe, mogą być bardzo dobrymi prekursorami do otrzymywania porowatych węgli aktywnych. W pracy przedstawiono wyniki badania adsorpcji CO2 i N2 w przedziale temperatur od 0C do 60C pod ciśnieniem 0,005÷1,2 bar (w przypadku CO2) i 0,001÷1,2 bar (w przypadku N2) na jednym mezoporowatym i pięciu mikroporowatych węglach aktywnych otrzymanych z polimerów. Izotermy adsorpcji CO2 i N2 aproksymowano za pomocą równania wirialego i wyznaczono wartości jego współczynników. Na podstawie wartości pierwszego wirialnego współczynnika wyznaczono stałe Henry’go adsorpcji CO2 i N2 w przedziale temperatur od 0C do 60C, które następnie zastosowano do obliczenia selektywności adsorpcji CO2 względem N2 na badanych węglach. Stwierdzono, że wartości stałej Henry’ego adsorpcji CO2 były o rząd wielkości większe od wartości stałej Henry’ego adsorpcji N2. Duża wartość wyznaczonej na podstawie tych stałych selektywności adsorpcji CO2 w stosunku do N2 wskazuje na znacznie silniejsze oddziaływanie CO2 niż N2 z powierzchnią węgla aktywnego. Oznacza to, że badane nanoporowate materiały węglowe mogą być z powodzeniem stosowane do adsorpcji CO2, w tym także do adsorpcji CO2 ze strumienia gazów spalinowych zawierających między innymi azot.
Some polymers, including waste polymers, are very good precursors for synthesis of porous carbons. Data for adsorption of CO2 and N2 at temperatures in the range from 0oC to 60oC and pressures ranging from 0.005 to 1.2 bar and 0.001 to 1.2 bar for CO2 and N2, respectively are presented for one ordered mesoporous and five microporous activated carbons obtained from polymers. Adsorption isotherms of CO2 and N2 were approximated by means of virial equation and used to determine its coefficients. The first virial coefficient was used to determine the Henry’s constants for CO2 and N2 adsorption at temperatures from 0oC to 60oC, then applied for calculation of adsorption selectivity of CO2 over N2 for the carbons studied. It was established that the value of Henry’s constant for CO2 adsorption is an order of a magnitude larger than the corresponding value of Henry’s constant for N2 adsorption. High adsorption selectivity value obtained on the basis of these constants for CO2 compared to N2 indicate much stronger interaction of CO2 with a carbon surface than that of N2. This would indicate that the nanoporous carbons under studies can be readily applied for adsorption of CO2, including CO2 adsorption from a stream of flue gas containing nitrogen.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2016, 38, 3; 3-8
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podstawowe metody adsorpcyjne stosowane do oceny powierzchniowych i strukturalnych właściwości węgli aktywnych
Review of Fundamental Adsorption Methods for Evaluating Surface and Structural Properties of Active Carbons
Autorzy:
Choma, J.
Jaroniec, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237504.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
adsorpcja
węgiel aktywny
struktura porowata
gas adsorption
active carbon
porous structure
Opis:
Na podstawie doświadczalnych izoterm adsorpcji z fazy gazowej, w pracy przedstawiono wybrane metody charakterystyki struktury porowatej węgli aktywnych. Posłużono się równaniami Dubinina-Raduszkiewicza oraz Dubinia-Astachova dla jednorodnych struktur mikroporowatych oraz równaniami Dubinina-Stoeckli oraz Jarońca-Chomy dla niejednorodnych struktur mikroporowatych do opisu tych izoterm. Ponadto przedstawiono metodę Horvatha-Kawazoe, służącą do wyznaczania funkcji rozkładu objętości porów, z wykorzystaniem funkcji rozkładu potencjału adsorpcyjnego. Podkreślono rolę parametrów równań izoterm adsorpcji oraz funkcji rozkładu objętości porów w charakterystyce adsorpcyjnych właściwości węgli aktywnych. W obliczeniach i rozważaniach teoretycznych posłużono się doświadczalnymi izotermami azotu na węglach aktywnych o bardzo dobrze rozwiniętej mikro i mezoporowatości.
Selected methods for the characterization of the porous structure of active carbons on the basis of experimental adsorption isotherms from the gas phase are reviewed. The Dubinin-Radushkevich and Dubinin-Astakhov equations for homogeneous microporous carbons, as well as Dubinin-Stoeckli and Jaroniec-Choma equations for heterogeneous microporous carbons, are considered for the analysis of gas adsorption isotherms. The modified Horvath-Kawazoe method is presented for the determination of the pore size distribution on the basis of the adsorption potential distribution. The significance of the parameters of adsorption isotherm equations and pore size distribution in the characterization of active carbons is discussed. Theoretical considerations are exemplified with nitrogen adsorption isotherms for active carbons of well-developed microporosity and mesoporosity.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2005, R. 27, nr 3, 3; 3-8
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakteryzacja struktury uporządkowanych nanoporowatych materiałów krzemionkowych na podstawie adsorpcji argonu w temperaturze 77 K
Characterization of ordered nanoporous siliceous materials on the basis of argon adsorption at 77 K
Autorzy:
Choma, J.
Jaroniec, M.
Michalski, E.
Kloske, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237614.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
adsorpcja argonu
adsorbenty krzemionkowe
struktura porowata
adsorption
siliceous adsorbents
porous structure
Opis:
Trzy dobrze uporządkowane nanoporowate materiały krzemionkowe z rodziny MCM-41 otrzymywano z tetraetoksysilanu (TEOS), jako źródła krzemionki, i ze związków powierzchniowo czynnych, bromków: oktylotrimetyloamoniowego (C8), decylotrimetyloamoniowego (C10) i cetylotrimetyloamoniowego (C16). Szczególną cechą tej syntezy była długa (5 dób) hydrotermiczna obróbka próbek w temperaturze 373 K. Otrzymane materiały charakteryzowano za pomocą dyfrakcji promieniowania rentgenowskiego oraz adsorpcji argonu w temperaturze 77 K. Porowatość oceniono za pomocą metody Barretta-Jaynera-Halendy przy użyciu doświadczalnej relacji pomiędzy wymiarem porów i ciśnieniem kondensacji opublikowanej ostatnio przez Kruka i Jarońca. Potwierdzono, że średni wymiar porów zależy od długości łańcucha alkilowego w cząsteczce związku powierzchniowo czynnego użytego w procesie syntezy danego materiału. Zastosowanie metod BET oraz as pozwoliło wyznaczyć parametry struktury porowatej tych materiałów, tj. powierzchnię właściwą BET, całkowitą powierzchnię właściwą, powierzchnię zewnętrzną, objętość uporządkowanych pierwotnych mezoporów oraz całkowitą objętość porów. Porównanie tych wartości wskazuje, że otrzymane materiały są dobrej jakości i adsorpcja argonu w temperaturze 77 K jest użyteczną metodą do charakteryzacji tych materiałów.
Three ordered nanoporous siliceous materials, MCM-41, were synthesized by using tetraethoxysilane (TEOS) as silica source and the following surfactants: octyltrimethylammonium bromide (C8), decyltrimethylammonium bromide (C10) and cetyltrimethylammonium bromide (C16) as templates. A key feature of this synthesis was a long (5 days) hydrothermal treatment of the samples at 373 K. The resulting MCM-41 samples were characterized by powder X-ray diffraction and argon adsorption at 77 K. Pore size analysis was performed by the Barrett-Joyner-Halenda method, using the experimental relation between the pore width and condensation pressure reported recently by Kruk and Jaroniec. As expected, the average pore width is dependent on the length of alkyl chain in the surfactant. The BET and as methods were used to estimate the structure parameters such as the BET specific surface area, total surface area, external surface area, volume of ordered mesopores and total pore volume. Comparative analysis of these parameters shows that the MCM-41 samples studied are good quality materials and argon adsorption at 77 K is a useful technique for the characterization of these materials.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2002, 4; 3-9
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synteza i właściwości adsorpcyjne koloidalnie odwzorowanych nanoporowatych węgli otrzymanych z kopolimeru chlorku winylidenu i chlorku winylu (Saranu)
Synthesis and adsorption properties of colloid-templated nanoporous carbons obtained using vinylidene and vinyl chloride copolymer (Saran)
Autorzy:
Choma, J.
Jaroniec, M.
Zawiślak, A.
Górka, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236510.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
adsorpcja
synteza
krzemionka koloidalna
Saran
kopolimer
adsorption
synthesis
colloidal silica
copolymer
Opis:
W pracy zaproponowano prostą syntezę mikro- i mikro-mezoporowatego węgla z wykorzystaniem koloidalnej krzemionki o wymiarach ok. 24 nm i kopolimeru chlorku winylidenu i chlorku winylu (Saranu) jako prekursora węglowego. W celach porównawczych z samego kopolimeru, bez dodatku koloidalnej krzemionki, otrzymano całkowicie mikroporowaty materiał węglowy. Otrzymany z udziałem krzemionki koloidalnej węgiel mikro-mezoporowaty miał powierzchnią właściwą ok. 850 m2/g, natomiast węgiel mikroporowaty - ok. 1000 m2/g. Udział objętości mikro- i mezoporów stanowił po 50% całkowitej objętości porów węgla mikro-mezoporowatego, matomiast w wypadku węgla mikroporowatego udział mikroporów stanowił blisko 100% całkowitej objętości porów. O ile wymiar mikroporów w obu węglach wynosił ok. 1 nm, o tyle duże, jednorodne, sferyczne mezopory w węglu mikro-mezoporowatym miały wymiar ok. 25 nm, zgodny z wymiarem krzemionki koloidalnej użytej w procesie syntezy tego materiału. Pomiary adsorpcji azotu wykazały, że mezopory były połączone ze sobą i w związku z tym dostępne w procesie adsorpcji tego gazu. Ponadto wykazano, że dobrze rozwinięta mikroporowatość węgla powstała podczas procesu karbonizacji w wyniku termicznego rozkładu kopolimeru (Saranu). Wydaje się, że zaproponowaną metodę można wykorzystać do produkcji mikro-mezoporowatych węgli na skalę techniczną.
A simple strategy is proposed for the synthesis of microporous and micro-mesoporous carbons by using colloidal silica (approx. 24 nm in diameter; hard template) and the vinylidene and vinyl chloride copolymer (Saran) as a carbon precursor. For the purpose of comparison, microporous carbon was obtained from the copolymer alone, with no addition of colloidal silica. When colloidal silica was added, the micro-mesoporous carbon obtained via this route exhibited a specific surface area approaching 850 m2/g, whereas the microporous carbon had a surface area of approx. 1000 m2/g. The micropore and mesopore volumes accounted for about 50% each to the total pore volume of the micro-mesoporous carbon; as for the microporous carbon, the micropore volume was close to 100% of the total pore volume. In both the carbons, the size of micropores approached 1 nm. In the micro-mesoporous carbon the uniform and spherical mesopores were approx. 25 nm in size, which coincided with the size of the colloidal silica used for the synthesis of this material. Nitrogen adsorption measurements have shown that the mesopores were interconnected and accessible to the molecules of this gas in the course of the process. Moreover, it has been demonstrated that the well-developed microporosity was formed during carbonization due to the thermal decomposition of the copolymer (Saran). Apparently, the method proposed can be used for large-scale preparation of micro-mesoporous carbons.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2009, 31, 1; 3-7
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie zeolitu do usuwania jonów metali śladowych z wody w technologii przepuszczalnych barier aktywnych
Application of zeolite to trace metal removal from groundwater in permeable reactive barrier systems (PRB)
Autorzy:
Zawierucha, I.
Malina, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236736.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
adsorption
zeolite
trace metals
groundwater
adsorpcja
zeolit
metale śladowe
woda podziemna
Opis:
Przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych mających na celu określenie możliwości usuwania jonów cynku, kadmu i ołowiu z wód podziemnych na naturalnym zeolicie w postaci przepuszczalnej bariery aktywnej. Wykazano, że skuteczność usuwania jonów badanych metali w testach nieprzepływowych zależała od dawki sorbentu, początkowej zawartości jonów metali, pH wody i czasu kontaktu. Wysoką skuteczność usuwania jonów metali (>90%) w tym procesie uzyskano stosując dawkę zeolitu 50 g/m3, pH=6÷7 oraz czasu kontaktu 2 h. Przeprowadzone badania w układzie przepływowym (test kolumnowy) umożliwiły odtworzenie warunków panujących podczas przepływu zanieczyszczonych wód podziemnych przez przepuszczalną barierę aktywną. Skuteczne działanie zeolitu jako bariery aktywnej (>99%) utrzymywało się w czasie odpowiadającym 5÷6-krotności wymiany objętości złoża. Niewielkie zmiany pH wody oraz brak oddziaływania zeolitu z obecnymi w niej anionami sugerują długą żywotność i stabilność tego materiału jako bariery aktywnej w oczyszczaniu wód podziemnych.
The laboratory results were presented aiming at evaluation of natural zeolite (clinoptilolite) potential as PRB material in removal of lead, zinc and cadmium from groundwater. It was demonstrated that efficacy of trace metal removal in jar tests depended on sorbent dose, initial metal ion concentration, groundwater pH and contact time. High efficacy of metal ion removal (>90%) was received using zeolite at a dose of 50 g/m3 at pH=6÷7 and with contact time of 2 h. The continuous-flow column experiment allowed imitating conditions of contaminated groundwater flow through PRB. Performance of the zeolite permeable reactive barrier (>99%) remained effective for the time corresponding to 5÷6 zeolite bed volumes. Insignificant changes in groundwater pH and lack of interactions between zeolite and groundwater anions suggest longevity and stability of zeolite as the reactive barrier in groundwater remediation.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2014, 36, 1; 39-44
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwijanie mikroporowatości w węglach mezoporowatych
Development of microporosity in mesoporous carbons
Autorzy:
Choma, J.
Jedynak, K.
Fahrenholz, W.
Ludwinowicz, J.
Jaroniec, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237720.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
adsorpcja azotu
miękkie odwzorowanie
TEOS
nitrogen adsorption
KOH activation
SEM image
Opis:
Metodą miękkiego odwzorowania otrzymano, w obecności kwasu solnego lub kwasu cytrynowego, dwa mezoporowate węgle używając rezorcynolu i formaldehydu, jako prekursorów węglowych, oraz kopolimeru trójblokowego Pluronic F127, jako miękkiej matrycy. W celu rozwinięcia struktury mikroporowatej tak otrzymanych mezoporowatych węgli w trakcie ich syntezy dodano tetraetoksysilan (TEOS), a w końcowym etapie wytrawiono krzemionkę za pomocą roztworu NaOH. Druga metoda rozwijania mikroporowatości polegała na posyntezowej chemicznej aktywacji mezoporowatego węgla za pomocą KOH w temperaturze 700°C. Wykazano, że metoda z dodatkiem TEOS pozwoliła nie tylko na znaczne rozwinięcie mikroporowatości węgla, ale także na rozwinięcie jego mezoporowatości. Zastosowanie metody aktywacji za pomocą KOH spowodowało tylko znaczący rozwój mikroporowatości węgla, natomiast mezoporowatość uległa w znacznym stopniu zmniejszeniu (2÷4-krotnie) w stosunku do wyjściowych węgli mezoporowatych. Stwierdzono, że obie metody rozwijania mikroporowatości prowadziły do otrzymania węgli o bardzo dobrych parametrach strukturalnych. W najlepszym przypadku w metodzie z dodatkiem TEOS powierzchnia właściwa BET węgla wynosiła 1300 m2/g, a całkowita objętość porów ok. 1,4 cm3/g. W metodzie aktywacji za pomocą KOH powierzchnia właściwa węgla wynosiła natomiast ponad 2000 m2/g, a całkowita objętość porów ponad 1 cm3/g. Biorąc pod uwagę, że węgle otrzymane obiema metodami miały bardzo dobre właściwości adsorpcyjne, mogą być one z powodzeniem wykorzystywane w procesach adsorpcyjnego oczyszczania wody i powietrza.
Mesoporous carbons were obtained in the presence of hydrochloric and citric acids via soft-templating method. Resorcinol and formaldehyde were used as carbon precursors and triblock copolymer Pluronic F127 as a soft template. Tetraethyl orthosilicate was introduced to the system in order to develop microporosity and sodium hydroxide at the final stage to etch the silica. After silica dissolution the expected increase in microporosity was observed; interestingly, the mesoporosity was also improved. Post-synthesis activation with KOH at 700°C was proposed as an alternative approach to develop additional microporosity. The treatment resulted in the increased microporosity; however, the mesoporosity significantly decreased (2 to 4 fold) in comparison to the initial values. Both methods were effective and led to the formation of additional microporosity. For instance, the sample obtained with addition of TEOS exhibited the BET specific surface area of 1300 m2/g and total pore volume of about 1.4 cm3/g. The post-synthesis activation resulted in the specific surface area over 2000 m2/g and total pore volume exceeding 1 cm3/g. Carbon materials obtained with both methods showed good adsorption properties, therefore, they are suitable for environmental applications such as water treatment and air purification.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2013, 35, 1; 3-10
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Standardowe dane adsorpcji azotu, argonu i benzenu do charakterystyki nanoporowatych adsorbentów krzemionkowych
Standard adsorption data for nitrogen, argon and benzene for the characterization of nanoporous siliceous adsorbents
Autorzy:
Choma, J.
Jaroniec, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236452.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
adsorpcja
adsorbent krzemionkowy
charakterystyka strukturalna
adsorption
siliceous adsorbent
nanoporous adsorbent
structural characteristics
Opis:
W pracy przedstawiono w tabelarycznej formie dane statystycznej grubości warstwy adsorpcyjnej azotu w temperaturze 77 K, argonu w temperaturze 87 K i benzenu w temperaturze 293 K na adsorbentach krzemionkowych. Dane te uzyskano na podstawie teoretycznych rozważań Broekhoffa i de Boera (BdB) dla przypadku kapilarnego odparowania adsorbatu z mezoporów. Izotermy adsorpcji dla materiałów MCM-41 użyto w celu wykazania, że t-krzywe uzyskane na podstawie teorii BdB dla kapilarnego opróżniania prowadzą do funkcji rozkładu porów analogicznych do tych otrzymanych metodą Kruka, Jarońca i Sayari (KJS). Dane te mogą być również stosowane w porównawczych metodach t i as do wyznaczania zewnętrznej powierzchni właściwej, objętości mikroporów i objętości pierwotnych mezoporów.
This paper reports data on the statistical film thickness for nitrogen at 77 K, argon at 87 K and benzene at 298 K on siliceous adsorbents. These data were obtained on the basis of Broekhoff's and de Boer's (BdB) theoretical considerations for the capillary evaporation of the adsorbate from mesopores. Adsorption isotherms for MCM-41 materials were used to demonstrate that the t-curves obtained from the BdB theory for the capillary evaporation lead to analogous pore size distributions as those obtained by the Kruk, Jaroniec and Sayari (KJS) method. The aforementioned t-curves can also be used for the t-plot and ?s-plot analysis to evaluate the external surface area, micropore volume and volume of primary mesopores of nanoporous adsorbents.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2004, R. 26, nr 2, 2; 3-10
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 60

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies