Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę ""Muzyka polska"" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 34
Tytuł:
Adam Jarzębski, Concerti e canzoni i inne kompozycje / and other works, ed. Marcin Szelest, Warsaw: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2021 (= Monumenta Musicae in Polonia, seria / series A), pp. 331. ISBN 978-83-66519-21-3
Autorzy:
Toffetti, Marina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24281608.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Adam Jarzębski
Polish music
musical editions
instrumental music
muzyka polska
edycje muzyczne
muzyka instrumentalna
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 2; 151-157
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brakujące głosy czterech kompozycji wokalnych Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego i trzech jemu przypisywanych odnalezione w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu
The Discovery at Poznań University Library of Missing Parts for Four Vocal Pieces by Grzegorz Gerwazy Gorczycki and Three Others Attributed to Him
Autorzy:
Walter-Mazur, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24024809.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Grzegorz Gerwazy Gorczycki
Józef Surzyński
Adolf Chybiński
muzyka polska XVIII w.
rękopisy roranckie
Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
styl palestrinowski
kompozycje barokowe a cappella
eighteenth-century Polish music
the ‘Rorate’ manuscripts
Poznań University Library
Palestrina style
Baroque a cappella music
Opis:
Punktem wyjścia do zreferowanych w artykule badań stało się odnalezienie wśród rękopisów muzycznych przechowywanych w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu brakujących głosów czterech kompozycji wokalnych Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego  (Tota pulchra es Maria, Regina caeli laetare I, Sancte Deus Sancte fortis, Laetare ierusalem) oraz trzech jemu przypisywanych (Ave Filia Dei Patris, Haec dies quam fecit Dominus, Maginicet te Domine). Składający się z dziewięciu kart przedmiotowy rękopis Pu 7641 obejmujący fragmenty ksiąg głosowych Canto i Alto, okazał się być fragmentem „ksiąg roranckich”, czyli rękopisu sygnowanego obecnie Kk.I.7 (w Musicalia Vetera WM 6) i przechowywanego od 1982 r. z powrotem w Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej (wcześniej w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Krakowie). Odnalezione obecnie w BAUM karty prawdopodobnie już w latach osiemdziesiątych XIX w. znajdowały się poza macierzystym wawelskim rękopisem: Józef Surzyński w Monumenta Muscices Sacrae in Polonia (poszyt II, 1887) wspominał, iż w niektórych przekazach kompozycji Gorczyckiego brakuje Altu. Manuskrypt Pu 7641, zapewne wraz z innymi muzykaliami po kapeli roranckiej wypożyczonymi przez Adolfa Chybińskiego na początku XX w., przebył drogę z Krakowa do Lwowa i z powrotem, a następnie do Poznania: tu został przypadkowo oddzielony od reszty zespołu wawelskiego i dlatego nie został zwrócony wraz z nim do archiwum krakowskiej kapituły w roku 1983. Odnalezienie źródłowego przekazu brakujących głosów pozwala spojrzeć na część twórczości wokalnej Gorczyckiego z nowej perspektywy: zarówno w odniesieniu go utworów funkcjonujących w postaci zrekonstruowanej, jak i do tych, które wydano w postaci niekompletnej. Prowokuje do stawiania pytań o stosunek kopii Pękalskiego do oryginału oraz o to, czy faktycznie styl kontrapunktyczny Gorczyckiego był tak „palestrinowskim” jak chciał go widzieć Surzyński. Niniejszy tekst stanowi jedynie skromną prolegomenę do tego rodzaju rozważań.
The research recounted in this paper was triggered by the discovery, among the music manuscripts held at Poznań University Library, of missing parts from four vocal works by Grzegorz Gerwazy Gorczycki (Tota pulchra es Maria, Regina caeli laetare I, Sancte Deus, sancte fortis, Laetare Ierusalem) and three others attributed to him (Ave Filia Dei Patris, Haec dies, quam fecit, Magnificet Te Domine). The manuscript under study (MS 7641), consisting of nine folios containing fragments of Canto and Alto partbooks, turned out to belong to the so-called ‘Rorantists’ books’, that is, a manuscript now bearing the shelf mark Kk.I.7 which in 1982 was returned to the Archives of Kraków Cathedral Chapter, having previously been held in the Provincial State Archive in Kraków. The folios discovered in Poznań had probably become separated from the Kraków manuscript by the 1880s, since Józef Surzyński notes in Monumenta Musices Sacrae in Polonia (vol. 2, 1887) that the Alto part was missing from some sources of Gorczycki’s works. Manuscript 7641 was transported (probably with other music sources formerly belonging to the Rorantists’ chapel, borrowed by Adolf Chybiński in the early twentieth century) from Kraków to Lviv and back, and later to Poznań. There it was accidentally separated from the rest of the Kraków collection, with the result that it was not returned to Kraków Cathedral Chapter in 1983. The discovery of a source for the missing parts makes it possible to look at Gorczycki’s vocal works from a new perspective, with regard to both his reconstructed works and those that have been published in incomplete form. Possible questions concern the relationship between Pękalski’s copy and the original and whether Gorczycki’s contrapuntal style was really as ‘Palestrinian’ as Surzyński suggests. The present paper is only a modest prolegomenon to the study of these issues.
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 3; 23-49
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zygmunt Mycielski, Znaki zapytania. Wstęp i komentarze Beata Bolesławska-Lewandowska, red. Beata Bolesławska-Lewandowska, Marek Zagańczyk. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2022, ss. 405. ISBN 978-83-224-5194-6
Autorzy:
Woźna-Stankiewicz, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24282363.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zygmunt Mycielski
muzyka polska
Zygmunta Mycielski
Polish music
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 2; 162-167
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anna Czekanowska (1929–2021)
Autorzy:
Dahlig, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806492.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
etnomuzykologia
historia etnomuzykologii
muzyka polska
polska muzyka tradycyjna
muzyka słowiańska
ethnomusicology
history of ethnomusicology
Polish music
Polish folk music
Slavonic music
Opis:
Wspomnienie o wybitnej etnomuzykolożce, Prof. Annie Czekanowskiej (1929–2021)
Recollection of eminent ethnomusicologist Prof. Anna Czekanowska (1929–2021)
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 2; 185-188
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Danuta Gwizdalanka, 'Uwodziciel. Rzecz o Karolu Szymanowskim' [The Seducer: A Book about Karol Szymanowski], Kraków 2021 Polskie Wydawnictwo Muzyczne, pp. 851. ISBN 978-83-224-0985-5
Autorzy:
Bolesławska-Lewandowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806491.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Karol Szymanowski
muzyka polska
muzyka XX wieku
kompozytorzy polscy
biografia
Polish music
20th-century music
Polish composers
biography
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 2; 180-184
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewa Kowalska-Zając, „Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej”, Łódź: Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów, 2019, ss. 414. ISBN 978-83-60929-72-8
Autorzy:
Guzy-Pasiak, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806570.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
notacja muzyczna
grafika muzyczna
muzyka XX wieku
muzyka awangardowa
muzyka polska
music notation
graphic notation
twentieth-century music
Avant-gard music
Polish music
Opis:
Recenzja książki: Ewa Kowalska-Zając, Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej, Łódź 2019. Przemiany języka dźwiękowego muzyki w pierwszych dekadach XX w. i zmiany dotyczące wszystkich aspektów dzieła muzycznego w drugiej połowie wieku doprowadziły do poszukiwań możliwości adekwatnych form zapisu tych innowacji. Ewa Kowalska-Zając omawia w swojej książce Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej rozwój zapisu muzyki w XX wieku (część pierwsza) oraz przedstawia zarysowane uprzednio tendencje na wybranych przykładach współczesnej rodzimej twórczości (część druga); należy podkreślić, że zakres materiału przedstawiony w drugiej części nie doczekał się dotąd monograficznego opracowania.
Book Review of: Ewa Kowalska-Zając, Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej, Łódź 2019. The changes in the musical language in the first decades of the 20th century and changes in all aspects of a musical work in the second half of the century led to a search for the possibility of adequate forms of recording these innovations. Ewa Kowalska-Zając discusses in her book Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej [To See Music. The notation of the Polish contemporary score] the development of music notation in the 20th century (first part of the book) and presents the previously outlined tendencies on selected examples of contemporary Polish works (second part of the book); it should be emphasized that the scope of the material presented in the second part has not yet been elaborated on in a monographic manner.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 3; 163-167
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Iwona Lindstedt, „«Piszę tylko muzykę». Kazimierz Serocki”, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2020, ss. 651. ISBN 978-83-224-5142-7
Autorzy:
Draus, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806572.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kazimierze Serocki
muzyka polska
muzyka wspołczesna
muzyka awangardowa
biografia
Kazimierz Serocki
Polish music
contemporary music
Avant-gard music
biography
Opis:
Recenzja książki: Iwona Lindstedt, „Piszę tylko muzykę”. Kazimierz Serocki, Kraków 2020. Książka Iwony Lindstedt o Serockim to jedna z najbardziej wartościowych propozycji PWM-u, adresowana do szerokiego odbiorcy. Jest lekturą wymagającą i obszerną, gdyż wymyka się kategorii popularnych dziś wydań kieszonkowych, ocierających się niebezpiecznie o zarzut „wszystkiego i niczego jednocześnie“. Nie uwodzi również czytelnika socjotechniczną narracją odbrązawiania mitów czy sensacyjnych wątków - które są może i poczytnie atrakcyjne, lecz nieraz dalekie od tzw. prawdy możliwie najsilniej zobiektywizowanej. Stanowi za to rzetelny, porządnie udokumentowany obraz kompozytora i jego dzieła, od genezy do rezonansu, z całą mocą należnej mu powagi, ale z lekkością języka powieści, która wciąga w historię postaci absolutnie dla polskiej kultury wyjątkowej.
Book Reveiw of: Iwona Lindstedt, „Piszę tylko muzykę”. Kazimierz Serocki, Kraków 2020. Iwona Lindstedt's book about Serocki is one of the most valuable PWM Edition's offers, addressed to a wide audience. It is demanding and extensive reading, as it eludes the category of pocket editions that are popular today, which dangerously touch upon the accusation of “everything and nothing at the same time”. It also does not seduce the reader with the social engineering narrative of debunking myths or sensational threads - which are perhaps readily attractive, but sometimes far from the so-called the most objectified truth possible. On the other hand, it is a reliable, well-documented image of the composer and his work, from genesis to resonance, with all the seriousness due to him, but with the lightness of the language of the novel, which draws people into the history of characters absolutely unique to Polish culture.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 3; 168-173
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncerty na fortepian Aleksandra Zarzyckiego. Nowe fakty w świetle źródeł
Aleksander Zarzycki’s Piano Concertos: New Findings in the Light of Existing Sources
Autorzy:
Muras, Wioleta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806609.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Aleksander Zarzycki
koncert fortepianowy
muzyka polska XIX wieku
piano concerto
Polish music in 19th century
Opis:
W literaturze poświęconej polskiej muzyce II poł. XIX w. Aleksander Zarzycki znany jest jako twórca jednego koncertu fortepianowego. Informacje te powielane są w zarówno w słownikach (S. Dybowski, J. Skrabowski), encyklopediach (B. Chmara-Żaczkiewicz), książkach (I. Poniatowska) jak i artykułach (F. Kęcki, K. Popielska). Według nich wynika, że Koncert fortepianowy op. 17 miał premierę w 1860 r. w Paryżu, a dwadzieścia lat później funkcjonował w zmienionej wersji. Powyższym danym przeczą źródła w postaci relacji prasowych z występów Zarzyckiego, jakie odbywały się w latach sześćdziesiątych XIX wieku. Na podstawie przeglądu gazet polskich i zagranicznych udało się ustalić, że dzieło prezentowane w 1860 r. w ośrodku paryskim, to de facto nieopusowany I Koncert fortepianowy autora. Utwór ten napisany był w tonacji e-moll i składał się z trzech części – Allegro energico, Adagio, Presto vivace. Zdaniem recenzentów charakteryzowały go wpływy chopinowskie i mendelssohnowskie, zaś partia fortepianu, o wyraźnie wirtuozowskim charakterze, pełniła nadrzędną rolę wobec orkiestry. Na ten moment nie dysponujemy jego zapisem nutowym, nie wiadomo nawet czy utwór przetrwał w jakiejkolwiek formie. Z kolei informacje prasowe z lat osiemdziesiątych XIX stulecia dostarczają dowodów na to, że Koncert fortepianowy As-dur op. 17 jest drugim dziełem twórcy w tym gatunku. Świadczą o tym nie tylko inna tonacja, ale również liczba oraz tempa części (I – Andante, II – Allegro), czy znacznie bardziej spójna relacja partii fortepianu z orkiestrą. Dodatkowo fakt ten potwierdza Juliusz Stattler oraz Jan Kleczyński – recenzenci, którzy bezpośrednio wskazują, iż dzieło prezentowane w 1880 r. w Warszawie jest drugim, nowym koncertem fortepianowym twórcy. Na ten sam rok należy również datować jego wydanie przez wydawnictwo Ed. Bote & G. Bock.
The literature devoted to Polish music of the second half of the nineteenth century presents Aleksander Zarzycki as the composer of just one piano concerto. This information is reiterated in dictionaries (S. Dybowski, J. Skrabowski), encyclopaedias (B. Chmara-Żaczkiewicz), books (I. Poniatowska) and articles (F. Kęcki, K. Popielska), from which we learn that the Piano Concerto, Op. 17 was first performed in 1860 in Paris and functioned in a revised version twenty years later. These assertions are contradicted by press reports on performances given by Zarzycki during the 1860s. A survey of Polish and foreign newspapers has made it possible to establish that the work presented in 1860 in Paris was de facto the composer’s First Piano Concerto (without opus number). Written in the key of E minor, it consisted of three movements: Allegro energico, Adagio and Presto vivace. According to reviewers, it displayed influences from Chopin and Mendelssohn, while the distinctly virtuosic piano part dominated over the orchestra. At present we do not have the score of this Concerto, and it is not known whether it has even survived in any form. Press material from the 1880s, on the other hand, proves that the Piano Concerto in A flat major, Op. 17 was Zarzycki’s second work in the genre. This is confirmed not only by the different key, but also by the number and tempi of the movements (I Andante, II Allegro), as well as the much more cohesive relationship between the piano part and the orchestra. Additionally, the reviewers Juliusz Stattler and Jan Kleczyński directly indicate that the work presented in 1880 was a new, second piano concerto by this composer. The same year also saw its publication by Bote & Bock.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 4; 137-147
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzyka baletowa Aleksandra Tansmana – prezentacja źródeł i perspektywy badawcze
Alexandre Tansman’s Ballet Music: Sources and Research Perspectives
Autorzy:
Kaczmarowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806607.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Aleksander Tansman
balet
neoklasycyzm
XX wiek
Paryż
muzyka polska
Alexandre Tansman
ballet
neo-classicism
20th century
Paris
Polish music
Opis:
Po dekadach nieobecności w polskiej kulturze muzycznej, twórczość Aleksandra Tansmana powraca na rodzime sale koncertowe. Do bogatego i różnorodnego dorobku kompozytora chętnie sięgają orkiestry, zespoły kameralne i soliści. Jego muzyka jest również coraz częściej tematem badań naukowych i różnego rodzaju opracowań. Pomimo rosnącego zainteresowania Tansmanem, wciąż jednak pozostają obszary, które nie zostały należycie zbadane. Do nich należy z pewnością jego twórczość baletowa. Celem niniejszego komunikatu jest próba uporządkowania dotychczasowej wiedzy na temat baletów Aleksandra Tansmana, wykazanie podstawowych źródeł do ich opracowania oraz zarysowanie perspektyw badawczych. Liczne argumenty pozwalają przypuszczać, że balet był ważnym obszarem działalności kompozytora. Należą do nich chociażby wybitne nazwiska choreografów, z którymi współpracował (Rudolf Laban, Kurt Jooss, Jean Börlin), czy sceny, na których były wystawiane jego dzieła (Metropolitan Opera w Nowym Jorku, Théâtre des Champs-Élysées w Paryżu). Niektóre, tak jak Sextuor czy La Grande Ville (The Big City), osiągnęły ogromną popularność i były wielokrotnie prezentowane na scenach Europy i Stanów Zjednoczonych. Oprócz komponowania baletów z muzyką oryginalną, Tansman w porozumieniu z choreografami adaptował również swoją muzykę symfoniczną do przedstawień tanecznych. Niebagatelne znaczenie w kontekście baletu mogła mieć także jego bliska, trwająca wiele lat przyjaźń z Igorem Strawińskim. Pierwsze kwerendy, przeprowadzone dzięki wsparciu córek kompozytora, wykazały źródła będące podstawą do dalszych badań. Przechowywane w Bibliothèque nationale de France autografy muzyczne, zarówno szkicowe jak i edycyjne, a także wydania partytur, nagrania oraz dokumenty historyczne, takie jak listy, recenzje czy materiał ikonograficzny, mimo pewnych braków, mogą w przyszłości posłużyć do przeprowadzenia pełnowymiarowego opracowania twórczości baletowej Aleksandra Tansmana.
After decades of absence from Polish musical culture, the music of Alexandre Tansman is now returning to the country’s concert halls. Orchestras, chamber ensembles and soloists are eagerly turning to his rich and varied output, which is also increasingly being explored in academic research and studies of various kinds. Despite this growing interest, there are still some areas of Tansman’s legacy that have not been adequately researched. They certainly include his ballet music. This brief report aims to systematise existing knowledge concerning Tansman’s ballets, list the key sources for their study, and outline research perspectives. There are numerous arguments to support the thesis that ballet was an important field of work for this composer. Among other things, he collaborated with eminent choreographers (Rudolf Laban, Kurt Jooss, Jean Börlin), and his ballets were staged at famous venues (Metropolitan Opera, Théâtre des Champs-Élysées). Some of them, such as Sextuor and La Grande Ville [The big city], gained immense popularity and were repeatedly performed in Europe and the United States. Apart from composing original ballet music, Tansman worked with choreographers to adapt his symphonic works for dance spectacles. His enduring friendship with Igor Stravinsky may also have been significant in the context of his ballet output. Preliminary archive research conducted thanks to the support of the composer’s daughters has turned up sources that may serve as the basis for further studies. Music autographs kept at the Bibliothèque nationale de France (both sketches and engraver’s manuscripts), as well as score editions, recordings and such historical records as letters, reviews and iconography may, despite some gaps, make a full-scale study of Alexandre Tansman’s ballet output possible in the future.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 4; 148-163
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewa Mazierska, 'Popular Polish Electronic Music, 1970–2020. A Cultural History', London 2020 Routledge, pp. 226. ISBN 9780367191894
Autorzy:
Santacesaria, Luisa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26055141.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
muzyka elektroniczna
muzyka polska
muzyka XX wieku
electronic music
Polish music
twentieth-century music
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 4; 163-167
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Genologia i polityka. Swoistość „Cudu, czyli krakowiaków i górali” w horyzoncie gatunków operowych końca XVIII stulecia
Genology and Politics. The Specific Qualities of ‘Cud, Czyli Krakowiacy i Górale’ in the Context of Late Eighteenth-Century Operatic Genres
Autorzy:
Chachulski, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26470640.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Cud, czyli Krakowiacy i Górale
Wojciech Bogusławski
Jan Stefani
muzyka polska
gatunki operowe
singspiel
opéra-comique
Dialogoper
The Miracle, or Cracovians and Highlanders
Polish music
operatic genres
Opis:
Dotychczasowe badania genologiczne opery Cud, czyli Krakowiacy i Górale ograniczały się zasadniczo do stwierdzenia pokrewieństwa utworu z singspielem bądź opera-comique, ze względu na obecność dialogów mówionych. Nowe spojrzenie wprowadził ostatnio Adam Tomasz Kukla, wskazując na szczegółowe cechy opery łączące ją zarówno z dwoma wymienionymi gatunkami jak i operą buffa. Artykuł niniejszy podejmuję próbę przekroczenia ograniczeń dotychczasowych rozpoznań poprzez wnikliwsze uwzględnienie historycznego kontekstu genologicznego opery. W tym ujęciu kluczowe stają się dwa aspekty dzieła wykraczające poza krąg gatunków operowych uprawianych w stanisławowskiej Warszawie. Przyjęcie metodologii badań nad operą dialogową (Dialogoper) wypracowanych Thomasa Betzwiesera pozwala uchwycić nowatorstwo dzieła w zakresie łączenia numerów muzycznych z tekstem mówionym, wykraczające poza dominujące w środowisku warszawskim wpływy wiedeńskiego singspielu i opery buffa oraz dotychczasowa polską oryginalną twórczość operową, zbliżające się zaś raczej do pewnych koncepcji francuskich. Istotnie nowatorska – i znajdująca podówczas pewne paralele jedynie w francuskiej twórczości operowej doby rewolucji  – okazuje się także dramaturgia scen chóralnych opery, ściśle wpisująca się w fenomen opisany przez Jamesa Parakilasa formułą „chór jako reprezentacja polityczna”. Oba spostrzeżenia, ujęte w kontekście historycznych okoliczności prapremiery i horyzontu oczekiwań ówczesnej publiczności, dają się połączyć na płaszczyźnie całościowej interpretacji wiążącej gatunkową nowatorskość utworu z zamierzonym oddziaływaniem społeczno-politycznym, to jest apelem powstańczym połączonym z radykalnymi ideami egalitarnej redefinicji wspólnoty narodowej. Kluczową rolę odegrała zmiana znaczenia pierwiastka ludowości, wysuniętego z początku  jako czynnik konstytuujący dramatyczno-estetyczną spójność spektaklu w duchu baletowo-chóralnego divertissement, potem jednak zreinterpretowanego poprzez polityczną emancypację chóralnego podmiotu zbiorowego.
Previous genological studies of the opera ‘Cud, czyli Krakowiacy i Górale’ (The Miracle, or Cracovians and Highlanders) have limited themselves essentially to pointing out affinities with the singspiel or the opéra-comique, on account of the presence of spoken dialogues. Adam Tomasz Kukla recently presented a new approach, indicating specific qualities which link this work both to those two genres and to opera buffa. This article represents an attempt to surmount the limitations of earlier studies by taking more thorough account of the historical-genological context behind the opera. Of key importance to this approach are two aspects of the work that transcend the operatic genres cultivated in Warsaw during the reign of King Stanislaus Augustus. By adopting the methodology elaborated by Thomas Betzwieser for research into the ‘dialogue opera’ (Dialogoper), we can bring out the innovation of this work in terms of linking musical numbers with spoken text, which goes beyond existing original Polish operatic output and the influence of the Viennese singspiel and opera buffa which held sway in Warsaw at that time, and brings ‘The Miracle’ closer to French operatic concepts. Also genuinely innovative, with some parallels only in Revolution-era French operatic output, is the dramatic construction of the opera’s choral scenes, which perfectly fits the formula described by James Parakilas: ‘the chorus as political representation’. These two observations, taken within the context of the historical circumstances surrounding the work’s premiere and the expectations of the audience at that time, can be brought together on the plane of an integral interpretation which links the work’s generic innovation to its intended social-political impact, namely, an appeal for insurrection, combined with radical ideas for an egalitarian redefinition of national community. A key role was played by a change in the understanding of the folk element, originally viewed as a determinant of the spectacle’s dramatic-aesthetic unity in the spirit of a ballet-choral divertissement, but later reinterpreted in terms of the political emancipation of the choral collective subject.
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 3; 117-147
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 34

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies