- Tytuł:
-
Jak nie działać słowami, czyli o penalizowanych aktach mownych w ujęciu prawnym i językoznawczym
How not to Act with Words, or About Criminalised Speech Acts from a Legal and Linguistic Perspective - Autorzy:
- Falana-Jafra, Anna Magdalena
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2096264.pdf
- Data publikacji:
- 2021
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Instytut Socjologii
- Tematy:
-
crimes
offences
speech acts
jurisprudence
criminal law
przestępstwa
wykroczenia
akty mowy
juryslingwistyka
prawo karne - Opis:
-
Celem artykułu jest poddanie analizie penalizowanych aktów mownych z perspektywy dwóch metodologii badawczych: prawnokarnej oraz pragmatycznej. Akty tego rodzaju nie zostały dotychczas poddane wnikliwym, zbiorczym badaniom, choć występują relatywnie często zarówno w zasadniczych ustawach polskiego prawa karnego – w Kodeksie karnym oraz w Kodeksie wykroczeń, jak i w ustawach szczegółowych. W artykule skupiono się na przykładach kodeksowych, a podjęte w nim rozważania wpisują się w zakres juryslingwistyki – nauki interdyscyplinarnej łączącej w sobie aspekty nauk prawnych oraz językoznawstwa. Penalizowane na gruncie prawa karnego akty mowne, a więc przestępstwa i wykroczenia, zostały przeanalizowane pod kątem trzech zasadniczych problemów badawczych: ich statusu prawnokarnego, warunków ich fortunności oraz intencji komunikacyjnych ich sprawców. Procedura wyjaśniająca została oparta na próbie uzgodnienia elementów prawnych oraz językoznawczych dla wyjaśnienia istoty penalizowanych aktów mownych oraz wskazania ich charakterystycznych cech. Szczególne znaczenie miało w tym zakresie zestawienie teorii lokucji, illokucji oraz perlokucji z odpowiednimi członami teorii przestępstwa. Autorka podjęła ponadto próbę określenia społecznej rangi penalizowanych aktów mownych jako jednego ze sposobów ludzkiego działania w świecie – działania, od którego ze względu na zagrażające, nierzadko bardzo dotkliwe konsekwencje prawnokarne warto się powstrzymać.
The aim of the article is to analyse criminalised speech acts from the perspective of two research methodologies: criminal law and pragmatic. Acts of this kind have not yet been subjected to thorough, collective research, although they are relatively frequent both in the basic acts of Polish criminal law – the Penal Code and the Misdemeanour Code – and in specific acts. The article focuses on code examples and the considerations undertaken in it are part of jurisprudence – an interdisciplinary science combining aspects of legal sciences and linguistics. The speech acts penalised on the grounds of criminal law, i.e. offences, have been analysed from the point of view of three fundamental research problems: their criminal law status, the conditions of their fortuity and the communicative intentions of their perpetrators. The explanatory procedure was based on an attempt to reconcile legal and linguistic elements in order to explain the essence of criminalised speech acts and to indicate their characteristic features. The juxtaposition of the theories of locution, illicitation and perlocution with the corresponding elements of the theory of crime was of particular importance in this respect. The author has also attempted to determine the social rank of criminalised speech acts as one of the ways of human action in the world – an action which, due to the threatening, often very severe criminal law consequences, is worth refraining from. - Źródło:
-
Konteksty Społeczne; 2021, 9, 1; 47-59
2300-6277 - Pojawia się w:
- Konteksty Społeczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł