Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Lutheran" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-3 z 3
    Tytuł:
    Reformacja w Prusach a polska reformacja na Mazurach
    Reformation in Prussia and Polish reformation in Masuria
    Autorzy:
    Małłek, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365719.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Prusy Książęce
    ks. Albrecht
    biskupi protestanccy (Polentz
    Queis) - język polski w Kościele luterańskim
    druki reformacyjne
    Duchy of Prussia
    Prince Albrecht
    Lutheran bishops (Polentz
    Queis)
    Polish language in Lutheran Church
    reformation prints
    Opis:
    This article consists of four parts. In the first part that is entitled the “Word of Lord in the mother tongue of the Masurians”, the author stresses the importance of a sermon delivered by Jerzy Polentz – the bishop of Samland and the first Lutheran bishop in history – in the royal cathedral on 24 December 1523, in which he admonished that the Word of God should be preached in the native tongue of the believers, in the case of Masurians – the Polish language. The second part, entitled “Official introduction to Lutheranism in the Duchy of Prussia”, discusses the documents issued by Prince Albrecht, in which he established the principles of faith and conduct in the Lutheran Church of the Ducal Prussia. These included: 1. “Reformation Mandate” of 6 July 1525, demanding that priests preach “pure” Word of God, which according to the contemporary terminology meant preaching the Gospel based on the teaching of Martin Luther; 2. “Church Ordinance” and “Agenda or articles about ceremonies”, both documents published on 10 December 1525; 3. “Visitation instruction” of 13 March 1526, containing regulations regarding the transformation of Catholic parishes into Lutheran ones. The third part is entitled “Polish pastors in Masuria” and lists the names of first Lutheran priests active in the southern part of East Prussia. They were usually former Catholic priests who converted into Lutheranism. Many of them were Polish. Finally the fourth part entitled Polish Lutheran books in Masuria” is devoted to Polish religious prints (Catechism, New Gospel, Posil, Augsburg Confession, etc.). The author quotes here Władysław Chojnacki who claimed that more Polish prints were published in the 16th century in the Ducal Prussia (Königsberg and Lyck) than in entire Poland: 104 prints appeared in Polish, 183 in German and 90 in Latin. Most of them contained Lutheran religious writing. Usually, one parish owned at least a copy of the Bible, Postil, Catechism and a Polish Hymnal. One copy of Catechism allowed the community of believers to learn the Ten Commandments, while one copy of Hymnal enabled them to memorise many sacred songs.
    Artykuł składa się z czterech części. W części pierwszej: " Słowo Boże w języku ojczystym dla Mazurów" autor podkreśla znaczenie kazania Jerzego Polentza -biskupa sambijskiego, a zarazem pierwszego w historii biskupa protestanckiego w świecie, wygłoszonego w katedrze królewieckiej w dniu 24 grudnia 1523 r., w którym nakazywał on aby Słowo Boże było głoszone w języku ojczystym wiernych, a wypadku Mazurów w języku polskim. W części drugiej " Oficjalne wprowadzenie luteranizmu w Prusach Książęcych" omówione są dokumenty ks. Albrechta ustanawiające zasady wiary i funkcjonowania Kościoła Ewangelickiego w Księstwie Pruskim. Były to: 1. "Mandat Reformacyjny" z 6 lipca 1525 r. nakazujący księżom głosić " czyste" Słowo Boże, co według ówczesnych pojęć oznaczało głoszenie Ewangelii opartej na nauce Marcina Lutra, 2."Ordynacja kościelna" i "Agenda czyli artykuły o ceremoniach", obydwa dokumenty z 10 grudnia 1525 r., 3. "Instrukcja wizytacyjna" ustalająca zasady przekształcania parafii dotychczas katolickich w ewangelickie z 31 marca 1526 r. W części trzeciej " Polscy pastorzy na Mazurach " zestawiono nazwiska pierwszych księży ewangelickich w południowej części Prus Wschodnich. Zazwyczaj byli to dawni księża katoliccy, którzy opowiedzieli sie za luteranizmem. Wielu z nich pochodziło z Polski. Wreszcie część czwarta:" Polska książka ewangelicka na Mazurach" poświęcona jest polskim drukom religijnym ( Katechizm, Nowy Testament, Postylla, Konfesja Augsburska itd.). Autor przytacza tutaj opinię Władysława Chojnackiego, że w Prusach Książęcych (w Królewcu i Ełku) ukazało się w XVI w. więcej druków w języku polskim niż w całej Polsce. I tak druków w języku polskim było 104, w języku niemieckim 183 pozycji i w języku łacińskim 90 pozycji. W ogromnym stopniu było to luterańskie druki religijne. Naturalnie na jedną parafię w bibliotece plebanii znajdowało się co najmniej po jednej Biblii, Postylii, Katechiźmie, Kancjonale polskim. Jednak już jeden egzemplarz Katechizmu wystarczał do nauki na pamięć Przykazań Bożych, podobnie jeden Kancjonał pozwalał zborowi nauczyć się na pamięć wielu pieśni.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 311, 1; 3-18
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wnętrze kościoła ewangelickiego jako wyraz konserwatyzmu społecznego szlachty Prus Książęcych
    The interiors of a Protestant church as a sign of social conservativeness of the nobility in the Duchy of Prussia
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365632.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Prusy Książęce
    Albrecht Hohenzollern
    protestantyzm
    sztuka luterańska
    szlachta pruska
    Duchy of Prussia
    Albert Hohenzollern
    Protestantism
    Lutheran art
    Prussian nobility
    Opis:
    This paper sketches the reformative changes in the Duchy of Prussia initiated by Albert Hohenzollern and presents the role of a painting – a work of art which is to reinforce the Christianisation of the Prussians and teach the basic rules of faith that as highlighted by the Lutheran theology. First, the author presents the process of blanking the iconoclastic movements by the Duchy authorities while defining the role of paintings in the new Church as well as the evolution triggered by Martin Luther aiming at eliminating the painting as a medium between God and man. The paintings were important elements of the church’s interior until the second half of 18th century in the leading artistic centre of Königsberg and its artists.Building a Lutheran state in the Duchy of Prussia was tied with a change in the elites, departure of the Teutonic knights and the reliance of the prince on the new aristocracy incoming to Prussia. Despite the reshuffle within the elites, the social structures of the Duchy became even stiffer as the feudal system was retained. Königsberg remained the decision centre and the prince was still largely influencing the appointments to church positions and all initiatives of the collators, such as building family chapels, buing new equipment or arranging renovations. The nobility used art as a means of self-presentation, commemorating their own families, which led to a manner of privatisation of the interior of countryside churches with the epitaphs, tombstones and heraldic elements on altars, galleries, organs and confessionals.The iconography of liturgical representations was immune to new waves within Lutheranism, such as pietism, which suggested new forms of presentation in paintings but lost with the traditional, didactic iconography of the altars, galleries, baptismal fonts and pulpits. Until the end of the modern period, the interior of a Lutheran church in the Duchy of Prussia did not undergo significant changes and focused on both preserving the glory of the collator’s family and illustrating rudimentary truths of the Lutheran confession.
    Artykuł szkicuje zmiany reformacyjne w Prusach Książęcych zainicjowane przez Albrechta Hohenzollerna oraz przedstawia rolę obrazu – dzieła, którego rolą jest wsparcie procesu chrystianizacji Prusów oraz nauczania podstawowych prawd wiary uwypuklonych przez teologię luterańską. Autor przedstawia najpierw wygaszenie ruchów ikonoklastycznych przez władze księstwa w czasie definiowania roli obrazu w nowym Kościele oraz podjętą przez Marcina Lutra ewolucyjną drogę eliminacji obrazu jako medium pomiędzy Bogiem a człowiekiem. Obraz pozostał aż do II połowy XVIII wieku istotnym elementem wyposażenia kościoła tworzonym w wiodącym ośrodku artystycznym jakim był Królewiec i pracujący w nim artyści.Budowa luterańskiego państwa w Prusach Książęcych wiązała się z wymianą elit władzy, odejściem zakonników krzyżackich i oparciem się księcia o nową, napływającą do Prus arystokrację. Mimo wymiany elit nastąpiło skostnienie struktur społecznych w Prusach, bowiem zachowano feudalną strukturę władzy. Ośrodkiem decyzyjnym pozostał Królewiec, a książę ciągle miał decydujący wpływ na obsadę stanowisk duchownych oraz na wszelkie inicjatywy kolatorów związane z budową kaplic rodowych, nowego wyposażenia czy przeprowadzanych remontów. Szlachta wykorzystywała sztukę jako narzędzie do autoprezentacji, komemoracji własne-go rodu oraz niejako sprywatyzowała wnętrze wiejskiego kościoła parafialnego wprowadzając epitafia, płyty nagrobne oraz elementy heraldyczne na ołtarze, empory, organy i konfesjonały.Ikonografia przedstawień liturgicznych pozostała odporna na nowe ruchy wewnątrz luteranizmu, takie jak pietyzm, który proponował nowe przedstawienia malarskie, ale przegrał z tradycyjną, dydaktyczną ikonografią ołtarzy, empor, chrzcielnic i ambon. Wnętrze kościoła luterańskiego w Prusach do końca epoki nowożytnej nie uległo zasadniczym zmianom i skon-centrowało się zarówno na utrwalaniu chwały rodowej kolatora jak i ilustrowaniu rudymentarnych prawd konfesji luterańskiej.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 312, 2; 248-270
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O istocie gromadkarstwa mazurskiego
    About the essense of the masurian Gromadkar movement
    Autorzy:
    Kozłowski, Janusz B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1366372.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    ruch gromadkarski
    pietyzm
    Mazurzy
    teologia luterańska
    XIX wiek
    Prusy Wschodnie
    Krzysztof Kukat
    Gromadkar movement
    Pietism
    members of the Fellowship Movement
    Masurians
    Lutheran theology
    19th century
    East Prussia
    Christopher
    Kukat
    Opis:
    After the Reformation Masurians as subjects of the rulers of the first evangelical state in the world became Lutherans. Over time, the inhabitants of the southern areas of Easy Prussia and the so- called Lithuania Minor felt the lack of the deepened spirituality, which they did not find in the evangelical church. Through the settled in Gąbin (Gumbinnen) exiled from the area of Salzburg pietist Evangelists in Masuria, “The six books on True Christianity” by John Arndt appeared. The book, after the Bible and the Small Catechism of Luther became the most popular among people of Masuria. The first piety movements appeared in Masuria in the county of Nidzica and Szczytno at the turn of the 18th and 19th centuries. However their true upturn took place from the 1840s. It manifested itself in running home services, prayer meetings- so-called “beads” and increased activity of travelling preachers. In the seventies and eighties of the nineteenth century, The Gromadkar movement comprised between 30 and 80% of the Masurian population. The centre of the Masurian clusters was located near Szczytno, Pisz and Mrągowo. Registered in 1885 by the Prussian Lithuanian Christopher Kukat , the East Prussian Evangelical Prayers Association which with the help of its bilingual (German Lithuanian) paper Pakajaus Paslas/ Friedens- Bote gave the organizational framework to the East Prussian clusters. At the turn of 19th and 20th centuries, the Gromadkar movement reached its apogee, also spreading among the Mazurian workers’ communities in the Ruhr. Since the First World War, there has been a gradual stifling of the movement, which in the Nazi era entered agonal phase. The key to understanding the world of clusters is the “Six Books on True Christianity” by John Arndt, in which he creates a kind of bridge between Luther’s teachings and the writings of the Rhine mystics of Master Eckhart, John Tauler and Henry Suzo, giving Mazurians directions for spiritual growth. It was supposed to rely on “Six Books” to deny yourself, to reject your own ego, to seek contact with God, indicating as the goal the union with God. The uniqueness of the Gromadkar movement consisted in going beyond the Lutheran principle of “justification by faith” and entering the ground of Christian mysticism unknown to the Evangelical doctrine, which happened through the work of Arndt. An additional aspect that opens up in this context is the Slavic and Lithuanian spirituality and the sensitivity of the crowd, without which undoubtedly it would not be possible to practice mysticism on the basis of the Evangelical religion.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2019, 304, 2; 218-242
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-3 z 3

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies