Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "male zbiorniki wodne" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 17
Tytuł:
Prognoza zamulania małego zbiornika wodnego
The forecast of silting for small water reservoir
Autorzy:
Michalec, B.
Tarnawski, M.
Kupiec, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61896.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
zbiorniki wodne
male zbiorniki wodne
zamulanie dna
prognozowanie
Opis:
Opracowano prognozę zamulania małego zbiornika wodnego znajdującego się na cieku nieobjętym obserwacjami hydrologicznymi. Brak danych o wielkości przepływów i koncentracji rumowiska unoszonego oraz wielkości transportu rumowiska wleczonego, skłania do zastosowania metod pośrednich. Umożliwiają one określenie ilości rumowiska dopływającego do zbiornika. Badaniami wielkości zamulania objęto zbiornik w Narożnikach, znajdujący się na potoku Dęba. W obliczeniach dostawy rumowiska do zbiornika zastosowano metody Reniger-Dębskiego, Brańskiego i DR-USLE. Przeprowadzono badania terenowe w celu określenia sposobu zagospodarowania zlewni badanego zbiornika. Określono rodzaj gruntu i jego skład z obszarów użytkowanych rolniczo i z terenów leśnych. Wyniki prac terenowych umożliwiły wyznaczenie parametrów równania strat glebowych, stanowiącego podstawę obliczeń metodą DR-USLE. Obliczony stopień zamulania, na podstawie pomiarów wielkości zamulania zbiornika, wynosi 0,58%. Obliczono wzorem Gončarova zamulanie zbiornika w kolejnych latach eksploatacji. Wyniki prognozy wielkości zamulenia po 4 latach eksploatacji porównano z wynikami pomiarów. Najwyższą zgodność wyników prognozy zamulenia opracowanej na podstawie wyników pomiarów uzyskano z wynikami prognozy, w której średni roczny transport rumowiska obliczono metodą DR-USLE. Stwierdzono, że wyłącznie zbiornika z eksploatacji, w wyniku zamulenia stanowiącego 80% jego pojemności pierwotnej, nastąpi po ponad 1100 latach.
A forecast of silting was developed for a small water reservoir on a watercourse not included in hydrological observations. Lack of data on the flow volumes, sediment concentration and suspended load transport suggest the use of indirect methods. These make possible determining the amount of sediment amount supplied to the reservoir. Studies on silting volume covered a reservoir at Narożniki situated on the Dęba stream. The methods of Reniger-Dębski, Brański and DR-USLE method were used in computations of sediment supply to the reservoir at Narożniki. Field studies were conducted to determine the way of management of the studied reservoir catchment. The kind of ground and its composition in the agriculturally used areas and forest sites were determined. The results of field works made possible to fix the parameters of the universal soil loss equation, which is the basis for computations using DR-USLE method. The silting degree computed on the basis of the reservoir silting measurements is 0.58%. The reservoir silting in successive years of its operation was calculated using Gončarov formula. The results of silting forecast after four years of operation were compared with the results of measurements. The highest compatibility of results for silting forecast developed on the basis of measurements was obtained knowing the average annual sediment transport computed using DR-USLE method. It was found that excluding the reservoir from operation due to silting of the 80% of its initial capacity, will occur after over 1100 years.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 2/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Doraźna poprawa stateczności zapory małego zbiornika wodnego
Temporary improvement of dam embankment stability of small reservoir
Autorzy:
Parylak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59797.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
zbiorniki zaporowe
zapory ziemne
statecznosc skarp
odwodnienie
zabezpieczenia przeciwfiltracyjne
Opis:
W artykule przedstawiono rzadko spotykany przypadek sposobu naprawy zapory ziemnej niewielkiego górskiego zbiornika wodnego, który pomimo IV klasy ważności nie spełniał żadnego z wymogów bezpieczeństwa. Innowacją budowlaną była realizacja remontu z powierzchni korony zapory o niespotykanie stromym nachyleniu skarpy oraz ograniczona własnością dostępność terenu od strony odpowietrznej. Do trudnych warunków realizacji obiektu dostosowano nowe rozwiązania i technologię robót. Wykonano skuteczne zabezpieczenie przeciwfiltracyjne i odwodnienie oraz poprawienie stateczności poprzez złagodzenie nachylenia skarpy odpowietrznej.
In article the event of repairing embankment of small water reservoir in mountains was presented. This dam which he in belong to IV class of validity did not fulfill none of requirements of safety he one should be qualified classified. The realization of repair was from surface of crown of dam the building was a some engineering innovation. The dam about seldom had the stepping out ornate inclination the slope the limited accessibility of terrain from side the down stream slope also. It the new solutions to difficult conditions of realization of object were adapted was and the technology of works. It the effective protection was protected was the filtration and the dehydration as well as the improvement the stability across appeasement of inclination of slope the down stream slope.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 09
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka zamulania małych zbiorników wodnych w układzie kaskadowym i równoległym za pomocą wskaźnika sedymentacji
Silting characteristics of small reservoirs in cascading and parallel configuration using sedimentation index
Autorzy:
Michalec, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60614.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
kaskady zbiornikow
zbiorniki rownolegle
zamulenie
wskaznik sedymentacyjny
metoda Churchilla
Opis:
Wskaźnik sedymentacji został wprowadzony i zdefiniowany przez Churchilla. Wskaźnik ten jest ilorazem czasu zatrzymania wody w zbiorniku i średniej prędkości przepływu wody przez zbiornik. Churchill opracował zależność zdolności zbiornika do zatrzymania rumowiska w funkcji wskaźnika sedymentacji. Możliwość zastosowania wskaźnika sedymentacji do scharakteryzowania procesu zamulania małych zbiorników wodnych, a także ocena możliwości zastosowania metody Churchilla została wykonana na podstawie wyników badań czterech małych zbiorników wodnych. Do badań wytypowano dwa zbiorniki wodne w układzie kaskadowym i dwa zbiorniki wodne w układzie równoległym. Stwierdzono, że istnieje możliwość zastosowania wskaźnika sedymentacji do wyznaczenia początkowej zdolności małych zbiorników wodnych do zatrzymywania rumowiska niezależnie od ich wzajemnego usytuowania na danym cieku wodnym. Nie jest natomiast możliwe określenie za pomocą formuły Churchilla redukcji tej zdolności w poszczególnych latach eksploatacji zbiorników. Wykazano, że w zbiornikach w układzie równoległym zdolność do zatrzymania rumowiska redukowana jest z jednakową intensywnością, natomiast w zbiornikach w układzie kaskadowym w zbiorniku górnym zdolność do zatrzymania rumowiska ulega szybszej redukcji niż w zbiorniku dolnym kaskady. Opracowano również zależność intensywności zamulania od wskaźnika sedymentacji stwierdzając, że w przypadku zbiorników charakteryzujących się niższymi wartościami wskaźnika sedymentacji intensywność zamulania jest większa, jak również większy jest stopień zamulenia.
The sedimentation index was introduced and defined by Churchill. This index is the ratio of the water retention time in the reservoir and the average flow velocity of water through the reservoir. Churchill developed sediment trap efficiency (STE) of reservoir in the function of sedimentation index. The ability to use the sedimentation index to characterize the silting process of small reservoirs, as well as the possibility of using the Churchill’s method was made on the basis of the results of four small reservoirs. For testing two reservoirs in cascade and two reservoirs parallel configuration were chosen. It has been found that it is possible to use the sedimentation index to determine the initial sediment trap efficiency of small reservoirs, regardless of their relative position on the watercourse. It is not possible to determine reduce the STE of the individual years of operation using the Churchill’s formula. It has been shown that in the reservoirs in parallel configuration the sediment trap efficiency is reduced with the same intensity, but in the reservoirs in cascade in the upper reservoir sediment trap efficiency is faster reduced than in the lower reservoir of the cascade. Also elaborated silting intensity dependence of the sedimentation rate by stating that in the case of reservoirs with a lower sedimentation rate values the silting intensity is greater, as well as higher is the silting degree.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2014, IV/2
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozkład przestrzenny osadów dennych w małym zbiorniku wodnym w Zesławicach
Spatial distribution of bottom sediments in the small water reservoir at Zeslawice
Autorzy:
Michalec, B.
Peczek, K.
Leksander, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60371.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
zbiorniki wodne w Zeslawicach
rumowiska
stopien zamulenia
osady denne
rozklad przestrzenny
Opis:
Poznanie i określenie rozmieszczenia przestrzennego akumulowanych osadów w małych zbiornikach jest istotnie nie tylko na etapie projektowania, lecz również w trakcie eksploatacji. Większość prac badawczych dotyczy rozmieszczenia odkładów rumowiska w średnich i dużych zbiornikach wodnych. W pracy przedstawiono i opisano za pomocą metody Dendy'ego przestrzenny rozkład odkładów rumowiska w głównym zbiorniku wodnym w Zesławicach w okresie przed i po jego odmuleniu. Ze względu na wybudowanie zbiornika bocznego, przejmującego funkcje zbiornika głównego w okresie jego odmulenia i przebudowy, zmianie uległy warunki przepływu wody i rumowiska, które miały wpływ na dystrybucję osadów rumowiska w zbiorniku głównym.W pracy wykazano na podstawie wykonanych pomiarów zamulania i określonego stopnia zamulenia zbiornika głównego, że w wyniku rozdziału wody i rumowiska nastąpiło zmniejszenie intensywności zamulania badanego zbiornika, jak również wpłynęło to na zmianę rozkładu przestrzennego osadów rumowiska. Stwierdzono na podstawie analizy pionowego rozmieszczenia osadów, że w okresie po odmuleniu w części środkowej zbiornika głównego, charakteryzującej się głębokościami względnymi mieszczącymi się w przedziale 0,41-0,65 nastąpiło zwiększenie się względnego zamulenia o 10-20%. Zmiana warunków dopływu wody i rumowiska do badanego zbiornika spowodowała redukcję intensywności zamulania. Średni roczny stopień zamulenia zbiornika przed odmuleniem wynosił 3,0%, natomiast po odmuleniu jest równy 1,61%.
The study and the qualification of the spatial distribution of accumulated bottom sediments in small reservoirs is considerably not only on the design stage, but also during the of operation. The majority of investigative papers concerns to the distributions of the accumulated sediments in average and large water reservoirs. In this work was introduced and describes for the help of the Dendy’s method the spatial distribution of the accumulated sediments in the main water reservoir at Zesławice in the period before and after his desilting. In consideration of building the side reservoir, which to take of the functions of the main reservoir in the period its desilting and reconstruction, the conditions of the flow of the water and the sediment was change. It is had the impact on the distribution of the bottom sediments in the main reservoir. It was showed in this work, on the basis of the executed measurements of silting and the determined the silting degree of the main reservoir, that the decrease the intensity of silting studied reservoir had taken place in the result of the split of water and sediment and it also influenced on the change of the spatial distribution of the sediment deposited. It was statement, that in period after desilting in the central part of the main reservoir, being characterizing relative depths in the range 0,41-0,65 the relative silting of this part of reservoir was increases about 10-20 %. The change of the conditions of the water and sediment flow to the studied reservoir caused the reduction of the intensity of silting. The mean annual silting degree of the reservoir before desilting carried out 3,0 %, however after desilting it is equal to 1,61 %.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2011, 07
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eksploatacyjne zagrożenia stateczności zapór małych zbiorników wodnych
Maintenance of ebankments small dams danger
Autorzy:
Parylak, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61240.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
zbiorniki zaporowe
eksploatacja
zapory ziemne
statecznosc skarp
badania geotechniczne
bezpieczenstwo budowli
Opis:
Stan bezpieczeństwa zapór ziemnych małych zbiorników wodnych Polsce jest często zagrożony, o czym świadczą liczne przypadki różnorodnych awarii. Na tle dotychczasowych opisanych przypadków katastrof przedstawiono stan zagrożenia zapory ziemnej małego zbiornika wodnego u podnóża Wielkiej Sowy w Sudetach, gromadzącego wodę do celów rekreacyjnych, a głównie dla potrzeb naśnieżania stoku narciarskiego. Celem pracy jest wykazanie, że wznoszone niezgodne z zasadami budownictwa hydrotechnicznego zapory małych zbiorników prowadzą do zagrożenia katastrofą. Na omawianym przykładzie wykazano, że złamanie wielu zasad, brak właściwego zagęszczenia, odwodnienia i uszczelnienia skarpy odwodnej prowadzi do awarii. Wykazano ponadto, że stosowana powszechnie w ocenach stateczności budowli ziemnych metoda kołowych linii poślizgu nie zastępuje wszystkich uwarunkowań stateczności występujących w rzeczywistości.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 09
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wskaźnik denudacji mechanicznej zlewni małego zbiornika wodnego
Mechanical denudation coefficient in cachment of small water reservoir
Autorzy:
Michalec, B.
Peczek, K.
Strutynski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60537.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
zlewnie zbiornikow retencyjnych
zbiorniki wodne w Zeslawicach
zamulenie
denudacja mechaniczna
denudacja odplywowa
Opis:
Wieloletnie pomiary zamulania małego zbiornika wodnego, zamykającą zlewnię pokrytą glebami lessowymi, zezwoliły na określenie zmiany stopnia zamulenia w czasie eksploatacji. W pracy porównano archiwalne dane z pomiarów zamulania zbiornika wodnego w Zesławicach, wykonanych w okresie przed jego odmuleniem, z wynikami pomiarów wykonanych po odmuleniu i wybudowaniu bocznego zbiornika remontowego. Zbiorniki wodne w Zesławicach charakteryzują się wysoką intensywnością zamulania. Średni roczny stopień zamulenia zbiorników wynosi: 3,0% – zbiornik główny przed odmuleniem, 1,87% – zbiornik główny po odmuleniu i 1,0% – boczny zbiornik remontowy. Dysponując objętością rumowiska zatrzymanego w zbiornikach, obliczono wskaźnik denudacji mechanicznej, określony przez Wiśniewskiego jako stosunek objętości rumowiska osadzonego w zbiorniku do powierzchni zlewni. Określona przybliżona wartość denudacji odpływowej, za pomocą tego wskaźnika, okazała się znacznie zróżnicowana w poszczególnych latach, w których wykonano pomiary zamulania. Wskaźnik denudacji mechanicznej obliczono dla okresów przed odmuleniem i po odmuleniu zbiornika głównego. Wyniki obliczeń transportu rumowiska unoszonego, określonego na podstawie pomiarów batometrycznych, stanowiły podstawowy materiał badawczy, na podstawie którego określono jednostkową denudację odpływową. Stwierdzono, że wartość wskaźnika denudacji mechanicznej, nie uwzględniającej ilości rumowiska unoszonego odpływającego ze zbiornika, jest około trzykrotnie niższa od jednostkowej denudacji odpływowej, wynoszącej 91,7 t⋅km-2⋅rok-1. Jednostkowa denudacja odpływowa ze zlewni rzeki Dłubni określona na podstawie siedemnastoletniego ciągu danych hydrologicznych jest ponad dwukrotnie mniejsza od jednostkowej denudacji odpływowej określonej na podstawie obliczeń metodami Reniger-Dębskiego i Brańskiego.
The many years' measurements of silting the small water reservoir, closing the cachment covered loesses soils, allowed on the change qualification of the silting degree during operation. In this work was compared the archival data from the measurements of silting the water reservoir in Zesławice, executed in the period before his desilting, with the results of measurements executed after desilting and building the side assistant reservoir. Water reservoirs in Zesławice are characterize the high intensity of silting. The Annual mean of silting ratio of reservoirs carries out: 3,0 % – the main reservoir before desilting, 1,87 % – the main reservoir after desilting and 1,00 % – the side assistant reservoir. Disposing the volume of sediment stopped in reservoirs the coefficient of the mechanical denudation was counted, definite by Wiśniewski as the relation of the volume of sediment deposited in the reservoir to the catchment area. The definite approximate value of the denudation, for the help of this coefficient, proved considerably diverse in the individual years in which the measurements of silting were made. The mechanical denudation coefficient was counted for periods before and after desilting of the main reservoir. The results of the calculations of the transportation of suspended sediment, definite on the basis of bathometric measurements establish the basic research material, on the basis which the unitary denudation was qualified. Affirm, that the value of the mechanical denudation coefficient, the not taking into account quantity of suspended sediment flowing out from the reservoir, is about three the times lower than the unitary denudation, carrying out 91,7 t ⋅ km-2 ⋅ rok-1. Unitary denudation from the Dłubnia catchment definite on the basis of the seventeen - year - old sequence of the hydrological data is above twice smaller than the unitary denudation definite on the basis of calculations methods Reniger-Dębski and Brański.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2009, 04
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Określenie stopnia zamulenia zbiornika wodnego w Krempnej i ocena wpływu jego przebudowy na proces zamulania
Appraisal of silting ratio of water reservoir in Krempna and appreciation of the impact of his redevelopment on the silting process
Autorzy:
Michalec, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59950.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
zbiornik Krempna
zamulenie
stopien zamulenia
prognozowanie
zmniejszenie pojemnosci zbiornika
Opis:
Małe zbiorniki wodne zamulane są w znacznie krótszym czasie w porównaniu do zbiorników średnich i dużych. Z tego względu co kilkanaście lub kilkadziesiąt lat przeprowadzane są prace odmuleniowe. Odmulenie małych zbiorników wodnych następuje po upływie znacznie krótszego czasu eksploatacji niż wynikać by mogło z kryterium Hartunga [1959], według którego zbiornik nie pełni swojej funkcji ze względu na zamulenie stanowiące 80% jego pojemności pierwotnej. Przykładem jest zbiornik w Krempnej, który został odmulony po osiemnastu latach eksploatacji, gdy jego zamulenie, określone za pomocą stopnia zamulenia, wynosiło 41%. W trakcie prac odmuleniowych w 2006 roku dokonano również przebudowy zbiornika, zmniejszając jego pojemność ze 112 tys. m3 do 96,3 tys. m3. W 2009 roku wykonano pomiary zamulania i stwierdzono, że stopień zamulenia wynosi 7,0%. Opracowano zależność stopnia zamulenia od czasu eksploatacji zbiornika wodnego w Krempnej, określoną na podstawie obliczonych stopni zamulenia zbiornika w poszczególnych latach przed i po odmuleniu. Na jej podstawie stwierdzono, że przebieg procesu zamulania, po przebudowie zbiornika wodnego będzie przebiegał mniej intensywnie jak przed przebudową, co potwierdziły wyniki prognozy zamulania. Wykazano, że wpływ przebudowy zbiornika na zmianę warunków zamulania okazał się istotny, a pełna żywotność zbiornika zostanie wydłużona o ponad 20%.
Small water reservoirs are silted in the considerably shorter time in the comparison with average and large reservoirs. Considering the silting process desilting work every dozen or years are carried out. Desilting of small water reservoirs follows after the lapse of the considerably shorter time of operation than it to result can from the Hartung’s criterion, according to whose reservoir not fulfils one’s the function because of silting making up 80% of his origin capacity. The example is the reservoir in Krempna, which was desilted after eighteen years of operation, when his silting, determined for the help of the degree of silting, 41% carried out. The redevelopments of the reservoir were also executed during of desilting works in 2006, reducing his capacity from 112 thousands m3 to 96,3 thousands m3. Execute the silting measurements in 2009 and stated that the degree ratio is equal 7,0 %. It was worked out the relationship between silting ratio and the time operation of the water reservoir in Krempna, definite on the basis established silting ratios of the reservoir in individual years before and after desilting. On the basis of this relationship was stated that the course of the silting process will take place intensely after the redevelopment of the water reservoir as before his redevelopment. It was confirmed the results of the silting forecast and was stated that the impact of the redevelopment of reservoir on the change of the conditions of silting is important, and the full life of the reservoir will be lengthened about above 20%.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2010, 13
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prognoza zamulania zbiorników wodnych Brzóza Stadnicka i Brzóza Królewska
The silting forecast of water reservoirs at Brzoza Stadnicka and at Brzoza Krolewska
Autorzy:
Majerczyk, A.
Michalec, B.
Leksander, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61226.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
zbiorniki wodne
male zbiorniki wodne
zbiornik Brzoza Stadnicka
zbiornik Brzoza Krolewska
zamulenie
intensywnosc zamulania
rumowiska rzeczne
zamulanie dna
Opis:
Określono stopień zamulenia zbiorników wodnych Brzóza Stadnicka i Brzóza Królewska znajdujących się na jednym cieku niekontrolowanym hydrolo-gicznie oraz opracowano prognozy ich zamulenia. W analizie uwzględniono wpływ zbiornika górnego - Brzóza Stadnicka, na ilość rumowiska dopływającego do zbiornika dolnego - Brzóza Królewska. Prognoza zamulenia, opracowana w trzech wariantach, umożliwiła określenie tzw. żywotności zbiorników. W pierwszym wariancie opracowano prognozę dla zbiornika górnego w jego zlewni cząstkowej. W drugim wariancie prognozowano zamulenie zbiornika dolnego biorąc pod uwagę dopływ rumowiska ze zlewni całkowitej, bez uwzględnienia zatrzymywania części rumowiska w zbiorniku górnym. W trzecim wariancie natomiast uwzględniono wpływ zbiornika górnego na zbiornik dolny. Wykazano, że badane małe zbiorniki wodne charakteryzują się stosunkowo niskimi wartościami zdolności do zatrzymywania rumowiska, co wpływa na wydłużenie ich żywotności. Określona na podstawie bilansu objętości rumowiska zatrzymanego i dopływającego zdolność zbiornika Brzóza Stadnicka do zatrzymywania rumowiska wynosi 27,9%. Nieco wyższą wartością βrz=38,7% charakteryzuje się zbiornik Brzóza Królewska. Według prognozy zamulania opracowanej z ustaloną wartością βrz, wyznaczoną na podstawie bilansu rumowiska, żywotność zbiornika Brzóza Królewska zostanie zwiększona ze 192 lat do 217 lat. Wskazuje to na wydłużenie tzw. żywotności tego zbiornika zaledwie o 15 lub 13%.
The work aimed at the determination of the silting degree and the silting forecast for water reservoirs at Brzóza Stadnicka and at Brzóza Królewska, which are situated on hydrologically uncontrolled Tarlaka stream. The analysis took into account the influence of upper reservoir - Brzóza Stadnicka - on the amount of sediment flowing into the lower reservoir - Brzóza Królewska. The analysis of the silting process was carried out in three variants. The first one concerns to the Brzóza Stadnicka reservoir, the second to the Brzóza Królewska reservoir, without taking into consideration the upper reservoir, and the third variant took into account the influence of the upper reservoir on the lower one. It was stated that studied small water reservoirs were characterized relatively low values of the sediment trap efficiency what causes extension of their useful life. Sediment trap efficiency of Brzóza Stadnicka reservoir determined on the basis of the balance of the volume of sediment delivered and deposited in this reservoir is carried out 27.9%. The somewhat higher value βrz = 38.7% the Brzóza Królewska reservoir is characterizes. It was also stated that the upper reservoir of the cascade had the insignificant impact on decrease of the silting intensity of the bottom reservoir. According to the silting forecast worked out with the established value βrz, appointed on the basis of the sediment balance, the useful life of the Brzóza Królewska reservoir will be enlarged from 192 years to 217 years. This shows on extension of the useful life of this reservoir only just about 15 or 13%.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 2/IV
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zamulanie małych zbiorników wodnych i jakość osadów dennych
Silting of small water reservoirs and quality of sediments
Autorzy:
Madeyski, M.
Michalec, B.
Tarnawski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62188.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
stawy rybne
zamulanie dna
osady denne
wlasciwosci fizyczne
wlasciwosci reologiczne
wlasciwosci chemiczne
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 11
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena możliwości zastosowania metody Brunea i jej modyfikacji do określenia zdolności małych zbiorników wodnych do zatrzymania rumowiska
Appraisal of the possibility of the use of the Brune method and its modification for the assessment of the sediment trap efficiency of small reservoirs
Autorzy:
Michalec, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62325.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
rumowiska rzeczne
rumowiska unoszone
sedymentacja
zdolnosc do zatrzymywania rumowiska
metody obliczen
metoda Brune'a
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki obliczeń zdolności małych zbiorników wodnych do zatrzymania rumowiska (β). Do analiz wytypowano dziewięć małych zbiorników wodnych znajdujących się w dorzeczu górnej Wisły. Zdolność ta została określona na podstawie bilansu rumowiska i porównana z wynikami obliczeń metodą Brune’a i jej modyfikacjami, opracowanymi przez Gilla, Heinemanna oraz Jothiprakasha i Garga. Stwierdzono, że istnieje możliwość zastosowania tych metod do wyznaczenia początkowej zdolności małych zbiorników do zatrzymywania rumowiska. Metody te mogą mieć zastosowanie w przypadku małych zbiorników, których współczynnik pojemności jest większy od 1%. Stwierdzono również, że wyniki obliczeń zdolności do zatrzymywania rumowiska w kolejnych latach eksploatacji małych zbiorników wodnych wykonane za pomocą metody Brune’a i wzorów Gilla, Heinemanna oraz Jothiprakasha i Garga nie odpowiadają rzeczywistej zdolności, oznaczonej symbolem βrz i określonej na podstawie bilansu rumowiska. Poddane ocenie metody nie mogą być wykorzystane do określenia zdolności małych zbiorników wodnych do zatrzymania rumowiska w kolejnych latach eksploatacji.
The results of the calculations of the sediment trap efficiency of small reservoirs were introduced in the work. The sediment trap efficiency was appointed the symbol β. Nine small reservoirs located in the Upper Vistula river basin were chosen to analyses. This efficiency became determined on the basis of the sediment balance and compared with the results of applied Brune’s method and its modification, worked out by Gill, Heinemann and Jothiprakash and Garg. It was stated that the possibility of the use of these methods to delimitation of the initial sediment trap efficiency of small reservoirs existed. The initial β concerns to the beginning of operation. These methods can have the use in the case of the small reservoirs the whose capacity-inflow ratio is larger from 1%. Also it was stated, that the results of the calculations of the sediment trap efficiency in the successive years of the operation of small reservoirs executed using Brune’s method and Gill’s, Heinemann’s and Jothiprakash’s and Garg’s formulae they do not represent real value of β, determined on the basis of the sediment balance. Estimated methods can not the be used to the qualification of the sediment trap efficiency of small reservoirs in the successive years of operation.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2014, IV/2
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Określenie żywotności małych zbiorników wodnych
The appraisal of life of small reservoirs
Autorzy:
Michalec, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/62528.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
zywotnosc zbiornikow
zamulenie
stopien zamulenia
zdolnosc do zatrzymywania rumowiska
zbiornik Krempna
zbiornik Zeslawice
zbiornik Cierpisz
Opis:
Pomimo różnych kategorii zdefiniowania żywotności zbiorników wodnych, najczęściej pojęcie żywotność zbiornika dotyczy okresu eksploatacji do stanu zamulenia uniemożliwiającego realizację jego zadań. W pracy przedstawiono zmianę wartości stopnia zamulenia i zdolności do zatrzymywania rumowiska wytypowanych zbiorników wodnych i oszacowano czas, po upływie którego małe zbiorniki wodne zostaną zamulone w 50%. Jest to okres, który przez Pitta i Thomsona [1984] został określony jako HLT (ang. half-life time). Do badań wytypowano zbiorniki: Krempna na rzece Wisłoce, Zesławice na rzece Dłubni i Cierpisz na rzece Tuszymka. Opracowana prognoza zamiany stopnia zamulenia za pomocą metody Gončarova [Wiśniewski, Kutrowski 1973] umożliwiła określenie czas zamulania małych zbiorników wodnych. Stwierdzono, że żywotność badanych zbiorników zgodnie z kryterium HLT jest stosunkowo krótka i wynosi od 17 do 40 lat. Zróżnicowanie wartości HLT wynika z warunków hydraulicznych dopływu i przepływu przez zbiornik wody i rumowiska, które można w sposób bardzo ogólny scharakteryzować za pomocą zdolności zbiornika do zatrzymywania rumowiska (β). Wykazano, że dłuższą żywotnością charakteryzuje się zbiornik, którego wartość β ulega niewielkiej redukcji.
Despite the various categories of defining the life of water reservoirs, the notion life of reservoir most often relates the period of the operation to such silting degree that makes impossible the realization of the tasks of the reservoir. In this work it was show the change of the value of the silting degree and sediment trap efficiency of chosen reservoirs and was estimates the time after which small water reservoirs will be silted in 50%. This is the period, which by Pitt and Thomson [1984] is defined as HLT, i.e. half-life time. The following reservoirs were chosen to studies: Krempna on the Wisłoka river, Zesławice on the Dłubnia river and Cierpisz on the Tuszymka river. The elaborated silting forecast of the change of the silting degree, make by the Gončarov’s method [Wiśniewski, Kutrowski 1973], made possible the qualification the HLT silting time of small water reservoirs. It was stated that the life of studied reservoirs carried out from 17 to 40 years. The differentiation of the HLT value results from the hydraulic conditions of the inflow and flow through the reservoir of the water and sediment which one can characterize in the very general method using the sediment trap efficiency (β). It was stated, that reservoir with the small reduction on β value is characterized by the longer life.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2012, 3/IV
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie metody Churchilla w określeniu zdolności zbiornika wodnego w Krempnej do zatrzymywania rumowiska
Application of Churchill method in the qualification of sediment trap efficency of water reservoir at Krempna
Autorzy:
Michalec, B.
Peczek, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/59712.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
zbiorniki retencyjne
zbiornik Krempna
rumowiska rzeczne
rumowiska unoszone
sedymentacja
wskaznik sedymentacyjny
zdolnosc do zatrzymywania rumowiska
metody obliczen
metoda Churchilla
Opis:
W światowej literaturze fachowej odnaleźć można wiele wzorów i nomogramów służących określeniu zdolności zbiorników do zatrzymywania rumowiska. Zdolność zbiorników wodnych do zatrzymania rumowiska, przedstawiona w postaci nomogramów lub wzorów, określana jest w funkcji wskaźników, którymi najczęściej są: współczynnik pojemności zbiornika (ang. capacity-inflow ratio – C/I) i współczynnika zlewniowy (ang. capacity-watershed ratio – C/W). W zależności od współczynnika pojemności zdolność zbiornika do zatrzymywania rumowiska wyznaczana jest ze wzorów Łopatina, Drozda, Karauševa, Brune’a. Współczynnik C/W wykorzystany w metodzie Brune’a-Allena, Browna Gottschalka. Churchill uzależnił zdolność zbiornika do zatrzymywania rumowiska od wskaźnika sedymentacji – SI (ang. sedimentation index). Wyznaczenie zdolności do zatrzymania rumowiska małych zbiorników wodnych stwarza znaczne trudności, gdyż większość istniejących wzorów i nomogramów służących wyznaczeniu tej zdolności została opracowana w wyniku badań dużych i średnich zbiorników wodnych. W pracy przedstawiono wyniki obliczeń rzeczywistej zdolności małego zbiornika wodnego do zatrzymywania rumowiska βrz w kolejnych latach eksploatacji. Zdolność ta została określona na podstawie kilku pomiarów zamulania i obliczeń ilości rumowiska unoszonego dopływającego do zbiornika wodnego. Do badań wytypowano zbiornik w miejscowości Krempna na rzece Wisłoce. Obliczony wskaźnik sedymentacji, uwzględniający zmianę pojemności zbiornika w wyniku zamulania, wynosi 5,0⋅105÷1,4⋅106 s2⋅ft-1. Zdolność zbiornika w Krempnej do zatrzymywania rumowiska w pierwszym roku eksploatacji, określona na podstawie pomiarów zamulania wynosi 77,1% i jest wyższa od wartości określonej według wzoru Churchilla, wynoszącej 65%. Wzór Churchilla może służyć określeniu w sposób przybliżony wartości początkowej β. Określona redukcja wartości βCh w okresie osiemnastu lat eksploatacji zbiornika w Krempnej jest ponad dwukrotnie niższa od redukcji rzeczywistej zdolności od zatrzymania rumowiska – βrz. Zależność regresyjna w postaci βrz = 21,044Ln(SI)-222,35 umożliwia określenie zdolności zbiornika w Krempnej do zatrzymania rumowiska w kolejnych latach eksploatacji. Wprowadzony przez Churchilla wskaźnik sedymentacji może zostać wykorzystany do opracowania zależności umożliwiającej wyznaczenie zdolności małych zbiorników wodnych do zatrzymywania rumowiska. Wymaga to jednak prowadzenia systematycznych pomiarów zamulania oraz możliwości określenia ilości rumowiska dopływającego do zbiornika na podstawie danych hydrologicznych.
In the world professional literature can find many formulae and the nomograph using to apprise of sediment trap efficiency of water reservoirs. Sediment trap efficiency of water reservoirs, introduces in the form of nomograph or formulae, is defined in the function of the coefficients which they are the most often: capacity- inflow ratio – C/I and capacity-watershed ratio – C/W. The reservoir sediment trap efficiency is determined from Łopatin’s, Drozd’s, Karaušev’s, Brune’s formulae in dependence on the capacity-inflow ratio. The C/W ratio is used methods of Brune-Allen’s, Brown’s and Gottschalk’s. Churchill defined the reservoir sediment trap efficiency in function of sedimentation index. Qualification of sediment trap efficiency of small water reservoirs creates considerable difficulties, because the majority of existing formulae and nomograph using to apprise of sediment trap efficiency was worked out in the result of the investigations of large and middle water reservoirs. The results of real sediment trap efficiency of the small water reservoir βrz in the following years of operation were introduced in this work. Sediment trap efficiency was qualified on the basis of several the measurements of silting and on the basis of calculations of the quantity of suspended sediment delivered to the water reservoir. The reservoir at locality Krempna on the river Wisłoka was chosen to investigations. Calculated sedimentation index of the studied reservoir, taking into account the change of the reservoir capacity in the result of silting, equals 5.0⋅105÷1.4⋅106 s2⋅ft-1. The sediment trap efficiency reservoir at Krempna in first year of operation, definite on the basis of measurements of silting carries out 77.1 % and is higher than the definite value according to the Churchill’s formula, equal to 65%. Churchill’s formula can be used to approximate qualification of the initial value β. Reduction of the value βCh in period eighteen years of the exploitation of the reservoir at Krempna is above twice lower than the reduction of real sediment trap efficiency - βrz. Regression relationship in form βrz = 21.044Ln(SI)-222.35 makes possible the qualification of the sediment trap efficiency of the reservoir at Krempna in the several years of operation. Introduced by Churchill sedimentation index can be used to the study of dependence enabling delimitation of the sediment trap efficiency of small water reservoirs. This requires however executing the systematic measurements of silting and the possibility of the qualification of the quantity of suspended sediment delivered to the reservoir on the basis of the hydrological data.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 03
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka ilościowa i jakościowa osadów dennych zbiornika wodnego w Wilczej Woli
The quantitative and qualitative characteristics of bottom deposits in water reservoir at Wilcza Wola
Autorzy:
Tarnawski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60834.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
zbiorniki wodne
male zbiorniki wodne
zamulanie dna
stopien zamulenia
osady denne
wlasciwosci fizyczne
sklad granulometryczny
zawartosc materii organicznej
ciezar wlasciwy
gestosc objetosciowa
wlasciwosci chemiczne
zawartosc metali ciezkich
Opis:
Określono objętość rumowiska rzecznego zatrzymanego w zbiorniku wodnym w Wilczej Woli na rzece Łęg. Zbiornik o pojemności 3,86 mln m3 oddano do eksploatacji 1989 roku. Pomiary zamulania wykonano po 10, 13 i 14 latach eksploatacji. Obliczony stopień zamulania zbiornika wynosi odpowiednio: 13,08 %, 15,79 % i 16,20 %. W trakcie prac pomiarowych pobrano próby osadów dennych w celu określenia cech fizycznych i chemicznych osadów. Określenie zawartości metali ciężkich może stanowić podstawę oceny jakości osadów i możliwości ich wykorzystania w środowisku przyrodniczym po wydobyciu z dna zbiornika. Porównano zawartości substancji szkodliwych oznaczonych w osadach z wartościami granicznymi dopuszczalnymi według obowiązujących Rozporządzeń Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, wytycznych oraz kryteriów publikowanych w literaturze zachodniej. Osady ze zbiornika w miejscowości Wilcza Wola charakteryzują się niską zawartością metali ciężkich. Zawartość badanych pierwiastków w osadach dennych nie przekroczyła wartości dopuszczalnych podanych w Rozporządzeniu w sprawie standardów jakości gleby [Dz.U. Nr 165, poz. 1359]. Wartości progowe niemieckich wytycznych dotyczące osadów dennych są 2- do 3-krotnie wyższe niż wynikające z badań zawartości metali ciężkich w namułach zbiornika w Wilczej Woli. Graniczne zawartości metali w glebach o różnych stopniach zanieczyszczenia wg IUNG [Kabata-Pendias i in. 1993] wykazały, że wartości Cd i Ni są na poziomie I stopnia zanieczyszczenia. Pierwszy stopień zanieczyszczenia wskazuje na podwyższoną zawartość metali, jednakże materiał glebowy może być wykorzystywany pod wszystkie uprawy polowe, z wyłączeniem upraw roślinnych do produkcji żywności, o szczególnie małej zawartości pierwiastków i substancji szkodliwych. Osady ze zbiornika w miejscowości Wilcza Wola charakteryzują się niską zawartością substancji szkodliwych, a w szczególności metali ciężkich. Wydobyte osady z dna zbiornika nie będą stanowić zagrożenia dla środowiska wodnego, jak i glebowego.
Determined were the volume of river sediment captured in a water reservoir at Wilcza Wola on the Łęg river. The water reservoir with 3.86 mln m3 capacity was put into operation in 1989. Silting measurements were performed after 10, 13 and 14 years of operation. Computed reservoir silting ratio were respectively: 13.08%, 15.79% and 16.20%. Samples of bottom deposits were collected to determine their physical and chemical properties. Determining of heavy metal concentrations may provide a basis for the sediment quality assessment and their potential applications in the environment after extracting from the reservoir bottom. Contents of harmful substances assessed in the sediments were compared with limit values permissible by the decrees of the Minister of Natural Environment Protection, Natural Resources and Forestry guidelines and criteria suggested in the foreign literature of the subject. The sediments from the water reservoir at Wilcza Wola are characterized by a low content of heavy metals. According to the Decree on soil quality standards [Joural of Laws, No.65, item 1359] none of the values established for the studied elements were exceeded. According to German guidelines threshold values of heavy metal concentrations in bottom deposits are between twice and thrice higher than those obtained in the studies on silt deposits from the Wilcza Wola reservoir. Limit values of heavy metal concentrations in variously polluted soils, according to IUNG [Kabata-Pendias 1993], revealed that Cd and Ni values are on the 1st level of pollution. The first level of pollution points to elevated heavy metal concentrations, but the soil material may be used for all field crops, excluding crops for production of food with especially low contents of harmful elements and substances. The deposits from the reservoir at Wilcza Wola are characterized by low content of harmful substances, particularly heavy metals. The sediments extracted from the bottom of the reservoir will not pose any hazard for either water or soil environment.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2006, 3/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyniki badań jakości wody dopływającej i odpływającej z małego zbiornika wodnego Młyny na rzece Julianpolka
Quality study results of water inflowing and outflowing from small water reservoir Mlyny on river Julianpolka
Autorzy:
Wiatkowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/61862.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
zbiornik Mlyny
wody doplywowe
wody odplywowe
rzeka Julianpolka
jakosc wody
wskazniki jakosci
azotany
azotyny
amoniak
fosforany
biochemiczne zapotrzebowanie tlenu
odczyn wody
przewodnosc elektrolityczna
temperatura wody
Opis:
Praca dotyczy małego zaporowego zbiornika wodnego Młyny II zlokalizowanego w km 6,968 rzeki Julianpolki, w miejscowości Młyny, w gminie Rudniki w województwie opolskim. Zbiornik ten jest jednym z dziewięciu małych zbiorników zaporowych, znajdujących się na terenie województwa opolskiego. Spełnia wiele funkcji, do których należy zaliczyć m.in. rolniczą (wykorzystanie wody do nawodnień rolniczych i hodowli ryb) oraz rekreacyjną. Powierzchnia zbiornika wynosi 4,53 ha, a jego pojemność 81 540 m3. Celem pracy jest przedstawienie wyników badań jakości wody rzeki Julianpolki przepływającej przez zbiornik Młyny. Badania wykonywano w okresie od stycznia 2006 do grudnia 2006 roku. Pomiarami objęto następujące wskaźniki jakości wody: azotany, azotyny, amoniak, fosforany, BZT5, odczyn wody, przewodność elektrolityczną i temperaturę wody. Rozpoczęte na terenie zbiornika Młyny badania dostarczają informacji o jakości wody dopływającej i odpływającej ze zbiornika, co przyczyni się do podejmowania właściwych decyzji gospodarczych związanych z użytkowaniem wód retencjonowanych w zbiorniku i ich ochrony.
Paper concerns the small reservoir Młyny II located in km 6,968 of river Julianpolka, place Młyny, commune Rudniki, Opole Province. Młyny reservoir II is one of nine of small dam reservoirs situated in Opole Provine. It has a lot of functions: agricultural irrigation, fish farming and recreation. Reservoir are is 4,53 ha, and capacity 81 540 m3. The aim of this work is presenetation of study results of water quality on river Julianpolka flowing across Młyny reservoir. Investigations has been performed in period from January 2006 to December 2006. Measurements concern following water quality indexes: nitrates, nitrites, ammonia, phosphates, BOD, COD, water reaction, electrolytic conductivity and water temperature. Studies showed that water from Młyny reservoir had lower content of nitrates, phoshpates and electrolytic conductivity. Started investigations on Młyny reservoir deliver information on water quality inflowing and outflowing from this reservoir, and facilitate to make correct economic decisions connected with storied water use at reservoir and protection.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2008, 09
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wstępne wyniki badań nad przemianą związków organicznych i biogennych w małym zbiorniku wodnym
Preliminary results of investigations on transformation of organic and biogenic compounds in small water reservoir
Autorzy:
Miernik, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/60904.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich PAN
Tematy:
male zbiorniki wodne
zbiornik Gorny Mlyn
doplyw wody
odplyw wody
odplyw ze zbiornika
badania hydrochemiczne
zwiazki organiczne
zwiazki biogenne
woda
wskazniki zanieczyszczen
biochemiczne zapotrzebowanie tlenu
fosforany
azot amonowy
azot azotynowy
Opis:
Artykuł zawiera wstępne wyniki badań nad przemianą związków organicznych i biogennych w małym zbiorniku wodnym. Jako obiekt badań wybrano położony na rzece Czystej zbiornik Górny Młyn k. Końskich (pow. konecki, woj. świętokrzyskie). Podstawą do analizy były badania hydrochemiczne, obejmujące pomiary objętości wody dopływającej i odpływającej ze zbiornika oraz oznaczanie ich składu chemicznego. Przeprowadzono je w okresie od maja do lipca 2006 roku, realizując w tym czasie w sumie sześć serii pomiarowych. W pobranych próbkach wody oznaczano w laboratorium metodami referencyjnymi następujące wskaźniki zanieczyszczeń: BZT5, P-PO4, N-NH4, N-NO2 i N-NO3. W wyniku przeprowadzonych pomiarów hydrometrycznych ustalono, że podstawowym źródłem alimentacji badanego zbiornika jest położony powyżej zbiornik Szabelnia, z którego dopływ wody do zbiornika Górny Młyn wahał się w przedziale od 0,003 do 0,120 m3⋅s-1. Uwzględniając także niewielki ciek „bez nazwy”, w sumie do zbiornika dopływało w czasie prowadzenia badań średnio 0, 055 m3⋅s-1, a odpływało średnio 0,051 m3⋅s-1. Decydujący wpływ na jakość wód dopływających i odpływających z badanego zbiornika miały przede wszystkim stężenia azotu azotynowego, które kilkakrotnie (zwłaszcza w przypadku wód zasilających) przekraczały dopuszczalną granicę 1,000 mgN-NO2⋅dm-3, ustaloną w obowiązujących przepisach dla ostatniej, V klasy czystości. Pozostałe oznaczane wskaźniki mieściły się w granicach I lub co najwyżej II klasy czystości. Stwierdzono, że zbiornik zatrzymywał, wnoszone wraz z dopływającymi do niego wodami, ładunki związków organicznych oraz związków fosforu i azotu. Wody odpływające ze zbiornika zawierały średnio o 1,200 kg⋅d-1 (9,0%) mniej związków organicznych, o 0,182 kg⋅d-1 (51,0%) mniej P-PO4, o 3,080 kg⋅d-1 (99,0%) mniej N-NH4, o 11,349 kg⋅d-1 (68,0%) mniej N-NO2 i o 1,302 kg⋅d-1 (81%) mniej N-NO3. Ta retencyjna funkcja jaką spełniał zbiornik w stosunku do dostarczanych do niego ładunków biogenów stanowi poważne zagrożenie dla eutrofizacji magazynowanej w nim wody. Zagrożenie to potwierdzają obliczone dla niego wielkości ładunku dopuszczalnego i niebezpiecznego dla fosforu i azotu. W czasie realizowanych badań zatrzymany w zbiorniku wodnym Górny Młyn ładunek fosforu (3,370 mgP⋅m-2⋅d-1) był około 3 razy wyższy od dopuszczalnego oraz około 1,5 razy wyższy od niebezpiecznego. Z kolei zatrzymany w tym samym czasie ładunek azotu, stanowiący sumę ładunków oznaczanych jego form mineralnych (291,315 mgN⋅m-2⋅d-1), był wyższy o około 19 razy od dopuszczalnego i 10 razy wyższy od niebezpiecznego.
The paper contains preliminary results of investigations on transformations of organic and biogenic compounds in small water reservoir. The reservoir Górny Młyn near Końskie (Świętokrzyskie District) located on the Czysta river was chosen as an object of investigations. The bases of analysis were hydrological and chemical investigations covering measurements of water volume inflowing and flowing from the reservoir as well as determination of its chemical composition. The investigations which covered six measurements series were carried out between May and July in the year 2006. The following indicators of pollution were determined in laboratory by means of reference methods in taken samples of water: BOD2, P-PO4, N-NH4, N-NO2 and N-NO3. Hydrometric measurements showed that the main source of alimentation of investigated reservoir is the reservoir Szawelnia located above, from which inflow to the Górny Młyn reservoir fluctuated between 0,003 do 0,120 m3⋅s-1. Taking into account small stream „without name”, the total amount of water inflowing to the reservoit during investigations was on an average 0, 055 m3⋅s-1, while the amount of flowing from the reservoir was on an average 0,051 m3⋅s-1. The crucial influence on quality of water inflowing and flowing from the decanter had concentration of nitrite nitrogen, which several times exceeded permitted limit 1,000 mgN-NO2⋅dm-3, determined for in obligatory law for the lowest V purity class. The remaining determined indicators were located in limits for the highest I, or at least for II purity class. It was stated that reservoir held carrying in together with inflowing water charges of organic compounds and compounds of phosphorus and nitrogen. Water flowing from the reservoir contained on an average 1,200 kg⋅d-1 (9,0%) of organic compounds less, of 0,182 kg⋅d-1 (51,0%) P-PO4 less, of 3,080 kg⋅d-1 (99,0%) N-NH4, less, 11,349 kg⋅d-1 (68,0%) N-NO2 less and 1,302 kg⋅d-1 (81%)j N-NO3 less. This retention function the reservoir performed relating to delivered charges of biogenic compounds is the serious threat for eutrophication of water which is stored. The threat is confirmed by calculated quantities of permitted and dangerous charge for phosphorus and nitrogen. During investigations the charge of phosphorus (3,370 mgP⋅m-2⋅d-1) held in the reservoir Górny Młyn was about three times higher than the permission one and about 1,5 times higher then dangerous one. On the other hand the charge of nitrogen held which is the sum of charges determined its mineral forms (291,315 mgN⋅m-2⋅d-1), was about 19 times higher than the permitted one and 10 times higher the the dangerous ones.
Źródło:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich; 2007, 4/1
1732-5587
Pojawia się w:
Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 17

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies