Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "wapnowanie" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Skutki spowolnienia przekształcania siedlisk hydrogenicznych w wyniku zaniechania eksploatacji kredy jeziornej
Consequences of the decrease of hydrogenic sites transformations as a result of discontinuation of lacustrine chalk exploitation
Autorzy:
Lemkowska, B
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399517.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
retardacja
kreda jeziorna
wapnowanie
retardation
lacustrine chalk
liming
Opis:
Największe wydobycie kredy jeziornej (3,5 mln t • rok-1) miało miejsce w latach 90-tych XX, kiedy transport nawozów wapniowych był dotowany. Od momentu zaniechania wsparcia finansowego dla producentów, wydobycie kredy zostało zahamowane. Aktualnie wydobycie ma miejsce tylko na jednym obiekcie spośród 176 udokumentowanych złóż. Jego zasoby bilansowe 165 tys. ton są pomniejszane rocznie o 16 tys. ton. Zaniechano wydobycia na 68 obiektach, przy czym w 7 przypadkach wyeksploatowano złoże. Wstrzymanie eksploatacji spowodowało zmniejszenie zużycia nawozów wapniowych z 200 kg CaO do 37 kg • ha-1 • rok-1. Tereny poeksploatacyjne tylko częściowo zrekultywowano, formując zbiorniki wodne, zalesiając, tworząc antropogeniczne grunty orne. Część pozostawiono bez uporządkowania terenu, porzucając elementy infrastruktury wykorzystywanej podczas eksploatacji. Dawne mokradła zostały przekształcone geomechanicznie i są wykorzystywane jako nielegalne wysypiska śmieci. Retardacja eksploatacji zasobów kredyjeziornej zapewnia zachowanie złóż, prolongatę funkcjonalności ekosystemów w stanie utrzymaniaświadczonych przez nie usług. Wiąże się również z zaniechaniem wapnowania gleb i negatywnymi skutkami postępującego ich zakwaszenia.
The greatest exploitation of lacustrine chalk (3.5 million t per year) was noted in the 90. of 20th century when the transport of calcareous fertilizers was subsidized by the government. Since the financial support was desisted, the excavation of the chalk was stopped. Now, the excavation of chalk takes place only at one site, among 176 documented ones. Its resources of 165,000 t are decreased by 16,000 t every year. The exploitation was stopped at 68 sites, among which seven were completely exploited. The reduction in exploitation resulted in decreasing calcareous fertilization from 200 kg CaO to 37 kg CaO per hectare per year. After exploitation, these areas were partly reclaimed andtransformed into water bodies, forests, anthropogenic arable lands. Some areas were left unarranged with parts of infrastructure used during exploitation. Former wetlands were geomechanically transformed and are used as illegal landfills. Retardation of lacustrine chalk exploitation saves the deposits and maintains the ecosystem functions. It is also associated with decreasing soil liming and negative effects of acidification.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2013, 34; 173-180
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wapnowania i materiałów organicznych na aktywność ureazy i dehydrogenaz w glebie zanieczyszczonej niklem
Influence of liming and waste organic materials on the activity of urease and dehydrogenase in soil contaminated with nickel
Autorzy:
Kalembasa, D.
Kuziemska, B
Kalembasa, S
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401573.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
ureaza
dehydrogenazy
nikiel
wapnowanie
odpadowe materiały organiczne
urease
dehydrogenase
nickel
liming
organic materials
Opis:
W glebie pobranej po dwuletnim doświadczeniu wazonowym oznaczono aktywność ureazy, dehydrogenazy i zawartość azotu. W doświadczeniu uwzględniono trzy czynniki: 1 – ilość Ni w glebie (0, 75, 150 i 225 mg kg-1 gleby); 2 – wapnowanie (0 i Ca wg 1 Hh); 3 –materiały organiczne (słoma żytnia i węgiel brunatny). Rośliną testową była kupkówka pospolita, której w każdym sezonie wegetacyjnym zebrano po 4 pokosy. Analizowano glebę po każdym pokosie trawy, w obu latach doświadczenia. Stwierdzono, że Ni w dawce 75 mg kg-1 gleby aktywuje badane enzymy, natomiast dawki większe powodują ich wyraźną dezaktywację. Zarówno wapnowanie jak i materiały organiczne ograniczały negatywny wpływ większych dawek niklu na aktywność dehydrogenaz i ureazy. Jednocześnie słoma i węgiel brunatny powodowały niewielkie zwiększenie zawartości azotu w glebie.
In soil sampled after a two-year pot experiment, the activity of urease and dehydrogenase and content of nitrogen have been determined. The experiment included three factors: 1. the amount of nickel added to the soil (0, 75, 150 and 225 mg kg-1 of soil), 2. liming (0 and Ca according to 1 Hh hydrolytic acidity), 3. organic materials (straw of rye and brown coal). Test plant was cocksfoot, which four cuts were collected in each growing season. It was found that nickel added to the soli in dose of 75 mg kg -1 activates enzymes studied, whereas higher doses cause them explicit deactivation. Both liming and waste organic materials limited the negative effect of higher doses of nickel on the activity of dehydrogenase and urease. Simultaneously, both straw and brown coal caused a slight increase in the amount of nitrogen in the soil.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2014, 36; 7-17
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wapnowania i materii organicznej na aktywność fosfataz w glebie zanieczyszczonej niklem
Influence of liming and waste organic materials on the activity of phosphatase in soil contaminated with nickel
Autorzy:
Kuziemska, B.
Kalembasa, S.
Kalembasa, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399992.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
aktywność enzymatyczna
nikiel
wapnowanie
słoma
węgiel brunatny
enzymatic activity
nickel
liming straw
brown coal
Opis:
Zbadano glebę po dwuletnim (2009–2010) doświadczeniu wazonowym przeprowadzonym w Siedlcach, w trzech powtórzeniach, W eksperymencie uwzględniono: 1 – ilość Ni w glebie (0, 75, 150 i 225 mg kg-1 gleby, przez stosowanie wodnego roztworu NiSO4 7H2O); 2 – wapnowanie (0 i Ca wg 1Hh, w formie CaCO3); 3 – materiały organiczne (słoma żytnia w dawce 4 t ha-1 i węgiel brunatny w dawce 40 t ha-1). W doświadczeniu testowano kupkówkę pospolitą zebraną 4-krotnie w sezonie wegetacyjnym trawy. W glebie oznaczono po każdym zbiorze trawy aktywność fosfatazy kwaśnej i zasadowej oraz pH i zawartość Corg. Stwierdzono, że dawka niklu 75 mg kg-1 aktywuje enzymy w glebie, natomiast dawki większe powodują ich, statystycznie udowodnioną, dezaktywację. Najmniejszą aktywność enzymów stwierdzono w glebie, do której wprowadzono 225 mg Ni kg-1 gleby. Wapnowanie zwiększyło aktywności fosfatazy zasadowej oraz zmniejszyło aktywność fosfatazy kwaśnej .Słoma i węgiel brunatny istotne zwiększyły aktywności obu enzymów w glebie. Wapnowanie, słoma oraz węgiel brunatny niwelowały negatywny wpływ wyższych dawek niklu na aktywność badanych enzymów.
A study was carried out on soil following a two-year pot experiment that was conducted in 2009–2010, in three repetitions in Siedlce. The experiment included the following factors: 1 – amount of Ni in soil (0, 75, 150 and 225 mg kg-1 soil by applying an aqueous NiSO4 7H2O solution); 2 – liming (0 and Ca according to 1 Hh as CaCO3); 3 – organic waste products (rye straw at a dose of 4 t ha-1 and brown coal at a dose of 40 t ha-1). In each experimental year, orchard grass was the test plant and four swaths were harvested. The activities of acidic and alkaline phosphatase, pH and the content of carbon in organic compounds were determined in the soil samples collected after each grass swath and in each experimental year. It was found that Ni at 75 mg kg-1 soil activated the enzymes under study, whereas higher doses caused their statistically-confirmed inactivation. The lowest activity of the investigated enzymes was detected in soil supplemented with 225 Ni kg-1 soil. Liming caused an increase in the activity of alkaline phosphatase and a reduction in the activity of acidic phosphatase. Straw and brown coal induced a substantial increase in the activity of both enzymes in the tested soil samples. Both liming and straw and carbon eliminated the negative effect of higher nickel doses on the activity of the enzymes under study.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2014, 37; 117-127
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wapnowania i dodatku osadu ściekowego na zawartość żelaza, miedzi i cynku w kupkówce pospolitej (dactylis glomerata l.) Uprawianej na glebie zanieczyszczonej niklem
Effect of application of lime and sewage sludge addition on the content of iron, copper and zinc in dactylis glomerata l. Cultivated on nickel contaminated soil
Autorzy:
Kuziemska, B.
Kalembasa, S.
Jakubicka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401635.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
kupkówka pospolita
wapnowanie
osad ściekowy
żelazo
miedź
cynk
Dactylic glomerata L.
liming
sewage sludge
iron
copper
zinc
Opis:
W trzyletnim doświadczeniu wazonowym badano wpływ wapnowania i stosowania osadu ściekowego na zawartość żelaza, miedzi i cynku w biomasie kupkówki pospolitej uprawianej na glebie zanieczyszczonej niklem. W doświadczeniu uwzględniono następujące czynniki: I - wapnowanie (bez wapnowania i wapnowanie wg 1 Hh gleby w formie CaCO3); II - dodatek osadu ściekowego (bez osadu ściekowego i osad ściekowy pochodzący z oczyszczalni ścieków w Siedlcach w dawce odpowiadającej ilości 2 g C.kg-1 gleby); III - zróżnicowana ilość niklu w glebie (0, 50 i 100 mg Ni.kg-1 gleby w formie roztworu wodnego NiCl2 . 6H2O). W każdym sezonie wegetacyjnym zebrano po cztery pokosy rośliny testowej, w której po zmieleniu i mineralizacji "na sucho" oznaczono zawartość badanych metali ciężkich metodą ICP-AES. We wszystkich latach badań wapnowanie spowodowało obniżenie zawartości miedzi i cynku w biomasie kupkówki pospolitej, nie różnicując jednoznacznie zawartości żelaza. Zastosowanie osadu ściekowego spowodowało zwiększenie ilości wszystkich omawianych metali w roślinie testowej w latach prowadzenia doświadczenia. Wzrastające ilości niklu w glebie wpływały na zmniejszenie zawartości miedzi w kupkówce pospolitej.
The aim of a three-year pot experiment was to study the effect of liming and sewage sludge addition on the content of iron, copper and zinc in the biomass of Dactylic glomerata L. cultivated on nickel-contaminated soil. The experiment included the following factors: I - liming (without liming and liming according to 1 Hh soil as CaCO3); II - sewage sludge (without sewage sludge and sewage sludge originating from a waste-water treatment plants in Siedlce in a dose applied into the soil of 2 g C.kg-1 soil); III - diversified nickel content in the soil (0, 50 and 100 mg Ni.kg-1 soil as NiCl2 water solution). In each vegetation season, the examined plant was harvested four times, milled, drymineralized and examined for the content of the heavy metals using ICP-AES technique. In all the experimental years, liming resulted in a decrease in the content of copper and zinc in the cock's foot biomass, however the content of iron did not differ explicitly. The application of sewage sludge caused an increase in the content of all the examined metals in the studied plant during the experimental years. Increasing amounts of nickel in the soil resulted in a decrease in the content of copper in Dactylis glomerata L.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2011, 27; 92-99
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wapnowanie trwałych użytków zielonych metodą opóźniania wyczerpania glebowych zasobów mikroelementów
Liming of permanent grassland a method of delaying depletion of soil microelement resources
Autorzy:
Kopeć, M
Gondek, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399885.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
trwały użytek zielony
mikroelementy
wapnowanie
retardacja wyczerpywania zasobów glebowych
perennial grassland
microelements
liming
retardation soil depletion
Opis:
Istnieje możliwość kontrolowania glebowych zasobów mikroelementów poprzez regulowanie odczynu gleby. Wapnowanie ogranicza nadmierne pobieranie składników oraz ich straty, co skutkuje wydłużeniem czasu korzystania z zasobów glebowych. W praktyce wykorzystanie zastosowanych dawek mikroelementów przez roślinność łąkową jest niewielkie, stąd należy rozpatrywać systematyczne zwracanie mikroelementów do gleby z nawożeniem podstawowym lub ochronę glebowych zasobów mikroelementów. Analizę problemu przeprowadzono w oparciu o długotrwałe doświadczenie nawozowe (Czarny Potok), rozpoczęte w 1968 roku, na trwałym użytku zielonym w górach (720 m n.p.m.). W całym okresie badań dynamiki plonowania i zmian właściwości gleby przeprowadzono trzykrotne wapnowanie, które znacząco zmodyfikowało właściwości środowiska. Uproszczony bilans mikroelementów umożliwił oszacowanie tempa i strat w zasobach glebowych tych pierwiastków, często pomijanych w praktyce jako mało istotne.
Soil resources of microelements can be controlled by the regulation of the soil reaction.Liming reduces excessive uptake of elements and their loses, allowing plants to use soil resourceslonger. In practice meadow plants use applied microelements to a small degree so it is necessary totaken into consideration systematic application of microelements with the basic fertilization orprotection of the microelement soil resources. The problem was analysed in the long-term fertilizingexperiment (Czarny Potok Poland) started in 1968 on the perennial grassland in the mountains (720 m a.s.l.). During the whole period dynamics of yielding and changes of soil properties were investigated as well as soil liming which was carried out three times and modified soil properties to a great degree. A simplified balance of microelements allowed to assess the pace and loses of these elements in the soil, often regarded in practice as not relevant.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2013, 34; 29-37
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ dawek osadu ściekowego oraz wapnowania na zawartość Li, Ti, Ba, Sr i As w roślinach testowych
The influence of sewage sludge doses and liming on the content of Li, Ti, Ba, Sr and As in the test plants biomass
Autorzy:
Malinowska, E.
Kalembasa, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401640.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
osad ściekowy
wapnowanie
Li
Ti
Ba
Sr
As
rośliny testowe
sewage sludge
liming
Sr and As
tested plants
Opis:
Celem pracy było określenie wpływu osadu ściekowego zastosowanego w dawce 10, 20 i 30% św.m. w stosunku do masy gleby w wazonie i wapnowania na ogólną zawartość Li, Ti, Ba, Sr i As roślinach testowych: życicy wielokwiatowej, słoneczniku i kukurydzy. Nawożenie osadem ściekowym istotnie zróżnicowało zawartość ogólną badanych pierwiastków w uprawianych roślinach. Największą bioakumulację Li i Sr stwierdzono w słoneczniku pastewnym, Ba i Ti w życicy wielokwiatowej, a As w kukurydzy. Wapnowanie gleby istotnie zmniejszyło ogólną zawartość badanych pierwiastków śladowych, za wyjątkiem Ba, średnio we wszystkich uprawianych roślinach. osad ściekowy, wapnowanie, Li, Ti, Ba, Sr, As, rośliny testowe.
The determination of influence of sewage sludge doses (10, 20 and 30% in the relation of soil dry mass) and liming on the content of Li, Ti, Ba, Sr and As in biomass of three tested plants (ryegrass, sunflower and maize) was the aim of this investigation. Fertilization with sewage sludge significantly differentiated the content of determinated elements in the biomass tested plants. The highest content of Li and Sr was determinated in the sunflower biomass, but Ba and Ti in ryegrass. Liming significantly in biomass of tested plants decreased the content of all determinated elements except the Ba.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2011, 27; 110-119
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wapnowania i stosowania odpadowych materiałów organicznych na zawartość wapnia i magnezu w kupkówce pospolitej uprawianej na glebie zanieczyszczonej niklem
Effect of liming and use of waste organic materials on the contents of calcium and magnesium in cock’s-foot cultivated on nickel-contaminated soil
Autorzy:
Kuziemska, B.
Klej, P.
Trębicka, J.
Popek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401036.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
kupkówka pospolita
nikiel
wapnowanie
słoma
węgiel brunatny
wapń
magnez
cocksfoot
nickel
liming
straw
brown coal
calcium
magnesium
Opis:
W doświadczeniu wazonowym badano wpływ wapnowania i dodatku do gleby odpadowych materiałów organicznych na zawartość wapnia i magnezu w kupkówce pospolitej (Dactylis glomerata L.), uprawianej na glebie w różnym stopniu zanieczyszczonej niklem. Analizowano rośliny czterech pokosów trawy, w trzecim roku badań. W doświadczeniu uwzględniono czynniki: 1 – zanieczyszczenie gleb niklem (0, 75, 150 i 225 mg Ni·kg-1 gleby); 2 – wapnowanie (0 Ca i Ca wg 1 Hh gleby); 3 – odpadowe materiały organiczne (bez dodatku odpadowych materiałów organicznych, węgiel brunatny i słoma żytnia). Wraz ze zwiększeniem ilości niklu w glebie zmniejszyła się ilość magnezu w biomasie rośliny testowej. Zastosowane wapnowanie spowodowało wzrost średniej zawartości wapnia oraz obniżenie zawartości magnezu w kupkówce pospolitej. W badaniach nie stwierdzono istotnego wpływu wprowadzenia słomy do gleby na ilość omawianych metali w biomasie trawy, natomiast wpływ węgla brunatnego uwidocznił się zarówno w przypadku wapnia jak i magnezu (rośliny zebrane z obiektów gdzie go zastosowano zawierały średnio mniej obu makroelementów w stosunku do roślin zebranych z obiektów kontrolnych).
The effect of liming and the addition to soil of waste organic materials on the contents of calcium and magnesium in cock’s-foot (Dactylis glomerata L.) cultivated on soil contaminated to various degrees with nickel was studied in a pot culture experiment. Plants from four cuts of grass were analysed in the third year of the study. The following factors were taken into account: 1 – contamination of soils with nickel (0, 75, 150 and 225 mg N·kg-1 of soil); 2 – liming (0 Ca and Ca according to Hh of soil); 3 – waste organic materials (no waste organic materials added, brown coal and rye straw). With increasing nickel content in soil, the magnesium content in biomass of the test plant decreased. The applied liming resulted in an increase in the average calcium content and a decrease in the magnesium content in cock’s-foot. No significant effect of introducing straw to soil on the contents of calcium and magnesium in biomass of the grass was found, while the effect of brown coal was visible both for calcium and for magnesium (in the plants harvested from the objects to which brown coal was applied, the contents of both macroelements were, on average, lower than in the plants harvested from the control objects).
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2016, 47; 170-175
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba oceny zależności plonów pszenicy w latach 1975-2007 od jakości gleb, wapnowania i melioracji drenażowych
Attempt at estimating the relationship between wheat yields in the years 1975-2007 and soil quality and fertilizations well as proportion of drained land
Autorzy:
Siuta, J.
Żukowski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399663.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
jakości gleby
kwasowość gleby
wapnowanie gleby
osuszanie gruntów ornych
plony pszenicy
soil quality
soil acidity and liming
drained arable land
wheat yields
Opis:
W publikacji porównano agroekologiczną jakość gleb, wyrażoną w punktach - opracowanych w instytucie naukowym dla całego kraju, zużycie wapna nawozowego (w przeliczeniu na CaO) procentowe udziały zdrenowanych gruntów ornych i plony pszenicy w 49 województwach byłego i 16 województwach obecnego podziału administracyjnego kraju. Wymienione dane dotyczą lat 1975-2007 i zostały pozyskane z roczników Głównego Urzędu Statystycznego. Zróżnicowanie jakości gleb w 49 byłych województwach waha się w przedziale 48,4 do 89,8 punktów, całkowite zużycie CaO (w latach 1975-1998) wyniosło 6,8 do 49,3 q/ha (średnia krajowa 23,6 q), grunty zdrenowane stanowiły 6,3 do 57,6 % w poszczególnych województwach. W licznych województwach stwierdzono wyraźny związek między zużyciem CaO i udziałem gruntów zdrenowanych a plonami pszenicy. Nie stwierdzono natomiast wyraźnej zależności plonów pszenicy od wskaźnika jakości gleby. W latach 1998-2007 poważnie zmniejszono zużycie CaO i NPK, ale najwyższe plony pszenicy uzyskano w województwach stosujących od dawna wysokie dawki wapna i mających 38,2-53,2 % gruntów zdrenowanych (np. Wielkopolska).
A comparison was made of i) agro-ecological quality of soils based on a point system developed by a research institute for the entire country, ii) consumption of fertilizer lime (recalculated to CaO), iii) percent proportions of drained arable land and iv) wheat yields in former 49 and present 16 voievodeships according to the administrative division of the country. The aforementioned data which cover the years 1975-2007 were derived from annals of the Central Statistical Office. The soil quality in 49 former voievodeships fluctuated within the range from 48.4 to 89.8 points while the total CaO consumption (in the years 1975-1998) attained 49.3 q/ha (the country average was 23.6 q), and the share of drained land constituted from 6.3 do 57.6% in respective voievodeships. Wheat yields in many voievodeships were found to be apparently related to the CaO consumption and the share of drained arable land. However, no distinct relationship was found between the wheat yield and the soil quality index. The consumption of CaO and NPK was significantly reduced in the years 1998-2007, but the highest wheat yields were obtained in the voievodeships where high doses of lime were applied for many years and shares of drained land were from 38.2 to 53.2% (e.g. in Wielkopolska Province).
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2009, 21; 15-24
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies