Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Dialects" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 41
Tytuł:
About synonymy in dialects in the context of the general Polish language
W sprawie synonimii w gwarach – na tle polszczyzny ogólnej
Autorzy:
Sierociuk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2007922.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialect
idiolectal nature of vocabulary in dialects
vocabulary in dialects
synonymy in dialects
gwara
idiolektalność leksyki gwar
leksyka gwar
synonimia w gwarach
Opis:
This article presents the issue of synonymy in dialects. The phenomenon is viewed in a context of contemporary dialectal lexicographic descriptions and the abounding material excerpted from a corpus of a dialect spoken in a single village in Wielkopolska (Bukówiec Górny, Leszno county). If we agree that synonymy is a stylistic phenomenon, c h o i c e gains in importance as the prerequisite for a synonymic relation. The presented analyses indicate that a proper synonymic relation in dialects occurs only on the level of idiolects.
W artykule podejmowany jest problem funkcjonowania w gwarach synonimii. Zjawisko to rozpatrywane jest zarówno w kontekście współczesnych dialektalnych opisów leksykograficznych, jak i bogatego materiału wyekscerpowanego z korpusu gwary jednej wsi wielkopolskiej (Bukówiec Górny, pow. Leszno). Uznając synonimię za zjawisko stylistyczne, przyjmuje istotne znaczenie w y b o r u jako podstawowego warunku zaistnienie relacji synonimicznej. Przedstawione wyniki analiz wykazują, że o właściwej relacji synonimicznej w gwarach można mówić jedynie na poziomie idiolektalnym.
Źródło:
Gwary Dziś; 2020, 13; 215-226
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy metod, narzędzi i urządzeń do połowu ryb w gwarach kujawskich
Names of methods, tools and devices for catching fish in Kuyavia dialects
Autorzy:
Paluszak-Bronka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850469.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
Kuyavia dialects
vocabulary
fishing
gwary kujawskie
słownictwo
rybołówstwo
Opis:
Przedmiotem badań są notowane w gwarach kujawskich nazwy metod, narzędzi i urządzeń wraz z ich częściami składowymi służącymi do połowu ryb. Materiał badawczy pochodzi ze Słownika gwary i kultury Kujaw, słowniczka gwary ślesińskiej Witolda Prackiego oraz opracowań etnograficznych. Celem analizy jest opis znaczeń i motywacji słowotwórczych wspomnianych nazw. Ich przegląd pokazuje, że dominują określenia rodzime, charakteryzujące się obecnością wielu form dawnych. Niektóre z nich mają proweniencję gwarową. Wśród nazw dominują nazwy narzędzi czerpakowatych i sieci skrzelowych.
The research revolves around the names of methods, tools and devices recorded in Kuyavia dialects along with their components used for catching fish. The research material comes from the Dictionary of the dialect and culture of Kuyavia [Słownika gwary i kultury Kujaw], Witold Pracki’s glossary of the Ślesin dialect and ethnographic studies. The aim of the analysis is semantic and genetic characterization of the mentioned names. Their review shows that native terms dominate, characterized by the presence of many ancient forms. Some of them have a dialect provenance. Among the names, the words of fishing scoops and drifting netsprevail.
Źródło:
Gwary Dziś; 2023, 16; 131-144
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ortografia i pisownia w ankietach Georga Wenkera do Niemieckiego atlasu językowego z obszaru środkowych Mazur
The orthography and spelling in Georg Wenker’s questionnaires for the German Language Atlas of Central Masuria.
Autorzy:
Rembiszewska, Dorota Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850452.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
linguistic geography
Masurian dialects
Polish dialects
19th-century Polish orthography
geografia lingwistyczna
gwary mazurskie
dialekty polskie
XIX-wieczna ortografia polska
Opis:
W artykule omówiono zagadnienia ortograficzne i pisowniowe w ankietach do Niemieckiego atlasu językowego zapisanych w latach 80. XIX w. w części środkowej i wschodniej współczesnych Mazur – regionu położonego w północno-wschodniej części Polski. Ankiety zawierają tłumaczenia 40 zdań niemieckich (ułożonych przez bibliotekarza z Marburga Georga Wenkera) na miejscową gwarę. W odniesieniu do pisowni i ortografii w analizowanym materiale uwzględniono m.in. występowanie kreskowanego é, np. lepiéj, Śniég, używanie j na oznaczenie g, np. inaczeg, jagka, nag więczey, w tym jako rezultat asynchronicznej wymowy spółgłosek wargowych miękkich, np. c’ezegenc’, dschischag, dzegenc ‘dziewięć’. Zwrócono uwagę na znaczną różnorodność zapisów samogłoski y, np. y,᷆ ӳ, ỳ, ÿ, ў. Odnotowano przykłady zapisów na sposób niemiecki, np. zapisy z zamiast c: zale zarno ‘całe czarno’, uzuł ‘najwięcej się uczył’; tz zamiast c: motzno, umentzone. Omówione ankiety wyraźnie wskazują na utrzymanie się dawnych polskich tradycji pisowniowych, a z drugiej strony uwidacznia się wpływ ortografii niemieckiej.
The article discusses the orthography and spelling in questionnaires for the German Language Atlas written in the 1880s in the central and eastern parts of contemporary Masuria, a region in the north-east of Poland. The questionnaires contain translations of 40 German sentences (compiled by Georg Wenker, a librarian from Marburg) into the local dialect. With regard to the spelling and orthography, the material analysed takes into account, among other things, the occurrence of é, e.g. lepiéj, Śniég, the use of j to denote g, e.g. inaczeg, jagka, nag więczey, also as a result of asynchronous pronunciation of soft labial consonants, e.g. c’ezegenc’, dschischag, dzegenc ‘dziewięć’. The text highlights the wide variety of renditions in writing of the y vowel, e.g. y᷆, ӳ, ỳ, ÿ, ў. Examples are provided of German-related spelling, e.g. with the use of z instead of c: zalezarno ‘całe czarno’, uzuł ‘najwięcej się uczył’; tz instead of c: motzno, umentzone. The questionnaires under discussion clearly show the persistence of old Polish spelling traditions, while on the other hand they indicate the influence of German orthography.
Źródło:
Gwary Dziś; 2022, 15; 93-100
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O nazwach potraw z ziemniaków w gwarach kujawskich
The names of potato dishes in Kuyavia dialects
Autorzy:
Paluszak-Bronka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850433.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
culinary
potato dishes
Kuyavia dialects
kulinaria
potrawy z ziemniaków
gwary kujawskie
Opis:
Celem artykułu jest charakterystyka semantyczna i genetyczna kujawskich nazw potraw ziemniaczanych. Pozwala ona nie tylko objaśnić motywację i pochodzenie analizowanych jednostek, ale także odtworzyć utrwalony w nich obraz dawnej wsi, jej kultury, tradycji, wierzeń, wiedzy i umiejętności kulinarnych oraz historii Kujaw. Nazwy potraw są niewątpliwie kopalnią wiedzy o regionie, nie możnabowiem zrozumieć jego dziedzictwa kulturowego bez odwoływania się do zmagazynowanych w języku, a zwłaszcza w warstwie leksykalnej, doświadczeń i wiedzy o świecie wcześniejszych pokoleń.
The aim of the article is semantic and genetic characterization of Kuyavia names of potato dishes. It allows not only to explain the motivation and origin of the analyzed units but to recreate the image of a former village, its culture, traditions, beliefs, knowledge and culinary skills as well as the history of Kuyavia. The names of the dishes are undoubtedly a mine of information about the region because it is impossible to understand their cultural heritage without referring to the earlier generations’ experiences and knowledge of the world stored in the language, specifically in its lexical layer.
Źródło:
Gwary Dziś; 2022, 15; 149-161
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Семантични особености на глаголния префикс ув родопските диалекти на българския език
Semantic features of the verb prefix y- in the Rhodopes dialects of the Bulgarian language
Autorzy:
Кочева, Ана
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850460.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
verb
prefix
Rhodope
dialects
Bulgarian
language
глагол
префикс
родопски
диалекти
български
език
Opis:
Въпросът за семантичното разграничаване на двата префикса у- и о- в общобългарски план (книжовен език и диалекти) най-общо е решаван така: представката о-, произхождаща от старобългарския предлог о (объ, обь), и днес означава ‘докосване до повърхността’ или ‘външно обхващане на предмета’, докато представката у- означава ‘място на действие’ или ‘действие, насочено към//или във вътрешността на предмета’, а също така и ‘центробежно действие от предмета’. В диалектите обаче най-вече поради фонетични причини, тези основни значения на префиксите често претърпяват промени. Ситуацията не е еднаква дори в самите родопски говори. В северните (предимно християнски) говори по-типична е наставката от лабиален тип (у-, о-), в южните (предимно българо-мохамедански) – от нелабиален тип (ạ или а).
The issue of the semantic distinction between the two prefixes: у- and о- in the all-Bulgarian plan (literary language and dialects) is generally solved in the following manner: the prefix о-, originating from the old Bulgarian preposition о (об, обь) still denotes ‘touching the surface’ ‘or ‘ external coverage of an object’ while the prefix y- means ‘place of action’ or ‘action directed towards // or inside the object’, as well as ‘centrifugal action of an object’. In dialects, however, mostly for phonetic reasons, these basic meanings of prefixes often change. The situation is not the same even in the Rhodope dialects. In the northern (mostly Christian) dialects, the labial suffix (y-, o-) is more typical, in the south (mostly Bulgarian-Mohammedan) – of the non-labial type (ạ or a).
Źródło:
Gwary Dziś; 2022, 15; 119-126
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Слово коровай: діалектний текст та обрядовий контекст
The word korovay: a dialectal text and the ritual context.
Autorzy:
Хібеба, Наталія
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498390.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
лексема,
весільна лексика,
номінація,
бойківські говірки
lexeme,
wedding vocabulary,
nomination,
Boyko dialects
Opis:
Записані під час експедицій на Бойківщину впродовж 1999–2016 років тексти про весілля, доступні діалектні, фольклорні, етнографічні записи від кінця ХІХ ст. свідчать, що до 50-х років ХХ століття з обрядовою метою використовували не коровай, а випечений домашній хліб із житньої чи вівсяної муки, згодом – із пшеничного борошна або ж куплений виріб. Сучасні тексти про бойківське весілля дають змогу проілюструвати функціювання слова коровай. Проаналізовано семантику лексеми, її здатність утворювати деривати з обрядовим значенням, тенденцію до компонування сталих словосполучень, а також обрядовий контекст використання короваю. Лексема демонструє варіативність на фонетичному, акцентуаційному, словотвірному рівнях. Відзначено різні назви на позначення оздоб на короваю, зокрема спеціально випечених із тіста виробів. У статті наведено розповіді респондентів про вірування, ворожіння тощо, повʼязані з випіканням короваю.
The word korovay: a dialectal text and the ritual context. Texts about weddings, recorded during expeditions to Boykivshchyna in 1999-2016 and comprising dialectal, folklore and ethnographic records from the late 19th century, are evidence that until the 1950s, it was not the korovay but cooked, homemade bread made from rye or oat flour (later on from wheat flour) that was used to prepare a ceremonial product. Modern texts about Boykos’ weddings provide information about the word korovay. In this article, the semantics of the lexeme, its ability to form derivatives indicating ceremonial aspects, a tendency to form stable phrases, as well as the ritual context of the use of the word korovay are analysed. The lexeme demonstrates variability on the level of phonetics, accent and morphology. Various names have been used to denote decorative korovays, including specially baked products. In the article, the respondents talk about their beliefs and the divinations revolving around the process of baking bread.
Źródło:
Gwary Dziś; 2018, 10; 33-48
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Смислові елементи концепту мати в похідних від іменників мати й неня в українських середньонаддніпрянських і гуцульських говірках
Semantic elements of the concept of mother in derivatives from the nouns maty and nenia in Ukrainian Middle-upper-Dnieper and Hutsul dialects.
Autorzy:
Дячук, Віра Романівна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850477.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
consept
conceptual meaning
linguistic worldview
derivative
the Middle-upper-Dnieper dialects
the Hutsul dialects
концепт
концептуальний смисл
мовна картина світу
похідне слово
середньо- наддніпрянські говірки
гуцульські говірки
Opis:
У статті проаналізовано реалізацію смислових компонентів концепту мати, повʼязаних із коренями -мат-(и), (-мам-(а)), -ненʼ-(а) в мовленні носіїв українських середньонаддніпрянських та гуцульських говірок. Зʼясовано, що різний ступінь концептуалізації образу жінки-матері зумовив відмінну обʼєктивацію когнітивних смислів вказаного концепту в досліджуваних ареалах. Кількісне зіставлення похідних від іменників мати ( мама), неня та актуалізованих у них концеп-туальних характеристик в середньонаддніпрянсьому й гуцульському мовних просторах засвідчив про значущість аналізованої когнітивної одиниці в картині світу гуцулів.
It has been acknowledged that dialectal worldview is formed by concepts - human mental activity units which conserve knowledge and ideas about fragments of reality, represented by means of language. In this way, statements about the world are saved in concepts. The purpose of this study is to analyze the conceptual meanings associated with the roots -mat-(y), (-mam-(a)), -nen’-(a) in the language spoken by Middle-upper-Dnieper and Hutsul users. To achieve the objectives we used the component analysis method, suitable for identifying the components in a semantic structure of words. The results of this study show that more derivatives from the nouns maty and nenia are used in the Hutsul dialects. The results also reveal that derivatives in the speechof Hutsul users actualize an overwhelming number of conceptual features and form more semantic blocks. Moreover, our research testifies that Hutsul speakers understand the mother’s image in contamination of profane and sacred principles which causes correlation of the earthly mother’s image with the image of the Virgin Mary. The study emphasizes a more important place of the concept of the mother in the Hutsul worldview.
Źródło:
Gwary Dziś; 2023, 16; 53-64
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Заемките от албански език в съвременните славянски диалекти в Албания
Loanwords from the Albanian language in modern Slavic dialects in Albania
Autorzy:
Антонова-Василева, Лучия
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498460.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
български език
албански език
диалекти
заемки
Bulgarian language
Albanian language
dialects
loanwords
Opis:
Съвременните български говори в Албания са един от случаите, в които диалектът се явява единствена форма за речева изява на българските общности. В диалектната реч може да се проследи както заемането на елементи от албански, така и влиянието от страна на съседните контактни славянски езици. Проучването на процеса на заемане и адаптация към регионалната езикова система може да допринесе за обяснението на хода на езиковите контакти с оглед на специфичните езикови средства за реализация на адаптацията.
Modern Bulgarian dialects in Albania are one of those instances where a dialect is the only form of the part of the neighbouring Slavic languages can be traced in the dialectal speech. A study of the process of borrowing and adaptation to the regional language system can contribute to an explanation of the development of linguistic contacts in view of the specific linguistic means behind the adaptation.
Źródło:
Gwary Dziś; 2017, 9; 9-36
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasięgi leksykalne zapożyczeń wschodniosłowiańskich w gwarach polskich
Geographical scope of East-Slavic Lexical Borrowings in Polish local dialects
Autorzy:
Kostecka-Sadowa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498349.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
gwary polskie
zapożyczenia wschodniosłowiańskie zasięgi leksykalne
polish dialects
East-Slavic borrowings
geographical scope
Opis:
The objective of this paper is to present the analysis of the material included in the Dictionary of Polish Local Dialects (DPLD). The main purpose is to present their geographical scope in Polish local dialects; to show the degree to which they have been adopted by local dialects – both from the formal and the semantic point of view; to show the way they function in the local dialects. The research, which focused on word geography, made it possible to determine where and to which borders of the country the borrowings reached. An analysis of the geography of numerous DPLD source materials made it possible to determine the geography of the lexemes, or to define it more precisely. On the basis of the geographical data included in the characteristics of the words it has been determined that, from the territorial point of view, a lot of words are related only to the historical Lithuania or Ukraine. Within the group of East Slavic borrowings, the origin of which is foreign, one may distinguish oriental words coming from such languages as Turkish, Tatar, Persian, Mongolian and Arabic.
Celem artykułu jest przedstawienie zapożyczeń wschodniosłowiańskich oraz pokazanie najdalszych ich zasięgów w gwarach polskich. Materiał do niniejszego artykułu pozyskałam ze Słownika gwar polskich (dalej SGP) oraz jego kartoteki znajdującej się w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie, gromadzącej jednostki leksykalne ze wszystkich regionów kraju. Dociekania w zakresie geografii wyrazów pozwoliły ustalić, gdzie i jak bardzo w głąb polskiego obszaru językowego docierały wyrazy zapożyczone. To również umożliwiło określenie bądź uściślenie lokalizacji poszczególnych leksemów. Wśród wschodnioslawizmów leksykalnych można wyróżnić dwie zasadnicze grupy słów ze względu na ich pierwotne pochodzenie: wyrazy rdzennie ruskie oraz jednostki będące już na gruncie wschodniosłowiańskim pochodzenia obcego. W grupie zapożyczeń wschodniosłowiańskich będących już na gruncie ruskim pochodzenia obcego wyodrębniają się orientalizmy, wśród których znajdują się wyrazy pochodzenia tureckiego, tatarskiego, perskiego, mongolskiego, arabskiego.
Źródło:
Gwary Dziś; 2016, 8; 35-56
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
«Дочку в колыбельку, приданое в коробейку»: название приданого в севернорусских говорах
«Daughter in a cradle, the dowry in a small box»: names for the dowry in the North Russia dialects
Autorzy:
Крылова, Ольга Николаевна
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2008035.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
North Russian dialects
dialect vocabulary
wedding
dowry
севернорусские говоры
диалектная лексика
свадьба
приданое
Opis:
В статье рассматривается один элементов свадебного ритуала – приданое и все, что с ним связано (процесс, время его приготовления, наименование лиц, перевозивших его). Выделены признаки, которые легли в основу наименований приданого. Наибольшее количество номинаций связано с его дарением (дар, дары, даровье, дарьё, задарье, вздарье); с одеждой и постелью, как части приданого (справа, свита, лопоть, лотонье, платно, место, перина); с коробом, в котором оно перевозилось (коробейка, коробья, кладовица, кошева).
The article examines one element of the wedding ritual: the dowry and everything related to it (the process, the time of preparation, the names of the individuals transporting it). The author has highlighted the features at the basis of the names of the dowry. The largest number of nominations are associated with its donation (dar, dary, darov’ye, dar’yo, zadar’ye, vzdar’ye); with clothes and bedding as part of a dowry (sprava, svita, lopot’, loton’ye, platno, mesto, perina) and with the box in which it was transported (korobeyka, korob’ya, kladovitsa, kosheva).
Źródło:
Gwary Dziś; 2020, 12; 179-190
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z zagadnień etymologii gwarowej – luskopy
Issues of dialect etymology – luskopy
Autorzy:
Kucharczyk, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850441.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
etymologia
germanizm
gwary polskie
nazwy nosideł
etymology
Germanism
Polish sub-dialects
names of yokes
Opis:
Przedmiotem artykułu jest ustalenie etymologii gwarowej nazwy luskopy ‘nosidła do wiader z wodą’. Luskopy funkcjonują jako wyraz słowotwórczo niepodzielny, jednak jego podstawą było zapewne niemieckie compositum. Zauważalna paralelność nazw nosideł i elementów uprzęży pozwala sądzić, że pierwszy człon analizowanego złożenia może pochodzić od niem. Ross ‘koń’. Drugi element złożenia może wywodzić się od niem. Koppel w znaczeniu ‘pas rzemienny’ lub ‘jarzmo’ albo Kappe ‘nakrycie głowy’.
The aim of the article is to establish the etymology of a subdialectal word luskopy ‘shoulder yoke for carrying buckets of water. Luskopy functions as an indivisible word but it probably originated from the German compositum. The noticeable parallelism between the names of yokes and harness parts suggests that the first segment of the analysed compound may come from the German Ross ‘horse’. The second part of the compound may be derived from the German Koppel meaning a ‘leather belt’ or a ‘yoke’, or Kappe ‘headgear’.
Źródło:
Gwary Dziś; 2022, 15; 127-136
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Formy oboczne miejscownika liczby pojedynczej (w) domu – (w) domie w gwarach polskich na Litwie.
Alternations of the locative case, singular (w) domu – (w) domie in polish dialects in Lithuania.
Autorzy:
Karaś, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498464.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
rzeczownik,
fleksja,
analogia,
gwary polskie na Litwie
noun,
inflection,
analogy,
Polish dialects in Lithuania
Opis:
W niniejszym artykule omówiono oboczne formy miejscownika liczby pojedynczej rzeczownika męskiego dom: (w) domu – (w) domie (a więc zgodną z normą ogólnopolską i analogiczną, powstałą w wyniku wyrównania końcówki fleksyjnej do pozostałych rzeczowników męskich twardotematowych) w gwarach polskich na Litwie, ich zakres i zasięg oraz frekwencję. Podstawą materiałową rozważań jest zbiór 235 form miejscownika lp. rzeczownika dom (domu, domie) i 3 przykłady formy doma wyekscerpowane z nagrań dokonanych w 4 podstawowych enklawach polskojęzycznych, tj. na obszarze ignalińskim, jezioroskim, kowieńskim i wileńskim.
In this article, the author presents alternative forms of the locative case in the singular of the masculine noun dom: (w) domu – (w) domie (i.e. one which complies with the general Polish standard and a parallel one, a result of levelling an inflection ending to the remaining hard-stem masculine nouns) in Polish dialects in Lithuania, their ranges and frequency. The article is based on a collection of 235 forms of the locative case singular of the noun dom (domu, domie) and 3 examples of the form doma, excerpted from recordings made in 4 major Polish-speaking enclaves i.e. Ignalin, Jeziorosk, Kaunas and Vilnius.
Źródło:
Gwary Dziś; 2018, 10; 79-98
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Лексика тематической группы «Жемчуг» в севернорусских говорах
Words denoting ‘pearls’ in northern Russian dialects
Autorzy:
Васильевна Бакланова, Ирина
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498449.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
севернорусские говоры
жемчуг
женские народные украшения
Northern Russian dialects
pearls
traditional women’s jewellery
Opis:
Статья посвящена изучению названий тематической группы «Жемчуг» в севернорусских говорах. В тексте рассматриваются наименования жемчуга и его качественных характеристик; термины, связанные с добычей и использованием минерала; а также наименования украшений, изготавливаемых из него.
The article is devoted to studying names from the thematic group “Pearls” in North Russian dialects. In the text, names of pearls and their qualitative characteristics are considered; the terms connected with the production and use of the mineral; and also the name of jewellery made from it.
Źródło:
Gwary Dziś; 2016, 8; 97-102
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zadania dialektologii w zakresie ochrony ginących gwar
The Role of Dialectology in Preserving Endangered Dialects
Autorzy:
Karaś, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971346.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialektologia polska
ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturowego
gwary
Polish dialectology
preserving intangible cultural heritage
dialects
Opis:
The paper reviews the role of dialectology in preserving the dying out or endangered Polish dialects that form a major and representative part of the intangible cultural heritage. Dialectology – apart from its typical research tasks – is thus responsiblefor preserving the valuable heritage; disseminating knowledge on dialects; depicting the relations between dialects, history, and folk culture; raising the general public’s awareness of the position occupied by dialects among the varieties of Polish. Most importantly, in view of standard Polish being the prevailing variety, dialects need to be shown as embedded in family, social, local, and regional perspectives.Preserving the endangered dialects, as well as the whole intangible cultural heritage, is a multifaceted undertaking that comprises in the first place documentation, description, and scientific interpretation of dialectal material. Research on dialects need to be popularized in order to raise the language awareness of the Polish society. This in turn may indirectly inspire actions aimed at promoting local dialects, appreciating the regional speech varieties, changing the social perception of dialects by means of both formal and informal education, and finally – revitalizing the dialects that are the least known and scarcely ever used
Ginące obecnie gwary stanowią jeden z najważniejszych składników niematerialnego dziedzictwa kulturowego, stąd potrzeba ich ochrony, przez którą rozumiem – zgodnie z Konwencją UNESCO z roku 2003 – „środki mające na celu zapewnienie przetrwania niematerialnego dziedzictwa kulturowego, w tym jego identyfikację, dokumentację, badanie, zachowanie, zabezpieczenie, promowanie, waloryzację i przekazywanie następnym pokoleniom, w szczególności poprzez edukację formalną i nieformalną oraz przez rewitalizację różnych aspektów tego dziedzictwa.” (art. 2. pkt. 3.). W artykule przedstawiam zadania dialektologii w zakresie ochrony gwar, realizowane we współpracy z wieloma środowiskami, w tym naukowymi i politycznymi oraz ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi.
Źródło:
Gwary Dziś; 2015, 7; 83-95
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected aspects of the existence of Slavic dialects in the Internet
Wybrane aspekty funkcjonowania gwar słowiańskich w Internecie
Autorzy:
Osowski, Błażej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2007950.pdf
Data publikacji:
2020-12-15
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
subdialect
Internet
Slavic languages
Slavic dialects
new media
gwara
języki słowiańskie
dialekty słowiańskie
nowe media
Opis:
The research material pertains to rural and urban subdialects and dialects of nearly all the Slavic languages spoken in Belarus, Bulgaria, the Czech Republic, Macedonia, Poland, Serbia, Slovakia, Ukraine. The article consists of a theoretical part (dedicated to linguistic research into the Internet, computer-mediated communication) and of two analytical parts. The first of them, more general, is aimed at defining the codes used on the surveyed fan pages and the reasons for creating thereof. The goal of the other analytical part, which consists of detailed considerations, is to present the structure of dictionary posts by using Dawniej tutej – gwara wielkopolska, one of the oldest Polish fan pages dedicated to subdialects.
Materiał badawczy dotyczy gwar wiejskich i miejskich oraz dialektów niemal całej Słowiańszczyzny: z terenu Białorusi, Bułgarii, Czech, Macedonii, Polski, Serbii, Słowacji, Ukrainy. Artykuł składa się z części teoretycznej poświęconej badaniom językoznawczym nad siecią i komunikacji komputerowej oraz dwóch części analitycznych. Pierwsza, o charakterze ogólnym, ma za cel określenie kodów używanych na badanych fanpage’ach oraz motywacji ich zakładania. Cel drugiej części analitycznej, mającej charakter rozważań szczegółowych, to omówienie budowy postów słownikowych na przykładzie jednego z najstarszych, polskich fanpage’y poświęconych tematyce gwarowej Dawniej tutej – gwara wielkopolska.
Źródło:
Gwary Dziś; 2020, 13; 135-152
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 41

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies