Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Upper Silesian Basin" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Preliminary analysis of InSAR data from south-west part of Upper Silesian Coal Basin
Wstępna analiza danych satelitarnej interferometrii radarowej z południowo-zachodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
Autorzy:
Mirek, K.
Isakow, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/217087.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
InSAR
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
osiadanie
Upper Silesian Coal Basin
subsidence
Opis:
In recent years, the usage of Synthetic Aperture Radar Interferometry technique became more and more popular and it is used in many scientific field: for creating digital elevation models (DEMs), monitoring of deformation, glacier and ice motion etc. The paper presents preliminary analysis of satellite interferometry data from south-west part of Upper Silesian Coal Basin (USCB). USCB is characterised by a complicated geological structure, which is affected by the over 200-year hard coal mining. USCB is one of the world's biggest mining centres. The negative aspect of such a magnitude of exploitation is visible on the surface in the form of surface deformation, subsidence and induced seismicity and it necessitate monitoring the USCB area. With the use of an established geodetic network in the first case, and by means of a seismic network in the second case. The availability of satellite data resulted in the development of novel methods, which can significantly affect the monitoring quality of an endangered area. Authors used pair of satellite images for interferometric processing, made in March and April 2008. In the first stage of processing, the whole SAR scene was processed (100km x 100km). External DEMs were used both to increase precision in co registration of selected pair of SAR images and to reduce the errors in data processing and remove topographic phase during interferogram formation. Analysis of coherence demonstrated high value, which is connected with short time period and short perpendicular baseline of selected images, as well as highly urbanized area. The interpretation of interferometric data shows distinctive concentric fringe features. The centre of the fringe is an area of maximum of surface downwarp caused by coal mining. In the area of Knurów two subsidence troughs were located. Both of them consist of two interferometric fringes, correspond with 5 cmsubsidence per 35 days.
Satelitarna interferometria radarowa staje się coraz bardziej popularną techniką wykorzystywaną w różnych dziedzinach: od tworzenia numerycznych modeli powierzchni terenu (DEM) poprzez monitorowanie osuwisk, lodowców, osiadania terenu aż po badanie zjawisk przyrodniczych i wegetacji roślin. Niniejszy artykuł przedstawia wstępne wyniki analizy interferogramów utworzonych z radarowych zdjęć satelitarnych, obejmujących południowo-zachodnią część Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (GZW). GZW charakteryzuje się skomplikowaną budową geologiczną, na którą dodatkowo nakładają się wpływy ponad 200 lat eksploatacji węgla kamiennego. Z eksploatacją węgla kamiennego wiążą się zagrożenia spowodowane sejsmicznością indukowaną oraz osiadaniem terenu. Obszar GZW jest silnie zurbanizowany, w związku z czym zagrożenia wynikające z powstawania niecek osiadań oraz sejsmiczności indukowanej wymuszają monitorowanie rejonów związanych z eksploatacją węgla kamiennego, poprzez rozwijanie sieci geodezyjnej lub sejsmologicznej. Dostęp do danych satelitarnych spowodował rozwój nowych metod, które pozwalają na objęcie monitoringiem znacznego obszaru. Do przetwarzania wykorzystano parę zdjęć wykonanych w marcu i kwietniu 2008 roku. Zdjęcia charakteryzują się niedużą odległością bazową i czasową. Przetwarzanie zostało wykonane dla całej sceny (100 km . 100 km). Koherencja uzyskana z przetworzonych obrazów wykazuje wysokie wartości. Niewątpliwie jest to związane z niewielką odległością czasową i bazową przetwarzanych zdjęć oraz silnie zurbanizowanym terenem. Na uzyskanych interferogramach widoczne są koncentryczne, eliptyczne prążki interferencyjne, które wskazują na tworzenie się niecek osiadania na badanym obszarze. W okolicy Knurowa widoczne są dwa eliptyczne obszary wskazujące na osiadanie powstałe na skutek eksploatacji węgla kamiennego. Obszary osiadania składają się z około 2 prążków, co wskazuje na osiadanie rzędu około 5 cm na 35 dni.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2009, 25, 3; 239-246
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chronostratigraphic and depth variability of porosity and strength of hard coals in the Upper Silesian Basin
Chronostratygraficzna i głębokościowa zmienność porowatości i wytrzymałości węgli w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym
Autorzy:
Bukowska, M.
Sanetra, U.
Wadas, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216982.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
porowatość
wytrzymałość
węgiel
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
porosity
strength
coal
Upper Silesian Coal Basin
Opis:
This article presents values of porosity and compression strength of hard coals from the area of the Upper Silesian Coal Basin. The change of the stage of carbonification, which results from conversion of coal substance in the process of coalification, is a source of many changes in the structure of coal. These changes exert influence on values of physical parameters, including the values of porosity and strength. Porosity and compression strength change with the degree of carbonification, a result of the depth of deposition. This study determined the values of effective porosity of coals and their strength considering the age chronology of coal seams and the depth of their occurrence. It examined coals of the Cracow Sandstone Series, the Mudstone Series, the Upper Silesian Sandstone Series, and the Paralic Series from depths ranging from about 350 m to 1200 m. The authors have shown that effective porosity of the Upper Silesian coals changes for particular stratigraphic groups and assumes values from a few to a dozen or so per cent, while compression strength from several to several dozen megapascals. It has been observed, from a chronostratigraphic perspective, that there is a shifting of the upper and lower limits of intervals of porosity variations towards higher values for younger coals. With the increase in compression strength, value of porosity in particular stratigraphic groups generally decreases. However, no regular changes were observed inmean, uniaxial compressive strength with the increase in the age of subsequent stratigraphic groups. On the other hand, for bright coal and semi-bright coal, a visible decrease in compression strength with the depth of deposition of strata was observed.
W artykule przedstawiono wartości porowatości i wytrzymałości na ściskanie węgli kamiennych z obszaru Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Zmiana stopnia uwęglenia, który wynika z przemian materii węglowej w procesie uwęglenia, jest źródłem wielu zmian w strukturze węgla. Zmiany te wpływają na wartość parametrów fizycznych, w tym na wartość porowatości i wytrzymałości. Porowatość i wytrzymałość na ściskanie zmieniają się ze stopniem uwęglenia, który wynika z głębokości zalegania. Przedstawione w artykule wartości porowatości efektywnej węgli i ich wytrzymałość zostały opracowane z uwzględnieniem chronologii wiekowej pokładów węgla i głębokości ich występowania. Przebadano węgle krakowskiej serii piaskowcowej, serii mułowcowej, górnośląskiej serii piaskowcowej i serii paralicznej, z głębokości od około 350 m do około 1200 m. Autorzy wykazali, że porowatość efektywna węgli górnośląskich zmienia się dla poszczególnych grup stratygraficznych i przyjmuje wartości od kilku do kilkunastu procent a wytrzymałość na ściskanie od kilkunastu do kilkudziesięciu megapaskali. Zaobserwowano, w ujęciu chronostratygraficznym, przesuwanie się górnej i dolnej granicy przedziałów zmienności porowatości w kierunku wyższych wartości dla węgli młodszych. Ze wzrostem wytrzymałości na ściskanie wartość porowatości w poszczególnych grupach stratygraficznych generalnie maleje. Nie zaobserwowano natomiast regularnych zmian średniej wytrzymałości na jednoosiowe ściskanie ze wzrostem wieku kolejnych grup stratygraficznych. Dla węgla błyszczącego i półbłyszczącego wykazano natomiast wyraźny spadek wytrzymałości na ściskanie z głębokością zalegania pokładów.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2012, 28, 4; 151-166
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie fosforu w węglu kamiennym
Occurence of phosphorus in hard coal
Autorzy:
Olkuski, T.
Ozga-Blaschke, U.
Stala-Szlugaj, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216181.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
fosfor
minerały fosforu
węgiel kamienny
GZW
phosphorous
phosphorus minerals
hard coal
Upper Silesian Coal Basin
Opis:
W artykule przedstawiono zagadnienie występowania fosforu w węglu. W oparciu o studia literaturowe scharakteryzowano fosfor, nie tylko jako pierwiastek powszechnie występujący w organizmach żywych, w komórkach zwierzęcych i roślinnych, a także w kościach, lecz przede wszystkim jako nieodłączny składnik węgla. Pokazano genezę występowania fosforu w węglu. Zwrócono uwagę na przechodzenie fosforu bezpośrednio z roślinności tworzącej węgiel, jak również przez infiltrację wód przez paleotorfowisko, procesy terygeniczne i wulkanogeniczne. Fosfor w roślinach może podlegać mineralizacji poprzez działanie grzybów i bakterii. Tego typu procesy utleniania prowadzą do tworzenia się macerałów inertnych w węglu. Poddano też analizie rozkład fosforu w węglu. Może on mieć różnoraki charakter, fosfor może być związany z substancją organiczną lub nieorganiczną. Nie znaleziono natomiast korelacji pomiędzy zawartością fosforu w węglu a współczynnikiem refleksyjności witrynitu, będącym miarą stopnia metamorfizmu. Porównano wyniki badań wielu naukowców zajmujących się problematyką występowania pierwiastków śladowych w węglach zarówno polskich jak i zagranicznych. Omówiono minerały fosforu znajdujące się w węglu. Podstawowe to: goyazyt, gorceixyt, crandalit, ksenotym, monacyt i apatyt. Niektóre minerały związane są z tonsteinami, co może świadczyć o ich pochodzeniu wulkanicznym. Zasadniczą część artykułu, poświęcono zawartości fosforu w węglu. Przedstawiono zawartość fosforu w węglach pochodzących z różnych zagłębi węglowych w świecie, między innymi z USA, Wielkiej Brytanii, Australii, RPA, Indii, Japonii, dawnego ZSRR, Kanady oraz Polski. Przedstawiono również zawartość fosforu w popiołach węglowych oraz w różnych rodzajach skał osadowych towarzyszących złożom węgla. Na podstawie licznych badań stwierdzono, że średnia zawartość fosforu w światowych węglach wynosi 500 ppm, co tylko nieznacznie odbiega od średniej zawartości fosforu w polskich węglach - 404 ppm. Maksymalna zawartość fosforu występuje w węglach indyjskich i wynosi 5640 ppm. W dalszej części artykułu przedstawiono zawartość fosforu w węglach GZW z podziałem na serie litostratygraficzne, pokłady bilansowe oraz łupki węglowe. Pokazano także zawartość fosforu w węglach kopalń Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. będącej producentem węgli koksowych. Jak wiadomo, zawartość fosforu w węglu koksowym jest jednym z podstawowych parametrów świadczących o jego wartości użytkowej, w związku z czym znajomość tego parametru ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia sprzedaży węgla koksowego.
Occurrence of phosphorus in hard coal has been discussed in the present study. Based on literature, the phosphorus has been characterized not only as element occurring in live organisms, animal and plant cells, in bonds, but first of all, as inseparable constituent of hard coal. Origin of the phosphorus occurrence in hard coal has also been discussed. The attention was paid not only at phosphorus delivery from the plants forming the coal, but also at the problem of water infiltration though peat-bog, as well as terrigene and volcanic processes. Phosphorus occurring in plants can be exposed to mineralization accompanied with fungus and bacteria activity. Such type of oxidation leads to formation of neutral macerals in coal. A problem of phosphorus decomposition in coal was also examined. The decomposition can be run in differentmodes. Phosphorus presence can be related with organic or inorganic substance. However, correlation between phosphorus content in coal and vitrinite reflexivity, being a metamorphism measure, was not proved. Various examination results cited by various scientists involved in problems of the trace element occurrence in coals occurring in Poland, and through over the World, were compared. Phosphorus minerals occurring in hard coal, mainly: goyazyt, gorceixyt, crandalcit, xenotime, monzite and apatite, were also discussed. Origin of some minerals is related with tonstein, what can prove their volcanic origin. Problem of the content of phosphorus in hard coal comprises fundamental part of the article. Content of phosphorus in hard coal derived from various coal basins, among the others from USA, Great Britain, Australia, RPA, India, Japan, and Russia, has been also discussed. Content of phosphorus in coal ashes and various types of sedimentary rocks accompanying coal deposits, has also been presented. Based on numerous examinations it has been proved that the mean phosphorus content in worldwide coals amounts for 500 ppm, what only slightly differs from the phosphorus content observed in Polish coals - 404 ppm. Maximal phosphorus content was observed in India coals, amounting for 5640 ppm. Phosphorus content in coals from the Upper Silesian Coal Basin, including classification into lithostratigraphic series, balance beds and coal shales, has been presented in the next part of the present study. Phosphorus content in coals exploited by Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. producing coking coal, was also presented. As commonly known, phosphorus content in coking coal is an important factor of its usability, thus this parameter is a critical factor for sale of the coking coal.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2010, 26, 1; 23-35
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geochemistry of the carboniferous coal-bearing series and the miocene cover within the Upper Silesian Coal Basin - a case study
Geochemia karbonu produktywnego i miocenu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego - studium przypadku
Autorzy:
Krzeszowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29278274.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Miocene
Carboniferous
USCB
Upper Silesian Coal Basin
chemostratigraphy
GZW
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
karbon
miocen
chemostratygrafia
Opis:
This paper presents geochemical data for 171 core samples of the Carboniferous coal-bearing series and the Miocene cove from the central part of the Upper Silesian Coal Basin. Major oxide concentrations (Al2O3, SiO2, Fe2O3, P2O5, K2O, MgO, CaO, Na2O, K2O, MnO, TiO2, and Cr2O3) were obtained using XRF. Trace and major elements (Mo, Cu, Pb, Zn, Ni, Co, U, Cr, V, Mn, As, Th, Sr, Cd, Sb, Bi, Ba, Ti, W, Zr, Ce, Nb, Ta, Be Sc) were analysed ICP-MS. The main goals of this study were to demonstrate the distribution, as well as the stratigraphical variability, of the selected elements and to determine whether chemostratigraphy tools could be effectively applied to analyze Carboniferous and Miocene deposits of the USCB. Geochemical studies have shown showed different geochemical features of the samples from the Carboniferous and the Miocene. The diversity is mainly expressed in the enrichment of Miocene sediments in Ca and Sr related to biogenic carbonate material. It was also stated that the concentrations of trace elements associated with the detrital fraction, such as Zn, Cr, Co, Ba, Ti, Zr, Nb, and Sc show slightly higher values in Carboniferous sediments. On the basis of the content of Ti, Zr, and Nb, as well as ratios such as Th/U, Zr/Th, Ti/Zr, and TiO2/K2O, units with different inputs of the terrigenous fraction can be identified in both Carboniferous and Miocene formations. The paper shows that chemostratigraphy can be used as a stratigraphic and correlation tool for the Carboniferous and the Miocene deposits of the USCB.
W pracy przedstawiono dane geochemiczne dla 171 próbek skał osadowych z karbońskiej serii węglonośnej i pokrywy mioceńskiej z centralnej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Udziały głównych tlenków (Al2O3, SiO2, Fe2O3, P2O5, K2O, MgO, CaO, Na2O, K2O, MnO, TiO2 i Cr2O3)oznaczono za pomocą XRF. Pierwiastki główne i śladowe (Mo, Cu, Pb, Zn, Ni, Co, U, Cr, V, Mn, As, Th, Sr, Cd, Sb, Bi, Ba, Ti, W, Zr, Ce, Nb, Ta, Be i Sc) analizowano przy pomocy ICP-MS. Głównym celem badań była analiza koncentracji i zmienności stratygraficznej wybranych pierwiastków głównych i śladowych, jak również ocena możliwości stosowania chemostratygrafii w analizie karbońskich i mioceńskich osadów GZW. Badania geochemiczne wykazały odmienne właściwości geochemiczne próbek z karbonu produktywnego oraz miocenu. Zróżnicowanie to wyraża się głównie wzbogaceniem osadów miocenu w Ca i Sr, związane z biogenicznym materiałem węglanowym. Stwierdzono również, że stężenia pierwiastków śladowych, związanych z frakcją detrytyczną, takich jak: Zn, Cr, Co, Ba, Ti, Zr, Nb, Sc, wykazują nieco wyższe wartości w osadach karbonu. Na podstawie koncentracji pierwiastków Ti, Zr i Nb oraz wskaźników geochemicznych Th/U, Zr/Th, Ti/Zr, TiO2/K2O można zidentyfikować jednostki o różnym udziale frakcji terygenicznej, zarówno w osadach karbonu i miocenu. W pracy wykazano, że chemostratygrafia może być z powodzeniem wykorzystywana jako narzędzie stratygraficzne i korelacyjne dla utworów karbonu i miocenu Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2023, 39, 4; 107--122
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Petrographic and facies characteristics of coal from the Załęże and Ruda Beds (upper Namurian, Westphalian A) in the area of Zebrzydowice; Upper Silesian Coal Basin
Charakterystyka petrograficzna i facjalna węgla z warstw załęskich i rudzkich s.s. (namur górny, westfal A) w rejonie Zebrzydowic; GZW
Autorzy:
Misiak, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216442.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
karbon
petrologia węgla
facje
Upper Silesian Coal Basin
Carboniferous
coal petrology
facies
Opis:
Odwierty Z-1/11 i Z-2/12 zlokalizowane są na północ od obszaru górniczego zlikwidowanej kopalni Morcinek – usytuowanej koło Cieszyna, przy granicy Polsko-Czeskiej (rys. 1). Pokłady węgla, w tym rejonie, występują w utworach węglonośnych karbonu w obrębie północno-zachodniej części niecki głównej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. W profilach badanych odwiertów opróbowano ławice węgla występujące w 11 interwałach w otworze Z-1/11 i 14 odcinkach w otworze Z-2/12 (rys. 2). Wykonane badania petrograficzne węgla pozwoliły na oznaczenie stopnia uwęglenia na podstawie pomiarów refleksyjności. Pomierzona refleksyjność średnia (Ror) w otworze Z-1/11 wynosi 0,81%, a w otworze Z-2/12 – 0,84% i wskazuje na zbliżony stopień uwęglenia w obydwu badanych odwiertach, który odpowiada zgodnie z polską normą PN-82/G-97002 węglowi gazowemu o wyróżniku 33. Zgodnie z International Classification of In-Seam Coal na podstawie składu petrograficznego węgiel w obu badanych odwiertach określono jako humusowy. Ze względu na stopień uwęglenia, mierzony wskaźnikiem refleksyjności (Ror) węgiel określono jako medium-rank C (orto-bituminous). Pod względem zawartości popiołu węgiel z poszczególnych pokładów lokuje się w bardzo szerokim zakresie zmienności od high grade coal poprzez medium-low-very low grade coal aż do carbonoceus rock. [...]
The Z-1/11 and Z-2/12 drillings are located north of the closed „Morcinek” coal mine – situated near Cieszyn, close to the Polish-Czech border (Fig. 1). The coal seams in the area are found in Carboniferous coal-bearing formations within the north-western part of the main basin, which is the central part of the Upper Silesian Coal Basin. The profiles of examined drillings included the samples of coal occurring in 11 intervals in the Z-1/11 drilling and 14 sections in the Z-2/12 drilling (Fig. 2). Petrographic studies of coal seams from the Z-1/11 and Z-2/12 drillings allowed to identify the rank of coal on the basis of reflectance measurements. Random reflectance (Ror) of collotelinite in the Z-1/11 drilling is 0.81%, while in the Z-2/12 drilling it is 0.84%. Measured values indicate similar coal rank in both drillings, which corresponds to – according to Polish standard PN-82/G-97002 – gas coal type 33. According to the International Classification of In-Seam Coal, and therefore on the basis of petrographic composition, the coal from both boreholes has been identified as humic coal. On the basis of the rank of coal, measured using the random reflectance (Ror), the coal has been identified as medium-rank C (ortho- bituminous). In terms of ash content, coal from the individual seams has a very high variability, ranging from high grade coal through medium-low-very low grade coal up to carbonoceus rock. [...]
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 4; 169-182
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Toxic elements in carboniferous sedimentary rocks from the Upper Silesian Coal Basin
Pierwiastki toksyczne w karbońskich skałach osadowych Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
Autorzy:
Kokowska-Pawłowska, Magdalena
Krzeszowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2203299.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
toxic elements
geochemical composition
Upper Silesian Coal Basin
pierwiastki toksyczne
skład geochemiczny
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
Opis:
Trace elements contained in rocks, especially those classified as potentially toxic elements (PTEs), can be largely harmful. Knowledge of the geochemical composition of waste is of great importance due to the potential possibility of contamination with these elements in the environment. The paper presents the geochemical characteristics of the sedimentary rocks from the Carboniferous coal-bearing series of the USCB. The present study used data for 120 samples from borehole WSx representing Zaleskie layers and Orzeskie layers within the Mudstone Series (Westphalian A, B). Major oxide concentrations (Al2O3, SiO2, Fe2O3, P2O5, K2O, MgO, CaO, Na2O, K2O, MnO, TiO2, Cr2O3, Ba) were obtained using an X-ray fluorescence spectrometry. The concentration of potentially toxic elements (Be, Sc, V, Cr, Co, Ni, Cu, Zn, As, Rb, Sr, Zr, Mo, Cd, Sn, Sb, Ba, W, Tl, Pb, Bi, Th, and U) was analyzed using inductively-coupled plasma mass spectrometry. As there are no relevant standards for the content of toxic elements in post-mining waste stored in dumps, the concentrations of elements were compared to their share in the Upper Continental Crust. Most elements, such as B, Sc, V, Cr, Ni, Cu, Zn, As, Sb, W, Tl, Pb, Bi, Th, and U had higher mean concentrations than those of the Upper Continental Crust (UC). Concentrations of the analyzed toxic elements in the studied samples did not exceed permissible values for soils, therefore they are not a potential threat to the environment. The results of the Pearson correlation analysis showed differing relationships among the analyzed toxic elements in the studied samples.
Pierwiastki śladowe zawarte w skałach, zwłaszcza te zaliczane do pierwiastków potencjalnie toksycznych (PTE), mogą być w dużej mierze szkodliwe. Znajomość składu geochemicznego odpadów ma duże znaczenie ze względu na potencjalne możliwości zanieczyszczenia środowiska tymi pierwiastkami. W pracy przedstawiono geochemiczną charakterystykę skał osadowych z serii węglonośnej GZW. W niniejszej pracy wykorzystano dane dla 120 próbek z otworu wiertniczego WSx reprezentujące warstwy zaleskie i orzeskie Serii Mułowcowej (westfal A, B). Stężenia głównych tlenków (Al2O3, SiO2, Fe2O3, P2O5, K2O, MgO, CaO, Na2O, K2O, MnO, TiO2, Cr2O3, Ba) oznaczono metodą fluorescencji rentgenowskiej. Stężenie pierwiastków potencjalnie toksycznych (Be, Sc, V, Cr, Co, Ni, Cu, Zn, As, Rb, Sr, Zr, Mo, Cd, Sn, Sb, Ba, W, Tl, Pb, Bi, Th, i U) analizowano za pomocą spektrometrii mas z plazmą sprzężoną indukcyjnie. Ze względu na brak odpowiednich norm dotyczących zawartości pierwiastków toksycznych w odpadach pogórniczych składowanych na składowiskach porównano stężenia pierwiastków z ich udziałem w górnej części skorupy ziemskiej (UC). Większość pierwiastków, takich jak B, Sc, V, Cr, Ni, Cu, Zn, As, Sb, W, Tl, Pb, Bi, Th i U, miała wyższe średnie koncentracje niż koncentracje w górnej części skorupy ziemskiej Stężenia analizowanych pierwiastków toksycznych w badanych próbkach nie przekraczały wartości dopuszczalnych dla gleb, dlatego nie stanowią potencjalnego zagrożenia dla środowiska. Wyniki analizy korelacji Pearsona wykazały różne zależności między analizowanymi pierwiastkami toksycznymi w badanych próbach.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2023, 39, 1; 63--86
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena wartości niektórych petrograficznych, fizyczno-chemicznych i geochemicznych wskaźników jakości węgla w serii paralicznej Górnośląskiego Zagłębia Węglowego oraz próba znalezienia współzależności pomiędzy nimi
Evaluation the value of some petrographic, physico-chemical and geochemical indicatores of quality of coal in paralic series of the Upper Silesian Coal Basin and attempt to find a correlation between them
Autorzy:
Parzentny, H.
Róg, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216576.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
pierwiastki w węglu
jakość węgla
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
elements in coal
coal quality
Upper Silesian Coal Basin
Opis:
Badaniom poddano 56 pokładowych próbek węgla (z obszarów czynnych i likwidowanych kopalń), reprezentujących serię paraliczną GZW. Ustalono, że badany węgiel cechuje mała zawartość substancji mineralnej (zwłaszcza w warstwach gruszowskich) oraz mała zawartość Ag, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Ni, Rb, Sb, Sn, Sr, V i Zn w węglu. Tylko zawartość Mn i Pb w węglu jest większa od ich zawartości w węglu ze złóż świata. Występuje zmienność wartości petrograficznych, fizyczno-chemicznych i geochemicznych wskaźników jakości węgla, między północną i południowo-zachodnią częścią GZW oraz w profilu serii paralicznej. Dzięki znalezionym korelacjom pomiędzy wskaźnikami jakości węgla, stwierdzono istotne różnice w zakresie roli substancji mineralnej i organicznej w koncentrowaniu niektórych pierwiastków śladowych w badanym węglu. Ponadto ustalono, że zwiększaniu się stopnia uwęglenia (wyrażonego przez wzrost wartości R0 lub/i Qsdaf lub/i Cdaf), towarzyszy zmniejszanie się zawartości tlenków głównych pierwiastków w popiele węgla oraz siarki i niektórych pierwiastków śladowych w węglu. Zależność tę odnotowano zarówno w zakresie lateralnej jak i litostratygraficznej zmienności uwęglenia. Potwierdzono istnienie ogólnie znanych wzajemnych zależności pomiędzy wskaźnikami stopnia uwęglenia (R0, Cdaf, Qsdaf, Vdaf) w północnym i południowo-zachodnim rejonie badań oraz w warstwach porębskich i jaklowieckich. Ustalono, że wzrostowi wartości indeksu Rogi (RI) towarzyszy wzrost zawartości P2O5 w popiele węgla z południowo-zachodniego rejonu badań. Jest to prawdopodobnie wynikiem zbieżności zasięgu regionalnej dodatniej anomalii stopnia uwęglenia i dużej zawartości P2O5 w pokładach węgla w SW części GZW. Natomiast zaobserwowane zwiększanie się wartości RI wraz ze zmniejszaniem się zawartości minerałów siarczanowych, Cr i Ni w węglu oraz Na2O w popiele węgla, wynika z dużej roli procesu uwęglania, w dystrybucji głównych i śladowych pierwiastków i substancji mineralnej w węglu.
A total of 56 coal seam samples (from active and closed coal mines) representing USCB Paralic Series, were tested. It was determined that the tested coal has low content of mineral matter (especially in Hruśov Beds) as well as of Ag, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Ni, Rb, Sb, Sn, Sr, V and Zn. Only Mn and Pb content in coal is higher than in coal from other deposits around the world. There are differences in the values of physical and chemical, petrographic and geochemical indices of coal quality, between the northern and the south-western part of the USCB and in the profile of the Paralic Series. Thanks to the revealed correlations between the indices of coal quality, significant differences in the role mineral and organic substance play in concentrating some of the trace elements in the tested coal, were determined. Moreover, it was observed that an increase in the rank of coal (expressed with an increase in the value of R0 or/and Qsdaf or/and Cdaf ), accompanies a decrease in the content of oxides of main elements in coal ash as well as sulfur and other trace elements in coal. The dependence was observed both in lateral and stratigraphic differences in the rank of coal. Mutual dependences between the indices of the rank of coal (R0, Cdaf, Qsdaf, Vdaf) in the northern and south-western area of the research and in Poruba Beds and Jaklovec Beds, were confirmed. It was determined that an increase in the value of Roga Index (RI) is accompanied by an increase in P2O5 content in ash of coal from the south-western part of the research area. It is probably a result of concurrence of a regional positive anomaly in the rank of coal and high P2O5 content in coal seams in the south-western part of the USCB. The observed increase in the value of RI, accompanying a decrease in the content of sulfate minerals, Cr and Ni in coal and Na2O in coal ash; results from the role the carbonisation process plays in distributing main and trace elements in the mineral matter of coal.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2017, 33, 1; 51-75
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studies of mercury content in selected coal seams of the Upper Silesian Coal Basin
Badania zawartości rtęci w wybranych pokładach węgla kamiennego Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
Autorzy:
Klojzy-Karczmarczyk, B.
Mazurek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216866.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
węgiel kamienny
pokłady węgla
rtęć całkowita
Upper Silesian Coal Basin
coal
coal seams
total mercury
Opis:
W ostatnich latach struktura zużycia paliw w Polsce zmieniła się w niewielkim stopniu, a paliwa dominujące w gospodarce energetycznej to nadal węgiel kamienny oraz węgiel brunatny. Powszechnie znanym zjawiskiem jest obecność rtęci w węglach. Jej zawartość w próbkach węgla kamiennego pochodzących z różnych złóż światowych kształtuje się najczęściej na poziomie od 0,03 do 0,3 mg/kg, przy czym zawartość rtęci w poszczególnych pokładach jest zróżnicowana. W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości rtęci w blisko 100 próbkach węgla kamiennego pobranych z pokładów Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Wytypowane do badań pokłady reprezentują różne ogniwa litostratygraficzne (warstwy libiąskie, łaziskie, orzeskie, rudzkie, siodłowe oraz porębskie i jaklowieckie). Przebadano próbki węgla kamiennego łącznie z 35 pokładów w 17 kopalniach. Wykonane analizy zawartości rtęci wykazały jej zróżnicowaną obecność w całym badanym materiale. Średnia zawartość rtęci w opróbowanych pokładach kształtuje się na poziomie porównywalnym z danymi podawanymi w literaturze lub jest zdecydowanie niższa. Zawartość rtęci całkowitej, pomierzona we wszystkich próbkach węgla kamiennego mieści się w granicach od 0,0029 do 0,3026 mg/kg, natomiast jej wartość uśredniona kształtuje się na poziomie 0,0739 mg/kg. Często, w pojedynczych próbkach pochodzących z podobnych genetycznie złóż, zawartości rtęci w węglu różnią się nawet o kilka rzędów wielkości, co obserwowane jest przede wszystkim w obrębie warstw łaziskich oraz rudzkich. Brak jest wyraźnego zróżnicowania zawartości rtęci w podziale na część wschodnią eksploatacji oraz część centralną i zachodnią. W odniesieniu do próbek pobranych w każdej z kopalń, średnia zawartość rtęci mieści się w granicach od 0,0331 do 0,1589 mg/kg. Nie obserwuje się zależności pomiędzy uśrednioną zawartością rtęci w węglach z poszczególnych kopalń a przynależnością litostratygraficzną eksploatowanych pokładów. Całkowitą zawartość rtęci podano w stanie powietrzno-suchym (analitycznym) analizowanych próbek. Ze względu na małą liczbę próbek pobranych z eksploatowanych pokładów oraz stwierdzony szeroki zakres zmienności, przeprowadzone badania nie pozwalają na powiązanie zawartości rtęci całkowitej w wybranych pokładach z ich pozycją litostratygraficzną. Wyniki pracy pozwoliły jednak na zdecydowane rozszerzenie wiedzy dotyczącej zawartości rtęci w węglach z pokładów GZW, a badanie jej zmienności wykazuje wyraźny aspekt poznawczy.
The structure of fuel consumption in Poland has changed very little in recent years, and coal and lignite are still the dominant fuels in the energy sector. The presence of mercury in coal is a common phenomenon. Its content in coal samples from various deposits from around the world typically ranges from 0.03 to 0.3 mg/kg; however, the amount of mercury in each seam varies. This paper presents the results of mercury content studies of nearly 100 samples collected from the coal seams of the Upper Silesian Coal Basin. The seams selected for examination represent different lithostratigraphic members (Libiąż, Łaziska, Orzesze, Ruda, Siodło, Poręba, and Jaklowiec horizons). Coal samples from a total of 35 seams in 17mines were studied. The mercury content analysis indicated that the amount of this element varied in the examined material. The average mercury content in the sampled seams was comparable with the data provided in exiting documentation or was much lower. The total mercury content measured in all the coal samples ranged from 0.0029 to 0.3026 mg/kg, and averaged 0.0739 mg/kg. Frequently, in individual samples from genetically similar deposits, mercury content in coal varied by several orders of magnitude, which was evident primarily within the Łaziska and Ruda horizons. There is no clear differentiation in mercury content between the eastern and the central-western mining regions. In the samples collected in all the mines, the average mercury content ranged from 0.0331 to 0.1589 mg/kg. There was no relationship between the average mercury content in coal from different mines and the lithostratigraphic origin of the mined seams. The total mercury content was provided in the air-dry (analytical) state of the samples. Due to the small number of samples collected from the mined seams and the wide range of variability discovered, the conducted studies do not allow for the relation of total mercury content in selected seams to their lithostratigraphic position. These results, however, have significantly extended the scope of knowledge about mercury content in coal from the USCB seams. Moreover, the study of coal content variability has a distinct cognitive aspect.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 4; 95-106
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość siarki całkowitej w złożach monokliny Zofiówki (SW część Górnośląskiego Zagłębia Węglowego)
Total sulphur content in deposit of the Zofiówka monocline (SW part of Upper Silesian Coal Basin)
Autorzy:
Marcisz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216074.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
węgiel kamienny
parametry jakości
siarka całkowita
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
bituminous coal
quality parameters
total sulphur
Upper Silesian Coal Basin
Opis:
Dokonano charakterystyki zmian zawartości siarki całkowitej w 29 pokładach węgla kamiennego złóż Pniówek i Zofiówka, występujących w monoklinie Zofiówki – obszarze o podstawowym znaczeniu dla polskiej bazy węgli koksowych. Wytypowane do badań pokłady reprezentują warstwy siodłowe, rudzkie, załęskie i orzeskie, tj. pokłady grup 500, 400 i 300 (namur B – westfal B). Charakterystyki zmian Std dokonano na podstawie utworzonej cyfrowej bazy danych obejmującej 2730 próbek, spośród których w 2661 oznaczono zawartość tego pierwiastka. Przeprowadzono podstawowe analizy statystyczne, za pomocą których określono m.in. liczbę próbek, w których oznaczono zawartość siarki całkowitej w poszczególnych pokładach, a także min., maks. oraz średnią zawartość tego pierwiastka w danym pokładzie. Prześledzono zmiany zawartości siarki całkowitej w układzie wertykalnym (wraz z głębokością) i horyzontalnym (w dwóch kierunkach: E-W oraz N-S). Wykreślono także mapy izoliniowe zawartości siarki całkowitej we wszystkich badanych pokładach węgla. [...] Przedstawione w artykule rezultaty stanowią część wyników uzyskanych w ramach projektu badawczego pt.: „Inteligentna koksownia spełniająca wymagania najlepszej dostępnej techniki”, opartego na współpracy nauki z przemysłem, realizowanego w ramach Programu Operacyjnego „Innowacyjna Gospodarka” i finansowanego w większości ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
This document outlines the characteristics of variability in the total sulphur content of 29 bituminous coal seams from the Pniówek and Zofiówka deposits. These deposits occur in the Zofiówka Monocline – a primary resource base for Polish coking coals. The coal seams chosen for study include the Saddle, Ruda, Załęże, and Orzesze beds ranging from Namurian B to Wetphalian A. Characterizing the variability in total sulphur content was accomplished on the basis of 2,730 samples, where the content of Std was determined in 1,674 of the samples. Elementary statistical analysis was conducted. The number of samples, minimum, maximum, and mean value of Std were determined in every analyzed coal seam. The variability of total sulphur content was observed in vertical (with depth) and horizontal (in E-Wand N-S) directions. Contour maps of total sulphur content for all studied coal seams were also generated. [...] The results were obtained within the framework of the research project “Smart coke plant fulfilling requirements of the best available technology”, implemented since 2008 and financed by the funds of POIG (Innovative Economy Operational Program).
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 3; 61-77
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geochemical characteristics of fine bituminous coal from the Upper Silesian Coal Basin (Poland) and its potentially furnace waste
Geochemiczna charakterystyka miału węgla kamiennego z Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (Polska) i jego potencjalnych odpadów paleniskowych
Autorzy:
Parzentny, Henryk R.
Róg, Leokadia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216764.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
trace elements
fine coal
furnace waste
Upper Silesian Coal Basin
pierwiastki śladowe
miał węgla
odpady paleniskowe
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
Opis:
The research involved coal from 11 coal mines in the USCB in Poland, intended for combustion in power plants and for home furnaces. It has been stated that the content of As, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Ni, Pb, Sb and Zn in the ash of coal fines from the USCB with a density of <1.30 × 103 kg/m3 is the largest, and in the ash fraction with a density >2.00 × 103 kg/m3 is the smallest the fraction ash of coal fine with a density> 2.00 × 103 kg/m3 has the greatest impact on the content of As, Cd, Co, Cr, Mo, Pb and Zn in whole coal fines from the USCB. In turn, the largest impact on the content of Cu, Ni and Sb in whole fine coal ash has the fraction of coal fine having a density of 1.60–2.00 × 103 kg/m3 (for Cu) and fraction with a density <1.35 × 103 kg/m3 (Ni and Sb). The main carriers of elements in fine coal ash, thus in future furnace waste, are the grains of aluminosilicates and iron oxides resulting from the combustion of probably fusinite and semifusinite and the combustion of adhesions of these macerals with dolomite, ankerite and pyrite. The purification of fine coal from the matter with a density >2.00 × 103 kg/m3 may reduce the sulfur content (by 40%), the content of main element oxides (from 33% to 85%) and the content of ecotoxic elements (from 7% to 59%) in fine coal ash, i.e. in potential furnace wastes. Due to the small content of mineral matter, ash and sulfur in coal, small content of Al, Fe, Ca, Mg, Na, K, P oxides and high content of SiO2 in coal ash, low value of the Rogi sinterability index, small inclination of coal fine to slag the furnaces and boiler fouling by sludge, the investigated coal was favorable for technological reasons, fuel in power plants and for home furnaces.
Badaniom poddano miał węgla z 11 kopalń w GZW, przeznaczony do spalania w zakładach energetycznych. Stwierdzono, że w popiele frakcji miału węgla z USCB o gęstości <1,30 × 103 kg/m3 jest największa, a w popiele frakcji o gęstości >2,00 × 103 kg/m3 jest najmniejsza zawartość As, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Ni, Pb, Sb i Zn. Popiół frakcji miału węgla o gęstości >2,00 × 103 kg/m3 kg/m3 ma największy wpływ na zawartość As, Cd, Co, Cr, Mo, Pb i Zn w popiele miału węgla z USCB. Z kolei największy wpływ na zawartość Cu, Ni i Sb w popiele miału węgla ma frakcja miału węgla o gęstości 1,60–2,00 × 103 kg/m3 (dotyczy Cu) i frakcja o gęstości <1,35 × 103 kg/m3 (Ni i Sb). Głównymi nośnikami pierwiastków w popiele miału węgla, a zatem i w przyszłych odpadach paleniskowych, są ziarna glinokrzemianów i tlenków żelaza powstałe w wyniku spalenia prawdopodobnie fuzynitu i semifuzynitu oraz spalenia zrostów tych macerałów z dolomitem, ankerytem i pirytem. Ze względu na ponadprzeciętną zawartość Pb i Zn, popiół miału węgla z USCB może okazać się uciążliwy dla środowiska. Oczyszczenie miału węgla z materii o gęstości > 2.00 × 103 kg/m3 może zmniejszyć zawartość siarki (o 40%), zawartość tlenków głównych pierwiastków (od 33 % do 85%) i zawartości ekotoksycznych pierwiastków (od 7% do 59%) w popiele miału węgla, czyli w potencjalnych odpadach paleniskowych. Ze względu na małą zawartość substancji mineralnej, popiołu i siarki w miale węgla, małą zawartość tlenków Al, Fe, Ca, Mg, Na, K, P i dużą zawartość SiO2 w popiele węgla, małą wartość indeksu spiekalności Rogi, małą skłonność miału węgla do żużlowania palenisk i zanieczyszczania kotłów osadem, badane miały węgla są korzystnym, ze względów technologicznych, paliwem w zakładach energetycznych i dla palenisk domowych.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2019, 35, 2; 49-68
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zonation of deposits of hard coals of different porosity in the Upper Silesian Coal Basin
Strefowość występowania węgli kamiennych o różnej porowatości w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym
Autorzy:
Bukowska, M.
Sanetra, U.
Wadas, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/215936.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
węgiel kamienny
porowatość węgla
zmienność porowatości
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
hard coal
coal porosity
variability of porosity
Upper Silesian Coal Basin
Opis:
The article presents the results of tests of porosity of the Upper-Silesian Coal Basin (USCB) hard coals. The porosity was determined for various lithotypes of hard coal, collected in different areas of the Upper-Silesian Coal Basin. Samples of hard coal were collected in 60 seams of 16 coal mines, from the depth of approximately between 350 and 1200 m. There are also presented differences in values of open porosity of coal depending on the depth of occurrence, as well as chronostratigraphic and tectonic correlation of a seam. Uniaxial compression strength of the tested coals falls in the strength class from very low to very high (from 8.1 to 51.5 MPa), open porosity is 0.68–12.5% and total porosity is 3.29–17.45%. With an increase in depth, in general, open porosity of coals decreases. There is an apparent decrease in open porosity correlated with the age of hard coals. It was observed that the lower and upper limits of open porosity ranges of variability shift towards lower values the older the coals are, from the Łaziskie Beds to the Jaklowieckie Beds. The older the coals the greater the average drop in the share of open porosity in total porosity from 60% for the youngest coals to merely several per cent for the oldest ones. The highest values of total porosity (over 10%) were observed in the youngest coals (Cracow sandstone series and siltstone series). Older coals reached more diversified values of total porosity (3.29–17.45%). Based on the conducted tests, zones correlated with tectonics of the basin and with deposition of lithostratigraphic beds of specific age, where values of porosity of hard coals differ, were determined in the area of the USCB. However, in spite of their correlation to a structural unit, the coals demonstrated a decrease in open porosity with an increase in their geologic age. Thus, there is an apparent influence of the deposition depth of coal within a given structural unit on open porosity following the age of coal, i.e. correlation to an older and older chronostratigraphic unit. [...]
W artykule przedstawiono wyniki badań porowatości węgli kamiennych w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Porowatość określono dla różnych litotypów węgla kamiennego, które pobrano z różnych rejonów Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Węgle kamienne pobrano z 60 pokładów w 16 kopalniach, z głębokości od około 350 do 1200 m. Przedstawiono zróżnicowanie wartości porowatości otwartej węgla od głębokości zalegania, pozycji chronostratygraficznej pokładu oraz przynależności do jednostki tektonicznej. Wytrzymałość na ściskanie przebadanych węgli mieści się w klasie wytrzymałości od bardzo małej do bardzo dużej (od 8,1 do 51,5 MPa), porowatość otwarta wynosi 0,68–12,5%, a porowatość całkowita wynosi 3,29–17,45%. Ze wzrostem głębokości, generalnie, porowatość otwarta węgli maleje. Zaobserwowano przesuwanie się dolnej i górnej granicy przedziałów zmienności porowatości otwartej w kierunku niższych wartości ze wzrostem wieku węgli, od warstw łaziskich do warstw jaklowieckich. Ze wzrostem wieku węgli średni udział porowatości otwartej w porowatości całkowitej wynosi od 60% dla węgli najmłodszych do zaledwie kilkunastu procent dla węgli najstarszych. Największe wartości porowatości całkowitej (powyżej 10%) stwierdzono w węglach najmłodszych (krakowska seria piaskowcowa i seria mułowcowa). Węgle starsze osiągnęły wartości porowatości całkowitej od kilku do kilkunastu procent (3,29–17,45%). Na podstawie przeprowadzonych badań wyznaczono w obszarze GZW strefy związane z tektoniką zagłębia i z występowaniem warstw litostratygraficznych określonego wieku, w których węgle kamienne różnią się wartościami porowatości. Jednakże, bez względu na przynależność do jednostki strukturalnej, węgle wykazywały zmniejszanie się porowatości otwartej wraz ze zwiększaniem się ich wieku geologicznego. Zatem jest obserwowany wyraźny wpływ głębokości zalegania węgla w obrębie danej jednostki strukturalnej na porowatość otwartą wraz ze wzrostem wieku węgla, czyli przynależnością do coraz starszej jednostki chronostratygraficznej. [...]
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2016, 32, 1; 5-24
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Valorization of coal mining waste dumps from the mines of Jastrzębska Spółka Węglowa SA for the needs of recovery of coal and further reclamation and management
Waloryzacja zwałowisk odpadów pogórniczych z kopalń Jastrzębskiej Spółki Węglowej SA dla potrzeb odzysku węgla oraz późniejszej rekultywacji i zagospodarowania
Autorzy:
Marcisz, M.
Gawor, Ł.
Probierz, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216320.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
węgiel kamienny
zwałowisko odpadów
odpady pogórnicze
waloryzacja zwałowisk
Upper Silesian Coal Basin
hard coal
waste dump
mining wastes
Opis:
The purpose of the research was mapping, inventorization, and valorization of coal mining waste dumps from the mines of JSW SA company, for the needs of recovery of coal from the dump material as well as the reclamation and management of examined facilities. The valorization of post-mining waste dumps has been carried out using a methodology which considers the problems of reclamation, management, accessibility of the dumps as well as environmental hazards connected with disposing of mining and preparation wastes on the ground surface. An inventorization of 10 coal mining waste dumps coming from 6 mines of JSW SA including in their range 7 deposits: Borynia, Jastrzębie, Zofiówka, Budryk, Knurów, Szczygłowice and Pniówek was carried out. The source material within the localization of particular dumps was obtained from archival materials coming from coal mines and municipalities where the dumps are located. Verified data has been drawn on topographical map, which results in the map of coal mining waste dumps. The results of the valorization of the dumps comprise the defining of: the name of the dump, state of the dump, surface of the dump, accessibility, name of the coal mine from where the wastes come from, type of technical and biological reclamation and possibilities of coal recovery, which have been brought on the drawn map. Basing on collected and elaborated data, an attempt of defining of potential possibilities of recovery of coal from the dumps and connection of coal quality in the deposits of JSW SA and in waste material was made. The results of the research showed that in spite of preliminary information that a majority of the investigated dumps may be considered as potential facilities for coal recovery, ultimately the recovery is economically justified only in several cases (5 facilities).
Badania miały na celu kartowanie, inwentaryzację oraz waloryzację zwałowisk po górnictwie węgla kamiennego z kopalń JSW SA pod kątem możliwości odzysku węgla ze zwałowisk oraz późniejszej rekultywacji i zagospodarowania badanych obiektów. Waloryzacji dokonano z wykorzystaniem autorskiej metodologii, uwzględniającej zagadnienia takie jak: rekultywacja, zagospodarowanie i dostępność, a także zagrożenia dla środowiska, związane z deponowaniem odpadów górniczych i przeróbczych na powierzchni terenu. Dokonano inwentaryzacji 10 zwałowisk odpadów pogórniczych pochodzących z 6 kopalń JSW SA obejmujących swoim zasięgiem 7 złóż: Borynia, Jastrzębie, Zofiówka, Budryk, Knurów, Szczygłowice, Pniówek. Dane źródłowe wraz z miejscami lokalizacji poszczególnych zwałowisk pozyskano z materiałów archiwalnych kopalń i urzędów miast, w granicach których występują te zwałowiska (Jastrzębie Zdrój, Knurów, Mszana, Pawłowice, Suszec). Zweryfikowane dane zostały naniesione na podkład topograficzny, czego rezultatem jest mapa zwałowisk odpadów pogórniczych. Wyniki waloryzacji zwałowisk, obejmujące określenie: jego nazwy, stanu, powierzchni, dostępności, kopalni, z której pochodzą zwałowane odpady, rodzaju rekultywacji technicznej i biologicznej oraz możliwości odzysku węgla, zostały naniesione na wykonaną mapę. Na podstawie zebranych i opracowanych danych podjęto próbę określenia potencjalnych możliwości odzysku węgla ze zwałowisk oraz powiązania jakości węgla w złożach eksploatowanych przez kopalnie JSW SA i węgla w materiale odpadowym. Wyniki badań wykazały, iż pomimo wstępnej informacji, że większość badanych zwałowisk stanowi potencjalne obiekty odzysku węgla z materiału odpadowego, ostatecznie tylko w kilku przypadkach (5 obiektów) odzysk ten jest ekonomicznie uzasadniony.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2018, 34, 4; 97-114
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartość fosforu w złożach monokliny Zofiówki (SW część Górnośląskiego Zagłębia Węglowego)
Phosphorus content in deposits of Zofiówka monocline (SW part of the Upper Silesian Coal Basin)
Autorzy:
Marcisz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216844.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
węgiel kamienny
zawartość fosforu
wskaźnik jakości
Upper Silesian Coal Basin
bituminous coal
coal quality estimation
quality parameters
phosphorus content
Opis:
Przeprowadzono charakterystykę zmienności zawartości fosforu w 29 pokładach węgla kamiennego złóż Pniówek i Zofiówka, występujących na monoklinie Zofiówki. Dokonano tego na podstawie utworzonej cyfrowej bazy danych obejmującej 2730 próbek, spośród których w 1674 oznaczono zawartość tego pierwiastka. Przeprowadzono podstawowe analizy statystyczne, za pomocą których określono m.in. liczbę próbek, w których oznaczono zawartość fosforu w poszczególnych pokładach, a także minimalną, maksymalną oraz średnią zawartość tego pierwiastka w danym pokładzie. Prześledzono zmiany zawartości fosforu w układzie horyzontalnym (w dwóch kierunkach: E-W oraz N-S) i wertykalnym (wraz z głębokością). Wykreślono także mapy izolinii zawartości fosforu we wszystkich badanych pokładach węgla. Wyniki badań wykazały, że zawartość fosforu w badanych pokładach złóż monokliny Zofiówki zmienia się w szerokim zakresie od 0,001 do 0,550% Pa (śr. 0,064%). Występuje w nich zatem węgiel o stosunkowo wysokiej – niekorzystnej przy produkcji koksu – zawartości fosforu. Najniższymi zawartościami tego parametru odznaczają się pokłady 417/1, 418/1-2, 502/1 oraz 505/1, najwyższymi natomiast – 362/1 i 406/1. Nie wykazano żadnej ogólnej tendencji zmian zawartości fosforu. W każdym z pokładów obserwuje się odmienny charakter tych zmian. Nie stwierdzono także żadnego powiązania z przynależnością stratygraficzną.
This article characterizes changes in the phosphorus content in 29 coal seams of the Pniówek and Zofiówka deposits within the Zofiówka Monocline. This was accomplished on the basis of a digital database containing 2,730 samples, where phosphorus content was determined in 1,674 samples. Basic statistical analysis was done to determine the number of samples for each coal seam (in which phosphorus content was determined), as well as min., max., and mean content of this element in the analyzed coal seams. The content of phosphorus was observed in the horizontal (in two directions: E-W and N-S) and vertical (with depth) direction. Contour maps of phosphorus content in all analyzed coal seams were also prepared. The results showed that the phosphorus content in the analyzed coal seams of the Zofiówka Monocline varies widely from 0.001 to 0.550% Pa (mean 0.064%). Therefore, the local coal contains a relatively high content of phosphorus unfavorable for the production of coke. The lowest content of this parameter is shown by coal seams No. 417/1, 418/1-2, 502/1, and 505/1; the highest coal content is found in seams No. 362/1 and 406/1. A general trend of changes in phosphorus content did not appear. Each of the coal seams exhibited differing characteristic changes. There was also no relation to the stratigraphy.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2014, 30, 2; 67-84
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Possibilities of underground CO2 storage in the Upper Silesian region
Możliwości podziemnego składowania CO2 w regionie górnośląskim
Autorzy:
Solik-Heliasz, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216228.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
składowanie CO2
GZW
zatłaczanie CO2
pokład węgla
CCS
CO2 storage
Upper Silesian Coal Basin
CO2 injection
coal seams
Opis:
The results of investigations hitherto performed indicate that in the Upper Silesian region exists the possibility of carbon dioxide storage in geological structures. However, taking into account the considerable urbanisation degree, for storage are suitable water-bearing horizons and hard coal seams located on the outskirts of the agglomeration, whereas because of safety reasons areas intensively industrialised are not suitable (towns, large industrial objects). The best conditions for CO2 injection were ascertained in the horizon of Dębowiec layers in the Skoczów-Zebrzydowice area. The determined storage site has a sufficient capacity for the needs of a local CO2 emitter. The storage possibility concerns also mine workings of selected abandoned hard coal mines. The results of initial investigations have pointed out that the creation in the workings of low-pressure reservoirs (with pressure up to 0.6 MPa) or high-pressure reservoirs in selected, isolated workings (for pressure exceeding 1 MPa) can be considered. However, their storage capacity will be lower than in the water-bearing layers. Potential storage possibilities are connected also with hard coal seams - particularly seams occurring at great depth, in areas considerably tectonically affected and flooded, beyond the range of operating mines. However, it should be taken into consideration that possible CO2 injection will cause that coal resources in the CO2 storage area never could be extracted using mining methods or be subject to gasification and that other type of economic activity could be conducted only at a considerable distance, beyond the range of their mutual influence.
Wyniki dotychczasowych badań wskazują, że w regionie górnośląskim istnieje możliwość składowania dwutlenku węgla w strukturach geologicznych. Jednak ze względu na znaczny stopień zurbanizowania do składowania nadają się poziomy wodonośne i pokłady węgla kamiennego zlokalizowane na obrzeżu aglomeracji, natomiast nie kwalifikują się ze względów bezpieczeństwa obszary silnie zindustrializowane (miast, dużych obiektów przemysłowych i innych). Najlepsze warunki do zatłaczana CO2 stwierdzono w poziomie warstw dębowieckich w rejonie Skoczów-Zebrzydowice. Wyznaczone składowisko ma pojemność wystarczającą na potrzeby lokalnego emitenta CO2. Możliwość składowania dotyczy również wyrobisk górniczych wybranych zlikwidowanych kopalń węgla kamiennego. Wyniki wstępnych badań wykazały, że można rozważać utworzenie w nich zbiorników niskociśnieniowych (o ciśnieniu do 0,6 MPa) lub w wybranych, izolowanych wyrobiskach, zbiorników wysokociśnieniowych (na ciśnienie powyżej 1 MPa). Ich pojemność składowania będzie jednak mniejsza, niż w warstwach wodonośnych. Potencjalnie możliwości składowania są związane również z pokładami węgla kamiennego - zwłaszcza zalegającymi na dużej głębokości, w obszarach znacznie zaangażowanych tektonicznie i zawodnionych, poza zasięgiem czynnego górnictwa. Należy jednak mieć na uwadze, że ewentualne zatłaczanie CO2 spowoduje, iż zasoby węgla w rejonie składowiska CO2 nigdy nie będą mogły być eksploatowane metodami górniczymi lub poddane zgazowaniu, oraz że będzie można prowadzić innego typu działalność gospodarczą tylko w znacznej odległości, poza zasięgiem ich wzajemnego oddziaływania.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2010, 26, 3; 53-65
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prognoza wystarczalności zasobów węgla kamiennego w Zagłębiu Górnośląskim wraz z analizą przyczyn ubytku zasobów w niektórych kopalniach
Prognosis about sufficiency of hard coal resources in upper Silesian Coal Basin and analysis about reasons of decrease of the resources in some mines
Autorzy:
Probierz, K.
Borówka, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216992.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
zasoby
węgiel kamienny
prognoza wystarczalności
ubytek zasobów
Upper Silesian Coal Basin
hard coal resources
hard coal reserves
reasons of resources
reserves loss
Opis:
Przedstawiono prognozy wystarczalności zasobów geologicznych (resources) i przemysłowych (odpowiednik reserves) w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym (GZW). Prognozowanie przeprowadzono na podstawie trendów liniowych w dwóch wariantach tj. na podstawie danych, które charakteryzowały wielkość zasobów w Polsce w latach 1989-2005 a także na podstawie tylko danych z lat 2001-2005. Ocenę dokładności dopasowania modelu liniowego z danymi empirycznymi przeprowadzono na podstawie oceny parametrów struktury stochastycznej. Dokonano również weryfikacji przyczyn ubytków zasobów (w tym przeklasyfikowań i skreśleń z ewidencji) w niektórych kopalniach GZW.
As shown in "Balance of industrial reserves and underground water resources in Poland", there have been significant losses in hard coal resources throughout 1989-2005 i.e. since the beginning of our political and economic transformation. Annual loss amounts were different in each kind, and the causes there of were not always clear. Statistical prognoses about sufficiency of resources and reserves was based on analysis of linear trends determined for geological resources and industrial reserves in Upper Silesian Coal Basin (USCB). Such prognosis is necessary in order to ensure power security in the country and to choose a proper strategy Prognoses were made in two variants. Variant A was based on data referring to 1989-2005 i.e. the entire period of economic and political transformation in the country. Variant B referred to 2001-2005 i.e. the period of significant improvement to economic situation in respect of coal. First stage of the analysis started with linear regression function. Then we verified the accuracy of correspondence between linear model and empirical data. This was based on the following parameters: standard deviation of the remainder component, remainder variation coefficient, convergence coefficient, linear determination coefficient. Next in the paper there tried to settle reasons for total decrease of the resources - deleting resources/reserves in a register and reclassification of such resources/reserves in 1989-2003 years. It was provided basing on characteristics of the resources. The study intended to present coal value and structure base of designated coal mines. Furthermore, there have also defined reasons for reclassifications and decreases of the coal resources, and verified the reliability of such resources/reserves. The following coal mines and beds were subject to the examinations: Bielszowice Hard Coal Mine - the seam No. 502, Pokój Hard Coal Mine - the seam No. 510/1, Halemba Hard CoalMine - the seam No. 340 and Polska-Wirek Hard CoalMine - the seam 510/1. Analysis of the trends indicates that the changes will take a non-linear route Therefore it is reasonable to expect that a prognosis based on linear function will not be accurate. Is it reasonable then to look for another, non-linear regression function? No, it is not because thereare no scientific premises (e.g. of physical or other nature) to suggest how such curve should go. Therefore the form of the trend should be assumed on realistic basis, in accordance with common sense. What can be done in this situation is to accept a less accurate prognosis on the basis of a linear decreasing trend. There are downward trends in losses of resources/reserves. Seventeen-year prognosis (variant A) shows faster loss of resources/reserves (higher depletion rate) than in variant B. This indicates that downward trends have been clearly inhibited during the last five years. The analysis of yearly increases or decreases of the resources in 1989-2003 years presented the total decrease of the resources/reserves. The most important reason to undertake a decision regarding reclassification of plots (mainly for out-of-balance resources of group "b") were natural reasons - complicated tectonic disturbances. But the most essential reason of deleting plots was the necessity of separate rendering accessible and complicated tectonics, i.e. subjective reasons.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2009, 25, 3; 7-20
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies