- Tytuł:
-
Spuścizna intelektualna galicyjskich profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego w twórczości Adama Heydla
The intellectual legacy of Galician professors at the Jagiellonian University in the works by Adam Heydel - Autorzy:
- Szulczewski, Grzegorz
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/441909.pdf
- Data publikacji:
- 2019-12-02
- Wydawca:
- Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
- Tematy:
-
Adam Heydel
liberalizm
Galicja
Kraków
Uniwersytet Jagielloński
szkoł austriacka - Opis:
-
W artykule dokonano analizy twórczości Adama Heydla, polskiego ekonomisty czasu niepodległościowego
przełomu. Głosił on postulaty liberalizmu gospodarczego, lecz oparł się
pokusie radykalizacji sprowadzającej się do dogmatycznego zamykania w leseferystycznej
wersji liberalizmu. Tezą główną artykułu jest stwierdzenie, że Adam Heydel mógł stworzyć
odrębną koncepcję liberalną, zwaną przez niego liberalizmem racjonalnym, dzięki wpływowi,
jaki miała na jego rozwój intelektualny myśl profesorów galicyjskich Uniwersytetu Jagiellońskiego
i środowiska krakowskich intelektualistów końca epoki rozbiorowej. Szczególną rolę
odegrali w przypadku Adama Heydla tej klasy myśliciele, co: Julian Dunajewski, Michał Bobrzyński
oraz Włodzimierz Czerkawski. Nie przypadkiem też było, że z tą duchową, galicyjską
spuścizną intelektualną Adamowi Heydlowi dane było zapoznać się pod okiem swojego mentora
Adama Krzyżanowskiego. Był on pomostem, jego twórczość łączyła tradycję galicyjskiej
szkoły ekonomicznej z problematyką związaną z uzyskaniem niepodległego bytu państwowego.
Dzięki temu Adam Heydel nie tylko był odporny na intelektualne oczarowanie prymitywnym
leseferyzmem, ale też dostrzegał z ostrością potrzebę szerszego spojrzenia na sprawy gospodarcze,
a mianowicie w pespektywie społeczno-narodowo-kulturowej. W ten sposób w Polsce,
która świeżo zdobyła niepodległość, powstała oryginalna, reprezentująca wysoki poziom, myśl
ekonomiczna warta przypomnienia. Jest to ważne szczególnie obecnie, gdy leseferystyczna
wersja liberalizmu zwana neoliberalizmem poczyniła tyle szkód i przyczyniła się do zubożenia
perspektywy prowadzonej nad życiem gospodarczym refleksji, a część młodzieży pozostaje pod
urokiem libertarian.
The article analyzes the work of Adam Heydel, a Polish economist, living in the years 1893–1941. He graduated from school at the time when Krakow was subordinated to Austria. When Poland regained its independence, he promoted views of economic liberalism, being a hardened opponent of laissez-faire. The study provides reasons why Adam Heydel was not its supporter. The main thesis of the article is as follows: Adam Heydel was not an advocate of laissez-faireism as a result of the influence exerted by Julian Dunajewski (1821–1907), Michał Bobrzyński (1849–1935) and Włodzimierz Czerkawski (1868–1913). Their intellectual achievements were created in Galicia at the Jagiellonian University and in the circles of Cracow intellectuals. Adam Heydel learnt their ideas thanks to Adam Krzyżanowski (1873-1963). Adam Krzyżanowski's teachers were: Michał Bobrzyński and Włodzimierz Czerkawski. Adam Heydel himself wrote about Julian Dunajeski, saw the limitations of the liberal point of view and felt the burning need for a broader view of economic matters, namely in the socio-national-cultural perspective. He created original and high-level economic thought. His concept of rational liberalism is an antidote to neoliberalism and libertarianism. - Źródło:
-
Galicja. Studia i materiały; 2019, 5: "Filozofia w Galicji II"; 290-307
2450-5854 - Pojawia się w:
- Galicja. Studia i materiały
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł