Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "dominikanie" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    (...) klasztor ubogi tuteczny pogorzaly, zubożały, spustoszały (...) − uwagi o najstarszym katalogu przeorów klasztoru dominikanów w Oświęcimiu
    Autorzy:
    Szymborski, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560545.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Oświęcim
    Dominicans
    prosopography
    Dominikanie
    prozopografia
    Opis:
    The aim of this essay was to present the catalogue of priors of the Dominican Monastery in Oświęcim. The subject of analysis was the oldest preserved catalogue of priors, kept in the collections of Dominican archive in Cracow – this particular catalogue was set down at the beginning of the 17th century. The other most important sources concerning the history of the Oświęcim Dominicans were also discussed, works that can be found in archives in Cracow, Wrocław, Lviv and Rome. Among the Oświęcim priors, one can find Father Mikołaj Ursinus, who was behind the plan to divide the Polish province into two. One can also find royal confessors, preachers at Wawel Cathedral, and figures who likewise served as prior of Cracow’s Dominican monastery. One of the priors was Father Leonard Niezabitowski, who, according to Dominican tradition, translated the Bible into Polish.
    Celem niniejszego eseju jest przestawienie katalogu przeorów Klasztoru Dominikanów w Oświęcimiu. Przedmiotem analizy był najstarszy zachowany katalog przeorów, przechowywany w zbiorach archiwum Dominikanów w Krakowie, który został utworzony na początku XVII w. Omawiane są również inne ważne źródła dotyczące historii oświęcimskich dominikanów – dzieła znajdujące się w archiwach w Krakowie, Wrocławiu, we Lwowie i w Rzymie. Wśród oświęcimskich przeorów znajdujemy m.in. ojca Mikołaja Ursinusa, który był pomysłodawcą planu podzielenia polskiej prowincji zakonu na dwie części, a także królewskich spowiedników, kaznodziejów z Katedry Wawelskiej oraz zakonników, którzy służyli również jako przeorzy w krakowskim klasztorze Dominikanów. Jednym z tych przeorów był ojciec Leonard Niezabitowski, który, jak głosi dominikańska tradycja, przetłumaczył na język polski Biblię.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2019, 25, 1
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analogia ad legendum. Funkcja znaczeniowa, użytkowa i kompozycyjna dwóch ambon w kościele oo. Dominikanów w Lublinie
    Analogia ad legendum. Semantic, practical and compositional function of two pulpits in the Dominican church in Lublin
    Autorzy:
    Kluz, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560426.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    funkcja znaczeniowa
    kompozycja
    ambona
    dominikanie
    Lublin
    semantic function
    composition
    pulpit
    Dominicans
    Opis:
    W kościele dominikanów w Lublinie odnajdujemy nietypowy przykład znajdujących się we wnętrzu sakralnym dwóch ambon usytuowanych vis-à-vis na łuku tęczowym. Są one dziełem rzeźbiarza Sebastiana Zeisla, który wraz z warsztatem w latach ok. 1756–1761 wykonał rokokowe wyposażenie dla tej świątyni. Rzeźbiarska dekoracja ambon buduje odniesienia do ich funkcji kaznodziejskiej, jak również do duchowości dominikańskiej. Rozwiązanie to formalnie wydaje się zainspirowane modelem kompozycyjnym ambona–antyambona, który był wynikiem rozwinięcia posoborowej koncepcji symetrycznej (kulisowej) organizacji wnętrza sakralnego. Jego znajomość przez wykonawcę mogła być wynikiem inspiracji lokalnej (np. kościółem św. Anny w Lubartowie) bądź wcześniejszego środkowoeuropejskiego doświadczenia artysty, w tym jego edukacji odbytej prawdopodobnie w kręgu artystów wiedeńskich. Jednak budowa dwóch dominikańskich ambon, spośród których obie były użytkowane (żadna z nich nie jest pozorna), świadczy o tym, że prócz kompozycyjnej pełniły również inne funkcje. Wydaje się, że na ich powstanie miały wpływ indywidualne potrzeby lubelskiego zakonu dominikanów, przede wszystkim praktyka kaznodziejska. Dotychczasowy stan wiedzy pozwala domniemywać, że budowa dwóch ambon ma związek z ich rolą podczas liturgii, a mianowicie prowadzeniem kazań polemicznych przez Braci Kaznodziejów w Lublinie.
    The Dominican church in Lublin contains an unusual example of two pulpits in a sacred interior, which are situated vis-à-vis at the rood arch. They were sculpted by Sebastian Zeisl, who, with the aid of his workshop, made the rococo furnishing of the church in the years 1756–1761. The sculptural decoration of the pulpits makes references to their preaching function, as well as to Dominican spirituality. The solution formally seems to have been inspired by the compositional model of two pulpits on either side of the altar, an elaboration of the symmetrical (stage-like) organization of the sacred interior. The fact that the contractor was familiar with such layout could stem from the impact exerted by local inspiration (e.g. St. Anne’s church in Lubartów) or the artist’s earlier Central European experience, probably including his education among Viennese artists. However, the construction of two Dominican pulpits, both of which were used (none of them is apparent) may indicate that their roles could go beyond merely compositional ones. It seems that their emergence was influenced by individual needs of the Lublin Dominican monastery, especially their preaching practices. The knowledge gained so far allows us to suspect that the construction of the two pulpits is related to their role in the liturgy, namely the polemical sermons practised by the Order of Preachers in Lublin.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2016, 22; 141-155
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dominikanie krakowscy w księgach święceń biskupów poznańskich
    Kraków Dominicans in the accounts of ordinations of bishops of Poznań
    Autorzy:
    Kaczmarek, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560443.pdf
    Data publikacji:
    2013-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Dominikanie krakowscy
    księgi święceń
    biskupi poznańscy
    Kraków Dominicans
    accounts of ordinations
    bishops of Poznań
    Opis:
    W badaniach prozopograficznych nad średniowiecznym i nowożytnym duchowieństwem istotną rolę zajmują analizy zawartości wykazów i ksiąg święceń. Lektura tych materiałów daje możliwość odtworzenia procesu formacji kleru w drodze przyjmowania kolejnych stopni święceń niższych oraz wyższych. Materiały te zachowują swe znaczenie także w badaniach nad duchownymi wywodzącymi się ze środowisk zakonnych, zwłaszcza mendykanckich – z tego względu, iż to właśnie bracia ze wspólnot żebraczych szczególnie często stawali do święceń z uwagi na podejmowane zadania duszpasterskie. Studia nad święceniami dominikanów z klasztoru św. Trójcy koncentrowały się dotąd na analizach zawartości ksiąg święceń prowadzonych w kręgu biskupów krakowskich (badania ks. J. Szczepaniaka), jednak wstępna kwerenda przeprowadzona w aktach biskupów innych diecezji pokazała, że część z nich zawiera ważne dane obrazujące przygotowanie do pracy duszpasterskiej braci z krakowskiego klasztoru Braci Kaznodziejów. Użyteczność w takich badaniach zachowują także księgi biskupów poznańskich z przełomu XVI i XVII wieku. Przeprowadzona w nich kwerenda pozwoliła na sporządzenie wykazu 9 zakonników z konwentu św. Trójcy, którzy w latach 1597–1628 przyjęli z rąk poznańskich sufraganów święcenia subdiakonatu, diakonatu i prezbiteratu.
    The analysis of inventories and accounts of ordinations occupies a prominent role in the prosopographical study on medieval and modern clergy. The reading of these materials makes it possible to reproduce the process of formation of the clergy through taking further ranks in minor and major holy orders. These materials are also important in the study of the clergy derived from religious communities, especially from Mendicant orders – due to the fact it was friars from Mendicant orders who often took holy orders because of the pastoral tasks they undertook. Studies on the ordination of the Dominicans from the Monastery of St. Trinity have so far focused on the analysis of the accounts of ordinations kept by the bishops of Kraków (research by Father J. Szczepaniak), but the initial query performed in the files of bishops from other dioceses showed that some of them contained important data reflecting preparations for pastoral work of brothers from the Krakow monastery of the Order of Preachers. The accounts of ordinations, kept by the bishops of Poznań from the turn of the 16th and 17th centuries, are of significant help in such kind of research. A query carried out on these accounts made it possible to draw up a list of nine monks from the monastery of St. Trinity, who in the years 1597–1628 were ordained subdeacons, deacons and presbyters by the Poznań suffragan bishops.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2013, 19; 59-72
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Saint Adalbert – the Apostle of Silesia
    Święty Wojciech – Apostoł Śląska
    Autorzy:
    Pobóg-Lenartowicz, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560311.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    saint Adalbert
    cult
    Opole
    Dominicans
    chronicle
    Middle Ages
    św. Wojciech
    kult
    dominikanie
    kronika
    średniowiecze
    Opis:
    Bishop Adalbert is known under many names but only one source refers to him as the ‘Apostle of Silesia’: a mediaeval chronicle of the Opole Dominicans. Since the II World War the chronicle is lost. The contents of the chronicle were recently reconstructed thanks to an archival research in the manuscript department of the Wrocław University Library, the National Archive in Prague and the Dominican General Archive on Aventine hill in Rome. According to the source, saint Adalbert had visited Opole about 984. In Górka (the Hill) he was supposed to christianize local society and baptize them. When he was run out of baptizing water, the fountain came to the top and lasted till the beginning of the 20th century. Close to the fountain the church dedicated to Blessed Virgin Mary was founded and, according to the chronicle, was the first temple in Opole. In 15th century saint Adalbert has been already worshiped as city’s patron. His cult encircled entire Silesia so term ‘the Apostle of Silesia’ didn’t seem then extraordinary at all.
    Święty Wojciech doczekał się wielu określeń i godności. Ale tylko w jednym źródle nazwany jest „apostołem Śląska”. Źródłem tym jest średniowieczna kronika dominikanów opolskich, która od końca II wojny światowej uchodzi za zaginioną. Jej treść udało się odtworzyć na podstawie kodeksów zachowanych w bibliotekach i archiwach polskich (Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego), czeskich (Narodny Archiv Praha) i rzymskich (Archiwum Generalne Dominikanów). W kronice tej czytamy o pobycie Wojciecha w Opolu „około roku 984”. Na tzw. górce miał chrystianizować okoliczną ludność i udzielać sakramentu chrztu. Gdy zabrakło mu wody do udzielania tego sakramentu natychmiast wypłynęło cudowne źródełko, które w formie studni funkcjonowało aż do początku XX wieku. Tuż obok niego wybudował kościół ku czci NMP, który – według kroniki – był najstarszą świątynią w mieście. W XV w. św. Wojciech czczony już był w Opolu jako patron miasta. Kult świętego w tym czasie objął ziemie całego Śląska, stąd określenie Wojciecha „apostołem Śląska” nie wydawało się wówczas niczym nadzwyczajnym.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/1; 91-103
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Vice-regents of the Dominican studium generale in Krakow in the modern period – selected aspects
    Bakałarze dominikańskiego Studium Generalnego w Krakowie w epoce nowożytnej – wybrane zagadnienia
    Autorzy:
    Szymborski, Wiktor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560445.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Dominicans
    education system
    studium generale
    vice-regents
    Krakow
    dominikanie
    system edukacji
    studium generalne
    bakałarz
    Kraków
    Opis:
    The purpose of the study is to present selected aspects of the work of bachelors (vice-regents) of Krakow’s studium generale in modern period, especially in XVII century. One of the aspects shown in the text was the importance of studying outside the province in Italy, France and Spain for the intellectual formation of the bachelors of the studium generale. Next attention has been given particularly to the fraternal movement as bachelors were involved in promoting this form of piety especially membership in rosary confraternities.
    Celem pracy było ukazanie wybranych aspektów działalności bakałarzy studium generalnego w Krakowie w okresie nowożytnym; w tekście skoncentrowano się na analizie szczególnie wieku XVII. W toku pracy podkreślono wagę i znaczenie studiów odbywanych przez przyszłych bakałarzy studium – vice-regens, poza granicami prowincji, szczególnie we Włoszech, Francji i Hiszpanii. Okres zagranicznych studiów miał kluczowe znaczenie dla formacji intelektualnej przyszłych vice-regens studium generalnego. W dalszej części pracy zasygnalizowano aspekty związane z udziałem w ruchu brackim. Na uwagę zasługuje fakt zaangażowania bakałarzy studium w promowanie wśród wiernych idei bractw różańcowych.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2015, 21; 169-188
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The traces of the cult of St. Raymond of Penyafort in the preaching of Fabian Birkowski. A contribution to studies on the Dominicans’ hagiographic writings in Old Poland
    Ślady kultu św. Rajmunda z Penyafort w przepowiadaniu Fabiana Birkowskiego. Przyczynek do badań nad dominikańskim piśmiennictwem hagiograficznym w dawnej Polsce
    Autorzy:
    Rowińska-Szczepaniak, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31007543.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    hagiografia
    kaznodziejstwo
    dominikanie
    Fabian Birkowski
    św. Rajmund z Penyafort
    hagiography
    preaching
    Dominicans
    Saint Raymond of Penyafort
    Opis:
    St. Raymond of Penyafort is not contemporarily a well-known figure in Poland. Neither was he in the days of Old Poland, when he enjoyed popularity only within rather narrow circles. Without a doubt, in that period he was known in the environment of scholars connected with the Faculty of Law of Cracow Academy, where the chair dealing with his compilation of The Decretals of Gregory IX, stipulated in the foundation act issued already by Casimir III the Great, survived until the reform introduced by Hugo Kołłątaj (the second half of the 18th century). If he was regarded as an outstanding legal theorist in the circle of lawyers, he was worshipped as a saint primarily in the Order of Preachers, the third General in the history of which he had been. The evidence of the presence of his cult among the Dominicans are, among others, the two texts of Fabian Birkowski, OP, a Baroque preacher, which are discussed in this article. They are Kazanie na dzień S. Raymunda [A sermon for the Feast Day of St. Raymond] included in the collection Kazania na święta doroczne [Sermons for Annual Holidays] (Cracow 1620) and the Latin speech under the title S. Raymundus sive mare liberum Sanctis, from the collection Orationes ecclesiasticae (Cracow 1622). In both texts, while making a presentation of the figure of St. Raymond, the preacher concentrated his attention on the Saint’s crossing the sea between Majorca and Barcelona on his Dominican’s cape. The miracle attributed to the Saint made for Birkowski the starting point for further considerations which – in the case of the sermon – concerned the spiritual light, whereas in that of the Latin oration – the missionary’s activity of the Church and in particular – Dominicans’ missions. In the sermon devoted to St. Raymond, the preacherappears as a theologian, skillfully making use of various quotations from the Bible and theological literature. In turn, the oration reveals his potential of an experienced erudite, skillfully combining biblical motifs with elements drawn from the literature of Greek-Roman antiquity. The comparative analysis of the texts confirms the Maria Rowińska-Szczepaniak, The traces of the cult of St. Raymond of Penyafort… 41 particular character of the collection Orationes ecclesiasticae in the output of Father Birkowski, encouraging scholars to conduct further studies on the speeches included in it, as well as on their place in the literature written in Latin in the days of Old Poland.
    Święty Rajmund z Penyafort nie jest współcześnie w Polsce postacią powszechnie znaną. Podobnie było w okresie staropolskim, kiedy to popularnością cieszył się jedynie w dość wąskich kręgach. Niewątpliwie znany był on wówczas w środowisku Wydziału Prawa Akademii Krakowskiej, gdzie katedra opracowanych przez niego Dekretałów Grzegorza IX, przewidziana w akcie fundacyjnym wydanym przez Kazimierza Wielkiego, przetrwała aż do reformy kołłątajowskiej. Jeśli w gronie prawników Rajmund ceniony był jako wybitny jurysta, to jako świętego czczono go przede wszystkim w Zakonie Kaznodziejskim, którego był trzecim w historii generałem. O obecności jego kultu wśród dominikanów świadczą m.in. omówione w artykule dwa teksty barokowego kaznodziei Fabiana Birkowskiego OP. Jest to Kazanie na dzień S. Raymunda, zamieszczone w zbiorze Kazań na święta doroczne (Kraków 1620) oraz łacińska mowa zatytułowana S. Raymundus sive mare liberum Sanctis, pochodząca ze zbioru Orationes ecclesiasticae (Kraków 1622). Prezentując sylwetkę Rajmunda, kaznodzieja w obu tekstach skoncentrował swoją uwagę na jego przepłynięciu na płaszczu dominikańskim z Majorki do Barcelony. Cud przypisywany świętemu stanowił dla Birkowskiego punkt wyjścia do dalszych rozważań, które w przypadku kazania dotyczyły duchowej światłości, w przypadku zaś łacińskiej oracji – misyjnej działalności Kościoła, a zwłaszcza misji dominikańskich. W kazaniu o św. Rajmundzie autor daje się poznać jako teolog sprawnie posługujący się różnorakimi cytatami z Biblii i literatury teologicznej, z kolei w łacińskiej oracji jawi się on jako wytrawny erudyta, umiejętnie łączący wątki biblijne z elementami zaczerpniętymi z literatury grecko-rzymskiego antyku. Analiza porównawcza tekstów potwierdza szczególny charakter zbioru Orationes ecclesiasticae w twórczości Birkowskiego, zachęcając do dalszych studiów nad zamieszczonymi w nim mowami oraz ich miejscem w literaturze łacińskiej dawnej Rzeczypospolitej.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2021, 27, 2; 7-41
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dominikanie na kresach wschodnich Rzeczypospolitej Obojga Narodów (teren dzisiejszej Białorusi)
    The Dominican on the Eastern frontier of the Republic of Both Nations (the terrirory of today’s Belarus)
    Autorzy:
    Miławicki, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560508.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    dominikanie
    zakon kaznodziejski
    Białoruś
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Rzeczypospolita Obojga Narodów
    Kresy
    fundacje
    duszpasterstwo
    edukacja
    kasaty klasztorów
    powstania narodowe
    Great Principality of Lithuania
    Dominicans in Belarus
    Polish national uprisings in the 19 th c.
    education and culture of Dominican
    Opis:
    Celem artykułu jest zarysowanie historii obecności zakonu dominikańskiego na tej części Kresów Wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (Wielkie Księstwo Litewskie), które obecnie leżą w granicach państwa białoruskiego, począwszy od średniowiecza do drugiej połowy XIX wieku. Na terenie tym istniało 45 placówek dominikańskich, które zostały skasowane przez władze zaboru rosyjskiego w XIX wieku. Dominikanie prowadzili nie tylko działalność duszpasterską (głównie kaznodziejstwo i parafie), ale także oświatową i kulturalną. W okresie powstań zakonnicy również czynnie brali w nich udział, za co spotkały ich represje (emigracja, zsyłki na Syberię, kasaty klasztorów i konfiskata mienia i dóbr kultury).
    he purpose of the article is to provide an outline of the history of the Dominican presence on the Eastern Frontier of the former Republic (The Great Principality of Lithuania), in the region which now belongs to Belarus. The analysis includes the period between the Middle Ages until the late 19th century. In this territory, fourty-five Dominican locations existed and they were cassated by the Russian partition authorities in the 19th century. The Dominicans were active not only in the pastoral ministry (mostly preaching and parish-keeping), but also in education and culture. At the time of Polish national uprisings, the religious took active part in the efforts and endured the oppressing consqequences of their involvement (emigration, expulsion to Siberia, convent cassations and confiscation of property and cultural goods).
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2014, 20; 95-153
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies