Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "teoria" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 63
Tytuł:
Odmiany naturalizmu metodologicznego
Varieties of Methodological Naturalism
Autorzy:
McMullin, Ernan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553426.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
naturalizm metodologiczny
naturalizm ontologiczny
nauka
teologia
religia
teoria ewolucji
teoria inteligentnego projektu
methodological naturalism
ontological naturalism
science
theology
religion
evolutionary theory
intelligent design theory
Opis:
W niniejszym artykule zajmiemy się wyłącznie metodologiczną odmianą naturalizmu. W ostatnich latach odmiana ta odgrywała znaczącą rolę w obszernej literaturze poświęconej nauce i teologii i to właśnie głównie w tym kontekście chciałbym prowadzić swoje rozważania. Naturalizm metodologiczny nie wysuwa bezpośrednio twierdzenia ontologicznego na temat tego, co istnieje lub nie, lecz wskazuje, jak należy zdobywać wiedzę, a jako model przyjmuje - w ten czy inny sposób - metody nauk przyrodniczych. Wielu autorów piszących o związku nauki i teologii utożsamia naturalizm metodologiczny ze sposobami, w jakie nauka dowodzi swojej wyższości poznawczej nad teologią, przez co stanowisko to staje się przedmiotem ostrej krytyki. Moim zdaniem z biegiem czasu w debacie na ten temat pomieszano kilka różnych spraw. Z punktu widzenia osoby religijnej wielce pomocne byłoby rozróżnienie trzech stanowisk, którym można nadać miano "naturalizmu metodologicznego", przy czym - jak przekonuję - dwa z nich zasługują na aprobatę.
In this article our concern will be with the methodological version of naturalism only. This version has attained some prominence in the busy science-and-theology literature in recent years and it is in this context primarily that I propose to discuss it. Instead of making a direct ontological claim as to what does or does not exist, methodological naturalism bears instead on the proper approach to be followed in the pursuit of knowledge, taking the methods of the natural sciences in one way or another as the model. For many of those writing about the relationship of science and theology, the term „methodological naturalism” stands for the ways in which science exercises undue epistemic authority vis-à-vis theology, and hence it has become the prompt for heavy attack. What I shall propose is that several different issues have gradually become mixed together in the resultant debate. From the perspective of the religious believer, it would greatly help to disentangle three different positions that could be described as „methodological naturalism”, two of which merit support, I shall argue.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2012, 9; 109-129
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewolucjonizm przed Darwinem: Matthew, Blyth, Wallace
Evolution Before Darwin: Matthew, Blyth, Wallace
Autorzy:
Malec, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553308.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Alfred Russel Wallace
Edward Blyth
Patrick Matthew
teoria doboru naturalnego
teoria ewolucji
theory of natural selection
theory of evolution
Opis:
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza tekstów opublikowanych przed pierwszym wydaniem książki Darwina O powstawaniu gatunków, czyli o utrzymywaniu się doskonalszych ras w walce o byt. Autorzy tych tekstów to Patrick Matthew (1831), Edward Blyth (1835) i Alfred Russel Wallace (1855). Nie były one dotychczas przedmiotem szerszego zainteresowania polskich uczonych, a należy je uznać za istotne w historii teorii ewolucji.
The main aim of this article is the analysis of the papers which had been published before the first publication of Darwin’s On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life. The authors of these publications are Patrick Matthew (1831), Edward Blyth (1835), and Alfred Russel Wallace (1855). So far, these texts were scarcely an object of interest of Polish scholars but are important in the history of the theory of evolution.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2015, 12; 83-108
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Michael J. Behe i teoria inteligentnego projektu
Behe and Intelligent Design Theory
Autorzy:
Mills, Gordon C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082413.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Michael B. Roberts
Michael J. Behe
teoria inteligentnego projektu
idea dwuaspektowego stworzenia
intelligent design theory
two-tier view of creation
Opis:
Twierdzę, że Michael B. Roberts, autor tekstu zestawiającego poglądy Williama Bucklanda i Michaela J. Behe’ego na temat projektu, błędnie przedstawił stanowisko tego drugiego. Roberts odniósł się do zaproponowanej przez Behe’ego „idei dwuaspektowego stworzenia”, która „w części dotyczy […] tego, co zaprojektowane, a w części tego, co pojmowane naturalistycznie”. Roberts pisał o koncepcji dwuaspektowego stworzenia, natomiast Behe dostrzegł trzy aspekty: pierwszy dotyczy struktur lub procesów, które noszą wyraźne znamiona projektu; drugi obejmuje struktury lub procesy, co do których nie można z całą pewnością orzec, że zostały zaprojektowane; trzeci dotyczy struktur lub procesów, które można wyjaśnić zdarzeniami przypadkowymi. Główny argument krytyczny Robertsa nie podważa trójaspektowego podejścia, które przyjmuje Behe.
In Michael Roberts article comparing Buckland’s (1832) “Design” with that of Michael Behe, I believe Roberts fails to properly portray Behe’s position. He refers to Behe’s “two-tier view of creation, part designed and part naturalistic”. Rather than a twotiered view as described by Roberts, Behe’s view is really three tiered: (1) Those structures or processes that show clear evidence of design; (2) those structures or processes where the evidence is insufficient to make a statement; and (3) those that may be explained by chance events.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 83-87
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria przerywanej równowagi - główne założenia i pojęcia
Theory of Punctuated Equilibrium - Central Assumptions and Concepts
Autorzy:
Najder, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553405.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
makroewolucja
darwinizm
gradualizm
punktualizm
teoria przerywanej równowagi
Niles Eldredge
Stephen Jay Gould
macroevolution
Darwinism
gradualism
punctualism
punctuated equilibrium
Opis:
Artykuł przedstawia podstawy teorii przerywanej równowagi sformułowanej jako alternatywne względem gradualistycznego darwinizmu ujęcie przebiegu makroewolucji. Twórcami teorii przerywanej równowagi są amerykańscy paleontologowie Stephen Jay Gould i Niles Eldredge, według których proces makroewolucji nie zachodzi stopniowo, małymi kroczkami, lecz charakteryzuje się długimi okresami stazy, które co jakiś czas przerywane są szybkimi - w skali geologicznej - przemianami organizmów.
The article presents foundations of the theory of punctuated equilibrium which was formulated as an alternative account of the course of macroevolution to gradualistic Darwinism. Founders of the theory of punctuated equilibrium are American paleontologists Stephen Jay Gould and Niles Eldredge who claim that the process of macroevolution does not occur gradually, step by step, but it is characterized by long periods of stasis punctuated, from time to time, by rapid – on geological scale – transformations of organisms.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2009-2010, 6-7; 65-76
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słabości eksplanacyjne teorii inteligentnego projektu
Explanatory Weaknesses of Intelligent Design
Autorzy:
Grobler, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553187.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
teoria inteligentnego projektu
teoria ewolucji
argument probabilistyczny
wyjaśnienie intencjonalne
złożoność i prostota
Intelligent Design
Evolution
argument from low probability
intentional explanation
complexity and simplicity
Opis:
Artykuł powstrzymuje się od polemiki merytorycznej z teorią inteligentnego projektu, dalej TIP, a jedynie wskazuje na jej niedostatki metodologiczne. Dowodzi, że wbrew twierdzeniom jej zwolenników TIP nie jest falsyfikowalna. W odróżnieniu od teorii ewolucji nie może pełnić nawet roli metafizycznego programu badawczego w sensie Poppera. Co jednak ważniejsze, TIP nie pełni żadnych funkcji eksplanacyjnych. W grę wchodzą jedynie wyjaśnienia intencjonalne, TIP zaś nie jest w stanie zidentyfikować motywów domniemanego projektanta. Argument jest zilustrowany przykładami zaczerpniętymi od Stanisława Lema, które pokazują, że możliwych jest wiele alternatywnych hipotez na temat celów domniemanego projektu i nie ma żadnych wskazówek na temat wyboru między nimi. Ponadto artykuł podważa argument probabilistyczny na korzyść TIP oraz argument z nieredukowalnej złożoności, wskazując, za S. Lemem, że artefakty charakteryzują się względną prostotą w porównaniu z obiektami naturalnymi.
Instead of arguing against the content of ID, the paper points at its methodological deficiencies. In the first place, it is argued, against its followers, that ID is not falsifiable. Contrary to Evolution, ID cannot even play a role of a metaphysical research program in the Popperian sense of the word. More importantly, ID is devoid of any explanatory power. The only kind of explanation for ID to offer is an intentional explanation. This, however, ID is not able to do, for it cannot identify any intentions on the part of the putative Designer. The argument is illustrated by examples from Stanislav Lem’s prose, that present a handful of alternative hypotheses about the Designer’s ends without any hint concerning the choice between them. In addition, the paper puts into doubt the probabilistic argument in favor of ID as well as the argument from irreducible complexity, pointing at the relative simplicity of artefact in comparison to natural objects.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2013, 10; 7-16
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nieredukowalna sprzeczność
Irreducible Contradiction
Autorzy:
Perakh, Mark
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553193.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Michael J. Behe
nieredukowalna złożoność
mechanizm samokomensacyjny
rachunek prawdopodobieństwa
algorytmiczna teoria prawdopodobieństwa
teoria inteligentnego projektu
ewolucja
irreducible complexity
self-compensation mechanism
probability calculus
algorithmic theory of probability
intelligent design theory
evolution
Opis:
Niniejszy artykuł jest rozdziałem książki Marka Perakha, Unintelligent Design. W rozdziale tym krytykuje on Michaela Behe’ego koncepcję nieredukowalnej złożoności. Perakh argumentuje, że nieredukowalna złożoność jakiegoś układu – przeciwnie do tego, co twierdzi Behe – wcale nie wskazuje na inteligentny projekt, lecz oznacza, że powstał on w sposób przypadkowy. Według Perakha systemy inteligentnie zaprojektowane to takie, które charakteryzują się względną prostotą, i które mają wbudowane mechanizmy kompensujące stratę lub uszkodzenie jakiegoś składnika. Utrzymuje on, że prawdopodobieństwo spontanicznego powstania złożonego systemu, który pełni pewną funkcję, jest dużo większe niż prawdopodobieństwo spontanicznego powstania układu, pełniącego tę samą funkcję w prostszy sposób.
The article is a chapter excerpted from Mark Perakh’s book Unintelligent Design. In this chapter he criticizes Michael Behe’s concept of irreducible complexity. Author argues that irreducible complexity of a system – contrary to Behe’s opinion – does not bespeak intelligent design at all, but means it originated by chance. Intelligently designed systems, according to the author, are those which are characterized by relative simplicity and have embedded mechanisms compensating loss or damage of one of the components. In his opinion, the probability of spontaneous generation of a complex system which performs some function is much higher than the probability of spontaneous generation of a system performing the same function in a simpler way.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2004, 1; 71-113
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Istota sporu darwinizmu z teorią inteligentnego projektu. Przyrodnicza symfonia makroewolucji
The Real Issue: Natures Symphony of Macroevolution
Autorzy:
Woodward, Thomas
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553392.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
darwinizm
teoria ewolucji
inteligentny projekt
mikroewolucja
makroewolucja
ewolucyjna biologia rozwojowa
Darwinism
theory of evolution
intelligent design
microevolution
macroevolution
evolutionary developmental biology
Opis:
Autor wyjaśnia podstawowe zagadnienia, dotyczące sporu pomiędzy teorią inteligentnego projektu a darwinizmem. Przekonuje, że u podstaw teorii inteligentnego projektu leżą przesłanki naukowe, a nie religijne. Spór nie toczy się o ewolucję jako taką, lecz o ewolucję darwinowską (przypadkowe mutacje i dobór naturalny) na poziomie makroewolucyjnym - mikroewolucja nie jest kwestionowana. Autor wskazuje ponadto, że nie tylko teoria inteligentnego projektu jest krytyczna względem darwinizmu, ale krytyka pojawia się również ze strony ewolucyjnej biologii rozwoju (evo-devo). Jego zdaniem stanowi to dodatkowe potwierdzenie tezy teoretyków projektu, że darwinizm ma poważne luki eksplanacyjne i że krytyka darwinizmu ma charakter naukowy, nie zaś religijny.
Author explains basic issues regarding controversy between intelligent design theory and Darwinism. He argues that the basis of intelligent design theory are scientific premises, not the religious ones. The controversy does not concern evolution as such but the Darwinian evolution (random mutations and natural selection) on macroevolutionary level. What is more, author points that intelligent design theory is not the only one to criticize Darwinism. The evolutionary developmental biology (evo-devo) is also critical about it. In his opinion, it is an additional confirmation of design theorists’ claim that Darwinism has serious explanatory gaps and that critique of Darwinism is of scientific, not religious nature.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2007-2008, 4-5; 7-20
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Program badawczy SETI a teoria inteligentnego projektu
The SETI Research Programme and the Theory of Intelligent Design
Autorzy:
Trybus, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553214.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
teoria inteligentnego projektu
SETI
naukowość
filozofia biologii
wykrywanie śladów inteligencji
cywilizacje pozaziemskie
theory of intelligent design
science
philosophy of biology
detecting signs of intelligence
extraterrestrial civilisations
Opis:
W publikacjach opisujących teorię inteligentnego projektu można napotkać argument, że program badawczy SETI jest, w jakimś sensie, powiązany z wykrywaniem projektu i w związku z tym stanowi niejako „wersję” teorii inteligentnego projektu. W niniejszym artykule, na drodze analizy podstawowego dla SETI artykułu, w którym opisano założenia tego programu badawczego, staram się wykazać, że takie zestawienie SETI i teorii inteligentnego projektu nie jest uzasadnione, gdyż jest związane z uproszczonym — i błędnym — rozumieniem tego, czym zajmują się naukowcy w ramach programu SETI. W tym celu porównuję SETI z teorią inteligentnego projektu w rozumieniu szerokim i wąskim, w obu przypadkach wskazując na trudności związane z próbami wykazania, iż SETI jest „wersją” tak określonej teorii inteligentnego projektu. Główną przeszkodą jest to, że w ramach SETI raczej zakłada się istnienie danego artefaktu (sygnału nadanego przez cywilizację pozaziemską) niż stara się to istnienie udowodnić (wykryć projekt, jak powiedzieliby zwolennicy teorii inteligentnego projektu). W przypadku teorii inteligentnego projektu w rozumieniu węższym próba „dopasowania” jednej teorii do drugiej doprowadza do kuriozalnych rezultatów, co obrazuję przykładem.
In some publications dealing with the theory of intelligent design (or perhaps one should say, a theory of intelligent design, as there seem to be no universally accepted definition) one encounters an argument that the SETI research programme is, in a way, related to design detection and hence is a “version” of the theory of intelligent design. This article, by analysing the article that is foundational for SETI describing the assumptions behind this research programme, aims at showing that such a comparison of SETI and the theory of intelligent design is not justified as it is based on a simplified — and wrong — understanding of what the SETI researchers do. To this end, I compare SETI with both broad and narrow understanding of a theory of intelligent design, in both cases pointing to difficulties related to showing that SETI is a “version” of the considered theory of intelligent design. The main obstacle being that within SETI one assumes the existence of a given artefact (in this case a signal from another civilisation) rather than tries to prove that such an artefact does exist (to detect design, in the lingo of the supporters of the theory of intelligent design). In case of the narrow understanding of a theory of intelligent design, attempting to “mould” one theory so that it resembles the other shows that such an endeavour is deeply flawed, as exemplified in the text.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2016, 13; 197-209
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria inteligentnego projektu nie wypowiada religijnych twierdzeń o sferze nadnaturalnej
ID Does Not Address Religious Claims About the Supernatural
Autorzy:
Luskin, Casey
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553422.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
teoria inteligentnego projektu
przyczyna inteligentna
przyczyna nadnaturalna
chrześcjaństwo
nauka
religia
naturalizm metodologiczny
empiryzm
intelligent design theory
intelligent cause
supernatural cause
Christianity
science
religion
methodological naturalism
empiricism
Opis:
Teoria inteligentnego projektu (ID) jest alternatywną wobec darwinizmu próbą wyjaśnienia genezy życia na Ziemi, głoszącą, że życia nie da się wyjaśnić bez odwołania do inteligentnego projektanta. W zamyśle jej twórców i rzeczników ma to być teoria naukowa. Krytycy zarzucają jednak, że teoria ID mówi o nadnaturalnym projektancie, a więc jest w istocie zawoalowaną formą kreacjonizmu, uważanego za doktrynę religijną. Autor odpowiada na ten zarzut wskazując, że teoria ID przestrzega wymogów naukowości – zwłaszcza naturalizmu metodologicznego oraz empirycznego ugruntowania wniosków – i że nie można zaklasyfikować jej jako odmianę kreacjonizmu, gdyż nie wypowiada się na temat religijnych pytań o sferę nadnaturalną. Teoretycy ID badają obiekty naturalne, posiłkując się wiedzą o skutkach działania istot inteligentnych, jakimi są ludzie. Starają się w ten sposób dociec, czy u źródeł obiektów naturalnych leży działanie inteligentnej przyczyny. Autor przekonuje, że teoria ID nie może rozstrzygać o naturze ewentualnego projektanta takich obiektów, o ile ma respektować granice dociekań naukowych. Na identyfikację projektanta nie pozwalają aktualne świadectwa empiryczne, które według teoretyków ID wskazują tylko na to, że powstanie pewnych struktur biologicznych wymagało udziału bliżej nieokreślonej inteligencji. Wielu rzeczników ID, takich jak Michael Behe czy Phillip Johnson, utożsamia projektanta z Bogiem chrześcijańskim, zastrzegają oni jednak, że nie jest to wniosek wypływający z teorii ID, a jedynie ich osobiste przekonanie. Wskazują ponadto, że teoria ID jest zgodna wieloma światopoglądami, nie tylko z chrześcijańskim, i nie musi nawet zakładać, że projektant jest istotą nadnaturalną.
Intelligent design theory (ID) is an alternative – to Darwinism – explanation of the origin of life on earth, according to which life is unexplainable without invoking an intelligent designer as its cause. From the point of view of its founders and advocates, it is a scientific theory. Critics, however, object that ID theory speaks of supernatural designer and thus it is a veiled form of creationism which is believed to be a religious doctrine. Author answers this objection indicating that ID theory respects scientific criteria – especially methodological naturalism and empirical grounding of conclusions – and that it cannot be classified as a form of creationism due to fact that it does not address religious claims about the supernatural. ID theorists’ research are natural objects and they conduct research using knowledge about the effects of actions of intelligent beings. In this way they try to inquire whether the action of some intelligent cause is responsible for the existence of natural objects. Author argues that ID theory cannot determine the nature of the potential designer of such objects if it want to stay within the bounds of scientific investigations. The identification of the designer is impossible in the light of presently accumulated evidence which, according to ID theorists, indicate just that the origin of certain biological structures required involvement of some closer unidentified intelligence. Many ID advocates, such as Michael Behe or Phillip Johnson, identify the designer with Christian God, but making a proviso that this conclusion is not a logical consequence of ID theory and that it is only their personal belief. Furthermore, they argue that ID theory is compatible with many worldviews, not only with Christian one, and that it must not assume that the designer is a supernatural being.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2009-2010, 6-7; 93-116
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Darwinowska teoria ewolucji w wypowiedziach Jana Pawła II
Darwin’s Theory of Evolution in the Statements of John Paul II
Autorzy:
Rupiński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082433.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
Jan Paweł II
teoria ewolucji
teistyczny ewolucjonizm
Karol Darwin
nauka a religia
John Paul II
theory of evolution
theistic evolution
Charles Darwin
science and religion
Opis:
Artykuł omawia wypowiedzi Jana Pawła II, w których jako papież odnosił się do teorii ewolucji i podejmował się jej oceny z punktu widzenia chrześcijańskiej nauki o stworzeniu. Zgodnie z popularnym poglądem Jan Paweł II pogodził chrześcijański kreacjonizm z ewolucjonizmem i nawet wprost określany jest jako ewolucjonista. Na podstawie konkretnych wypowiedzi papieża został wykazany szereg trudności w uzasadnieniu tak postawionej tezy. Analizie zostały poddane teksty papieskich katechez na temat stworzenia z lat 1985–1986, a także przesłania, które w 1996 roku wystosował do członków Papieskiej Akademii Nauk. Jan Paweł II zaznaczył, pod jakimi warunkami ewolucjonizm jest możliwy do pogodzenia z nauką chrześcijańską, odrzucając dogmatyczne zasady, które stały u podstaw darwinowskiej teorii ewolucji. Postulował jednak stanowisko, w którym naukowa wizja świata nie jest niezgodna z wizją religijną, a obie uzupełniają się, opisując inne wymiary rzeczywistości.
This article is a presentation of the statements of John Paul II in which, as Pope, he referred to the theory of evolution and assessed it from the point of view of the Christian doctrine of cre ation. He is thought to have reconciled Christian creationism with evolution, and has even been explicitly described as an evolution ist. However, on the basis of his actual statements it is argued here that justifying such a thesis runs into difficulties. The paper exam ines the texts of papal catecheses on creation from 1985-1986, as well as messages sent by him to members of the Pontifical Academy of Sciences in 1996. John Paul II pointed out under what conditions evolution would be compatible with Christianity, rejectingthe dogmatic principles that underpin the Darwinian theory of evolution. At the same time, though, he postulated a position in whichthe scientific vision of the world does not contradict the religiousvision, and where they complement one another, describing different dimensions of reality.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2021, 18; 113-138
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria inteligentnego projektu a nadnaturalizm. O tezie, że projektantem może być Bóg lub istoty pozaziemskie
Intelligent Design Theory and the Supernatural: The "God or Extra-Terrestrials" Reply
Autorzy:
Sober, Elliott
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553255.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
teoria inteligentnego projektu
nadnaturalizm
istota nadnaturalna
darwinizm
nieredukowalna złożoność
testowalność
intelligent design theory
supernaturalism
supernatural being
Darwinism
irreducible complexity
testability
Opis:
Kiedy rzecznicy teorii inteligentnego projektu (ID) zaprzeczają, że ich teoria ma charakter religijny, opowiadają się za teorią minimalistyczną (teorią mini-ID), według której odkryte w naturze nieredukowalnie złożone adaptacje są dziełem jednego lub większej liczby inteligentnych projektantów. Nie uznają jej za religijną, ponieważ nie określa ona tożsamości projektanta – dzieła stworzenia mógł dokonać nadprzyrodzony Bóg lub grupa istot pozaziemskich. W niniejszym artykule próbuję wykazać, że teza ta bagatelizuje konsekwencje płynące z teorii mini-ID. Teoria mini-ID uzupełniona o kolejne cztery założenia, których wiarygodność została ustalona niezależnie, pociąga istnienie nadprzyrodzonego inteligentnego projektanta. W dalszej części artykułu dowodzę, że takie teorie naukowe, jak darwinowska teoria ewolucji, nie wypowiadają się na temat istnienia nadprzyrodzonych projektantów.
When proponents of Intelligent Design (ID) theory deny that their theory is religious, the minimalistic theory they have in mind (the mini-ID theory) is the claim that the irreducibly complex adaptations found in nature were made by one or more intelligent designers. The denial that this theory is religious rests on the fact that it does not specify the identity of the designer – a supernatural God or a team of extra-terrestrials could have done the work. The present paper attempts to show that this reply underestimates the commitments of the mini-ID Theory. The mini-ID theory, when supplemented with four independently plausible further assumptions, entails the existence of a supernatural intelligent designer. It is further argued that scientific theories, such as the Darwinian theory of evolution, are neutral on the question of whether supernatural designers exist.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2007-2008, 4-5; 21-39
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W obronie uniformitaryzmu
In Defense of Uniformitarianism
Autorzy:
Gordon, Bruce L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553272.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
uniformitaryzm
naturalizm metodologiczny
naturalizm metafizyczny
teizm chrześcijański
boskie działanie opatrznościowe
tomistyczna koncepcja przyczynowości wtórnej
okazjonalizm
teoria kwantów
transcendentna przyczynowość inteligentna
teoria inteligentnego projektu
uniformitarianism
methodological naturalism
metaphysical naturalism
Christian theism
divine providential action
Thomistic secondary causation
occasionalism
quantum theory
transcendent intelligent causation
intelligent design theory
Opis:
Naukę uprawia się w zgodzie z założeniem niezawodnej regularności zjawisk świata fizycznego. Przyjmuje się, że świat ma strukturę przyczynową, którą można badać i rzetelnie poznać za pośrednictwem eksperymentów, obserwacji i hipotez naukowych. Co do tego nie ma wątpliwości. Pozostaje jednak problem uzasadnienia — zasadniczego dla heurystycznej użyteczności nauki — metafizycznego i metodologicznego założenia, że przyroda jest jednostajna, dzięki czemu teraźniejszość może być kluczem do przeszłości i przyszłości. W niniejszym artykule główną uwagę poświęca się metafizycznej podstawie i uzasadnieniu przyjętych w uniformitaryzmie założeń dotyczących przyrody oraz wykazaniu, że są one niezgodne tak z metafizyczną, jak i metodologiczną odmianą naturalizmu.
The practice of science rests on the assumption of dependable regularity in the behavior of the physical world. It presumes that the world has an investigable causal structure and that scientific experimentation, observation, and theorizing provide a reliable pathway to its discernment. This much is not in dispute. What is in dispute is what warrants the metaphysical and methodological assumption — essential to the heuristic utility of science — that nature is uniform in such a way that the present can serve as a key to both the past and the future. This article focuses on the metaphysical foundation and justification for uniformitarian assumptions about nature and argues that they are inconsistent with both metaphysical and methodological naturalism.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2014, 11; 133-149
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego teoria ewolucji nie spełnia kryterium naukowości
Why Evolution Fails the Test of Science
Autorzy:
Hunter, Cornelius G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553206.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
teoria ewolucji
fakt ewolucji
anatomia porównawcza
zmiana na małą skalę
zapis kopalny
nauka
religia
teologiczne założenia teorii ewolucji
theory of evolution
fact of evolution
comparative anatomy
small-scale change
fossil record
science
religion
theological presuppositions of the theory of evolution
Opis:
Istnieje, jak lubią twierdzić ewolucjoniści, góra świadectw na rzecz teorii Karola Darwina. Jednak ilość nie zawsze przekłada się na jakość. W większości świadectwa te można zaliczyć do jednej z trzech kategorii: anatomii porównawczej, zmian na małą skalę i zapisu kopalnego. Przestudiujemy wszystkie te kategorie i zobaczymy, że w każdej z nich obecny jest ten sam schemat: świadectwa przemawiają za teorią ewolucji tylko wówczas, gdy rozpatrywane są w sposób wybiórczy i powierzchowny. Natomiast po skrupulatnym ich przeanalizowaniu okazują się niejednoznaczne, a nawet przemawiają przeciwko teorii ewolucji. Świadectwa przemawiające za teorią ewolucji oceniane są na podstawach religijnych, przy przyjęciu założeń na temat natury Boga i tego, co ten Bóg by zrobił, a czego nie. Ewolucjonizm darwinowski znacznie trafniej byłoby postrzegać jako teorię religijną, która przeniknęła do nauk przyrodniczych, niż jako teorię naukową, która jest sprzeczna z pewnymi religijnymi przekonaniami. Usiłując zachować wolność nauki od religii, teoria ewolucji w istocie narzuca jej religię i skutkiem tego narusza integralność nauki per se. Ewolucjoniści zawsze utrzymywali, że ich teoria jest obiektywnym wnioskiem, którego podstawę stanowi ściśle naukowa analiza danych. To jednak po prostu nieprawda. Teoria ewolucji jest nieprawdopodobną opowieścią, której siłą napędową są teologiczne założenia i religijne sentymenty, nie zaś naukowe rozumowanie.
There is, as evolutionists like to say, a mountain of evidence for Charles Darwin’s theory. But quantity does not always make for quality. For the most part, this evidence falls into three categories: comparative anatomy, small-scale change, and the fossil record. We will survey each category and see the same pattern in each case: only when used selectively or superficially does the evidence support evolution. When carefully considered, the evidence is ambiguous and even argues against evolution. The evidence for the theory of evolution are assessed on religious grounds, based on presuppositions about the nature of God and what this God would and would not do. It would be far more accurate to view Darwinian evolution as a religious theory that has penetrated natural science rather than as a scientific theory that impinges on our religious understandings. In purporting to keep science free from religion, evolution foists religion on science and thereby subverts the very integrity of science. Evolutionists have consistently promoted their theory as an objective conclusion based on a purely scientific analysis of the data. This is simply inaccurate. Evolution is an unlikely story fueled by theological presuppositions and religious sentiment, not scientific reasoning.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2012, 9; 53-78
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przypadkowy Wszechświat: kryzys wiary w nauce
The Accidental Universe: Science’s Crisis of Faith
Autorzy:
Lightman, Alan P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553347.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
przypadek
fundamentalne zasady i parametry Wszechświata
subtelne zestrojenie
zasada antropiczna
ciemna energia
multiwersum
teoria wiecznej inflacji
teoria strun
accident
fundamental principles and parameters of the universe
fine-tuning
anthropic principle
dark energy
multiverse
theory of eternal inflation
string theory
Opis:
Historię nauki można postrzegać jako proces przemiany zjawisk niegdyś uważanych za przypadkowe w zjawiska pojmowalne w kategoriach fundamentalnych przyczyn i zasad. Ten długi i interesujący trend może dobiec końca. Spektakularny rozwój kosmologii sprawił, że niektórzy czołowi fizycy przyjęli pogląd, zgodnie z którym nasz Wszechświat jest tylko jednym z olbrzymiej liczby wszechświatów o bardzo różnych własnościach, a część najbardziej podstawowych cech naszego konkretnego Wszechświata jest zwyczajnie przypadkowa - jak losowy wynik rzutu kosmiczną kostką. W takim wypadku nie ma nadziei, że kiedykolwiek wyjaśnimy cechy naszego Wszechświata w kategoriach fundamentalnych przyczyn i zasad.
The history of science can be viewed as the recasting of phenomena that were once thought to be accidents as phenomena that can be understood in terms of fundamental causes and principles.This long and appealing trend may be coming to an end. Dramatic developments in cosmological findings and thought have led some of the world’s premier physicists to propose that our universe is only one of an enormous number of universes with wildly varying properties, and that some of the most basic features of our particular universe are indeed mere accidents — a random throw of the cosmic dice. In which case, there is no hope of ever explaining our universe’s features in terms of fundamental causes and principles.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2012, 9; 255-267
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielki projekt życia
Lifes Grand Design
Autorzy:
Miller, Kenneth R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/553157.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
Tematy:
kreacjonizm
teoria inteligentnego projektu
darwinizm
ewolucja
suboptymalny projekt
creationism
intelligent design theory
Darwinism
evolution
suboptimal design
Opis:
W styczniu 1982 roku sędzia William K. Overton, podczas słynnego procesu w Arkansas, wydał wyrok, na mocy którego kreacjonizm nie został uznany za teorię naukową. Jednym z argumentów na rzecz kreacjonizmu był argument z projektu. W późniejszych latach stał się on kluczowy dla teorii inteligentnego projektu, która, w opinii autora, jest obecnie najważniejszą z teorii przeciwstawnych w stosunku do teorii ewolucji. Autor krytycznie odnosi się do teorii inteligentnego projektu. W jego opinii jest to teoria, która wymaga, żebyśmy udawali, że o organizmach żywych oraz o projekcie, inżynierii i teorii informacji wiemy mniej niż w rzeczywistości. Żąda ona, abyśmy odłożyli na bok proste i logiczne ewolucyjne wyjaśnienie błędów w projekcie organizmów żywych i przyjęli mglistą teorię, która pozornie wyjaśnia wszystko, mówiąc: "tak właśnie skonstruował to projektant". Jest więc ona jedynie argumentem z niewiedzy, współczesna biologia oferuje natomiast nowe świadectwa tego, że organizmy powstały stopniowo w procesie ewolucji.
On January 1982, judge William K. Overton, during a famous law case in Arkansas, handed down a decision that creationism is not a scientific theory. One of the arguments for creationism was an argument from design. Later it became a fundamental argument for intelligent design theory which presently, in author’s opinion, is the most important alternative to theory of evolution. Author is critical about intelligent design theory. In his opinion, it is a theory which requires us to pretend we know less than we really do about living organisms, design, engineering, and information theory. It demands us to set aside simple and logical evolutionary explanations of design flaws in living organisms and to accept a vague theory that seemingly explains everything by stating: „that is the way the designer made it”. Thus, it is only an argument from ignorance, whereas modern biology offers new evidence that organisms emerged gradually in the process of evolution.
Źródło:
Filozoficzne Aspekty Genezy; 2004, 1; 9-30
2299-0356
Pojawia się w:
Filozoficzne Aspekty Genezy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 63

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies