- Tytuł:
- „Wielka zabawa” jako odpowiedź na „kompleks Kopciuszka”
- Autorzy:
- Ługowska, Jolanta
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/450712.pdf
- Data publikacji:
- 2019
- Wydawca:
- Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
- Tematy:
-
kompleks Kopciuszka
wielka zabawa
folklor dziecięcy
gatunki literatury dziecięcej
ustność i piśmienność w twórczości przeznaczonej
dla młodego odbiorcy.
Cinderella complex
great play
children’s folklore
genres in literature
for children
orality and literacy in literary production for young recipient - Opis:
-
Określenie „kompleks Kopciuszka” pojawiło się w rozprawach poświęconych
literaturze dziecięcej głównie za sprawą krytyków a także historyków
literatury starających się podnieść refleksję nad tym typem literatury do
rangi dyscypliny akademickiej, przeciwdziałać protekcjonalnemu (a nawet lekceważącemu)
traktowaniu twórczości dla najmłodszych przez przedstawicieli
profesjonalnego literaturoznawstwa. Należała do nich Krystyna Kuliczkowska
podkreślająca w swych rozprawach zespolenie w utworach dla młodego
odbiorcy treści dydaktycznych z artyzmem, w najwybitniejszych dokonaniach
tego typu twórczości wręcz zacieranie się granicy między literaturą dziecięcą
a uniwersalną, adresowaną przede wszystkim do dorosłych. Najpełniejszą,
spójną i konsekwentną odpowiedzią na „kompleks Kopciuszka” okazała się
zaproponowana przez Jerzego Cieślikowskiego koncepcja „wielkiej zabawy”
wykraczająca w istocie poza granice tradycyjnego literaturoznawstwa, w nowatorski
sposób rozszerzająca obszar badawczy o dziedziny kulturoznawstwa,
antropologii i folklorystyki. Świat wielkiej zabawy stał się w rozważaniach tego
uczonego kulturowym paradygmatem, w którym usytuował najważniejsze zjawiska
i gatunki literatury adresowanej do młodego odbiorcy, dokonując przy
tym ważnego rozróżnienia „literatury dla dzieci”, w tradycyjnym tego słowa
rozumieniu, oraz literatury „dziecięcej” – a więc tworzonej z uwzględnieniem
dziecięcego sposobu widzenia świata, poczucia humoru, niekiedy też kompetencji
językowych dziecka. Dowartościował więc w swych badaniach folklor
dziecięcy a także dostrzegł istotę podobieństwa między bawiącym się dzieckiem
a metrykalnie dorosłym poetą „dzieckiem podszytym” (zachowującym
w sobie pamięć własnego dzieciństwa) w twórczym działaniu człowieka pojmowanego
jako „homo ludens”.
The term “Cinderella complex” appeared in scholarship devoted to children’s literature mainly because of critics and literary historians who were trying to raise research on this type of writing to the rank of academic discipline, as well as to prevent the patronizing (or even disrespectful) treatment of children’s works by representatives of professional literary studies. One of them was Krystyna Kuliczkowska, who emphasized the combination of the educational content with artistry in books young readers, in the greatest works of this type of literature even the blurring of the border between children’s literature and universal literature addressed primarily to adults. The most comprehensive, coherent, and consistent response to the “Cinderella complex” turned out to be the concept of “great play” proposed by Jerzy Cieślikowski, an idea going beyond the boundaries of traditional literary studies, in an innovative way expanding the research area into the field of cultural studies, anthropology, and folklore. The world of great play became a cultural paradigm in Cieślikowski’s considerations where he placed the most important phenomena and genres of literature addressed to the young reader, making an important distinction between “literature for children” in the traditional meaning of this term, and “children’s literature” created with the child’s view of the world, sense of humor, and sometimes language skills of the child. Thus, in his research Cieślikowski valued children’s folklore and also saw the essence of the similarity between a playful child and a metrical adult – yet “childlike” (preserving the memory of his childhood) – poet in the creative process of a man understood as “homo ludens”. - Źródło:
-
Filoteknos; 2019, 9; 40-47
2657-4810 - Pojawia się w:
- Filoteknos
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł