- Tytuł:
-
Kamień w architekturze Lublina na przestrzeni wieków
Stone in the architecture of Lublin over the centuries - Autorzy:
-
Huber, M.
Mroczek, P. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2062513.pdf
- Data publikacji:
- 2012
- Wydawca:
- Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
- Tematy:
-
kamień w architekturze
petroarchitektura
kamień budowlany
zabytki architektury
opoka
Lublin
stone in architecture
petroarchitecture
opokas
building stones
historical architectural monuments - Opis:
-
W artykule przedstawiono wyniki inwentaryzacji skał użytych w architekturze i budownictwie Lublina, ze szczególnym uwzględnieniem centrum miasta, w skład którego wchodzą wzgórza Zamkowe i Staromiejskie oraz dzielnice Czwartek, Żmigród, Góra Białkowska i Śródmieście. Z obserwacji terenowych wynika, że w najstarszych, średniowiecznych budowlach dominuje kamień miejscowy, głównie opoki kredy górnej i paleogenu, stosowany prawie wyłącznie jako materiał konstrukcyjny, przy akcesorycznym udziale wapieni sprowadzanych z innych rejonów środkowej i południowej Polski. W budownictwie z okresu zaborów stosowano miejscową opokę oraz narzutniaki skandynawskie, w okresie międzywojennym chętnie sięgano po skały pochodzące ze środkowej Polski, zaś w okresie PRL – z Dolnego Śląska. Obecnie coraz częściej stosuje się zagraniczny materiał importowany, chociaż nadal, ze względów ekonomicznych, dominują dolnośląskie i świętokrzyskie surowce. Współcześnie zanikają niestety przykłady stosowania bruku z narzutniaków, powszechnie wymieniane na kostkę cementową, a wiele budynków zbudowanych z opoki znajduje się w stanie ruiny lub jest pokrywana energooszczędnymi tynkami.
The paper presents the results of field mapping of rocks used in the architecture of Lublin over the centuries. The lithology and distribution of rocks is presented on the maps, diagrams and in the table for over 200 buildings and architectural objects. They are located mainly at the Castel and Old Town Hills and also in the area of old districts (as Kirkut, Czwartek, Żmigród) the Downtown. Each of described historical periods is characterized by specific orientation of used material in architecture. In the characteristic of used rocks is observed a clear division into five chronological stages: 1) from the Middle Ages to the beginning of partition of Poland, 2) partition time, 3) the interwar period, 4) communist epoch and also 5) modern times. There are a lot of buildings (castle, churches and tenement houses) made of common, local rocks – the best was the opokas (Upper Mastrichtian, Cretaceous) explored in the surrounding area of Lublin. The exotics imported from the other regions of southern Poland were used to ornaments during the prosperous periods (e.g. Sudetic granites and Triassic sandstones from Holy Cross Mountains). There are also a lot of domestic erratic Scandinavian rocks (Odranian and older glaciations) used as cheap and proof material for road construction. - Źródło:
-
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 448 (2); 441--449
0867-6143 - Pojawia się w:
- Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł