Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "lignite" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Pozycja węgla brunatnego ze złoża Dęby Szlacheckie w klasyfikacjach międzynarodowych
    Location of the lignite from the Dęby Szlacheckie deposit in the international classifications
    Autorzy:
    Pawelec, S.
    Bielowicz, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061697.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    węgiel brunatny
    jakość węgla
    klasyfikacje węgla
    Dęby Szlacheckie
    KWB Konin
    lignite
    lignite quality
    lignite codification
    Konin Lignite Mine
    Opis:
    Złoże Dęby Szlacheckie jest jednym z perspektywicznych złóż węgla brunatnego w Polsce. Jest ono zlokalizowane na granicy wału kujawsko-pomorskiego i niecki łódzkiej. Jest to złoże rozpoznane w kategorii C1, którego zasoby bilansowe wynoszą 103 171 tys. Mg. Serię produktywną tworzy jeden I środkowopolski pokład węgla brunatnego o miąższości od 2,9 do 14,0 m, wieku środkowomioceńskiego. Celem prezentowanej pracy jest scharakteryzowanie podstawowych parametrów technologicznych węgla brunatnego oraz zaklasyfikowanie go według obowiązujących obecnie norm. Węgiel ze złoża Dęby Szlacheckie wykazał dobrą jakość technologiczną. Zawiera średnio 54,0% wag. wilgoci w stanie roboczym, 24,3% wag. popiołu w stanie suchym oraz 1,04% wag. siarki w stanie suchym, przy wartości opałowej 7612 kJ/kg. Zbieżność parametrów jakościowych węgla ze złoża Dęby Szlacheckie do węgli występujących w innych aktualnie eksploatowanych złożach KWB Konin daje możliwość przedłużenia działalności elektrociepłowni Konin lub Pątnów. Według klasyfikacji International Classification of In-Seam Coal badany węgiel to Humic low-rank C (orto-lignite). Na podstawie Low Rank Coal Utilization – International Codification System badany węgiel według wartości średnich ma zapis kodowy Humic low-rank C (orto-lignite) 08 71 24 10. W klasyfikacji PN-ISO 11760:2007 badany węgiel scharakteryzowano jako lignit/węgiel brunatny C (niski stopień uwęglenia) umiarkowanie wysokowitrynowy, umiarkowanie wysokopopiołowy.
    The Dęby Szlacheckie lignite deposit is one of the prospective deposits of Poland. It is located between the Pomeranian Trough and Łódź Basin. The abovementioned deposit is classified to the C1 category of exploration, while its balance resources amount to 103,171 thousand Mg. Productive series is composed of one lignite seam with a thickness ranging from 2.9 to 14.0 metres. It is the 1st Mid-Polish lignite seam of Middle Miocene age. The aim of the present paper is to characterize the basic technological parameters of lignite and classify them according to the current standards. Lignite from the Dęby Szlacheckie deposit is of good technological quality. It is characterized by the average moisture content of 54.0% by weight, average ash content on a dry basis amounting to 24.3% by weight, average sulphur content (dry basis) of 1.04%, and the net calorific value amounting to 7,612 kJ/kg. Both lignite from the Dęby Szlacheckie deposit and the other currently exploited deposits of the KWB Konin lignite have similar quality parameters, which offers the possibility of continued operation of the Konin and Pątnów combined heat and power plants. According to the International Classification of In-Seam Coals, the tested coal can be classified as humic low-rank C (ortho-lignite). On the basis of the Low Rank Coal Utilization – International Codification System, the international code – based on average values – of the examined coal is: humic low-rank C (Ortho-lignite) 08 71 24 10. According to the PN-ISO 11760:2007 Classification of Coals, the tested coal is classified as moderately high-vitrain, moderately high-ash lignite/low rank C.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2016, 466; 233--244
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kopalnia węgla brunatnego Oskar w Smogórach (Ziemia Lubuska)
    The Oskar Lignite Mine in Smogóry (Lubusz Land, Western Poland)
    Autorzy:
    Gontaszewska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061752.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    górnictwo węgla brunatnego
    historia górnictwa
    podziemna eksploatacja węgla brunatnego
    Smogóry
    lignite mining
    mining history
    lignite underground exploitation
    Opis:
    Artykuł przedstawia historię jednej z ważniejszych kopalń węgla brunatnego na Ziemi Lubuskiej, która znajduje się niedaleko Ośna Lubuskiego. Kopalnia ta działała w latach 1860–1945 pod nazwą Oskar, a następnie do 1961 r. jako kopalnia Smogóry. W publikacji opisano przedwojenne losy kopalni, pokazano miejsca eksploatacji oraz lokalizację szybów i upadowych. W artykule wykorzystano materiały znajdujące się w archiwach niemieckich oraz polskich. Cytowane są dostępne dane dotyczące wydobycia i zatrudnienia. Krótko opisano także odkrycie złóż węgla w tej części Ziemi Lubuskiej oraz stosowaną ówcześnie eksploatację podziemną metodą filarowo-komorową na zawał. Scharakteryzowano również bardzo skomplikowaną budowę pokładów węgla, wynikającą z warunków geologicznych (zaburzenia glacitektoniczne). Budowę geologiczną przedstawiono na przekrojach geologicznych.
    The paper presents history of one of the largest mines in the Lubusz Land, namely the Oskar Mine in Smogóry near Ośno Lubuskie. The mine operated between 1860 and 1945 under the name of Oskar and later as Smogóry until 1961. The paper focuses on the detailed pre-war history of the Oskar Mine, shows its mining area, location of shafts and descending galleries. Available data about the amount of extraction and employment level are presented. The paper is based on remaining German archived materials (Main Mining Office) and on Polish documents. The paper describes briefly the discovery of lignite deposits in the 19th century near Ośno Lubuskie. Underground room and pillar retreat mining used in this mine is also characterized. Complicated lignite bed structure, resulting from geological conditions (glaciotectonic deformation), is discussed. The geological structures is illustrated by a few geological cross-sections.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2016, 466; 65--75
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reclamation of Polish lignite open pits by flooding
    Autorzy:
    Szczepiński, J.
    Fiszer, J.
    Stachowicz, Z.
    Szczepanik, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062979.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    pit lakes
    lignite open pit
    hydrogeological conditions
    Opis:
    This paper presents reclamation of post-mining lignite open pits by flooding in Poland. Besides, it provides some data on hydrogeological conditions of Polish lignite mines. Reclamation by flooding is presently used in post-mining voids in the Adamów Lignite Mine and the Konin Lignite Mine, and it is anticipated to be used in the future, in the case of large-space abandoned open pits in the Turów Lignite Mine and the Bełchatów Lignite Mine, whose volume will exceed one billion cubic meters. Pit lakes in Poland are formed deliberately as a planned part of the after-use of lignite surface mine voids and they are used as wildlife habitats, fisheries, water sports venues or other forms of amenity. In each case the mine voids are flooded by natural groundwater inflow, water pumped out from dewatering system and water from rivers and courses. In the existing and abandoned Polish lignite open pits there are favorable conditions in terms of water quality formation, so the water in pit lakes is of a good quality. However, the studies indicate a potential threat to the water quality in pit lakes, where they are recharged only by groundwater. Therefore, additional recharge the void with surface water or water pumped out from dewatering wells reduces the probable pit lakes deterioration.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 441 Hydrogeologia z. 10; 167--174
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Węgiel brunatny jako podłoże budowlane – przykład Zielonej Góry
    Lignite as a foundation subsoil – case of Zielona Góra
    Autorzy:
    Gontaszewska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062967.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    węgiel brunatny
    zaburzenia glacitektoniczne
    Zielona Góra
    lignite
    glacitectonic disturbances
    Opis:
    Przedstawiono warunki występowania węgla brunatnego na terenie Zielonej Góry. Opisano jego pochodzenie oraz procesy geologiczne (glacitektoniczne), jakim podlegał. Pokazano i opisano kilka przykładów płytkiego występowania węgla na terenie miasta. Zaprezentowano także dostępne wyniki jego badań laboratoryjnych.
    The paper presents the conditions of lignite occurrence in Zielona Góra. The genesis of the lignite and geological (glacitectonical) processes were shortly described. Some examples of shallow occurrence of lignite were demonstrated and described. Available data on laboratory testing were also presented.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2011, 446 (2); 297--304
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Potencjał zasobowy węgla brunatnego w Polsce i możliwości jego wykorzystania
    Resource lignite potential in Poland and its usability
    Autorzy:
    Kasiński, J. R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062736.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    węgiel brunatny
    zasoby
    eksploatacja
    technologie niekonwencjonalne
    Polska
    lignite
    resources
    exploitation
    unconventional technologies
    Polska
    Opis:
    Bardzo bogate zasoby węgla brunatnego w Polsce, formalnie przekraczające 37 Pt (łącznie zasoby udokumentowane i perspektywiczne), są faktycznie dostępne jedynie w niewielkiej części. Wynika to z istniejącego konfliktu z elementami środowiska naturalnego, a także, w coraz większym stopniu, z wciąż rozwijającą się infrastrukturą. Dlatego istotnym problemem jest ochrona najbardziej wartościowych złóż, wytypowanych w wyniku kompleksowej waloryzacji, przed zagospodarowaniem ich powierzchni. Obok powszechnie stosowanej odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego rozważa się zastosowanie wielu niekonwencjonalnych technologii utylizacji węgla. Spośród nich najbardziej atrakcyjne wydają się techniki przetwarzania węgla bezpośrednio w złożu dla pozyskania gazu, który mógłby stanowić ekwiwalent gazu ziemnego: gazyfikacja termiczna (UCG) i biokonwersja (BUCC). W obu przypadkach omijany jest problem fizycznego przemieszczenia węgla na powierzchnię i jego spalania w elektrowniach. Nie można jednak lekceważyć wpływu podziemnej przeróbki węgla na powierzchnię terenu, który w wielu wypadkach może być nie mniejszy niż w przypadku wydobycia metodami górniczymi, będąc jednocześnie znacznie mniej przewidywalnym. Najbezpieczniejszą metodą eksploatacji węgla brunatnego pozostaje zatem – paradoksalnie – metoda odkrywkowa.
    Very rich lignite resources of Poland actually exceed 37 Pt (measured, indicated, inferred and reconnaissance ones together). In fact, only a little part of them is really accessible. It is caused by conflict with elements of natural environment and also, increasingly. With constantly developing infrastructure. Therefore, preservation of the most valuable deposits against building over their surface is a substantial trouble: the deposits designed to preservation should be predicted after a complex valorization. Beside commonly used opencast mining of lignite, some unconventional technologies of lignite utilization are considered. Among them, underground lignite processing inside a deposit for gaining of gas – an equivalent of natural gas – underground coal gasification (UCG) and bacterial underground coal conversion (BUCC) looks like most attractive. The question of physical lignite transportation to the surface and its burning in power plants looks to be avoided in both the cases. However, an impact of underground coal processing on the surface should not be disregarded. In many cases, it may be not lower than in the case of mining excavation, and it is usually much less predictable. Therefore, opencast lignite excavation is a safest method of lignite exploitation.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 439 (1); 87--98
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wstępna ocena możliwości wykorzystania węgla brunatnego ze złoża Gubin w procesie zgazowania
    Preliminary assessment of the usefulness of the lignite from Gubin deposit in the gasification process
    Autorzy:
    Bielowicz, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062879.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    zgazowanie węgla brunatnego
    jakość technologiczna węgla
    złoże Gubin
    lignite gasification
    coal quality
    Gubin deposit
    Opis:
    W artykule zaprezentowano możliwość użytkowania węgla brunatnego ze złoża Gubin w głównych typach gazogeneratorów: ze złożem stałym lub przesuwnym (moving bed), ze złożem fluidalnym (fluidised bed) i dyspersyjnych (przepływowe, strumieniowe) (entrained flow). Zbadano istotne w procesie zgazowania parametry węgla, takie jak: całkowita wilgotność, popielność, całkowita zawartość siarki, zawartość węgla i temperatura topnienia popiołu. Wyniki porównano z wymaganiami dla poszczególnych technologii zgazowania. Badany węgiel nie spełnia kryterium maksymalnej wilgotności, w związku z tym aby mógł być użytkowany w zgazowaniu, konieczne jest jego podsuszenie. Węgiel ze złoża Gubin spełnia kryterium maksymalnej popielności i minimalnej temperatury topnienia określone dla zgazowania ze złożem fluidalnym. Z przeprowadzonej wstępnej analizy jakości węgla brunatnego ze złoża Gubin wynika, że może być on wykorzystywany do zgazowaniu naziemnym w gazogeneratorze fluidalnym.
    The paper presents the possibility of using lignite from the Gubin deposit in the major types of gasification, including moving bed, fluidised bed and dispersion (entrained flow). Important parameters in the coal gasification process, such as total moisture, ash content, total sulfur content, carbon content and ash melting point, were studied. The results were compared with the requirements for each gasification technology. The coal does not meet the criterion of the maximum moisture content and – in order to be used in the gasification process – its drying is necessary. Lignite from the Gubin deposit meets the criteria of the maximum ash content and minimum melting temperature, specified for the fluidized bed gasification. A preliminary analysis of the quality of coal from the Gubin deposit suggests that it can be used in a ground-based gasification process using fluidized bed.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 448 (1); 195--199
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Łużycko-lubuski masyw złóż węgla brunatnego i jego znaczenie gospodarcze
    Lusatia-lebus lignite massif and its economic importance
    Autorzy:
    Kasiński, J. R.
    Saternus, A.
    Urbański, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063303.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    węgiel brunatny
    złoże Gubin
    złoża łużycko-lubuskie
    miocen
    lignite
    Gubin deposit
    Lusatia-Lebus deposits
    Miocene
    Opis:
    Na obszarze Dolnych Łużyc i Ziemi Lubuskiej, w granicach Polski, Saksonii i Brandenburgii, na znacznej powierzchni rozciąga się obszar występowania węglonośnych utworów mioceńskiej asocjacji brunatnowęglowej. W granicach Polski najważniejszym rejonem tego obszaru jest masyw złóż gubińskich, w skład którego wchodzą złoża Gubin, Gubin-Zasieki-Brody i Lubsko. Zasoby bilansowe złóż gubińskich wynoszą łącznie ponad 3 mld Mg. Węgiel ze złóż gubińskich jest w całości węglem energetycznym bardzo dobrej i dobrej jakości, a znaczna część jego zasobów spełnia także kryteria dla węgla brykietowego i wytlewnego. Złoża kompleksu gubińskiego są złożami wielopokładowymi, przy czym znaczenie gospodarcze mają jedynie II pokład łużycki i IV pokład dąbrowski. Pokłady węgla zapadają łagodnie ku wschodowi, a głębokość stropu bilansowych pokładów węgla zmienia się od około 80 m w zachodniej części złoża Gubin do ponad 95 m w złożu Gubin-Zasieki-Brody. W tym samym kierunku rośnie też miąższość obu pokładów węgla, dlatego też najkorzystniejsze warunki geologiczno-górnicze panują w centralnej części kompleksu. W tym samym obszarze jest zarazem przewidywany najniższy poziom konfliktu potencjalnej eksploatacji ze środowiskiem i dlatego ta część kompleksu wydaje się najbardziej wartościowa z punktu widzenia ewentualnego podjęcia działalności eksploatacyjnej. Generalnie kompleks złóż gubińskich jest uznawany za najbardziej wartościowy w Polsce i z tego powodu powinien być objęty rzeczywistą ochroną złóż oraz - ze względów ekonomicznych - chroniony przed rozwojem innego rodzaju działalności inwestycyjnej.
    A large area covered with the Miocene lignite-bearing association is located in the Lower Lusatia and Lebus area in the territory of Poland, Saxony and Brandenburg. In Poland, the Gubin lignite complex is most important in this region, consisting of three large deposits: Gubin, Gubin-Zasieki-Brody and Lubsko. Economic resources/reserves of these deposits are extremely high. More than 3 billion Mg of lignite have been calculated there. The whole coal volume may be used as a fuel for heat power plants and its substantial part fulfils also coal criteria for briquetting and low-temperature distillation. The deposits consist of a few lignite seams, but only two of them: the 2nd Lusatia Seam and the 4th Dąbrowa Seam display real economic significance. The coal seams slightly incline eastward and the depth to the coal top surface increases from ca. 80 m in the western part of the Gubin Deposits to more than 95 m in the Gubin-Zasieki-Brody Deposit. However, thickness of the coal seam increases in the same direction, and, therefore, the best geological/mining conditions are in the central part of the lignite complex. The lowermost conflict level between the environment and mining activity has been forecasted in the same area and, therefore this part of the complex looks the most valuable from the potential exploitation viewpoint. Summarizing, the Gubin lignite complex is concerned as the most valuable one in Poland and it should be placed under special deposit protection, preventing from any development of other ways of investment activity.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2008, 429; 59-68
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przydatność węgla brunatnego w Polsce dla procesu zgazowania podziemnego (UGC) – problem kryteriów bilansowości
    Usefulness of lignite in Poland for the underground coal gasification (UCG) – the problem of criteria of economic viability
    Autorzy:
    Kasiński, J. R.
    Matl, K.
    Stachowiak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062717.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    węgiel brunatny
    zgazowanie podziemne
    wpływ na środowisko
    kryteria bilansowości
    lignite
    underground gasification
    environmental impact
    evaluation criteria
    Opis:
    Spośród niekonwencjonalnych „czystych" technologii wykorzystania węgla brunatnego najbardziej zaawansowane wydaje się być podziemne zgazowanie węgla w złożu (UGC – underground coal gasification). Otrzymany gaz syntezowy stanowi substytut gazu ziemnego i może być użytkowany bezpośrednio lub do produkcji energii elektrycznej, przy czym emisja CO2 jest znacznie niższa niż w przypadku „klasycznego" spalania węgla. W wielu krajach działały lub działają obecnie instalacje eksperymentalne, a w kilku (Chiny, Indie, Uzbekistan) także niewielkie bloki energetyki zawodowej. Zaletą technologii UGC jest przede wszystkim mniejsza ingerencja przekształcająca powierzchnię ziemi oraz niski koszt pozyskania produktu, wadą natomiast – możliwość szkodliwych oddziaływań na wody podziemne i powierzchnię ziemi. Dla technologii UGC mogą być przydatne, obok złóż udokumentowanych dla potrzeb eksploatacji odkrywkowej, także cienkie pokłady węgla brunatnego oraz pokłady położone poniżej dotychczasowej granicy dokumentowania 350 m p.p.t. Na obecnym etapie badań problem stanowi jednak brak choćby ramowych kryteriów bilansowości węgla dla potrzeb UGC, co uniemożliwia porównywanie między sobą obiektów złożowych z punktu widzenia tej metody eksploatacji. Nie do końca są także wyjaśnione elementy procesu, w szczególności w obszarze oddziaływania na środowisko, co wskazuje na potrzebę prowadzenia dalszych badań w skali technicznej w instalacjach pilotowych.
    Among unconventional clean coal utilization technology, the underground coal gasification within the deposit (UCG) appears to be the most advanced. The produced synthesis gas is a substitute for natural gas and it can be used directly or to produce electricity, while CO2 emission is much lower than during the “classic” coal combustion. Experimental installations, operated or currently work in many countries. In several countries (China, India, Uzbekistan) small blocks of power plants also operate. The advantage of UCG technology is primarily the less transforming effect on soils and the low cost of the product. The disadvantage is the possibility of harmful impact on groundwater and soil. In addition to deposits documented for the opencast lignite mining, UGC technology could be useful for thin beds and seams situated below a deph of 350 m under the ground surface, which limited the depth of recent prospection. At the present stage of research, the lack of mining and ecological criteria for the UGC makes it impossible to compare between the deposit from the viewpoint of this exploitation technology. The elements of the process are also not fully resolved, particularly in the area of environmental impact, indicating a need for further research in technical scale in pilot installations.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 448 (1); 169--181
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Złoże węgla brunatnego Bełchatów a problem eksploatacji surowców skalnych i ceramicznych
    The Bełchatów lignite deposit and the quarrying problem of mineral resources
    Autorzy:
    Ratajczak, T.
    Hycnar, E.
    Jończyk, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063278.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    węgiel brunatny
    kopaliny towarzyszące
    właściwości surowcowe
    złoża antropogeniczne
    lignite
    associated mineral raw materials
    technological properties
    anthropogenic deposits
    Opis:
    Odkrywkowa eksploatacja węgla brunatnego w złożu Bełchatów wymaga zdejmowania 120-150 mln m3 osadów nadkładu rocznie. W masie tej znajduje się wiele odmian skał spełniających kryteria kopalin towarzyszących. Są to: holoceńskie torfy, plejstoceńskie piaski i żwiry oraz głazy narzutowe, neogeńskie iły poznańskie, a także iły beidelitowe, illitowe oraz kaolinowe. Stanowią je również piaskowce kwarcytowe, bruki krzemienne, kreda jeziorna oraz skały podłoża mezozoicznego (wapienie górnojurajskie, a także kredowe opoki, margle, gezy i diatomity). Wiele z odmian kopalin towarzyszących znalazło zastosowanie w różnorodnych technologiach. Iły typu beidelito-wego mogą być na przykład wykorzystywane w ceramice, wiertnictwie, odlewnictwie, do uszczelniania górotworu, jako sorbenty i materiały izolacyjne przy budowie zbiorników odpadów. Z kolei wapienie oraz piaskowce kwarcytowe są stosowane jako kruszywo drogowe. Kreda jeziorna do chwili obecnej była używana głównie jako nawóz rolniczy. Czynione są próby jej wykorzystania jako kredy technicznej, malarskiej, wapna palonego, a przede wszystkim jako sorbentu i w przemyśle cementowym. Ze względu na trudności związane z bieżącym zagospodarowaniem i zbytem niektórych kopalin towarzyszących oraz ochronę zasobów przed ich bezpowrotną stratą Kopalnia dopracowała się własnych rozwiązań. Czyni to poprzez świadome formowanie monosurowcowych złóż wtórnych, zwanych również antropogenicznymi.
    Open pit mining of lignite in the Bełchatów deposit requires annual removing of 120-150 mln m3 of overburden. Within such a huge volume of sediments there are numerous rock varieties meeting criteria of associated mineral raw materials, thus the mine cannot overlook the problem of their utilization. In the Bełchatów lignite deposit, the list of associated mineral raw materials includes Holocene peats, Pleistocene sands, gravels and erratic boulders as well, Tertiary clays (Poznań, beidellite, illite and kaolinite varieties, according to the division used by the mine). Other Tertiary rocks, such as quartz sandstones, chert pavement layers, lacustrine chalk, as well as the rocks of Mesozoic basement (Upper Jurassic limestones and Cretaceous marls, geizes and diatomites) may also become important commodities. The range of practical applications of these rocks is very wide. For instance, the beidellite clays may be utilized in ceramic, drilling and casting technologies, as sorbents and also as impervious, sealing materials in constructing landfills. The limestones and sandstones represent materials which road aggregates can be produced from. Lacustrine chalk has been used as a natural mineral fertilizer but investigations of its properties are in progress and there are attempts to utilize this rock first of all as a sorbent and in cement industry, and also in production of technical and paint chalk and burnt lime. The mine have had to develop specific procedures to overcome problems with current utilization and marketing of some associated mineral raw materials as well as with their protecting during mass mining of lignite - the major commodity. Such solutions include storing the associated rocks, those minor but important raw materials, in separate for each variety secondary deposits, known as anthropogenic deposits.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2008, 429; 157-161
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagrożenia osuwiskowe w polskich odkrywkowych kopalniach węgla brunatnego, przykłady przeciwdziałania oraz możliwości zastosowania zdalnego monitoringu w celu ograniczenia ryzyka
    Landslide hazard in Polish lignite opencast mines and possibilities of its remote monitoring
    Autorzy:
    Bednarczyk, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061453.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    geologia inżynierska
    monitoring osuwisk
    górnictwo odkrywkowe węgla brunatnego
    engineering geology
    landslide monitoring and counteraction
    lignite opencast mining
    Opis:
    Osuwiska w kopalniach odkrywkowych węgla brunatnego zmniejszają efektywność eksploatacji i mogą zagrażać środowisku. Przeciwdziałanie jest trudne ze względu na duże objętości osuwisk, prędkości przemieszczeń oraz głębokość eksploatacji. Szczególne znaczenie może mieć monitoring z wykorzystaniem nowoczesnych metod pomiarowych. W celu przedstawienia specyficznych uwarunkowań geologiczno-inżynierskich oraz skali występujących zagrożeń, w pierwszej części artykułu zaprezentowano przykłady osuwisk w największych polskich kopalniach węgla brunatnego oraz metody przeciwdziałania. W drugiej części zaprezentowano rezultaty badań w projekcie UE RFCS Slopes „Inteligentne metody inżynierskie w kopalniach odkrywkowych węgla brunatnego”. W ramach projektu, realizowanego w sześciu krajach europejskich, autor wykonał badania na zachodnim zboczu Pola Bełchatów. W grudniu 2016 r. zainstalowano tam pierwszy w polskiej kopalni odkrywkowej zdalny system monitoringu osuwisk. Zlokalizowana na poziomie 42 m n.p.m. stacja umożliwia monitoring do głębokości 100 m. W ciągu 2,5 roku zaobserwowano przemieszczenia 280 mm do głębokości 45 m. Prace obejmowały wiercenia rdzeniowe, badania podstawowych parametrów fizycznych i wytrzymałościowych gruntów oraz modelowanie numeryczne. Stwierdzono tam niskie wartości Fs = 0,83–1,14. Interferometria satelitarna PSI w wysokiej rozdzielczości wykryła przemieszczenia do 60 mm. Partnerzy projektu Slopes wykonali skanowanie lotnicze LiDAR z użyciem drona oraz naziemne skanowanie laserowe TLS. W podsumowaniu określono możliwości wczesnego ostrzegania oraz uwarunkowania dotyczące zastosowania poszczególnych rodzajów pomiarów monitoringowych.
    Landslides in opencast lignite mines reduce mining efficiency and may endanger the environment. It is difficult to counteract them due to its high volumes, the displacement speed and the depth of exploitation. Landslide monitoring with the use of modern measurement methods can be of particular importance. In order to present specific geological-engineering conditions and the scale of hazards, the first part of the paper presents examples of landslides in the largest Polish lignite opencast mines and counteraction methods. The second part describes the results of the EU RFCS Slopes “Smart lignite open-pit engineering solutions”. Within the framework of this project, carried out in six European countries, the author had opportunity to investigate the western slope of the Bełchatów Field. In December 2016, the first on-line landslide monitoring system in a Polish opencast mine was installed there. Located at 42 m a.s.l., the station enables monitoring up to a depth of 100 m. During 2.5 years, displacement of 280 mm to a depth of 45 m was observed. The works included core drillings, studies of basic physical and strength parameters of soils, and numerical modelling. Low values of Fs = 0.83–1.14 were found there. High-resolution PSI satellite interferometry detected displacements of up to 60 mm. Slopes project partners performed also LiDAR aerial drone scanning and TLS ground laser scanning. In summary, early warning capabilities and conditions for the usage of different types of monitoring techniques are presented.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2019, 477; 1--20
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Węgiel brunatny systemu rowów poznańskich jako gwarancja bezpieczeństwa energetycznego Polski
    Lignite deposits of the Poznań rift valleys system as a guarantee of energy security for Poland
    Autorzy:
    Urbański, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061588.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    węgiel brunatny
    bezpieczeństwo energetyczne
    system rowów poznańskich
    zachodnia Polska
    lignite
    energy security
    Poznań rift valleys system
    western Poland
    Opis:
    Obecne i przyszłe regulacje unijne zmuszają Polskę do zmniejszenia udziału węgla w miksie energetycznym w 2030 r. i w dalszej perspektywie na rzecz znacznego rozwoju niestabilnych źródeł odnawialnych. Stabilność systemu elektroenergetycznego Polski w pokryciu wzrastającego zapotrzebowania na energię elektryczną w dalszym ciągu upatruje się w wykorzystaniu węgla brunatnego, który jest najtańszym nośnikiem energii pierwotnej w kraju. Wiąże się to z koniecznością udostępnienia nowych złóż oraz budową nowych elektrowni, które mogą stanowić rezerwę dla źródeł odnawialnych wobec braku odpowiednich zdolności magazynowania energii. O dalszej perspektywie rozwoju zadecyduje więc zagospodarowanie najkorzystniejszych pod względem ekonomicznym i geośrodowiskowym obiektów złożowych, co powinno być kwestią kluczową w kontekście utrzymania bezpieczeństwa energetycznego Polski. Złoża w obszarze systemu rowów poznańskich, z zasobami bilansowymi ponad 7,8 mld ton węgla brunatnego możliwego do eksploatacji, mogą i powinny być gwarancją bezpieczeństwa energetycznego Polski.
    Current and future EU regulations are forcing Poland to reduce the participation of coal in the energy mix in 2030 and in the more distant perspective for the significant development of unsteady renewable sources. The stability of the Polish power system will still be based on lignite that is the cheapest source of energy in the country. This involves the exploitation of new deposits and construction of new power plants that will be useful as the reserve for renewable sources. The Poznań rift valleys system belongs to the richest lignite-bearing areas in Poland. In total, there are estimated over 7.8 billion tons of lignite possible to extraction. These deposits should be a gua¬rantee of energy security for Poland.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2018, 472; 83--91
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Charakterystyka węgla brunatnego z miocenu Niżu Polskiego na podstawie wybranych profili
    Lignite of the Polish Lowlands Miocene: characteristics on a base of selected profiles
    Autorzy:
    Kasiński, J. R.
    Piwocki, M.
    Swadowska, E.
    Ziembińska-Tworzydło, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062774.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    węgiel brunatny
    środowisko sedymentacji
    palinologia
    petrografia
    geochemia
    neogen
    Niż Polski
    lignite
    sedimentary environment
    palynology
    petrography
    geochemistry
    Neogene
    Polish Lowlands
    Opis:
    W typowych profilach trzech neogeńskich pokładów węgla brunatnego odsłaniających się w kopalniach odkrywkowych na Niżu Polskim i w basenach satelickich zostały przeprowadzone studia porównawcze makro- i mikrofacjalne oraz geochemiczne, w skład których wchodziły badania: sedymentologiczne, paleobotaniczne (w szczególności analiza palinologiczna), litologiczne i petrograficzne węgla oraz geochemiczne. W wyniku tych badań wyróżniono szereg facji, uwarunkowanych głównie czynnikami hydrologicznymi, które można powiązać z subśrodowiskami sedymentacji jeziorno-bagiennej, współcześnie zasiedlonymi przez określone zbiorowiska roślinne. Najbardziej pełny zestaw takich subśrodowisk został przedstawiony dla II łużyckiego pokładu węgla brunatnego w niecce żytawskiej. Sukcesja subśrodowisk sedymentacyjnych i związanych z nimi zbiorowisk roślinnych jest w zasadzie porównywalna z naturalną sukcesją roślinną zarastania zbiornika jeziornego, jednak często bywa zaburzana w związku ze zmianami poziomu wód gruntowych: podnoszenia się w wyniku działania mechanizmów auto- (kompakcja niżejległych osadów, szczególnie istotna w przypadku przejścia od torfu do węgla brunatnego) i allochtonicznych (subsydencja tektoniczna). Podobne zaburzenia mogły powodować także czynniki sedymentacyjne, takie jak progradacja litosomów klastycznych lub podniesienie bazy erozyjnej w następstwie ruchów eustatycznych. Badania wykazały, że tylko kompleksowe badania mikro- i makrofacjalne dają podstawy do przedstawienia wiarygodnej rekonstrukcji środowiska sedymentacji węglotwórczej. Najistotniejsze wyniki pracy stanowi rekonstrukcja następstwa zbiorowisk roślinnych i wnioski na temat zmian warunków hydrologicznych i hydrogeologicznych.
    Some selected profiles of three Neogene lignite seams outcropped within opencast mines in the Polish Lowlands and satellite basins have been examined for comparison of macro- and microfacies and geochemical features. The investigations included: sedimenological research, paleobotanical investigation (particularly palynological analysis), lithological and petrographic study of lignite and geochemical examinations of coal have been made there. Some facies related to recent lacustrine/paludal sedimentary subenvironments, qualified at first by hydrological conditions and corresponding with floristic habitats have been established. The most complete inventory of sedimentary subenvironments has been defined within the 2nd lignite seam in the Zittau Basin. The sedimentary subenvironment succession and related floral communities is generally conformable with a natural plant succesion of a lake overgrowth. However, it was frequently interrupted after groundwater level changes: uplifting in the result of autochtonic mechanism (compaction of underlying sediments, most substantial in the case peat to lignite) and allochtonic one (tectonic subsidence). Also sedimentary factors, like progradation of clastic lithosomes and elevation of erosional base after eustatic movements could take part in the disruptions. The examination show that only integrated macro- and microfacial analysis makes it possible to present a reliable reconstrustion of the coal-forming sedimentary environment. The reconstruction of the succession of plant communities and conclusions on hydrological/hydrogeological conditions are the most substantial results of the work.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 439 (1); 99--153
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Minerały ciężkie w strefie kontaktu mezozoik/kenozoik w złożu węgla brunatnego Bełchatów
    Heavy minerals in the Bełchatów lignite deposit from the Mesozoic/Cenozoic contact zone
    Autorzy:
    Pękala, A.
    Hycnar, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2063035.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    minerały ciężkie
    osady wietrzeniowe
    strefa kontaktu mezozoik/kenozoik
    złoże węgla brunatnego "Bełchatów"
    heavy minerals
    wheathering sediments
    Mesozoic/Cenozoic contact zone
    Bełchatów lignite deposit
    Opis:
    W artykule przedstawiono wyniki badań mineralogicznych minerałów ciężkich obecnych w skałach strefy kontaktu mezozoik/kenozoik w złożu węgla brunatnego Bełchatów. Na podstawie badań mikroskopowych stwierdzono występowanie takich minerałów ciężkich, jak: dysten, staurolit, cyrkon, turmalin, tlenkowe minerały tytanu, monacyt oraz piryt i galena. Analiza ilościowa wykazała, że spośród minerałów ciężkich nieprzezroczystych dominują dysten oraz turmalin.
    The paper presents the results of mineralogical studies of heavy minerals in the Bełchatów lignite deposit from the Mesozoic/Cenozoic contact zone, based on microscopic investigations. The rocks contain disthene, staurolite, zircon, tourmaline, titanium oxide minerals, monazite, pyrite and galena. Quantitative analysis shows that disthene and tourmaline are predominant among opaque heavy minerals.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2011, 444; 171--175
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwarunkowania prowadzenia rekultywacji wodnej na terenach poeksploatacyjnych na przykładzie zbiornika wodnego Przykona
    Water reclamation conditions in post-mining lands based on the Przykona water reservoir
    Autorzy:
    Polak, K.
    Klich, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2062826.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    górnictwo węgla brunatnego
    rekultywacja wodna
    kształtowanie krajobrazu
    zbiorniki powyrobiskowe
    gospodarka wodna
    lignite mining
    water reclamation
    landscape shaping
    post-mining reservoirs
    water management
    Opis:
    Zbiornik wodny Przykona zlokalizowany jest na terenach poeksploatacyjnych Kopalni Węgla Brunatnego Adamów S.A. Zbiornik został wykonany na zwałowisku wewnętrznym nadkładu, gdzie pierwotnie przepływała rzeka Teleszyna. Zatopienie zbiornika odbyło się poprzez skierowanie wód pochodzących z odwodnienia odkrywki Adamów. Po zakończeniu napełniania zbiornika Teleszyna została ponownie przełożona. W rezultacie zbiornik Przykona stał się częścią systemu rzecznego. Z powodu uformowania podłoża zbiornika z przepuszczalnych mas skalnych znajduje się on wciąż w zasięgu drenującego oddziaływania leja depresji wokół czynnej odkrywki Adamów. W związku z tym obserwuje się straty przepływu wody na wysokości zbiornika. Aby je uzupełnić, zaplanowano wykonanie kanału zasilającego, którym doprowadzane byłyby wody pochodzące z systemu odwodnienia odkrywki Adamów. Zasilanie zbiornika konieczne będzie tak długo, dopóki nie nastąpi odbudowa ciśnień hydrostatycznych wód podziemnych w otoczeniu zbiornika.
    The Przykona water reservoir is located in the post-mining area of the Adamów Lignite Mine (central Poland). The water resersoir was formed on the inner waste dumping ground, which is located in the original river bed of the Teleszyna River. The flooding of the reservoir was achieved using mine water taken from the dewatering system. After the flooding, the Teleszyna River had been re-directed to an artificial lake. As a result, the artificial reservoir became a part of the river system. Due to the permeability of the reservoir background and the influence of the cone of depression, water leakage from the reservoir has occurred. It was necessary to use the mine water resource in order to induce the water flow through the restored river system. To utilise surface water resources, a special channel connecting the mine with the lake is required. Teleszyna River irrigation could result from ground water level recovery in the area below the Przykona reservoir.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/2; 373-377
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena możliwości eksploatacji zasobów złoża węgla brunatnego Bełchatów – pole Kamieńsk
    Evaluation of exploitation possibilities of the Bełchatów – Kamieńsk field lignite deposit
    Autorzy:
    Naworyta, W.
    Zajączkowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2061671.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    węgiel brunatny
    elektrownia
    parametry złoża
    analiza geostatystyczna
    warunki geologiczne
    ocena zasobów
    opłacalność eksploatacji
    lignite
    power plant
    deposit parameters
    geostatistical analyzes
    geological conditions
    resource evaluation
    profitability of operation
    Opis:
    Wobec kurczących się zasobów złoża węgla brunatnego Bełchatów w obecnie eksploatowanych polach Bełchatów i Szczerców, przedłużenie funkcjonowania elektrowni Bełchatów, produkującej ok. 20% polskiej energii elektrycznej, wymaga udostępnienia nowych złóż. W artykule przedstawiono wstępną analizę możliwości górniczego zagospodarowania złoża Bełchatów – pole Kamieńsk, zlokalizowanego w bliskim sąsiedztwie elektrowni. Przedstawiono ocenę parametrów geologicznych złoża oraz warunki ewentualnej eksploatacji górniczej, a także uwarunkowania zewnętrzne – naturalne i antropogeniczne. Analizy wykazały, że mimo korzystnych parametrów jakościowych węgla w Polu Kamieńsk, złoże, ze względu na budowę oraz głębokość zalegania, nie przedstawia wartości jako baza zasobowa dla elektrowni Bełchatów. Ponadto obiekty zabudowy powierzchni uniemożliwiają opłacalną eksploatację tego złoża. W konkluzji wskazano, że lokalizacja zwałowiska zewnętrznego w bezpośredniej bliskości złoża Bełchatów – pole Kamieńsk nie jest głównym powodem, dla którego opłacalna eksploatacja tego złoża nie jest możliwa.
    In view of the shrinking reserves of the Bełchatów lignite deposit in the currently exploited Bełchatów and Szczerców fields, the prolongation of the Bełchatów power plant activity, producing about 20% of Polish electricity, requires access to new deposits. The article presents a preliminary analysis of mining opportunities for the Bełchatów – Kamieńsk field deposit, located in close vicinity of the power plant. The assessment of geological parameters of the deposit and the conditions of possible mining exploitation, as well as external (natural and anthropogenic) conditions, is presented. Analyses have shown that despite the favourable quality parameters of coal in the Kamieńsk field, the deposit has no value as a reserve base for the Bełchatów power plant due to its geological conditions and the depth to the deposit. In addition, surface development facilities prevent profitable exploitation of this deposit. In conclusion, it was pointed out that the location of the external dump in the immediate vicinity of the Bełchatów – Kamieńsk field deposit is not the main reason why the profitable exploitation of this deposit is not possible.
    Źródło:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2018, 472; 93--103
    0867-6143
    Pojawia się w:
    Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies