Wszystkie pola: Polska Zachodnia - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Mikrofacje i diageneza utworów dolomitu głównego (Ca2) w rejonie bariery Międzychodu (Półwysep Grotowa, Polska Zachodnia)
Microfacies and diagenesis of the main dolomite (Ca2) strata in the Międzychód barrier area (Grotów Peninsula, Western Poland)
Autorzy:: Mikołajewski, Z.
Słowakiewicz, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2063261.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: dolomit główny
mikrofacje
diageneza
właściwości zbiornikowe
Polska Zachodnia
Main Dolomite
microfacies
diagenesis
reservoir properties
Western Poland
Opis:: Utwory dolomitu głównego stwierdzone w rejonie Międzychodu stanowią fragment dolomitowej bariery oolitowej obejmującej zachodnią część półwyspu Grotowa. Profile z otworów wiertniczych Międzychód-4, Międzychód-5 i Międzychód-6 składają się z bogatego spektrum odmian mikrofacjalnych, wskazujących na depozycję w zróżnicowanych subśrodowiskach szeroko pojętej strefy bariery węglanowej. Przeobrażenia diagenetyczne oraz rozwój przestrzeni porowej zachodziły wielostopniowo i związane były zarówno z etapem depozycyjno-diagenetycznym (eodiageneza), jak również z etapem pogrzebania (mezodiageneza). Niektóre z nich przyczyniły się do obniżenia potencjału zbiornikowego (kompakcja, cementacja, neomorfizm), inne w znacznym stopniu go poprawiły (rozpuszczanie, szczelinowatość). Najbardziej niekorzystnie na zabudowę przestrzeni porowej wpłynęła cementacja dolomitowa i anhydrytowa. Także halit, minerały ilaste oraz impregnacja bitumiczna przyczyniły się do jej ograniczenia. Neomorfizm doprowadził niekiedy do całkowitego zatarcia pierwotnych cech strukturalno-teksturalnych skały. Rozpuszczanie i szczelinowatość w znacznym stopniu polepszyły właściwości zbiornikowe (porowatość, przepuszczalność). W wyniku rozpuszczenia niestabilnych bioklastów oraz jąder ziarn węglanowych doszło do powstania porowatości moldycznej.
The Main Dolomite rocks found in the Międzychód area are associated with a fragment of a dolostone oolite barrier comprising the western part of the Grotów Peninsula. The sections from the Międzychód-4, Międzychód-5 and Międzychód-6 wells contain diverse microfacies types characteristic of deposition in differentiated subenvironments within the carbonate barrier zone. Diagenetic transformations and development of pore space occurred as multistage processes. They were associated with both the diagenetic-depositional zones (eodiagenesis) and the burial stage (mesodiagenesis). Some of them lowered the reservoir potential (compaction, cementation, neomorphism), whereas others significantly improved it (dissolution, fracturing). Dolomite and anhydrite cementation, halite, clay minerals and bitumen impregnation reduced the pore space filtration properties. In some places neomorphism affected primary structural-textural features of the rocks. Dissolution and fracturing significantly improved reservoir properties (porosity, permeability). Dissolution of unstable bioclasts and cores of carbonate grains resulted in formation of moldic porosity.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2008, 429; 91-97
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Spoiwa skał górnego czerwonego spągowca w zachodniej części niżu polskiego w ujęciu kartograficznym
Mapping of cement types in the upper rotliegend rocks from the Western Polish Lowlands
Autorzy:: Maliszewska, A.
Kuberska, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2063273.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: badania petrograficzne spoiw
górny czerwony spągowiec
Polska Zachodnia
petrographical investigation of cements
Upper Rotliegend
Western Poland
Opis:: Wykonano badania petrograficzne skał czerwonego spągowca górnego z 76 otworów wiertniczych. W piaskowcach i zlepieńcach określono udział poszczególnych składników spoiw w celu rozpoznania ich roli w ograniczaniu właściwości zbiornikowych. Wyróżniono tu pelitowo-aleurytowe składniki allogeniczne, czyli matriks, oraz minerały autigeniczne - cementy. Wyliczono minimalne i maksymalne udziały poszczególnych rodzajów spoiw w skałach z badanych profilów wiertniczych oraz przedstawiono ich lateralną zmienność. Zawartość matriksu w analizowanych osadach waha się w granicach od 0,0 do 47,5% obj. Największy jego udział stwierdzono w skałach z rejonów Parzęczewa, Klęki i Siekierek na monoklinie przedsudeckiej oraz w strefie Bielica-Wysoka Kamieńska na Pomorzu Zachodnim. Cementy węglanowe (0,0-49,6% obj.), reprezentowane przez kalcyt i dolomit, dominują na Pomorzu Zachodnim, podobnie jak cementy siarczanowe (0,0-29,5% obj.). Najwyższy udział cementu kwarcowego (20,7% obj.) stwierdzono na Pomorzu w skałach z otworu Słowieńsko 1, natomiast w skałach z obszaru monokliny przedsudeckiej rzadko przekracza on 10% obj. Cementacja osadów węglanami, siarczanami i kwarcem powodowała znaczne ograniczenie porowatości skał, jednakże powszechna działalność diagenetycznego rozpuszczania przyczyniła się do zachowania ich zdolności filtracyjnych. Autigeniczne minerały ilaste w osadach Pomorza Zachodniego są reprezentowane głównie przez kaolinit i chloryty, a illit i minerały mieszanopakietowe illit/smektyt (I/S) występują podrzędnie. Diagenetyczny illit jest z kolei rozpowszechniony na obszarze monokliny przedsudeckiej, gdzie występuje obok chlorytów i minerałów I/S. Illit ten, obecny najczęściej w postaci włókien tworzących w przestrzeniach porowych mikrostruktury siatkowe, najsilniej ogranicza przepuszczalność osadów, często redukując ją całkowicie.
Petrographic research was performed on Upper Rotliegend rocks from 76 boreholes. The contribution of individual components of cements and the sum of matrix was determined for sandstones and conglomerates to recognize their role in reservoir quality reduction. Allogenic pelitic-aleuritic components i.e. the matrix, and authigenic minerals i.e. the cements have been identified. The minimum and maximum contents of individual cement types were measured and their distribution is presented in maps. The matrix content in the deposits varies from 0.0 to 47.5% vol. The highest values were recorded in the Parzęczewo, Klęka and Siekierki environs of the Fore-Sudetic Monocline, and in the Bielica-Wysoka Kamieńska zone of Western Pomerania. Carbonate cements (0.0-49.6% vol.), represented by calcite and dolomite, and sulphate cements (0.0-29.5% vol.) are dominant in Western Pomerania. The highest content of quartz cement (20.7% vol.) is observed in Pomerania (Słowieńsko 1 borehole). In the Fore-Sudetic Monocline region, it rarely exceeds 10% vol. Carbonate, sulphate and quartz cementation resulted in considerable reduction of the rocks porosity, however commonly operating diagenetic dissolution allowed them to keep their filtration ability. Authigenic clay minerals are represented in the rocks of Western Pomerania largely by kaolinite and chlorite. Illite and mixed-layers illite/smectite (I/S) minerals occur in minor proportions. Diagenetic illite, accompanied by chlorites and I/S minerals, is commonly observed in the Fore-Sudetic Monocline. This illite, represented mostly by fibres forming meshwork microstructures in the pore space, was the strongest reducing factor of permeability, often destroying it completely
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2008, 429; 79-89
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Litostratygrafia glin lodowcowych i osadów proglacjalnych okolic Szczecina, Polska północno-zachodnia
Lithostratigraphy of tills and proglacial deposits in the Szczecin vicinity, northwestern Poland
Autorzy:: Krzyszkowski, D.
Czerwonka, J. A.
Dobracki, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2063175.pdf
Data publikacji:: 2007
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: plejstocen
stratygrafia
petrografia glin
korelacja stratygrafii
transport glacjalny
osady proglacjalne
powierzchnie erozyjne
lob Odry
Pleistocene
stratigraphy
till petrography
stratigraphic correlation
glacial transport
proglacial deposits
erosion surfaces
Odra lobe
Opis:: W regionie szczecińskim występuje 9 poziomów różnowiekowych glin lodowcowych, które zdefiniowano na podstawie ich składu petrograficznego oraz pozycji w sukcesji litostratygraficznej. Poziomy te reprezentują najstarsze zlodowacenie (jedna glina), zlodowacenia południowopolskie (2 gliny), zlodowacenia środkowopolskie (3 gliny) oraz zlodowacenia północnopolskie (2 gliny o regionalnym zasięgu i jedna glina występująca lokalnie, w strefie moren czołowych fazy poznańskiej). Dla wszystkich poziomów glin dokonano formalizacji litostratygraficznej. Niektóre poziomy glin regionu szczecińskiego posiadają cechy, które pozwalają korelować je z glinami o podobnych cechach z zachodniej i centralnej Polski. Wiek innych poziomów glin określono na podstawie ich pozycji w stosunku do horyzontów przewodnich. Kierunki transportu glacjalnego dla wczesnych stadiałów zlodowaceń są zazwyczaj z NW na SE, podczas gdy w młodszych stadiałach zmieniają się na NE-SW, a w najmłodszych na ENE-WSW. W regionie szczecińskim nie udokumentowano istnienia żadnych osadów interglacjalnych lub interstadialnych, natomiast występują powszechnie osady proglacjalne, w tym bardzo miąższe serie zastoiskowe. Te ostatnie udokumentowano prawie dla wszystkich awansów lądolodów i reprezentują one głównie zbiorniki z faz transgresywnych zlodowaceń. W badanym regionie wydzielono dwie główne kopalne powierzchnie erozyjno-denudacyjne, jedną z okresu międzylodowcowego pomiędzy zlodowaceniami południowopolskimi a środkowopolskimi, a drugą z okresu interglacjału eemskiego i wczesnego Vistulianu. Różniły się one intensywnością erozji i charakterem dominujących procesów: w pierwszym okresie przeważała denudacja i powierzchniowe obniżanie terenu, a w drugim prawdopodobnie bardziej intensywna była głęboka erozja rzeczna. Starsze i młodsze serie glacjalne zawierają domieszki materiału wczesnokenozoicznego, podczas gdy osady ze zlodowaceń środkowopolskich takich domieszek nie mają. Świadczy to o występowaniu licznych wychodni podłoża neogeńskiego, a pośrednio też o intensywnej erozji przed i w czasie zlodowaceń najstarszych, południowopolskich i północnopolskich. Natomiast w czasie zlodowaceń środkowopolskich lądolody nasuwały się na obszar z ciągłą pokrywą starszych osadów glacjalnych.
In the vicinity of Szczecin, NW Poland, 9 till horizons occur which have been defined by their petrographic composition and position in lithostratigraphic succession. The tills include to the "oldest glaciation", two tills to Elsterian, three tills to Saalian and three tills to Weichselian (two of them with regional extent, and one local, connected with the marginal zone of the Pomerania Phase). This stratigraphic subdivision was formalized. Some tills of the Szczecin region indicate features which are correlative with till horizons in western and central Poland. The age of other tills has been established in relation to these index horizons. Glacial palaeotransport was usually from NW to SE during the first stadials of each glaciation, then changed from NE to SW in the middle, and finally to ENE-WSW in the final stadials. There are no interglacial or interstadial deposits near Szczecin, but proglacial sediments have a widespread occurrence, particularly glaciolacustrine series. The latter are quite thick and occur in almost all glacial horizons. Glaciolacustrine deposits were formed mainly during the ice sheet advances. Two regional, buried palaeosurfaces have been documented in the studied area. They were formed during the Mazovian (Holstein) Interglacial (Elsterian/Saalian ice free period) and during the Eemian and early Vistulian. Each of them was formed by different processes, the first one by regional denudation and slow lowering of the surface, and the second one probably also by more intensive and deep fluvial erosion. The sediments from the oldest glaciations (San 1 and San 2) and Vistulian contain admixtures of early Cenozoic material, whereas Middle Polish (Saalian) deposits do not. From this it follows that during the first there were many outcrops of older sediments, exposed due to intensive erosion, whereas the Middle Polish (Saalisan) ice sheets advanced to the area covered by continuous cover of older glacial deposits.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2007, 425; 47-74
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Osady plejstocenu glacjalnego w okolicy Nowego Tomyśla (zachodnia Polska)
Deposits of the Pleistocene near Nowy Tomyśl (western Poland)
Autorzy:: Krzyszkowski, D.
Kuszell, T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2062119.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: analiza palinologiczna
interglacjał
zlodowacenia środkowopolskie
stratygrafia
palynological analyses
interglacial
Saalian Glaciation
stratigraphy
Opis:: W rejonie Nowego Tomyśla, na terenie zachodniej Wielkopolski, w otworach wiertniczych z Woli Jabłońskiej, Cichej Góry i Lasek stwierdzono osady rzeczne, określone jako formacja z Lasek. Wypełniają one doliny kopalne do głębokości 40−50 m, leżą na glinach zlodowacenia odry (typ Dopiewiec) i są przykryte trzema glinami zlodowacenia warty (typy: Karolewo, Kopaszewko i Ujście). Utwory rzeczne powstawały w środowisku peryglacjalnym (ekstraglacjalnym), o silnych procesach eolicznych. Osady formacji z Lasek, z okolic Nowego Tomyśla reprezentują prawdopodobnie fragment wypełnienia doliny kopalnej Prawarty/ Praprosny. W jej obrębie (profil Wola Jabłońska) stwierdzono osady organiczne pochodzenia jeziornego. Wyniki analizy palinologicznej wskazują na niepełną interglacjalną sukcesję pyłkową, obejmującą początkowy okres chłodny oraz optimum charakteryzujące się klimatem umiarkowanym i wilgotnym. Spektra pyłkowe z najcieplejszego odcinka profilu odzwierciedlają panowanie lasu sosnowo-świerkowego i zarośli olszynowych z domieszką roślin o większych wymaganiach termicznych, wśród których na szczególną uwagę zasługują ziarna pyłku i owoce należące do rośliny wodnej Trapa natans dotychczas stwierdzonej jedynie w osadach interglacjalnych. Podobny obraz zbiorowisk leśnych wykazuje profil na terenie Bełchatowa, który był datowany na interstadiał pilicy, a obecnie jest określany jako interglacjał lubelski. Odniesienie profilu z Woli Jabłońskiej do tego interglacjału nie ma pewnego uzasadnienia, ponieważ pozycja palinostratygraficzna i geologiczna uzyskanej sukcesji roślinności jest trudna do ustalenia.
Fluvial sediments has been recorded in three boreholes near Nowy Tomyśl, western Poland (Wola Jabłońska, Cicha Góra, Laski). Wola Jabłońska profile contains organic and fluvial deposits. This series has been formally named the Laski Formation. The fluvial sediments fill deep palaeovalley (40–50 m). They overlie the Dopiewiec till (Early Saalian, Odranian) and are overlain by three late Saalian (Wartanian) tills: Karolewo, Kopaszewko and Ujście. The fluvial suite was deposited mainly in periglacial environment, with strongly developed aeolian processes in the valley. However, during the optimal part of the period the aeolian processe almost completely ceased. The uppermost part of the suite exhibit suggests that deposition took place at the front of an advancing ice-sheet (high aggradation rate, admixtures of glacial derived material). The Laski Formation deposits may represent a fragment of pre-Warta/ Prosna palaeovalley. The organic sediments from Wola Jabłońska represent the climatic optimum of the interglacial and the early stages of the succeeding cold period. The picture of vegetation is characterized by spruce-pine forest with common alder and small admixtures of deciduous trees at the climatic optimum. Among local aquatic vegetation, the most characteristic is the occurrence of pollen and seeds of Trapa natans; a species hither noticed only in the interglacial successions. Climatic conditions that time were temperate and humid. The flora of Wola Jabłońska have features that resemble the forest communities at Bełchatów profiles in central Poland which was determined as the Pilica Interstadial, currently named as the Lublinian Interglacial. However, the profile from Wola Jabłońska cannot be unequivocally ascribed to this interglacial period, since the palynostratigraphic and geologic position of its vegetation succession is difficult to determine.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 453; 97--121
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Spinele chromowe z zachodniej części masywu Gogołów–Jordanów, południowo-zachodnia Polska
The chromian spinels of the Gogołów–Jordanów Massif, southwestern Poland
Autorzy:: Krzemiński, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2063044.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: spinel chromowy
strefowość spinelu chromowego
serpentynizacja
ofiolit
masyw Gogołów-Jordanów
chromian spinel
chromitite zonation
serpentinization
ophiolite
Gogołów-Joradanów Massif
Opis:: Spinel chromowy w masywie Gogołów–Jordanów w południowo-zachodniej Polsce występuje w zserpentynizowanym perydotycie, który buduje część kompleksu ofiolitowego Ślęży. Charakter chemiczny spinelu chromowego wskazuje na pochodzenie skał ofiolitowych ze zubożonego perydotytu plaszcza o składzie harzburgitu i podrzędnie dunitu. Skały płaszcza utworzyły się pierwotnie na grzbiecie śródoceanicznym i subsekwentnie zostały zrzucone w strefie supra-subdukcyjnej. Spinel chromowy często wykazuje strefowość optyczną i geochemiczną. Od jądra do brzegów można zaobserwować trzy strefy: wewnętrzne jądro o pierwotnym składzie spinelu chromowego; wąską strefę ferrochromitu bogatego w Cr; zewnętrzną strefę magnetytową. Strefowość spinelu chromowego jest interpretowana bardziej jako wynik serpentynizacji niż procesów magmowych czy metamorficznych. Dane geochemiczne dla chromitu i spinelu chromowego przedstawiono tabelarycznie. Zaobserwowano dwa trendy w odniesieniu do spinelu chromowego. Pierwszy przedstawia redystrybucję kationów trójwartościowych, gdzie Cr2O3 i Al2O3 zmniejszają się od pierwszej strefy do trzeciej. Drugi trend wskazuje na wzrost kationów Fe2O3 of strefy pierwszej do trzeciej. W spinelu chromowym znaleziono nieliczne inkluzje siarczków Ni i Cu, niestety zbyt małe do analiz EPMA.
The chromian spinel of the Gogołów–Jordanów Massif, southwestern Poland, is hosted by a serpentinized peridotite that builds a part of the Ślęża ophiolite complex. The chemical character of the chromian spinel indicates that the ophiolitic rocks were derived from depleted mantle peridotite of harzburgite and subordinate dunite compositions. The mantle rocks were initially formed at a mid-oceanic ridge and subsequently thrust at a supra-subduction zone. The chromian spinel frequently displays optical and geochemical zoning. Three zones can be identified from core to edge: inner core representing the original composition of the chromian spinel; narrow Cr-rich ferrichromit zone; and outer – magnetite zone. The chromian spinel zonation is interpreted to be a result of serpentinization rather than magmatic or metamorphic processes. Geochemical data obtained from the chromitite and chromian spinel have been shown in a table. Two trends were achieved considering the chromian spinel. The first trend shows redistribution of trivalent cations, where Cr2O3 and Al2O3 diminishes from the first zone up to the third zone and the second trend indicates Fe2O3 cations that increase from the first zone up to the third zone. Few Ni and Cu sulfide inclusions were found in the chromian spinel, too small to take EPMA data.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2011, 444; 125--134
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Węgiel brunatny systemu rowów poznańskich jako gwarancja bezpieczeństwa energetycznego Polski
Lignite deposits of the Poznań rift valleys system as a guarantee of energy security for Poland
Autorzy:: Urbański, P.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2061588.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: węgiel brunatny
bezpieczeństwo energetyczne
system rowów poznańskich
zachodnia Polska
lignite
energy security
Poznań rift valleys system
western Poland
Opis:: Obecne i przyszłe regulacje unijne zmuszają Polskę do zmniejszenia udziału węgla w miksie energetycznym w 2030 r. i w dalszej perspektywie na rzecz znacznego rozwoju niestabilnych źródeł odnawialnych. Stabilność systemu elektroenergetycznego Polski w pokryciu wzrastającego zapotrzebowania na energię elektryczną w dalszym ciągu upatruje się w wykorzystaniu węgla brunatnego, który jest najtańszym nośnikiem energii pierwotnej w kraju. Wiąże się to z koniecznością udostępnienia nowych złóż oraz budową nowych elektrowni, które mogą stanowić rezerwę dla źródeł odnawialnych wobec braku odpowiednich zdolności magazynowania energii. O dalszej perspektywie rozwoju zadecyduje więc zagospodarowanie najkorzystniejszych pod względem ekonomicznym i geośrodowiskowym obiektów złożowych, co powinno być kwestią kluczową w kontekście utrzymania bezpieczeństwa energetycznego Polski. Złoża w obszarze systemu rowów poznańskich, z zasobami bilansowymi ponad 7,8 mld ton węgla brunatnego możliwego do eksploatacji, mogą i powinny być gwarancją bezpieczeństwa energetycznego Polski.
Current and future EU regulations are forcing Poland to reduce the participation of coal in the energy mix in 2030 and in the more distant perspective for the significant development of unsteady renewable sources. The stability of the Polish power system will still be based on lignite that is the cheapest source of energy in the country. This involves the exploitation of new deposits and construction of new power plants that will be useful as the reserve for renewable sources. The Poznań rift valleys system belongs to the richest lignite-bearing areas in Poland. In total, there are estimated over 7.8 billion tons of lignite possible to extraction. These deposits should be a gua¬rantee of energy security for Poland.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2018, 472; 83--91
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Zapis ruchów neotektonicznych w osadach plejstocenu północno-zachodniej Polski
Record of neotectonic movements in the Pleistocene deposits of northwestern Poland
Autorzy:: Kurzawa, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2085867.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: ruchy glaciizostatyczne
tektonika solna
neotektonika
geologia czwartorzędu
plejstocen
północno-zachodnia Polska
glacioisostatic movements
salt tectonics
neotectonics
Quaternary geology
northwestern Poland
Pleistocene
Opis:: Analiza danych wiertniczych oraz wyników badań litostratygraficznych, geofizycznych i geodezyjnych dowiodła, że zróżnicowanie osadów plejstoceńskich wykazuje bardzo wyraźny związek z budową tektoniczną kompleksu permo-mezozoicznego. Miąższość, profil stratygraficzny, wykształcenie facjalne osadów plejstocenu oraz ukształtowanie ich podłoża są dostosowane do rozmieszczenia elementów tektonicznych, takich jak fałdowe formy tektoniki solnej, rowy i bloki tektoniczne. Wyraża się to redukcją miąższości i profilu stratygraficznego osadów plejstocenu leżących na elementach wyniesionych w stosunku do tych, które zostały obniżone. Zmienność wykształcenia facjalnego osadów plejstocenu jest w wielu miejscach związana z rozmieszczeniem fałdowych form tektoniki solnej, co manifestuje się poprzez stopniowy zanik osadów akumulacji wodnej nad antyklinami solnymi. Najbardziej intensywne glaciizostatyczne ruchy pionowe struktur solnych i bloków tektonicznych nastąpiły w interglacjałach podlaskim, mazowieckim i eemskim. Przeliczenie wyników powtórnych pomiarów niwelacyjnych pozwoliło na oszacowanie prędkości współczesnych ruchów pionowych analizowanych elementów tektonicznych na 0,3-2,0 mm/rok, co jest wielkością porównywalną z prędkościami podawanymi dla ruchów plejstoceńskich. Glaciizostatyczne przemieszczenia pionowe między elementami tektonicznymi wywarły decydujący wpływ na rozwój powstających nad nimi osadów glacigenicznych.
The analysis based on drilling, lithostratigraphic, geophysical and geodetic data showed that the spatial differentiation pattern of the Pleistocene cover displays a direct connection with the structural pattern of the Permo-Mesozoic complex. The main features of the Pleistocene cover, such as the thickness, stratigraphic section, facies variability and the shape of the sub-Quaternary surface, are adapted to the distribution of local Permo-Mesozoic tectonic elements, salt tectonic folds, grabens and singular blocks. This is expressed by a reduction in the thickness and stratigraphic section of Pleistocene sediments overlying uplifted tectonic elements, in relation to those which were lowered. Facies variability within the Pleistocene complex is in many places connected with the location of salt tectonic folds, and this connection is manifested by the gradual disappearance of water-laid series over salt anticlines. The most intensive, isostaticaly driven, vertical displacements occurred during the Kromerian, Holsteinian and Eemian interglacial periods. Transformation of repeated levelling data allowed the velocity of recent vertical displacements between examined tectonic elements to be estimated at 0,3-2,0 mm/yr, and this is comparable to the velocity of Pleistocene movements. The glacioisostatic vertical displacements between tectonic elements exerted a decisive influence on the development of their glaciogenic sedimentary cover.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2004, 407; 29-88
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Georóżnorodność i walory geoturystyczne Drawieńskiego Parku Narodowego, NW Polska
Geodiversity of the Drawa National Park, NW Poland
Autorzy:: Górska-Zabielska, M.
Nowicka, N.
Zawieja, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2085908.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: georóżnorodność
geowalory
geoturystyka
ochrona dziedzictwa geologicznego i geomorfologicznego
Drawieński Park Narodowy
północno-zachodnia Polska
geodiversity
geovalues
geotourism
protection of geological and geomorphological heritage
Drawa National Park
north-western Poland
Opis:: Praca powstała w celu rozpoznania oraz oceny georóżnorodności i geoturystycznej atrakcyjności Drawieńskiego Parku Narodowego (DPN) i jego pojedynczych geostanowisk. Przeprowadzono analizę bonitacyjną obszaru podzielonego na pola podstawowe oraz geostanowisk. Kategorie waloryzacji obszaru obejmowały: rzeźbę terenu, występowanie obiektów kamiennych, wody powierzchniowe i źródła, szczególne walory biologiczne chronione prawem, dostępność dla turysty, wartości kulturowe i dodane. Geostanowiska poddano ocenie pod względem wartości geologicznych i geomorfologicznych (liczba podobnych obiektów, stopień przekształcenia, reprezentatywność, wartość edukacyjna), wartości dodanych (wartości kulturowe i estetyczne) oraz wartości użytkowych (dostępność, widoczność, stopień ochrony, baza turystyczna). Na tle 125 pól podstawowych o niskiej georóżnorodności (cenne walory dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego występują pojedynczo, teren jest trudno dostępny i nie występują wartości dodane) wyróżniono 50 pól o umiarkowanej georóżnorodności. Pola te są położone w sposób nieciągły wzdłuż rzeki Drawy i Płocicznej. Największe ich zgrupowanie występuje w północno-zachodniej, północno-wschodniej i południowej części parku. Najczęściej oceniano je jako średnio atrakcyjne geoturystycznie, gdyż na takich polach interesującym obiektom hydrologicznym z reguły nie towarzyszą najbardziej atrakcyjne walory geomorfologiczne. Elementami zwiększającymi do pewnego stopnia różnorodność obszaru są tu geostanowiska, których głównymi walorami są obiekty dziedzictwa kulturowego i historycznego. Pozostałości dawnego przemysłu świadczą często, choć nie zawsze, o wykorzystywaniu naturalnego zróżnicowania obszaru DPN. Wykorzystywanie rzek, spadków terenu czy materiału skalnego pochodzącego z okolicznych pól sprawia, że stanowiska na pozór antropogeniczne stają się obiektami podkreślającymi i wydobywającymi dziedzictwo geologiczne i geomorfologiczne oraz ukazują zróżnicowanie przyrody nieożywionej. W parku tym szlaki turystyczne poprowadzono wyłącznie wzdłuż najciekawszych miejsc, co powoduje, że turyści nie mają możliwości dotarcia do innych obszarów. Dwa pola – R13 i R14 – odznaczają się dużą georóżnorodnością. Na ich terenie występują nie tylko najcenniejsze walory przyrodnicze, lecz także kulturowe. Zaliczają się do nich: duże, przekraczające 10 m, deniwelacje terenu, więcej niż trzy formy ukształtowania powierzchni terenu, odznaczająca się specjalnymi walorami sieć hydrologiczna oraz prawnie chronione walory biologiczne. Turysta zwiedzający wspomniane pola ma do dyspozycji szlak pieszy, kajakowy oraz konny, może też przemieszczać się szosą. Na obu polach podstawowych jest po kilka, cenionych przez turystów, obiektów paraturystycznych, które podnoszą atrakcyjność regionu, jak np. parkingi, punkty widokowe, pomniki przyrody, rezerwaty, stanowiska wędkarskie itp. Ten niewielki obszar 2 km2 jest bardzo atrakcyjny geoturystycznie, a przewidywany tu wzrost antropopresji wymaga opracowania odpowiednich działań w celu zachowania i ochrony dziedzictwa przyrody nieożywionej.
This article aims to identify and evaluate geodiversity as well as geotouristic attractiveness of the Drawa National Park (DPN), north-western Poland, including evaluation of individual geosites. As a consequence, the most precious geotouristic values of the DPN are presented. The ranking method of basic fields and geosites was used. Criteria of evaluation of the area included as follows: terrain relief, the presence of petrographic objects, hydrographic network, special biological values protected by the law, accessibility for tourists, and cultural and added values. Geosites were evaluated in terms of geological and geomorphological values, added values and practical values. The analysis indicates 125 basic fields of low geodiversity (valuable qualities of natural and cultural heritage occur singly, the area is difficult to access, and there are no added values). Fifty basic fields are indicated by moderate geodiversity. They are located along the Drawa and Płociczna rivers. These fields were also evaluated as moderately attractive. The interesting hydrographic objects are generally not accompanied by the most attractive geomorphological ones. The elements that increase to some extent the geodiversity of the area are geosites of precious technical-cultural and historical heritage. Two fields: R13 and R14 are characterized by high geodiversity, because the most precious natural values are accompanied by the cultural ones. The varied relief of diversified genesis has an easy access; the area shows special hydrographic and biological values. The added values, appreciated by tourists, are frequent. This small area of 2 km2 has a high geotouristic potential. Therefore, the predicted human impact in attractive or very attractive places requires an appropriate action to preserve and protect geomorphological/ inanimate heritage.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2015, 463; 1-41
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Correlation of the Upper Jurassic–Cretaceous epicontinental sediments in southern Poland and southwestern Ukraine based on thin sections
Porównanie górnojurajsko-kredowych utworów epikontynentalnych południowej Polski i południowo-zachodniej Ukrainy na podstawie analizy płytek cienkich
Autorzy:: Olszewska, B.
Matyszkiewicz, J.
Król, K.
Krajewski, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2062125.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: correlation
foraminifera
calcareous dinocysts
red algae
Late Jurassic
Cretaceous
southern Poland
southwestern Ukraine
korelacja
otwornice
wapienne dinocysty
krasnorosty
jura późna
kreda
południowa Polska
południowo-zachodnia Ukraina
Opis:: Detailed micropaleontological investigation of more than 400 samples (150 identified species) from the Mesozoic sediments of southern Poland and southwestern Ukraine was the basis for their correlation. The youngest Mesozoic assemblage identified in the studied material represent the early Late Cretaceous (Turonian). This assemblage occurs in the so-called the III Formation of Turonian epicontinental strata in Poland, and in the Dubivtsi Formation in West Ukraine. Microfossil assemblages of the Early Cretaceous age (Berriasian–Barremian) allow for a correlation of the Ropczyce and Dębica formations (central part of S Poland) and the upper part of the Babczyn and Cieszanów formations (SE Poland) with the Stavchany Formation and a part of the Bukovyna Formation in SW Ukraine. Tithonian microfossil assemblages from Poland resemble those of the shallow-water Nyzhniv Formation from the Ukrainian part of the East European Platform. Open-marine microfossils (e.g. calpionellids) commonly occur only in the Ukrainian material. Poor microfossil assemblages of the Kimmeridgian age occur in majority of studied subdivisions. They were identified in the Sobków Formation and the upper part of the Niwki Formation in the central part of S Poland, Ruda Lubycka, the upper part of the Bełżyce, Basznia, and Głowaczów formations (SE Poland) and in the Moryantsi and Pidluby formations (Bilche-Volitsia zone of the Carpathian Foredeep) and in the Rava Rus’ska Formation (Eastern European Platform). Among the Oxfordian microfossil assemblages, only those containing Alveosepta jaccardi (Schrodt) and Protomarssonella jurassica (Mityanina) allow for a correlation of subdivisions from both areas. These assemblages occur in the “Coral-algal” Formation in the Tarnów–Dębica region and in the Bełżyce, Jasieniec and Jarczów formations in SE Poland. The coeval sediments belong to the Boniv, Rudky and Sokal formations in West Ukraine. Scarce data from the Middle Jurassic sediments do not allow for a correlation of the material studied.
Szczegółowa analiza mikropaleontologiczna ponad 400 próbek (150 oznaczonych gatunków) z utworów mezozoicznych południowej Polski i zachodniej Ukrainy umożliwiła korelację tych utworów. Najmłodsze stwierdzone, w badanym materiale, zespoły reprezentują niższą późną kredę (turon). Zespół ten występuje w tzw. III formacji utworów epikontynentalnych w Polsce oraz w formacji dubowieckiej SW Ukrainy. Zespoły mikroskamieniałości wieku wczesnej kredy (berias–barrem) pozwalają na korelację formacji z Ropczyc i Dębicy (centralna część Polski południowej) oraz górnej części formacji z Babczyna i formacji cieszanowskiej (SE Polska) z formacją stawczańską i częścią formacji bukowińskiej SW Ukrainy. Stwierdzone w materiale z Polski zespoły mikroskamieniałości tytonu przypominają zespoły z płytkowodnych utworów formacji niżniowskiej ukraińskiej części platformy wschodnioeuropejskiej. Natomiast większość zespołów mikroskamieniałości tytonu z badanych utworów SW Ukrainy charakteryzuje obecność form otwartego morza (kalpionellidów). Zespoły mikroskamieniałości kimerydu, choć ubogie,występują w większości badanych utworów. Stwierdzono je w formacji z Sobkowa i w górnej części formacji z Niwek (centralna część Polski południowej) w formacji z Rudy Lubyckiej oraz w górnych częściach formacji bełżyckiej, z Baszni, głowaczowskiej (SE Polska), a także na Ukrainie w formacjach moranieckiej i podlubieckiej (strefa Bilcze-Wolica zapadliska przedkarpackiego) i w formacji z Rawy Ruskiej (platforma wschodnioeuropejska). Z zespołów oksfordu jedynie te, które zawierały otwornice Alveosepta jaccardi (Schrodt) i Protomarssonella jurassica (Mityanina), pozwalają na korelację badanych wydzieleń litostratygraficznych. Zespoły takie występują w formacji „koralowcowo-glonowej” rejonu Tarnów–Dębica (centralna część Polski południowej) oraz w formacjach bełżyckiej, jasienieckiej i jarczowskiej (SE Polska). Na obszarze SW Ukrainy do równowiekowych utworów należą formacje: boniwska, rudkowska i sokalska. Niedostateczna ilość danych mikropaleontologicznych z utworów jury środkowej nie pozwoliła na wykonanie korelacji.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 453; 29--79
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Polska Zachodnia" wg kryterium: Wszystkie pola

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język